Andrzejkowe wróżby
Wieczór andrzejkowych wróżb został zorganizowany w bibliotece szkolnej. Na kilka dni przed planowaną imprezą
uczennice z aktywu bibliotecznego przygotowały i rozwiesiły plakaty zapraszające wszystkich chętnych do wspólnej zabawy.
W dniu imprezy przebrały się za wróżki. Okna w bibliotece zostały oklejone kolorową bibułą. Dodatkowo na regałach
zapalono świece.
Przed wejściem umieszczono miskę z wodą, do której należało wrzucić grosik, aby wróżby były pomyślne.
Przebieg andrzejkowych wróżb
Jak to dawniej było....
Wróżby to stary jak ludzkość sposób na poznanie przyszłości. Tradycyjnym wieczorem matrymonialnych wróżb są
andrzejki odprawiane w wigilię św. Andrzeja (29 listopada). Współcześnie, co niegdyś było zakazane, w zabawie uczestniczyć
mogą również chłopcy. Dla nich przeznaczone były, niezachowane już dzisiaj, tzw. katarzynki - wróżby czynione w
przeddzień św. Katarzyny (24 listopada). Jednak z czasem katarzynki uległy zapomnieniu. Obecnie oba obrzędy są połączone
i obchodzone równocześnie jako tradycyjne andrzejki. Są one idealnym pretekstem do spędzenia niezapomnianego
wieczoru w gronie przyjaciół. Na ogół nie traktujemy ich poważnie, wielu z nas uważa je tylko za zabawę, ale są i tacy, którzy
twierdzą, że owe wróżby czasem się sprawdzają - więc może warto spróbować?
Dzięki przychylności św. Andrzeja można poznać imię, pochodzenie, a nawet stan majątkowy przyszłego męża.
Przysłowie mówi: „Na świętego Andrzeja dziewkom z wróżby nadzieja." Aby wróżba była wiarygodna, zgodnie z tradycją
powinno się pościć do wieczora, a przed rozpoczęciem wróżb należy wrzucić pieniążki do miski z wodą i wymówić zaklęcie-.
„Hokus-pokus, czary-mary, aby wróżba się spełniła, złóżmy dary."
Dawniej woda i ogień były bardzo pomocne we wróżeniu. Dziewczęta puszczały na wodę igły albo świece. Jeżeli się
spotkały, znaczyło to, że para zostanie skojarzona. W niektórych regionach polski świece osadzano w łupinach orzechów,
przyczepiając do nich karteczki z imionami dziewcząt i chłopców.
Te, które podpłynęły do siebie, wróżyły rychły ślub połączonej parze. Panny na wydaniu paliły strzępki papieru i kłębki
kądzieli, by z ich cieni i sposobu spalania wnioskować o możliwości połączenia się z ukochanym chłopcem.
Ślepy los kierował ręką dziewczyny wyciągającej spod talerzy ukryte pod nim przedmioty. Pierścionek albo wstążka z
czepca mężatki oznaczały ślubny kobierzec, różaniec czy książka do nabożeństwa – klasztor, listek lub kwiatek –
staropanieństwo, mirt – drużbowanie, lalka ze szmatek – nieślubne dziecko, ziemia – śmierć.
W wigilię św. Andrzeja dziewczęta chowały pod poduszkę kartki, na których wypisane były imiona chłopców. Rankiem
wyciągały jedną – widniało na niej imię przyszłego męża. Wierzono , że w andrzejkową noc lustro, dzięki magicznej mocy
mogło przez chwilę ukazać dziewczynie wizję przyszłości – życie długie lub krótkie, szczęśliwe lub ponure, dostatnie lub
pełne wyrzeczeń.
Jednym z najpopularniejszych i najdłużej zachowanych sposobów andrzejkowego wróżenia było wylewanie roztopionego
wosku ( albo ołowiu )
na zimną wodę przez skrzyżowane gałązki chrustu. Gdy wyciągano z wody gałązki, oblepiający je wosk formował
przedziwne figury.
Sny były również prorocze, tym bardziej że dziewczęta szły spać po całym dniu poszczenia i gorących modlitw do św.
