Koncepcja gospodarki
w perspektywie
najbliższych 20 lat

I SUM Stosunki
Międzynarodowe

Paweł Kordek

2

Spis treści

Wstęp ...................................................................................................................................................... 3

Przyszłość Polski ...................................................................................................................................... 4

Pojawienie się nowych graczy w globalnej gospodarce .......................................................................... 7

Punkty zapalne, które wykreują „Nowy Świat Handlowy” ...................................................................... 8

Zakończenie ........................................................................................................................................... 10

Bibliografia ............................................................................................................................................. 12

3

Wstęp

Gospodarka światowa to przede wszystkim system powiązań produkcyjnych,

technologicznych, handlowych, finansowych i instytucjonalnych pomiędzy gospodarkami

narodowymi różnych krajów, na różnym poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego,

włączający je w ogólnoświatowy proces produkcji i wymiany pomiędzy gospodarkami

różnych krajów na różnym poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego. Jednym słowem jest

to wielka struktura, którą możemy przyrównać do organizmu żywego. Włączając w to ogólny

proces konsumpcji i wymiany.

To również zbiorowość różnych organizmów i instytucji, które funkcjonują na

poziomach krajowych oraz na szczeblu międzynarodowym prowadzących działalność

gospodarczą pośrednią lub bezpośrednią. Jej rola w ekonomii jest bardzo ważna i sprowadza

się do obowiązków makroekonomii, która czuwa nad całą gospodarką światową. Dzięki niej

jesteśmy w stanie przeglądać wiele statystyk i wykresów analitycznych, które pozwalają nam

zorientować się na jakim poziomie w danym kraju jest wielkość zatrudnienia czy też poziom

bezrobocia. Cała gospodarka światowa jest powiązana ze sobą za pomocą sieci

międzynarodowych stosunków ekonomicznych co w dużej mierze usprawniło pracę całego

tego systemu i zapewniło lepszy kontakt między krajami.

Przedmiot rozważań jakim jest światowa gospodarka to również system powiązań

pomiędzy gospodarkami narodowymi różnych krajów, jej elementami są przede wszystkim

podmioty: przedsiębiorstwa krajowe, przedsiębiorstwa międzynarodowe, gospodarki

narodowe razem z instytucjami państwa a drugim równie ważnym elementem są stosunki

czyli powiązania ekonomiczne czyli nic innego jak przepływy towarowe, usługowe,

kapitałowe, siły robocze czy też myśli naukowo-techniczne. Gospodarka światowa bardzo

szybko się rozwija w związku z czym jest to kategoria dynamiczna, podlega zmianom w

czasie i historycznie wpływa na losy państw, gdyż pojawiła się ona na pewnym etapie

rozwoju historycznego. Tak więc jej rola jest niezwykle ważna dla prawidłowego rozwoju

naszego kraju w związku z czym warto jest więc mieć na uwadze ten fakt. Elementy

gospodarki narodowej to podmioty i stosunki, do których z kolei można przydzielić

odpowiednie grupy.

4

Celem niniejszego opracowania jest ukazanie przyszłości świata w perspektywie

następnych dwudziestu lat, czyli nijako przeniesiemy się w czasie by ukazać swego rodzaju

spekulacyjną analizę przyszłości opartą na własnych wnioskach oraz danych jakościowych i

ilościowych przedstawicieli literatury przedmiotu.

Przyszłość Polski

W teoretyzowaniu sytuacji mającej się zdarzyć za lat dwadzieścia patrząc w aspekcie

międzynarodowym, globalnym nie można pominąć znaczenia Polski na arenie

międzynarodowej. Często dla nabycia kapitału politycznego przyrównywało się nasz kraj do

„zielonej wyspy”. Wielu specjalistów wypowiada się w sposób optymistyczny co do dalszego

rozwoju Polski. Jak to jednak będzie w przyszłości? Czy polski udział w globalnym PKB

przekroczy 1%.

