Rozporzadzenie ws dokumentacji geologicznych (Dz U z 2005 r nr 136 poz 1151)

background image

Na podstawie art. 50 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy z dnia

4 lutego 1994 r. — Prawo geologiczne i górnicze
(Dz. U. Nr 27, poz. 96, z póên. zm.

2)

) zarzàdza si´, co

nast´puje:

Rozdzia∏ 1

Przepisy ogólne

§ 1. 1. Dokumentacj´ geologicznà z∏o˝a kopaliny

nale˝y sporzàdziç dla z∏o˝a w jego naturalnych grani-
cach lub wydzielonej jego cz´Êci, je˝eli przewidywana
eksploatacja wydzielonej cz´Êci nie zagra˝a prawid∏o-
wemu wykorzystaniu z∏o˝a.

2. W przypadku dokonywania podzia∏u z∏o˝a, dla

którego jest wykonana dokumentacja geologiczna, na-
le˝y sporzàdziç nowà dokumentacj´ dla cz´Êci z∏o˝a
przewidzianej do zagospodarowania, z pozostawie-
niem nazwy z∏o˝a uzupe∏nionej cyfrà arabskà; dla pozo-
sta∏ej cz´Êci nale˝y sporzàdziç rozliczenie zasobów z∏o-
˝a w formie dodatku do dokumentacji geologicznej na
koszt podmiotu, który wykona∏ nowà dokumentacj´.

§ 2. Dokumentacj´ geologicznà z∏o˝a kopaliny na-

le˝y sporzàdziç zgodnie z kategoriami rozpoznania z∏o-
˝a, o których mowa w § 4 i 5.

§ 3. 1. Dokumentacj´ geologicznà z∏o˝a kopaliny

nale˝y sporzàdziç z podzia∏em na cz´Êci tekstowà, gra-
ficznà i tabelarycznà, niezale˝nie od kategorii rozpo-
znania z∏o˝a, z zastrze˝eniem § 7.

2. W dokumentacji geologicznej z∏o˝a kopaliny,

majàcej stanowiç podstaw´ do ubiegania si´ o konce-
sj´ na wydobywanie kopaliny ze z∏o˝a, nale˝y przed-
stawiç dane niezb´dne do sporzàdzenia projektu za-
gospodarowania z∏o˝a.

3. Cz´Êç tekstowa dokumentacji geologicznej z∏o˝a

kopaliny powinna zawieraç:

1) kart´ tytu∏owà dokumentacji geologicznej z∏o˝a,

zestawienie zasobów geologicznych z∏o˝a wed∏ug

kategorii rozpoznania, kart´ informacyjnà z∏o˝a
oraz kart´ informacyjnà dokumentacji, których
wzory okreÊlajà:

a) dla kopalin sta∏ych — za∏àczniki nr 1, 2, 5—7 do

rozporzàdzenia,

b) dla metanu z w´gla kamiennego — za∏àczniki

nr 1, 4, 6—8 do rozporzàdzenia,

c) dla gazu ziemnego, ropy naftowej oraz jej natu-

ralnych pochodnych — za∏àczniki nr 1, 3, 6—8
do rozporzàdzenia;

2) spis rozdzia∏ów;

3) cz´Êç opisowà z podzia∏em na nast´pujàce roz-

dzia∏y:

a) wst´p,

b) po∏o˝enie administracyjne z∏o˝a, charakterysty-

ka geograficzna po∏o˝enia z∏o˝a (po∏o˝enie z∏o-
˝a, zagospodarowanie terenu, waloryzacja Êro-
dowiska, stan zagospodarowania z∏o˝a i jego
otoczenia),

c) warunki geologiczne wyst´powania z∏o˝a (po∏o-

˝enie geologiczne z∏o˝a, stratygrafia, tektonika),

d) opis stanu rozpoznania z∏o˝a,

e) charakterystyka geologiczna z∏o˝a, w z∏o˝ach

gazu ziemnego, ropy naftowej oraz jej natural-
nych pochodnych, równie˝ charakterystyka ich
w∏aÊciwoÊci zbiornikowych, a w z∏o˝ach meta-
nu z w´gla kamiennego — charakterystyka me-
tanonoÊnoÊci w´gla i serii w´glonoÊnej,

