[1][30]www.napiprojekt.pl - nowa jakość napisów.|Napisy zostały specjalnie dopasowane do Twojej wersji filmu.
[446][476]Nasze odżywianie zmieniło się|bardziej przez ostanie 50 lat
[476][496]niż przez poprzednie 10,000.
[518][546]Ale obrazki, pod którymi sprzedaje się dziś żywność
[546][585]wciąż przedstawiają rolniczą Amerykę.
[659][693]Idziesz do sklepu|i widzisz obrazki farmerów,
[712][731]płoty, silosy,
[732][753]farmy z lat 30|i zieloną trawę.
[775][801]To tylko zawrót głowy pasterskich marzeń.
[895][910]Nowoczesny amerykański supermarket
[910][940]ma przeciętnie 47,000 produktów.
[1064][1091]Nie ma pór roku|w amerykańskich sklepach.
[1091][1112]Pomidory są w nim cały rok,
[1112][1141]wyhodowane na drugiej półkuli,|zerwane jeszcze zielone,
[1141][1167]i nadmuchane etylenem w formie gazowej.
[1204][1220]Chociaż wygląda jak pomidor,
[1221][1240]jest nim tylko teoretycznie.
[1241][1264]to znaczy, to idealizowany pomidor.
[1436][1451]MIĘSO I DRÓB
[1466][1495]Na regałach z mięsem,|już nie ma kości.
[1539][1562]Jest swoista zasłona,
[1562][1583]opuszczona kurtyna między nami,
[1583][1608]a miejscami, skąd pochodzi żywność.
[1608][1637]Przemysł nie chce,|żebyście wiedzieli prawdę
[1637][1652]o tym, co jecie,
[1653][1683]bo gdybyście wiedzieli,|nie chcielibyście tego jeść.
[1719][1735]Jeśli prześledzilibyście łańcuch dostaw
[1735][1759]od ładnie zapakowanych|paczuszek z mięsem,
[1759][1782]odnaleźlibyście zupełnie inną rzeczywistość.
[1783][1801]Ta rzeczywistość to fabryka.
[1802][1823]Nie farma.|To fabryka.
[1823][1843]To mięso było przetwarzane
[1843][1874]przez wielkie międzynarodowe korporacje,
[1874][1904]Które mają niewiele do czynienia|z rolnikami czy farmerami.
[1905][1948]Teraz nasze jedzenie|pochodzi z ogromnych taśm produkcyjnych
[1949][1987]gdzie znęcano się na|zwierzętach i na pracownikach.
[2001][2025]A żywność stała się|o wiele bardziej niebezpieczna,
[2025][2060]co z premedytacją jest przed nami ukrywane.
[2060][2095]Mamy niewielką grupę międzynarodowych korporacji
[2095][2124]które kontrolują cały obrót żywnością.
[2137][2154]Od ziarna do supermarketu,
[2154][2174]przejmują kontrolę nad żywnością.
[2194][2221]Tu już nie chodzi o to, co jemy.
[2221][2247]Tylko o to, co nam wolno powiedzieć
[2247][2268]i co nam wolno wiedzieć.
[2269][2292]Nie tylko nasze zdrowie narażone jest na szwank.
[2293][2329]Fimy nie chcą, żeby farmerzy o tym mówili.
[2330][2361]Nie chcą, żeby opowiedzieć tę historię.
[2366][2396]FOOD, INC. {Korporacja Żywność}
[2462][2482]CAŁA ŻYWNOŚĆ TO FAST FOOD
[2561][2589]A może chicken club sandwich|zrobiony ze świeżego kurczaka?
[2589][2609]ERIC SCHLOSSER - TWÓRCA|FILMU FAST FOOD NATION
[2609][2623]Wie Pani,|to niezły pomysł,
[2623][2638]ale myślę, że|tak na prawdę
[2634][2661]- chcę burgera.|- Oczywiście.
[2696][2715]Moim ulubionym posiłkiem do dziś
[2716][2739]pozostaje hamburger i frytki.
[2772][2799]Nie miałem pojęcia, że zaledwie kilka firm
[2799][2829]zmieniło sposób w jaki jemy|i produkujemy naszą żywność.
[2862][2882]Całe swoje życie jadłem takie posiłki
[2882][2902]nie mając pojęcia, skąd pochodzą,
[2903][2933]ani żadnego pojęcia jak potężna jest ta branża.
[2933][2953]I ta cała idea
[2954][2993]całego tego światka specjalnie|przed nami ukrytego.
[2993][3013]Myślę, że jeden z powodów,
[3013][3033]dla którego zostałem dziennikarzem śledczym
[3033][3062]to odsłonięcie zasłony,|daleko
[3062][3100]od ważnych tematów, które pozostają w ukryciu.
[3140][3160]Cały przemysł spożywczy tak na prawdę
[3160][3184]zaczął się od żywności fast food.
[3184][3207]W latach 30-tych,
[3207][3224]powstała nowa forma restauracji,
[3224][3244]którą nazwano drive-in.
[3275][3303]Bracia McDonaldłs stworzyli z sukcesem drive-in,
[3304][3345]ale zdecydowali się na uproszczenia|i obcinanie kosztów.
[3346][3368]Więc zwolnili wszystkich kelnerów
[3368][3391]donoszących posiłki,|zredukowali do minimum menu,
[3392][3417]i stworzyli rewolucyjny pomysł
[3418][3436]zarządzania restauracją.
[3437][3462]W zasadzie wprowadzili fabryczny system
[3462][3488]na zapleczu restauracyjnych kuchni.
[3521][3552]Wyszkolili pracowników|do robienia jednej
[3552][3577]czynności powtarzanej na okrągło.
[3600][3632]Mając pracowników wyspecjalizowanych
[3632][3653]w jednej czynności, mogli im mniej płacić
[3654][3687]i o wiele łatwiej mogli ich zastąpić.
[3688][3727]Jedzenie nie było drogie,|dobrze smakowało
[3727][3760]i model restauracji fast food McDonaldłs
[3760][3785]odniósł ogromny sukces.
[3790][3815]BRACIA McDONALD
[3817][3847]Ta mentalność jednolitości,
[3848][3867]zgodności i niskiej ceny
[3868][3892]zastosowana na ogromną skalę przyniosła
[3892][3921]wszelkie rodzaje niezamierzonych konsekwencji.
[3966][3993]Ponieważ McDonald's jest największym odbiorcą
[3993][4017]mielonej wołowiny w Stanach Zjednoczonych
[4018][4037]i chce, żeby wszędzie jego hamburgery
[4038][4061]smakowały dokładnie tak samo,
[4062][4090]wymusił zmianę sposobu jej produkcji.
[4132][4152]Korporacja McDonaldłs jest
[4152][4176]największym odbiorcą ziemniaków
[4176][4205]i jednym z największych odbiorców wieprzowiny,
[4205][4243]kurczaków, pomidorów,|sałaty, a nawet jabłek.
[4254][4275]Te wielkie sieci restauracji fast food
[4275][4295]chcą wielkich dostawców.
[4295][4324]I teraz pozostało dosłownie kilka firm
[4324][4342]kontrolujących cały system żywności.
[4421][4450]W latach 70-tych,|5 największych przetwórców wołowiny
[4451][4480]kontrolowało tylko około 25% rynku.
[4480][4509]Dziś, czterech największych
[4509][4535]kontroluje ponad 80% rynku.
[4561][4585]Jak widzicie to samo dzieje się z wieprzowiną.
[4609][4632]Nawet jeśli nie jadacie w restauracjach fast food,
[4633][4666]i tak jecie teraz mięso wyprodukowane
[4666][4693]przez ten system.
[4724][4746]Patrzycie na naklejki
[4746][4764]i widzicie zakład taki, zakład owaki,
[4764][4796]a w rzeczywistości to tylko trzy lub cztery
[4796][4824]firmy kontrolujące całe mięso.
[4825][4856]Nigdy w naszej historii nie mieliśmy
[4857][4882]tak dużych i potężnych firm mięsnych.
[4882][4902]Tyson, dla przykładu,
[4902][4939]jest największym przetwórcą mięsa|w historii świata.
[4940][4976]Przemysł zmienił całkowice|sposób hodowli kurczaka.
[4996][5018]Ptaki teraz hoduje się i zabija
[5018][5043]po upływie połowy czasu|stosowanego 50 lat wcześniej,
[5044][5061]ale teraz są 2 razy większe.
[5061][5086]Ludzie lubią jeść białe mięso,
[5087][5111]więc przemodelowano kurczaki,
[5111][5131]tak, żeby miały większe piersi.
[5149][5179]Oni nie tylko zmienili kurczaki,
[5180][5199]ale i także hodowców.
[5214][5241]Dziś, hodowcy kurczaków|już nie kontrolują swoich ptaków.
[5257][5280]Firma, jak Tyson...
[5280][5308]jest właścicielem kurcząt od momentu wyklucia
[5309][5328]do momentu zabicia.
[5344][5367]Zacznijmy od góry.
[5367][5390]Narodowa Komisja ds. Kurcząt.
[5390][5415]RICHARD LOBB - NARODOWA KOMISJA DS. KURCZĄT
[5415][5434]Przemysł kurzy ustanowił prawdziwy model
[5434][5457]integracji produkcji, przetwarzania
[5457][5474]i marketingu produktów,
[5474][5499]który inne branże teraz powielają,
[5499][5533]ponieważ widzą, że mogą osiągnąć|wspaniałe efekty ekonomiczne.
[5573][5592]Mówiąc inaczej, nie produkujemy kurcząt,
[5592][5609]produkujemy żywność.
[5622][5638]Wszystko jest wysoce zmechanizowane.
[5639][5662]Tak, aby wszystkie ptaki pochodzące z farm
[5662][5686]miały niemal dokładnie ten sam rozmiar.
[5715][5750]Założeniem tego systemu intensywnej produkcji
[5750][5788]Jest wyprodukować bardzo dużo
[5788][5812]na niewielkiej powierzchni
[5812][5837]po przystępnej cenie.
[5838][5871]I niech mi teraz ktoś wytłumaczy,|co jest w tym złego.
[5907][5927]HRABSTWO McLEAN, KENTUCKY
[5970][6030]Po wycofaniu tytoniu wielu rolników|zwróciło się w stronę hodowli drobiu.
[6044][6070]Jak dla mnie pachnie pieniędzmi.
[6072][6099]VINCE EDWARDS - HODOWCA FIRMY TYSON
[6127][6157]Rozmieszczonych jest tu 16 ferm kurzych.
[6157][6197]A syn Chucka|ma 4 za tym wzgórzem.
[6197][6234]Branża kurza pojawiła się tu
[6234][6265]i pomogła całej lokalnej społeczności.
[6326][6352]Tu są moje fermy.
[6375][6399]Mam około|300,000 kurczaków.
[6454][6475]Co chcesz?
[6498][6524]Mam umowę z Tysonem.
[6524][6558]Oni hodują kurczaki od wielu lat.
[6559][6587]To wszystko nauka.|Oni wymyślili, jak to robić.
[6587][6621]Jeśli możesz wyhodować kurczaka w 49 dni,
[6621][6645]to po co ci byłby taki,|którego trzeba hodować 3 miesiące?
[6662][6678]Więcej pieniędzy w kieszeni.
[6755][6784]Te kurczaki nigdy nie widzą światła słonecznego.
[6785][6817]W zasadzie cały czas pozostają w ciemności.
[6847][6917]Vince zaoferował się, że|pokaże nam fermy kurze od środka.
[6927][7007]Ale po wielokrotnych wizytach|przedstawicieli firmy Tyson, zmienił zdanie
[7009][7038]Więc sądzisz, że oni chcą nas trzymać z dala?
[7039][7059]Nie wiem.
[7059][7082]Gdybym wiedział, powiedziałbym ci.
[7082][7120]Byłoby fajnie, gdybyśmy ci pokazali to,|co tu naprawdę robimy,
[7121][7152]ale skoro chcecie wejść do środka,
[7152][7174]nie możemy wam na to pozwolić.
[7197][7243]Firma Tyson odmówiła wywiadu do tego filmu.
[7258][7328]Choć pytaliśmy tuziny rolników,|tylko jeden zgodził się na sfilmowanie fermy kurzej.
[7336][7363]Rozumiem, czemu farmerzy nie chcą rozmawiać.
[7363][7387]Bo firma może robić z nimi to, co chce,
[7388][7419]płacą, więc wszystko kontrolują.
[7422][7439]CAROLE MORISON - HODOWCA FIRMY PERDUE
[7439][7459]Ale doszło to już do takiego momentu,
[7459][7483]że to, co się dzieje nie jest w porządku
[7483][7496]i ja już się zdecydowałam.
[7496][7515]Zamierzam powiedzieć, co mam do powiedzenia.
[7515][7539]Rozumiem, czemu inni nie chcą tego robić.
[7539][7561]A ja jestem w takim punkcie,
[7562][7578]że to już nie ma znaczenia.
[7578][7601]Coś musi być powiedziane.
[7627][7670]W przeciwieństwie do Vince'a, Carole wciąż
[7670][7700]używa staromodnych ferm z otwieranymi oknami.
[7744][7760]Tu jest paskudnie.
[7760][7784]Kurz lata wszędzie.
[7784][7801]Odchody są wszędzie.
[7802][7826]To nie jest farmerka.
[7826][7844]To jest masowa produkcja,
[7845][7868]jak linia montażowa w fabryce.
[7895][7915]Kiedy dorastają od kurczęcia
[7915][7943]w siedem tygodni do kurczaka o wadze 2 kg,
[7943][7968]ich kości i ich wewnętrzne organy
[7968][7988]nie wytrzymują tego tempa wzrostu.