Czy PKB, liczony w kategoriach parytetu siły nabywczej (PPP), przekroczył już 30

tysięcy dolarów na mieszkańca, czyli poziom, którego Unia Europejska i USA, przeciętnie,

sięgały już przed ćwierćwieczem? To byłoby możliwe, gdyby w pierwszych 25 latach 21.

wieku udało się podwajać poziom dochodu narodowego co 12 i pół roku. Wymaga to

przeciętnej rocznej stopy wzrostu w wysokości 5,7 proc (Kołodko, Najbliższe ćwierćwiecze,

Prognoza rozwoju gospodarczego Polski)

1

. Dziś nie można wykluczyć scenariusza o

gwałtownym postępie gospodarczym naszego kraju, to jak to zostanie urzeczywistnione

zależy od strategii rozwoju a ta zaś od podejmowanych decyzji na szczeblu politycznym.

Dzisiejsza merytoryka partii politycznych nie pozwala zakładać optymistycznego wariantu

choć 20 lat w skali rozwoju w globalnym, polityka ta w transnarodowym bycie rządzi się

własnymi prawami i niczego nie możemy negować. Ważne czynniki wpływające na postęp to:

szybki wzrost, sprawiedliwy podział, korzystna integracja oraz skuteczne państwo.

W wiek XXI wkraczamy w zupełnie innych okolicznościach, niż to całkiem niedawno

niektórzy mylnie zakładali, nieroztropnie zapowiadając dużo wcześniej dużo szybszy wzrost.

Pomimo wielu poważnych ostrzeżeń i alternatywnych propozycji działań, górę wzięły błędne

koncepcje i nierealistyczne prognozy (Gomułka)

2

. Zawód w wyniku nie spełnionych,

1

Grzegorz W. Kołodko, Najbliższe ćwierćwiecze, Prognoza rozwoju gospodarczego Polski, s.2,

http://www.tiger.edu.pl/kolodko/eseje/dzis/Dzis_Listopad_2001.pdf.

2

Stanisław Gomułka, „Stabilizacja i wzrost: Polska 1989-2000”, w: Grzegorz W. Kołodko (red. nauk.) „Polityka

finansowa – nierównowaga – stabilizacja (II)”. Warszawa. Instytut Finansów, s. 303-321.

5

nadmiernie optymistycznych oczekiwań, jawi się teraz jako smutna prawda w stosunku do

całego obszaru transformowanych gospodarek posocjalistycznych (Lavigne)

3

, aczkolwiek

Polska znalazła się na tym tle w sytuacji szczególnej.

Jednakże nawet najwięksi sceptycy nie

przewidywali, że na początku bieżącej dekady tak marna może być dynamika gospodarcza.

Dla niejednego przy tym określenie „dynamika” brzmi jak szyderstwo, skoro coraz wyraźniej

występują tendencje stagnacyjne. A tak właśnie jest, gdyż tempo wzrostu PKB wynoszące

wiosną 1997 roku 7,5 proc., spadło na wiosnę 2001 roku poniżej 2 procent. Jest to próg

odczuwalności społecznej, a zważywszy na silne procesy redystrybucyjne, które towarzyszą

prywatyzacji i polityce antyinflacyjnej, wiele licznych grup społeczno-zawodowych

odnotowuje bezwzględny spadek realnego poziomu dochodów i konsumpcji (Kołodko,

Najbliższe ćwierćwiecze, Prognoza rozwoju gospodarczego Polski)

4

.

Ci, którzy zapowiadali

wzrost PKB dla Polski na najbliższe lata na granicy 6%, dziś postrzegani są z gruntu jako

osoby, które się myliły. Dlaczego? A no dlatego, że czynnik wariantu optymistycznego wynosi

już tylko 3% przy założeniu, iż będziemy dalej stosować tę samą politykę a przecież można

wprowadzić wiele udogodnień i zrestaurować to co na arenie polskiej polityki rządząca

koalicja uważa za sukces nad sukcesy. Grzegorz Kołodko w swoich rozważaniach pisze:

„Wystarczy dokonać niezbędnych korekt dostępnych nam instrumentów polityki

interwencyjnej. Jeśli to się powiedzie, wtedy w trakcie kolejnych kwartałów 2002 roku można

będzie wspinać się po kolejnych schodkach do tempa wzrostu PKB 3, 4, 5 i 6 proc.