f) charakterystyka rodzaju i jakoÊci kopaliny g∏ów-

nej oraz kopalin towarzyszàcych, w∏asnoÊci
technologiczne kopalin,

g) warunki geologiczno-górnicze eksploatacji,

w szczególnoÊci geologiczno-in˝ynierskie, hy-
drogeologiczne, gazowe, geotermalne,

h) warunki ochrony Êrodowiska, ochrony z∏o˝a, re-

kultywacji (omówienie stanu Êrodowiska i jego
ochrony, przedstawienie danych w zakresie bu-
dowy z∏o˝a, warunków jego wyst´powania, ja-
koÊci kopaliny i w∏asnoÊci ska∏ otaczajàcych nie-
zb´dnych dla oceny wp∏ywu eksploatacji na Êro-
dowisko, w∏asnoÊci rekultywacyjnych ska∏ p∏on-
nych, wymagaƒ dotyczàcych ochrony z∏o˝a),

i) zasoby z∏o˝a kopaliny g∏ównej i kopalin towa-

rzyszàcych, kryteria bilansowoÊci z∏o˝a, sposób
okreÊlenia granic z∏o˝a z uzasadnieniem wybo-
ru metod obliczenia zasobów z∏o˝a, klasyfikacja
zasobów z∏o˝a z uwagi na stopieƒ rozpoznania,
analiza dok∏adnoÊci rozpoznania z∏o˝a,

j) spis literatury i materia∏ów archiwalnych, wyko-

rzystanych do opracowania dokumentacji;

Dziennik Ustaw Nr 136

— 8638 —

Poz. 1151

1151

ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ÂRODOWISKA

1)

z dnia 6 lipca 2005 r.

w sprawie szczegó∏owych wymagaƒ, jakim powinny odpowiadaç dokumentacje geologiczne z∏ó˝ kopalin

———————

1)

Minister Ârodowiska kieruje dzia∏em administracji rzàdo-
wej — Êrodowisko, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporzà-
dzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 czerwca 2004 r.
w sprawie szczegó∏owego zakresu dzia∏ania Ministra Âro-
dowiska (Dz. U. Nr 134, poz. 1438).

2)

Zmiany wymienionej ustawy zosta∏y og∏oszone w Dz. U.
z 1996 r. Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 88, poz. 554, Nr 111,
poz. 726 i Nr 133, poz. 885, z 1998 r. Nr 106, poz. 668,
z 2000 r. Nr 109, poz. 1157 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r.
Nr 110, poz. 1190, Nr 115, poz. 1229 i Nr 154, poz. 1800,
z 2002 r. Nr 113, poz. 984, Nr 117, poz. 1007, Nr 153,
poz. 1271, Nr 166, poz. 1360 i Nr 240, poz. 2055, z 2003 r.
Nr 223, poz. 2219, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 173,
poz. 1808 i Nr 273, poz. 2703 oraz z 2005 r. Nr 90, poz. 758.

background image

4) za∏àczniki obejmujàce:

a) omówienie historii badaƒ i eksploatacji z∏o˝a,

b) omówienie wykonanych prac geologicznych

i badaƒ specjalistycznych,

c) wyniki badaƒ specjalistycznych,

d) kopie lub uwierzytelnione odpisy dokumentów,

których treÊç ma istotne znaczenie dla opraco-
wanej dokumentacji, w tym decyzji zatwierdza-
jàcych dokumentacj´ geologicznà i dodatki do
dokumentacji, zawiadomieƒ o przyj´ciu doku-
mentacji i dodatków, decyzji zezwalajàcej na
zmian´ kryteriów bilansowoÊci, koncesji lub de-
cyzji zatwierdzajàcych projekty prac geologicz-
nych,

e) dowód istnienia prawa do wykorzystania infor-

macji geologicznej, na podstawie której sporzà-
dzono dokumentacj´.

4. Przepisu ust. 3 pkt 4 lit. e nie stosuje si´ do roz-

liczania zasobów z∏o˝a w razie zaniechania lub zakoƒ-
czenia eksploatacji, o której mowa w § 6 ust. 3.