Andrzeja, aby przyśnił się wymarzony kawaler przeznaczony na męża – piękny, dobry, mądry, bogaty...
By uchronić się w tę noc przed sennymi koszmarami, połykały trzy ząbki czosnku.
Zwierzęta też były bardzo dobrymi pośrednikami w zdobywaniu wiedzy o przyszłości, przede wszystkim o kolejności
wychodzenia za mąż dziewcząt biorących udział we wróżeniu. Każda z panien szykowała wcześniej placki, kulki z ciasta lub
tłuszczu, kości z nóżek cielęcych. Podsuwały te smakołyki wpuszczonemu do izby psu. Ta, której kulkę zjadł jako pierwszą,
miała pierwsza wyjść za mąż. Podobnie postępowały z kogutem, któremu rozsypywały ziarno na podłodze. Ta, spod której
nóg najpierw je wydziobywał, najwcześniej miała zostać mężatką. We wróżeniu pomagały również inne zwierzęta: kot,
gąsior, chrząkające świnie, kraczące wrony.
Dzisiaj także lubimy powróżyć sobie w wigilię św. Andrzeja, aby dowiedzieć się co nas czeka w niedalekiej przyszłości. A
więc do dzieła.....
Wróżenie z obierzyn
Obieramy dla każdego uczestnika zabawy jabłko ( dzieci starsze mogą wykonać to samodzielnie). Należy rzucić za głowę
obierzynę, a z kształtu, w jaki się ułoży, odczytać pierwszą literę imienia przyszłego męża.
Buty
Każdy uczestnik zabawy zdejmuje lewy but. Należy go rzucić za siebie. Jeżeli but upadnie czubkiem do wyjścia, dziewczyna
może liczyć na to, że wyjdzie za mąż, jeśli do wnętrza – zostanie starą panną, a chłopiec starym kawalerem.
Uczestnicy zabawy ustawiają buty jeden za drugim w kierunku drzwi. Następnie przestawiają buty od końca do początku.
Czyj but pierwszy dojdzie do drzwi, ta osoba pierwsza opuści stan panieński czy kawalerski.
Imiona
Wypisujemy imiona na białych kartkach atramentem sympatycznym (octem lub rozpuszczonym kwaskiem cytrynowym) i
losujemy jedną karteczkę.
Ogrzewamy ją nad płonącą świecą i czytamy imię wybranka lub wybranki.
Przekłute serduszko
Należy przygotować dwa serduszka wycięte z czerwonego kartonu. Na jednym wypisujemy imiona dziewcząt, a na drugim
imiona chłopców. Uczestnicy przekłuwają serce igłą – imię, na które trafią, należy do przyszłego męża czy żony. Jeśli igła
przekłuje puste miejsce, na małżeństwo trzeba jeszcze poczekać.
Obrączka czy różaniec?
Należy rozłożyć na stoliku dziewięć talerzyków i ukryć pod nimi przedmioty symbolizujące drogę życiową. I tak:
obrączka - małżeństwo,
pierścionek – zaręczyny,
różaniec – zakon,
kwiatek – staropanieństwo,
chleb – dobrobyt,
cukier – słodkie życie,
serce przebite strzałą – nieszczęśliwą miłość,
pieniądze – bogactwo,
klucz – zamknięcie w pokoju i popłakiwanie w poduszkę.
Każdy z uczestników wskazuje jeden z talerzy i już wie co go czeka w przyszłości.
Magiczne kubeczki
Pod siedmioma kubkami należy schować: bursztyn, liść laurowy, kostkę cukru, balonik, piórko, monetę.
Każdy z rekwizytów symbolizuje coś innego:
bursztyn – życie w ciągłej podróży,
liść laurowy – życie pełne niezwykłych przygód,
balonik – życie barwne i ciekawe,
kostka cukru – życie słodkie i przyjemne,
piórko – życie twórcze,
mrówka – życie pracowite i pożyteczne,
moneta – życie w dostatku i bogactwie.
Zawody
Uczestnicy zabawy losują z naczynia lub czapeczki karteczki z nazwami zawodów, a następnie głośno odczytują kim
zostaną w przyszłości: lekarzem, nauczycielem, reżyserem, pisarzem, pilotem , marynarzem , szewcem , murarzem,
dyrygentem, konduktorem.....