[7988][8025]Większość kurczaków tutaj|może wykonać co najwyżej kilka kroków
[8026][8056]i przysiadają.|Dzieje się tak,
[8057][8081]ponieważ nie są w stanie udźwignąć własnego ciała.
[8469][8486]To normalne.
[8521][8546]Dodajemy im antybiotyki do pokarmu,
[8546][8569]które przenoszą się przez cały organizm.
[8569][8601]Bakterie się uodparniają,
[8601][8627]więc antybiotyki przestają działać.
[8628][8657]Dostaliśmy alergii na antybiotyki
[8658][8674]i nie możemy ich brać.
[8696][8743]ODBIÓR FIRMY PERDUE|UKRYTA KAMERA, 01.00 W NOCY
[8769][8790]Kiedy w środku robi się ciemno,
[8790][8822]kurczaki się kładą.
[8823][8840]Stawiają mniejszy opór|podczas łapania.
[8874][8912]Dotychczas robili to murzyni.
[8927][8969]Teraz widzimy coraz więcej łapaczy
[8984][9004]pochodzenia latynoskiego bez dokumentów.
[9004][9034]Z ich punktu widzenia,|nie mają oni żadnych praw.
[9034][9051]Więc po prostu nie będą narzekać.
[9052][9078]Firmy lubią takich pracowników.
[9094][9120]Nie ma znaczenia, czy kurczaki zachorują.
[9120][9140]Wszystkie pojadą do fabryki
[9140][9159]do dalszego przerobu.
[9354][9387]Firmy trzymają farmerów pod butem
[9388][9409]Z powodu długów, jakie mają farmerzy.
[9426][9446]Wybudowanie jednej drobiarni pochałania
[9446][9493]od 280.000|do 300,000 dolarów za budynek.
[9494][9527]I gdy raz dokonasz pierwotnej inwestycji,
[9528][9547]firmy regularnie powracają
[9548][9565]z żądaniami unowocześnień
[9565][9585]nowych urządzeń
[9585][9605]a hodowca nie ma wyjścia.
[9605][9621]Muszą to robić
[9622][9646]albo grozi im utrata umowy.
[9677][9703]W ten sposób trzymają farmerów pod kontrolą.
[9703][9728]Tak ich zmuszają do wydawania pieniędzy,
[9728][9748]chodzenia do banków i ciągłego pożyczania.
[9748][9771]Dług wciąż się powiększa.
[9789][9819]Nie mieć nic do powiedzenia|w swoim własnym biznesie,
[9819][9839]to poniżenie.
[9839][9872]To jak bycie niewolnikiem firmy.
[9912][9960]Firma Perdue odmówiła wywiadu do tego filmu.
[9983][10030]Kontrakt z Carole rozwiązano po tym,|jak odmówiła unowocześnienia
[10030][10070]fermy na zaciemnioną i|z tunelami wentylacyjnymi.
[10102][10151]Przeciętny hodowca z 2 fermami|jest zadłużony na 500,000 USD,
[10151][10187]a zarabia rocznie 18,000 USD.
[10213][10275]OBFITOŚĆ WYBORÓW|{gra słów: CORN - KUKURYDZA}
[10336][10361]MICHAEL POLLAN|AUTOR KSIĄŻKI OMNIVORE'S DILEMMA
[10364][10387]Pomysł, że musisz napisać książkę
[10387][10407]mówiącą ludziom o tym, skąd pochodzi ich żywność
[10407][10426]to znak, jak daleko zostaliśmy odsunięci.
[10427][10468]Wydaje mi się, że mamy prawo|wiedzieć o naszej żywności:
[10469][10499]"Kto jest właścicielem?|Jak oni to produkują?
[10499][10518]Mogę zajrzeć do kuchni?"
[10560][10586]Kiedy postanowiłem poznać|system przemysłu spożywczego,
[10586][10615]miałem prosty plan.
[10615][10634]chciałem prześledzić łańcuch dostaw.
[10654][10674]Kiedy idziesz przez sklep, to, co wygląda
[10675][10716]jak róg obfitości|produktów i wyborów, nie jest nim.
[10717][10733]Jest iluzją różnorodności.
[10733][10754]To tylko kilka firm
[10754][10769]i tylko kilka upraw.
[10787][10810]To, co naprawdę najbardziej mnie zaskoczyło,
[10811][10837]kiedy śledziłem drogę produktów do źródła,
[10838][10859]to to, że kończyłem w tym samym miejscu,
[10860][10880]czyli na polu kukurydzy w Iowa.
[10891][10915]Bardzo wiele produktów przemysłowych
[10916][10951]okazuje się być chytrymi|przetworami z kukurydzy.
[11017][11044]Kukurydza podbiła świat|na wiele sposobów.
[11057][11082]To niezwykła roślina.
[11082][11111]100 lat temu rolnik w Ameryce
[11111][11143]mógł wyhodować ok. 700 litrów ziarna|z 1 akra.
[11143][11178]Dziś, ponad 7000 litrów to nie problem.
[11179][11204]To zdumiewające osiągnięcie,
[11204][11224]zasługą którego są hodowcy,
[11224][11249]zasługą którego są nawozy,
[11249][11275]zasługą którego są pestycydy.
[11338][11356]Dziś w Stanach Zjednoczonych,
[11357][11388]30% ziemi służy pod uprawę kukurydzy.
[11410][11438]To głównie zasługa polityki rządowej,
[11438][11458]która w rzeczywistości pozwala
[11458][11493]hodować kukurydzę poniżej kosztów wytworzenia.
[11493][11530]Istotą sprawy jest to,|że płacą nam za nadprodukcję,
[11530][11558]TROY ROUSH - WICEPREZES AMERYKAŃSKIEGO|STOWARZYSZENIA HODOWCÓW KUKURYDZY
[11558][11568]gdyż wymagały tego
[11568][11587]interesy tych wielkich korporacji.
[11590][11610]Nasz rząd promuje kukurydzę ponieważ
[11610][11650]Cargill-e, ADM-y,|Tyson-y, Smithfield-y
[11650][11680]mają interes w tym, aby kupować|kukurydzę poniżej kosztów produkcji.
[11697][11738]Wykorzystują tą sytuację|i rozległe zasoby pieniędzy, które posiadają
[11738][11773]używają do lobbowania w Kongresie,|czego efektem jest ustawa rolna.
[11783][11798]Ustawa rolna, która w zasadzie
[11798][11817]powinna być nazwana ustawą żywnościową
[11817][11855]reguluje mechanizmy całej ekonomii rynku żywności.
[11856][11887]Polityka rolna zawsze|koncentruje się na tym produkcie zbożowym
[11888][11916]ponieważ można go przechowywać.
[11939][11968]Zachęcamy rolników do uprawy|tak dużo kukurydzy, jak tylko mogą,
[11969][12002]by być większymi,|by się konsolidować.
[12002][12032]Dotujemy rolników od litra.
[12046][12071]Produkujemy dużo kukurydzy
[12072][12092]a oni znaleźli dla niej zastosowanie.
[12117][12153]Teraz inżynierowie zajmują się naszą żywnością.
[12153][12170]Wiemy, kiedy i jakie wykorzystać cechy,
[12170][12180]jak smak albo zapach.
[12180][12207]LARRY JOHNSON|CENTRUM BADAWCZE WYKORZYSTAŃ KUKURYDZY|UNIWERSYTET IOWA
[12207][12222]Wszystkie te rzeczy łączymy razem
[12222][12243]i konstruujemy nowy pokarm,
[12243][12266]który nie czerstwieje w lodówce,
[12266][12290]ani nie jełczeje.
[12291][12326]Oczywiście największym osiągnięciem ostatnich lat
[12327][12343]był wysokocukrowy syrop kukurydziany.
[12356][12374]Wiecie,|jestem skłonny założyć się,
[12374][12399]że jeśli pójdziecie popatrzeć na półki sklepowe,
[12399][12419]90 procent produktów będzie zawierać
[12419][12449]w składzie kukurydzę lub soję,
[12449][12474]a w większości przypadków, jedno i drugie.
[12480][12495]PRODUKTY Z KUKURYDZY:
[12495][12566]ketchupy, sery, biszkopty,|baterie, masło orzechowe,|ciasteczka serowe, dressing do sałat, cola, dżemy, słodziki,
[12566][12650]syropy, soki, smackersy dla dzieci,|węgiel drzewny,|pieluszki dla dzieci, lekarstwa, mięso, fast food.
[12650][12666]Kukurydza to wspaniały surowiec.
[12666][12695]Bierzesz to wielkie tłuste źrodło skrobi
[12696][12721]i możesz je rozbić i złożyć ponownie.
[12721][12741]Możesz otrzymać wysokocukrowy syrop kukurydziany.
[12741][12757]Możesz otrzymać maltodekstrynę,
[12758][12786]diglicerydy, gumę ksantanową
[12786][12806]i kwas askorbinowy.
[12806][12831]Wszystkie to mało znane składniki|stosowane w produkcji żywności
[12831][12862]Zadziwiające ile z nich|może być wyprodukowanych z kukurydzy.
[12863][12882]Ponadto, można tym żywić zwięrzęta.
[12882][12926]Kukurydza jest głównym komponentem|paszy dla zwięrząt,
[12927][12968]zarówno dla kurzej, wieprzowej,|wołowej, czy innych.
[12968][12990]A teraz nawet karmimy kukurydzą ryby,
[12991][13018]czy to tilapia|czy też łosoś hodowlany.
[13018][13038]Uczymy ryby, jak jeść kukurydzę.
[13078][13104]Dzięki temu, że kukurydza jest taka tania
[13105][13147]mogliśmy obniżyć ceny mięsa.
[13148][13178]Chodzi mi o to, że przeciętny amerykanin|je ponad 90 kilogramów
[13179][13201]mięsa rocznie.
[13202][13221]Nie byłoby to możliwe,
[13222][13242]gdyby zwierzęta nie były karmione tanim ziarnem.
[13282][13313]Odkąd kukurydza jest sprzedawana poniżej kosztu produkcji,
[13314][13349]operatorzy obór mogą ją kupić za
[13349][13369]część ceny, jaką by ponieśli uprawiając ją
[13369][13401]i w efekcie wymiotło wszystkie zwierzęta
[13402][13422]z pastwisk środkowego zachodu.
[13452][13474]Istnieje pajęcza się
[13474][13500]dróg i torowisk ciągnących się przez
[13501][13522]cały kraj|służących do transportu kukurydzy
[13522][13558]z obszarów upraw|do tych obozów masowego tuczu zwierząt.
[13560][13599]CAFO: Model Skoncentrowanego Karmienia Zwierząt
[13613][13645]Krowy nie zodtały przystosowane przez ewolucję|do jedzenia kukurydzy.
[13645][13669]Zostały przystosowane do jedzenia traw.
[13670][13697]A jedynym powodem, dla którego karmimy je tak
[13697][13713]jest niska cena kukurydzy
[13714][13736]i powoduje szybkie tycie.
[13753][13810]ALLEN TRENKLE - EKSPERT ŻYWIENIA PRZEŻUWACZY|UNIWERSYTET IOWA
[13844][13862]Gdzie wsadzasz swoją rękę?
[13862][13896]Jestem właśnie w żwaczu,
[13896][13924]pierwszej komorze żołądka.
[13943][13962]I to...
[13963][13982]to jest...
[13983][14001]dość trudno zobaczyć.
[14002][14032]Tu możesz zobaczyć coś ciekłego.
[14032][14058]Łoł.
[14058][14079]- Czy to boli krowę?|- Nie.
[14092][14110]Tu są mikroorganizmy,
[14110][14132]w żwaczu są bakterie,|miliony bakterii.
[14133][14160]Zwierzęta ewoulowały
[14160][14185]jako roślinożerne zjadacze traw.
[14185][14205]Istnieją opracowania|które wskazują
[14205][14237]wysokokaloryczna dieta kukurydziana|wywołuje
[14238][14276]powstanie bakterii E. coli odpornych na kwasy.
[14276][14309]To są te najgroźniejsze bakterie E. coli.
[14357][14376]Więc karmimy bydło kukurydzą
[14377][14417]i E. coli, która jest bardzo|popularnym mikroorganizmem, ewoluuje,
[14418][14451]tworząc pewne mutacje,
[14451][14492]aż w efekcie szczep "E. coli 0157:h7"
[14493][14521]pojawia się na światowej scenie.
[14521][14557]Jest to produkt diety|stosowanej dla bydła w oborach
[14558][14581]i jest to produkt życia w oborach.
[14601][14621]Zwierzęta stoją po kostki
[14621][14653]w oborniku cały dzień.
[14653][14673]Więc jeśli jedna krowa je ma,
[14673][14689]inne też je będą miały.
[14706][14726]Kiedy zwierzęta są prowadzone do rzeźni,
[14726][14749]ich skóra ubrudzona jest nawozem.
[14750][14773]A jeśli rzeźnia ubija
[14773][14790]400 zwierząt na godzinę,
[14791][14817]jak można zapewnić, żeby ten nawóz
[14817][14836]nie znalazł się na zwłokach?
[14837][14865]W ten sposób obornik|dostaje się do mięsa.
[14877][14899]W ten sposób ta rzecz, która nie istnieje
[14899][14921]na świecie dostaje się do obiegu spożywczego.
[14965][15010]NIEZAMIERZONE KONSEKWENCJE
[15022][15048]Koszmar jedzenia fast-food|może się stać jeszcze gorszy.
[15049][15069]2-letnie dziecko|zmarło dziś w Seattle.
[15069][15102]A zabójca? Skażone mięso|w hamburgerze Jack In The Box.
[15103][15118]Dziś wycofano w całym kraju
[15119][15145]ponad 140 ton wołowego mięsa mielonego.
