materia³ pobrano ze strony:      

 

www.sqlmedia.pl

multimedialna platforma edukacyjna

www.sqlmedia.pl

(Wpisuje zdaj¹cy przed rozpoczêciem pracy)

PESEL ZDAJ¥CEGO

Miejsce na 

naklejkê 

z kodem

(Wpisuje zdaj¹cy przed
rozpoczêciem pracy)

KOD ZDAJ¥CEGO

EGZAMIN MATURALNY

Z BIOLOGII

Instrukcja dla zdaj¹cego:

1. Proszê sprawdziæ, czy arkusz egzaminacyjny zawiera wszystkie strony
  Ewentualny  brak  nale¿y  zg³osiæ  przewodnicz¹cemu  zespo³u 
    nadzoruj¹cego egzamin.

2. 

Obok ka¿dego zadania podana jest maksymalna liczba

    punktów, któr¹ mo¿na uzyskaæ za jego poprawne rozwi¹zanie.

3. 

Nale¿y pisaæ czytelnie, tylko w kolorze niebieskim lub czarnym.

4. 

B³êdne zapisy nale¿y wyraŸnie przekreœliæ. Nie wolno u¿ywaæ 

    

korektora.

5. 

W karcie odpowiedzi zamaluj ca³kowicie kratkê z liter¹ 

    

oznaczaj¹c¹ odpowiedz, np.     . Jeœli siê pomylisz b³êdne 

    zaznaczenie obwiedŸ kó³kiem       i zamaluj       inn¹ odpowiedŸ.

  

¯yczymy powodzenia!

materia³ pobrano ze strony:      

 

www.sqlmedia.pl

multimedialna platforma edukacyjna

www.sqlmedia.pl

POZIOM ROZSZERZONY

dysleksja

ROZWI¥ZANIA I ODPOWIEDZI

PRZYKŁADOWE ODPOWIEDZI DO ZADA

ē MATURALNYCH 

 

Zadanie 1 
Enzymy katalizują / pomagają przeprowadzaü / reakcje w organizmie. 
Enzym  katalizuje reakcjĊ, ale w jej trakcie nie zmienia siĊ i moĪe byü na nowo uĪyty.  
 
Zadanie 2 

a)

  Odprowadzanie produktu D z miejsca reakcji spowoduje, Īe bĊdzie ona nadal zachodziła. 

b)

  Nastąpi przerwanie reakcji, gdyĪ zostanie zahamowany pierwszy etap. 

 
Zadanie 3 
Chloroplast. 
A – stroma, zachodzi w niej faza ciemna fotosyntezy (cykl Calvina). 
B – grana, zachodzi w nich faza jasna fotosyntezy (fotoliza wody). 
 
Zadanie 4 

Grupa 

Sposoby przenikania 

Przenikanie w stosunku do gradientu st

ĊĪeĔ 

I 

dyfuzja / transport bierny 

zgodnie z gradientem stĊĪeĔ 

II 

transport aktywny 

odwrotnie do gradientu stĊĪeĔ 

 
Zadanie 5 

a)

  Fermentacja  alkoholowa.  Przeprowadzają  ją  niektóre  bakterie,  jest  to  ich  sposób  oddychania 

(beztlenowego). 

b)

 

DziĊki procesowi regeneracji NAD

+

 moĪemy odzyskaü przenoĞnik wodoru, który bĊdzie wiązał 

wodór powstały w procesie glikolizy, a wykorzystywany póĨniej do redukcji aldehydu octowego.

 

 
Zadanie 6  
X – pirogronian 
Y – NADH (zredukowany dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy) 
 
Zadanie 7 
Chloroplasty  przetwarzają  energiĊ  Ğwietlną  w  chemiczną  niezbĊdną  do  produkcji  asymilatów.  Cukry, 
powstające  w  czasie  fotosyntezy,  są  substratem  oddychania  tlenowego  zachodzącego  w  mitochondriach  i  
procesie spalania powstaje z nich energia (ATP) wykorzystywana do wszystkich procesów Īyciowych. 
 
Zadanie 8 

Krzywa B, poniewaĪ w warunkach Ğredniego natĊĪenia Ğwiatła intensywnoĞü asymilacji dwutlenku wĊgla 
jest najwiĊksza. 
 

Zadanie 9 
A 
Zadanie 10 
Resorpcja  zwrotna  polega  na  odzyskiwaniu  z  moczu  pierwotnego  do  krwi  substancji  potrzebnych 
organizmowi np. glukozy, aminokwasów, wody, soli mineralnych. 
Sekrecja kanalikowa to aktywne wydzielanie do kanalików nerkowych z krwi np. mocznika, sulfonamidów. 
 