Przekłuty balonik
Przygotowujemy kilka baloników do których wkładamy karteczki z napisaną wróżbą. Uczestnik zabawy podchodzi i
przekłuwa balonik, a następnie odczytuje co go czeka w przyszłości:
Niebawem czeka cię gotowanie obiadu na 25 osób.
Otrzymasz świadectwo z czerwonym paskiem.
Przyjedzie do ciebie w odwiedziny długo oczekiwany gość.
Czekają cię niebezpieczne, ale ciekawe podróże.
Zaprzyjaźnisz się z interesującą osobą.
Otrzymasz tajemniczą przesyłkę.
Już niedługo spełni się twoje najskrytsze marzenie.
Znajdziesz zgubione dwa lata temu 40 groszy.
Owoce
Każde dziecko losuje karteczkę z narysowanym na niej owocem. Następnie osoba prowadząca odczytuje wróżbę,
która jest napisana z drugiej strony:
Brzoskwinia
Zakochasz się na zabój, a twoje gładkie lico będzie się rumienić na widok osoby ukochanej. Ku swojemu zdziwieniu
odkryjesz w sobie talent do pisania romantycznych wierszy. Twój talizman: porcelanowy słoń.
Śliwka
Wpadniesz jak śliwka w kompot i trudno ci będzie złapać oddech. Weźmiesz na swoje barki za dużo obowiązków i nie dasz
rady im sprostać. Amor nie zapuka jeszcze do twoich drzwi i cierpliwie będzie czekać na lepszy rok.
Twój talizman: pawie pióro.
Kiwi
W najbliższej przyszłości nie wydarzy się nic znaczącego i godnego zapamiętania na długie lata. Czas będzie ci mijał
monotonnie co pozwoli ci na dawkę relaksu i leniuchowania. Wakacje upłyną ci pod znakiem romantycznych randek pod
gwiazdami. Twój talizman: bursztyn z zatopioną muchą.
Pomarańcza
W najbliższym czasie pojawi się w twoim domu nowy mieszkaniec, najprawdopodobnie czworonogi. Życie twojej rodzinki
zmieni się diametralnie, a każdy dzień zaczynać się będzie bardzo wcześnie. Twój talizman: rybia łuska.
Gruszka
Jesteś osobą sumienną i obowiązkową. Nie zapominasz o odrabianiu lekcji
i porządkowaniu swojego pokoju. Podczas ferii zimowych zakochasz się w kimś bardzo wyjątkowym i wieczorami z tęsknoty
wzdychać będziesz do księżyca.
Twój talizman: pluszowy miś.
Jabłko
Nieustannie zawierasz nowe znajomości, bo jesteś osobą bardzo bezpośrednią. Potrafisz przekazać najbliższym swój
entuzjazm i pobudzić ich do działania.
W najbliższym czasie spotka cię wielka niespodzianka. Twoją rodzinę odwiedzi kuzynka z daleka. Przywiezie ze sobą walizkę
pełną prezentów i słodyczy.
Twój talizman: złote serduszko.
Banan
Jesteś osobą silną i zdecydowaną. Chcesz za wszelką cenę być tą, która dominuje. Los spłata ci jednak figla i w najbliższym
czasie poznasz smak samotności. Aby odzyskać dawnych przyjaciół popracujesz nad zmiana swojego zachowania. Pomoże ci
w tym przypadkowo poznana osoba. Twój talizman: zielone szkiełko.
Magiczne liczby
Każdy uczestnik zabawy podaje swoją datę urodzenia . Następnie sumuje cyfry tworzące pełną datę, aby dojść do jednej
cyfry, która stanie się podstawą wróżby.
Znaczenie cyfr:
1.
Twoim szczęśliwym kwiatem jest stokrotka, kolor biały, a kamień jaspis. Doskonale wiesz, czego chcesz, i osiągasz swoje
małe, a potem większe cele. Uwielbiasz ruch, jesteś dynamiczny, warto więc zadbać o swój rozwój fizyczny. Czekają cię duże
sukcesy w sporcie.
2.