5. Cz´Êç graficznà dokumentacji geologicznej z∏o˝a

kopaliny stanowià mapy i przekroje, a w szczególno-
Êci:

1) mapa lokalizacji z∏o˝a sporzàdzona na mapie topo-

graficznej, w zale˝noÊci od wielkoÊci z∏o˝a, w skali
od 1:10 000 do 1:50 000;

2) mapa sytuacyjno-wysokoÊciowa sporzàdzona

w skali umo˝liwiajàcej szczegó∏owe przedstawie-
nie dokumentowanego obszaru z∏o˝a;

3) mapa geologiczno-gospodarcza rejonu wyst´po-

wania z∏o˝a przedstawiajàca sk∏adniki Êrodowiska
podlegajàce ochronie, sporzàdzona w

skali

1:50 000 lub 1:25 000 dostosowanej do wielkoÊci
z∏o˝a, z podaniem po∏o˝enia z∏o˝a;

4) mapy ilustrujàce budow´ z∏o˝a niezb´dne do scha-

rakteryzowania jego formy, sposobu u∏o˝enia,
zmiennoÊci budowy i jakoÊci kopaliny;

5) mapy obliczenia zasobów z∏o˝a;

6) mapy i przekroje geologiczne, a w zale˝noÊci od

potrzeb — równie˝ hydrogeologiczne, geologicz-
no-in˝ynierskie, gazonoÊnoÊci i geotermiczne;

7) profile geologiczne wyrobisk rozpoznawczych

i wybranych wyrobisk górniczych w przypadku
czynnych zak∏adów górniczych.

6. Cz´Êç tabelarycznà dokumentacji geologicznej

z∏o˝a kopaliny stanowià w szczególnoÊci:

1) wyniki obliczeƒ statystycznych lub geostatystycz-

nych — w zale˝noÊci od potrzeb;

2) wyniki badaƒ rodzaju i jakoÊci kopaliny, wraz z ob-

liczeniami Êrednich parametrów dla z∏o˝a;

3) obliczenia zasobów kopaliny w poszczególnych

cz´Êciach z∏o˝a lub blokach obliczeniowych;

4) zbiorcze zestawienie zasobów z∏o˝a.

7. Oznaczenia i symbole na za∏àcznikach stanowià-

cych cz´Êç graficznà dokumentacji powinny byç zgod-
ne z wymaganiami Polskich Norm — Mapy Górnicze:
PN-84/G-09000.03, PN-72/G-09001, PN-72/G-09003,
PN-70/G-09004, PN-76/G-09005, PN-72/G-09007,
PN-78/G-09010, PN-73/G-09016, PN-75/G-09021.

Rozdzia∏ 2

Szczegó∏owe wymagania, jakim powinny

odpowiadaç dokumentacje geologiczne z∏ó˝ kopalin

§ 4. 1. W dokumentacjach geologicznych z∏ó˝ ko-

palin sta∏ych stosuje si´ kategorie rozpoznania z∏o˝a:
D, C

2

, C

1

, B, A.

2. Rozpoznanie z∏o˝a lub jego cz´Êci w poszczegól-

nych kategoriach powinno spe∏niaç nast´pujàce wy-
magania:

1) w kategorii D — granice z∏o˝a, jego budow´ geolo-

gicznà i zasoby okreÊla si´ na podstawie odosob-
nionych wyrobisk, interpretacji geologicznej da-
nych geofizycznych przy zastosowaniu ekstrapola-
cji; b∏àd oszacowania Êrednich wartoÊci parame-
trów z∏o˝a i zasobów mo˝e przekraczaç 40 %;

2) w kategorii C

2

— granice z∏o˝a okreÊla si´ na pod-

stawie danych z wyrobisk, ods∏oni´ç naturalnych
lub badaƒ geofizycznych metodà interpolacji lub
odpowiednio uzasadnionej ekstrapolacji; poznane
powinny byç g∏ówne cechy formy, budowy i tekto-
niki z∏o˝a; jakoÊç kopaliny nale˝y rozpoznaç na
podstawie systematycznego opróbowania w pe∏-
nym zakresie mo˝liwych zastosowaƒ kopaliny;
b∏àd oszacowania Êrednich wartoÊci parametrów
z∏o˝a i zasobów nie mo˝e przekraczaç 40 %;

