Kurs technik zapamiętywania i koncentracji  

 

Wprowadzenie 

Nauka  podobnie  jak  wiele  innych  dziedzin  naszego  życia  jest  sztuką, 

dlatego tak istotne jest aby posiąść jej tajniki. Nie sztuką jest przecież nadludzki 

wysiłek z miernym efektem, sztuką jest osiągnąć nawet najbardziej ambitne cele 

przy ekonomicznym zużyciu własnych zasobów w postaci energii i czasu.  

Punktem  wyjściowym  jest  tu  motywacja.  Powszechnie  widomo,  że  „z 

niewolnika  nie  ma  pracownika”,  dlatego  też  odpowiednia  motywacja  jest 

połową  sukcesu.  Rozdział  I  poświęcony  został  skutecznemu  budowaniu  i 

wzmacnianiu własnej motywacji do pracy naukowej.  

Rozdział  II  to  trening  koncentracji  oparty  na  zestawie  ćwiczeń 

wzmacniających skupienie na meritum i wygłuszających bodźce rozpraszające.  

Praca  naukowa  opiera  się    w  znacznej  mierze  na  notatkach.  Rozdział  III 

poświęcony  jest  prezentacji  nietuzinkowych  i  co  najważniejsze  skutecznych 

sposobów  notowania,  które  czynią  zapiski  bardziej  czytelnymi  i  prostszymi  do 

zapamiętania.  

Techniki 

zapamiętywania, 

zwane 

mnemotechnikami 

to 

bodaj 

najważniejsza  tajemnica  procesu  naukowego.  Na  pytanie  jak  zapamiętywać 

łatwiej,  przyjemniej  i  skutecznie  oraz  dlaczego  wykorzystujemy  zaledwie 

niewielki procent możliwości naszego mózgu, odpowiemy w rozdziale IV.  

Pamięć  człowieka  w  największym  skrócie  można  podzielić  na  krótką  i 

trwałą.  Przesuwaniu  materiału  zapamiętanego  do  odpowiednich  „szufladek”  w 

pamięci  trwałej,  czyli  innymi  słowy  porządkowaniu  banku  danych  w  mózgu, 

posłuży system powtórek, o którym w rozdziale V.  

Według obiegowej opinii narządy nieużywane zanikają, dlatego też mózg 

człowieka,  podobnie  jak  jego  mięśnie  wymaga  stałego  treningu  aby  podnosić 

ogólną  sprawność  intelektualną.  Trening  myślenia  twórczego  oraz  myślenia 

logicznego  stanowi  zestaw  ćwiczeń  „siłowych”  dla  mózgu.  O  tym  w  rozdziale 

VI.  

Samo  posiadanie  wiedzy  w  dzisiejszych  czasach  to  za  mało,  konieczna 

jest umiejętność jej przekazywania.  Skutecznym przeciwnikiem autoprezentacji 

często  staje  się    stres.  Dlaczego  jednocześnie  jest  on  wrogiem  i 

sprzymierzeńcem  oraz  jak  poradzić  sobie  w  sytuacjach  stresogennych 

odpowiemy w rozdziale VII.  

Ostatni rozdział kursu poświęcony jest zabawom i testom sprawdzającym 

skuteczność  przyswojonych  podczas  kursu  technik.  Przekonaj  się  jaki  potrafisz 

być skuteczny w procesie naukowym. Podejmij wyzwanie.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Informacje organizacyjne 

Niniejszy  kurs  należałoby  nazwać  treningiem  podstawowych  kompetencji 

naukowych. Jeśli trening ma być skuteczny musi być systematyczny i oparty na 

wiedzy  naukowej.  Kurs  technik  zapamiętywania  i  koncentracji  składa  się  z 

ośmiu  rozdziałów,  z  których  wybrane  obejmują  po  dwie,  trzy  lekcje  –  ze 

względu  na  ich  znaczenie  w  procesie  naukowym  poświęcimy  im  nieco  więcej 

czasu.  Kurs  technik  zapamiętywania  i  koncentracji  będzie  trwał  12  tygodni.  W 

każdym  tygodniu  rozpoczniemy  pracę  od  wprowadzenia  teoretycznego,  a 

następnie  przejdziemy  do  ćwiczeń.  Każdorazowo  podana  zostanie  instrukcja 

wykonania  proponowanych  zadań,  czasem  praca  będzie  wymagała  kilku 

krótkich  treningów  dziennie,  innym  razem  będzie  to  jedno  dłuższe  zadanie. 

Sumienny  uczestnik  treningu  sam  siebie  zadziwi  efektami  wykonanej  pracy. 

Każdy  może  osiągnąć  dużo  więcej  w  procesie  naukowym  przy  mniejszych 

nakładach energii i czasu, warunkiem są tylko szczere chęci.  

Pamiętaj, że Twój potencjał jest nieskończony, a brak motywacji i wiary w siebie 

stanowi alegoryczny zbyt ciasny beret. Uwolnij swój umysł i poszerzaj horyzonty 

bez granic.  

Powodzenia!  

