Dziennik Ustaw Nr 204  12687  Poz. 1723
1723
ROZPORZŃDZENIE MINISTRA GOSPODARKI1)
z dnia 6 listopada 2002 r.
w sprawie bezpieczeł
stwa i higieny pracy przy obs"udze obrabiarek skrawajÄ…cych do metali.
aby móg" on bez przeszkód obserwowaç prac´ nadzo-
Na podstawie art. 23715 ż 2 ustawy z dnia 26 czerw-
rowanych obrabiarek.
ca 1974 r.  Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21,
poz. 94, z póęn. zm.2)) zarzÄ…dza si´, co nast´puje:
ż 6. 1. Obrabiarki powinny byç wyposaÅ»one w os"o-
ny chroniÄ…ce obs"ugujÄ…cych przed urazami powodo-
ż 1. Dla celów niniejszego rozporządzenia przez ob-
wanymi przez wióry oraz przed rozbryzgiem cieczy
rabiarki skrawajÄ…ce do metali, zwane dalej  obrabiar-
ch"odzÄ…cych.
kami , rozumie si´ maszyny s"uŻące do nadawania
przedmiotom obrabianym Żądanego kszta"tu metodą
2. Os"ony, o których mowa w ust. 1, powinny byç
skrawania, w tym w szczególnoĘci: tokarki, wiertarki,
wyposaŻone w urządzenia uniemoŻliwiające ich otwar-
frezarki, strugarki i szlifierki.
cie podczas pracy obrabiarki.
ż 2. MontaÅ» i eksploatacja obrabiarek powinny byç
3. Os"ony sta"e wystajÄ…ce poza obrys obrabiarki
zgodne z dokumentacjÄ… techniczno-ruchowÄ… lub in-
oraz os"ony ruchome zmieniające swoje po"oŻenie
strukcjÄ… obs"ugi.
podczas pracy obrabiarki powinny byç oznakowane
barwami i znakami bezpieczeł
stwa, zgodnie z Polskimi
ż 3. Drogi transportowe w pomieszczeniu lub hali
fabrycznej, w których zainstalowano obrabiarki, po- Normami.
winny spe"niaç wymagania okreĘlone w odr´bnych
ż 7. 1. Lampy elektryczne przeznaczone do oĘwie-
przepisach.
tlania bezpoĘredniego stanowiska pracy powinny byç
zasilane prÄ…dem elektrycznym o napi´ciu 24 V, a nat´-
ż 4. 1. Transport zmechanizowany przedmiotów
Å»enie tego oĘwietlenia powinno zapewniaç widocz-
przeznaczonych do obróbki skrawaniem i ich odbiór po
noĘç pozwalajÄ…cÄ… na bezpieczne wykonywanie pracy.
wykonanej obróbce powinien byç tak zorganizowany,
aby nie powodowa" zagroŻenia bezpieczeł
stwa dla ru-
2. Stanowisko pracy przy obrabiarce powinno znaj-
chu pracowników i transportu wewnątrzzak"adowego.
dowaç si´ na powierzchni równej, bez progów i Ęliskich
nawierzchni.
2. Narz´dzia pomocnicze i pomiarowe stosowane
przy obs"udze obrabiarek powinny byç oddzielone od
3. Obrabiarki o duÅ»ych rozmiarach powinny byç ob-
miejsca sk"adowania przedmiotów przed i po obróbce
s"ugiwane z pomostu spe"niajÄ…cego wymagania okre-
skrawaniem.
Ęlone w odr´bnych przepisach.
3. Wióry powstające podczas pracy obrabiarek po-
4. W przypadku gdy podczas obs"ugi obrabiarki ist-
winny byç na bieŻąco odprowadzane z pomieszczenia
nieje ryzyko poparzenia, pracodawca powinien wypo-
lub hali fabrycznej na sk"adowisko zak"adowe.
saÅ»yç te obrabiarki w os"ony, a gdy jest to niemoÅ»liwe
ż 5. 1. W przypadku gdy obs"uga obrabiarki wyma- ze wzgl´dów technicznych  wyposaÅ»yç pracowników
ga kilku pracowników, o jej uruchomieniu i przebiegu w Ęrodki ochrony indywidualnej, zgodnie z odr´bnymi
procesu skrawania powinien decydowaç pracownik przepisami.
