Apteczka pierwszej pomocy

Jest to kolejny z niezbędnych, element wyposażenia survivalowego i turystycznego. Zawartość zależy od terenu, klimatu,

typu działania (inne środki na wycieczce turystycznej a inne w działaniach typu combat survival). Sensownym rozwiązaniem

jest stosowanie małej, apteczki indywidualnej (która może też posłużyć dla kilku osób) oraz dużej, dla każdej większej

grupy/wycieczki. Tę pierwszą nosi się zawsze na wierzchu, przytroczoną do pasa, plecaka czy oporządzenia. Apteczka dla

całego zespołu może być schowana w plecaku. Ogólnie apteczka powinna być jak najmniejsza i wyposażona w środki tylko

niezbędne. W survivalu ponadto powinno się unikać środków o intensywnym zapachu czy kolorze, aby uniknąć wykrycia.

Należy pamiętać, że samo posiadanie choćby najlepiej zaopatrzonej apteczki nie pomoże wtedy, gdy nie posiadamy wiedzy

na temat udzielania pierwszej pomocy. Dlatego należy przejść odpowiedni kurs np. w PCK czy ZHP.

Absolutnym minimum każdego survivalowca jest zestaw składający się z dwóch podstawowych elementów: rękawiczek
jednorazowych oraz opatrunku osobistego. Wszystko jest łatwe do zdobycia, jest tanie, zajmuje bardzo niewiele miejsca i

swobodnie mieści się w kieszeni.

Rękawiczek zawsze używamy, gdy komuś udzielamy pomocy. W dzisiejszych czasach każdy kontakt z krwią czy innymi

płynami ustrojowymi poszkodowanego może być w skutkach bardzo niebezpieczny dla ratownika. AIDS, HIV, żółtaczka typu

B, etc. Na wszelkich treningach i pozoracjach należy w sobie wyrobić nawyk zakładania rękawiczek, gdyż to może nam

uratować zdrowie lub życie. Rękawiczki wykonane są z hypoalergicznego lateksu i są w miarę wytrzymałe. Przy zakupie

sprawdźmy dobrze rozmiar: za małe będą pękały, a za duże nie są wygodne. I jeszcze jedno, starajmy się nie nosic żadnej

biżuterii w stylu sygnetów, obrączek etc., bo podczas zakładania rękawiczki możemy ją rozedrzeć, należy też uważać na

zegarek.

Opatrunek osobisty to podstawowy środek do opatrywania ran. Używamy opatrunków wojskowych, zapakowanych w

grube, wodoszczelne opakowania, nie tych z apteki zapakowanych w papier! W Polsce można swobodnie zaopatrzyć się w

dwa rodzaje opatrunków osobistych, polskie oraz amerykańskie. Opatrunek Wojska Polskiego ma na bandażu umocowane

dwa kawałki gazy, w tym jeden ruchomy, co umożliwia opatrzenie nawet rozległej rany. Gdy złożymy kawałki gazy moża ich

używać jako opatrunków chłonących. Zielonkawe opakowanie możę posłużyć do wykonania opatrunku zastawkowego na

przebite płuco, po prostu kładziemy je na ranę niedotykalną stroną wew. (napisami do góry) i obwiązujemy bandażem. Wraz

z opatrunkiem, którego cena to ok. 3 zł otrzymujemy też dużą agrafkę. Wadą polskiego opatrunku wojskowego jest słaby

bandaż, który ma tendencje do rwania się. Nie nadaje się do unieruchomiania złamań ani do opatrunków uciskowych przy

krwotoku. Opatrunek amerykańskich żołnierzy już na pierwszy rzut oka jest lepszy od polskiego: jest bowiem firmowo,

bardzo mocno sprasowany dzięki czemu zajmuje naprawdę niewiele miejsca. Zapakowany jest w grubą szarozieloną folię,

której można również użyć tak jak opakowania w polskim. Bandaż został wykonany w kolorze zielonym, dzięki czemu mniej

go widać niż polski. Posiada te same zalety, co polski opatrunek, ale jest od niego droższy, kosztuje ok. 12 zł za sztukę.

Wszystko wymienione wyżej może być całym sprzętem, który ze sobą, pod warunkiem, że w grupie jest wyposażona

apteczka. Jeśli jest inaczej to trzeba rozbudować swój zestaw medyczny. W apteczce osobistej powinny się znaleźć powyższe

przedmioty, ale także kilka innych.

Kompresy gazowe wyjałowione są podstawowym środkiem do wykonywaia opatrunków. Dostępne są w kilku różnych

rozmiarach: 7x7 cm, 9x9 cm, 1/4 m. Sama gaza posłuży do opatrunków chłonących.

Bandaż dziany, czyli "opaska dziana podtrzymująca" służy do zakładania prostych opatrunków z kompresów gazowych

oraz opatrunków uciskowych.

