Ewangelia spisana przez Marka

Marek

Dobra Nowina spisana przez Marka

Pocz

tek

Dobrej Nowiny Jezusa Chrystusa, Syna Boga.

Jak jest napisane w

prorokach: Oto Ja posyłam przed twym obliczem Mego anioła, który przygotuje twoj

drog

przed tob

Malachiasz 3,1

Głos wołaj

cego na pustkowiu: Gotujcie drog

Pana, proste czy

cie Jego

cie

ki.

Izajasz 40, 3.

Jan zanurzał

na pustkowiu i

głosił chrzest

skruchy ku odpuszczeniu grzechów.

c wychodziła do niego cała

kraina judzka oraz Jerozolimczycy, i wszyscy

wyznawali swoje grzechy, byli przez

niego zanurzani w rzece Jordanie

Jan był przyodziany wielbł

dzi

sier

oraz skórzanym pasem wokół swoich bioder, a jadał szara

i le

ny miód.

Głosił

, mówi

c: Za mn

idzie mocniejszy ni

ja, któremu nie jestem godzien schyli

rozwi

rzemyka jego butów.

Ja was chrzciłem w wodzie; ale on b

dzie was

chrzcił w Duchu

tym.

Tak

e stało si

w owe dni,

e przyszedł Jezus z Nazaretu Galilei i w Jordanie został

ochrzczony przez Jana.

A zarazem wychodz

z wody, ujrzał rozst

puj

ce si

niebiosa i zst

puj

cego na niego Ducha, jako goł

bic

Pojawił si

głos z

niebios: Ty jeste

Mój Syn kochany, w tobie upodobałem.

I zaraz Duch oddalił go na pustkowie.

na pustkowiu był

przez

czterdzie

dni kuszony przez szatana; a był tam ze zwierz

tami oraz słu

yli mu aniołowie.

po wtr

ceniu Jana do wi

zienia, Jezus przyszedł do Galilei, głosz

c Dobr

Nowin

Królestwa Boga,

i mówi

c: Wypełnił si

czas i zbli

yło si

Królestwo Boga;

skruszcie si

oraz wierzcie w Dobr

Nowin

A przechodz

c obok morza Galilei, ujrzał Szymona oraz jego brata Andrzeja,

którzy

zapuszczali sie

w morze; gdy

byli rybakami.

I Jezus im powiedział:

Pójd

cie za mn

, a sprawi

wam,

staniecie si

rybakami ludzi.

c zaraz

zostawili sieci i poszli za nim.

A posuwaj

c si

troch

naprzód, ujrzał Jakóba,

syna

Zebedeusza oraz Jana, jego brata,

gdy

naprawiali sieci w łodzi.

I zaraz ich

wezwał. A

oni

poszli za nim, opu

ciwszy w łodzi swojego ojca Zebedeusza wraz z

najemnikami.

I weszli do Kafarnaum; a

kiedy

wszedł do bó

nicy, zaraz nauczał w szabaty.

Tak

e zdumiewali si

nad jego nauk

, bowiem uczył ich jako

ten, co

ma moc, a nie

jak uczeni w Pi

mie.

A w ich bó

nicy był człowiek w nieczystym duchu i on

zawołał,

mówi

c: Co nam i tobie, Jezusie Nazare

ski? Przyszedłe

nas zgładzi

Znam ci

, kto

jeste

ty Boga.

A Jezus go zgromił, mówi

c: Zamilknij i

wyjd

z niego.

c duch nieczysty szarpn

ł nim, zawołał wielkim głosem i

wyszedł z niego.

Zatem wszyscy zostali wstrz

ąś

ci, aby docieka

dzy sob

mówi

c: Co to jest? Nowa nauka z moc

; równie

nieczystym duchom rozkazuje i s

mu posłuszne?

I zaraz rozeszła si

o nim wie

ść

po całej okolicy Galilei.

kiedy

wyszedł z bó

nicy, z Jakóbem i Janem przyszli do domu Szymona oraz

Andrzeja.

A te

ciowa Szymona le

ała gor

czkuj

c, i zaraz mu o niej powiedzieli.

c podszedł, uj

ł j

za r

oraz podniósł, i zaraz opu

ciła j

gor

czka, i im

usługiwała.

A kiedy nastał wieczór i zaszło sło

ce, nie

li do niego wszystkich, co si

le mieli, i

tanych;

zatem przy drzwiach zostało zebrane całe miasto.

I uzdrowił wielu,

którzy

le mieli

z powodu

rozlicznych chorób, oraz wyrzucił wiele demonów, lecz

nie pozwolił demonom mówi

, gdy

go znały.

A bardzo rano wstał noc

, wyszedł oraz odszedł na puste miejsce i tam si

modlił.

Nadto poszli za nim: Szymon oraz ci, co z nim

byli

kiedy

go znale

li, mówi

mu: Wszyscy ci

szukaj

c im mówi: Id

my do przyległych miasteczek, abym i

tam głosił; bo po to wyszedłem.

Zatem głosił w ich bó

nicach po całej Galilei oraz

wyrzucał demony.

Tak

e przychodzi do niego tr

dowaty, prosi go, pada przed nim na kolana i mu

mówi: Je

li zechcesz, mo

esz mnie oczy

A Jezus u

alił si

, wyci

ł r

dotkn

ł si

go i mu mówi: Chc

, zostałe

oczyszczony.

Zarazem odszedł od niego

d i został oczyszczony.

I zaraz go odprawił, surowo go upomniał,

i mu mówi:

Uwa

aj,

aby

nikomu nic nie powiedział, ale id

, poka

siebie kapłanowi oraz ofiaruj

za twoje oczyszczenie, co nakazał Moj

esz na

wiadectwo

dla

nich.

A on

gdy

wyszedł, zacz

ł wiele głosi

i rozsławia

spraw

tak,

e Jezus ju

nie mógł jawnie

wej

ść

do miasta, ale był zewn

trz, na miejscach pustych. Wi

c schodzili si

zewsz

do niego.

*1,1

tak

e: pierwsza zasada; to, od czego cokolwiek zaczyna istnie

*1,4

tak

e: oczyszczał; co w j

zyku polskim przyj

ło nazw

chrztu

*1,5

hebr. Jardenie

*1,10

tak

e: powstaj

c, wychodz

c do góry

I znowu, po

kilku

dniach wszedł do Kafarnaum; wi

c usłyszano,

e jest w domu.

A zostało zgromadzonych tak wielu,

e nie mogli si

zmie

przy drzwiach, i mówił

im słowo.

Przychodz

do niego tak

ludzie, którzy

nie

li paralityka, a d

wigało

czterech.

Lecz nie mog

c si

zbli

do niego z powodu tłumu, zdj

li dach gdzie

był, wyrzucili

go,

oraz spu

cili ło

e na którym le

ał paralityk.

gdy

Jezus zobaczył

ich wiar

, mówi paralitykowi: Synu, odpuszczone ci s

twoje grzechy

A byli tam

jacy

z uczonych w Pi

mie,

którzy

siedzieli i rozwa

ali w swoich sercach:

Czemu

ten mówi takie blu

nierstwa? Któ

e odpuszcza

grzechy, je

li nie sam Bóg?

Jezus zaraz poznał swym duchem,

e w sobie tak rozwa

i im mówi: Czemu to

rozwa

acie w waszych sercach?

Co jest łatwiejsze, powiedzie

paralitykowi:

Odpuszczone ci s

grzechy, czy powiedzie

: Wsta

, we

twoje ło

e i chod

Lecz

aby

cie wiedzieli,

e Syn Człowieka

ma moc odpuszcza

grzechy na ziemi,

powiedział sparali

owanemu:

Tobie mówi

, wsta

, zabierz twoje ło

e i id

twojego domu.

c zaraz wstał, wzi

ł ło

e i wyszedł wobec wszystkich. Zatem

wszyscy si

zdumiewali oraz chwalili Boga, mówi

c: Nigdy nie widzieli

nic

takiego.

I znowu wyszedł obok morza; a przychodził do niego cały tłum, i ich nauczał.

Tak

kiedy

przechodził - ujrzał Lewiego,

syna

Alfeusza,

który

siedział na cle, i mu

mówi: Pójd

za mn

. Wi

c wstał i zacz

ł mu towarzyszy

kiedy

on le

ał u stołu

w jego domu, staje si

e wespół z Jezusem oraz jego uczniami, usiedli liczni celnicy

i grzesznicy; poniewa

było

ich

wielu oraz za nim chodzili.

A uczeni w Pi

mie i

faryzeusze widz

e je z celnikami i grzesznikami, mówili jego uczniom: Po co,

dlaczego je i pije z celnikami i grzesznikami?

A Jezus

gdy to

usłyszał, mówi im: Nie

potrzebuj

zdrowi lekarza, ale ci, którzy si

le maj

. Nie przyszedłem wzywa

skruchy sprawiedliwych, ale grzesznych.

A istnieli uczniowie Jana oraz faryzeusze,

cili; wi

c przychodz

oraz mu

mówi

: Dlaczego uczniowie Jana i faryzeusze poszcz

, za

twoi uczniowie nie

poszcz

A Jezus im powiedział: Czy

mog

synowie komnaty mał

skiej

gdy oblubieniec jest z nimi? Jak długi okres maj

ze sob

oblubie

ca, nie mog

Ale przyjd

dni, gdy oblubieniec b

dzie od nich zabrany, a wtedy, w owe

dni b

Nikt nie nakłada na stary płaszcz łaty z nowego sukna,

inaczej

nowa łata ujmuje ze starego i rozdarcie staje si

gorsze.

Tak

e nikt

nie

leje

młodego wina w stare bukłaki;

inaczej wino rozerwie bukłaki; zatem i wino, i

bukłaki s

niszczone. Ale młode wino powinno by

wlewane w nowe bukłaki.

Równie

stało,

e on szedł w szabat przez zbo

a, a jego uczniowie - id

zacz

li rwa

kłosy.

faryzeusze mu mówili:

Dlaczego czyni

w szabat, czego

nie wolno czyni

A on im mówi: Nigdy nie czytali

cie, co uczynił Dawid, gdy miał

potrzeb

i łakn

ł; on oraz ci, którzy z nim

byli

Jak wszedł do Domu Boga za

arcykapłana Abiatara i zjadł chleby pokładne, których nie wolno je

ść

, chyba

kapłanom, oraz dał te

tym, co z nim byli.

Nadto im powiedział: Szabat pojawił si

z powodu człowieka, a nie człowiek z powodu szabatu.

Dlatego Syn Człowieka jest

równie

Panem szabatu.

*2,5; *2,10

tak

e: winy, bł

*2,10

w tłumaczeniu hebrajskim: ben haAdam, co znaczy: Syn Adama; czyli: Syn Człowieka

I znowu wszedł do bó

nicy, a był tam człowiek,

który

miał uschł

c go

obserwowali, by go oskar

, o ile uzdrowi w szabat.

I mówi owemu człowiekowi,

który

miał uschł

: Wyjd

rodek.

Nadto im mówi: Wolno w szabat

szlachetnie

czyni

, czy

le czyni

; uratowa

dusz

, czy zabi

? Ale oni milczeli.

c rozejrzał si

nich z oburzeniem, zasmucił si

nad ich nieczuło

serca i

mówi owemu człowiekowi: Wyci

gnij r

. Zatem wyci

ł; a jego r

ka została

przywrócona do zdrowia jak druga.

A faryzeusze wyszli i zaraz zawi

zali przeciwko

niemu spisek z Herodianami

, aby go zgładzi

Jezus odszedł ze swoimi uczniami ku morzu, a wielkie rzesze za nim - z Galilei

i z Judei,

z Jerozolimy, z Idumei, zza Jordanu, oraz z pobli

a Tyru i Sydonu.

Przyszły do niego wielkie rzesze, słysz

c, jak gło

rzeczy

czynił.

Zatem

powiedział swoim uczniom by stale, z powodu tłumu, była w pogotowiu dla niego
łódka, aby go nie cisn

li.

Gdy

ci,

którzy mieli choroby

, n

kali go, by si

dotkn

ąć

; bo wielu uzdrowił.

A kiedy go widziały nieczyste duchy, przypadały do

niego i krzyczały, mówi

c: Ty jeste

Synem Boga.

c cz

sto je gromił, aby go

nie czyniły jawnym.

Tak

e wchodzi na gór

oraz woła do siebie

tych,

których sam chciał; zatem do

niego przyszli.

A wywołał dwunastu, aby mogli by

z nim; by mógł ich posła

głosi

mieli moc uzdrawia

choroby oraz wyrzuca

demony.