5

, a potem

– miejmy nadzieję – w takim tempie kroczyć przez lata”.

Może to kogoś zdziwić, ale skuteczne państwo to taka faza, że w odniesieniu do

funkcjonowania gospodarki i jakości życia ludności, wiele zależy od państwa – jego regulacji,

instytucji, interwencji, wsparcia. Państwo musi być przyjazne wobec obywatela, ale zarazem

silne siłą swoich demokratycznych instytucji. Nie ulega wątpliwości, że utrata dynamiki

rozwojowej w końcu lat 90. to nie tylko skutek szkodliwej koncepcji „schładzania”. Nasilanie

3

Marie Lavigne, The Economics of Transition: From Socialist Economy to Market Economy, London and New

York, Macmillan and St. Martin’s Press.

4

Grzegorz

W.

Kołodko,

Op.

Cit.,

Najbliższe

ćwierćwiecze…

…

…

,

s.3,

http://www.tiger.edu.pl/kolodko/eseje/dzis/Dzis_Listopad_2001.pdf.

5

Odwrotnie niż w kolejnych kwartałach, poczynając od ostatniego w 1999 roku, kiedy to dynamika PKB gasła

sukcesywnie z 6,2 poprzez 6,0; 5,2; 3,3 i 2,4 proc. w roku 2000 do 2,3 proc. w pierwszym kwartale 2001 roku.

6

się korupcji i piętrzenie biurokratycznych barier, utrudniających możliwości ekspansji

gospodarczej, to także rezultat osłabiania państwa, erozji jego niektórych mechanizmów i

przedwczesnego lub źle przygotowanego wycofywania się z niektórych form aktywności,

których w tej fazie transformacji i rozwoju nie jest w stanie przejąć ani sektor prywatny, ani

też niedostatecznie szybko i wielowątkowo rozwijające się organizacje pozarządowe, które

nie są nastawione na działalność komercyjną i osiąganie zysków (Kołodko, Najbliższe

ćwierćwiecze, Prognoza rozwoju gospodarczego Polski)

6

.

Trzeba też sobie zdawać sprawę, że polityce gospodarczej i przyszłości państwa mogą

przyświecać inne, niż oficjalnie deklarowane cele zwłaszcza te przez partie polityczne, które

będąc po prawej stronie sceny politycznej próbują mamić obywatela – wyborcę swym

lewicowym wyczuciem rzeczywistości, a realizowana strategia wcale nie musi być

podporządkowana dbałości o dobro ogólne, lecz partykularnym interesom wpływowych

lobby, interesów partii, nie zrozumiałych decyzji podejmowanych przez wątpliwej jakości

polityków jak i ich specjalistów. Polska będzie mogła przyspieszyć tempo wzrostu i długo

utrzymać je na wysokim poziomie jedynie wtedy, gdy siła robocza będzie sukcesywnie

przesuwana z gałęzi wytwórczości, o niskim stanie techniki, do nowocześniejszych

przemysłów i usług o relatywnie większej wartości dodanej. Młody, wyłaniający się wciąż

mechanizm rynkowy, sam z siebie tego nie gwarantuje. To wymaga aktywnego

zaangażowania się państwa poprzez światłą politykę naukową, przemysłową i handlową oraz

odpowiednich form interwencjonizmu państwowego, także poprzez sięganie do kasy

publicznej. Z czasem tylko ją to wzbogaci. W tym nurcie widzieć też trzeba fundamentalną

rolę kapitału ludzkiego w powrocie na trwałe na ścieżkę szybkiego wzrostu.

Polska będzie mogła przyspieszyć tempo wzrostu i długo utrzymać je na wysokim

poziomie jedynie wtedy, gdy siła robocza będzie sukcesywnie przesuwana z gałęzi

wytwórczości, o niskim stanie techniki, do nowocześniejszych przemysłów i usług o

relatywnie większej wartości dodanej czyli industrializacja państwa i jak największy podział

pracy to priorytety o które musimy dbać z wielką starannością. Młody, wyłaniający się wciąż

mechanizm rynkowy, sam z siebie tego nie gwarantuje, tak samo jak nie gwarantuje tego

usłany populistycznymi hasłami program partii politycznych, którym wyłącznie zależy na

budowaniu własnego kapitału i zaspakajania własnych celów.