odpowiedzialny za ca"oĘç procesu skrawania na obra-
ż 8. JeŻeli obrabiarki zosta"y zainstalowane przy
biarce.
przejĘciach przeznaczonych dla ruchu pracowników,
2. Stanowisko pracy pracownika, o którym mowa przy drogach transportu wewnątrzzak"adowego lub
w ust. 1, powinno byç usytuowane w takim miejscu, ustawione obok siebie, to obrabiarki te naleÅ»y zabez-
pieczyç przed zagroÅ»eniami stwarzanymi dla:
      
1)
Minister Gospodarki kieruje dzia"em administracji rzÄ…do-
1) sÄ…siednich stanowisk pracy;
wej  gospodarka, na podstawie ż 1 ust. 2 pkt 1 rozporzą-
dzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2002 r.
2) ruchu pracowników;
w sprawie szczegó"owego zakresu dzia"ania Ministra Go-
spodarki (Dz. U. Nr 97, poz. 867).
3) transportu wewn´trznego.
2)
Zmiany wymienionej ustawy zosta"y og"oszone w Dz. U.
z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 113, poz. 717, z 1999 r. Nr 99,
ż 9. Przed uruchomieniem obrabiarki naleŻy spraw-
poz. 1152, z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Nr 43, poz. 489, Nr 107,
dziç stan techniczny jej zabezpieczeÅ‚
.
poz. 1127 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 11, poz. 84, Nr 28,
poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr 99, poz. 1075, Nr 111,
ż 10. 1. Podczas przerw w pracy obrabiarki narz´-
poz. 1194, Nr 123, poz. 1354, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154,
dzia skrawajÄ…ce powinny byç odsuni´te od obrabiane-
poz. 1805 oraz z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 135, poz. 1146,
Nr 199, poz. 1673 i Nr 200, poz. 1679. go przedmiotu.
Dziennik Ustaw Nr 204  12688  Poz. 1723
2. W przypadku zakoł
czenia pracy lub unierucho- 3) obs"ugujÄ…cy powinien pracowaç z nakrytÄ… g"owÄ….
mienia obrabiarki na czas d"uŻszy niŻ jedna zmiana ro-
bocza, wy"Ä…czniki g"ówne i awaryjne powinny byç za- 2. Przed przystÄ…pieniem do czyszczenia lub konser-
blokowane. wacji obrabiarki naleÅ»y wy"Ä…czyç jej nap´d i zabezpie-
czyç przed przypadkowym uruchomieniem.
ż 11. 1. JeŻeli podczas pracy obrabiarki powstaje
3. Podczas pracy obrabiarki niedopuszczalne jest:
wiór wst´gowy, naleÅ»y zastosowaç niezb´dne Ęrodki
techniczne, ograniczające zagroŻenia związane z po-
wstawaniem tego typu wiórów. 1) ch"odzenie narz´dzia lub obrabianego przedmiotu
za pomocą mokrego czyĘciwa;
2. Do Ęrodków technicznych, o których mowa
2) dokonywanie czynnoĘci konserwacyjnych w przy-
w ust. 1, naleŻą przede wszystkim zgarniacze wiórów
padku, gdy instrukcja obs"ugi nie zezwala na takÄ…
oraz mechaniczny transporter do usuwania wiórów
czynnoĘç;
bezpoĘrednio na sk"adowisko zak"adowe.
3) zatrzymywanie wrzeciona lub uchwytu r´kÄ…;
3. W przypadku braku technicznych moŻliwoĘci za-
stosowania mechanicznego transportera, o którym
4) nak"adanie pasów nap´dowych i regulacja ich na-
mowa w ust. 2, obs"ugujÄ…cego obrabiark´ naleÅ»y wy-
ciÄ…gu.
posaÅ»yç w narz´dzia pozwalajÄ…ce na bezpieczne usu-
wanie wiórów z obrabiarki.
4. Podczas przerw w pracy niedopuszczalne jest po-
zostawianie obrabiarki bez nadzoru lub zezwalanie na
4. Wióry powstające podczas pracy obrabiarki wy-
jej obs"ugiwanie osobom nieuprawnionym.
posaÅ»onej w zbiornik do ich gromadzenia powinny byç
systematyczne usuwane z tego zbiornika i przechowy-
ż 15. 1. Naprawy obrabiarek powinny byç dokony-
wane w miejscu i w sposób niestwarzający zagroŻeł

wane wy"ącznie przez osoby upowaŻnione przez pra-
dla pracowników.
codawc´.