Szymona

któremu

dodał imi

Piotr;

Jakóba syna Zebedeusza oraz brata Jakóba - Jana,

którym

sam dodał imi

Boanerges, to jest Synowie Grzmotu;

Andrzeja, Filipa,

Bartłomieja, Mateusza, Tomasza, Jakóba

syna

Alfeusza, Tadeusza, Szymona

Kananejczyka,

i Judasa Iszkariot

, który go wydał.

I przychodzi do domu. Wi

c znowu zgromadza si

tłum, tak,

e nie mogli nawet

zje

ść

chleba.

A ci z jego strony

usłyszeli oraz wyszli go chwyci

, bo mówili,

stracił rozum.

uczeni w Pi

mie,

którzy

zeszli z Jerozolimy mówili,

e ma

Beelzebuba i

e przez przywódc

demonów wyrzuca demony.

c przywołał ich

mówił im w podobie

stwach: Jak mo

e szatan wyrzuca

szatana?

A je

jakie

królestwo zostanie podzielone przeciw sobie - to królestwo nie mo

e si

utrzyma

I je

li dom zostanie podzielony przeciw sobie -

ten

dom nie b

dzie mógł si

utrzyma

Zatem je

li szatan

powstał przeciwko sobie i został podzielony, nie

e si

utrzyma

, ale

ma koniec.

Nikt

nie

e wej

ść

do domu mocarza

i jego

sprz

t rozgrabi

, je

li wpierw by nie zwi

zał mocarza, a potem jego dom rozgrabi.

Zaprawd

, mówi

wam,

e wszystkie bł

i blu

nierstwo

zostan

odpuszczone

synom ludzi;

ale kto by blu

nił wzgl

dem Ducha

tego, nie ma odpuszczenia

na wieczno

ść

, lecz winien jest wiecznego oddzielenia

Gdy

mówili: Ma

nieczystego ducha.

Potem przyszli bracia i jego matka, oraz stoj

c na zewn

trz posłali do niego i go

wołali.

A tłum siedział dokoła niego, zatem mu powiedzieli: Oto twoja matka i twoi

bracia szukaj

na zewn

trz.

Ale im odpowiedział, mówi

c: Któ

jest moj

matk

i mymi bra

mi?

I spojrzał po

tych, którzy

wokół niego siedzieli kołem oraz

mówi: Oto moja matka i moi bracia.

Kto by bowiem uczynił wol

Boga, ten jest

moim bratem, siostr

i matk

*3,4

tak

e: słusznie, przydatnie, po

ytecznie, prawie, sprawiedliwie

*3,6

członkowie stronnictwa popieraj

cego króla Heroda Agrypp

*3,10

dosłownie: bicze

*3,21

tak

e: od niego (najprawdopodobniej - krewni)

*3,23

zas

dzenia

*3,27

dosłownie: mocnego

*3,28; **4,12

tak

e: przewinienia, uchybienia, bł

**3,28

tak

e: zniesławianie, oszczercza mowa

*3,29

tak

e: zas

dzenia

I znowu zacz

ł uczy

przy morzu. A zgromadził si

koło niego bardzo wielki tłum,

tak,

e wszedł do łodzi oraz przebywał na morzu, a cały tłum był przy morzu, na

ziemi.

I nauczał ich w wielu podobie

stwach, oraz mówił im w swojej nauce:

Słuchajcie!

Oto siewca wyszedł,

aby

zasia

A w czasie siania stało si

niektóre padło obok drogi i przyleciały ptaki niebios, i je wyjadły.

drugie padło

na skaliste miejsca, gdzie nie miało wiele ziemi; i zaraz zakiełkowało, bo nie miało
gł

bi ziemi.

Ale gdy wzeszło sło

ce zostało spalone, a

e nie miało korzenia -

uschło.

A inne padło mi

dzy ciernie, i ciernie wzrosły oraz je zadusiły, wi

c nie

wydało owocu.

A inne padło na dobr

ziemi

oraz id

c do góry i wzrastaj

c, dawało

owoc i niosło: Jedno trzydziestokrotny, jedno sze

ść

dziesi

ciokrotny, a jedno

stukrotny.

Tak

e im mówił: Kto ma uszy do słuchania, niech słucha.

A kiedy został sam, ci dokoła niego z dwunastoma pytali go o

podobie

stwo.

Zatem im odpowiedział: Wam dana jest tajemnica Królestwa Boga; ale tamtym, na
zewn

trz, wszystko pojawia si

w podobie

stwach;

aby patrz

c - patrzyli, ale nie

ujrzeli, i słuchaj

c - słyszeli, ale nie rozumieli; nigdy

nie zawrócili i nie byłyby im

odpuszczone grzechy

I im mówi: Nie widzicie tego podobie

stwa, zatem jak

zrozumiecie wszystkie podobie

stwa?

Siewca sieje słowo.

tymi obok drogi

ludzie

, po

ród których si

słowo rozsiewa. A kiedy

usłysz

, zaraz przychodzi

szatan oraz wybiera słowo,

które zostało

w nich wsiane.

Podobnie s

i ci,

zasiewani na skalistych miejscach, którzy gdy usłyszeli słowo, zaraz, z rado

przyjmuj

Ale nie maj

w sobie korzenia, lecz trwaj

pewien czas. Potem - je

li z

powodu słowa stałby si

ucisk albo prze

ladowanie - zaraz si

gorsz

A mi

dzy

ciernie posiani s

ci, którzy usłyszeli słowo,

ale troska tego

ycia, oszustwo

bogactwa i po

żą

dliwo

ść

innych

rzeczy

, wchodz

c - dusz

słowo, i

człowiek

staje si

bezowocny.

A posiani na dobrej ziemi s

ci, którzy słuchaj

słowa

i je

uznaj

, i

wydaj

owoc - jeden trzydziestokrotny, jeden sze

ść

dziesi

ciokrotny, a jeden

stukrotny.

Mówił im tak

e: Czy przynosz

wiec

, aby została wstawiona pod naczynie,

albo pod ło

Czy

nie

po to

, aby była umieszczona na

wieczniku?

Gdy

nie jest

nic

ukryte, co by nie miało by

ukazane; ani nie stało si

skryte, ale by wyszło na

jaw.

Kto ma uszy do słuchania, niech słucha.

Tak

e im mówi: Uwa

ajcie, czego

słuchacie. W jakiej mierze mierzycie, b

dzie wam odmierzone; a

tym, co

słuchaj

dzie doło

one.

Bo kto ma - b

dzie mu dane; a kto nie ma - i

co ma, b

dzie od

niego wzi

te.

Mówił te

: Królestwo Boga jest takie, jak gdyby człowiek wrzucił nasienie w ziemi

;

oraz by spał, wstawał noc

i dniem, a nasienie by wschodziło i rosło

. Za

w jaki

sposób - on nie wie.

Bo ziemia samorzutnie wydaje owoc, najpierw traw

, potem

kłos,

potem w kłosie pełne zbo

Ale kiedy wyda owoc, zaraz zostanie wysłany

sierp, bowiem zbli

yło si

niwo.

Nadto mówił: Do czego porównam Królestwo Boga, albo w jakim podobie

stwie je

zestawimy?

Jest

jak ziarno gorczycy, które gdy bywa wsiane do ziemi, jest

najmniejsze ze wszystkich nasion na ziemi;

ale gdy bywa wsiane, wyrasta i staje

ksze

wszystkich jarzyn, i wypuszcza tak wielkie gał

zie,

e pod jego

cieniem mog

gnie

dzi

ptaki nieba.

I w miar

tego jak mogli słucha

, mówił im słowo takimi wieloma podobie

stwami.

A bez podobie

stwa im nie mówił; za

na osobno

ci, wszystko wyja

niał swoim

uczniom.

A kiedy nastał wieczór, w ten dzie

im mówi: Przeprawmy si

na drug

stron

c pozostawili tłum oraz wzi

li go w łodzi

tak

jak był, a i inne łódki z nim były.

Ale powstała wielka nawałnica wiatru i tak rzucała fale do łodzi,

e ju

napełniała.

A on był na rufie,

c na podgłówku. Wi

c go budz

oraz mu mówi

Nauczycielu, nie zwracasz uwagi,

e giniemy?

obudził,

po czym

zgromił

wiatr i powiedział morzu: Umilknij; b

cicho. I wiatr ustał oraz stała si

wielka cisza.

Tak

e im powiedział: Dlaczego jeste

cie tak boja

liwi? Jak

e nie macie wiary?

c zatrwo

yli si

wielk

boja

oraz mówili jeden do drugich: Zatem, kim jest ten,

e mu i wiatr, i morze s

posłuszne?

*4,12

tak

e: za

adn

cen

*4,21

dosłownie: czy przybywa

wieca

*4,22

dosłownie - co

I wyruszył na drugi brzeg morza, do krainy Gadare

czyków.

A gdy on wyszedł

z łodzi, zaraz z grobowców zabiegł mu

drog

człowiek w duchu nieczystym,

który

miał mieszkanie w grobowcach. I nikt nie mógł go nawet zwi

ła

cuchami,

gdy

on - cz

sto b

c zwi

zany p

tami i ła

cuchami - porwał

ła

cuchy i skruszył p

ta,

zatem nikt go nie mógł ujarzmi

A przez cał

noc i dzie

był w górach oraz w

grobowcach, krzycz

c i tłuk

c si

kamieniami.

gdy

z daleka zobaczył Jezusa,

przybiegł i oddał mu pokłon.

Nadto wołaj

c wielkim głosem, powiedział: Có

mam z

tob

Jezusie, Synu Boga najwy

szego? Zaprzysi

gam ci

Bogiem, aby

mnie nie

czył.

Bo mu mówił: Wyjd

tego

człowieka duchu nieczysty.

Tak

e go pytał:

Jakie

jest

twoje imi

? Wi

c powiedział: Moje imi

Legion, poniewa

jeste

liczni.

I bardzo go prosił, aby ich nie wyganiał na zewn

trz tego miejsca.

A było

tam, przy górze, wielkie stado pas

cych si

;

c prosiły go wszystkie

demony, mówi

c: Po

lij nas w te

winie, aby

my w nie weszli.

A Jezus im zaraz

pozwolił. Zatem

kiedy

nieczyste duchy odeszły, weszły w te

winie; za

stado ruszyło

w morze, w dół urwiska; a było ich około dwa tysi

ce, i potopiły si

w morzu.

ci,

winie uciekli oraz zdali relacj

w mie

cie i we wsiach; wi

c przyszli

zobaczy

co to jest,

i co

stało.

Przychodz

do Jezusa i widz

siedz

cego

tanego, tego w którym był Legion, ubranego oraz przy zdrowych zmysłach; zatem

przestraszyli.

A ci, którzy

widzieli, opowiedzieli im, co si

stało op

tanemu i o

winiach.

c nawet zacz

li go usilnie prosi

, aby odszedł z ich granic.

A kiedy

wszedł

do łodzi, prosił go op

tany

o to

, by mógł by

razem z nim.

Ale Jezus mu nie

pozwolił, lecz mu powiedział: Id

do twojego domu, do swoich, i im oznajmij, jak ci

uczynił Pan, i

zmiłował

nad

tob

c odszedł oraz zacz

ł głosi

Dziesi

ciogrodziu jak wiele mu uczynił Jezus, i wszyscy si

dziwili.

kiedy Jezus znowu przeprawił si

w łodzi na drug

stron

, zebrał si

przy nim

wielki tłum, a był obok morza.

I oto przychodzi jeden z przeło

onych bó

nicy

imieniem Jairos. A

gdy

go ujrzał, przypadł do jego nóg

oraz bardzo go błaga,

mówi

e jego córeczka wydaje ostatnie tchnienie. Aby przyszedł, nało

ył na ni

ce, by została uratowana i o

yła. Wi

c poszedł razem z nim.

A towarzyszył mu

wielki tłum oraz naciskali na niego ze wszystkich stron

pewna niewiasta,

która

miała dwana

cie lat

upływ krwi,

wiele wycierpiała

od licznych lekarzy i wydała wszystko co miała

, a nic

jej

nie pomogło, ale raczej

wyszło na gorsze;

gdy

usłyszała o Jezusie, w tłumie przybyła z tyłu

dotkn

ła si

jego płaszcza.

Bo mówiła: Je

li si

dotkn

cho

by jego płaszcza, b

uratowana.

I od razu wyschło jej

ródło krwi oraz si

przekonała na ciele,

e jest uzdrowiona

tej

plagi.

A Jezus zaraz poznał w sobie,

wyszła z niego moc, wi

c odwrócił

w tłumie i mówił: Kto dotkn

ł moich szat?