Autor 

 

 

 

 

 

Rozdział I. Motywacja kluczem do działania.  

Lekcja nr 1.  

Nie bez powodu  tematyka dotycząca  motywacji  pojawia się jako  pierwsza, jest 

to  punkt  wyjściowy  do  każdego  działania  a  przede  wszystkim  do  nauki,  jako 

czynności wymagającej zaangażowania  i  wysiłku, a  niekoniecznie  uważanej za 

przyjemną – niesłusznie, jak przekonasz się w kolejnych rozdziałach. 

 

„Żeby mi się chciało, tak, jak mi się nie chce …”, czyli jak powinna przebiegać 

mobilizacja do działania? 

Według prostego schematu 

WIZJA

           

CELE

           

DETERMINACJA

           

POZYTYWNE MYŚLENIE  

      

zarys pragnień

                              

siła woli

                    

uda mi się cokolwiek zamierzę

 

marzenie

                                     

wytrwałość  

                      konkrety  

                   założone efekty   

Jeśli to takie proste, czemu to takie trudne?  

Odpowiedź jest banalna, większość ludzi  kończy działanie  na wizji ,  najdalej 

na celach -  braknie im wtedy determinacji, a o pozytywnym myśleniu w ogóle 

nie ma mowy.  

Podejdź  do  nauki  systemowo,  potraktuj  ją  jako  proces  i  obdarz  stosownym 

szacunkiem.  Nie  popadaj  jednak  w  skrajności,  odrobina  humoru  wzmaga 

pozytywne myślenie .   

Generalnie najtrudniejszy etap powyższego procesu stanowi determinacja, gdyż 

wymaga największego wysiłku. Zadbaj o to aby było kolorowo, miło i wesoło:  

1.  Pamiętaj, że uczysz się bo chcesz, a nie dlatego, że musisz. Nie wmawiaj 

sobie, że jest inaczej.  

2.   Każdy jest trochę dzieckiem i lubi kolorowe zakreślacze, rysunki, ładne 

zeszyty i długopisy.  

3.  Wprawiaj się w dobry nastrój – w kryzysowych momentach spróbuj się 

rozśmieszyć przypominając sobie zabawne anegdoty, sytuacje lub 

zwyczajnie potańcz sobie przy ulubionej muzyce czy powygłupiaj się.  

4.  Powtarzaj sobie, że możesz wszystko, no bo kto Cię powstrzyma! 

Pokonaj stare, nieużyteczne przekonania a w ich miejsce wstawiaj nowe, 

prowadzące Cię do osiągania rezultatów.  

5.  Pomyśl, jaki jesteś fantastyczny - piękny, mądry, dowcipny itp.  

 

Pozytywne myślenie w rozumieniu psychologicznym,  może funkcjonować jako 

samospełniająca  się  przepowiednia.  Prawda  jest  taka,  że  jeśli  czegoś  chcesz  to 

tylko  ty  sam  Będziesz  w  stanie  skutecznie  siebie  powstrzymać,  nikt  i  nic  poza 

tym  nie  stawi  Ci  skutecznie  oporu!  Pamiętaj  jednak,  że  nawet  najbardziej 

wymyślne peany na własną cześć nie przyniosą sukcesu bez wytężonej pracy.  

 

 

 

 

 

 

Instrukcja pracy: 

Trening  motywacyjny  oprzemy  na  dwóch  technikach:  technice  fantazji  i 

technice myślowej.  

Technika  fantazji  to  tworzenie  w  myślach  historii  o  określonej  fabule  i  w 

konkretnym  celu.  Technika  myślowa  zaś  stoi  na  straży  optymistycznego 

nastawienia,  nastawienia  na  sukces  w  oparciu  o  wspomnianą  już 

samospełniającą się przepowiednię.  

Proponowane  ćwiczenia  są  dość  pracochłonne  i  wymagają  czasu  dlatego 

wystarczy jeśli dziennie wykonasz jedno z nich. Jeśli nie powiedzie się rano 

z  uwagi  na  zły  nastrój,  brak  wystarczającej  ilości  czasu  lub  z  innych 

względów, spróbuj po południu lub  wieczorem aż  uda się  w pełni  osiągnąć 

cel ćwiczenia.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ćwiczenie 1.  

Usiądź  wygodnie  w  fotelu  i  zadbaj  o  komfort  psychiczny  i  fizyczny.  Zamknij 

oczy i przenieś się w inny świat, świat fantazji. Włącz w sobie dziecko. Nazwij 

teraz  swoje  lęki  i  słabości  np.  geometria  lub  statystyka.  Wyobraź  je  sobie  jako 

postać,  ubierz  je  w  konkretny  kształt,  kolor,  dźwięk,  tak  aby  stanowiły  jasno 

określone  wyobrażenie.  Postaw  siebie  obok  wypracowanego  właśnie  stworka. 