Zadanie 11 
III 
Zadanie 12 
III 
Zadanie 13 

a)

  Skrobia  zostanie  najszybciej  strawiona  w  naczyniu  B,  poniewaĪ  temperatura  zbliĪona  jest  do 

optymalnej dla amylazy Ğlinowej, enzymu trawiącego skrobiĊ. 

b)

  W  naczyniu  C  po  eksperymencie  bĊdzie  obecna  skrobia  (pozytywny  test  skrobiowy),  poniewaĪ 

amylaza Ğlinowa, która jest białkiem enzymatycznym, uległa denaturacji w wysokiej temperaturze. 

Zadanie 14 

a)

  Wymiana gazowa. 

b)

  Blaszki skrzelowe – pokryte naczyniami włosowatymi i cienkim nabłonkiem umoĪliwiają wymianĊ 

gazową pomiĊdzy wodą a krwią. 
Pokrywy skrzelowe – ich ruchy wymuszają ruch wody, która omywając skrzela pozostawia tlen. 

 
Zadanie 15 
A – płucotchawki; narząd wymiany gazowej. 
B – cewki Malphigiego; narząd wydalniczy. 
 
Zadanie 16 

Cecha 

poczwarka wolna 

poczwarka osłoni

Ċta 

poczwarka 
baryłkowata 

Kształt 

przypomina owada dorosłego

 

obły

 

nieforemny  
i baryłkowaty

 

zawi

ązki skrzydeł  

i odnó

Īy 

wyraĨne, swobodnie wystają

!

nad powierzchniĊ

!ciała 

Ğ

ciĞle przylegają

!do ciała, ich obecnoĞü!

zaznacza siĊ

!jedynie w postaci 

niewyraĨnych konturów 

zupełnie 
niewidoczne

 

ruchliwo

Ğü 

ruchliwa 

ruchliwa 

Nieruchliwa 

 
Zadanie 17 

 
1  –  plemnie  i  rodnie  to  wytwór  gametofitu,  a  nie  sporofitu  / 
sporofit  nie  rozmnaĪa  siĊ  za  pomocą  gamet  /  sporofit  nie 
rozmnaĪa siĊ za pomocą płciowo. 
 
2  –  przedroĞle  (gametofit)  wytwarza  rodnie  i  plemnie,  nie 
zarodniki / gametofit rozmnaĪa siĊ płciowo. 
 
 
 
 

 
Zadanie 18 

a)

  Energia ta pozwala na asymilacjĊ CO

2

 i produkcjĊ asymilatów (pokarmu autotrofów). 

b)

  DziĊki bakterią nitryfikacyjnym w glebie powstaje HNO

3

, który moĪe byü przez nie przyswajany w 

przeciwieĔstwie do nieprzyswajalnego HNO

2

 i szkodliwego amoniaku. 

 
Zadanie 19 
ZdolnoĞü

!kiełkowania nasion spada wraz ze wzrostem zawartoĞci!wody w tych nasionach. 

Im niĪsza temperatura

!przechowywania nasion tym wiĊksza zdolnoĞü!kiełkowania.

 

 
Zadanie 20 

a)

  Zarówno gibereliny jak i niska temperatura powodują zakwitanie marchwi juĪ w pierwszym roku. 

b)

  DziĊki  opryskom  z  giberelin  moĪna  uzyskaü  kwiaty,  owoce  i  nasiona  roĞlin  dwuletnich  juĪ  w 

pierwszym roku wegetacji. 
 

Zadanie 21 

a)

  Czy wiek ma wpływ na zdolnoĞü kiełkowania nasion. 

b)

  Z wiekiem nasion spada ich zdolnoĞü kiełkowania. 

c)

  Nasiona uĪyte w doĞwiadczeniu miały 5 lat. 

 
Zadanie 22 
W cyklu Īyciowym skrĊtnicy dominuje faza  haploidalna, poniewaĪ wiĊkszą czĊĞü sezony wegetacyjnego 
(wiosna i lato) roĞlina przeĪywa jako haplont. 

 

 

Zadanie 23 
Przyrost  na  gruboĞü  wystąpi  w  łodydze  A.  Znajdują  siĊ  w  niej  otwarte  wiązki  przewodzące,  zawierające 
miazgĊ, która wytwarza wtórne drewno i łyko. 
 