5. Niedopuszczalne jest usuwanie wiórów spr´Å»o-
2. Przed przystąpieniem do napraw, o których mo-
nym powietrzem lub bez odpowiedniego narz´dzia
wa w ust. 1, naleÅ»y umieĘciç w widocznym miejscu ta-
r´cznego.
blic´ ostrzegawczÄ… z napisem:  Uwaga naprawa  nie
uruchamiaç .
ż 12. Do podnoszenia i zak"adania przedmiotów
przeznaczonych do obróbki, o masie powyŻej 10 kg,
3. JeŻeli przy naprawach, o których mowa w ust. 1,
powinny byç stosowane urzÄ…dzenia pomocnicze
jest wymagane podniesienie os"on, przed ich podnie-
zmniejszajÄ…ce wysi"ek pracownika.
sieniem naleÅ»y sprawdziç stan zabezpieczenia blokujÄ…-
cego ich opadanie.
ż 13. 1. Przedmiot w uchwycie obrabiarki, imadle
lub w przyrzÄ…dzie mocujÄ…cym powinien byç tak zamo-
cowany, aby podczas pracy obrabiarki nie zmieni" swe- 4. Po dokonanej naprawie uruchomienie obrabiar-
go po"oÅ»enia i nie zosta" wyrwany z elementu mocujÄ…- ki nast´puje po uzyskaniu zgody pracodawcy lub s"uÅ»-
cego, w wyniku dzia"ania si" bezw"adnoĘci lub si" skra- by serwisowej wykonujÄ…cej napraw´.
wania.
ż 16. 1. Stanowiska pracy przy obs"udze centrum
obróbkowego, magazynów narz´dzi, podajników na-
2. Obrabiarki wyposaŻone w uchwyt hydrauliczny
lub pneumatyczny powinny byç wyposaÅ»one w urzÄ…- rz´dzi skrawajÄ…cych oraz przedmiotów powinny byç
dzenia blokujące, uniemoŻliwiające wyrwanie zamoco- zabezpieczone os"onami sta"ymi lub ruchomymi.
wanego przedmiotu w przypadku zaniku ciĘnienia
w uk"adzie zasilania.
2. Przestrzeł
przemieszczania si´ podajnika przed-
miotów poza obrys obrabiarki powinna byç zabezpie-
czona os"onami.
3. Uruchomienie urządzenia blokującego, o którym
mowa w ust. 2, powinno uniemoÅ»liwiaç kontynuowa-
nie obróbki skrawaniem oraz byç sygnalizowane sy- 3. W przypadku braku technicznej moÅ»liwoĘci za-
gna"em Ęwietlnym lub dÄ™wi´kowym. stosowania os"ony, o której mowa w ust. 2, centrum
obróbkowe powinno byç wyposaÅ»one w sygnalizacj´
ĘwietlnÄ… lub dÄ™wi´kowÄ… uruchamianÄ… w czasie prze-
ż 14. 1. Podczas pracy obrabiarki:
mieszczania si´ podajnika z przedmiotem poza obrys
obrabiarki.
1) stosowane narz´dzia skrawajÄ…ce oraz przyrzÄ…dy po-
miarowe naleÅ»y przechowywaç w szafkach narz´-
dziowych, rega"ach lub stojakach; 4. Przed uruchomieniem centrum obróbkowego
obs"ugujÄ…cy powinien sprawdziç w szczególnoĘci:
2) r´kawy przy nadgarstkach obs"ugujÄ…cego powinny
byç opi´te; 1) czystoĘç gniazda wrzeciona i szcz´k uchwytu;
Dziennik Ustaw Nr 204  12689  Poz. 1723
2) prawid"owoĘç rozmieszczenia narz´dzi skrawajÄ…- miotów naleÅ»y tak dobieraç, aby nie spowodowaç
cych w magazynie i ich stan techniczny oraz sto- drgał
obrabiarki.
