1568
USTAWA
z dnia 23 lipca 2003 r.
o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami
Rozdzia" 1 skich, restauratorskich i robót budowlanych przy za-
bytkach, a takÅ»e organizacj´ organów ochrony zabyt-
Przepisy ogólne ków.
Art. 1. Ustawa okreĘla przedmiot, zakres i formy Art. 2. 1. Ustawa nie narusza w szczególnoĘci prze-
ochrony zabytków oraz opieki nad nimi, zasady tworze- pisów o muzeach, o bibliotekach, o j´zyku polskim,
nia krajowego programu ochrony zabytków i opieki Prawa ochrony Ęrodowiska, o ochronie przyrody, o go-
nad zabytkami oraz finansowania prac konserwator- spodarce nieruchomoĘciami, o planowaniu i zagospo-
Dziennik Ustaw Nr 162  11146  Poz. 1568
darowaniu przestrzennym, Prawa budowlanego, 11) badania archeologiczne  dzia"ania majÄ…ce na ce-
o ochronie danych osobowych i o ochronie informacji lu odkrycie, rozpoznanie, udokumentowanie i za-
niejawnych.
bezpieczenie zabytku archeologicznego;
12) historyczny uk"ad urbanistyczny lub ruralistyczny
2. Ochron´ materia"ów archiwalnych wchodzÄ…cych
 przestrzenne za"oŻenie miejskie lub wiejskie, za-
w sk"ad narodowego zasobu archiwalnego regulujÄ…
wierajÄ…ce zespo"y budowlane, pojedyncze budynki
odr´bne przepisy.
i formy zaprojektowanej zieleni, rozmieszczone
w uk"adzie historycznych podzia"ów w"asnoĘcio-
Art. 3. UŻyte w ustawie okreĘlenia oznaczają:
wych i funkcjonalnych, w tym ulic lub sieci dróg;
1) zabytek  nieruchomoĘç lub rzecz ruchomÄ…, ich
13) historyczny zespó" budowlany  powiązaną prze-
cz´Ä˜ci lub zespo"y, b´dÄ…ce dzie"em cz"owieka lub
zwiÄ…zane z jego dzia"alnoĘciÄ… i stanowiÄ…ce Ęwia- strzennie grup´ budynków wyodr´bnionÄ… ze
dectwo minionej epoki bÄ…dÄ™ zdarzenia, których za- wzgl´du na form´ architektonicznÄ…, styl, zastoso-
wane materia"y, funkcj´, czas powstania lub zwiÄ…-
chowanie leÅ»y w interesie spo"ecznym ze wzgl´du
zek z wydarzeniami historycznymi;
na posiadanÄ… wartoĘç historycznÄ…, artystycznÄ… lub
naukowÄ…;
14) krajobraz kulturowy  przestrzeł
historycznie
ukszta"towaną w wyniku dzia"alnoĘci cz"owieka, za-
2) zabytek nieruchomy  nieruchomoĘç, jej cz´Ä˜ç lub
wierajÄ…cÄ… wytwory cywilizacji oraz elementy przy-
zespó" nieruchomoĘci, o których mowa w pkt 1;
rodnicze;
3) zabytek ruchomy  rzecz ruchomÄ…, jej cz´Ä˜ç lub ze-
15) otoczenie  teren wokó" lub przy zabytku wyzna-
spó" rzeczy ruchomych, o których mowa w pkt 1;
czony w decyzji o wpisie tego terenu do rejestru za-
4) zabytek archeologiczny  zabytek nieruchomy, b´-
bytków w celu ochrony wartoĘci widokowych za-
dÄ…cy powierzchniowÄ…, podziemnÄ… lub podwodnÄ…
bytku oraz jego ochrony przed szkodliwym oddzia-
pozosta"oĘcią egzystencji i dzia"alnoĘci cz"owieka,
"ywaniem czynników zewn´trznych.
z"oŻoną z nawarstwieł
kulturowych i znajdujÄ…cych
si´ w nich wytworów bÄ…dÄ™ ich Ęladów albo zabytek
Art. 4. Ochrona zabytków polega, w szczególnoĘci,
ruchomy, b´dÄ…cy tym wytworem;
na podejmowaniu przez organy administracji publicz-
nej dzia"ał
majÄ…cych na celu:
5) instytucja kultury wyspecjalizowana w opiece nad
zabytkami  instytucj´ kultury w rozumieniu prze- 1) zapewnienie warunków prawnych, organizacyj-
pisów o organizowaniu i prowadzeniu dzia"alnoĘci
nych i finansowych umoŻliwiających trwa"e zacho-
kulturalnej, której celem statutowym jest sprawo- wanie zabytków oraz ich zagospodarowanie
wanie opieki nad zabytkami;
i utrzymanie;
6) prace konserwatorskie  dzia"ania majÄ…ce na celu
2) zapobieganie zagroŻeniom mogącym spowodo-
zabezpieczenie i utrwalenie substancji zabytku, za- waç uszczerbek dla wartoĘci zabytków;
hamowanie procesów jego destrukcji oraz doku-
3) udaremnianie niszczenia i niew"aĘciwego korzysta-
mentowanie tych dzia"ał
;
nia z zabytków;
7) prace restauratorskie  dzia"ania majÄ…ce na celu
4) przeciwdzia"anie kradzieÅ»y, zagini´ciu lub nielegal-
wyeksponowanie wartoĘci artystycznych i este-
nemu wywozowi zabytków za granic´;
tycznych zabytku, w tym, jeŻeli istnieje taka potrze-
ba, uzupe"nienie lub odtworzenie jego cz´Ä˜ci, oraz
5) kontrol´ stanu zachowania i przeznaczenia zabyt-
dokumentowanie tych dzia"ał
;
ków;
8) roboty budowlane  roboty budowlane w rozu-
6) uwzgl´dnianie zadaÅ‚
ochronnych w planowaniu
mieniu przepisów Prawa budowlanego, podejmo-
i zagospodarowaniu przestrzennym oraz przy
wane przy zabytku lub w otoczeniu zabytku;
kszta"towaniu Ęrodowiska.