Zatem jego uczniowie mu

powiedzieli: Widzisz tłum,

który

nie, a mówisz - kto mnie dotkn

ł?

spojrzał wkoło, aby zobaczy

, która to uczyniła.

niewiasta przestraszona i

żą

ca, wiedz

c co si

dla niej stało, przyszła, upadła przed nim oraz powiedziała mu

cał

prawd

on jej rzekł: Córko, twoja wiara ci

uratowała; odejd

ku pokojowi

i b

nie uszkodzona od twej plagi.

A gdy

on jeszcze mówił, przychodz

od przeło

onego bó

nicy, mówi

c: Twoja

córka umarła, czemu jeszcze trudzisz nauczyciela?

Jezus zaraz usłyszał to

powiedziane słowo

rzekł przeło

onemu bó

nicy: Nie bój si

, tylko wierz.

I nie

pozwolił nikomu towarzyszy

sobie, tylko Piotrowi, Jakóbowi i Janowi, bratu Jakóba.

Zatem przychodz

do domu przeło

onego bó

nicy, i widzi zgiełk, i płacz

cych oraz

bardzo lamentuj

cych.

kiedy

wszedł, mówi im: Dlaczego czynicie zgiełk i

płaczecie? Nie umarła dzieweczka, ale

pi.

c na

miewali si

z niego. Ale

usun

ł wszystkich, wzi

ł ojca, matk

dziewczynki oraz tych,

co przyszli

razem z nim,

i wchodzi

tam,

gdzie było dziecko.

Potem uj

ł r

dzieweczki i jej mówi: Talita

kumi; co jest przetłumaczone: Dziewczynko, tobie mówi

, wsta

c dzieweczka

zaraz si

podniosła i chodziła, gdy

miała

dwana

cie lat. Zatem zdumiewali si

wielkim uniesieniu.

Nadto im bardzo przykazał, aby nikt tego nie wiedział;

powiedział tak

aby

jej zje

ść

*5,24

naciskali na niego ze wszystkich stron - w j

zyku greckim jedno słowo.

I wyszedł stamt

d oraz przyszedł do swego ojczystego kraju, a za nim szli jego

uczniowie.

A gdy był szabat, zacz

ł naucza

w bó

nicy; wi

c wielu słuchaj

cych

zdumiewało si

, mówi

c: Sk

e mu to? Co to za m

dro

ść

mu dana,

e i przez jego

ce dziej

takie cuda?

Czy

nie ten jest cie

, synem Marii, a bratem Jakóba,

Józefa, Judasa i Szymona? I te

nie s

tu, u nas, jego siostry? Wi

c gorszyli si

nim.

Jezus im powiedział,

e nie jest wzgardzony prorok, chyba

e w swym

ojczystym kraju, w

ród krewnych i w swoim domu.

Nie mógł tam te

uczyni

adnego cudu, lecz tylko, nało

ywszy r

ce, uleczył kilku słabych.

I dziwił si

powodu ich niedowiarstwa. Obchodził te

okoliczne miasteczka, nauczaj

Potem przywołał owych dwunastu oraz zacz

ł ich wysyła

dwóch za dwoma, i dał

im władz

nad nieczystymi duchami.

Tak

e im nakazał, by niczego nie brali na

drog

; chyba,

e tylko lask

. Ani torby, ani chleba, ani pieni

dzy w trzosy;

ale

wło

ywszy sandały,

równie

nie przywdziewali dwóch sukien.

I im mówił:

Gdziekolwiek wejdziecie do domu, tam zosta

cie, a

stamt

d wyjdziecie.

którzykolwiek by was nie przyj

li, ani was nie słuchali, wychodz

c stamt

otrz

ąś

nijcie im na

wiadectwo proch spod waszych nóg. Zaprawd

, powiadam wam,

e w dniu s

du l

ej b

dzie Sodomie i Gomorze ni

owemu miastu.

c wyszli i

głosili,

eby si

skruszyli.

Wyrzucali te

wiele demonów, a wielu słabych

namaszczali oliw

i uzdrawiali.

Lecz usłyszał

o nim

król Herod, bowiem stało si

jawne jego Imi

. Wi

c mówił,

powstał z martwych Jan Chrzciciel i dlatego dziej

cuda przez niego.

Drudzy

mówili,

jest Eliasz; za

inni mówili,

e prorok, albo jak jeden z proroków.

gdy

Herod usłyszał, mówił: Ten jest Janem, którego ja

łem; ten powstał z

martwych.

Bowiem sam Herod posłał, pojmał Jana oraz wsadził go do wi

zienia z

powodu Herodiady,

ony swego brata Filipa, bo j

lubił.

Gdy

Jan mówił

Herodowi: Nie wolno ci mie

ony twojego brata.

Herodiada czyhała

niego,

chc

c go zabi

, ale nie mogła;

bo Herod obawiał si

Jana, wiedz

jest

ęż

em sprawiedliwym i

tym. Zatem go strzegł i słuchaj

c go, cz

sto

tak

czynił,

oraz

z przyjemno

go słuchał.

A gdy przyszedł dogodny dzie

, kiedy na swoje

urodziny Herod sprawił wieczerz

swym dostojnikom, dowódcom

oraz pierwszym

obywatelom

Galilei;

i gdy weszła córka Herodiady, oraz gdy zata

czyła - a

spodobała si

Herodowi i współle

żą

cym - król powiedział dzieweczce: Popro

mnie,

li co

chcesz, a ci dam.

Tak

e jej przysi

gł: O cokolwiek by

mnie prosiła - dam

ci, a

do połowy mojego królestwa.

ona wyszła i powiedziała swojej matce: O

co mam prosi

? A ona rzekła: O głow

Jana Chrzciciela.

c przyszła do króla i

poprosiła mówi

c: Chc

, aby

mi natychmiast dał na półmisku głow

Jana

Chrzciciela.

Zatem król stał si

zasmuconym,

lecz

z powodu przysi

g i

współle

żą

cych, nie zechciał jej odmówi

I zaraz posłał kata oraz

nakazał

przynie

ść

głow

on poszedł,

ł go w wi

zieniu, przyniósł na półmisku

jego głow

i dał j

dzieweczce, a dzieweczka dała j

swojej matce.

kiedy to

usłyszeli jego uczniowie, przyszli, wzi

li jego zwłoki oraz zło

yli je w grobie.

A apostołowie zeszli si

przy Jezusie oraz wszystko mu oznajmili; i jak uczynili, i

jak nauczali.

Zatem im powiedział: Id

cie wy sami, osobno, na puste miejsce i

troch

odpocznijcie. Bo byli liczni

przychodzili i odchodzili, wi

c nie mieli nawet

sposobno

zje

ść

Zatem w łodzi odpłyn

li do samotni, na puste miejsce.

tłum zobaczył ich odchodz

cych i wielu go poznało, wi

c zbiegli si

tam pieszo ze

wszystkich miast, wyprzedzili ich, oraz si

przy nim zgromadzili.

kiedy

Jezus

wyszedł oraz zobaczył wielki tłum - u

alił si

nad nimi, bo byli jak owce nie maj

pasterza. Zacz

ł ich te

wiele naucza

gdy

była ju

pó

na godzina, jego

uczniowie podeszli do niego i powiedzieli: To jest puste miejsce i pó

na ju

godzina.

Odpraw ich, aby odeszli do okolicznych wsi i miasteczek oraz kupili sobie chleba,

bo nie maj

co zje

ść

on odpowiadaj

c, rzekł im: Dajcie wy im zje

ść

. Wi

c mu

mówi

: Mamy odej

ść

, kupi

za dwie

cie denarów chleba i mamy da

im zje

ść

on im mówi: Ile macie chlebów? Id

cie i zobaczcie. A

kiedy

dowiedzieli,

powiedzieli: Pi

ęć

, i dwie ryby.

Zatem kazał im posadzi

wszystkich grupami

zielonej trawie.

I usiedli rz

dami

, po stu oraz po pi

ęć

dziesi

I wzi

ł owe pi

ęć

chlebów, i dwie ryby, oraz spojrzawszy w Niebo wielbił

Boga. Po czym

połamał owe

chleby oraz dawał swoim uczniom aby przed nimi kładli; nadto wszystkim rozdzielił
dwie ryby.

c wszyscy zjedli oraz zostali nasyceni.

Zebrali te

dwana

cie

pełnych koszy kawałków i z

owych

ryb.

A tych,

którzy

jedli chleby było około pi

ciu

tysi

cy m

ęż

ów.

Zaraz te

przymusił swoich uczniów aby weszli do łodzi oraz wyprzedzali

Betsaidy, na drugiej stronie, a

on odprawi tłum.

I po

egnał ich oraz odszedł na

gór

pomodli

A gdy nastał wieczór, łód

była na

rodku morza, a on sam na

ziemi.

I ich zobaczył, zn

kanych przy wiosłowaniu, bo wiatr był im przeciwny, wi

około czwartej stra

y nocy przychodzi do nich, przechadzaj

c si

po morzu, i chciał

ich min

ąć

oni,

gdy

go ujrzeli przechadzaj

cego si

po morzu, s

dzili,

e jest

ułud

i zakrzykn

li;

bo wszyscy go zobaczyli i byli zatrwo

eni. Ale zaraz do nich

przemówił i im mówi: Ufajcie, Jam jest, nie bójcie si

Tak

e wszedł koło nich do

łodzi, a wiatr si

uciszył. Ale

oni

odt

d niezmiernie si

w sobie zdumiewali i dziwili.

jeszcze

nie zrozumieli po

cudzie z

chlebami, gdy

serce ich było zatwardziałe.

Zatem si

przeprawili, dotarli do ziemi Genezaret oraz przybili do brzegu.

A gdy

oni wyszli z łodzi,

ludzie

zaraz go rozpoznali,

c obiegli cał

krain

. A kiedy

usłyszeli,

e tam jest, zacz

li nosi

na ło

ach

tych, którzy

le mieli.

I gdzie

wchodził - do miasteczek, miast, albo

wsi - kładli na ulicach chore oraz go prosili,

aby mogli tylko dotkn

ąć

bka jego płaszcza. A którzykolwiek go si

dotkn

li, byli

uratowani.

*6,21

dokładnie: dowódcom nad tysi

cem

ołnierzy

Zebrali si

przy nim faryzeusze oraz przybyli z Jerozolimy, niektórzy z

uczonych w Pi

mie.

gdy

zobaczyli jakich

jego uczniów,

e jedli chleby

nieczystymi, to jest nieumytymi r

kami, oskar

ali

ich

Bowiem faryzeusze i wszyscy

ydzi

nie jedz

, je

li najpierw

- trzymaj

c si

tradycji starszych - nie umyj

Tak

gdy przyjd

z rynku, je

li si

nie obmyj

- nie jedz

. I jest wiele innych

zwyczajów

, które przyj

li, by si

ich

trzyma

: Obmywa

kielichów, dzbanów, naczy

ło

Zatem pytaj

go faryzeusze oraz uczeni w Pi

mie: Dlaczego twoi uczniowie

nie zachowuj

według tradycji starszych, ale jedz

chleb nieumytymi r

kami?

on odpowiadaj

c, rzekł im: Dobrze prorokował o was, obłudnikach, Izajasz, jak

jest napisane: Lud ten oddaje mi cze

ść

swoimi ustami, ale ich serce daleko jest ode

mnie.

Lecz daremnie mnie czcz

, nauczaj

c przykaza

ludzkich jako doktryn.

Izajasz 29,13

Bowiem opu

cili

cie przykazanie Boga i trzymacie si

tradycji ludzi -

umywania dzbanów, kielichów, oraz czynicie wiele innych, im podobnych.

Mówi im

tak

e: Zupełnie znosicie przykazania Boga, by

cie wasz

tradycj

zachowali.

Moj

esz powiedział: Szanuj twego ojca i twoj

matk

; a kto złorzeczy ojcu, albo

matce, niech

mierci

umrze.

Ale wy mówicie: Je

liby człowiek powiedział ojcu

albo matce: Korban

- to jest dar, którym ode mnie masz wsparcie;

nie

pozwalacie mu nic wi

cej robi

dla

swego ojca, czy swojej matki,

wasz

tradycj

, któr

przekazali

cie, uniewa

niacie Słowo Boga. Nadto wiele innych,

podobnych

rzeczy

czynicie.

Zatem przywołał cały tłum i im powiedział: Słuchajcie

mnie wszyscy i rozumiejcie.

Nie ma nic z zewn

trz człowieka, które wchodz

c do

niego, mogło go zanieczy

. Ale

, co wychodzi z niego, to zanieczyszcza

człowieka.

Kto ma uszy do słuchania, niech słucha!

A kiedy wszedł do domu, z

dala od tego tłumu, jego uczniowie pytali go o to podobie

stwo.

c im mówi:

Tak

e i wy jeste

cie bezrozumni? Nie rozumiecie,

e wszystko, co z zewn

trz

wchodzi do człowieka, nie mo

e go zanieczy

bo nie wchodzi mu do serca, ale

do brzucha i do ust

pu wychodzi; oczyszczaj

c wszystkie pokarmy.

