Bezpieczeństwo

wewnętrzne

mł. insp. dr inż. Andrzej Urban Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie

Bezpieczeństwo społeczności lokalnych
i

kształtowanie bezpiecznych przestrzeni

Omówienie wykładanych treści oraz sposobu zaliczenia.

Literatura do przedmiotu:

• T. Cielecki, Prewencja kryminalna, Opole 2004
• A. Urban, Prewencja kryminalna, Szczytno

2006.

•

K. Łojek, R. Głowacki, A. Tyburska, A. Urban,

Poradnik dla starostów i członków komisji

bezpieczeństwa, Szczytno 2007.

•

K. Łojek, Metodyka rozwiązywania problemów
kryminalnych, Szczytno 2008.

•

A. Urban, Bezpieczeństwo społeczności
lokalnych, WAiP, Warszawa 2009.

Lokalne koalicje na rzecz

bezpieczeństwa

•

Tezy:

•

Potrzeba współdziałania na rzecz

bezpieczeństwa.

•

Obszary i formy współpracy na rzecz

bezpieczeństwa.

•

Współpraca na rzecz bezpieczeństwa

z podmiotami sektora pozarządowego.

Lokalne koalicje na rzecz

bezpieczeństwa

Plan wykładu: pojęcia podstawowe

związane z zapobieganiem przestępczości,
profilaktyka, zapobieganie, prewencja

piramida potrzeb Maslowa, trójkąt
kryminalny, problem kryminalny, modele

działania policji, zasady Roberta Peela,

bezpieczeństwo publiczne, porządek
publiczny.

Lepiej jest

zapobiegać niż

karać…

Cesare Beccaria

Lokalne koalicje na rzecz

bezpieczeństwa

„Profilaktyka” jest słowem pochodzenia
greckiego prophylaktikos znaczy strzec

się, zapobiegać, chronić. „Profilaktyczny
–

zapobiegawczy, prewencyjny, związany

z profilaktyką ogółem środków
zapobiegawczych.”

W. Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Warszawa, 1989, s. 414.

Lokalne koalicje na rzecz

bezpieczeństwa

„Prewencja”, „zapobieganie”,

„profilaktyka” używając zamiennie

wyżej wymienionych pojęć można je

zdefiniować jako: „działalność

zmierzająca do eliminowania określonego
zjawiska lub jego skutków uznawanych

za niepożądane przez podmiot

podejmujący tę działalność.”

J.

Błachut, A. Gaberle, K. Krajewski, Kryminologia, , Gdańsk 1999 r. s. 459.

Lokalne koalicje na rzecz

bezpieczeństwa

Zapobieganie przestępczości to:

„wszystkie środki, które mają na celu

zmniejszyć rozmiar i ciężar

przestępczości albo przez ograniczenie

okoliczności sprzyjających popełnieniu

przestępstw, albo przez oddziaływanie na

potencjalnego sprawcę oraz wszystkich
obywateli.”

J. Czapska,

Społeczności lokalne w zapobieganiu przestępczości, Warszawa- Kraków, 1997, s.23.

Lokalne koalicje na rzecz

bezpieczeństwa

Prewencja forma interwencji społecznej

i kontroli przestępczości, polegająca na

wyszukiwaniu bezpośrednich przyczyn

powstania zjawisk niepożądanych

(przestępstw, wykroczeń i zjawisk

patologii społecznej) i prowadzeniu

działań mających na celu zapobieganie
i niedopuszczanie do ich powstania.

W.

Pływaczewski, G. Kędzierska – red., Leksykon policyjny, WSPol. Szczytno 2001.

Bezpieczeństwo i porządek

publiczny

•

przez „bezpieczeństwo publiczne”

rozumie się na ogół stan,

w którym nie są popełniane przestępstwa,

•

a przez „porządek publiczny” stan,

w którym nie są popełniane
wykroczenia.”