9) badania konserwatorskie  dzia"ania majÄ…ce na
Art. 5. Opieka nad zabytkiem sprawowana przez je-
celu rozpoznanie historii i funkcji zabytku, ustale-
go w"aĘciciela lub posiadacza polega, w szczególnoĘci,
nie uŻytych do jego wykonania materia"ów i zasto-
na zapewnieniu warunków:
sowanych technologii, okreĘlenie stanu zachowa-
nia tego zabytku oraz opracowanie diagnozy, pro-
1) naukowego badania i dokumentowania zabytku;
jektu i programu prac konserwatorskich, a jeŻeli ist-
nieje taka potrzeba, równieŻ programu prac restau-
2) prowadzenia prac konserwatorskich, restaurator-
ratorskich;
skich i robót budowlanych przy zabytku;
10) badania architektoniczne  dzia"ania ingerujÄ…ce
3) zabezpieczenia i utrzymania zabytku oraz jego oto-
w substancj´ zabytku, majÄ…ce na celu rozpoznanie
czenia w jak najlepszym stanie;
i udokumentowanie pierwotnej formy obiektu bu-
dowlanego oraz ustalenie zakresu jego kolejnych 4) korzystania z zabytku w sposób zapewniający trwa-
przekszta"ceł
; "e zachowanie jego wartoĘci;
Dziennik Ustaw Nr 162  11147  Poz. 1568
5) popularyzowania i upowszechniania wiedzy o za- c) kurhanami,
bytku oraz jego znaczeniu dla historii i kultury.
d) reliktami dzia"alnoĘci gospodarczej, religijnej
i artystycznej.
Art. 6. 1. Ochronie i opiece podlegajÄ…, bez wzgl´du
na stan zachowania:
2. Ochronie mogÄ… podlegaç nazwy geograficzne,
historyczne lub tradycyjne nazwy obiektu budowlane-
1) zabytki nieruchome b´dÄ…ce, w szczególnoĘci:
go, placu, ulicy lub jednostki osadniczej.
a) krajobrazami kulturowymi,
Rozdzia" 2
b) uk"adami urbanistycznymi, ruralistycznymi i ze-
spo"ami budowlanymi,
Formy i sposób ochrony zabytków
c) dzie"ami architektury i budownictwa,
Art. 7. Formami ochrony zabytków są:
d) dzie"ami budownictwa obronnego,
1) wpis do rejestru zabytków;
e) obiektami techniki, a zw"aszcza kopalniami, hu-
tami, elektrowniami i innymi zak"adami przemy-
2) uznanie za pomnik historii;
s"owymi,
3) utworzenie parku kulturowego;
f) cmentarzami,
4) ustalenia ochrony w miejscowym planie zagospo-
g) parkami, ogrodami i innymi formami zaprojek-
darowania przestrzennego.
towanej zieleni,
Art. 8. Rejestr zabytków, zwany dalej  rejestrem ,
h) miejscami upami´tniajÄ…cymi wydarzenia histo-
dla zabytków znajdujÄ…cych si´ na terenie województwa
ryczne bÄ…dÄ™ dzia"alnoĘç wybitnych osobistoĘci
prowadzi wojewódzki konserwator zabytków.
lub instytucji;
Art. 9. 1. Do rejestru wpisuje si´ zabytek nierucho-
2) zabytki ruchome b´dÄ…ce, w szczególnoĘci:
my na podstawie decyzji wydanej przez wojewódzkie-
a) dzie"ami sztuk plastycznych, rzemios"a artystycz-
go konserwatora zabytków z urz´du bÄ…dÄ™ na wniosek
nego i sztuki uŻytkowej,
w"aĘciciela zabytku nieruchomego lub uŻytkownika
wieczystego gruntu, na którym znajduje si´ zabytek
b) kolekcjami stanowiącymi zbiory przedmiotów
nieruchomy.
zgromadzonych i uporzÄ…dkowanych wed"ug
koncepcji osób, które tworzy"y te kolekcje,
2. W trybie okreĘlonym w ust. 1, do rejestru moŻe
c) numizmatami oraz pamiÄ…tkami historycznymi, byç równieÅ» wpisane otoczenie zabytku wpisanego do
a zw"aszcza militariami, sztandarami, piecz´cia- rejestru, a takÅ»e nazwa geograficzna, historyczna lub
tradycyjna tego zabytku.
mi, odznakami, medalami i orderami,
d) wytworami techniki, a zw"aszcza urzÄ…dzeniami,
3. Wpis do rejestru historycznego uk"adu urbani-
Ęrodkami transportu oraz maszynami i narz´-
stycznego, ruralistycznego lub historycznego zespo"u
dziami Ęwiadczącymi o kulturze materialnej,
budowlanego nie wy"ącza moŻliwoĘci wydania decyzji
charakterystycznymi dla dawnych i nowych
o wpisie do rejestru wchodzÄ…cych w sk"ad tych uk"a-
form gospodarki, dokumentującymi poziom na- dów lub zespo"u zabytków nieruchomych.
uki i rozwoju cywilizacyjnego,
4. Wpisanie zabytku nieruchomego do rejestru
e) materia"ami bibliotecznymi, o których mowa
ujawnia si´ w ksi´dze wieczystej danej nieruchomoĘci
w art. 5 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o biblio-
na wniosek wojewódzkiego konserwatora zabytków, na
tekach (Dz. U. Nr 85, poz. 539, z 1998 r. Nr 106,
podstawie decyzji o wpisie do rejestru tego zabytku.
poz. 668, z 2001 r. Nr 129, poz. 1440 oraz z 2002 r.
Nr 113, poz. 984),
5. Decyzja o wpisie zabytku nieruchomego do reje-
stru, na wniosek wojewódzkiego konserwatora zabyt-
f) instrumentami muzycznymi,
ków, stanowi podstaw´ wpisu w katastrze nierucho-
g) wytworami sztuki ludowej i r´kodzie"a oraz inny- moĘci.
mi obiektami etnograficznymi,
6. Na wniosek wojewódzkiego konserwatora zabyt-
h) przedmiotami upami´tniajÄ…cymi wydarzenia hi-
ków informacj´ o wpisie zabytku nieruchomego do re-
storyczne bÄ…dÄ™ dzia"alnoĘç wybitnych osobisto-
jestru og"asza si´ w wojewódzkim dzienniku urz´do-
Ęci lub instytucji;
wym.