6

Ibidem, s. 6.

7

To wymaga aktywnego zaangażowania się państwa poprzez światłą politykę

naukową, przemysłową i handlową oraz odpowiednich form interwencjonizmu

państwowego, także poprzez sięganie do kasy publicznej. Z czasem tylko ją to wzbogaci. W

tym nurcie widzieć też trzeba fundamentalną rolę kapitału ludzkiego w powrocie na trwałe

na ścieżkę szybkiego wzrostu (Kołodko, Moja globalizacja, czyli dookoła świata i z powrotem,

2001)

7

.

Pojawienie się nowych graczy w globalnej gospodarce

Globalna gospodarka się zmienia, zmieniają się również sojusze i jej główni gracze.

Tak więc kiedy jeszcze pamiętając potęgi takie jak ZSRR, Kanada, Wielka Brytania, Japonia czy

USA niewielu marzyło się, że Chiny, Indie czy Brazylia będą za chwilę głównymi

rozgrywającymi w XXI wieku. Efekt zmiany układu sił prezydent Brazylii Lula de Silva nazwał

„Nową geografią globalnego handlu”. Słowa te padły na szczycie Brazylia – Chiny, gdzie

grupa 450 przedstawicieli z Brazylii podpisała piętnaście obszernych pakietów umów

handlowych. Od tego czasu Chińczycy zainwestowali w gospodarkę Brazylii miliardy dolarów.

Mistrz dyplomacji, były sekretarz stanu USA Henry Kissinger umieszcza zjawisko w kontekście

historycznym: „Świat podlega współcześnie tak silnym zmianom, jakich nie zaznał już od

kilkuset lat. Dawniej istniała klarowna linia oddzielająca zamożną Północ od ubogiego

Południa. Ale podział ten jest już nieaktualny. Duże państwa Południa stają się gospodarczo

coraz silniejsze. Emancypują się spod dominacji Północy i – co jest nową jakością –

solidaryzują się ze sobą na nieznaną dotąd skalę” (Wolfgang Hirn, 2008)

8

. National

Intelligence Council CIA zamieszcza w opublikowanym pod koniec 2004 r. raporcie Mapping

the Global Future następującą prognozę: „Gwałtowny wzrost gospodarczy Chin i Indii może

nadać procesowi globalizacji nowe, niezachodnie oblicze i na zawsze zmienić krajobraz

polityczny”

9

.

7

Grzegorz W. Kołodko, Moja globalizacja, czyli dookoła świata i z powrotem. Toruń 2001, s. 437.

8

Wolfgang Hirn, Ursula Schwarzer, Sojusz nowych potęg: Kto będzie rządził światową gospodarką za lat 20,

Bankier.pl, http://www.bankier.pl/wiadomosc/Sojusz-nowych-poteg-Kto-bedzie-rzadzil-swiatowa-gospodarka-
za-20-lat-1328418.html.

9

Wolfgang Hirn, Ursula Schwarzer, Op. Cit., Sojusz nowych potęg……… , Bankier.pl.

8

Sytuacja im plus , w której znajdują się rozwijające w bardzo szybkim tempie

wymienione wcześniej państwa sprzyja jednak nadal tradycyjnym mocarstwom. Alan

Conway, szef Global Emerging Market Equities w domu inwestycyjnym Schroders mówi: „

Mogą one korzystać z faktu, że kraje te stały się „lokomotywą światowej koniunktury”.