Twoim szczęśliwym kamieniem jest prześliczny szmaragd, kolor niebieski, a kwiatem – pachnący jaśmin. Jesteś
obdarzony niezwykłą wyobraźnią. Uwielbiasz zadawać pytania, analizujesz każdy interesujący cię temat i chcesz poznać
prawdę o otaczającym cię świecie. Czeka cię kariera naukowa.
3.
Twój ulubiony kolor to czerwień. Powinieneś nosić czerwoną czapeczkę albo czerwony szalik. Kamień to czerwony
rubin, a kwiatem – czerwony mak.
Jesteś aktywny, samodzielny, oryginalny i trochę zbuntowany. Miewasz, niestety, skłonności do tyranizowania
rodziców i kolegów. Musisz z tym walczyć.
4.
Twoim ulubionym kolorem jest kolor żółty. Lubisz perły zwane łzami morza i wąchasz ciemnoliliowe fiołki. Jesteś osobą
pilną i niezwykle pracowitą. Zawsze można na tobie polegać. Chętnie ratujesz bliźnich z opresji.
W przyszłości zostaniesz wielkim podróżnikiem.
5.
Twoją szczęśliwą barwą jest czerń, klejnotem mieniący się niczym morska woda akwamaryn, kwiatem pierzasty
goździk. Masz niezwykłą fantazję, dzięki której potrafisz bawić się nawet kartką czystego papieru. Lubisz zabawy
w gronie najbliższych przyjaciół. Jesteś dyskretny, więc każdy chętnie obdarza cię swoimi tajemnicami. Czeka cię wielka
kariera polityczna.
6.
Twoim ulubionym kolorem jest granat podobny do barwy nocnego nieba, który rozjaśni pałający wszystkimi kolorami
diament i ozdobi herbacianą różę. Jesteś osobą nieśmiałą, uczciwą i wrażliwą. Masz bogatą wyobraźnię. Chętnie
przebywasz w świecie fantazji i baśni, potrafisz godzinami wysłuchiwać historii o niezwykłych zdarzeniach. Być może
zostaniesz pisarzem.
7.
Barwa piaskowa, mleczny onyks i skromniutka konwalia o drobnych dzwoneczkach są przeznaczone dla ciebie.
Jesteś osobą serdeczną, spokojną i towarzyską. Masz dużo przyjaciół i znajomych. Marzysz o podróży balonem.
Chcesz przeżyć niezwykłe przygody.
8.
Twoim kolorem jest zieleń, kamieniem topaz, jasny jak wiosenny promyk słońca. Ulubiony kwiat to wiosenny
narcyz. Jesteś osobą romantyczną. Uwielbiasz spacery nad brzegiem morza, gdy zachodzi lub wschodzi słońce.
Czasami zapominasz o swoich obowiązkach.
9.
Twoim kolorem jest złotobrązowy kolor miedzi, kamień to fioletowy ametyst, a kwiat – przepiękna róża. Jesteś osobą
łagodną i wrażliwą, ale bardzo wytrzymałą. Masz zdolności plastyczne. Gwiazdy mówią, że zostaniesz w przyszłości znanym
malarzem.
Wróżenie z wosku
Czego potrzebujemy?
Wosk – ewentualnie może być zwykła świeczka.
Klucz – należy użyć tradycyjnego klucza z dużą dziurką, przez którą będziemy przelewać wosk. Aby wróżba była
prawdziwa, klucz musi być używany.
Woda – najlepiej byłoby przygotować zgodnie z tradycją drewniana balię z zimna wodą zez studni. Jeżeli nie jest to możliwe,
wystarczy plastikowa miska wypełniona wodą z kranu. Miskę kładziemy na podwyższeniu.
Garnuszek – najlepiej, jeśli będzie metalowy i ...stary. W nim będziemy topić wosk, prawdopodobnie więc do niczego nie
będzie się już nadawał.
Świeca ( lampka) – przyda się w momencie, gdy będziemy chcieli zobaczyć na
ścianie cień zastygłego wosku.
Jak wróżyć?
1.
Nalewamy wody do miski.
2.
Ostrożnie podgrzewamy garnuszek z woskiem, aż będzie płynny.
3.
Przelewamy rozgrzany wosk przez dziurkę od klucza tak, by wlewał się on do wody.