[15145][15168]Prawie 230 ton wołowego mięsa mielonego...
[15168][15201]Dziś wycofano w całym kraju|wołowe mięso mielone firmy Con Agra.
[15201][15231]E. coli już nie tylko znajduje się|w mięsie mielonym,
[15232][15260]znaleziono je w szpinaku, soku jabłkowym
[15260][15308]a to na prawdę z powodu wycieków|z naszych farm-fabryk.
[15309][15335]90 potwierdzonych przypadków|zatrucia E. coli.
[15335][15358]Wspólna ich cecha:|świeży, szpinak w torebkach.
[15359][15387]To 20 epidemia E. coli pochodząca|z zielonych warzyw
[15387][15403]w ciągu ostaniej tylko dekady.
[15404][15426]Przez lata podczas administracji Busha,
[15426][15455]szefem Amerykańskiego Departamentu|ds. Rolnictwa (USDA)
[15455][15475]był były szef lobbistów
[15475][15495]branży mięsnej w Waszyngtonie;
[15496][15537]szef Urzędu ds. Żywności i Leków (FDA) był wice-prezesem
[15537][15567]Stowarzyszenia Amerykańskich Producentów Żywności (NFPA).
[15567][15586]Te agencje regulujące
[15586][15609]są kontrolowane przez kilka przedsiębiorstw
[15610][15627]zamiast je szczegółowo oceniać.
[15627][15654]ConAgra, która ostatnio wycofała masło orzechowe
[15654][15671]zarażone salmonellą,
[15671][15703]wiedziała o problemie|w swojej fabryce juz 2 lata temu.
[15704][15725]W 1972 roku Urzęd ds. Żywności i Leków
[15725][15757]przeprowadził około 50,000 kontroli żywności.
[15757][15790]W roku 2006 przeprowadził 9,164.
[15815][15833]Zawsze występowały zatrucia pokarmem.
[15834][15860]Czym więcej technologii jest
[15860][15880]zaprzęgane do produkcji żywności,
[15880][15900]wydaje ci się|że staje się ona bezpieczniejsza,
[15900][15915]a nie bardziej skażona.
[15916][15945]Ale fabryki przetwórcze|są coraz większe i większe,
[15946][15985]sprzyjając powstawaniu patogenów
[15986][16008]i rozprzestrzenianiu się ich wzdłuż i wszerz.
[16008][16028]Wycofanie mrożonych hamburgerów
[16028][16054]sięgnęło już liczby 10 milionów kilogramów.
[16054][16079]Ilość wystarczająca do zrobienia fast-foodowych hamburgerów
[16080][16116]dla każdego dorosłego w Ameryce|została wycofana.
[16116][16137]W latach 70-tych,były dosłownie tysiące
[16137][16161]rzeźni w Stanach Zjednoczonych.
[16162][16190]Dziś zostało tylko 13 rzeźni,
[16191][16222]które przetwarzają większość wołowiny
[16222][16244]sprzedawanej w Stanach Zjednoczonych.
[16245][16265]Dzisiejszy hamburger...
[16265][16297]ma w sobie kawałki tysięcy|różnych wołów
[16297][16327]zmielonych do kupy w jeden pasztecik hamburgerowy.
[16328][16371]Szanse rosną wykładniczo|że chociaż jedno z nich
[16372][16398]było nosicielem niebezpiecznego patogenu.
[16398][16433]To zdumiewające, jak bezzębne są
[16434][16472]nasze agencje regulujące,kiedy z bliska się temu przyjrzeć,
[16473][16491]a to jest to, czego branża oczekuje.
[16533][16580]Waszyngton
[16584][16621]To jest budynek Amerykańskiego Departamentu ds. Rolnictwa.
[16622][16656]Czy Josh ile czasu dostaliśmy?
[16656][16673]- Pięć minut.|- Pięć minut.
[16673][16707]Cóż, no może 15.|Musimy dotrzeć na spotkanie na czas.
[16708][16724]- Zaczyna sięo 4:00.|- OK.
[16724][16747]PATRICIA BUCK - OBROŃCA BEZPIECZNEJ ŻYWNOŚCI|MATKA BARBARY
[16747][16762]Więc, jeśli zacznę robić tak...
[16762][16800]- lub zacznę składać papiery, to znaczy, że czas minął.|- Wiem, minął.
[16800][16821]Dziękujemy!|Dziękuję.
[16839][16867]Jestem zarejestrowaną Republikanką.
[16867][16892]Zawsze byłam szczerze konserwatywna.
[16892][16923]Nigdy nie przyszło mi do głowy, że będę się tym zajmować
[16923][16943]i nigdy nie pomyślałabym, że będę
[16943][16963]blisko wpsółpracowała z moją matką.
[16963][16984]- Idziemy tędy? OK.|- Tak, idziemy tędy.
[16984][17011]Pomyliłam się.|Sądzę, że powinnyśmy iść tą drogą.
[17011][17038]Mama i ja,|nasz związek
[17039][17065]nabrał nowego wymiaru.
[17065][17089]2421? 2421.
[17089][17107]I jesteśmy.
[17168][17185]- Cześć.|- Witam.
[17186][17206]- Jak się masz?|- Jestem Pat.
[17207][17228]- Cześć, Pat.|- Barb Kowalcyk.
[17228][17262]- Cześć, Barb.|- Po pierwszym mocnym nacisku,
[17263][17301]aby wprowadzić standardy żywnościowe,|ludzie osiedli na laurach.
[17301][17334]Ograniczyliśmy finansowanie Urędu ds. Żywności i Leków.
[17334][17356]Wzrastało w nas przekonanie
[17357][17385]w samokontrolę tych wszystkich branż.
[17385][17416]A teraz|w zasadzie,
[17416][17450]utraciliśmy nasz system.
[17451][17480]Jesteś naprawdę|jedną z naszych ostoi
[17480][17509]w walce o bezpieczne żywienie, a to bardzo ważna sprawa.
[17509][17545]Dla mnie i mojej rodziny to sprawa osobista.
[17545][17587]Nasza adwokatura bezpieczeństwa żywienia|zaczęła się 6 lat temu,
[17587][17615]kiedy mój 2 i pół letni syn, Kevin
[17616][17656]zaraził się bakterią E. coli 0157:h7
[17656][17690]i stał się z idealnie zdrowego
[17690][17711]ślicznego chłopca-
[17711][17734]mam jego zdjęcie z sobą dzisiaj,
[17735][17763]zrobione 2 tygodnie przed chorobą.
[17764][17801]I od tego stanu, w 12 dni umarł.
[17848][17869]W lipcu 2001 roku,
[17870][17893]nasza rodzina wybrała się na wakacje.
[17893][17920]Gdybyśmy wiedzieli, co nas czeka,
[17920][17939]nigdy byśmy nie pojechali.
[17963][18002]Zjedliśmy trzy hamburgery zanim zachorował.
[18016][18059]Zauważyliśmy krew w biegunce Kevina,
[18059][18092]więc zawieźliśmy go na pogotowie.
[18093][18116]Lekarze powiedzieli,|"Pobraliśmy
[18116][18146]próbkę stolca Kevina i znaleźliśmy,
[18146][18179]w niej toksyczny szczep E. coli."
[18203][18226]Przyszli i powiedzieli nam,
[18226][18249]że nerki Kevina zaczynają zawodzić.
[18262][18296]Kevinowi zrobiono pierwszą dializę.
[18313][18342]Nie wolno mu było nawet pić wody.
[18342][18375]Mieliśmy takie małe gąbki
[18375][18407]i tylko mogliśmy zanurzać je w kubku z wodą
[18407][18429]i dawać mu je.
[18458][18506]Ochrzanił jednego z nich.
[18506][18535]Nie widziałaś go błagającego.
[18535][18572]On błagał o wodę.|Tylko o tym mógł mówić.
[18572][18606]Nie pozwalali nikomu wnosić|żadnych napoi do pokoju,
[18607][18637]ponieważ ... jedyna rzecz, o której mówił,
[18638][18668]to była... woda.
[18707][18736]Nie wiem, czy wiedział, co się z nim działo...
[18761][18782]I mam nadzięję...|Sama nie wiem.
[18804][18828]Patrzysz na to piękne dziecko, jak na twoich oczach
[18828][18860]w 12 dni przeistacza się z idealnie zdrowego w martwe,
[18861][18883]to wprost trudne do uwierzenia,
[18883][18923]że stało się to od zjedzenia żywności.
[18935][18967]A nasz ból stał się jeszcze większy,
[18968][18992]ponieważ zabrało nam 2, może trzy lata
[18993][19010]i konieczność wynajęcia adwokata
[19010][19032]okdrycie, że zjedliśmy wycofane mięso .
[19032][19067]1 sierpnia mój syn już był w szpitalu.
[19067][19101]Testy na obecność E. coli w fabryce były pozytywne.
[19102][19120]Oni ogłosili wycofanie mięsa
[19121][19150]dopiero 27 sierpnia,
[19150][19175]16 dni po śmierci mojego syna.
[19175][19205]Jeśli będziemy mieli jeszcze przesłuchania,|czego jestem pewna,
[19206][19229]chciałabym, żebyś przyszła i zeznawała.
[19229][19257]- Walcz dalej.|- Dziękuję . Ty też.
[19257][19282]Nigdy nie dojdziesz do siebie po śmierci własnego dziecka.
[19283][19317]Wrócisz do normalności.
[19317][19333]- Tędy?|- Tak.
[19333][19355]- Idziemy tędy?|- Mm-hmm.
[19355][19393]Wierzysz, że rząd chroni nas,
[19399][19417]a w rzeczywistości nie mamy
[19417][19441]zapewnionej nawet podstawowej ochrony.
[19471][19514]W 1998 roku, Amerykański Departament|ds. Rolnictwa wprowadził testy
[19514][19553]na salmonellę i E. coli 0157:h7.
[19576][19622]Ich celem było znalezienie zakładów,|które wielokrotnie nie przechodzą testów
[19623][19640]i ich zamknięcie przez Departament,
[19640][19673]ponieważ w sposób oczywisty mają|one problemy z zachowaniem czystości.
[19687][19705]Stowarzyszenia mięsne i drobiarskie
[19706][19728]natychmiast pozwały Depratament do sądu.
[19741][19761]Sądy orzekł, że Amerykański Departament
[19761][19780]ds. Rolnictwa nie miał uprawnień
[19781][19801]do zamykania fabryk.
[19801][19821]To znaczyło,
[19821][19850]że masz funt mięsa lub drobiu,
[19850][19888]robisz testy i masz płykę Petri'ego ze szczepem salmonelli,
[19888][19928]a Amerykański Departament|ds. Rolnictwa nie może nic z tym zrobić.
[19950][19983]Bezpośrednią odpowiedzią było wprowadzenie nowego prawa,
[19983][20016]które stało się znane jako Prawo Kevina.
[20032][20087]Prawo Kevina dawało Amerykańskiemu Departamententowi|ds. Rolnictwa prawo do zamykania
[20087][20120]fabryk, które wielokrotnie produkowały skażone mięso.
[20130][20179]Wydawało się, że sprawa jest prosta,|normalna ścieżka legislacyjna.
[20180][20199]- Jak się macie?|- Dobrze, dobrze.
[20200][20217]Pracowaliśmy nad tym przez 6 lat
[20217][20238]i to prawo wciąż nie zostało ustanowione.
[20238][20267]PHIL ENGLISH - WSPÓŁAUTOR PRAWA KEVINA (PENSYLWANIA)
[20267][20287]Wydaje mi się, że teraz jest
[20287][20301]szansa,... spora szansa...
[20301][20318]na wprowadzenie tego prawa tym razem.
[20318][20340]Myślę, że z punktu widzenienia konsumentów,
[20340][20367]mnóstwo ludzi popiera pomysł płacenia trochę więcej
[20367][20383]w zamian za gwarancję
[20383][20410]wyższych standardów bezpieczeństwa.
[20411][20432]- Tak.|- Ale wiem również
[20433][20449]że są inni gracze w
[20450][20478]- łańcuchu produkcji żywności...|- Wiemy.
[20478][20500]...którzy wydają się tym niepokoić,
[20500][20530]ponieważ prato to będzie widziane|jako dodatkowe koszty.
[20531][20553]Myślę, że naszą przewagą jest...
[20554][20575]Czasem odnoszę wrażenie,
[20575][20606]że przemysł jest lepiej chroniony, niż mój syn.
[20607][20648]To mnie zmotywowało do zostania obrońcą.
[20648][20670]Tylko w samym ubiegłym roku, było mnóstwo
[20670][20694]pochodzących z żywności epidemii chorobowych,
[20694][20717]które skończyły się znacznymi stratami.
[20717][20736]Widać wyraźnie, że nasze dzisiejsze
[20736][20758]podejście do nadzoru żywności i ochrony
[20758][20781]nie spełnia oczekiwań amerykańskich rodzin.
[20840][20869]Opowiadanie historii Kevina jest dla mnie bardzo ciężkie.
[20900][20919]Ale jedyny sposób, w jaki mogę
[20920][20944]uchronić innych ludzi przed takim losem
[20944][20977]jest iść i mówić o tym.
[21003][21048]Dwa inne przypadki E. coli|wystąpiły tamtego dnia.
[21050][21074]7 przypadek infekcji bakterią E. coli w Indianie.
[21074][21109]Sześcioro to uczniowie szkoły podstawowej,|jedno to siostra przyrodnia,
[21109][21129]i jeszcze jedno w innym hrabstwie
[21129][21144]w Kentuckky, więc...
[21183][21207]Minęło już siedem lat
[21207][21231]odkąd mój syn zmarł.
[21248][21270]Wszystko, czego chciałam od firmy,
[21270][21290]to, żeby powiedzieli "Przepraszamy.