Czujesz,  że  jest  to  Twój  wróg?  A  może  już  się  zaprzyjaźniliście?  W  opcji 

pierwszej  wyzwij  stworka  na  pojedynek,  wybierz  broń,  którą  go  pokonasz  i  do 

dzieła. Koniecznie uczcij swój sukces, bądź wspaniałomyślny i daruj stworkowi 

życie. Od teraz będzie on Twoim giermkiem, sługą gotowym na każdy rozkaz.   

W wersji drugiej – wymyślony stworek budzi przyjazne odczucia, wyobrażenia 

będą  dotyczyć  waszego  zapoznania  i  nawiązania  przyjaźni.  Wyobraź  sobie,  że 

do  niego  podchodzisz,  gładzisz  po  głowie,  pytasz  jak  się  miewa,  skąd  jest  itd. 

Kiedy  poznasz  już  stworka  możecie  pójść  razem  na  spacer  po  słonecznej  łące 

lub wspólnie się w coś pobawić. Puść wodze fantazji.  

Niezależnie  od  wariantu,  po  tym  ćwiczeniu  Twój  lęk  lub  słabość  staje  Ci  się 

poddany, bliski, przyjazny, nie jest niczym obcym ani nieznanym. Zawsze kiedy 

zabierzesz  się  do  nauki  wybranego  przedmiotu  przypomnisz  sobie  owego 

stworka i uśmiech sam będzie cisną się na Twoje usta.  

 

 

Ćwiczenie 2.  

Wykorzystuj  technikę  fantazji  w  dowolny  sposób.  Spróbuj  teraz  samodzielnie 

wymyślić  scenariusz  pokonania  lub  oswojenia  swojego  lęku  lub  słabości 

wykorzystując fantazjowanie. Jednego dnia niech to będzie pojedynek z lękiem, 

innego nawiązanie przyjaźni.   

Ćwiczenie 3.  

Monolog wewnętrzny  

Zadanie  polega  na  przekonaniu  samego  siebie  o  możliwości  osiągnięcia 

założonego  celu.  Przytocz  wszystkie  możliwe  argumenty,  tak  jakbyś  miał  za 

zadanie przekonać kogoś innego o swoich racjach. Jeśli praca myślowa sprawia 

Ci  trudność,  wypisz  wszystko,  co  umożliwi  Ci  osiągnięcie  celu  na  kartce 

papieru.  Zacznij  od  argumentów  banalnych  np.  mam  już  długopis  i  kartkę 

papieru,  mam  materiały  (notatki,  książki),  mogę  skorzystać  z  Internetu  itp. 

Przejdź  do  argumentacji  poważniejszej  np.  chcę  tego,  jestem  inteligentny, 

umiem  już  trochę  itp.  Zapisz  całą  kartkę  i  przywieś  w  miejscu  pracy  abyś  w 

każdej chwili mógł się zmotywować. Jeśli pracowałeś myślowo także zapisz to, 

co zapamiętałeś. Kartka ta będzie stanowić naoczny dowód, że cel jest możliwy 

do osiągnięcia.  

 

 

Ćwiczenie 4.  

Przekonałeś  siebie  o  możliwości  odniesienia  sukcesu,  teraz  przekonaj  kogoś 

innego (mamę, brata, koleżankę, męża), a najlepiej każdego po kolei. Dyskutuj, 

argumentuj swoje stanowisko.  

 

 

 

 

 

Ćwiczenie 5.  

Wykrzycz to!  

Teraz  jesteś  już  pewien  że  możesz  ale  może  ktoś  jeszcze  o  tym  nie  wie. 

Zapewnij  sobie  do  tego  warunki  (puste  mieszkanie,  las,  samochód  w  trakcie 

jazdy) i krzycz z całych sił że możesz, że się uda i że zrobisz to bez trudu.  

Rozśmieszyłeś się? To świetnie. Dobry nastrój jest bardzo pomocny, a endorfiny 

w  mózgu  wzmagają  jego  pracę.  Śmiech  dotlenia  także  komórki  mózgowe,  a 

krzyk pozwala na rozładowanie wewnętrznych napięć.  

 

 

Ćwiczenie 6.  

Połącz dobre z lepszym. Wybierz jeden przedmiot, którego nie lubisz się uczyć 

oraz  jeden,  który  sprawia  Ci  przyjemność,  a  teraz  postaraj  się  połączyć 

wymuszoną  naukę  z  przyjemnym  przedmiotem.    Na  przykład  jeśli  nie  lubisz 

uczyć się  historii, a  lubisz rysować, połącz te czynności. Podczas nauki  historii 

rysuj  mapy,  ilustracje  do  książki  itp.  Zadanie  do  wykonania  będzie 

przyjemniejsze oraz znacznie wzrośnie poziom Twojej motywacji.  

 

 

Dobra rada:  

Zawsze,  kiedy  pojawi  się  w  Twojej  głowie  myśl  negatywna  szybko  zastępuj  ją  pozytywną. 

Przekonaj siebie, że nie miałeś racji. Możesz się nawet pokłócić jeśli trzeba (negatywna myśl 

jest  wyjątkowo  uporczywa)  z  negatywnym  myśleniem,  wykrzykując  mu  racje  nacechowane 

pozytywnie.