Punkty zapalne, które wykreują „Nowy Świat Handlowy”

Sytuacja Grecji, strefy Euro, narastania i tak już kolosalnego długu USA, wojny

walutowe między zwolennikami monetarnego liberalizmu i protekcjonizmu oraz rekordowe

ceny ropy na Bliskim Wschodzie to nie najlepsze czynniki optymistyczne dla dzisiejszych

magnatów grupy G 10. Sytuacją finansową USA martwią się już najpoważniejsze instytucje

świata. MFW twierdzi, że Ameryka jest jedynym krajem zachodnim, który nie wdrożył planu

ograniczenia deficytu budżetowego […] Na zmiany się jednak nie zanosi. Biały Dom

przewiduje, że w ciągu nadchodzących 5 lat dług kraju wzrośnie z 14 do 20 bln dol., zaś

Rezerwa Federalna zapowiedziała, że będzie kontynuować program pompowania pustego

pieniądza, aby podtrzymać wzrost gospodarki. Jeśli inwestorzy z Chin, Japonii czy Wielkiej

Brytanii straciliby zaufanie w zdolność USA do spłaty swoich zobowiązań, wywołałoby to

kryzys finansowy o trudnych do oszacowania konsekwencjach (Bielecki, 2011)

10

. Od zdolności

tego kraju utrzymania wypłacalności prawdopodobnie zależy przetrwanie strefy euro.

Uratowanie Hiszpanii, czwartej co do wielkości gospodarki unii walutowej, wymagałoby

wielokrotnie większych środków niż tych wyłożonych na Grecję czy Irlandię.

Na razie sytuacja wydaje się być pod kontrolą. Rentowność hiszpańskich obligacji jest

stosunkowo niska, bo inwestorzy pozostają pod wrażeniem planu oszczędnościowego

wdrażanego przez premiera Jose Luisa Zapatero. Szef rządu przeprowadza największe cięcia

w wydatkach budżetowych od 60 lat, liberalizuje także rynek pracy. Problemem pozostaje

10

Jędrzej Bielecki

,

Osiem punktów zapalnych, które mogą zagrozić pomyślnemu rozwojowi globalnej

gospodarki, Biznes Gazeta Prawna.pl,

http://biznes.gazetaprawna.pl/artykuly/509362,osiem_punktow_zapalnych_ktore_moga_zagrozic_pomyslnem
u_rozwojowi_globalnej_gospodarki.html.

9

jednak kondycja hiszpańskich banków, a szczególnie regionalnych instytucji finansowych,

tzw. cajas.

W wywiadzie dla mojego portalu Puls Gniezna euro poseł Marek Siwiec przekonuje,

że nie ma szans na upadłość Hiszpanii bądź Portugalii, gdyż w obecnej chwili są

zarezerwowane środki na zatrzymanie tzw. efektu domina po wyjściu Grecji ze strefy euro.

Co się tyczy Grecji i jej wyjścia euro poseł Marek Siwiec mówi: „ Komisja Europejska chce by

w Grecji przeprowadzić w tej sprawie referendum, gdyż Unia Europejska nie chce mieć na

sumieniu efektu, który pojawi się po przyjęciu waluty greckiej. Zmiana ta ma się dokonać w

ciągu jednej nocy i nikt nie da dziś gwarancji jak to wpłynie na przelicznik ani też nie ma

danych ile w ciągu jednego dnia stracą Grecy z własnych odłożonych pieniędzy”

11

.

Gdyby jednak doszło do rozpadu strefy euro Unia Europejska staje na rozdrożu a cała

dalsza integracja staje pod znakiem zapytania. W efekcie czego kolejne dwudziestolecie

mogło by przynieść zmiany na mapie geograficznej dzisiejszej Unii co oznacza, iż zamiast 27

(za chwilę 28) krajów członkowskich powstałaby Unia składająca się z co najmniej połowy

tych państw, gdzie Francja, Niemcy i Polska stałaby na czele nowej organizacji europejskiej.

Sytuacja w Afryce i na Bliskim Wschodzie, demokratyzacja państw po tak zwanej

„Arabskiej Wiośnie”, sytuacja w Syrii, zapędy imperialistyczne w regionie Iranu mogą mieć

znaczące znaczenie na zmianę równowagi sił, zimna wojna między Iranem a Izraelem, może

konflikt atomowy, który znacząco wpłynie na zabezpieczenie zasobów energetycznych np.

ropy naftowej, gdzie dotychczasowi producenci mogą podnieść dwu lub trzykrotnie cenę

wydobycia baryłki co spowoduje w efekcie paraliż w rozwoju gospodarczym tych państw,

mocarstw mających słabo zabezpieczone własne interesy.