[21290][21310]Wyprodukowaliśmy ten wadliwy towar,
[21311][21333]który zabił twoje dziecko,|i dlatego
[21333][21361]zrobimy wszystko,|żeby to się nie powtórzyło."
[21361][21388]To wszystko, czego chciałam,
[21388][21410]a oni nie mogli mi tego dać.
[21511][21535]System przemysłowej produkcji żywności zawsze szuka
[21536][21568]zwiększenia wydajności,|ale każda z nowych innowacji
[21569][21591]prowadzi do problemów.
[21591][21629]Jeśli odstawisz dietę kukurydzianą bydłu z tych obór
[21629][21649]podasz im trawę przez 5 dni,
[21650][21678]pozbędą się 80% E. coli ze swoich wnętrzności.
[21679][21697]Ale to nie jest to, co chce przemysł.
[21698][21712]Podejście przemysłu jest takie:
[21712][21736]kiedy pojawia się tego typu problem,
[21736][21764]to nie cofamy się i szukamy luk w systemie,
[21764][21811]tylko wprowadzamy nowinki techniczne|które pozwolą systemowi przetrwać.
[21898][21917]Zbiornik 5x5 z produktem...
[21918][21937]niski poziom. Niski poziom.
[21964][21982]To nasze centrum operacyjne.
[21983][22005]Kontrolujemy stąd wszystkie fabryki.
[22005][22024]Gdzie jest Chicago?|Tu jest Chicago,
[22025][22050]Georgia, Utah, Kansas,
[22050][22084]Nebraska,|Texas, L.A., Ohio.
[22100][22125]Kontrolujemy wszystkie tryby w maszynie,
[22125][22141]prędkość silników,...
[22142][22162]możemy stąd je wszystkie zmienić.
[22242][22264]Zbudowaliśmy tutaj coś, czym z punktu
[22264][22282]widzenia bezpieczeństwa żywności,
[22282][22305]w mojej ocenie, pobiliśmy wszystkich.
[22305][22340]Myślę, że możemy zmniejszyć ilość
[22340][22364]przypadków E. coli 0157:h7.
[22384][22405]Ale właśnie zaczęliśmy używać amoniaku
[22405][22422]i wodorotlenku amoniaku.
[22435][22460]Amoniak zabija bakterie,
[22460][22492]więc stał się narzędziem przetwórczym.
[22612][22630]Tak naprawdę jestem mechanikiem.
[22631][22649]I tym się zajmuję.
[22649][22675]Sami projektujemy nasze maszyny.
[22915][22935]To jest nasz wyrób gotowy.
[22970][22980]Wyrób gotowy
[22983][23040]Wypełnienie mięsne hamburgerów wyczyszczone|amoniakiem w celu usunięcia E. coli
[23044][23076]Czy wasze mięso jest w większości|hamburgerów w tym kraju?
[23076][23093]W 70%.
[23093][23129]Mamy nadzieję osiągnąć,|100% za 5 lat.
[23130][23149]Mamy kilku konkurentów.
[23150][23172]Ale myślę, że ich pokonamy.
[23173][23206]Wiesz, jak mówiłem, to małżeństwo
[23207][23226]nauki i technologii.
[23316][23345]Menu za 1 Dolara
[23378][23405]Chcę zestaw za dolara
[23406][23442]- pięć cheesburgerów rodeo...|- Pięć rodeos. OK.
[23442][23464]...dwie kanapki z kurczakiem.
[23465][23483]- Coś jeszcze?|- Dwa małe napoje,
[23484][23506]i jednego dużego Dr. Pepper'a.
[23506][23527]- 11.48 USD.|- Dziękuję.
[23528][23548]Pierwsze okienko.|Dziękuję.
[23592][23614]My nawet nie myśleliśmy o zdrowym odżywianiu,
[23615][23635]ponieważ myśleliśmy, że wszystko jest zdrowe.
[23636][23657]- Proszę.|- Dziękuję.
[23658][23680]- Życzę miłego dnia.|- Wzajemnie. Dziękuję bardzo.
[23694][23714]Teraz, kiedy wiem, że jedzenie jest
[23714][23734]dla nas naprawdę niezdrowe,
[23734][23765]czuję się winna, dając je moim dzieciom.
[23766][23803]Ale my nie mamy czasu na gotowanie|ponieważ wychodzimy o 6:00.
[23803][23837]i nie wracamy do domu przed 21:00, czy 22:00.
[23848][23868]Kiedy masz tylko dolara do wydania
[23868][23888]i dwójkę dzieci do wykarmienia,
[23888][23910]albo idziesz do sklepu
[23911][23929]i próbujesz znaleźć coś taniego
[23929][23949]albo jedziesz prosto do drive-thru
[23950][23973]kupujesz dwa małe hamburgery i
[23973][23992]mówisz "OK, macie.|Zjedzcie je."
[23993][24015]Tym się powinny najeść, w przeciwieństwie
[24015][24041]do jednego produktu kupionego w sklepie.
[24100][24117]Popatrz na brokuły.
[24117][24137]To za drogie, człowieku.
[24165][24200]- Więc co chcesz jeść?|- Mama.
[24200][24233]Najpierw trzeba sprawdzić cenę za kilogram.
[24284][24303]- Uch, nie kupimy tego.|- Czemu?
[24303][24320]Bo starczyłoby tylko na 2 lub 3.
[24321][24351]- Nie. Chodź.|- Ał!
[24404][24432]Możemy znaleźć słodycze, które są tańsze.
[24433][24455]Możemy znaleźć czipsy, które są tańsze.
[24455][24471]Napoje są bardzo tanie.
[24472][24492]Czasem patrzysz na warzywa i myślisz
[24493][24518]"OK, możemy tam dostać 2 hamburgery
[24518][24533]za tą samą cenę."
[24549][24565]Dlaczego tak jest, że możesz kupić
[24565][24590]podwójnego cheeseburgera|w McDonald'sie za 99 centów?,
[24590][24619]a nie możesz kupić|połówki głowki brokułów za 99 centów?
[24620][24648]- Chcesz małego?|- Przesunęliśmy nasz system żywności
[24648][24669]w stronę złych kalorii
[24669][24697]i to nie jest przypadek.
[24697][24733]Chodzi mi o to, że powodem,|dla którego te kalorie są tańsze
[24733][24760]jest fakt, że właśnie one są objęte wielkimi dopłatami.
[24787][24810]Jest to bezpośrednio powiązane z rolnictwem,
[24811][24825]jakie praktykujemy
[24826][24846]i taką polityką w sprawie farm, jaką mamy.
[24847][24869]Wszystkie te kalorie z przekąsek
[24870][24896]pochodzą z tych popularnych zbóż:
[24897][24914]pszenicy,kukurydzy
[24915][24932]i kiełków soi.
[24932][24956]Czyniąc te kalorie najtańszymi,
[24956][24985]dlatego też, najczęstszą zapowiedzią
[24985][25001]otyłości jest poziom dochodów.
[25002][25025]Na przestrzeni historii ludzkości,
[25025][25043]wałczyliśmy, aby zapewnić sobie
[25043][25065]wystarczającą ilość pożywienia i kalorii
[25065][25088]dla większej częsci rasy ludzkiej.
[25089][25109]Teraz problemem jest nadmiar kalorii.
[25109][25135]Przemysł obwinia o otyłość
[25136][25156]kryzys odpowiedzialności u ludzi.
[25157][25183]Ale kiedy kreujesz nowe jedzenie
[25183][25210]dotykasz czynników, które ukształtowały naszą ewolucję.
[25210][25237]Faktem jest, że podświadomie
[25237][25261]poszukujemy 3 smaków
[25261][25288]słony, tłusty i słodki.
[25289][25307]W naturze są one rzadkie
[25307][25336]ale teraz cukier jest dostępny 24 godziny na dobę
[25336][25353]w ogromnych ilościach.
[25354][25385]Jemy setki funtów tych rzeczy rocznie.
[25385][25407]Dieta oparta o wysokosłodzony syrop kukurydziany
[25407][25425]i rafinowane węglowodany
[25425][25445]prowadzi do skoków poziomu insuliny
[25445][25472]i stopniowo osłabia mechanizmy
[25472][25500]metabolizacji cukru w naszych organizmach.
[25545][25575]Mój mąż jest cukrzykiem.
[25575][25596]Jesdną z moich głównych trosk
[25596][25618]jest obawa, że straci wzrok.
[25619][25663]Już widać objawy|czasami na drgawki,
[25663][25696]i obawiam się, że może nie być zdolny do jeżdżenia,
[25697][25718]a jest kierowcą zawodowym.
[25719][25747]Musimy liczyć się z jego lekarstwami.
[25748][25770]Ile to kosztuje, 70 dolarów?
[25770][25797]50 kosztuje około 130 dolarów.
[25797][25815]Ale on używa dwóch lekarstw.
[25815][25832]100 dolarów za jedne tabletki
[25832][25851]i kolejne 100 za inne.
[25851][25874]To pochłania znaczną część naszych dochodów.
[25874][25904]Musimy często wybierać między
[25905][25925]lekastwami, żeby był zdrowy,
[25926][25962]a warzywami, żebyśmy byli zdrowi.
[25963][25983]Więc co powinniśmy wybierać?
[26007][26030]To przykre patrzeć jak mój ojciec cierpi
[26030][26042]na cukrzycę i inne rzeczy.
[26042][26060]MŁODZIEŻOWA GRUPA OBROŃCÓW ŻYWNOŚCI
[26060][26089]A naprawdę przykre, patrzeć, że siostrę też to może spotkać.
[26089][26107]Coś jest na rzeczy
[26107][26125]w sposobie, w jaki żyjemy
[26125][26146]gdzie się bawimy,|gdzie kupujemy jedzenie,
[26146][26165]to to, które kupujemy
[26165][26190]wywołuje te epidemie.
[26190][26207]I to nie tylko w naszej społeczności.
[26207][26226]Nie tylko w Parku Baldwina.|Tak jest wszędzie.
[26226][26248]Kto z nas zna choć jedną osobę
[26249][26269]w swojej rodzinie, która ma cukrzycę?
[26289][26310]A kto zna dwie?
[26310][26337]Trzy?|Trzymajcie ręce w górze...
[26337][26362]Do tej pory cukrzyca typu 2
[26363][26381]występowała tylko u dorosłych.
[26381][26417]A teraz występuje u dzieci w rozmiarach epidemii.
[26431][26465]U 1 z 3 Amerykanów urodzonych po roku 2000
[26465][26492]wystąpią objawy wczesnej cukrzycy.
[26515][26570]U mniejszości narodowych|stosunek wyniesie 1 do 2.
[26610][26650]W TRAWIE
[26680][26725]FARMY POLYFACE|DOLINA SHENANDOAH, VIRGINIA
[26976][26993]Wszystko, co zrobiliśmy
[26994][27011]dla nowoczesnego rolnictwa to:
[27012][27048]hodować szybciej,|tłuściej, więcej, taniej.
[27062][27086]Nikt nie myśli o E. coli,
[27087][27119]cukrzycy typu 2|i ekologicznym zdrowiu
[27120][27141]całego systemu.
[27141][27165]Odaliśmy samodzielny
[27165][27204]wybór rolników
[27204][27225]w ręce tych korporacyjnych zarządów
[27226][27258]w wielkich miastach, tysiące mil stąd,
[27258][27278]gdzie inni podejmują decyzje|i nie ponoszą
[27279][27303]żadnych konsekwencji tych decyzji.
[27492][27513]Wszystko jest oparte na trawie.
[27513][27552]Wiesz, one nie jedzą kukurydzy, martwych zwięrząt,
[27553][27584]kurzych nawozów, tak jak tam, w dolinie...
[27584][27600]lub martwych kurczaków.
[27600][27641]One jedzą trawę, to co same znajdą
[27642][27663]wiesz, koniczynę,|trawę, zioła.
[27663][27678]One są roślinożercami.
[27691][27713]Gdyby jadły kukurydzę,
[27713][27743]musiałbyś ją zbierać,|transportować,
[27743][27780]potem musiałbys gdzieś wywieźć odchody
[27780][27806]które muszą z tego powstać.
[27806][27835]Tutaj... to jest...
[27836][27869]tu... tu jest wszystko.
[27870][27893]Chodzi mi o to, żeby krowy użyźniają.
[27893][27918]Ona się przemieszcza. Nie rozrzucamy tu żadnego obornika.
[27918][27940]Nie musimy tego kosić...|ona sama to robi.
[27941][27976]To wszystko jest prawdziwe|prawdziwe dolary słoneczne.
[27995][28014]Przemysł spożywczy
[28015][28048]stawał się coraz bardziej głośny, śmierdzący,
[28049][28072]nieprzyjemnym miejscem,
[28072][28096]do tego stopnia, że ludzie zarządzający
[28097][28113]nie chcą nikogo tam wpuszczać,
[28113][28137]bo ludzie zobaczyli by tą ochydna prawdę.
[28152][28169]Gdyby to się stało,
[28169][28193]utracilibyśmy wiarę w szczerość
[28194][28226]i niezawodność naszego systemu produkcji żywności.
[28243][28260]Gdybyśmy wstawili szklane ściany
[28261][28292]w tych wielkich fabryckach,
[28292][28323]mielibyśmy zupełnie inny system w naszym kraju.
[28624][28643]Sami dopuściliśmy do tego,
[28644][28673]że jesteśmy ignorantami i nieświadomi
[28674][28717]w tak intymnej kwestii...
[28718][28740]jak żywność, którą jemy.
[28758][28780]Czyż nie jest inaczej być tutaj,
[28780][28799]na świeżym powietrzu, słońce
[28799][28818]ptaki na drzewach śpiewają, prawda?