Ale te

powiedział,

to,

wychodzi z człowieka, to zanieczyszcza człowieka.

Bo z

trza, z serca ludzi, wychodz

złe my

li, cudzołóstwa, nierz

dy duchowe,

ęż

obójstwa,

złodziejstwa, chciwo

ci, niegodziwo

ci, zdrada, zuchwało

ść

, złe oko,

blu

nierstwo, pycha, głupota.

Wszystkie te zło

ci wychodz

z wn

trza oraz

zanieczyszczaj

człowieka.

kiedy

wstał, odszedł stamt

d w granice Tyru oraz Sydonu. I wszedł do domu,

lecz

nie chciał, aby kto

o tym

wiedział, ale nie mógł si

ukry

Gdy

niewiasta,

której córeczka miała ducha nieczystego,

gdy

o nim usłyszała, przyszła, przypadła do

jego nóg -

cho

ta niewiasta była Greczynk

, rodem Syrofenicjank

- i go prosiła,

by wyrzucił demona z jej córki.

Jezus jej powiedział: Pozwól najpierw nasyci

dzieciom; gdy

nie jest dobrze bra

chleb dzieci oraz rzuca

szczeni

tom.

ona odpowiadaj

c, mu mówi: Tak, Panie; wszak

e i szczeni

ta jedz

pod stołem z

okruszyn małych dzieci.

c jej powiedział: Id

, z powodu twojego słowa demon

wyszedł z twej córki.

Zatem odeszła do swego domu i znalazła córk

żą

ło

u, a demon wyszedł.

gdy z powrotem wyszedł z granic Tyru oraz Sydonu, wyruszył ku morzu Galilei

przez

rodek granic Dziesi

ciogrodu.

I przyprowadzaj

mu głuchego, i z trudem

mówi

cego oraz go prosz

, aby nało

ył na niego r

c wzi

ł go na osobno

ść

od tłumu, wło

ył swe palce w jego uszy oraz splun

wszy, dotkn

ł jego j

zyka.

Spojrzał te

w niebo, westchn

ł i mówi mu: Effatha

; to jest: Otwórz si

I zaraz

otworzyły si

jego uszy oraz zostało rozwi

zane p

to jego j

zyka, zatem mówił

poprawnie.

A im nakazał, aby

tego

nikomu nie mówili. Ale im wi

cej im nakazywał,

tym oni bardziej głosili.

I niezmiernie si

zdumiewali, mówi

c: Dobrze wszystko

uczynił; głuchym daje słysze

i niemym mówi

*7,3

poprawnie: Judejczycy, czyli Israelici z pokolenia Judasa (Judy)

**7,3

dokładnie: pi

ęś

(napełnion

wod

*7,4

ło

y do le

enia przy stołach.

*7,11

Korban - ofiara, dar zło

ony Bogu.

*7,26

czyli pogank

, członkiem ludu spoza narodu Israela.

*7,34

wyra

enie aramejskie

W owych dniach,

kiedy

był bardzo liczny tłum, a nie mieli co zje

ść

, Jezus zwołał

swoich uczniów i im mówi:

al mi tego tłumu, bo ju

trzy dni przy mnie trwaj

, a nie

maj

co zje

ść

eli ich odprawi

głodnych do ich domu, pomdlej

w drodze;

bo niektórzy z nich przyszli z daleka.

A jego uczniowie mu odpowiedzieli: Sk

dzie kto

mógł nasyci

ich chlebami, tu, na pustkowiu?

c ich spytał,

wystawiaj

c na prób

: Ile macie chlebów? Za

oni powiedzieli: Siedem.

Nakazał

tłumowi usi

ąść

na ziemi; a

gdy

wzi

ł owe siedem chlebów, podzi

kował, oraz

łamał i dawał swoim uczniom aby podawali; zatem kładli przed tłumem.

A mieli

troch

rybek; wi

c uwielbił

Boga i

powiedział,

aby

i te podawa

I jedli oraz zostali

nasyceni. Zebrali te

pozostało

ść

kawałków w siedem koszy.

tych, co

jedli było

około czterech tysi

cy; i ich odprawił.

Zaraz te

ze swoimi uczniami wszedł do

łodzi i przybył w strony Dalmanuty.

I wyszli faryzeusze oraz zacz

li z nim rozprawia

, kusz

c go oraz wymagaj

c od

niego znaku

z Nieba.

c westchn

ł w swoim duchu i mówi: Dlaczego to

pokolenie szuka znaku? Zaprawd

, ilekro

wam mówi

dzie znak dany temu

pokoleniu.

I ich opu

cił, znowu

wszedł

do łodzi oraz przeprawił si

na drug

stron

A zapomnieli wzi

ąć

chleby i nie mieli ze sob

niczego,

tylko jeden chleb w łodzi.

I im przykazał, mówi

c: Dostrzegajcie i strze

cie si

kwasu faryzeuszów, oraz kwasu

Heroda.

c rozwa

ali to mi

dzy sob

, mówi

e nie maj

chlebów.

Jezus poznał i im mówi: Dlaczego rozwa

acie,

e nie macie chlebów? Jeszcze nie

pami

tacie,

ani

nie rozumiecie? Jeszcze macie zatwardziałe wasze serce?

Maj

oczy nie widzicie i maj

c uszy nie słyszycie? Tak

e nie przypominacie sobie,

kiedy pi

ęć

chlebów połamałem dla pi

ciu tysi

cy, ile pełnych koszy kawałków

zebrali

cie? Mówi

mu: Dwana

cie.

A gdy

połamałem

siedem dla czterech tysi

cy,

ile pełnych koszy kawałków zebrali

cie? A oni powiedzieli: Siedem.

c im mówi:

Jak

e nie rozumiecie?

A docierali do Betsaidy. I przynosz

lepego oraz prosz

go, aby go dotkn

ł.

Zatem chwycił r

owego

lepego, wyprowadził go poza to miasteczko, plun

ł na

jego oczy,

nało

ył na niego r

ce i go pytał, czy co

widzi.

A on odzyskał wzrok i

powiedział: Widz

chodz

cych ludzi, jakby drzewa.

Potem znowu wło

ył r

ce na

jego oczy i mu sprawił,

e w pełni

odzyskał wzrok. Wi

c powrócił do zdrowia oraz

przypatrywał si

wszystkiemu wyra

nie.

Odesłał go te

do jego domu, mówi

c, by

do tego miasteczka nie wchodził i nikomu z miasteczka

nic

nie opowiadał.

Jezus poszedł do miasteczek

koło

Cezarei Filipa, jak równie

jego uczniowie.

A w drodze pytał swoich uczniów, mówi

c im: Kim mówi

ludzie,

ja jestem?

oni odpowiedzieli: Janem Chrzcicielem, a drudzy Eliaszem, a inni,

jednym z

proroków.

Ale on im rzekł: Za

wy mówicie,

kim ja jestem? A Piotr

odpowiadaj

c, mówi mu: Ty jeste

Chrystus.

c zobowi

zał ich, aby o nim

nikomu nie mówili.

Tak

e zacz

ł ich naucza

e Syn Człowieka musi wiele

wycierpie

i by

odrzuconym przez starszych, arcykapłanów oraz uczonych w

mie, i zosta

zabitym, a po trzech dniach powsta

z martwych.

I mówił jawnie to

słowo. Wi

c nawet Piotr wzi

ł go na bok i zacz

ł go strofowa

Ale on si

obrócił i

zobaczywszy swoich uczniów, zgromił

Piotrze, mówi

c: Odejd

ode mnie

szatanie; bo nie pojmujesz

tego,

co Boga, ale co ludzi.

Potem przywołał tłum

razem ze swoimi uczniami i powiedział: Ka

dy kto chce wyruszy

za mn

, niech si

wyrzeknie siebie, usunie

swój krzy

i idzie za mn

Bowiem kto by chciał zbawi

swoj

dusz

- zatraci j

; a kto by stracił swoj

dusz

dla mnie i Dobrej Nowiny - ten j

ocali od

mierci.

Có

bowiem pomo

e człowiekowi, cho

by cały

wiat pozyskał, a

na swojej duszy

doznał straty?

Bo co człowiek da w zamian za swoj

dusz

Albowiem kto by si

wstydził mnie oraz moich słów - w tym cudzoło

nym i grzesznym

pokoleniu - tego i Syn Człowieka b

dzie si

wstydził, gdy przyjdzie w chwale swojego

Ojca wraz ze

tymi aniołami.

*8,11

tak

e: cudu

*8,33

tłumaczenie równoległe: Odejd

za mnie

*8,34

tak

e: zgładzi; podniesie w gór

, we

mie

*8,36; *8,37

tak

e: swoim

yciu / swoje

ycie

Nadto im mówił: Zaprawd

, powiadam wam,

e s

niektórzy z tutaj stoj

cych,

którzy nie zakosztuj

mierci, a

zobacz

przybyłe w mocy Królestwo Boga.

A po sze

ciu dniach, Jezus zabiera Piotra, Jakóba i Jana, oraz wyprowadza ich

samych, na osobno

ci, na wysok

gór

. I został przekształcony przed nimi;

a jego

szaty stały si

ce, białe jak

nieg;

takie,

jakich blecharz

nie jest w stanie

wybieli

na ziemi.

Ujrzeli tak

e Eliasza z Moj

eszem, którzy rozmawiali z Jezusem.

A Piotr, oddzielaj

c si

, mówi Jezusowi: Mistrzu, dobrze jest nam tu by

Zróbmy

c trzy namioty, jeden tobie, jeden Moj

eszowi i jeden Eliaszowi.

Bo nie wiedział,

co miał powiedzie

, gdy

byli przestraszeni.

Pojawił si

obłok,

który

ich ocieniał i

dotarł głos z obłoku, mówi

cy: Ten jest Mój Syn umiłowany, jego słuchajcie.

I nagle,

kiedy

obejrzeli, ju

nikogo nie zobaczyli, tylko samego Jezusa z nimi samymi.

A gdy oni schodzili z góry, przykazał im, aby nikomu nie opowiadali co widzieli,

Syn Człowieka nie wstanie z martwych.

Zatem zatrzymali t

spraw

przy

sobie, dyskutuj

c, co znaczy

powsta

z martwych.

Pytali go tak

e, mówi

Dlaczego uczeni w Pi

mie powiadaj

e najpierw ma przyj

ść

Eliasz?

odpowiadaj

c, rzekł im: Rzeczywi

cie,

gdy

Eliasz najpierw przyjdzie - wszystko

odtworzy

. A jak jest napisane o Synu Człowieka:

e wiele ucierpi oraz zostanie

wyszydzony.

Ale powiadam wam,

e Eliasz

przyszedł i uczynili mu co chcieli,

jak o nim jest napisane.

kiedy

przyszedł do uczniów, zobaczył wokół nich wielki tłum, oraz uczonych w

mie, którzy z nimi rozprawiali.

gdy

go zobaczyli, zaraz został zdumiony

cały tłum oraz witali go, podbiegaj

Tak

e spytał uczonych w Pi

mie: O czym

rozprawiacie mi

dzy sob

A odpowiadaj

c, jeden z tłumu powiedział:

Nauczycielu, sprowadziłem do ciebie mego syna,

który

ma niemego ducha.

kiedy nim owładnie, szarpie go, pieni si

, zgrzyta z

bami i wycie

cza; wi

c mówiłem

twoim uczniom, aby go wyrzucili, ale nie byli w stanie.

on odpowiadaj

c, mówi:

O pokolenie bez wiary, jak długo b

z waszym? Jak długo wasze b

znosił?

Przynie

cie go do mnie.

Zatem go przynie

li do niego. A duch ujrzawszy go, zaraz

nim szarpn

ł, zatem upadł na ziemi

i toczył si

oraz pienił.

Jezus

spytał te

jego

ojca: Jak długi jest czas,

kiedy mu si

to stało? Za

on odpowiedział: Od

dzieci

stwa.

Rzuca go cz

sto w ogie

i do wody, aby go zniszczy

. Ale zlituj si

nad nami

nam pomó

, je

li co

esz.

A Jezus mu powiedział: Je

li mo

esz

uwierzy

- to wszystko jest mo

liwe dla wierz

cego.

A ojciec młodzie

ca zaraz

zakrzykn

ł oraz powiedział ze łzami: Wierz

, Panie; pomó

mojej niewierze.

Jezus widz

e tłum si

zbiega, zgromił nieczystego ducha, mówi

c mu: Niemy i

głuchy duchu, ja ci rozkazuj

, wyjd

z niego oraz ju

w niego nie wchod

zawołał, bardzo go szarpn

ł i wyszedł. A

stał si

jak martwy, tak, i

wielu mówiło,

e umarł.