3) w kategorii C

1

— granice z∏o˝a okreÊla si´ na pod-

stawie danych z wyrobisk rozpoznawczych, z od-
s∏oni´ç naturalnych lub badaƒ geofizycznych me-
todà interpolacji lub w ograniczonym stopniu eks-
trapolacji; stopieƒ rozpoznania z∏o˝a powinien byç
wystarczajàcy dla szczegó∏owego okreÊlenia for-
my, budowy, tektoniki z∏o˝a i jakoÊci kopaliny
w z∏o˝u oraz dokonania oceny wp∏ywu przewidy-
wanej eksploatacji na Êrodowisko; b∏àd oszacowa-
nia Êrednich wartoÊci parametrów z∏o˝a i zasobów
nie mo˝e przekraczaç 30 %;

4) w kategorii B — granice z∏o˝a okreÊla si´ w sposób

uÊciÊlony na podstawie specjalnie wykonanych
w tym celu prac geologicznych; jakoÊç i w∏asnoÊci
technologiczne kopaliny powinny byç potwierdzo-
ne wynikami prób w skali pó∏technicznej lub prze-
mys∏owej; b∏àd oszacowania Êrednich wartoÊci
parametrów z∏o˝a i zasobów nie mo˝e przekraczaç
20 %;

5) w kategorii A — z∏o˝e jest rozpoznane w stopniu

umo˝liwiajàcym bie˝àce prowadzenie jego eksplo-
atacji przy mo˝liwie najwy˝szym stopniu wykorzy-
stania zasobów; b∏àd oszacowania Êrednich war-
toÊci parametrów z∏o˝a i zasobów w poszczegól-
nych blokach nie mo˝e przekraczaç 10 %.

Dziennik Ustaw Nr 136

— 8639 —

Poz. 1151

background image

§ 5. 1. W dokumentacjach geologicznych z∏ó˝ gazu

ziemnego, ropy naftowej oraz jej naturalnych pochod-
nych i metanu z w´gla kamiennego stosuje si´ katego-
rie rozpoznania z∏o˝a: C, B, A.

2. Rozpoznanie z∏o˝a lub jego cz´Êci w poszczegól-

nych kategoriach powinno spe∏niaç nast´pujàce wy-
magania:

1) w kategorii C — granice z∏o˝a okreÊla si´ na pod-

stawie wyników badaƒ geofizycznych i interpreta-
cji geologicznej, a uzyskane dane umo˝liwiajà pro-
jektowanie prac niezb´dnych do dalszego rozpo-
znania z∏o˝a lub jego zagospodarowania, po uzy-
skaniu z co najmniej jednego otworu przyp∏ywu
kopaliny, w iloÊci posiadajàcej znaczenie gospo-
darcze; b∏àd oszacowania Êrednich parametrów
z∏o˝a i zasobów nie mo˝e przekraczaç 40 %;

2) w kategorii B — zbadana budowa geologiczna z∏o-

˝a pozwala na jednoznaczne okreÊlenie jego gra-
nic oraz parametrów zbiornikowych warstw ropo-
noÊnych, gazonoÊnych i ich zmiennoÊci; b∏àd
oszacowania Êrednich parametrów z∏o˝a i zaso-
bów nie mo˝e przekraczaç 30 %;

3) w kategorii A — ustala si´ dane okreÊlone dla ka-

tegorii B z uwzgl´dnieniem wyników uzyskanych
z eksploatacji; b∏àd oszacowania Êrednich parame-
trów z∏o˝a i zasobów nie mo˝e przekraczaç 15 %.

§ 6. 1. W dodatku do dokumentacji geologicznej

eksploatowanego z∏o˝a kopaliny sta∏ej, obok wyników
prac geologicznych wykonanych w celu udokumento-
wania z∏o˝a, nale˝y uwzgl´dniç dane zawarte w doku-
mentacji mierniczo-geologicznej zak∏adu górniczego,
wyniki bie˝àcego opróbowania z∏o˝a oraz wyniki ba-
daƒ specjalistycznych, w szczególnoÊci geologiczno-
-in˝ynierskich, hydrogeologicznych i gazowych.