Zadanie 24 

1 – DNA 

 

2 – mRNA  

 

3 – tRNA  

 

4 – aminokwas  

 
Zadanie 25 
Miejscową

!terapiĊ!genową!wspomagającą!działanie VEGF moĪemy wykorzystaü w przypadku 

andiogenyzy fizjologicznej (a), gdyĪ dziĊki temu umoĪliwimy gojenie siĊ

!ran, oraz leczenia miaĪ"Īycy 

naczyĔ

!krwionoĞnych. !

W przypadku b naleĪy wprowadziü odpowiednie przeciwciała, które zapobiegną angiogenezie  
patologicznej, gdyĪ dziĊki temu zapobiegniemy zwiĊkszeniu liczby naczyĔ w okolicy guza nowotworowego 
i uniemoĪliwimy ułatwianie przerzutów nowotworów. 
 
Zadanie 26 

1.

  a) czarny 

 

b) brązowy 

2.

  PrawdopodobieĔstwo otrzymania osobnika 

albinotycznego wynosi 3:1 
 

 
Zadanie 27 
A – prawidłowe rozróĪnianie barw 
a – nierozróĪnianie kolorów  

I – X

a

Y

(-)

 

 

II

 

– X

A

X

a 

 

III - X

a

Y

(-)

  

 

IV - X

a

Y

(-) 

 
O tym, Īe daltonizm jest cechą recesywną, Ğwiadczy obecnoĞü nosicieli, czyli osób posiadających mutacjĊ 
lecz nie chorujących na tą chorobĊ.  
 
Zadanie 28 

 

Zadanie 29 
B 
Zadanie 30 
DziĊki badaniom prenatalnym moĪna 
stwierdziü, czy dziecko ma zespół Downa.  
U kobiet po 35 roku Īycia zagroĪenie tą 
wadą genetyczną silnie wzrasta i takie 
badanie moĪe uspokoiü rodziców (gdy 
wykluczymy chorobĊ), bądĨ pozwoli im 
przygotowaü siĊ na trudy wychowywania 
chorego dziecka (przy stwierdzeniu zespołu 
Downa). 
 
Zadanie 31 
a) W populacji pokłonników pojawiają siĊ

!osobniki upodobniające do monarchów, gdyĪ dziĊki takie 

ubarwieniu są „omijane” przez drapieĪniki, które biorą je za motyle trujące. 
b) Pokłonniki ubarwione podobni do monarchy nie bĊdą atakowane przez drapieĪniki, w przeciwieĔstwie do 
motyli z tego gatunku o ubarwieniu normalnym, które bĊdą eliminowane z populacji.  
c) Pokłonniki zewnĊtrznie podobne do monarchów są z nimi mylone przez drapieĪniki i mimo, iĪ nie są 
trujące nie bĊdą zjadane. 
 

 

 

 

AB 

Ab 

aB 

ab 

aB  AaBB  AaBb  aaBB  aaBb 
ab  AaBb 

Aabb 

aaBb 

aabb 

Zadanie 32 
Przed presją drapieĪnika w opisanej populacji wystąpi dobór kierunkowy przedstawiony na wykresie A, a  
po pojawieniu siĊ drapieĪnika dobór rozrywający – wykres C. 
 
Zadanie 33 
Wykres B przedstawia zmiany liczebnoĞci drapieĪników, poniewaĪ liczebnoĞü ich populacji z opóĨnieniem 
reaguje na zmiany liczby roĞlinoĪerców (czyli pokarmu, którym siĊ Īywią). / gdy spada liczba roĞlinoĪerców 
to z opóĨnieniem spadnie równieĪ liczba drapieĪników, dla których zabraknie pokarmu. 
 
Zadanie 34 
Dwie dowolne odpowiedzi spo

Ğród: esowato wygiĊty krĊgosłup, brak chwytnej stopy, wysklepienie stopy, 

dłuĪsze koĔczyny dolne niĪ górne, szeroka skrócona miednica. 
 
Zadanie 35 
Argumenty „za”: 

1.

  DziĊki  spalarnią  moĪliwe  jest  zmniejszenie  liczby  odpadów  komunalnych  zalegających,  czĊsto 

latami, na wysypiskach. 

2.

  W procesie spalania otrzymywana jest energia, która moĪe byü wykorzystywana np. do ogrzewania 

domów mieszkalnych. 

Argumenty „przeciw”: 

1.

  W czasie spalania Ğmieci do atmosfery uwalniane są niebezpieczne gazy toksyczne oraz toksyczne 

związki chemiczne np. dioksyny. 

2.

  Po  spaleniu  pozostają  odpady  (popioły  i  Ğcieki  wymagające  oczyszczenia),  które  i  tak  trzeba 

zagospodarowaü.