Jezus chwycił jego r

i go podniósł; zatem wstał.

A kiedy wszedł

do domu, jego uczniowie pytali go na osobno

ci: Dlaczego my nie mogli

my go

wyrzuci

Zatem im powiedział: Ten rodzaj w

aden

sposób

nie mo

e wyj

ść

tylko

w modlitwie i po

cie.

Potem wyszedł stamt

d i przechodzili przez Galile

; a nie chciał, aby kto

wiedział.

Bowiem uczył swych uczniów i im mówił,

e Syn Człowieka jest

wydawany w r

ce ludzi, i go zabij

; a zabity, trzeciego dnia wstanie z martwych.

Ale oni nie rozumieli tej rzeczy oraz bali si

go zapyta

I przyszedł do Kafarnaum, a b

c w domu ich pytał: Co rozwa

ali

cie mi

dzy

sob

w drodze?

Ale oni milczeli, bo w drodze rozmawiali mi

dzy sob

, kto

jest

kszy

c usiadł, zawołał dwunastu i im mówi: Je

li kto

chce by

pierwszy,

dzie

wszystkich ostatni i wszystkich sług

Wzi

ł te

dziecko, postawił je w

rodku nich, wzi

ł je w ramiona i im powiedział:

Kto by przyj

jedno z takich

dzieci

tek dla mojego Imienia - mnie przyjmuje; a kto mnie przyjmuje - nie mnie

przyjmuje, ale

Tego

, który mnie posłał.

Jan mu odpowiedział, mówi

c: Nauczycielu, widzieli

my kogo

, kto wyrzucał

demony w twoim Imieniu, a nam nie towarzyszy; wi

c mu zabronili

my, poniewa

nam nie towarzyszył.

A Jezus powiedział: Nie zabraniajcie mu; bo nie ma nikogo

kto b

dzie czynił cuda w moim Imieniu oraz szybko b

dzie mógł zacz

ąć

mnie

szkalowa

Kto nie jest przeciwko nam -

ten

jest przed nami.

Bo kto was,

jako

jeste

cie Chrystusa, w moim Imieniu napoi kubkiem wody - zaprawd

, mówi

wam,

nie straci swojej zapłaty.

A kto zgorszy

jednego z tych małych, którzy we mnie

wierz

, lepiej mu jest, gdyby nakładali kamie

mły

ski tu

obok jego szyi oraz

wrzucili

w morze.

A je

li by ci

gorszyła twoja r

ka - odetnij j

; lepiej jest tobie

ułomnym wej

ść

ycia, ni

maj

c dwie r

ce, odej

ść

do gehenny, w ogie

nieugaszony.

Gdzie robak ich nie ma ko

ca, a ogie

nie ga

nie.

A je

li by ci

gorszyła twoja noga - odetnij j

; lepiej jest tobie chromym wej

ść

ycia, ni

maj

dwie nogi zosta

wrzuconym do gehenny, w ogie

nieugaszony.

Gdzie robak ich

nie ma ko

ca, a ogie

nie ga

nie.

A je

li by ci

gorszyło twoje oko - wyrzu

je; bo

lepiej jest tobie jednookim wej

ść

do Królestwa Boga, ni

dwoje oczu maj

c, zosta

wrzuconym do ognia gehenny.

Gdzie robak ich nie ma ko

ca, a ogie

nie ga

nie.

Bowiem ka

dy b

dzie posolony ogniem, a ka

da ofiara b

dzie posolona sol

Sól

jest

szlachetna; je

li za

sól stanie si

niesłon

, czym

e j

zaprawicie? Miejcie w

sobie sól i zachowujcie pokój mi

dzy sob

*9,3

rzemie

lnik wybielaj

cy płótno

*9,10

dosłownie: jest

*9,12

tak

e: przywróci do poprzedniego stanu

*9,34

tak

e: znaczniejszy

*9,37

tak

e: ugo

cił

*9,39

dosłownie: nikt nie jest

*9,42

tak

e: spowoduje wpadni

cie w pułapk

10.

gdy

wstał, dotarł stamt

d do granic Judei, wzdłu

drugiej strony Jordanu. I

znowu zeszły si

do niego tłumy, i jak zwykł, znowu ich nauczał.

faryzeusze

podeszli oraz go pytali: Czy wolno m

ęż

owi oddali

? Kusz

c go.

A on

odpowiadaj

c, rzekł im: Co wam przykazał Moj

esz?

oni powiedzieli: Moj

esz

pozwolił napisa

list rozwodu oraz oddali

A Jezus odpowiadaj

c, rzekł im: Napisał

wam to przykazanie z powodu twardo

ci waszego serca.

Ale od pocz

tku

stworzenia Bóg uczynił ich m

ęż

czyzn

i kobiet

Z tego powodu opu

ci człowiek

swego ojca i matk

, a przylgnie do swojej

ony,

i b

dwoje dla

jednego ciała

wewn

trznego

. Tak,

e ju

nie s

dwoje, ale jedno ciało wewn

trzne.

Co wi

Bóg zł

czył, człowiek niech nie rozdziela.

A w domu, jego uczniowie znowu go o to

pytali.

c im mówi: Kto by oddalił swoj

, a posiadł inn

- cudzoło

przeciwko niej.

A je

li niewiasta by opu

ciła swojego m

ęż

a, a po

lubiła drugiego -

cudzoło

Przyprowadzano mu tak

e dzieci, aby si

ich dotkn

ł; ale uczniowie strofowali

tych, którzy

przyprowadzali.

gdy

Jezus zobaczył, rozgniewał si

i im powiedział:

Pozwólcie przychodzi

do mnie dzieciom oraz nie zabraniajcie im; bowiem takich jest

Królestwo Boga.

Zaprawd

, powiadam wam: Kto by nie przyj

ł Królestwa Boga jak

dziecko - nie wejdzie do niego.

I wzi

ł je,

kład

c na nie r

ce, wielbił im

Boga

gdy on wyruszał w drog

, przybiegł jeden

Israelita,

upadł przed nim na kolana i

go pytał: Dobry

nauczycielu, co mam czyni

, abym osi

ycie wieczne?

Jezus powiedział: Dlaczego nazywasz mnie dobrym

? Nikt nie

jest

dobry

tylko Jeden, Bóg.

Znasz przykazania: Nie popeł

cudzołóstwa, nie zamorduj, nie

ukradnij, nie za

wiadcz fałszywie, nie oszukaj, szanuj twego ojca i matk

on,

odpowiadaj

c, rzekł mu: Nauczycielu, tego wszystkiego przestrzegałem od mojej

młodo

ci.

A Jezus przypatrzył mu si

, umiłował go oraz mu powiedział: Jednego ci

brakuje; id

, sprzedaj co masz i daj

tym, którzy

ebrz

, a b

dziesz miał skarb w

Niebie. I odrzuciwszy

krzy

, chod

oraz mnie na

laduj.

Mateusz 5,3; Dokonania

apostołów 2,44 - 45

on, zafrasował si

z powodu tego słowa

odszedł

zasmucony; bowiem miał liczne mienia.

A Jezus spojrzał wkoło i mówi swoim uczniom: Jak trudno

ci, którzy

maj

bogactwa wejd

do Królestwa Boga.

uczniowie zdumieli si

na jego słowa. Ale

Jezus znowu odpowiadaj

c, mówi im: Dzieci, jak trudno jest

tym, co

polegaj

bogactwach wej

ść

do Królestwa Boga.

Łatwiej jest wielbł

dowi przej

ść

przez ucho

igły, ni

zamo

nemu wej

ść

do Królestwa Boga.

Ale oni

jeszcze

bardziej si

zdumiewali, mówi

c do siebie: A kto mo

e by

zbawiony?

Jezus przypatrzył

im i mówi: U ludzi

niemo

liwe - ale nie u Boga; bo u Boga wszystko jest

liwe.

A Piotr zacz

ł mu mówi

: Oto my opu

cili

my wszystko i zacz

my ci

ladowa

Jezus odpowiadaj

c, rzekł: Zaprawd

, mówi

wam:

Nie

nikogo, kto opu

cił dom, albo braci, albo siostry, albo ojca, albo matk

, albo

albo dzieci, albo rol

, dla mnie i

dla

Dobrej Nowiny,

aby nie wzi

ł stokro

cej

teraz, w tym czasie - domów, braci, sióstr, matek, dzieci i ról w

ród prze

ladowa

, a

w przychodz

cej epoce

ycia wiecznego.

Ale wielu pierwszych b

dzie ostatnimi, a

ostatnich pierwszymi.

A byli w drodze, wchodz

do Jerozolimy, za

Jezus ich prowadził. I dziwili si

, a

cy za

nim

bali. Wi

c znowu wzi

ł dwunastu oraz zacz

ł im mówi

rzeczy

maj

ce mu si

wydarzy

Oto wchodzimy do Jerozolimy, a Syn Człowieka b

dzie

wydany arcykapłanom oraz uczonym w Pi

mie. Zas

go na

mier

oraz wydadz

go poganom.

Tak

e go wy

miej

, ubiczuj

, i go opluj

, i go zabij

; a trzeciego dnia

wstanie z martwych.

Podchodz

do niego Jakób i Jan, synowie Zebedeusza, mówi

c: Nauczycielu,

chcemy aby

nam uczynił o co poprosimy.

on im powiedział: Co chcecie abym

wam uczynił?

A oni mu powiedzieli: Wyznacz nam, aby

my usiedli w twojej chwale

- jeden z twej prawej, a drugi

z twej lewej

strony

Jezus im powiedział: Nie

wiecie

co prosicie.

Czy

ecie wypi

kielich, który ja pij

oraz zosta

ochrzczeni

chrztem, którym ja daj

zanurzy

A oni mu powiedzieli: Mo

emy. Za

Jezus

im powiedział: Kielich, który ja pij

, wypijecie oraz chrztem, którym ja si

daj

zanurzy

, b

dziecie ochrzczeni;

ale usi

ąść

po mojej prawej, albo po mojej lewej

stronie

, nie jest moim własnym

zamysłem wam

, ale

wezm

to ci,

którym

jest

przygotowane.

A dziesi

ciu,

kiedy to

usłyszało, zacz

ło si

oburza

na Jakóba i

Jana.

Jezus przywołał ich i im mówi: Wiecie,

e ci,

wydaje si

e rz

narodami - zapanowuj

nad nimi; a ich wielcy okazuj

nad nimi władz

Ale nie tak

dzie mi

dzy wami; lecz kto by chciał sta

wielki po

ród was -

ten

dzie

waszym sług

A kto by z was chciał by

pierwszym - b

dzie wszystkich

poddanym.

Bo i Syn Człowieka nie przyszedł

aby

obsłu

onym, ale

aby

usłu

i odda

swoje

ycie

okup

za wielu.

Przychodz

do Jerycha. A gdy on, jego uczniowie oraz znaczny tłum wychodził

z Jerycha, syn Tymeusza - Bartymeusz,

lepy siedział przy drodze,

ebrz

kiedy

usłyszał,

jest Jezus Nazare

czyk, zacz

ł woła

, mówi

c: Jezusie, synu

Dawida, zlituj si

nade

c gromili go liczni, aby zamilkł; ale on tym bardziej

wołał: Synu Dawida, zlituj si

nade

A Jezus zatrzymał si

oraz kazał go

zawoła

. Zatem zawołano

lepego, mówi

c mu: Ufaj, wsta

, woła ci

odrzucił swój płaszcz, powstał

i przyszedł do Jezusa.

Jakób 5,2; Mateusz 16,24;

Objawienie 3,5 + 3,18

A Jezus odpowiadaj

c, rzekł mu: Co chcesz, abym ci

uczynił? Za

lepy mu powiedział: Mistrzu, abym odzyskał wzrok.

c Jezus mu

powiedział: Id

, twoja wiara ci

uzdrowiła. I zaraz odzyskał wzrok oraz szedł drog

Jezusem.

*10,6

dosłownie - m

skim i

skim (rodzajem, płci

)

*10,8

tak

e: ku jednemu ciału wewn

trznemu

**10,8

tak

e: dla/ku jednej cielesnej naturze

*10,17 + 18

tak

e: odpowiedni, szlachetny, prawy, sprawiedliwy, hojny, łaskawy, doskonały

**10,17

tak

e: odziedziczył

*10,21

tak

e: zgładziwszy, usun

wszy; wzi

wszy

*10,32

do Jerozolimy wchodziło si

pod gór

*10,37

dosłownie: jeden

*10,45

tak

e: zado

ść

uczynienie, odszkodowanie, rekompensat

*10,50

tak

e: powstał z martwych, zmartwychwstał

11.