pieł
zuŻycia ostrzy;
ż 22. Przed uruchomieniem wiertarki naleŻy spraw-
3) stan wype"nienia zbiornika wiórami;
dziç stan zamocowania przedmiotu poddanego wier-
ceniu oraz usunÄ…ç ze sto"u zb´dne przedmioty lub na-
4) stan wype"nienia magazynu przedmiotami prze- rz´dzia pomocnicze.
znaczonymi do obróbki przed i po jej wykonaniu;
ż 23. 1. Przedmiot poddawany wierceniu powinien
5) poziom cieczy ch"odzącej w zbiorniku i ciĘnienie
byç tak zamocowany na stole lub w imadle wiertarki,
w uk"adzie hydraulicznym bÄ…dÄ™ pneumatycznym;
aby jego obrót lub przemieszczenie pod wp"ywem
dzia"ania si"y skrawania by" niemoŻliwy.
6) stan pozycji wyjĘciowych do pracy zespo"u robo-
czego centrum.
2. Elementy stosowane do zamocowania narz´dzi
w uchwycie wiertarki nie powinny wystawaç poza ob-
ż 17. 1. Uchwyty i tarcze zabierakowe obrabiarek
rys uchwytu lub wrzeciona tej wiertarki.
niezabezpieczone na ca"ej przestrzeni roboczej sta"ymi
os"onami powinny byç os"oni´te os"onami z urzÄ…dze-
3. JeŻeli wymaganie, o którym mowa w ust. 2, jest
niem blokującym, uniemoŻliwiającym otwarcie os"ony
niemoŻliwe do wykonania, wystający element naleŻy
w czasie pracy obrabiarki.
zabezpieczyç os"onami.
2. Sto"y obrotowe, w szczególnoĘci tokarek karuze-
ż 24. 1. CzynnoĘci związane z mocowaniem, wy-
lowych, powinny byç wyposaÅ»one na ca"ym obwodzie
mianÄ… narz´dzi skrawajÄ…cych lub ustawianiem przed-
w os"ony chroniące przed zagroŻeniami powodowany-
miotów na wiertarce oraz dokonywaniem niezb´dnych
mi przez wióry lub ciecz ch"odzącą.
pomiarów powinny byç wykonywane po uprzednim
unieruchomieniu wrzeciona obrabiarki.
3. Os"ony uchwytów, o których mowa w ust. 1, po-
winny byç dostosowane do wymiarów uchwytu i wiel-
2. Podczas wiercenia otworów przy uŻyciu wierta-
koĘci tarczy zabierakowej obrabiarki.
rek niedopuszczalne jest trzymanie w d"oni przedmio-
tu poddawanego wierceniu.
ż 18. 1. Tokarki rewolwerowe i automaty tokarskie,
które nie zosta"y wyposaŻone w magazyn obrabianego
ż 25. Wiertarki pracujące w uk"adzie zespo"owym
przedmiotu, powinny byç wyposaÅ»one w os"on´
z indywidualnymi nap´dami wrzeciona, zainstalowane
przedmiotu wystajÄ…cego poza obrys tokarki.
szeregowo, powinny byç wyposaÅ»one w awaryjne wy-
"Ä…czniki do unieruchomienia nap´du wszystkich wier-
2. Os"ona, o której mowa w ust. 1, powinna byç wy-
tarek z kaŻdego stanowiska ich obs"ugi.
posaŻona w urządzenie blokujące jej otwarcie podczas
pracy obrabiarek i byç oznakowana barwami i znakami
ż 26. 1. Mechanizmy nap´du g"ównego i posuwo-
bezpieczeł
stwa, zgodnie z Polskimi Normami.
wego wystajÄ…ce poza obrys frezarki oraz wystajÄ…cy ko-
niec Ęruby s"uŻący do mocowania narz´dzia lub jego
ż 19. Podczas pracy na tokarce naleÅ»y uÅ»ywaç wy-
oprawki powinny byç os"oni´te ko"pakiem oraz ozna-
"Ä…cznie narz´dzi skrawajÄ…cych i przyrzÄ…dów dostoso-
kowane zgodnie z Polskimi Normami.
wanych do okreĘlonych procesów skrawania.
2. Frezarki sterowane numerycznie powinny byç
ż 20. Przed uruchomieniem wrzeciona tokarki nale-
wyposaŻone w automatyczny mechanizm mocowania
Å»y sprawdziç, czy nie pozostawiono klucza do zaciska-
narz´dzi i przyrzÄ…dów we wrzecionie.
nia przedmiotu w uchwycie tokarki.