3) zabytki archeologiczne b´dÄ…ce, w szczególnoĘci:
7. Wpisy, o których mowa w ust. 4 i 5, są wolne od
op"at.
a) pozosta"oĘciami terenowymi pradziejowego i hi-
storycznego osadnictwa,
Art. 10. 1. Do rejestru wpisuje si´ zabytek ruchomy
b) cmentarzyskami, na podstawie decyzji wydanej przez wojewódzkiego
Dziennik Ustaw Nr 162  11148  Poz. 1568
konserwatora zabytków na wniosek w"aĘciciela tego 2. Na podstawie decyzji o skreĘleniu zabytku nieru-
zabytku. chomego z rejestru, wojewódzki konserwator zabyt-
ków wyst´puje z wnioskiem o wykreĘlenie z katastru
2. Wojewódzki konserwator zabytków moÅ»e wydaç
nieruchomoĘci wpisu, o którym mowa w art. 9 ust. 5.
z urz´du decyzj´ o wpisie zabytku ruchomego do reje-
stru w przypadku uzasadnionej obawy zniszczenia,
3. Na wniosek wojewódzkiego konserwatora zabyt-
uszkodzenia lub nielegalnego wywiezienia zabytku za
ków informacj´ o skreĘleniu zabytku nieruchomego
granic´.
z rejestru og"asza si´ w wojewódzkim dzienniku urz´-
dowym.
Art. 11. Do rejestru nie wpisuje si´ zabytku wpisa-
nego do inwentarza muzeum lub wchodzÄ…cego
4. WykreĘlenia, o których mowa w ust. 1 i 2, są wol-
w sk"ad narodowego zasobu bibliotecznego.
ne od op"at.
Art. 12. 1. Starosta, w uzgodnieniu z wojewódzkim
Art. 15. 1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na
konserwatorem zabytków, moÅ»e umieszczaç na zabyt-
wniosek ministra w"aĘciwego do spraw kultury i ochro-
ku nieruchomym wpisanym do rejestru znak informu-
ny dziedzictwa narodowego, w drodze rozporzÄ…dzenia,
jÄ…cy o tym, iÅ» zabytek ten podlega ochronie.
moÅ»e uznaç za pomnik historii zabytek nieruchomy
wpisany do rejestru lub park kulturowy o szczególnej
2. Minister w"aĘciwy do spraw kultury i ochrony
wartoĘci dla kultury, okreĘlając jego granice.
dziedzictwa narodowego okreĘli, w drodze rozporzą-
dzenia, wzór i wymiary znaku, o którym mowa
2. Minister w"aĘciwy do spraw kultury i ochrony
w ust. 1.
dziedzictwa narodowego moÅ»e z"oÅ»yç wniosek, o któ-
rym mowa w ust. 1, po uzyskaniu opinii Rady Ochrony
3. RozporzÄ…dzenie powinno okreĘliç form´ graficz-
Zabytków.
nÄ… znaku, wyróŻniajÄ…cÄ… si´ wĘród innych znaków,
z uwzgl´dnieniem dotychczas uÅ»ywanego wzoru, a tak-
3. Cofni´cie uznania zabytku nieruchomego za po-
Å»e pisemnÄ… informacj´, Å»e dany obiekt jest zabytkiem
mnik historii nast´puje w trybie przewidzianym dla je-
i podlega ochronie.
go uznania.
Art. 13. 1. Zabytek wpisany do rejestru, który uleg"
4. Minister w"aĘciwy do spraw kultury i ochrony
zniszczeniu w stopniu powodujÄ…cym utrat´ jego war-
dziedzictwa narodowego moÅ»e przedstawiç Komiteto-
toĘci historycznej, artystycznej lub naukowej albo któ-
wi Dziedzictwa Âwiatowego wniosek o wpis pomnika
rego wartoĘç b´dÄ…ca podstawÄ… wydania decyzji o wpi-
historii na  List´ dziedzictwa Ęwiatowego w celu ob-
sie do rejestru nie zosta"a potwierdzona w nowych
j´cia tego pomnika ochronÄ… na podstawie Konwencji
ustaleniach naukowych, zostaje skreĘlony z rejestru.
w sprawie ochrony Ęwiatowego dziedzictwa kultural-
nego i naturalnego, przyj´tej w ParyÅ»u dnia 16 listopa-
2. Przepis ust. 1 stosuje si´ do skreĘlenia z rejestru
da 1972 r. (Dz. U. z 1976 r. Nr 32, poz. 190 i 191).
cz´Ä˜ci zabytku.
Art. 16. 1. Rada gminy, po zasi´gni´ciu opinii woje-
3. Z rejestru skreĘla si´ otoczenie zabytku, w przy-
wódzkiego konserwatora zabytków, na podstawie
padku skreĘlenia z rejestru tego zabytku.
uchwa"y, moÅ»e utworzyç park kulturowy w celu ochro-
ny krajobrazu kulturowego oraz zachowania wyróŻnia-
4. Z rejestru skreĘla si´ równieÅ» zabytek, który:
jÄ…cych si´ krajobrazowo terenów z zabytkami nieru-
1) zosta" wywieziony na sta"e za granic´ zgodnie
chomymi charakterystycznymi dla miejscowej tradycji
z obowiÄ…zujÄ…cymi przepisami;
budowlanej i osadniczej.
2) zosta" wpisany do inwentarza muzeum;
2. Uchwa"a okreĘla nazw´ parku kulturowego, jego
granice, sposób ochrony, a takŻe zakazy i ograniczenia,
3) wszed" w sk"ad narodowego zasobu biblioteczne-
o których mowa w art. 17 ust. 1.
go.
3. Wójt (burmistrz, prezydent miasta), w uzgodnie-
5. SkreĘlenie z rejestru nast´puje na podstawie de-
niu z wojewódzkim konserwatorem zabytków, sporzą-
cyzji ministra w"aĘciwego do spraw kultury i ochrony
dza plan ochrony parku kulturowego, który wymaga
dziedzictwa narodowego.
zatwierdzenia przez rad´ gminy.
6. Post´powanie w sprawie skreĘlenia zabytku z re-
4. W celu realizacji zadał
zwiÄ…zanych z ochronÄ…
jestru wszczyna si´ z urz´du bÄ…dÄ™ na wniosek w"aĘci-
parku kulturowego rada gminy moÅ»e utworzyç jed-
ciela zabytku lub uŻytkownika wieczystego gruntu, na
nostk´ organizacyjnÄ… do zarzÄ…dzania parkiem.
którym znajduje si´ zabytek nieruchomy.
Art. 14. 1. Na podstawie decyzji o skreĘleniu zabyt- 5. Park kulturowy przekraczający granice gminy
ku nieruchomego z rejestru, wojewódzki konserwator moÅ»e byç utworzony i zarzÄ…dzany na podstawie zgod-
zabytków wyst´puje z wnioskiem o wykreĘlenie z ksi´- nych uchwa" rad gmin (zwiÄ…zku gmin), na terenie któ-
gi wieczystej wpisu, o którym mowa w art. 9 ust. 4. rych ten park ma byç utworzony.