[28818][28847]Ale widzisz, według Amerykańskiego Departamentu
[28847][28865]ds. Rolnictwa to jest niesanitarne,
[28865][28881]po na świeżym powietrzu.
[28882][28896]Próbowali nas zamknąć.
[28896][28920]To była jedna z największych rozgrywek,
[28921][28937]jaką mieliśmy, kiedy próbowali
[28938][28961]nas zakmnąć z powodów sanitarnych.
[28961][28979]Wyobrażasz sobie?
[28979][29025]Więc porównaliśmy się z nimi|w lokalnym labolarotium mikrobiologicznym.
[29037][29084]U nas kultur bakterii było średnio 133,
[29085][29108]a w tych ze sklepu było
[29109][29131]średnio 3600.
[29132][29169]Oczywiście, tamte przeszły 40 miliardów kąpieli.
[29169][29195]Nasze nie widziały nawet chloru.
[29209][29235]Wielu ludzi się dziwi|"Czy to możliwe?
[29235][29256]Czy my rzeczywiście możemy wykramić świat?"
[29257][29291]Cała ta sprawa to zwodnicza dyskusja
[29291][29332]ponieważ, tak,
[29333][29346]jesteśmy na każdym kroku wydajni,
[29347][29371]w szczególności, jak uwzględnić
[29371][29400]wszystkie te niewydajności przemysłu.
[29415][29439]Ludzie przycodzili do sklepów farmerskich
[29439][29483]i mówili "Co?|3 dolary za tuzin jaj?"
[29483][29519]i piją puszkę coli za 75 centów.
[29560][29594]Hej, świnko.
[29617][29634]Hej, świnki.
[29651][29697]Zawsze mnie zaskakuje, jakie sukces odnieśliśmy
[29697][29726]w celowaniu w środek złego celu.
[29746][29768]Nauczyliśmy się na przykład,
[29769][29802]w przypadku bydła
[29803][29836]jak hodować, nawozić
[29837][29858]i zbierać kukurydzę
[29858][29887]użwając satelitarnemu systemowi nawigacyjnemu,
[29887][29920]a nikt się nie zastanowi i nie zapyta
[29921][29949]"Ale czy powinniśmy nią karmić krowy?"
[29949][29989]Staliśmy się kulturą techników.
[29989][30009]Wszyscy o tym
[30010][30035]wszyscy o tym wiemy
[30036][30058]ale nikt się nie cofa
[30059][30078]i nie spyta "Ale dlaczego?"
[30104][30126]Chodzi mi o to, że kultura, która widzi świnie
[30126][30152]jako masę proteinowej, nieożywionej struktury
[30153][30179]manipulowanej przez jakiekolwiek kreatywne metody,
[30179][30208]jakie człowiek może narzucić tym stworzeniom
[30209][30231]prawdopodobnie zobaczy też
[30231][30252]jednostkę w swojej społeczności
[30252][30284]i inne kultury w świecie narodów
[30284][30306]z taką samą pogardą,
[30307][30325]brakiem szacunku
[30325][30349]i kontrolującą mentalnością.
[30403][30440]FABRYKA PRZETWÓRSTWA|TRZODY CHLEWNEJ FIRMY SMITHFIELD
[30440][30460]TAR HEEL, KAROLINA PÓŁNOCNA
[30479][30522]Największa rzeźnia na świecie.
[30608][30630]Miasto, gdzie fabryka jest położona
[30630][30652]to miasteczko nazwane Tar Heel
[30653][30686]w środku bardzo zubożałego ekonomicznie obszaru.
[30710][30740]EDUARDO PENA|ZWIĄZKI ZAWODOWE
[30740][30756]Smithfield doprowadził do perfekcji
[30756][30769]sztukę zbierania i wybierania
[30769][30794]siły roboczej, którą mogą wyeksploatować,
[30794][30823]zaczynając od ludności lokalnej:
[30823][30859]biednych białych,|biednych czarnych.
[30859][30889]Przez tą siłę roboczą przeszli bardzo szybko.
[30903][30928]Teraz muszą dowozić pracowników busami
[30929][30960]całą trasą od Dentsville w Południowej Karolinie,
[30961][30980]do Clinton w Pólnocnej Karolinie.
[30980][31023]Jak narysujesz koło o promieniu 100 mil,
[31023][31056]to powstanie obszar zamieszkania ich pracowników.
[31065][31099]Nakręcone przez pracowników|ukrytą kamerą
[31135][31158]Traktują ludzi tak samo
[31159][31173]jak traktują wieprze.
[31205][31248]Wiesz, wieprze nie muszą się martwić o wygodę,
[31248][31269]ponieważ są tu tymczasowo.|Będą zabite.
[31285][31315]I ten sam punkt widzenia mają na pracownika.
[31315][31336]Nie martwisz się długością zycia pracownika
[31337][31365]ponieważ dla nich,|wszystko ma koniec.
[31370][31380]PODŁOGA ŚMIERCI
[31400][31450]Tu zabijane jest 32.000 wieprzy dziennie.
[31576][31604]Kiedy 2000 świn na godzinę przechodzi przez ręce
[31604][31640]tych pracowników, od kontaktu z ich wnętrznościami,
[31640][31664]dostają infekcji nie tylko pod paznokciami.
[31664][31683]Wszystkie paznokcie odpadają od palców.
[31683][31725]Jesteś pokryty krwią, odchodami, moczem.
[31726][31744]Łatwo się zranić tam.
[31744][31763]Wykonujesz te same ruchy
[31764][31780]na tym samym kawałku wieprza
[31780][31802]i to non stop.
[31802][31832]W zasadzie jesteś traktowany jak ludzka maszyna.
[31833][31858]Tu są ludzie, których nie stać na to,
[31858][31879]żeby odejść i Smithfield wie o tym.
[31879][31905]I dlatego oni to odraczają.
[31970][31987]100 lat temu,
[31988][32009]kiedy Upton Sinclair napisał "The Jungle"
[32009][32036]był trust wołowy,|który miał ogromną władzę.
[32054][32086]Wykorzystywano emigrantów ze wschodniej Europy
[32086][32118]gdyż nie było odpowiednich przepisów
[32119][32152]występowały potworne okaleczenia
[32152][32168]a nawet zgony.
[32196][32232]Sprawy uległy poprawie.|Powoli.
[32246][32271]Teddy Roosevelt zajął się trustem wołowym.
[32271][32318]Powstał związek zawodowy pakowaczy mięsa,
[32318][32349]i była to najlepsza praca w branży
[32350][32366]w całych Stanach Zjednoczonych.
[32379][32411]Do lat 50-tych pakowacz mięsa
[32412][32434]był samodzielnym pracownikiem
[32434][32475]z dobrą pensją, dodatkami, emeryturą.
[32479][32501]A potem co się stało?
[32501][32524]Więc, firmy przetwórcze urosły
[32524][32553]aby móc obsłużyć branżę fast food,
[32553][32575]która była ich największym klientem.
[32575][32601]Niektóre z firm przetwórczych, jak IBP
[32602][32627]zastosowała te same praktyki kadrowe
[32628][32643]co branża fast food...
[32643][32675]obcięła płace, upewniwszy się,|że nie ma związków zawodowych
[32675][32691]przyśpieszyła produkcję,
[32692][32714]i zmusiła pracowników do wykonywania
[32715][32736]ciągle tych samych operacji.
[32737][32759]A dziś pakowacz mięsa to jedna
[32760][32789]z najgroźniejszych prac w Stanach Zjednoczonych.
[32813][32833]Branża przetwórcza także wykorzystała
[32834][32859]nową falę imigracji -nielegalnych imigrantów
[32859][32883]i ostatnio imigrantów z Meksyku.
[32904][32933]Wielu z imigrantów, którzy przybyli do Ameryki
[32934][32960]było hodowcami kukurydzy w Meksyku.
[32960][32997]NAFTA doprowadziła do|zalania meksykańskiego rynku
[32997][33021]tanią kukurydzą amerykańską.
[33022][33067]To pozbawiło pracy ponad|1,5 miliona meksykańskich rolników.
[33067][33094]Nie mogli oni konkurować z tanią kukurydzą z Ameryki.
[33114][33148]Więc co się stało z tym|1,5 milionem meksykańskich rolników?
[33158][33179]Przetwórnie jak IBP,
[33179][33197]National Beef i Monfort
[33197][33225]rozpoczęły aktywną rekrutację w Meksyku.
[33238][33261]Firmy ogłaszały się w radiu
[33262][33276]i w gazetach.
[33276][33309]IBP uruchomił połączenie autobusowe
[33309][33340]w Meksyku, żeby dowozić robotników do pracy w Stanach.
[33363][33385]Przez lata rząd przymykał oko
[33385][33404]na zatrudnianie nielegalnych imigrantów
[33405][33423]przez branżę mięsną.
[33423][33449]Ale teraz, w czasach protestów anty-imigracyjnych ,
[33449][33465]nagle zaczęto rozprawiać się z tym,
[33466][33488]ale te firmy zostawiono w spokoju.
[33488][33515]Rząd zabrał się za imigrantów.
[33563][33591]TAR HEEL, KAROLINA PÓŁNOCNA|4:30 RANO
[33602][33645]EDUARDO PENA|DZIAŁACZ ZWIĄZKOWY
[33712][33752]Agenci imigracyjni aresztują pracowników Smithfield'a
[33752][33771]na tym parkingu.
[33772][33790]To cicha umowa
[33790][33813]między Smithfield, a władzami imigracyjnymi.
[33813][33839]Oni pozbywają się 15 robotników dziennie,
[33840][33863]ale nie widzisz żadnych większych obław.
[33863][33888]W ten sposób nie zakłócą|pracy linii produkcyjnych.
[34014][34047]- Próbujemy, proszę pana|- Ona mnie zapytała.
[34047][34065]Ona nas pyta, nie ty.
[34088][34119]Nie widzę nikogo aresztującego manedżerów Smithfield'a.
[34119][34142]Nikt w fabryce, kto miał zokolwiek wspólnego
[34142][34158]z z atrudnieniem tych ludzi
[34159][34173]nie został zresztowany.
[34173][34198]Co widzimy dziś to ludzi
[34198][34218]ciężko pracujących na produkcji w tej firmie
[34219][34239]aresztowanych.
[34401][34426]Chcemy płacić jak najtaniej za żywność.
[34426][34452]Nie rozumiemy, że odbywa się to innym kosztem.
[34467][34503]Ci ludzie są tutaj od 10, 15 lat,
[34504][34546]przetwarzają wasz bekon, waszą szynkę,
[34547][34577]a teraz traktuje się ich jak kryminalistów.
[34592][34622]A te firmy zarabiają miliardy dolarów.
[34703][34760]Smithfield odmówił udzielenia|wywiadu do tego filmu.
[34860][34878]UKRYTE KOSZTY
[34911][34936]Czy tu tylko chodzi o cenę?
[34937][34962]Kto chce kupić najtańszy samochód?
[34963][34987]Zgadzamy się na dopłaty
[34988][35016]do produkcji żywności|by stworzyć pozory
[35016][35035]taniego jedzenia,
[35036][35068]gdy w rzeczywistości to drogie jedzenie,
[35068][35097]gdy dodasz te wszystkie koszty środowiskowe,
[35097][35128]socjalne koszty, zdrowotne koszty.
[35145][35174]Żywność przemysłowa nie jest uczciwa.
[35175][35201]Nie ma uczciwej ceny.|Nie jest produkowana uczciwie.
[35202][35218]Nie jest przetwarzana uczciwie.
[35218][35248]W tejżywności nie ma nic uczciwego.
[35268][35302]Nie mogę wymyślić lepszego zastosowania|na kartony od Smithfield'a.
[35323][35348]To była 5 godzinna jazda
[35349][35369]może 300, 400 mil.
[35370][35390]Więc tak.
[35391][35408]Było warto.
[35435][35468]Nie mam porzeby powiększać produkcję.
[35482][35510]Mam potrzebę proukować najlepsze jedzenie na świecie
[35510][35530]i najzdrowsze.
[35531][35555]I jeśli w skutek tego
[35556][35601]więcej ludzi przyjdzie tu po nasz towar,
[35602][35635]niech mi niebo podpowie jak temu sprostać
[35635][35653]bez kompromisów z rzetelnością.
[35654][35669]Oto, kim jestem.
[35669][35707]Nie mamy absolutnie żadnej ochoty
[35707][35741]sprzedawać do Wal-Mart|{największa na świecie sieć hipermarketów, oczywiście z USA}.
[35741][35777]Jak tylko zaczniesz rosnąć,
[35777][35804]będziesz inaczej patrzył na klientów,
[35804][35822]będziesz inaczej patrzył na produkt,
[35822][35842]będziesz inaczej patrzył na swój biznes.
[35843][35883]Będziesz inaczej patrzył na|wszystko co najważniejsze
[35883][35901]Będziesz to widział inaczej.
[35970][36020]TARGI PRODUKTÓW NATURALNYCH
[36059][36081]To nasza nowa seria naturalneo pop cornu.
[36081][36100]To jest mleko sojowe Vitasoy,
[36100][36117]najlepsze mleko sojowe na całym świecie.
[36129][36152]Cała ekspozycja, kiedy zaczęliśmy po raz pierwszy
[36152][36168]była szerokości tej alei.
[36168][36190]GARY HIRSHBERG|PREZES STONYFIELD FARM
[36190][36209]Niektórzy z nas spali na stoiskach.
[36209][36226]Nie było nas stać na hotel.
[36241][36266]Ekologia rośnie o 20% rocznie.
[36266][36305]To jeden z najszybciej rozwijających się segmentów|w przemyśle żywnościowym.