Oczekiwano, że rosyjski dochód narodowy w tym roku wyraźnie wzrośnie, być może

nawet o 10 proc. Tak się do tej pory zawsze działo, gdy światowe ceny surowców były

wysokie. Tym razem jednak prognozy są o wiele słabsze. Wyższa Szkoła Ekonomiczna w

Moskwie przewidziała, że roku 2011 roku wzrost wyniesie ledwie 4 proc., a 2012 – 1,7 proc.

Powodem jest nasilająca się walka między rosyjskimi oligarchami, nad którą nie jest w stanie

zapanować Kreml. Jej ofiarą padł m.in. brytyjski koncern BP, który mimo wcześniejszych

zobowiązań nie był w stanie rozpocząć eksploatacji rosyjskich zasobów gazu i ropy spod

Oceanu Arktycznego. W ten sposób oligarchowie chcą się pozbyć zachodniej konkurencji.

11

Wywiad z euro posłem Markiem Siwcem dla portalu Puls Gniezna przeprowadzony przez Paweł Kordek w

Europarlamencie w Brukseli 13 maja 2012 roku.

10

Tyle że Rosja nie ma ani technologii, ani kapitału, aby samodzielnie rozwinąć na dużą skalę

eksport surowców energetycznych. Dodatkowym problemem jest spadek światowych cen

gazu z powodu szybkiego rozwoju eksploatacji pokładów gazu łupkowego, przede wszystkim

w USA. Tymczasem wiele bardzo kosztownych projektów Gazpromu (jak Gazociąg Północny)

było opartych na założeniu, że ceny gazu pozostaną wysokie

12

. Sytuacja Japonii zagrożonej

czarnym okresem z lat osiemdziesiątych oraz sytuacja w Ameryce Południowej czyli strach

Brazylii, Argentyny przed pęknięciem bańki spekulacyjnej w relacjach handlowych z USA czy

UE może doprowadzić do otwartej światowej wojny gospodarczej.

Zakończenie

Dynamiczny wzrost gospodarczy świata, kreatorem którego są mocarstwa starej

grupy G10 oraz nowi gracze tacy jak Chiny, Indie, Brazylia, Argentyna musi unikać kryzysów

walutowych i energetycznych, tych mających swą historię w latach 1970 – 1989

13

, na wpływ

dynamiki mają również powstające w różnych regionach świata organizacje podobne do

naszej Unii Europejskiej w rozumieniu oczywiście unii gospodarczo walutowych i celnych.

W okresie przyszłego dwudziestoletniego okresu zakładając wariant, iż świat poradzi sobie z

ówczesnym kryzysem i nie doprowadzi do kolejnego deprecjonującego gospodarki narodowe, należy

postawić na zmiany

strukturalne. Zmiany te muszą objąć dynamiczny rozwój usług i spadek

udziału produkcji rolnej w światowym PKB

, należy odejść od tradycyjnych gałęzi

i postawić na

rozwój branż nowoczesnych o dużym wkładzie wiedzy. Decydujące znaczenie dla

kształtowania się przeobrażeń strukturalnych w całej gospodarce światowej miał postęp

technologiczny w Japonii i Stanach Zjednoczonych. Z międzynarodową działalnością

12

Jędrzej Bielecki

, Op. Cit.,

Osiem punktów zapalnych………,

http://biznes.gazetaprawna.pl/artykuly/509362,osiem_punktow_zapalnych_ktore_moga_zagrozic_pomyslnem
u_rozwojowi_globalnej_gospodarki.html.