Bandaż elastyczny - do unieruchomień kontuzji stawów. Uwaga: bandaż elastyczny nie nadaje się do podtrzymywania

opatrunków! Ta wiadomość bywa zaskoczeniem, gdyż na niektórych kursach do ćwiczeń używa się opasek elastycznych

zamiast dzianych. Wynika to jedynie z faktu ze są wygodniejsze, trwalsze i łatwiej je zwinąć po użyciu. Nie można nimi

bandażować ran gdyż bardzo słabo przepuszczają powietrze, poza tym nie są najczęściej fabrycznie wyjaławiane. Można

natomiast zwiniętego ciasno bandaża elastycznego w opatrunku uciskowym, jako element uciskający ranę. W takim

przypadku jednak miedzy rolka bandaża a rana musi się znaleźć kompres gazowy i kilka zwojów bandaża dzianego.

Chusta trójkątna - służy do usztywniania wszelkich złamań oraz zwichnięć kończyn. Chusta może być wykonana z tkaniny

lub z tworzywa sztucznego. Do "leśnej" apteczki warto zakupić amerykańską chustę w kolorze zielonym.

Plastry opatrunkowe - służą do opatrywania drobnych i dokuczliwych skaleczeń jak rozcięcia czy odciski. Plastry powinny

być wodoodporne oraz posiadać opatrunek. Bierzemy ze sobą paczkę plastrów w różnych rozmiarach. Opórcz plastrów w

odcinkach warto zarać ze sobą plaster w rolce.

Folia NRC, czyli dostępnym w chyba każdej aptece "koc ratowniczy/termiczny/przeciwwstrząsowy". Jest to płachta folii z
jednej strony srebrna (strona odbijająca ciepło) z drugiej złota (pochłaniajaca ciepło). Służy do ochrony poszkodowanego

przed skrajnymi temperaturami. Jeśli mamy ochronić poszkodowanego przed wychłodzeniem to kładziemy go w folii złotą

stroną do góry. Jesli natomiast przed przegrzaniem to srebrną do góry. Może także posłużyć jako okrycie od deszczu,
improwizowany śpiwór, namiot, jako ekran do ogniska czy do dawania znaków ratunkowych. Folia, gdy jest firomowo

zapakowana nie zajmuje więcej miejsca niż tabliczka czekolady. Jednak po wyjęciu i ponownym złożeniu zajmuje już o wiele

więcej miejsca. Dostępne są różne wersje koców term., wykonane z folii grubszej lub cieńszej, są także wersje nagumowane.

Militarne wersje folii NRC z jednej strony są koloru zielonego.

Maseczka ratownicza do sztucznego oddychania to bardzo przydatny element wyposażenia apteczki, pozwala bezpiecznie

reanimować poszkodowanego metodą "usta-usta" czy "usta-nos". Zajmuje bardzo niewiele miejsca i jeśli tylko umiesz go

wykorzystać, bierz go ze sobą.

Page 1 of 3

Apteczka pierwszej pomocy

2010-04-15

mhtml:file://G:\ASG\teoria\zdrowie\apteczka.mht

Fot. Apteczka Janysportu z "miejskim" wyposażeneim". Szaszłyk

W apteczce indywidualnej, którą noszę (Szaszłyk) na codzień jako ratownik PCK znajduje się nast. wyposażenie. Podczas

wypadów w teren oczywiście dochodzi do tego jeszcze trochę środków w "zielonych" kolorach. Oczywiście u Ciebie może to

wyglądać inaczej, to tylko przykład.

- 2 opaski dziane podtrzymujące 4m x 10 cm;

- 2 opaski dziane podtrzymujące 4 m x 5 cm;

- 3 opakowania (po 3 szt.) kompresów gazowych 7 x 7 cm;

- 1 paczka plastrów wodoodpornych, różne rozmiary;

- 1 maseczka ratownicza do sztucznego oddychania;

- 1 opatrunek osobisty US;

- 1 folia NRC;

- 2 pary rękawiczek jednorazowych;

- 1 foliowa chusta trójkątna;

- 1 sznurowadło (do podtrzymywania opatrunków lub jako opaska uciskowa);

- 1 nożyczki składane (swobodnie możesz zastąpić je scyzorykiem w kieszeni);

- 2 średniej wielkości worki foliowe, hermetyczne z zapięciem strunowym;

- 1 listek tabletek przeciwbólowych PANADOL extra/IBUPROM/IBUPROFEN/NOSPA;

- kilka cukierków;

Dodatkowo, w moim zestawie survivalowym noszę opatrunek osobisty, plastry i tabletki przeciwbólowe.