ż 27. W punktach krał
cowego po"oŻenia sto"u fre-
ż 21. 1. Podczas regulacji si"y zacisku przedmiotu
zarki lub obrabianego przedmiotu o gabarytach wi´k-
obrabianego w uchwycie tokarki naleÅ»y uwzgl´dniaç
szych niÅ» stó" frezarki naleÅ»y ustawiç barierki oznako-
w szczególnoĘci:
wane barwami i znakami zgodnie z Polskimi Normami.
1) dzia"anie si"y skrawania;
ż 28. 1. Wokó" strugarki pod"uŻnej, w krał
cowym
po"oŻeniu jej sto"u i obrabianego przedmiotu powinna
2) pr´dkoĘç obrotowÄ…;
znajdowaç si´ wolna przestrzeÅ‚
.
3) moment bezw"adnoĘci uchwytu i przedmiotu obra-
2. W krał
cowym po"oŻeniu, o którym mowa
bianego;
w ust. 1, naleÅ»y ustawiç barierki ochronne.
4) niewywaŻenie przedmiotu obrabianego.
3. Barierek, o których mowa w ust. 2, nie stosuje
2. Pr´dkoĘç obrotowÄ…, o której mowa w ust. 1 pkt 2, si´, jeÅ»eli strefa zagroÅ»enia jest odpowiednio zabezpie-
podczas procesu skrawania niewywaŻonych przed- czona kabiną.
Dziennik Ustaw Nr 204  12690  Poz. 1723
4. W przypadku gdy odleg"oĘç pomi´dzy koÅ‚
co- ż 35. 1. Szlifierki ostrzarki powinny byç wyposaÅ»o-
wym po"oÅ»eniem sto"u lub obrabianego przedmiotu ne w stó" lub regulowanÄ… podpor´ umoÅ»liwiajÄ…cÄ… usta-
a ĘcianÄ… lub innym sta"ym obiektem jest mniejsza niÅ» wianie i przytrzymanie szlifowanego przedmiotu r´ka-
0,6 m, wolna przestrzeł
pomi´dzy nimi powinna byç mi.
zabezpieczona ogrodzeniem.
2. Odst´p pomi´dzy tarczÄ… ĘciernÄ… i podporÄ… powi-
ż 29. 1. Przy ustawieniu strugarki poprzecznej nale- nien byç tak wyregulowany, aby szlifowany przedmiot
Å»y uwzgl´dniç wolnÄ… przestrzeÅ‚
o szerokoĘci co naj- nie dosta" si´ pomi´dzy tarcz´ ĘciernÄ… a podpor´.
mniej 0,6 m, za tylnym i przednim koł
cem suwaka lub
w jego krał
cowych po"oŻeniach.
ż 36. 1. Podczas pracy na szlifierce obs"ugujący po-
winien znajdowaç si´ z boku tarczy Ęciernej, poza
2. Do strugarek poprzecznych stosuje si´ odpo- p"aszczyznÄ… jej obrotu.
wiednio przepisy ż 28.
2. Podczas szlifowania przedmiotów na obrabiar-
ż 30. W "oŻu strugarki i pod jej sto"em nie naleŻy
kach do szlifowania niewyposaŻonych w przezroczyste
przechowywaç jakichkolwiek przedmiotów.
os"ony lub ekrany chroniÄ…ce przed urazami obs"ugujÄ…-
cy powinien byç wyposaÅ»ony w Ęrodki ochrony indy-
ż 31. Przed rozpocz´ciem pracy na strugarce nale- widualnej zgodnie z odr´bnymi przepisami.
Å»y sprawdziç, czy przedmiot obrabiany nie zaczepi o ja-
kÄ…kolwiek cz´Ä˜ç strugarki oraz czy strefa przemieszcza- 3. Tarcze Ęcierne powinny byç przechowywane
nia si´ suwaka jest zabezpieczona na ca"ej jego d"ugo- w sposób nienaraÅ»ajÄ…cy ich na uszkodzenia mecha-
Ęci.
niczne lub dzia"anie wilgoci, a przed zamontowaniem
na obrabiark´ wywaÅ»one.