A gdy si

zbli

ali

do Jerozolimy, do Betfage oraz Betanii koło góry Oliwek,

posłał dwóch swoich uczniów,

i im mówi: Id

cie do miasteczka naprzeciwko was, a

gdy

wejdziecie do niego, zaraz znajdziecie uwi

zane o

, na którym nikt z ludzi

jeszcze nie usiadł; odwi

ąż

cie je

przyprowad

cie.

A gdyby kto

wam powiedział:

Dlaczego to czynicie? Powiedzcie,

e jego Pan ma potrzeb

, ale zaraz go tu odsyła.

odeszli, za

na ulicy, z zewn

trz drzwi, znale

li uwi

zane o

, i je odwi

zuj

A jacy

tam stali, mówili: Co czynicie odwi

zuj

c o

oni im powiedzieli

jak polecił Jezus. Zatem pozwolili im odej

ść

I przyprowadzili o

do Jezusa oraz

nało

yli mu swoje płaszcze; i usiadł na nie.

A wielu zasłało swoje płaszcze na

drodze, za

inni odcinali gał

zki z drzew oraz słali na drodze.

ci, którzy

poprzedzali i

towarzyszyli wołali, mówi

c: Hosanna

; błogosławiony

Ten, co

przychodzi w Imieniu Pana!

Psalm 118,26

Błogosławione nadchodz

ce królestwo

naszego ojca Dawida! Hosanna, na wysoko

ciach!

c Jezus przybył do

Jerozolimy i do

tyni, obejrzał wszystko i wyszedł do Betanii z dwunastoma, gdy

była ju

pó

na godzina.

A nazajutrz, gdy wyszli z Betanii, łakn

ł.

I ujrzał z daleka fig

maj

cie,

zatem

wyruszył

sprawdzi

, czy wła

nie na niej czego

nie

znajdzie. A

kiedy

do niej

dotarł,

nie

znalazł nic, tylko li

cie; bo nie była to pora fig.

c oddzielaj

Jezus jej powiedział:

Oby

nikt nie zjadł z ciebie owocu do ko

ca epoki. A jego

uczniowie słuchali.

Przychodz

do Jerozolimy; a Jezus wszedł do

tyni i

zacz

ł wygania

sprzedaj

cych oraz kupuj

cych w

tyni, poprzewracał stoły

tych,

handlowali pieni

dzmi i stołki sprzedaj

cych goł

bie.

Tak

e nie dopuszczał, aby

kto

przeniósł rzecz przez

tyni

I nauczał, mówi

c im:

Czy

nie jest napisane,

e dom mój b

dzie nazwany domem modlitwy wszystkich narodów? Za

wy czynicie

go jaskini

zbójców.

Izajasz 56,7; Jeremiasz 7,11

A usłyszeli to uczeni w Pi

mie

oraz przedniejsi kapłani, wi

c szukali

sposobu

jakby go zgładzi

; bo bali si

dlatego,

e cały lud zdumiewał si

nad jego nauk

A kiedy si

stała pó

na pora, wyszedł na zewn

trz miasta.

przechodz

c rano, zobaczyli uschni

od korzeni fig

c Piotr

przypomniał

sobie

i mu mówi: Nauczycielu - mistrzu, oto uschła figa, któr

przekl

łe

A Jezus odpowiadaj

c, mówi im: Miejcie wiar

Boga.

Rzymian 12,3; Efezjan 2,8;

6,23

Bo zaprawd

, mówi

wam,

e ktokolwiek by powiedział tej górze: Podnie

i rzu

w morze, a nie zawahał si

w swoim sercu, lecz by wierzył,

e staje si

to,

co mówi - zdarzy mu si

, je

liby to powiedział.

Dlatego mówi

wam:

wszystko

o cokolwiek, modl

c si

, prosicie - wierzcie,

e otrzymali

cie; a wam si

zdarzy.

Tak

e kiedy stoicie, modl

c si

- odpuszczajcie, je

li co

macie przeciw komu

; aby i

wasz Ojciec w niebiosach odpu

cił wam wasze fałszywe kroki

Bo je

li wy nie

odpu

cicie, tak

e wasz Ojciec w niebiosach nie odpu

ci waszych fałszywych kroków.

I znowu przychodz

do Jerozolimy. A gdy on chodził po

tyni, podeszli do

niego przedniejsi kapłani, uczeni w Pi

mie i starsi;

oraz mu mówili: W jakim

autorytecie to robisz? Kto ci dał ten autorytet, aby

to robił?

Jezus

odpowiadaj

c, rzekł im: Ja tak

e was zapytam o jedn

spraw

i mi odpowiedzcie, a

wtedy

wam powiem w jakim autorytecie to robi

Chrzest Jana był z Nieba, czy z

ludzi? Odpowiedzcie mi.

c rozwa

ali to mi

dzy sob

, mówi

c: Je

li powiemy z

Nieba, powie: Zatem, czemu mu nie uwierzyli

cie?

Ale je

li powiemy - z ludzi; bali

tłumu, bo wszyscy uwa

ali,

e Jan rzeczywi

cie był prorokiem.

odpowiadaj

c, rzekli Jezusowi: Nie wiemy. A Jezus odpowiadaj

c, mówi im: Tak

nie ja wam mówi

w jakim autorytecie to robi

*11,9

z hebr.: wybaw, błagam; wybaw nas

**11,9

co znaczy: wielbi

cy Boga; ten, w którym Bóg jest uwielbiony

*11,25

tak

e: bł

dy, pora

ki, przewinienia, wyst

pki

12.

Zacz

ł im tak

e mówi

w podobie

stwach:

Pewien

człowiek zasadził winnic

otoczył

płotem, wykopał dół pod tłoczni

oraz zbudował wie

żę

, i oddał j

hodowcom winoro

li oraz odjechał.

stosownym czasie, wysłał sług

hodowców winoro

li, by odebra

plony od hodowców owej winnicy.

Ale

oni

złapali, pobili i odesłali z niczym

Zatem znowu wysłał do nich drugiego sług

którego

kiedy

kamienowali - zranili

głow

oraz odesłali zniewa

onego.

znowu wysłał innego, ale tego zabili. I wielu innych bili lub zabijali.

A maj

c jeszcze

jednego, swojego kochanego syna; wysłał go do nich ostatniego, mówi

c: Odczuj

skruch

wobec

mojego syna.

owi hodowcy winoro

li powiedzieli mi

dzy sob

Ten jest dziedzicem; chod

cie, zabijmy go, a nasze b

dzie dziedzictwo.

porwali

, zabili oraz wyrzucili na zewn

trz winnicy.

Co zatem, uczyni pan owej

winnicy? Przyjdzie i wytraci owych hodowców winoro

li, a winnic

da innym.

Czy

nie czytali

cie tego Pisma: Kamie

, który odrzucili buduj

cy, ten stał si

kamieniem

gielnym.

Od Pana to si

stało, i godne jest podziwu w naszych oczach?

Psalm

118,22; Izajasz 8,4; 28,16

Zatem starali si

go pojma

, ale bali si

tłumu; bo

poznali,

e do nich powiedział to podobie

stwo. Wi

c go opu

cili i odeszli.

Posłali te

do niego niektórych faryzeuszów i herodianów

, aby go usidlili w

mowie.

Zatem

gdy

przyszli, mówi

mu: Nauczycielu; wiemy,

e jeste

prawdziwy

oraz nie zwa

asz na nikogo; bo nie patrzysz na mask

ludzi, ale w prawdzie

nauczasz drogi Boga; dozwolone jest da

podatek cesarzowi, czy nie? Mamy da

czy nie dawa

on poznał ich obłud

i im powiedział: Czemu mnie kusicie?

Przynie

cie mi denara, abym

zobaczył.

A oni przynie

li. I im mówi: Czyj to

wizerunek oraz napis? Za

oni mu powiedzieli: Cesarza.

Zatem Jezus

odpowiadaj

c, rzekł im: Oddawajcie

to,

co cesarza - cesarzowi; a

to,

co Boga - Bogu.

c si

nim dziwili.

Przychodz

do niego saduceusze, którzy mówi

e nie ma wskrzeszenia

. I

zapytali go, mówi

Nauczycielu, Moj

esz nam napisał,

e gdyby czyj

brat umarł

i zostawił

, a dzieci by nie zostawił,

to wtedy,

aby jego brat poj

ł jego

oraz

wzbudził potomstwo swojemu bratu.

Było siedmiu braci; pierwszy poj

umieraj

c nie zostawił potomstwa.

c poj

ł j

drugi, i umarł, tak

e nie

zostawiaj

c potomstwa. Podobnie i trzeci.

Zatem poj

ło j

siedmiu braci, i nie

zostawili potomstwa. Na ko

cu wszystkich umarła te

ta niewiasta.

Zatem we

wskrzeszeniu, gdy powstan

, kogo

nich b

dzie

? Bo siedmiu j

miało

A Jezus odpowiadaj

c, rzekł im:

Czy

nie przez to bł

dzicie,

nie znacie Pism

ani mocy Boga?

Bowiem kiedy powstan

z martwych, ani

nie

lubiaj

, ani

nie

lubiane, ale s

jak aniołowie w niebiosach.

o umarłych,

e zostaj

wskrzeszani,

czy

nie czytali

cie w Ksi

dze Moj

esza, jak mu Bóg powiedział przy

krzaku je

yny, mówi

c: Ja

jestem

Bóg Abrahama, Bóg Izaaka i Bóg Jakóba?

Moj

esza 3,6

Bóg nie jest Bogiem umarłych, ale

cych; zatem wy bardzo

bł

dzicie.

A jeden z uczonych w Pi

mie,

gdy

podszedł

oraz

wysłuchał ich dyskusji, widz

e dobrze im odpowiedział, spytał go: Które przykazanie jest pierwsze ze

wszystkich?

Jezus mu powiedział: Pierwsze ze wszystkich przykazanie:

Słuchaj, Israelu! Pan, Bóg nasz, Pan jest jeden.

c umiłuj Pana, twojego Boga, z

całego twego serca, z całej twojej duszy, z całej twojej my

li i z całej twojej siły. To

jest

pierwsze przykazanie.

A drugie, podobne, to: Umiłuj twego bli

niego, jak siebie

samego. Nie jest od tych wi

ksze inne przykazanie.

Zatem ów uczony w Pi

mie

mu powiedział: Dobrze, nauczycielu, w prawdzie powiedziałe

e jeden jest Bóg i nie

ma innego, oprócz Niego.

c miłowa

Go z całego serca, z całej my

li, z całej

duszy i z całej siły; i miłowa

bli

niego jak siebie samego - wi

cej jest od wszystkich

całopale

i ofiar.

A Jezus widz

c go,

e m

drze odpowiedział, rzekł mu: Nie daleko

jeste

od Królestwa Boga. I nikt ju

nie odwa

ył si

go pyta

Jezus kiedy nauczał w

tyni, odpowiadaj

c, mówił: Jak

e mówi

uczeni w

mie,

e Chrystus jest synem Dawida?

Gdy

sam Dawid przez Ducha

tego

powiedział: Rzekł Pan Panu memu: Si

po Mojej prawicy, a

uczyni

twych

nieprzyjaciół podnó

kiem twoich nóg.

Psalm 110,1

Zatem sam Dawid nazywa go

Panem, wi

c sk

d jest jego synem? A liczny tłum słuchał go z przyjemno

Mówił im tak

e w swojej nauce: Strze

cie si

przed uczonymi w Pi

mie,

pragn

chadza

w szatach, i pozdrowie

na rynkach,

i pierwszych miejsc w bó

nicach, i

pierwszych miejsc na wieczerzach;

objadaj

domy wdów i to pod pozorem

długich modlitw; ci otrzymaj

szczególny wyrok.

gdy

Jezus usiadł naprzeciwko skarbca, ogl

dał jak tłum rzuca pieni

dze do

skarbca; a liczni bogaci wiele rzucali.

Tak

e przyszła jedna uboga wdowa oraz

wrzuciła dwa grosze, to jest

wier

asa.

c zwołał swoich uczniów i im

powiedział: Zaprawd

, mówi

wam,

e ta uboga wdowa wi

cej wrzuciła,

wszyscy,

rzucali do skarbca.

Bo wszyscy rzucili z

tego, co

im zbywa; za

ta, ze swej

biedy, wrzuciła wszystko co miała, całe swoje

rodki do

ycia.

*12,3

dokładnie: pustego

*12,13

członków stronnictwa zwolenników króla Heroda

*12,18

tak

e: wzniesienia, powstania, zbudzenia, zmartwychwstania

13.

A kiedy on wychodził ze

tyni, mówi mu jeden

jego uczniów: Nauczycielu,

spójrz jakie kamienie oraz jakie budowle!