Tyle na temat zestawu osobistego. Gdy jest większa ilość osób lub wybieracie się na dłuższy czas niezbędna staje sie duża

apteczka zespołowa. Znajdują się w niej wszystkie wyżęj wymienione środki opatrunkowe, oczywiście w wiekszej ilości oraz

dodatkowe elementy. Oczywiście jest potrzebna osoba, która będzie potrafiła z niej korzystać!

Pęseta - posłuży do wydobywania wszelkich drzazg, żądeł itp. drobnicy.

Marker - wodoodporny pisak potrzebny w przypadku poważnych wypadków, gdy trzeba napisać, o której założono opaskę

uciskowa, bądź dokonać selekcji poszkodowanych w wypadku masowym. W takim wypadku piszemy stosowne informacje na

ciele poszkodowanego. Podobnie, jeśli posyłamy kogoś po pomoc, trzeba mu napisać diagnozę poszkodowanych. Dobrze

mieć, więc coś co pisze po wszystkim i w każdych warunkach.

Kilka tabletek witaminowych - trzymamy je w niepodpisanym opakowaniu. Służą jako placebo. Nie możemy kupić

żadnych poważniejszych środków przeciwbólowych, toteż czasem warto podać komuś lekko poszkodowanemu taka tabletkę i

powiedzieć, że przestanie go boleć, ale żeby nie mówił, że mu to daliśmy. Ponoć działa. Tylko żeby nie była to witamina C, bo

ma rozpoznawalny kształt i smak.

Środki dezynfekcyjne: Spirytus salicylowy nadaje się do dezynfekcji narzędzi, woda utleniona ma silniejsze działanie, ale

krótki okres ważności (po paru tygodniach traci aktywność). śadnego z tych, ani innych środków nie lejemy do rany, ale

odkażamy jedynie jej obrzeża. Sama ranę przemywamy czystą wodą i opatrujemy.

Cardiamit - dostępne w każdej aptece bez recepty, tabletki z glukoza i substancjami pobudzającymi pomagają przy
zmęczeniu. Podajemy też przy osłabieniach, gdy obawiamy się żeby poszkodowany nie zemdlał. NIE podajemy już

zemdlonym i nieprzytomnym żadnych tabletek ani napojów.

Środki zależne od chorób członków twojej ekipy, terenu czy transportu - każdy survivalowiec-medyk musi wiedzieć czy jego

ludzie na coś chorują i mieć ze sobą środki zaradcze. W przypadku uczuleń na jad owadów - wapno i hydrokortizon, kontuzji

układu ruchu- maść rozgrzewającą. Szczególnie ważna jest wiedza o poważnych chorobach kolegów i koleżanek - epilepsji,

cukrzycy, ciężkich alergiach. W takich przypadkach chory zwykle sam ma przy sobie potrzebne środki, my musimy jednak

wiedzieć jak mu je podać gdyby sam nie był w stanie. W przypadku zasłabnięcia cukrzyka, który ma przy sobie insulinę

wstrzykujemy mu ją. Insulina jest środkiem, który zostanie przyjęty przez organizm bez względu czy podamy ją podskórnie,
domięśniowo czy dożylnie, więc nie musimy się martwić źle wykonanej iniekcji (oficjalnie jako ratownicy przedmedycznie nie

możemy dokonywać jakichkolwiek iniekcji!). Epileptycy czują, kiedy zbliża się atak i wtedy zwykle sami biorą odpowiednie

leki. W trakcie ataku nie podajemy żadnych środków. Przy ciężkich alergiach chorzy noszą przy sobie strzykawkę z

adrenalina, która musza przyjąć niezwłocznie po ukąszeniu. Jeśli korzystamy ze środków transportu wartop zabrać ze sobą

środki przeciw chorobie lokomcyjnej np. popularny Aviomarin.

Teraz zostaną wymienione środki, które WARTO jest zapakować do apteczki. Nie są one niezbędne, ale bardzo ułatwią nam i

nie tylko, życie.

Codofix - nazwa handlowa elastycznej siateczki służącej do mocowania opatrunku zamiast bandaża. Sprzedawany jest w

odcinkach np. głowa czy ręka. Szybsza, prostsza i wymagająca mniejszych umiejętności metoda założenia opatrunku.

Page 2 of 3

Apteczka pierwszej pomocy

2010-04-15

mhtml:file://G:\ASG\teoria\zdrowie\apteczka.mht

Fast splint - nazwa handlowa materiału podobnego do karimaty, jednak znacznie sztywniejszego. Służy do unieruchamiania

urażonych kończyn.

Hydrożele - nowoczesne środki opatrunkowe wspomagające gojenie. Szczególnie dobre na poparzenia.

Glukoza spożywcza w proszku - można pić jej gorący roztwór z wodą. Daje energie w trudnych warunkach. Dlaczego w

proszku, a nie w płynie? Nikt nam jej nie wyje.

Panthenol - bardzo pzrydatny środek łagodzący poparzenia i drobne urazy. Przydatny szczególnie latem. Polecam wersje w

sprayu.