ż 32. 1. Mechanizmy i elementy nap´du wprowa-
dzajÄ…ce w ruch imak noÅ»owy powinny byç os"oni´te,
ż 37. 1. W liniach technologicznych obrabiarek,
zgodnie z odr´bnymi przepisami.
w których przemieszczanie przedmiotów obrobionych
odbywa si´ za pomocÄ… transportera podwieszanego,
2. Os"ony ruchome zabezpieczajÄ…ce pokr´t"a regu- elementy tego transportera przebiegajÄ…ce nad przej-
lacyjne ustawienia wielkoĘci skoku suwaka powinny Ęciami dla ruchu pracowników powinny znajdowaç si´
byç wyposaÅ»one w urzÄ…dzenie blokujÄ…ce, uniemoÅ»li- na wysokoĘci co najmniej 2,5 m od poziomu pod"ogi.
wiajÄ…ce uruchomienie strugarki podczas regulacji sko-
ku suwaka.
2. PrzejĘcia, o których mowa w ust. 1, powinny byç
zabezpieczone od góry os"oną chroniącą pracowników
ż 33. 1. Tarcze Ęcierne szlifierek powinny byç os"o- przed upadkiem transportowanych przedmiotów lub
ni´te w sposób zabezpieczajÄ…cy obs"ugujÄ…cych przed zabrudzeniem cieczÄ… ch"odzÄ…cÄ….
zagroŻeniami powstającymi podczas szlifowania,
w szczególnoĘci w wyniku rozerwania si´ tarczy.
ż 38. 1. Odleg"oĘç w strefie zagroÅ»enia pomi´dzy
najdalej wysuni´tymi elementami sÄ…siednich stano-
2. Przepis ust. 1 nie dotyczy szlifierek do szlifowa- wisk linii technologicznej obrabiarek powinna wynosiç
nia wa"ków wyposaŻonych równieŻ we wrzeciono szli- co najmniej 0,6 m.
fierskie do szlifowania otworów.
2. JeŻeli zachowanie odleg"oĘci, o której mowa
3. TaĘma Ęcierna szlifierek taĘmowych powinna
w ust. 1, jest niemoŻliwe  strefa zagroŻenia powinna
byç os"oni´ta na ca"ej d"ugoĘci, z wyjÄ…tkiem przestrze- byç oznakowana i os"oni´ta w sposób uniemoÅ»liwiajÄ…-
ni roboczej taĘmy.
cy wejĘcie pracowników do tej strefy.
ż 34. 1. Tarcza Ęcierna przed za"oŻeniem na szlifier- ż 39. Tracą moc:
k´ powinna byç sprawdzona, czy nie posiada p´kni´ç,
ubytków miejscowych i innych uszkodzeł
.
1) rozporządzenie Ministrów Pracy i Opieki Spo"ecz-
nej oraz Zdrowia z dnia 28 kwietnia 1951 r. w spra-
2. Tarcze Ęcierne naleÅ»y umocowaç na trzpieniu wie bezpieczeÅ‚
stwa i higieny pracy na obrabiar-
wrzeciona za pomocÄ… stalowych tarczy oporowej i do- kach do metali (Dz. U. Nr 25, poz. 192);
ciskowej o Ęrednicach zewn´trznych wynoszÄ…cych co
najmniej 1/3 Ęrednicy tarczy Ęciernej. W miar´ zuÅ»ywa- 2) rozporzÄ…dzenie Ministrów Pracy i Opieki Spo"ecz-
nia si´ tarczy Ęciernej, tarcze stalowe powinny byç od- nej oraz Zdrowia z dnia 24 wrzeĘnia 1953 r. w spra-
powiednio zmieniane na mniejsze.
wie bezpieczeł
stwa i higieny pracy przy szybko-
Ęciowym skrawaniu metali (Dz. U. Nr 46, poz. 229).
3. W celu prawid"owego i bezpiecznego zamoco-
wania tarczy Ęciernej na trzpieniu mocujÄ…cym, pomi´- ż 40. RozporzÄ…dzenie wchodzi w Å»ycie po up"ywie
dzy tarczÄ… ĘciernÄ… a tarczami oporowÄ… i dociskowÄ… szeĘciu miesi´cy od dnia og"oszenia.
umieszcza si´ podk"adki z elastycznego materia"u
o gruboĘci od 1 do 1,5 mm. Minister Gospodarki: J. Piechota