Dziennik Ustaw Nr 162  11149  Poz. 1568
6. Dla obszarów, na których utworzono park kultu- 2) innych zabytków nieruchomych, znajdujÄ…cych si´
rowy, sporzÄ…dza si´ obowiÄ…zkowo miejscowy plan za- w gminnej ewidencji zabytków;
gospodarowania przestrzennego.
3) parków kulturowych.
Art. 17. 1. Na terenie parku kulturowego lub jego
2. W przypadku gdy gmina posiada gminny pro-
cz´Ä˜ci mogÄ… byç ustanowione zakazy i ograniczenia
gram opieki nad zabytkami, ustalenia tego programu
dotyczÄ…ce:
uwzgl´dnia si´ w studium i planie, o których mowa
w ust. 1.
1) prowadzenia robót budowlanych oraz dzia"alnoĘci
przemys"owej, rolniczej, hodowlanej, handlowej
3. W studium i planie, o których mowa w ust. 1,
lub us"ugowej;
ustala si´, w zaleÅ»noĘci od potrzeb, strefy ochrony kon-
2) zmiany sposobu korzystania z zabytków nierucho- serwatorskiej obejmujące obszary, na których obowią-
zują okreĘlone ustaleniami planu ograniczenia, zakazy
mych;
i nakazy, majÄ…ce na celu ochron´ znajdujÄ…cych si´ na
3) umieszczania tablic, napisów, og"oszeł
reklamo-
tym obszarze zabytków.
wych i innych znaków niezwiązanych z ochroną
parku kulturowego, z wyjątkiem znaków drogo- Art. 20. Projekty i zmiany planu zagospodarowania
wych i znaków związanych z ochroną porządku przestrzennego województwa oraz miejscowego planu
i bezpieczeł
stwa publicznego, z zastrzeŻeniem zagospodarowania przestrzennego podlegają uzgod-
nieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków.
art. 12 ust. 1;
4) sk"adowania lub magazynowania odpadów.
Art. 21. Ewidencja zabytków jest podstawą do spo-
rządzania programów opieki nad zabytkami przez wo-
2. W razie ograniczenia sposobu korzystania z nie-
jewództwa, powiaty i gminy.
ruchomoĘci na skutek ustanowienia zakazów i ograni-
czeł
, o których mowa w ust. 1, stosuje si´ odpowied- Art. 22. 1. Generalny Konserwator Zabytków pro-
nio przepisy art. 131 134 ustawy z dnia 27 kwietnia wadzi krajowÄ… ewidencj´ zabytków w formie zbioru
2001 r.  Prawo ochrony Ęrodowiska (Dz. U. Nr 62, kart ewidencyjnych zabytków znajdujÄ…cych si´ w woje-
poz. 627 i Nr 115, poz. 1229, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, wódzkich ewidencjach zabytków.
Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271 i Nr 233, poz. 1957
2. Wojewódzki konserwator zabytków prowadzi
oraz z 2003 r. Nr 46, poz. 392 i Nr 80, poz. 717 i 721).
wojewódzkÄ… ewidencj´ zabytków w formie kart ewi-
dencyjnych zabytków znajdujÄ…cych si´ na terenie wo-
Art. 18. 1. Ochron´ zabytków i opiek´ nad zabytka-
jewództwa.
mi uwzgl´dnia si´ przy sporzÄ…dzaniu i aktualizacji kon-
cepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, stra-
3. W"Ä…czenie karty ewidencyjnej zabytku ruchome-
tegii rozwoju województw, planów zagospodarowa-
go niewpisanego do rejestru do wojewódzkiej ewiden-
nia przestrzennego województw, analiz i studiów z za-
cji zabytków moÅ»e nastÄ…piç za zgodÄ… w"aĘciciela tego
kresu zagospodarowania przestrzennego powiatu,
zabytku.
strategii rozwoju gmin, studiów uwarunkował
i kie-
runków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz
4. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) prowadzi
miejscowych planów zagospodarowania przestrzen-
gminnÄ… ewidencj´ zabytków w formie zbioru kart adre-
nego.
sowych zabytków nieruchomych z terenu gminy, obj´-
tych wojewódzką ewidencją zabytków.
2. W koncepcji, strategiach, analizach, planach
i studiach, o których mowa w ust. 1, w szczególnoĘci:
Art. 23. 1. Generalny Konserwator Zabytków pro-
wadzi, w formie zbioru kart informacyjnych, krajowy
1) uwzgl´dnia si´ krajowy program ochrony zabyt-
wykaz zabytków skradzionych lub wywiezionych za
ków i opieki nad zabytkami;
granic´ niezgodnie z prawem.
2) okreĘla si´ rozwiÄ…zania niezb´dne do zapobiegania
2. Wojewódzki konserwator zabytków, organy Poli-
zagroŻeniom dla zabytków, zapewnienia im ochro-
cji, StraŻy Granicznej i administracji celnej są obowią-
ny przy realizacji inwestycji oraz przywracania za-
zane niezw"ocznie przekazywaç, w celu uj´cia w wyka-
bytków do jak najlepszego stanu;
zie, Generalnemu Konserwatorowi Zabytków informa-
3) ustala si´ przeznaczenie i zasady zagospodarowa- cje o zabytku skradzionym lub wywiezionym za grani-
c´ niezgodnie z prawem.
nia terenu uwzgl´dniajÄ…ce opiek´ nad zabytkami.
Art. 19. 1. W studium uwarunkował
i kierunków za- Art. 24. 1. Minister w"aĘciwy do spraw kultury
i ochrony dziedzictwa narodowego okreĘli, w drodze
gospodarowania przestrzennego gminy oraz w miej-
rozporządzenia, sposób prowadzenia rejestru zabyt-
scowym planie zagospodarowania przestrzennego
ków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji za-
uwzgl´dnia si´, w szczególnoĘci ochron´:
bytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzio-
1) zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru nych lub wywiezionych za granic´ niezgodnie z pra-
i ich otoczenia; wem.