J. Widacki, Konieczny drugi etap reformy policji, [w:] Bezpieczny obywatel bezpieczne państwo, KUL,
Lublin 1998 s 167

Trójkąt

przestępstwa

Piramida potrzeb człowieka:

A. R. Spencer, Psychologia współczesna, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2004.

Potrzeby fizjologiczne

Potrzeby bezpieczeństwa

Potrzeby

samourzeczywistnienia

Potrzeby szacunku

i dowartościowania

Potrzeby przynależności

i miłości

Modele funkcjonowania policji

Professional model,

oparty na założeniu,

że skupienie uwagi na doskonaleniu policyjnego

zarządzania sprzyja realizacji celów

obejmujących kontrolę przestępczości
i przestrzeganie prawa. Charakterystycznymi

cechami tego modelu są relacje przełożony –

podwładny, jednolitość formacji policyjnej,

wojskowy styl dyscypliny, analiza efektywności

działania policyjnego personelu.

A. Wiśniewski, O pewnym modelu policji, w Bezpieczeństwo to wspólna sprawa, Szczytno, 2002.

Modele funkcjonowania policji

Community policing model jest wynikiem

potwierdzenia istotnego wpływu społeczności

lokalnej na poziom kontroli przestępczości

i efektywności prewencji kryminalnej.
Przedstawiona koncepcja wymaga od

policjantów między innymi rozszerzenia zbioru

ich policyjnych celów działania, zaangażowania

w działalność proaktywną i regularne

spotkania ze społecznością lokalną, interakcje

ze społecznością podczas codziennych patroli.

A. Wiśniewski, O pewnym modelu policji, w Bezpieczeństwo to wspólna sprawa, Szczytno, 2002.

Modele funkcjonowania policji

Problem-oriented model,

opiera się na

przeświadczeniu, że większa efektywność

Policji będzie osiągana, gdy rozwinie się

zdolność organizacji do zbierania

i analizowania danych oraz oszacowania

efektywności policyjnych operacji. Cechami

charakterystycznymi tego podejścia są:

systematyczne badania i ocena działań,

skupienie uwagi na powtarzających się

problemach, pozyskiwanie innych agencji

i wspólne planowanie działań.

A. Wiśniewski, O pewnym modelu policji, w Bezpieczeństwo to wspólna sprawa, Szczytno, 2002.

Modele funkcjonowania policji

Security-oriented model, jest oparty na

podejściu sytuacyjnym w prewencji

kryminalnej, w którym zakłada się, blokowanie

lub zapobieganie tworzeniu się sposobności ma

istotny wpływ na ograniczenie przestępstw.

Pewną metodą w takiej procedurze jest

rozwinięcie zespołów policyjnych w system

patroli ochronnych eliminujących

(w ograniczonym stopniu) możliwości

dokonania przestępstw, a także stanowiących
dla policjantów trening zastosowania technik
ochronnych.

A. Wiśniewski, O pewnym modelu policji, w Bezpieczeństwo to wspólna sprawa, Szczytno, 2002.

Sir Robert Pell w roku 1829 podał 9

zasad skutecznej działania policyjnego:

•

Podstawową misją policji jest

zapobieganie przestępczości

i naruszeniom porządku prawnego
(…)

L. G. Kelling, C. M. Coles, Wybite szyby, Media Rodzina, Poznań 2000 za L. A. Radeltem i D.L. Carter,
The Police and the Community, 1994.

Sir Robert Pell w roku 1829 podał 9

zasad skutecznej działania policyjnego:

•

Zdolność policji do wypełniania

swoich zadań zależy od stopnia

akceptacji społecznej jej obecności,

działań, zachowania, a także od tego,

na ile policja potrafi zasłużyć na
szacunek obywateli.

L. G. Kelling, C. M. Coles, Wybite szyby, Media Rodzina, Poznań 2000 za L. A. Radeltem i D.L. Carter,
The Police and the Community, 1994 .

Sir Robert Pell w roku 1829 podał 9

zasad skutecznej działania policyjnego:

• W celu uzyskania i utrzymania

szacunku społecznego policja musi

sprawić, że obywatele sami z siebie,

bez przymusu będą przestrzegali
prawa.