[36306][36320]Mój boże! Ach!
[36321][36336]Nie pozbędziemy się kapitalizmu.
[36337][36355]Z pewnością nie powstrzymamy tego,
[36356][36386]zanim poradzimy sobie z globalnym ociepleniem
[36387][36400]i powstrzymamy zatruwanie
[36400][36429]naszego powietrza,|naszej żywności i naszej wody.
[36430][36448]Musimy działać o wiele szybciej.
[36449][36484]Jeśli będziemy próbować robić wszystko idealnie
[36484][36507]i na przykład będziemy kupować żywność
[36507][36527]tylko z najlepszych źródeł
[36528][36556]w promieniu 100 mil od nas,|nigdy nie zdążymy.
[36604][36627]Było dla mnie jasne, jako ekologa
[36627][36652]że korporacje były źródłem wszystkich zanieczyszczeń,
[36652][36675]były źródłem wszystkich tych rzeczy,
[36675][36697]które niszczyły ten świat.
[36732][36763]Na uniwersytecie zetknąłem się z tym małym instytutem
[36763][36782]nazywanym Instytutem Nowej Alchemii,
[36782][36809]który był grupą biologów - renegatów.
[36810][36829]Moją nadzieją jest dać wam
[36830][36869]Nauczaliśmy czegoś w rodzaju nowej religii,
[36870][36906]próbującej rozwijać alternatywne metody żywienia i utylizacji,
[36906][36927]ale nakłanialiśmy przekonanych.
[36927][36970]Byliśmy zależni od źródeł, które wyschły
[36971][36991]i nie docieraliśmy do tych,
[36992][37014]którzy potrzebowali tych przekazów.
[37014][37057]Zrozumieliśmy, że nie możemy być Dawidem
[37057][37085]przeciwko Goliatowi.|Musimy być Goliatem.
[37195][37233]Kiedy zaczynaliśmy mieliśmy farmę i siedem krów.
[37233][37280]Chcieliśmy udowodnić, że biznes może być częścią rozwiązania
[37280][37299]globalnych problemów ze środowiskiem.
[37300][37319]Równocześnie musieliśmy udowodnić,
[37319][37338]że możemy być wysoce dochodowi.
[37366][37391]Dziś w roku 2008, nie tylko jesteśmy
[37391][37411]3 marką jogurtową w Ameryce,
[37411][37438]ale jesteśmy także wsród najbardziej dochodowych.
[37455][37510]Stonyfield został kupiony prze grupę Danone|korporację mleczarską wartości 23 miliardów dolarów.
[37510][37530]Gary dalej zarządza Stonyfield.
[37547][37566]Widzisz, to jest ciekawa sprawa.
[37566][37585]Taka mała firma jak ta, to teraz Kraft,
[37586][37606]ale nie masz o tym najmniejszego pojęcia.
[37606][37637]Teraz to Pepsi.|A tam Kellogg's.
[37637][37661]- Kashi to Kellogg's?|- Tak.
[37661][37691]- Teraz to Colgate.|- Och, na prawdę?
[37691][37725]Tak, to jedna z tych firm,|która zaczynała tak, jak my.
[37735][37753]Czy zdołają zachować duszę?
[37753][37773]- Wiesz, to jest...|- Odmienią ich?
[37773][37793]Przede wszystkim zapewnią im sukces.
[37793][37835]Sędziego nie ma.|Postawmy sprawę w ten sposób.
[37845][37874]Te wielkie firmy nie rosną naturalnie.
[37874][37897]Rosną poprzez przejęcia.
[37897][37923]Coca-Cola, Pepsi, Kellogg's,|General Mills...
[37924][37937]wszystkie one pędzą,
[37937][37961]nie idą, w kierunku biznesu żywności ekologicznej.
[37970][38020]FARMA LILAC RIDGE|DOSTAWCA STONYFIELD
[38043][38070]Dla mnie, odkąd Wal-Mart uruchomił ekologię,
[38070][38099]jestem podniecony. To jedna z najbardziej fascynujących spraw.
[38099][38113]Marzyliśmy o tym dniu,
[38113][38145]kiedy będziemy mogli usiąść z korporacyjnymi tytanami
[38145][38160]i rozmawiać
[38160][38182]o ekologii i zrównoważonym rozwoju.
[38182][38204]- To Amanda. To Rand.|- Cześć Amanda. Jestem Rand.
[38204][38220]- Rand, miło cię poznać.|- Tony.
[38220][38240]AMANDA ELLIS-THURBER|EKOLOGICZNY HODOWCA
[38237][38254]- Tony. Świetnie.|- Miło cię poznać.
[38254][38270]OK, pomóż mi zrozumieć, gdziewy dwaj
[38270][38294]- Obaj pracujemy dla Wal-Mart.|- Jesteś z Wal-Mart.
[38294][38302]Tak.
[38302][38321]Czyw wiesz, że nie kupujemy w Wal-Mart?
[38322][38340]- Nigdy w żadnym nie byliśmy.|- Ach, tak.
[38340][38369]- Czy to nie niezwykłe?|- Więc musieliśmy przyjść do ciebie.
[38369][38388]Tak, nigdy nie byliśmy.
[38388][38405]Rozpoczęliśmy bojkot dawno temu
[38405][38432]i tego się trzymamy.
[38432][38459]Wal-Mart jest bardzo czuły
[38459][38474]na pukncie swojej reputacji.
[38474][38499]Oni oczywiście byli oczerniani,
[38499][38520]prawdopodobniej częściej, niż inni
[38521][38540]w dzisiejszej ekonomii.
[38541][38560]Właściwie to łatwa decyzja
[38560][38585]spróbować wesprzeć ekologię,|czy cokolwiek innego,
[38585][38610]TONY AIROSO|SZEF ZAKUPÓW PRODUKTÓW MLECZNYCH W WAL-MART
[38610][38629]w zależności od oczekiwań klientów.
[38629][38644]Widzimy to i reagujemy na to.
[38644][38671]Więc to jasne,|że jeśli klient chce tego,
[38672][38696]łatwo jest się spóźnić, a potem
[38696][38713]pójść za ciosem i to zapewnić.
[38729][38755]Kiedy spotykam swoich|starych przyjaciół ekologów,
[38756][38782]wielu jest absolutnie przerażonych
[38783][38822]firmami takimi jak ta, którą teraz mam.
[38822][38849]Ale kiedy im tłumaczę
[38850][38879]jaki wpływ ma jedno zamówienie Wal-Mart'u,
[38880][38911]na zużycie nie funtów,|ale ton pestycydów,
[38911][38938]ton herbicydów,|ton chemicznych nawozów,
[38939][38971]to dyskusja...|z emocji
[38971][38991]przechodzimy do faktów.
[38991][39023]To prawdziwy klucz, to co tu robicie, chłopaki.
[39062][39083]Nie mam co do tego złudzeń.
[39083][39109]Nie wierzę, że nagle Wal-Mart znalazł się tu,
[39109][39132]bo doznali moralnego oświecenia.
[39132][39158]To z powodu ekonomii.
[39158][39187]Mogę cały dzień dyskutować z moimi przyjaciółmi radykałami,
[39188][39210]ale nikt nie zaprzeczy temu,
[39210][39238]że sprzedaż za kolejny miolion dolarów do Wal-Mart
[39238][39256]pomoże ocalić świat.
[39343][39366]Na początku ubiegłego wieku,
[39366][39392]rolnik mógł wyżywić przeciętnie|sześć do ośmiu osób.
[39414][39438]Teraz przecietnie amerykański rolnik
[39439][39470]może wyżywić 126 osób, tak?
[39470][39500]To są najbardziej produktywni ludzie|jacy kiedykolwiek żyli.
[39519][39541]Farmy uległy zmianom błyskawicznym
[39541][39565]i radykalnym, ale w sposób dla nas niezauważalny,
[39565][39589]bo kto teraz zna jakiegokolwiek rolnika?
[39592][39609]Ale ich sposób życia
[39609][39638]został zrewolucjonizowany.
[39706][39735]OD ZIARNA DO SUPERMARKETU
[39867][39885]10,000 lat temu, rolnicy
[39886][39902]zaczęli zachowywać najlepsze ziarno
[39903][39924]i zasiewać nim następnego roku.
[39924][39947]W ten sposób wzmacniano ziarno.
[39947][39963]W ten sposób wyhodowano kukurydzę,
[39963][39987]z bezużytecznej w większości trawy
[39980][40010]TROY RUSH - WICEPREZES|AMERYKAŃSKIEGO STOWARZYSZENIA HODOWCÓW KUKURYDZY
[40010][40032]do wysoce produktywnej rośliny, jaką jest dzisiaj.
[40032][40059]Pomysł, że jakaś korporacja mogłaby być właścicielem zboża
[40059][40085]jest bardzo nowy.|Nie było tak do lat 80-tych,
[40085][40112]kiedy Sąd Najwyższy orzekł,|że można opatentować życie.
[40113][40126]I to otworzyło tamy zalewowi
[40127][40154]prób opatentowania najcenniejszych składników życia,
[40154][40179]co dotyczy zbóż, od których jesteśmy zależni.
[40179][40191]KORPORACJA MONSANTO
[40191][40216]Roush:|Monsanto to koncern chemiczny.
[40216][40256]Wyprodukowali,|Agent Orange w Wietnamie,
[40257][40280]a potem opracowali produkt o nazwie "Roundup."
[40304][40342]Dało się słyszeć zapowiedzi|o genetycznie zmodyfikowanej soi,
[40342][40369]która mogła wytrzymać działanie Roundup.
[40369][40389]Gdy Roundup był spryskiwany z góry na nią,
[40390][40404]zabijał wszystkie rosnące rośliny
[40404][40427]poza tą:|soja Gotowa na Roundup.
[40458][40505]Kiedy Monsanto w 1996 zaczął sprzedawać|swoją Gotową na Roundup soję,
[40505][40545]tylko 24% soi na rynku amerykańskim|miało opatentowany gen.
[40545][40590]Do roku 2008 ponad 90% soi w USA|miało opatentowany gen Monsanto.
[40596][40620]Pamiętam, kiedy pierwszy raz zakazano
[40620][40642]przechowywania ziarna.
[40642][40664]Większość rolników była po prostu
[40664][40700]zniesmaczona całym tym pomysłem.
[40701][40724]To ciekawa obserwacja jak na przestrzeni
[40724][40753]11 lat przeszliśmy od całkowitej pogardy
[40753][40769]do stwierdzenia,
[40769][40789]że musimy zaakceptować
[40789][40807]zakaz przechowywania ziarna.
[40808][40831]Co się stanie jeśli farner
[40832][40854]zatrzyma ziarna?
[40880][40900]Wiesz, tak naprawdę teraz
[40900][40924]jest w to zamieszana tylko jedna firma,
[40924][40943]a jest nią Monsanto.
[40974][40993]Monsanto jest...
[41061][41083]Mają zespół prywatnych detektywów
[41083][41101]węszących po całym kraju
[41102][41122]i mają małą infolinię 1-800
[41123][41157]gdzie odbierają rozmowy.|Jak obiorą rozmowę,
[41157][41182]w której ktoś doniesie|że ktoś zachował ziarno,
[41182][41215]wyślą tam detektywa, żeby zbadał sprawę.
[41259][41279]Jeśli zachowałeś ziarno,dostaniesz telefon
[41279][41297]od kogoś z Monsanto.
[41343][41430]Monsanto ma 75 rolników zajmujących się|poszukiwaniem i oskarżaniem.
[41440][41500]Każdy przyłapany na zachowywaniu ziarna|będzie podlegał dochodzeniu o naruszenie prawa patentowego.
[41515][41539]Dwóch ludzi podjechało pod mój dom
[41540][41556]między 19:00, a 19:30,
[41556][41572]pokazali mi czarne identyfikatory,
[41573][41604]ale nigdy nie powiedzieli, że są z Monsanto.
[41604][41636]Powiedzieli, że zespół inwigilacyjny,
[41636][41657]przyłapał mnie na czyszczeniu ziarna.
[41679][41695]Okazuje się, że muszę wstawać
[41695][41711]o 3:00 lub 4:00 rano
[41712][41758]zanim detektywi zaczną za mną jechać.
[41758][41775]Oni byli...
[41776][41805]jak sądzę byłymi wojskowymi lub policjantami.
[41806][41833]Byli duzi i wyglądali groźnie.
[41833][41866]Nie wiem, czy to był zespół inwigilacyjny,
[41866][41898]czy mój sąsiad mnie wydał. Nie wiem.
[41898][41925]Kiedy się odwrócilem i chciałem iść do domu,|jeden z nich powiedział
[41925][41944]co usłyszałem za plecami|"On jest winny."
[42005][42020]MOE PARR|CZYŚCICIEL ZIARNA
[42180][42234]Maszyna Moe czyści ziarna ze szczątków, dzięki czemu|ziarno może być przechowane do wysiewu w następnym roku
[42234][42277]To genialne urządzenie wyprodukowano w latach 1800,
[42278][42314]a Monsanto chce je wszystkie zlikwidować.
[42392][42410]Ilu jeszcze twoim zdaniem
[42410][42424]jest czyścicieli ziarna w kraju?
[42425][42452]W stanie Indiana może być sześciu.
[42452][42470]Może.|Nie jestem pewien...
[42471][42505]- A ilu zwykle było?|- O bożuchno. każde hrabstwo miało 3.
[42506][42524]Wszyscy wypadli z tego biznesu?
[42524][42539]Nikt już nie pozostał.
[42614][42649]Kiedy ziarno Monsanto pojawiło się na rynku,
[42649][42670]Ja tak na prawdę się nie przestawiłem na nie.