Dziennik Ustaw Nr 162  11150  Poz. 1568
2. Rejestr zabytków prowadzi si´ w formie odr´b- w formie pisemnej, zalecenia konserwatorskie, okre-
nych ksiąg dla poszczególnych rodzajów zabytków. Ęlające sposób korzystania z zabytku, jego zabezpiecze-
nia i wykonania prac konserwatorskich, a takŻe zakres
3. W rozporzÄ…dzeniu naleÅ»y okreĘliç, jakie dane po- dopuszczalnych zmian, które mogÄ… byç wprowadzone
winny byç uj´te w poszczególnych ksi´gach rejestru, w tym zabytku.
w karcie ewidencyjnej i adresowej zabytku oraz w kar-
cie informacyjnej, a takŻe sposób gromadzenia doku- Art. 28. NiezaleŻnie od obowiązków wynikających
z opieki nad zabytkami, okreĘlonych w art. 5, w"aĘciciel
mentów dotyczących zabytku.
lub posiadacz zabytku wpisanego do rejestru lub za-
bytku znajdujÄ…cego si´ w wojewódzkiej ewidencji za-
4. RozporzÄ…dzenie powinno wskazywaç przes"anki,
bytków zawiadamia wojewódzkiego konserwatora za-
od których spe"nienia jest uzaleŻnione w"ączenie kart
bytków o:
ewidencyjnych i adresowych do ewidencji, a takŻe ich
wy"Ä…czenie z tych ewidencji.
1) uszkodzeniu, zniszczeniu, zagini´ciu lub kradzieÅ»y
zabytku, niezw"ocznie po powzi´ciu wiadomoĘci
Rozdzia" 3
o wystÄ…pieniu zdarzenia;
Zagospodarowanie zabytków, prowadzenie badał
,
2) zagroÅ»eniu dla zabytku, niezw"ocznie po powzi´ciu
prac i robót oraz podejmowanie innych dzia"ał
przy
wiadomoĘci o wystąpieniu zagroŻenia;
zabytkach
3) zmianie miejsca przechowania zabytku ruchomego
Art. 25. 1. Zagospodarowanie na cele uŻytkowe za-
w terminie miesiÄ…ca od dnia nastÄ…pienia tej zmia-
bytku nieruchomego wpisanego do rejestru wymaga
ny;
posiadania przez jego w"aĘciciela lub posiadacza:
4) zmianach dotyczÄ…cych stanu prawnego zabytku,
1) dokumentacji konserwatorskiej okreĘlającej stan
nie póęniej niŻ w terminie miesiąca od dnia ich wy-
zachowania zabytku nieruchomego i moŻliwoĘci
stÄ…pienia lub powzi´cia o nich wiadomoĘci.
jego adaptacji, z uwzgl´dnieniem historycznej
funkcji i wartoĘci tego zabytku; Art. 29. 1. Organy ochrony zabytków w czasie
uzgodnionym z w"aĘcicielem lub posiadaczem przed-
2) uzgodnionego z wojewódzkim konserwatorem za-
miotu b´dÄ…cego zabytkiem lub posiadajÄ…cego cechy
bytków programu prac konserwatorskich przy za-
zabytku mogÄ… prowadziç badania tego przedmiotu
bytku nieruchomym, okreĘlającego zakres i sposób
w miejscu, w którym przedmiot ten si´ znajduje.
ich prowadzenia oraz wskazujÄ…cego niezb´dne do
zastosowania materia"y i technologie;
2. W przypadku odmowy udost´pnienia przedmio-
tu, o którym mowa w ust. 1, wojewódzki konserwator
3) uzgodnionego z wojewódzkim konserwatorem za-
zabytków moÅ»e wydaç decyzj´ nakazujÄ…cÄ… jego udo-
bytków programu zagospodarowania zabytku nie-
st´pnienie na czas niezb´dny do wykonania badaÅ‚
,
ruchomego wraz z otoczeniem oraz dalszego ko-
jednak nie d"uŻszy niŻ 3 miesiące od dnia, w którym de-
rzystania z tego zabytku, z uwzgl´dnieniem wyeks-
cyzja sta"a si´ ostateczna.
ponowania jego wartoĘci.
3. Za szkody wyrzÄ…dzone w zwiÄ…zku z badaniami,
2. W celu spe"nienia wymagał
, o których mowa
o których mowa w ust. 1 lub 2, przys"uguje odszkodo-
w ust. 1, wojewódzki konserwator zabytków jest obo-
wanie na zasadach okreĘlonych w Kodeksie cywilnym.
wiÄ…zany nieodp"atnie udost´pniç do wglÄ…du w"aĘcicie-
lowi lub posiadaczowi zabytku nieruchomego posiada-
Art. 30. 1. W"aĘciciel lub posiadacz zabytku nieru-
nÄ… przez siebie dokumentacj´ tego zabytku oraz umoÅ»-
chomego bądę nieruchomoĘci o cechach zabytku jest
liwiç dokonywanie niezb´dnych odpisów z tej doku-
obowiÄ…zany udost´pniç ten zabytek bÄ…dÄ™ nierucho-
mentacji.
moĘç wykonawcy badaÅ‚
w celu ich przeprowadzenia.
Art. 26. 1. W umowie sprzedaŻy, zamiany, darowi-
2. W przypadku odmowy udost´pnienia zabytku
zny lub dzierŻawy zabytku nieruchomego wpisanego
nieruchomego bądę nieruchomoĘci, o których mowa
do rejestru, stanowiÄ…cego w"asnoĘç Skarbu PaÅ‚
stwa
w ust. 1, wojewódzki konserwator zabytków moŻe wy-
lub jednostki samorządu terytorialnego, przy okreĘla-
daç decyzj´ nakazujÄ…cÄ… w"aĘcicielowi lub posiadaczo-
niu sposobu korzystania z tego zabytku naleÅ»y na"oÅ»yç,
wi udost´pnienie tego zabytku bÄ…dÄ™ nieruchomoĘci, na
jeÅ»eli stan zachowania zabytku tego wymaga, na na- czas niezb´dny do przeprowadzenia badaÅ‚
, jednak nie
bywc´ lub dzierÅ»awc´ obowiÄ…zek przeprowadzenia
d"uŻszy niŻ 3 miesiące od dnia, w którym decyzja sta"a
w okreĘlonym terminie niezb´dnych prac konserwa- si´ ostateczna.
torskich przy tym zabytku.
3. Za szkody wyrzÄ…dzone w zwiÄ…zku z badaniami,
2. Przepis ust. 1 stosuje si´ odpowiednio do decy- o których mowa w ust. 1 lub 2, przys"uguje odszkodo-
zji o oddaniu w trwa"y zarząd zabytku nieruchomego wanie na zasadach okreĘlonych w Kodeksie cywilnym.
wpisanego do rejestru.