13

Rozwój gospodarki światowej na początku lat 70 zakłóciły dwa groźne kryzysy walutowy i energetyczny,

które objęły większość państw globu. W 1971 roku Stany Zjednoczone zawiesiły wymienialność dewiz

dolarowych na złoto, co dało początek kryzysowi walutowemu. W 1973 roku państwa zrzeszone w OPEC

wprowadziły embargo na dostawy ropy naftowej do niektórych krajów kapitalistycznych oraz podniosły jej cenę

i ograniczyły wydobycie. Oba kryzysy spowodowały wielki wstrząs na rynku światowym i były bezpośrednią

przyczyną perturbacji cenowych i płatniczych co w konsekwencji w latach 1974-1975 doprowadziło do

załamania gospodarczego we wszystkich uprzemysłowionych krajach kapitalistycznych, a później w bloku

socjalistycznym.

11

przedsiębiorstw wiąże się przepływ kapitałów oraz transgraniczny proces fuzji i nabywania

majątku. Szczególną rolę w pobudzaniu gospodarki światowej odgrywają także bezpośrednie

inwestycje zagraniczne. Współdziałanie w skali globalnej wymusza także rosnące zadłużenie

wielu krajów. Wysiłki poszczególnych państw muszą zmierzać do zahamowania zadłużenia,

co będzie sukcesem rzutującym na dalszy niezachwiany globalny rozwój. Należy się również

zastanowić nad dalszym losem gospodarki opartej na neoliberalizmie lub tzw. gospodarki

kapitalistycznej, gdyż te rozwiązania w dobie dzisiejszego społecznego i światowego

oczekiwania po prostu się skompromitowały.

Następne dwudziestolecie będzie na pewno przedmiotem debat paradygmatycznych

dla poszczególnych szkół filozofii przedmiotu, które albo wypracują nową teorię, szkołę, nurt

lub popłyną starym nurtem, który jest niedoskonały. Zmieni się również podejście państw

narodowych, ich instrumenty i mechanizmy hamujące efekt pomarańczy, z którym mamy

dziś do czynienia patrząc na działania bądź zachowania się wielkich korporacji. Poszczególne

kraje o wysokim standardzie demokracji podejmą działania interwencyjne a dzięki temu

przyśpieszą własny rozwój gospodarczy, który przełoży się na ich udział w światowym PKB.

Nie mniej jednak to opracowanie jest tylko spekulacją i ilu specjalistów przedmiotu

tyle głosów i opinii, nie oznacza to jednak, że należy udawać iż problemu nie ma albo, że

problem się sam rozwiąże, na pewno zmieniająca się świadomość postrzegania świata i

uczenie się z popełnianych błędów będzie miało bardzo duże znaczenie w tworzeniu wizji

świata w następnych dwóch dekadach.

12

Bibliografia

Bielecki, J. (2011, kwiecień 30). Biznes Gazeta Prawna.pl. Pobrano maj 26, 2012 z lokalizacji Gazeta

Prawna:

http://biznes.gazetaprawna.pl/artykuly/509362,osiem_punktow_zapalnych_ktore_moga_zagrozic_p

omyslnemu_rozwojowi_globalnej_gospodarki.html

Gomułka, S. Stabilizacja i wzrost: Polska 1989-2000, w: Grzegorz W. Kołodko (red. nauk.) „Polityka

finansowa – nierównowaga – stabilizacja (II)”. . Warszawa: Instytut Finansów.

Kołodko, G. W. (2001). Moja globalizacja, czyli dookoła świata i z powrotem. Toruń.

Kołodko, G. W. (brak daty). Najbliższe ćwierćwiecze, Prognoza rozwoju gospodarczego Polski.

Pobrano maj 26, 2012 z lokalizacji

http://www.tiger.edu.pl/kolodko/eseje/dzis/Dzis_Listopad_2001.pdf

Lavigne, M. (brak daty). The Economics of Transition: From Socialist Economy to Market Economy.

London and New York, Macmillan and St. Martin’s Press .

Wolfgang Hirn, U. S. (2008, 3 sierpień). Bankier.pl. Pobrano maj 26, 2012 z lokalizacji Bankier.pl:

http://www.bankier.pl/wiadomosc/Sojusz-nowych-poteg-Kto-bedzie-rzadzil-swiatowa-gospodarka-

za-20-lat-1328418.html