2. W dodatku do dokumentacji geologicznej z∏o˝a

gazu ziemnego, ropy naftowej oraz jej naturalnych po-
chodnych, zawierajàcym nowe okreÊlenie zasobów
pierwotnych zgodne z aktualnym stanem rozpoznania,
nale˝y podaç omówienie przyczyn zmian.

3. Rozliczenia zasobów z∏o˝a w przypadku zanie-

chania lub zakoƒczenia eksploatacji z∏o˝a dokonuje si´
w dodatku do dokumentacji geologicznej z∏o˝a.

4. W dodatku do dokumentacji geologicznej za-

mieszcza si´ materia∏y podstawowe, które dokumen-
tujà powsta∏e zmiany, w szczególnoÊci rozliczenie za-
sobów z∏o˝a oraz uzasadnienie stwierdzonych ró˝nic
w wielkoÊci dokumentowanych zasobów.

Rozdzia∏ 3

Sporzàdzanie dokumentacji geologicznych dla

niektórych z∏ó˝ kopalin pospolitych

§ 7. Dokumentacja geologiczna z∏ó˝ kopalin po-

spolitych, która mo˝e stanowiç podstaw´ do ubiega-
nia si´ o koncesj´ na warunkach okreÊlonych w art. 16
ust. 2a ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. — Prawo geolo-
giczne i górnicze, sk∏ada si´ z:

1) cz´Êci tekstowej zawierajàcej:

a) kart´ tytu∏owà, której wzór stanowi za∏àcznik

nr 1 do rozporzàdzenia,

b) kart´ informacyjnà, której wzór stanowi za∏àcz-

nik nr 9 do rozporzàdzenia,

c) zestawienie zasobów z∏o˝a,

d) zestawienie wyników badaƒ rodzaju i jakoÊci

kopaliny,

e) dowód istnienia prawa do wykorzystania infor-

macji geologicznej, na podstawie której sporzà-
dzono dokumentacj´,

f) cz´Êç opisowà, zawierajàcà krótkà charaktery-

styk´ z∏o˝a;

2) cz´Êci graficznej zawierajàcej:

a) map´ lokalizacji z∏o˝a na mapie topograficznej

w skali 1:10 000 z zaznaczeniem obiektów pod-
legajàcych ochronie w jego otoczeniu (grunty
rolne klas I—IV, grunty leÊne, obszary chronio-
nego krajobrazu, granice zbiorników wód pod-
ziemnych, granice sàsiednich z∏ó˝),

b) profile geologiczne wykonanych wyrobisk i od-

s∏oni´ç naturalnych,

c) map´ sytuacyjno-wysokoÊciowà z∏o˝a w skali

co najmniej 1:2 000 z naniesionymi granicami
z∏o˝a, wyrobiskami i ods∏oni´ciami naturalny-
mi, wa˝niejszymi obiektami majàcymi wp∏yw
na sposób zagospodarowania z∏o˝a oraz linià
przekroju geologicznego przez z∏o˝e,

d) map´ obliczenia zasobów z∏o˝a,

e) co najmniej jeden przekrój geologiczny przez

z∏o˝e;

3) tabeli obliczenia zasobów z∏o˝a.

Rozdzia∏ 4

Przepisy przejÊciowe i koƒcowe

§ 8. Szczegó∏owe wymagania, jakim powinny od-

powiadaç dokumentacje geologiczne solanek, wód
leczniczych i termalnych, okreÊlajà przepisy w sprawie
szczegó∏owych wymagaƒ, jakim powinny odpowiadaç
dokumentacje hydrogeologiczne i geologiczno-in˝y-
nierskie.

§ 9. Do dokumentacji geologicznych przekazanych

w∏aÊciwym organom administracji geologicznej do
przyj´cia przed wejÊciem w ˝ycie niniejszego rozpo-
rzàdzenia stosuje si´ przepisy dotychczasowe.

§ 10. Traci moc rozporzàdzenie Ministra Ârodowi-

ska z dnia 19 grudnia 2001 r. w sprawie szczegó∏owych
wymagaƒ, jakim powinny odpowiadaç dokumentacje
geologiczne z∏ó˝ kopalin (Dz. U. Nr 153, poz. 1778).

§ 11. Rozporzàdzenie wchodzi w ˝ycie po up∏y-

wie 14 dni od dnia og∏oszenia.