Art. 31. 1. Osoba fizyczna lub jednostka organiza-
Art. 27. Na wniosek w"aĘciciela lub posiadacza za- cyjna, która zamierza finansowaç roboty budowlane
bytku wojewódzki konserwator zabytków przedstawia, przy zabytku nieruchomym wpisanym do rejestru lub
Dziennik Ustaw Nr 162  11151  Poz. 1568
obj´tym ochronÄ… konserwatorskÄ… na podstawie usta- 7. JeÅ»eli w trakcie badaÅ‚
archeologicznych zostanie
leł
miejscowego planu zagospodarowania przestrzen- odkryty zabytek posiadajÄ…cy wyjÄ…tkowÄ… wartoĘç, woje-
nego, jest obowiÄ…zana pokryç koszty badaÅ‚
archeolo- wódzki konserwator zabytków moÅ»e wydaç decyzj´
gicznych oraz ich dokumentacji, jeŻeli przeprowadze- o przed"uŻeniu okresu wstrzymania robót. Okres
nie tych badał
jest niezb´dne dla ochrony zabytków
wstrzymania robót nie moÅ»e byç jednak d"uÅ»szy niÅ»
archeologicznych.
6 miesi´cy od dnia dor´czenia decyzji, o której mowa
w ust. 5 pkt 3.
2. Szczegó"owy zakres i rodzaj niezb´dnych badaÅ‚

archeologicznych przy zabytku nieruchomym, o któ-
8. Po zakoł
czeniu badał
archeologicznych, o któ-
rym mowa w ust. 1, wojewódzki konserwator zabyt-
rych mowa w ust. 5 pkt 3, wojewódzki konserwator za-
ków ustala w drodze decyzji.
bytków wydaje decyzj´ pozwalajÄ…cÄ… na kontynuacj´
przerwanych robót.
3. Egzemplarz dokumentacji badał
, o których mo-
wa w ust. 1, podlega po ich zakoł
czeniu nieodp"atne-
9. W przypadku odkrycia przedmiotu, o którym mo-
mu przekazaniu wojewódzkiemu konserwatorowi za-
wa w ust. 1, z wy"ączeniem zabytków archeologicz-
bytków.
nych, w sprawach w"asnoĘci i wynagrodzenia dla zna-
lazcy tego przedmiotu stosuje si´ odpowiednio art. 189
Art. 32. 1. Kto, w trakcie prowadzenia robót budow-
Kodeksu cywilnego.
lanych lub ziemnych, odkry" przedmiot, co do którego
istnieje przypuszczenie, iÅ» jest on zabytkiem, jest obo-
Art. 33. 1. Kto przypadkowo znalaz" przedmiot, co
wiÄ…zany:
do którego istnieje przypuszczenie, iŻ jest on zabytkiem
1) wstrzymaç wszelkie roboty mogÄ…ce uszkodziç lub archeologicznym, jest obowiÄ…zany, przy uÅ»yciu dost´p-
zniszczyç odkryty przedmiot;
nych Ęrodków, zabezpieczyç ten przedmiot i oznako-
waç miejsce jego znalezienia oraz niezw"ocznie zawia-
2) zabezpieczyç, przy uÅ»yciu dost´pnych Ęrodków, ten
domiç o znalezieniu tego przedmiotu w"aĘciwego wo-
przedmiot i miejsce jego odkrycia;
jewódzkiego konserwatora zabytków, a jeĘli nie jest to
moŻliwe, w"aĘciwego wójta (burmistrza, prezydenta
3) niezw"ocznie zawiadomiç o tym w"aĘciwego woje-
miasta).
wódzkiego konserwatora zabytków, a jeĘli nie jest
to moŻliwe, w"aĘciwego wójta (burmistrza, prezy-
2. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) jest obowią-
denta miasta).
zany niezw"ocznie, nie d"uŻej niŻ w terminie 3 dni, prze-
2. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) jest obowiÄ…- kazaç wojewódzkiemu konserwatorowi zabytków przy-
zany niezw"ocznie, nie d"uÅ»ej niÅ» w terminie 3 dni, prze- j´te zawiadomienie, o którym mowa w ust. 1.
kazaç wojewódzkiemu konserwatorowi zabytków przy-
j´te zawiadomienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 3. 3. W terminie 3 dni od dnia przyj´cia zawiadomie-
nia, o którym mowa w ust. 1 i 2, wojewódzki konserwa-
3. Wojewódzki konserwator zabytków jest obowiÄ…- tor zabytków jest obowiÄ…zany dokonaç ogl´dzin znale-
zany w terminie 5 dni od dnia przyj´cia zawiadomienia, zionego przedmiotu i miejsca jego znalezienia oraz,
o którym mowa w ust. 1 pkt 3 i ust. 2, dokonaç ogl´dzin
w razie potrzeby, zorganizowaç badania archeologicz-
odkrytego przedmiotu.
ne.
4. JeŻeli w terminie, okreĘlonym w ust. 3, woje- Art. 34. 1. Osobom, które odkry"y bądę przypadko-
wódzki konserwator zabytków nie dokona ogl´dzin od- wo znalaz"y zabytek archeologiczny, przys"uguje na-
krytego przedmiotu, przerwane roboty mogÄ… byç kon-
groda, jeŻeli dope"ni"y one obowiązków okreĘlonych
tynuowane.
odpowiednio w art. 32 ust. 1 lub w art. 33 ust. 1.
5. Po dokonaniu ogl´dzin odkrytego przedmiotu
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje si´ do osób zajmujÄ…-
wojewódzki konserwator zabytków wydaje decyzj´:
cych si´ zawodowo badaniami archeologicznymi lub
zatrudnionych w grupach zorganizowanych w celu
1) pozwalajÄ…cÄ… na kontynuacj´ przerwanych robót, je-
prowadzenia takich badał
.
Żeli odkryty przedmiot nie jest zabytkiem;
3. Warunki i tryb przyznawania nagród okreĘli,
2) pozwalajÄ…cÄ… na kontynuacj´ przerwanych robót, je-
w drodze rozporządzenia, minister w"aĘciwy do spraw
Żeli odkryty przedmiot jest zabytkiem, a kontynu-
kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, ustalajÄ…c
acja robót nie doprowadzi do jego zniszczenia lub
rodzaje nagród, Ä™ród"a ich finansowania i wysokoĘç
uszkodzenia;
nagród pieni´Å»nych.
3) nakazującą dalsze wstrzymanie robót i przeprowa-
dzenie, na koszt osoby fizycznej lub jednostki orga- Art. 35. 1. Przedmioty b´dÄ…ce zabytkami archeolo-
nizacyjnej finansującej te roboty, badał
archeolo- gicznymi odkrytymi, przypadkowo znalezionymi albo
pozyskanymi w wyniku badał
archeologicznych, sta-
gicznych w niezb´dnym zakresie.
nowiÄ… w"asnoĘç Skarbu PaÅ‚
stwa.