[42680][42693]Miałem całkiem niezłe plony
[42693][42719]z konwencjonalnym ziarnem sojowym, którego używałem,
[42719][42749]więc pomyślałem "Cóż, pozostanę przy tym co robię."
[42750][42810]David nie używa zboża Monsanto, ale jego pole|zostało skażone przez ziarna modyfikowane genetycznie (GMO).
[42810][42839]Wszyscy moi sąsiedzi dookoła używają GMO.
[42839][42868]Kiedy rozpoczynają się pyłki,|kiedy pojawia się ziarno,
[42869][42895]Ja wciąż sobie radzę.
[42900][42960]Jeśli Monsanto znajdzie skażenie, rolnik musi udowodnić,|że nie naruszył patentów Monsanto.
[42964][43000]Kiedy modyfikujesz genetycznie zboże, posiadasz je.
[43001][43026]Tego wcześniej rolnictwo nie znało.
[43051][43080]Było tak, że uniwersytety rolnicze,
[43080][43104]opracowywały to,|co nazywano ziarnem publicznym.
[43105][43130]Większość rolników
[43131][43151]korzystała z tych instytucji publicznych.
[43152][43181]Monsanto jest bardzo podobne do Microsoft'u.
[43181][43210]W taki sam sposób jak Microsoft posiada właśność intelektualną
[43210][43231]do zawartości większości komputerów w USA,
[43232][43257]ustanowili własność intelektualną
[43257][43281]do zawartości większości zywności w Ameryce.
[43281][43311]Publiczne uprawy to przeszłość.
[43311][43342]Praktycznie nie ma już ziarna publicznego.
[43371][43392]Są tylko 4 albo 5 odmian,
[43392][43409]które można zasiać.
[43410][43428]Mam teraz resztę ziaren soi
[43428][43446]z Illinois.
[43447][43476]- Która nie jest GMO.|- Odmiana publiczna.
[43477][43517]Kiedy dojdzie do momentu,|że nie będę mógł kupić certyfikowanego ziarna,
[43518][43546]to co zrobię?|Jaki mam wybór?
[43581][43607]Kupiłem tę listę,|przyszłą mailem.
[43607][43649]To czarna lista Monsanto's|zawierająca nieautoryzowanych rolników.
[43650][43662]Łał.
[43662][43687]Każdy farmer jest pozwany do sądu,
[43687][43710]albo rachunki, lub
[43711][43737]nie dostarczył im dokumentów,
[43738][43757]więc figuruje w ich bazie.
[43757][43775]W moim przypadku, dlatego tam jestem,
[43776][43800]ponieważ nie przekazałem im swoich danych.
[43800][43828]- Czy ja jestem na tej liście?|- Tak, jesteś.
[43828][43848]Łał.
[43848][43875]Widzę też 2 innych farmerów dla których pracowałem.
[43875][43901]Ta lista... tu chodzi o to,
[43901][43928]że nie mogę kupić produktów Monsanto, rozumiesz?
[43928][43942]Racja.
[43942][43967]Więc dochodzimy do kwestii|"Co będę uprawiał?"
[43994][44021]Monsanto pozwało mnie stawiając zarzut
[44021][44054]że zachęcam rolników do naruszania patentów
[44055][44077]czyszcząc ich własne ziarno.
[44155][44177]Jeszcze nie byłem na sali sądowej
[44177][44207]a mam już do zapłaty 25,000 dolarów.
[44229][44248]Ludzie, którzy byli moimim przyjaciółmi
[44248][44273]teraz ledwie się do mnie odzywają.
[44308][44332]Byliśmy przyjaciółmi przez 50 lat,
[44332][44355]a teraz prawie w ogóle się nie widujemy.
[44356][44368]Prawda.
[44370][44415]Zgodnie z warunkiem ugody ten farmer|nie może publicznie wypowiadać się o swojej sprawie.
[44415][44433]Nie poczywam się do winy,
[44434][44462]ale taniej wychodziło zapłacić karę
[44462][44485]niż z nimi walczyć.
[44486][44505]- To cię gryzie,...|- Prawda.
[44505][44530]...bo uważasz, że masz rację,
[44531][44552]ale przyznajesz się, że jej nie masz.
[44624][44654]Monsanto fałszywie oskarżyło nas o naruszenie patentu
[44654][44674]i złamanie umowy.
[44675][44695]Żadne nie było prawdą.
[44696][44729]Wchodzisz na rynek,|znajdujesz dominującego farmera
[44729][44761]i jeśłi ich zrujnujesz, nastraszysz resztę i ustawisz w szeregu.
[44776][44795]Moja rodzina wydała 400,000 dolarów
[44795][44819]na walkę, postępowanie przedprocesowe.
[44819][44838]A potem nam powiedziano, że potrzebny jest
[44839][44854]kolejny milion na sam proces.
[44864][44889]Zawarliśy ugodę poza sądem.
[44889][44916]Według mnie na dziś system działa tak:
[44916][44937]że Sprawiedliwość ma wagę
[44937][44959]z plikami banknotów na szalach
[44959][44988]i ten, kto położy na szali więcej pieniędzy,
[44989][45014]zatrudni więcej ekspertów|i będzie najbardziej
[45014][45044]skłonny do największych kłamstw,|będzie zwycięzcą.
[45044][45075]Tak wydaje się na dziś działać system sprawiedliwości.
[45075][45091]To koropne.
[45091][45111]Jak rolnik może się sam obronić
[45111][45130]przed międzynarodową korporacją, jak Monsanto?
[45144][45170]Zaledwie 3 dni temu rozmawiałem z młodym mężczyzną.
[45171][45191]Byli na jego farmie, wiecie?
[45191][45224]A ten biedny chłopak właśnie zaczynał.
[45225][45249]Jego narzeczona tam była.|Rozmawiałem z nimi
[45249][45269]i starałem się jak najlepiej im doradzić.
[45270][45289]Niestety moją najlepszą radą było:
[45289][45334]"Musisz spróbować wyjść z tego cało.
[45335][45358]Nie walcz z nimi.|Musisz się przestawić
[45359][45385]i dać im to, co chcą,|bo nie dasz rady się obronić."
[45404][45426]W przypadku Monsanto,|kontrola to podstawa.
[45427][45460]Jak chcesz robić w produkcji rolnej,
[45460][45480]musisz się położyć do łóżka z Monsanto.
[45493][45511]Oni mają soję na własność.
[45512][45543]I będą kontrolować ten produkt
[45543][45566]od ziarna do sklepu.
[45567][45588]W efekcie, oni kontrolują żywność.
[45617][45685]Monsanto odmówiło wywiadu do tego filmu.
[45736][45755]PRZESŁONA
[45755][45780]To były obrotowe drzwi, w których
[45781][45807]kręcili się szefowie Monsanto
[45808][45827]i różni przedstawiciele instytucji,
[45828][45852]sądów i agencji, podejmujący decyzje.
[45852][45895]Justice Clarence Thomas był prawnikiem Monsanto.
[45895][45929]Nie było by w tym nic niezwykłego|SĘDZIA SĄDU NAJWYŻSZEGO OD 1991 DO DZIŚ
[45929][45964]gdyby nie udział w pewnej rozprawie sądowej|dotyczącej kwestii zachowywania zboża.
[45965][45995]Justice Clarence Thomas napisał opinię większości
[45996][46022]w sprawie, która pozwalała tym firmom
[46022][46052]powstrzymywać rolników przed sianiem własnego ziarna.
[46053][46070]Monsanto ma bardzo bliskie powiązania
[46071][46083]z administracją Busha...
[46083][46120]RUMSFELD: SZEF SEARL, KUPIONA PRZEZ MONSANTO|ASHCROFT: SENATOR, OTRZYMAŁ REKORDOWĄ DOTACJĘ OD MONSANTO
[46120][46130]i administracją Clintona.
[46130][46161]KANTOR: ZARZĄD W MONSANTO|SHAPIRO: SZEFT MONSANTO, TERAZ DORADCA CLINTONA
[46163][46190]I dlatego nie ma za dużo debaty politycznej
[46191][46219]na temat radykalnych zmian w naszym łańcuchu żywnościowym.
[46227][46270]SENATOR: DO 1993 -|CZŁONEK ZARZĄDU SMITHFIELD: OD 2000 DO DZIŚ
[46272][46297]Nasz rząd przez ostatnie 25 lat
[46297][46335]został zdominowany przez te sektory gospodarki|KIEROWNIK LABOLATORIÓW MONSANTO DO 1989
[46335][46372]które miał regulować i kontrolować.|SZEF ODDZIAŁU URZĘDU DS. ŻYWNOŚCI I LEKÓW: OD 1989 DO DZIŚ
[46372][46397]WICE-PREZES MONSANTO DO 2000|SZEF AGENCJI OCHRONY ŚRODOWISKA 2001-2003
[46397][46419]Szansa pojawi się jak tylko znajdą się ludzie
[46420][46448]z doświadczeniem w branży, którzy mogliby się stać regulatorami.
[46448][46488]PRAWNIK, DORADZAŁ MONSANTO PRZY ŻYWNOŚCI GMO|ZASTĘPCA KOMISARZA URZĘDU DS. ŻYWNOŚCI I LEKÓW
[46488][46521]Wszystko zależy od tego, po której stronie się opowiedzą.
[46523][46570]Odrzucił decyzję Urzędu nakazującą|oznakowywanie żywności genetycznie modyfikowanej.
[46570][46584]WICE-PREZES MONSANTO
[46584][46607]Mówimy o władzy
[46607][46631]scentralizowanej władzy
[46631][46648]i ta władza jest używana
[46648][46676]przeciwko ludziom, którzy|naprawdę produkują żywność,
[46677][46689]jak rolnicy.
[46690][46708]Używana jest przeciwko pracownikom,
[46709][46724]którzy pracują dla tych firm
[46725][46750]a także przeciw konsumentom,
[46750][46777]ktorzy celowo utrzymywani są w niewiedzy
[46777][46800]o tym, co jedzą,|skąd to pochodzi
[46800][46823]i jakie skutki to wywołuje w ich organizmach.
[46823][46847]CENTRUM PRAWNE STANU KALIFORNIA
[46847][46888]Witam Panią przewodniczącą i członków.
[46889][46929]SB-63 prawo klientów do wiedzy.
[46930][46964]Wymaga ono tylko, aby żywnośc klonowana
[46965][46987]była oznaczana, jako klonowana.
[46988][47010]Zwierzęta klonowane
[47011][47038]to zupełnie nowa sprawa.
[47039][47064]I jestem zdumiony że Urząd ds. Żywności i Leków
[47065][47103]nie tylko chce dopuścić|do sprzedaży takiej żywności
[47104][47121]bez dalszych badań,
[47122][47149]lecz chce również zezwolić na sprzedaż takiego mięsa
[47150][47168]bez żadnych oznaczeń.
[47169][47190]Ilu świadków ma strona przeciwna?
[47190][47215]Noelle Cremers z Kalifornijskiego Biura Farmerów.
[47216][47230]Chciałabym zwrócić uwagę,
[47231][47258]że powodem dla którego niepokoi nas znakowanie
[47258][47291]jest wywoływanie niepotrzebnego lęku u konsumentów.
[47291][47308]Doóki przemysł nie będzie miał szansy
[47309][47328]przekonać ludzi, czemu chcemy używać tej technologii
[47329][47344]oraz do pokazania jej wartości
[47344][47367]nie sądzimy że naklejka
[47368][47387]z ostrzeżeniem im pomoże.
[47414][47432]SB-63 przeszło legislację stanową.
[47432][47452]Ale Gubernator Schwarzenegger ją odrzucił.
[47452][47478]Te firmy walczą paznokciami i zębami
[47478][47496]przeciw znakowaniu.
[47507][47526]Przemysł spożywczy walczył przeciwko
[47527][47545]informowaniu was o kaloriach.
[47545][47565]Walczył przeciw mówieniu wam
[47565][47582]czy są tłuszcze trans w ich produktach.
[47582][47609]Przetwórcy mięsa przez lata unikało
[47610][47633]informowania o kraju pochodzenia.
[47633][47673]Walczyli, żeby nie oznakowywać|żywności genetycznie modyfikowanej,
[47674][47708]a teraz 78% produktów przetwożonych w sklepach
[47709][47746]ma jakiś genetycznie modyfikowany składnik.
[47746][47772]Myślę, że to jedna z naważniejszych bitw
[47772][47792]o prawo konsumentów do wiedzy
[47793][47819]co jest w ich żywności i jak to wyhodowano.
[47831][47851]Oni nie tylko chcą żebyś nie wiedział
[47851][47875]co jest w środku,
[47875][47899]ale udało im się także|spowodować za sprzeczne z prawem
[47900][47927]krytykowanie ich produktów.
[47942][47972]Możesz mi powiedzieć, co zmieniłaś w swoim żywieniu?
[47973][47993]Tak, my...
[47993][48020]powinieneś najpierw porozmawiać z prawnikiem
[48020][48034]zanim o tym powiesz.
[48035][48053]Co? Możesz mówić o tym...|my nie...
[48053][48070]Wiem, ale...
[48071][48090]Może się zdażyć, że branża wołowoa i drobiarska
[48090][48107]dobierze się do mnie i ja naprawdę...
[48107][48135]Poważnie? Za mówienie...|to jest...
[48136][48156]Zależy od kontekstu.
[48156][48174]Przecież nie mówisz|"Ktoś tego nie je."
[48175][48189]Tak, przykro mi,|Robert,
[48190][48212]ale cały czas jestem o to pytana.
[48213][48243]Na początku mówiłam sobie
[48244][48266]"Co mnie to obchodzi, niech mnie skarżą.
[48267][48288]Dajmy im spróbować oskarżyć matkę
[48288][48314]zmarłego dziecka i zobaczymy."