Minister Ârodowiska: T. Podgajniak

Dziennik Ustaw Nr 136

— 8640 —

Poz. 1151

background image

Dziennik Ustaw Nr 136

— 8641 —

Poz. 1151

Za∏àczniki do rozporzàdzenia Ministra Ârodowiska
z dnia 6 lipca 2005 r. (poz. 1151)

Za∏àcznik nr 1

WZÓR

KARTA TYTU¸OWA DOKUMENTACJI GEOLOGICZNEJ Z¸O˚A

background image

Dziennik Ustaw Nr 136

— 8642 —

Poz. 1151

Za∏àcznik nr 2

WZÓR

ZESTAWIENIE ZASOBÓW GEOLOGICZNYCH

.................................... W Z¸O˚U .................................

(nazwa kopaliny) (nazwa z∏o˝a)

OBLICZONYCH WG STANU NA DZIE¡ 31 GRUDNIA .......... R.

background image

Dziennik Ustaw Nr 136

— 8643 —

Poz. 1151

Za∏àcznik nr 3

WZÓR

ZESTAWIENIE ZASOBÓW GEOLOGICZNYCH

ORAZ PRZEWIDYWANYCH ZASOBÓW WYDOBYWALNYCH Z¸O˚A

WG STANU NA DZIE¡ 31 GRUDNIA .......... R.

background image

Dziennik Ustaw Nr 136

— 8644 —

Poz. 1151

Za∏àcznik nr 4

WZÓR

ZESTAWIENIE ZASOBÓW WYDOBYWALNYCH

METANU Z W¢GLA KAMIENNEGO JAKO KOPALINY

.................................................................................................

(g∏ównej lub towarzyszàcej)

WG STANU ROZPOZNANIA NA DZIE¡ 31 GRUDNIA .......... R.

background image

Dziennik Ustaw Nr 136

— 8645 —

Poz. 1151

Za∏àcznik nr 5

WZÓR

KARTA INFORMACYJNA Z¸O˚A

kopaliny sta∏ej

background image

Dziennik Ustaw Nr 136

— 8646 —

Poz. 1151

background image

Dziennik Ustaw Nr 136

— 8647 —

Poz. 1151

Za∏àcznik nr 6

WZÓR

KARTA INFORMACYJNA DOKUMENTACJI
Tytu∏ dokumentacji: ................................................................
Powierzchnia obszaru dokumentowanego: .........................

background image

Dziennik Ustaw Nr 136

— 8648 —

Poz. 1151

Za∏àcznik nr 7

WZÓR

WCZEÂNIEJSZE DOKUMENTACJE I DODATKI DO DOKUMENTACJI

background image

Dziennik Ustaw Nr 136

— 8649 —

Poz. 1151

Za∏àcznik nr 8

WZÓR

KARTA INFORMACYJNA Z¸O˚A

gazu ziemnego, ropy naftowej oraz jej naturalnych pochodnych

i metanu z w´gla kamiennego

background image

Dziennik Ustaw Nr 136

— 8650 —

Poz. 1151

background image

Dziennik Ustaw Nr 136

— 8651 —

Poz. 1151

Za∏àcznik nr 9

WZÓR

KARTA INFORMACYJNA Z¸O˚A


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Dz U 2005 nr 197 poz 1632
Dz.U. z 2005 nr 73 poz 645(1), BHP Ula, Ustawy
Dz U 2005 nr 25 poz 202 id 14 Nieznany
Dz U 2005 nr 108 poz 908 Prawo o ruchu drogowym
Dz U 2005 nr 113 poz 954
Dz U 2005 nr 180 poz 1495
!TEKST JEDNOLITY Dz U 2005 nr 239 poz 2019 Obwieszczenie Marszałka sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
Dz.U. z 2005 nr 212 poz 1769, Zachomikowane - bhp, Ustawy
Dz U 2005 nr 197 poz 1632
Dz U 2005 nr 197 poz 1632
Dz U 2005 nr 108 poz 908
Dz.U. 1974 Nr 245 poz. 141 - Kodeks Pracy Dział X, BHP, Ustawy i rozporządzenia
Ustawa z dnia 19 listopada 2004 r (Dz. U. z 2005 r. Nr 9, BHP, uchwały

więcej podobnych podstron