L. G. Kelling, C. M. Coles, Wybite szyby, Media Rodzina, Poznań 2000 za L. A. Radeltem i D.L. Carter,
The Police and the Community, 1994.

Sir Robert Pell w roku 1829 podał 9

zasad skutecznej działania policyjnego:

•

Im lepsza jest współpraca między

policją a społeczeństwem, tym
rzadziej zachodzi potrzeba

stosowania rozwiązań siłowych.

L. G. Kelling, C. M. Coles, Wybite szyby, Media Rodzina, Poznań 2000 za L. A. Radeltem i D.L. Carter,
The Police and the Community, 1994 .

Sir Robert Pell w roku 1829 podał 9

zasad skutecznej działania policyjnego:

• Policja uzyska wsparcie ze strony

społeczeństwa nie przez wpływanie na jego

poglądy, lecz dzięki systematycznemu
demonstrowaniu absolutnie bezstronnego

egzekwowania prawa, niezależnie od polityki

i stosowania zasady równości obywateli wobec

prawa, a także udzielając wszystkim

potrzebującym wsparcia, bez względu na ich

przynależność rasową czy status społeczny (…).

L. G. Kelling, C. M. Coles, Wybite szyby, Media Rodzina, Poznań 2000 za L. A. Radeltem i D.L. Carter,
The Police and the Community, 1994.

Sir Robert Pell w roku 1829 podał 9

zasad skutecznej działania policyjnego:

•

Policja winna używać siły fizycznej
w razie potrzeby zapewnienia
przestrzegania prawa lub

przywrócenia porządku tylko wtedy,

gdy zawiodą metody oparte na
perswazji (…).

L. G. Kelling, C. M. Coles, Wybite szyby, Media Rodzina, Poznań 2000 za L. A. Radeltem i D.L. Carter,
The Police and the Community, 1994.

Sir Robert Pell w roku 1829 podał 9

zasad skutecznej działania policyjnego:

•

Policja jest zobowiązana zawsze utrzymywać

stosunki ze społeczeństwem oparte na zasadzie,

że policja to społeczeństwo, a społeczeństwo to

policja. Policja jest jedyną grupą, która

otrzymuje wynagrodzenie za to, że nieustannie

dozoruje wypełnianie przez obywateli

obowiązków leżących w interesie całego

społeczeństwa.

L. G. Kelling, C. M. Coles, Wybite szyby, Media Rodzina, Poznań 2000 za L. A. Radeltem i D.L. Carter,
The Police and the Community, 1994.

Sir Robert Pell w roku 1829 podał 9

zasad skutecznej działania policyjnego:

• Policja nie powinna nigdy

przekraczać swoich uprawnień ani

wyręczać innych ogniw wymiaru

sprawiedliwości (…).

L. G. Kelling, C. M. Coles, Wybite szyby, Media Rodzina, Poznań 2000 za L. A. Radeltem i D.L. Carter,
The Police and the Community, 1994.

Sir Robert Pell w roku 1829 podał 9

zasad skutecznej działania policyjnego:

•

Dowodem skuteczności policji będzie

zmniejszenie liczby przestępstw, nie

zaś identyfikacja działań przez

policję podejmowanych.

L. G. Kelling, C. M. Coles, Wybite szyby, Media Rodzina, Poznań 2000 za L. A. Radeltem i D.L. Carter,
The Police and the Community, 1994.

Problem kryminalny

•

szereg powiązanych ze sobą wydarzeń, które

nie znikną samoistnie,

•

wpływ na problem kryminalny ma wielu

mieszkańców,

•

skłania do wspólnego działania,

•

można rozwiązać go przy użyciu dostępnych

środków.

City of Chicago Department of Police, 1996.

Pytania kontrolne

•

Jak rozumiesz pojęcie zapobiegania

przestępczości?

•

Co jest istotą zapobiegania?

•

Omów piramidę potrzeb Maslowa.

• Zasady sir Roberta Peela.

•

Trójkąt kryminalny.

• Co to jest problem kryminalny?

Temat następnego wykładu:

Kompetencje i zakres działania władz

lokalnych