A Jezus odpowiadaj

c, rzekł mu: Widzisz

te wielkie budowle? Nie b

dzie zostawiony kamie

na kamieniu, który by nie został

rozwalony.

A gdy on siedział na górze oliwek, naprzeciwko

tyni, pytali go na osobno

Piotr, Jakób, Jan i Andrzej:

Powiedz nam, kiedy to si

stanie i co

dzie

znakiem,

gdyby to wszystko miało si

spełni

Jezus odpowiadaj

c, zacz

ł im mówi

Uwa

ajcie, aby kto

was nie wprowadził w bł

Bo wielu przyjdzie w moim Imieniu,

mówi

c: Jam jest; i wielu wprowadz

w bł

A kiedy usłyszycie wojny oraz wie

ci o

wojnach - nie trwó

cie si

; bo

musi sta

, ale

jeszcze nie koniec.

zostanie pobudzony naród przeciwko narodowi oraz królestwo przeciw królestwu, i w
miejscach

trz

sienia ziemi, b

tak

e głody oraz rozruchy.

To pocz

tek udr

ki. A wy spogl

dajcie

siebie; bo b

was wydawa

do rad i

do zgromadze

, b

dziecie bici oraz dla mnie stawiani przed namiestnikami i królami,

im na

wiadectwo.

Ale najpierw musi by

głoszona Dobra Nowina u wszystkich

narodów.

kiedy

ci, co

wydadz

was prowadzi

nie troszczcie si

naprzód, ani nie rozmy

lajcie co powiecie; ale mówcie to, co wam zostanie dane w

godzin

; bo nie wy jeste

cie

tymi, którzy

mówi

, ale Duch

ty.

Równie

wyda na

mier

brat - brata, a ojciec - dziecko; i powstan

dzieci przeciwko

rodzicom, i b

ich u

mierca

dziecie nienawidzeni przez wszystkich z

powodu mego Imienia; ale kto wytrwa do ko

ca - ten b

dzie zbawiony.

gdy ujrzycie obrzydliwo

ść

opuszczenia, zapowiedzian

przez proroka Daniela

oraz

postanowion

tym miejscu, gdzie nie powinna by

(kto czyta, niech

uwa

a), wtedy ci,

którzy b

w Judei, niech uciekaj

w góry.

A kto na dachu,

niech nie schodzi do domu i

nie wchodzi,

aby

zabra

ze swego domu.

A kto

dzie na roli, niech nie zawraca do tyłu, aby zabra

swój płaszcz.

Ale biada

brzemiennym

i ss

cym

w owe dni.

Dlatego módlcie si

, aby wasze schronienie

nie było podczas zawieruchy.

Bo owe dni b

takim uciskiem, jaki si

nie

wydarzył od pocz

tku stworzenia, które dokonał Bóg - a

dot

d, oraz

jakiego

nie

dzie.

A gdyby Pan nie skrócił owych dni, nie byłaby zachowana przy

yciu

adna

cielesna natura; ale skrócił owe dni, z powodu wybranych, których sobie wybrał.

li kto

wam wówczas powie: Oto tu

jest

Chrystus, albo - oto tam, nie wierzcie.

Bowiem powstan

fałszywi pomaza

cy oraz fałszywi prorocy, i b

dawa

dowody

, i niezwykłe zjawiska, ku wprowadzeniu w bł

d - skoro niezbite - i wybranych.

wy si

strze

cie; oto wam wszystko zapowiedziałem.

Lecz w owych dniach, po tym ucisku, zostanie za

mione sło

ce i ksi

ęż

yc nie da

swojego blasku.

wyrzucane gwiazdy nieba, a moce w niebiosach

poruszone.

Wtedy ujrz

Syna Człowieka przychodz

cego na obłokach z moc

wielk

chwał

Tak

e wtedy wy

le swoich aniołów oraz zbierze Jego wybranych z

czterech stron

wiata; od skraju ziemi, a

do skraju niebios.

od figowego

drzewa nauczcie si

tego podobie

stwa: Gdy jego gał

ąź

stanie si

kka oraz

wypuszcza li

cie, poznajecie,

e blisko jest lato.

Tak

e i wy, gdy ujrzycie,

to si

dokonuje, wiedzcie,

e jest blisko,

u drzwi.

Zaprawd

, powiadam wam, nie

przeminie to pokolenie

, póki

rzecz si

nie stanie.

Niebo i ziemia przemin

, ale

moje słowa nie przemin

Lecz o owym dniu i godzinie nie wie nikt, ani aniołowie w

niebiosach, nawet nie Syn, tylko Ojciec.

Uwa

ajcie, czuwajcie i módlcie si

; bo nie

wiecie kiedy jest pora.

Podobnie jak człowiek przebywaj

cy za granic

który

opu

cił dom, podzielił władz

swoim sługom oraz ka

demu jego prac

, a

wiernemu nakazał by był czujny.

Czuwajcie wi

c, bo nie wiecie, kiedy

przychodzi pan domu; czy wieczorem, czy

rodku nocy, czy

pianiem koguta, czy

rano;

aby gdy

przyjdzie niespodzianie, nie znalazł was

cymi.

A co wam

mówi

, mówi

wszystkim: Czuwajcie.

*13,8

ewentualnie: z powodu miejsc

*13,9

tak

e: troszczcie si

siebie, strze

cie siebie

*13,17

tak

e: obci

ąż

onym

**13,17

tak

e: karmionym mlekiem

*13,22

tak

e: znaki, wskazówki, sygnały

*13,30

tak

e: ten ród

14.

za dwa dni była Pascha oraz Prza

niki, wi

c nawet przedniejsi kapłani i

uczeniu w Pi

mie szukali, jakby go pojma

podst

pem oraz zabi

Ale mówili: Nie w

to, by nie było szemrania ludu.

A gdy on był w Betanii, le

żą

c u stołu w domu tr

dowatego Szymona, przyszła

niewiasta maj

ca alabastrowy słoik bardzo kosztownej, płynnej ma

ci nardu, i stłukła

alabaster oraz wylała

na jego głow

Ale byli

tacy, którzy

oburzali mi

dzy

sob

i mówili: Na co si

stała ta strata ma

ci?

Bo mogło to zosta

sprzedane

powy

ej trzystu denarów oraz dane ubogim; wi

c usilnie j

napominali.

Jezus

powiedział: Zostawcie j

; dlaczego przynosicie jej przykro

ść

? Zrobiła szlachetny

uczynek wzgl

dem mnie.

Bo ubogich zawsze zatrzymujecie ze sw

pomoc

i kiedy

chcecie, mo

ecie im dobrze czyni

, ale mnie nie zawsze zatrzymujecie.

Co ona

uwa

ała -

zrobiła; ubiegła namaszczenie mojego ciała ku pogrzebowi.

Zaprawd

powiadam wam: Gdziekolwiek, na całym

wiecie, b

dzie głoszona ta Dobra Nowina,

dzie te

opowiadane co i ona zrobiła, na jej pami

Wtedy Judas Iszkariot, jeden z dwunastu, poszedł do przedniejszych kapłanów,

aby go im wyda

oni,

kiedy to

usłyszeli, ucieszyli si

oraz obiecali da

srebro. A

szukał, jakby go wyda

sposobn

por

przedniego

dnia

Prza

ników, kiedy ofiarowywali Pasch

, mówi

mu jego

uczniowie: Gdzie chcesz by

my odeszli oraz przygotowali, aby

zjadł wieczerz

paschaln

c wysyła dwóch swoich uczniów i im mówi: Id

cie do miasta, a

napotka was człowiek nios

cy dzban wody; id

cie za nim.

I gdzie wejdzie,

powiedzcie gospodarzowi: Nauczyciel mówi: Gdzie jest kwatera, bym z moimi

uczniami zjadł wieczerz

paschaln

A on wam poka

e wielkie, usłane i gotowe

tro

; tam nam przygotujcie.

Zatem jego uczniowie odeszli, przyszli do miasta

oraz znale

li jak im powiedział; przygotowali te

wieczerz

paschaln

A kiedy nastał wieczór, przychodzi z dwunastoma.

A gdy le

eli u stołu i jedli,

Jezus powiedział: Zaprawd

, mówi

wam,

e jeden z was,

który

ze mn

je, mnie

wyda.

oni zacz

li si

smuci

oraz mówi

do niego,

jeden za drugim: Ale nie

ja?

A on, odpowiadaj

c, rzekł im: Jeden z dwunastu, ten

, co

zanurza ze mn

misy.

Oto Syn Człowieka pod

ąż

a jak o nim napisano, ale biada owemu

człowiekowi, przez którego Syn Człowieka jest wydawany; dobrze by mu było, gdyby
nie został zrodzony ten człowiek.

A kiedy oni jedli, Jezus wzi

ł chleb i uwielbiwszy

Boga

, łamał, dał im oraz

powiedział: Bierzcie, jedzcie, to oznacza moje ciało.

Potem wzi

ł kielich i

podzi

kowawszy, dał im, wi

c wszyscy z niego wypili.

I im powiedział: To oznacza

moj

krew Nowego Przymierza

która

wylewa si

za wielu.

Zaprawd

, powiadam

wam,

e ju

nie b

pił z plonu winoro

li, a

do owego dnia, gdy go b

pił nowy w

Królestwie Boga.

I za

piewali hymn oraz wyszli na gór

Oliwek.

A Jezus im mówi: Wszyscy przy mnie zostaniecie zgorszeni tej nocy; bo napisano:

Uderz

pasterza i rozprosz

owce.

Zachariasz 13,7

Lecz po wzbudzeniu mnie,

poprzedz

was do Galilei.

Piotr mu powiedział: Je

li nawet wszyscy zostan

zgorszeni, ale nie ja.

A Jezus mu mówi: Zaprawd

powiadam ci,

e dzisiaj, w

czasie tej nocy, wpierw nim kogut dwakro

zapieje, trzykro

mnie wyprzesz.

on tym bardziej mówił: Cho

bym miał z tob

umrze

, bylebym si

ciebie nie

zaparł. Podobnie jak i wszyscy mówili.

I przychodz

na miejsce, które zwano Getsemane; wi

c mówi swoim uczniom:

Usi

cie tu, a

pomodl

Potem

wzi

ł z sob

Piotra, Jakóba oraz Jana i

zacz

ł si

, i troska

Tak

e im mówi: Bardzo smutna jest moja dusza a

mierci; zosta

cie tu i czuwajcie.

I odszedł troch

, padł na ziemi

oraz si

modlił

aby, je

li jest mo

liwe, przeszła z dala od niego ta godzina.

Mówił te

: Abba

Ojcze, dla Ciebie wszystko jest mo

liwe; oddal ode mnie ten kielich; wszak

e nie jak

ja chc

, ale jak Ty.

I przychodzi oraz znajduje ich

cych; zatem mówi Piotrowi:

Szymonie,

pisz? Nie miałe

siły czuwa

jedn

godzin

Czuwajcie i módlcie si

aby

cie nie weszli w do

wiadczenie; wprawdzie Duch

jest

skory, ale ciało

wewn

trzne chore.

I znowu odszedł, pomodlił si

, mówi

c to samo słowo.

kiedy

przyszedł, znowu zastał ich

cych, bo ich oczy były obci

ąż

one; nie wiedzieli

, co mu

nale

odpowiedzie

c przychodzi trzeci raz i im mówi: Odt

pijcie oraz odpoczywajcie. Wystarczy. Przyszła ta godzina; oto Syn Człowieka jest

wydawany w r

ce grzeszników.

Wsta

cie, pójd

my. Oto zbli

ył si

ten, który

mnie

wydaje.

c zaraz, kiedy on jeszcze mówił, przychodzi Judas, jeden z dwunastu, a z nim -

od przedniejszych kapłanów, uczonych w Pi

mie oraz starszych - liczny tłum z

mieczami

i kijami.

ten, co

go wydawał dał im znak, mówi

c: Któregokolwiek

pocałuj

, ten

nim

jest; uchwy

cie go i niezawodnie prowad

cie.

Zatem

gdy

przyszedł, zaraz podszedł do niego, mówi

c: Nauczycielu - mistrzu, i go pocałował.

oni narzucili na niego r

ce oraz go uchwycili.

A jaki

co go

bronił, dobył

sztyletu, uderzył sług

arcykapłana i uci

ł mu ucho.

Jezus odpowiadaj

c, rzekł

im: Wyszli

cie jak na zbójc

- z mieczami i kijami,

aby

mnie pojma

dego

dnia, ucz

c, bywałem przy was w

tyni, a mnie nie chwycili

cie; lecz

trzeba

, aby

zostały wypełnione Pisma.

c wszyscy go opu

cili i uciekli.