6. Roboty nie mogÄ… byç wstrzymane na okres d"uÅ»-
szy niÅ» miesiÄ…c od dnia dor´czenia decyzji, o której mo- 2. W"asnoĘç Skarbu PaÅ‚
stwa stanowią równieŻ
wa w ust. 5 pkt 3. przedmioty b´dÄ…ce zabytkami archeologicznymi, pozy-
Dziennik Ustaw Nr 162  11152  Poz. 1568
skane w wyniku poszukiwał
, o których mowa w art. 36 11) podejmowanie innych dzia"ał
, które mog"yby pro-
ust. 1 pkt 12. wadziç do naruszenia substancji lub zmiany wyglÄ…-
du zabytku wpisanego do rejestru;
3. Miejsce przechowywania zabytków archeolo-
12) poszukiwanie ukrytych lub porzuconych zabytków
gicznych odkrytych, przypadkowo znalezionych albo
pozyskanych w wyniku badał
archeologicznych bądę ruchomych, w tym zabytków archeologicznych,
poszukiwał
, o których mowa w art. 36 ust. 1 pkt 12, przy uŻyciu wszelkiego rodzaju urządzeł
elektro-
okreĘla wojewódzki konserwator zabytków, przekazu- nicznych i technicznych oraz sprz´tu do nurkowa-
jÄ…c je, w drodze decyzji, w depozyt muzeum lub innej
nia.
jednostce organizacyjnej, za jej zgodÄ….
2. Na polskich obszarach morskich pozwolenie na
4. Przekazanie zabytków archeologicznych mu-
podejmowanie dzia"ał
, o których mowa w ust. 1 pkt 5
zeum lub innej jednostce organizacyjnej moÅ»e nastÄ…piç
i 12, wydaje dyrektor urz´du morskiego w uzgodnieniu
w przypadku, gdy jednostka ta zapewni:
z wojewódzkim konserwatorem zabytków w"aĘciwym
dla miejsca siedziby urz´du morskiego.
1) ich trwa"e przechowanie;
3. Pozwolenia, o których mowa w ust. 1, mogą
2) przeprowadzenie inwentaryzacji i odpowiednich
okreĘlaç warunki, które zapobiegnÄ… uszkodzeniu lub
prac konserwatorskich;
zniszczeniu zabytku.
3) udost´pnianie tych zabytków w celach naukowych.
4. Wojewódzki konserwator zabytków moŻe uzaleŻ-
5. Wojewódzki konserwator zabytków moÅ»e wydaç
niç wydanie pozwolenia na podejmowanie dzia"aÅ‚
,
decyzj´ o cofni´ciu oddania w depozyt zabytków ar-
o których mowa w ust. 1 pkt 6, 9 i 11, od przeprowadze-
cheologicznych, jeŻeli muzeum lub inna jednostka or-
nia, na koszt wnioskodawcy, niezb´dnych badaÅ‚
kon-
ganizacyjna nie zapewnia warunków, o których mowa
serwatorskich, architektonicznych lub archeologicz-
w ust. 4.
nych. Egzemplarz dokumentacji badał
jest przekazy-
wany nieodp"atnie wojewódzkiemu konserwatorowi
6. Na wniosek dyrektora muzeum zabytki archeolo-
zabytków.
giczne, b´dÄ…ce w depozycie tego muzeum, mogÄ… byç
przekazane na jego w"asnoĘç na podstawie decyzji wo-
5. Pozwolenia, o których mowa w ust. 1, wydaje si´
jewódzkiego konserwatora zabytków.
na wniosek osoby fizycznej lub jednostki organizacyj-
nej posiadajÄ…cej tytu" prawny do korzystania z zabytku
Art. 36. 1. Pozwolenia wojewódzkiego konserwato-
wpisanego do rejestru, wynikający z prawa w"asnoĘci,
ra zabytków wymaga:
uŻytkowania wieczystego, trwa"ego zarządu albo ogra-
1) prowadzenie prac konserwatorskich, restaurator- niczonego prawa rzeczowego lub stosunku zobowiÄ…za-
skich lub robót budowlanych przy zabytku wpisa- niowego.
nym do rejestru;
6. Pozwolenie na prowadzenie badał
archeologicz-
2) wykonywanie robót budowlanych w otoczeniu za-
nych wydaje si´ na wniosek osoby fizycznej lub jed-
bytku;
nostki organizacyjnej posiadajÄ…cej tytu" prawny do ko-
rzystania z nieruchomoĘci, wynikający z prawa w"a-
3) prowadzenie badał
konserwatorskich zabytku wpi-
snoĘci, uŻytkowania wieczystego, trwa"ego zarządu al-
sanego do rejestru;
bo ograniczonego prawa rzeczowego lub stosunku zo-
4) prowadzenie badał
architektonicznych zabytku bowiÄ…zaniowego.
wpisanego do rejestru;
7. Pozwolenie na prowadzenie badał
konserwator-
5) prowadzenie badał
archeologicznych;
skich i architektonicznych przy zabytku wpisanym do
rejestru albo badał
archeologicznych lub poszukiwał

6) przemieszczanie zabytku nieruchomego wpisane-
ukrytych bądę porzuconych zabytków ruchomych,
go do rejestru;
w tym zabytków archeologicznych, wydaje si´ równieÅ»
na wniosek osób fizycznych albo jednostek organiza-
7) trwa"e przeniesienie zabytku ruchomego wpisane-
cyjnych zamierzajÄ…cych prowadziç te badania lub po-
go do rejestru, z naruszeniem ustalonego tradycjÄ…
wystroju wn´trza, w którym zabytek ten si´ znajdu- szukiwania. W przypadku nieuzyskania zgody w"aĘci-
je; ciela lub posiadacza nieruchomoĘci na przeprowadze-
nie tych badał
lub poszukiwał
przepisy art. 30 ust. 1
8) dokonywanie podzia"u zabytku nieruchomego wpi-
i 2 stosuje si´ odpowiednio.
sanego do rejestru;
8. Uzyskanie pozwolenia wojewódzkiego konser-
9) zmiana przeznaczenia zabytku wpisanego do reje-
watora zabytków na podj´cie robót budowlanych przy
stru lub sposobu korzystania z tego zabytku;
zabytku wpisanym do rejestru nie zwalnia z obowiÄ…zku
uzyskania pozwolenia na budow´ albo zg"oszenia,
10) umieszczanie na zabytku wpisanym do rejestru
urządzeł
technicznych, tablic, reklam oraz napi- w przypadkach okreĘlonych przepisami Prawa budow-
sów, z zastrzeŻeniem art. 12 ust. 1; lanego.