[48314][48344]To niesamowite, że nie możesz powiedzieć...
[48344][48393]jak się zmieniło życie twojej rodziny...|- "Prawa paszkwilu wegetariańskiego"...
[48408][48423]są inne.
[48438][48474]Przemysł spożywczy jest lepiej chroniony
[48474][48498]niż inne branże.
[48498][48533]Mamy wiele pytań o tę chorobę wsiekłych krów.
[48533][48564]Kiedy przypomnisz sobie, jak Oprah została
[48564][48586]pozwana przez branżę mięsną
[48586][48612]za coś co powiedziała w swoim programie.
[48613][48634]To mnie powstrzymało przed
[48635][48654]zjedzeniem kolejnego hamburgera.
[48675][48741]Teksańscy farmerzy bydła pozwali Oprah za|znieważanie ich produktu i utratę zysków.
[48759][48800]Po 6 latach procesu i ponad 1 mln USD|opłat prawnych Oprah w końcu wygrała.
[48800][48824]- Dzień dobry, Oprah.|- Witam wszystkich.
[48824][48846]Jestes zadowolona, że to już dobiega do końca?
[48847][48881]Tak mi się wydaje, prawda?
[48882][48918]Tak, mogę tak powiedzieć.|Widzę już koniec.
[48934][48953]W Kolorado jest przestępstwem,
[48953][48978]jeśli jesteś skazany z prawa paszkwilu wegetariańskiego.
[48979][48993]Więc idziesz do więzienia
[48994][49012]za krytykowanie mięsa wołowego
[49012][49035]produkowanego w Kolorado.
[49035][49068]Trwają wysiłki w kilku stanach farmerskich
[49068][49088]o uznanie za niezgodne z prawem publikowanie
[49088][49124]fotografii przedstawiających jakiekolwiek
[49125][49153]operacje przemysłowe czy obory.
[49154][49173]W tym samym czasie przeforsowali prawo
[49174][49217]nazywanym ustawą cheesburgerową,
[49218][49236]dzięki której jest
[49237][49256]niezmiernie ciężko ich pozwać.
[49256][49284]Te firmy mają legiony prawników
[49284][49319]i mogę cię pozwać, choć będą wiedzieć, że nie wygrają,
[49319][49343]tylko po to, aby wysłać wszystkim wiadomość.
[49376][49429]Monsanto pozwało Moe Parra za|"namawianie rolników do łamania patentu"
[49429][49461]poprzez czyszczenie ich ziarna.
[49464][49490]Mamy nagranie zeznania Maurice'a Parr
[49490][49509]w sprawie przeciwko Monsanto Company
[49509][49529]i Monsanto Technology|przeciwko Maurice'owi Parr.
[49529][49573]Mr. Parr, przejrzeliśmy pana konta bankowe
[49573][49590]do tej sprawy.|Wie Pan o tym?
[49644][49666]Powiem wam, co mnie najbardziej|przeraża po dzis dzień,
[49666][49713]to fakt, że mieli mój każdy czek bankowy, który wypisałem
[49713][49741]z każdego banku, którego używałem
[49741][49766]przez ostatnie 10 lat.
[49766][49786]Czy ma pan ziemię, panie Parr?
[49787][49808]- Tak.|- Man #2: Ile akrów pan ma?
[49809][49819]Trzy.
[49819][49841]Od kiedy ma pan ten komputer Dell?
[49841][49878]Ktorzy z pana klientów czyścili ziarna soi?
[49879][49898]- Pan. Kaufman?|- Tylko fasola.
[49899][49924]Ci ludzie to nie są klienci,
[49924][49944]to moi przyjaciele.
[49945][49981]Boli mnie serce, gdy pomyślę
[49981][50016]że ta lista jest w rękach Monsanto.
[50017][50035]Harold Sinn?
[50045][50065]Tylko fasola.
[50066][50085]To pierwsza sprawa,
[50086][50115]w której firma od ziaren pozywa
[50115][50135]kogoś za czyszczenie ziarna.
[50136][50155]Jeśli Monsanto wygra sprawę,
[50155][50172]STEPHEN R. PENNEL - OBROŃCA MOE
[50172][50188]to nie tylko Moe wypadnie z biznesu,
[50188][50216]ale byłby to również zakaz dla wszystkich rolników w kraju
[50216][50250]do robienia tego, ponieważ mamy już precedens.
[50250][50279]Czy któremukolwiek z tych klientów
[50279][50299]powiedział pan, że już więcej nie
[50299][50329]z pana usług czyszczenia ziarna?|- Ron Merrill.
[50330][50359]W zasadzie wypadam z branży.
[50359][50387]- Max Lowe.|- Jestem skończony.
[50387][50417]Jerry Kaufman.|Bill Zeering.
[50418][50442]Robert Duvall.
[50464][50525]Po 4 miesiącach Moe Parr poszedł na ugodę z Monsanto|ponieważ nie już pieniędzy na proces.
[50567][50590]SYSTEM W SZOKU
[50616][50641]Mieliśmy system nastawiony na osiąganie
[50642][50663]tylko jednego - wydajności,
[50663][50698]więc uprawiamy mało rodzajów roślin,
[50699][50718]w bardzo małej ilości odmian,
[50718][50739]przez niewielką ilość firm.
[50739][50763]I choć wydajność jest osiągnięta,
[50764][50788]system jest coraz bardziej niestabilny.
[50789][50810]Nastąpi załamanie wcześniej, czy później.
[50811][50830]I nigdy nie wiemy
[50831][50848]kiedy i gdzie to się stanie.
[50867][50896]Nowoczesne rolnictwo jest mocno uzależnione
[50896][50926]od ogromnych ilości paliwa.
[50938][50955]W naszych farmach zużywamy
[50955][50986]około 40,000 galonów ropy rocznie.
[50986][51015]Konsumujemy mnóstwo ropy nie wiedziąc o tym.
[51015][51036]Zapewnienie sterowania w rzeźni,
[51037][51060]wymaga 75 galonów ropy.
[51060][51086]Więc to, co widzimy,
[51086][51111]wysoce wydajną maszynerię
[51112][51154]zupełnie nieodporną na takie szoki,
[51154][51182]jak skok cen ropy.
[51183][51215]Ceny jedzenia wzrosły o 3,9%
[51215][51234]względem cen w ubiegłym roku.
[51234][51263]Popatrzmy na kukurydzę, inne podstawowe źródłi pożywienia,
[51263][51274]ceny najwyższe od 12 lat.
[51275][51301]Póki co możemy sprzedawać ziarno tak tanio
[51301][51317]jak nikt inny na świecie,
[51318][51348]rolnicy z innych krajów, ktorzy nie mają dofinansowania
[51349][51369]nie mogą z nami konkurować.
[51369][51394]Więc ich zdolność do produkowania żywności
[51395][51414]została zachwiana.
[51415][51436]Światowi brakuje żywności
[51436][51463]i nikt o tym nie mówi.|Nie mamy rezerw.
[51463][51485]Na całym świecie były protesty.
[51486][51521]Kryzys głodowy już doprowadził do upadku jednego rządu.
[51521][51546]Nie ma miesiąca
[51546][51568]żeby nie było słychać jakiś wiadomości,
[51568][51591]uchylających kurtynę skrywającą tajemnice
[51592][51608]produkcji przemysłowej żywności.
[51625][51654]Oszołomione krowy: zbyt chore lub słabe by iść
[51655][51684]Brutalnie stawiane na nogi w drodze do rzeźni.
[51684][51713]Miliony galonów skoncentrowanego nawozu
[51714][51740]zmywane do rzek.
[51740][51758]Rządowy car żywności poinformował,
[51758][51780]że nie ma możliwości wyśledzenia
[51781][51813]pochodzenia ostatniej epidemii salmonelli.
[51813][51848]Za każdym razem, kiedy te historie wypływają,
[51848][51869]Ameryka uczy się troszeczkę o tym,
[51869][51899]co dzieje się w kuchni, gdzie jedzenie jest przygotowywane.
[51899][51943]I za każdym razem odwracają się z obrzydzeniem
[51944][51965]i zaczynają szukać alternatyw.
[52043][52063]Ironicznie, przeciętny konsument
[52064][52084]nie czuje się mocny.
[52084][52108]Oni się czują odbiorcami
[52108][52131]czegokolwiek, co przemysł dla nich
[52131][52147]wymyślił do konsumpcji.
[52147][52165]Uwierzcie mi,|jest dokładnie odwrotnie.
[52177][52202]Kiedy przesuwamy produkt przed sklepowym skanerem,
[52203][52237]głosujemy na lokalną lub nie|organiczną lub nie.
[52237][52271]W Wal-Mart rok temu podjęliśmy decyzję
[52272][52305]o przejściu na mleko bez hormonu rBST.
[52305][52330]podjęliśmy tę decyzję analizując preferencji klientów.
[52330][52353]Klient indywidualny
[52354][52374]zmienił największą firmę na świecie
[52375][52392]i w ten sposób,
[52393][52419]prawdopodobnie wbił ostatni gwóźdź do trumny
[52419][52435]syntetycznych hormonów wzrostu.
[52451][52473]Jeść zdrowo kosztuje w tym kraju
[52473][52506]więcej niż jeść źle.|Pochłonie to więcej pieniędzy
[52506][52523]więc po prostu niektórych na to nie stać.
[52523][52539]To jeden z głównych powodów
[52540][52559]dla których potrzeba zmian politycznych,
[52559][52589]żeby marchewki były tańsze niż czipsy.
[52610][52631]Ludzie myślą "Te firmy są tak wielkie
[52631][52659]i tak potężne, jak my możemy coś zmienić?"
[52659][52678]Ale spójrzcie na przemysł tytoniowy.
[52678][52710]Miał potężną kontrolę nad polityką publiczną
[52711][52733]ale ta kontrola została złamana.
[52734][52768]Walka z branżą tytoniową to idealny przykład
[52768][52803]jak nieodpowiedzialne zachowanie branży
[52804][52823]można zmienić.
[52847][52882]Wyobraźcie sobie co by sią stało,|gdbyby polityką kraju
[52883][52914]było osiągnięcie celu
[52915][52945]zmniejszenie z roku na rok
[52946][52975]liczby osób w szpitalach.
[52975][53005]Czy nie byłby to sukces?
[53005][53025]Trzeba by było mieć żywność
[53025][53041]tak bogatą odżywczo,
[53042][53056]tak nieprzetworzoną
[53057][53092]że ludzie, którzy by ją jedli,
[53093][53111]mieliby więcej energii,
[53112][53138]i chorowali mniej.
[53139][53162]Zobaczcie, oto szlachetny cel.
[53174][53196]Nie mogę zmienić faktu, że Kevin nie żyje.
[53214][53238]Kiedy mówię komuś, że zmarło moje dziecko,
[53239][53262]nie lubię tego spojrzenia pełnego litości,
[53263][53281]który pojawia się w ich oczach
[53282][53309]i tego że mi współczują.
[53309][53334]Mogę się sama nad soba litować,
[53334][53366]wielkie dzięki.|Nie potrzebuję jej od innych ludzi.
[53367][53386]Potrzebuję, żeby mnie wysłuchali
[53386][53405]i pomogli mi zmienić sytuację.
[53427][53448]Musisz zrozumieć nas, rolników,
[53448][53488]musimy dostarczyć rynkowi to, czego on się domaga.
[53488][53511]Jeśli chcesz mleko za dwa dolary,
[53511][53551]musisz miał oborę w odródku. Po prostu.
[53551][53575]Ludzie muszą zacząć się domagać
[53576][53599]dobrego dla zdrowia pożywienia.
[53600][53616]A my je dostarczymy.|Obiecuję Wam.
[53616][53645]Jesteśmy bardzo utalentowani.|Dostarczymy.
[53646][53670]To wszystko, co mam do powiedzenia.
[53716][53738]Możesz głosować, aby zmienić ten system.
[53738][53782]Trzy razy dziennie.
[53818][53832]Kupuj w firmach, które traktują
[53842][53914]ludzi, zwierzęta i środowisko|z szacunkiem.
[53948][53974]Kiedy idziesz do sklepu
[53974][53994]wybieraj żywność sezonową.
[53994][54011]Kupuj żywność ekologiczną
[54011][54029]Dowiedz się, co jest w twoim produkcie.
[54029][54058]Czytaj etykiety.
[54058][54089]Wiedz, co kupujesz.
[54093][54125]Pożywienie przeciętnie podróżuje
[54125][54146]1500 mil od farmy do sklepu.
[54146][54168]Kupuj żywność, która rośnie lokalnie.
[54168][54199]Kupuj prosto od rolników.
[54199][54215]Uprawiaj ogród.
[54215][54246]Nawet niewielki.
[54287][54308]Gotuj razem z rodziną
[54308][54332]i jedzcie wspólnie.
[54354][54374]Każdy ma prawo do zdrowej żywności.
[54384][54422]Upewnij się, że w twoim sklepie|żywność jest oznakowywana.
[54422][54467]Poproś kierownictwo szkoły,|o przygotowywanie zdrowej żywności.
[54481][54510]Urząd ds. Żywności i Leków i|Amerykański Departament ds. Rolnictwa
[54510][54529]mają obowiązek chronić ciebie|i twoją rodzinę.
[54529][54555]Powiedz Kongresowi, by wymusił|standardy bezpieczeństwa żywności.
[54555][54579]I ponownie wprowadził prawo Kevina.
[54599][54664]Jeśli się modlisz, poproś o pokarm,|który da nam wszystkim zdrowie.
[54664][54716]A także naszej planecie.
[54726][54799]Możesz zmienić świat z każdymu kęsem.
[54823][54844]Głodny zmian?