4.
Zapalamy świecę (lampkę) i gasimy światło.
5.
Wyjmujemy zastygły wosk z wody i przystawiamy go w pobliże źródła światła tak, by jego cień ukazał się na ścianie
i odkrył co przyniesie nam los.
Anioł - Możesz liczyć na pomoc i życzliwość przyjaciół i rodziny.
Auto - Będziesz bardzo dużo podróżować, zobaczysz mnóstwo pięknych miejsc, przeżyjesz ekscytujące przygody i poznasz
wielu ciekawych ludzi. Chmura -symbolizuje wolność, ale i zmienność losu. Spełnisz swoje marzenia mimo przeciwności
losu.
Dom – Bądź grzeczny i nie kłóć się z rodzicami. Więcej czasu spędzaj z rodzeństwem.
Drzwi - duża zmiana w życiu, np. czeka cię bogactwo.
Figura rycerza albo konia — panna wyjdzie za mąż za wojskowego, a jeśli wosk lat chłopiec - sam zostanie żołnierzem.
Góra - zwiastuje trudności i przeszkody. Bądź ostrożny! Grzyb - czekają cię tajemnicze i
niebezpieczne przygody.
Gwiazda, księżyc - czeka cię wiele rozmyślań nad przyszłością. Ale niczego się nie obawiaj - masz w sobie wiele siły i energii,
by stawić czoło wszelkim przeciwnościom losu. Gwiazda oznacza też dobrobyt i bogactwo.
Jabłko -jest symbolem pokusy — czyżbyś planował coś, czego nie pochwalą rodzice? Jabłko może też oznaczać, że pokłócisz
się z przyjacielem.
Kot - musisz być gotowy na niespodzianki i zmiany w życiu. Musisz na siebie uważać, los szykuje ci małą nauczkę. Nie
obawiaj się jednak, wszystko w końcu dobrze się ułoży.
Jajko - nadchodzące miesiące z pewnością przyniosą ze sobą zupełnie niespodziewane zdarzenia, ale na pewno dasz sobie
radę. Przed tobą roztoczą się nowe możliwości. Możesz liczyć na wsparcie oddanych przyjaciół.
Język — zło, plotka, obmowa. Uważaj na osoby z twojego najbliższego otoczenia.
Kapelusz — chroni przed deszczem i zawieruchą, dlatego oznacza ochronę przed wszelkimi złymi wydarzeniami. Los
wyjątkowo Ci sprzyja. Uda Ci się z każdej opresji wyjść cało.
Klucz - coś ważnego wydarzy się w twoim życiu. Spełnisz swoje marzenia o małym zwierzątku. Klucz to również symbol
porządku i rozwagi.
Kwiat - oznacza jakąś przyjemną niespodziankę. .
Lew - jest symbolem władzy. Musisz zatem rozejrzeć się, bo być może już niedługo zostaniesz przewodniczącym
klasy.
Moneta -wróży niewiarygodne wprost kieszonkowe lub wygraną na loterii. To także oznaka świetnej passy w szkole. Nie
wpadnij jednak w euforię, taka sytuacja nie może trwać wiecznie.
Obrączka — to bardzo wyraźna oznaka zmiany stanu cywilnego!!! Z taką wróżbą nie ma żartów. Na pewno spotkasz w tym
roku miłość swego życia. Pociąg - zbliża się czas dużych zmian - może zmienisz szkołę, a może sympatię. Postać ludzka -
nowi przyjaciele, nowi przyjaciele i jeszcze raz nowi przyjaciele...
Ptak — to zwiastun pomyślności i powodzenia w sprawach sercowych.
Serce - sercowe przygody!!! Czeka cię miłość i szczęście.
Wyspa - czekają cię niewiarygodne przygody i daleka egzotyczna podróż, zdobywanie nieznanych lądów.
Na koniec andrzejkowego spotkania wszystkie osoby zostały zaproszone na słodki poczęstunek. Zapracowane wróżki
otrzymały pamiątkowe dyplomy i słodkie niespodzianki. W naszym spotkaniu wzięli udział uczniowie od klas
najmłodszych do najstarszych. Ilość uczestników przerosła nasze najśmielsze oczekiwania.