Tabletki do uzdatniania wody - za ich pomocą można przysposobić znaleziona w terenie wodę do spożycia.

Zimne światło - "lightstick" albo "światło chemiczne". Pałka z tworzywa sztucznego wypełniona dwoma substancjami, które

po przełamaniu wchodzą ze sobą w reakcję dając światło. Dostępne w kilku kolorach i w różnych długościach. Święcą nawet

do kilkunastu godzin. Przydają się do oznaczania miejsca wypadku, dróg...

Zimne okłady - nowość w aptekach. Foliowe opakowania, które zapewniają schłodzenie ran.

W dużej apteczce powinien się znajdować zapas środków opatrunkowych odpowiedni od długości naszej wyprawy oraz od

liczebności naszej grupy. Oto przykładowe zestawienie, oparte na moich doświadczeniach, doświadczeniach znajomych

ratowników PCK, ZHP i pogotowia ratunkowego. Przykład dla grupy 6-8 osób, na okres do 2 tygodni, wiosna-lato.

- opaski dziane podtrzymujące 4 m x 15 cm (3 szt.)

- opaski dziane podtrzymujące 4 m x 10 cm (10 szt.)

- opaski dziane podtrzymujące 4 m x 5 cm (6 szt.)

- gazy wyjałowione 0,5 m x 0,5 m (3 szt.)

- gazy wyjałowione 7 cm x 7 cm (18 szt., 6 opak. po 3)

- gazy wyjałowione 5 cm x 5 cm (9 szt., 3 opak. po 3)

- Codofix (6 odc.: 2 głowa, 2 ręka)

- chusty trójkątne, foliowe (4 szt.)

- plastry wodoodporne, różne rozmiary (2 opak.)

- plaster bez opatrunku w rolce (2 szt.)

- opatrunek osobisty (PL lub US) (3 szt.)

- opakowanie węgla leczniczego w tabletkach (1 szt.)

- opakowanie wapna w tabletkach mus. (1 szt.)

- opakowanie tabletek przeciwbólowych PANADOL extra/IBUPROM/IBUPROFEN/NOSPA (1 szt.)

- spirytus salicylowy (1 but.)

- folia NRC (2 szt.)

- rękawiczki jednorazowe, lateksowe (8 par)

- Fenistil żel (1 opak.)

- Panthenol (1 opak.)

- talk do stóp (1 opak.)

- paczka cukierków (1 opakt.)

- worki foliowe, hermetyczne, duże (2 szt.)

- worki foliowe, hermetyczne, średnie (4 szt.)

- worki foliowe na śmieci, czarne, 25 litrów (4 szt.)

Jako apteczkę indywidualną polecamy apteczkę polskiej firmy Janysport dlatego, iż jest niewielka, wygodna w obsłudze, ma

wewn. małe siatkowate kieszonki, co ułatwia zorientowanie się co gdzie jest i jak na swoje niewielkie wymiary, jest dość

pojemna (mieści sie w niej wyposażenie dla kilku osób na kilkudniowy wypad, jeśli oczywiście mądrze ją spakujemy). Można

też ją łatwo dotroczyć do ekwipunku. Ja (Szaszłyk) swoją z zielonej cordury noszę przy buttpack'u w lesie lub przy pasie, a w

mieście w plecaku. Jest to sprzęt bardzo popularny wśród polskich survivalowców i ratowników. Oczywiście można stosować

inne typy pojemników, ważne jest aby je odpowiednio oznaczyć, jeśli nie jest to firmowo zrobione to można na pojemniku

domalować markerem czy farbą krzyż, w trakcie awaryjenj sytuacji ułatwi to jej odnalezinie. Najlepiej gdyby posiadał wewn.

dodatkowe gumki czy kawałki rzepów do mocowania jeszcze innych rzeczy. Proponuję też porozkładać środki medyczne wg

kolejności, jakiej mogą zostać najczęściej użyte. Można to zrobić w bardzo prosty sposób: na każdej kieszonce czy przegródce

przyklejamy kawałek plastra, na którym piszemy "GAZA", "PLASTRY" etc. W sytuacji, gdy powiemy jakiejś osobie, aby

podała nam z apteczki np. gazy, nie będzie musiała długo szukać, tylko od razu sięgnie do dobrej przegródki.

Jako apteczka zespołowa możę posłużyć apteczka plecakowa lub torba medyczna. Pozwalają one na przenoszenie szerokiej

gamy środków ratunkowych, ale jeśli ich używasz to znaczy, ze Twoje umiejętności daleko wykraczają za te, które były

przydatne przy czytaniu tego poradnika!

Page 3 of 3

Apteczka pierwszej pomocy

2010-04-15

mhtml:file://G:\ASG\teoria\zdrowie\apteczka.mht