A towarzyszył mu jaki

jeden młodzieniec, odziany prze

cieradłem na nagie

ciało

c słudzy go chwytaj

on, porzucił prze

cieradło i uciekł od nich nagi.

Potem zaprowadzili Jezusa do arcykapłana, i schodz

wszyscy przedniejsi

kapłani, starsi oraz uczeni w Pi

mie.

A Piotr mu towarzyszył z daleka - a

wewn

trz, na dziedziniec arcykapłana; i siedział ze sługami oraz grzał si

przy

wietle

ognia

przedniejsi kapłani oraz cała rada szukali

wiadectwa przeciwko

Jezusowi, aby go skaza

mier

; lecz nie znale

li.

Bowiem wielu fałszywie

wiadczyło przeciw niemu, lecz

wiadectwa nie były zgodne.

Tak

e jacy

, gdy

wstali, fałszywie

wiadczyli przeciw niemu, mówi

My usłyszeli

my go

jak

mówił:

Ja obal

tyni

która jest

uczyniona r

i przez trzy dni zbuduj

inn

, nie

uczynion

Lecz

i tak nie było zgodne ich

wiadectwo.

c arcykapłan

stan

ł na

rodku i zapytał Jezusa, mówi

c: Nic nie odpowiadasz? Co tamci

przeciwko tobie

wiadcz

on milczał i nic nie odpowiedział. A arcykapłan

znowu go pytał i mu powiedział: Ty jeste

Chrystus, Syn Wielbionego?

Jezus

powiedział: Jam jest; ujrzycie te

Syna Człowieka siedz

cego na prawicy mocy oraz

przychodz

cego na obłokach nieba.

Psalm 110,1; Daniela 7,13

A arcykapłan

rozdarł swoje szaty i mówi: Czy

jeszcze potrzebujemy

wiadków?

Usłyszeli

cie

blu

nierstwo. Co wam si

wydaje? Za

oni wszyscy os

dzili go winnym

mierci.

c niektórzy zacz

li na niego plu

oraz zasłania

jego twarz, policzkowa

go oraz

mu mówi

: Prorokuj; a słudzy zadawali mu uderzenia.

A kiedy Piotr był na dole, na dziedzi

cu, przychodzi jedna dziewczyna

arcykapłana,

dostrzega grzej

cego si

Piotra, i

gdy

na niego spojrzała, mówi: Ty

byłe

z Jezusem Nazare

skim.

on zaprzeczył, mówi

c: Ani

nie znam,

ani nie wiem co ty mówisz. I wyszedł na zewn

trz, do przedsionka. A kogut zapiał.

c dziewczyna,

kiedy

go znowu ujrzała, zacz

ła mówi

tym, którzy

stali obok: Ten

jest z nich.

on znów zaprzeczył. I znowu, po małej chwilce,

ci, którzy

stali

obok, mówili Piotrowi: Prawdziwie jeste

z nich, bo te

jeste

Galilejczykiem i twoja

mowa jest podobna.

A on zacz

ł si

zaklina

i przysi

: Nie znam tego

człowieka o którym mówicie.

Zaraz te

zapiał kogut po raz drugi. Wi

c Piotr

przypomniał sobie spraw

, któr

mu Jezus powiedział: Zanim kogut dwukrotnie

zapieje, trzykrotnie si

mnie zaprzesz. I poj

ł oraz płakał.

*14,12

chodzi o zabicie baranka paschalnego.

*14,15

chodzi o sal

na pi

trze.

*14,16

przez

ydów zwan

- sederem.

*14,24

tak

e: Testamentu

*14,36

z j

zyka aramejskiego: Ojcze, Tato

*14,43

dokładnie: krótkimi mieczami, b

sztyletami

15.

A przez rano przedniejsi kapłani uczynili narad

ze starszymi, z uczonymi w

mie i cał

rad

po czym

zwi

zali Jezusa, odprowadzili

oraz wydali Piłatowi.

c Piłat go zapytał: Ty jeste

królem

ydów? Za

on, odpowiadaj

c mu, mówi: Ty

wypowiedziałe

A przedniejsi kapłani wiele go oskar

ali; ale on nic nie

powiedział.

Piłat znowu go pytał, mówi

c: Nic nie odpowiadasz? Patrz, jak

wiele

wiadcz

przeciwko tobie.

A Jezus nic nie odpowiedział, tak,

e Piłat si

dziwił.

Lecz na

to wypuszczał im jednego wi

ęź

nia;

tego,

którego prosili.

A był

jeden,

zwany Barabaszem, zwi

zany ze współwinnymi rozruchów, którzy w

zamieszkach popełnili morderstwo.

c lud wyst

pił, zawołał i zacz

ł prosi

, aby

im czynił jak zawsze.

Piłat im odpowiedział, mówi

c: Chcecie, wypuszcz

wam

króla

ydów?

Gdy

wiedział,

e przedniejsi kapłani wydali go z zawi

ci.

przedniejsi kapłani podburzyli tłum, aby im raczej wypu

cił Barabasza.

A Piłat,

znowu odpowiadaj

c, mówi im: Zatem co chcecie abym uczynił

temu

, którego

nazywacie królem

ydów?

Ale oni znowu zawołali: Ukrzy

uj go!

Piłat im

powiedział: Co bowiem, złego uczynił? Ale oni mocniej zawołali: Ukrzy

uj go!

Piłat, chc

c uczyni

satysfakcj

tłumowi, wypu

cił im Barabasza, a Jezusa ubiczował

i wydał, aby został ukrzy

owany.

ołnierze zaprowadzili go do wewn

trz

dziedzi

ca, to jest

pretorium, i zwołuj

cał

kohort

Stroj

go tak

szkarłatem oraz

upleceniu, wkładaj

mu wieniec cierniowy.

Zacz

li go te

pozdrawia

: B

pozdrowiony królu

ydów!

I trzcin

bili jego głow

, opluwali go, i

kłaniali mu si

zginaj

c kolana.

A kiedy go wy

miali, rozebrali go ze szkarłatu oraz

ubrali go w jego szaty. I go odprowadzaj

, aby go ukrzy

owa

Zmuszaj

tak

e pewnego przechodnia, id

cego z pola Szymona Cyrenejczyka,

ojca Aleksandra i Rufusa, aby poniósł jego krzy

A prowadz

go do miejsca

nazywanego

Golgota, co jest tłumaczone - Miejsce Czaszki.

Dawali mu te

wino zaprawione mirr

, ale on nie przyj

ł.

I go ukrzy

owali, rozdzielaj

c jego szaty

oraz rzucaj

c o nie los, co kto

miałby

wzi

ąć

A była trzecia godzina,

kiedy

ukrzy

owali.

Był te

wyryty nad nim tytuł jego winy: Król

ydów.

Nadto

ukrzy

owali z nim dwóch rozbójników; jednego z prawej, a drugiego z lewej jego

strony

c wypełniło si

Pismo, mówi

ce: Z

niegodziwcami jest policzony.

Izajasz 53,12

ci, co

obok przechodzili mu blu

nili, kiwaj

c swoimi głowami oraz

mówi

c: Ej!

Ty, co

obalasz

tyni

i budujesz

w trzech dniach!

Uratuj sam

siebie i zst

p z krzy

Podobnie przedniejsi kapłani z uczonymi w Pi

mie,

miewaj

c si

dzy sob

, mówili: Innych uratował,

samego siebie uratowa

nie mo

Niech teraz Chrystus, król Israela zst

pi z krzy

a, aby

my zobaczyli i

uwierzyli. Tak

e mu ur

gali ci,

co zostali

razem z nim ukrzy

owani.

gdy była szósta godzina, w całym kraju stała si

ciemno

ść

, a

do godziny

dziewi

tej.

dziewi

tej godzinie Jezus zawołał wielkim głosem, mówi

c: Eli, Eli,

lama sabachthani? To jest, tłumacz

c: Bo

e mój, Bo

e mój, czemu mnie opu

ciłe

Psalm 22,2; 2 Koryntian 5,21

A niektórzy z obok stoj

cych,

kiedy

to usłyszeli,

mówili: Oto woła Eliasza.

I kto

podbiegł, napełnił g

octem winnym, wło

ył

na trzcin

, i dawał mu pi

, mówi

c: Pozwólcie, patrzmy czy Eliasz nadchodzi,

aby

ąć

Jezus zawołał wielkim

głosem

i oddał ducha.

Rozerwała si

tak

na dwoje zasłona

tyni, od góry - a

do dołu.

setnik, stoj

cy naprzeciwko

niego,

słysz

e to wykrzykn

ł i oddał ducha, powiedział: Prawdziwie ten człowiek

był Synem Boga.

Ale były te

patrz

ce z dala niewiasty, w

ród których była Maria

Magdalena, Maria - matka małego Jakóba i Jozesa oraz Salome,

które kiedy był w

Galilei, towarzyszyły mu i mu słu

yły. Nadto wiele innych,

razem z nim weszły do

Jerozolimy.

A gdy ju

nastał wieczór - poniewa

było Przygotowanie

, b

przed odpoczynkiem -

przyszedł Józef z Arymathei, wybitny radca, który sam

wyczekiwał Królestwa,

miało wszedł do Piłata i poprosił o ciało Jezusa.

Piłat

zdziwił,

e ju

umarł,

po czym

zawołał setnika i go spytał, czy dawno zgin

ł?

kiedy

dowiedział od setnika, podarował ciało Józefowi.

kupił sukno,

zdj

ł go, owin

ł suknem oraz poło

ył go w grobowcu, który był wyciosany ze skały.

Zatoczył te

kamie

na drzwi grobowca.

A Maria Magdalena oraz Maria Jozesa

patrzały, gdzie został poło

ony.

*15,2

tak

e: mówisz, nazywasz

*15,16

czyli jednostk

wojskow

*15,42

do rozpoczynaj

cego si

(od zło

enia baranka)

ta Paschy.

16.

A kiedy min

ł szabat, Maria Magdalena, Maria Jakóba oraz Salome, nakupiły

wonno

ci, aby przyby

i go nama

Bardzo te

wcze

nie, pierwszego

dnia

tygodnia,

wschodzie sło

ca przychodz

do grobowca.

A mówiły do siebie: Kto

nam odtoczy kamie

z drzwi grobowca?

c spojrzały i widz

e kamie

jest

odtoczony, bowiem był bardzo wielki.

kiedy

weszły do grobowca, zobaczyły

młodzie

ca siedz

cego z prawej

strony

, odzianego biał

szat

i si

wystraszyły.

on im mówi: Nie l

kajcie si

; szukacie Jezusa Nazare

skiego, tego

ukrzy

owanego; został wzbudzony, nie tutaj jest; oto miejsce gdzie go zło

yli.

Ale

cie, powiedzcie jego uczniom i Piotrowi,

e poprzedza was do Galilei; jak wam

powiedział - tam go ujrzycie.

Zatem szybko wyszły oraz uciekły od grobowca, bo

ogarn

ło je dr

enie i zdumienie, i nikomu nic nie mówiły, bo si

bały.

Jezus

gdy

wstał z martwych, rano, pierwszego

dnia

tygodnia ukazał si

najpierw Marii Magdalenie, z której wyrzucił siedem demonów.

ona poszła i

oznajmiła

tym,

z nim byli, bolej

cym oraz płacz

cym.

A ci,

gdy

usłyszeli,

yje i

był przez ni

widziany - nie uwierzyli.

Ale po tym, w innym, zewn

trznym kształcie ukazał si

dwóm z nich

kiedy

szli,

pod

ąż

c na pole.

A oni odeszli i opowiedzieli

pozostałym; i tym nie uwierzyli.

W ko

cu ukazał si

jedenastu,

gdy

razem le

eli u stołu, oraz złajał ich niewiar

twardo

ść

serca,

e nie uwierzyli tym,

go widzieli wzbudzonego.

I im powiedział:

Wyruszcie na cały

wiat i ogło

cie Dobr

Nowin

całemu stworzeniu.

Kto uwierzył i

zostanie ochrzczony - b

dzie zbawiony; za

ten, co

nie uwierzył - b

dzie skazany.

A tym, którzy uwierzyli, b

towarzyszy

takie znaki: W moim Imieniu b

wyrzuca

demony, b

mówi

nowymi j

zykami,

bra

ęż

e, nadto im nie

zaszkodzi, cho

by co

truj

cego wypili; b

nakłada

ce na chorych i b

dobrze mieli.

A nast

pnie, oto Pan - zaraz po powiedzeniu im

tego

- został wzi

ty do niebios i

usiadł po prawicy Boga.

oni wyruszyli oraz zacz

li wsz

dzie głosi

Pan

współpracował oraz potwierdzał słowo poprzez towarzysz

ce znaki. Amen.

*16,17

przekład równoległy: Za

ci, którzy uwierzyli, b

rozumie

takie znaki.