Dziennik Ustaw Nr 162  11153  Poz. 1568
Art. 37. 1. Minister w"aĘciwy do spraw kultury 3. Przy wykonywaniu kontroli wojewódzki konser-
i ochrony dziedzictwa narodowego okreĘli, w drodze wator zabytków lub osoby, o których mowa w ust. 1, są
rozporzÄ…dzenia: uprawnione do:
1) tryb i sposób wydawania pozwoleł
na prowadze- 1) wst´pu na teren nieruchomoĘci, jeÅ»eli istnieje uza-
nie prac konserwatorskich, restauratorskich, robót sadnione podejrzenie zniszczenia lub uszkodzenia
budowlanych oraz badał
konserwatorskich i archi- zabytku;
tektonicznych, a takŻe innych dzia"ał
, o których
2) oceny stanu zachowania, warunków przechowywa-
mowa w art. 36 ust. 1 pkt 6 12, przy zabytku wpi-
nia i zabezpieczenia zabytków wpisanych do reje-
sanym do rejestru oraz badał
archeologicznych;
stru, a takÅ»e zabytków znajdujÄ…cych si´ w muzeach,
2) kwalifikacje osób uprawnionych do prowadzenia bibliotekach oraz w zbiorach lub zasobach innych
prac konserwatorskich, restauratorskich, badał
pał
stwowych jednostek organizacyjnych i jedno-
konserwatorskich i architektonicznych przy zabyt- stek samorzÄ…du terytorialnego, w terminie uzgod-
ku wpisanym do rejestru oraz badał
archeologicz- nionym z ich w"aĘcicielem lub posiadaczem;
nych;
3) sprawdzania zgodnoĘci wszelkich dzia"ał
podej-
3) dodatkowe wymagania dla osób wykonujących sa- mowanych przy zabytkach wpisanych do rejestru
modzielne funkcje techniczne w budownictwie oraz prowadzonych badał
archeologicznych z za-
przy zabytkach nieruchomych wpisanych do reje- kresem lub warunkami okreĘlonymi w pozwoleniu
stru; i zatwierdzonÄ… dokumentacjÄ…;
4) sposób potwierdzania posiadanych kwalifikacji 4) Żądania ustnych lub pisemnych informacji w zakre-
i dodatkowych wymagał
, o których mowa w pkt 2 sie niezb´dnym dla ustalenia stanu faktycznego
i 3; dotyczÄ…cego zakresu kontroli;
5) standardy, jakim powinna odpowiadaç dokumenta- 5) Żądania okazania dokumentów i udost´pnienia
cja prowadzonych prac konserwatorskich i restau- wszelkich danych majÄ…cych zwiÄ…zek z zakresem
ratorskich przy zabytku ruchomym wpisanym do kontroli;
rejestru i badał
archeologicznych.
6) dokonania wpisu w dzienniku budowy w zakresie
okreĘlonym przepisami Prawa budowlanego.
2. W rozporzÄ…dzeniu naleÅ»y okreĘliç szczegó"owe
wymagania, jakim powinien odpowiadaç wniosek i po-
4. CzynnoĘci kontrolne przeprowadza si´ w obec-
zwolenie na prowadzenie prac, robót, badał
i dzia"ał
,
noĘci kontrolowanej osoby fizycznej albo kierownika
o których mowa w ust. 1 pkt 1, oraz dokumentacj´ nie-
kontrolowanej jednostki organizacyjnej lub upowaÅ»-
zb´dnÄ… do rozpatrzenia tego wniosku.
nionej przez niego osoby, z zachowaniem przepisów
3. Przy okreĘlaniu kwalifikacji i dodatkowych wy- o ochronie informacji niejawnych.
magał
osób uprawnionych do prowadzenia prac, ro-
5. CzynnoĘci kontrolne dotyczące zabytków nieru-
bót i badał
, o których mowa w ust. 1 pkt 1, niezb´dne
chomych wpisanych do rejestru, które są w zarządzie
jest wskazanie wykszta"cenia oraz wymaganej praktyki
pał
stw obcych albo są uŻytkowane przez przedstawi-
zawodowej, które powinny posiadaç te osoby.
cieli dyplomatycznych i konsularnych tych pał
stw lub
przez inne osoby zrównane z nimi na podstawie ustaw,
4. Standardy, o których mowa w ust. 1 pkt 5, ustala
si´ tak, aby poszczególne etapy prowadzonych prac umów lub powszechnie ustalonych zwyczajów mi´-
konserwatorskich i restauratorskich przy zabytkach ru- dzynarodowych, mogÄ… byç wykonywane za zgodÄ… tych
chomych i badał
archeologicznych by"y odpowiednio przedstawicieli lub osób.
udokumentowane.
Art. 39. 1. Z czynnoĘci kontrolnych kontrolujący
sporzÄ…dza protokó", którego jeden egzemplarz dor´cza
Rozdzia" 4
kontrolowanej osobie fizycznej lub kierownikowi kon-
trolowanej jednostki organizacyjnej.
Nadzór konserwatorski
Art. 38. 1. Wojewódzki konserwator zabytków lub 2. Protokó" kontroli zawiera opis stanu faktycznego
dzia"ający z jego upowaŻnienia pracownicy wojewódz- stwierdzonego w toku kontroli, w tym ustalonych nie-
kiego urz´du ochrony zabytków prowadzÄ… kontrol´ prawid"owoĘci, z uwzgl´dnieniem przyczyn powsta-
przestrzegania i stosowania przepisów dotyczących nia, zakresu i skutków tych nieprawid"owoĘci oraz
ochrony zabytków i opieki nad zabytkami. osób za nie odpowiedzialnych.
2. W upowaŻnieniu, o którym mowa w ust. 1, okre- 3. Protokó" podpisują kontrolujący i kontrolowana
Ęla si´ osob´ lub osoby upowaÅ»nione do przeprowa- osoba fizyczna albo kierownik kontrolowanej jednostki
dzenia kontroli, kontrolowanÄ… osob´ fizycznÄ… lub jed- organizacyjnej lub upowaÅ»niona przez niego osoba,
nostk´ organizacyjnÄ…, miejsce i zakres kontroli oraz którzy mogÄ… wnieĘç do protoko"u umotywowane za-
podstaw´ prawnÄ… do jej przeprowadzenia. strzeÅ»enia i uwagi.
Dziennik Ustaw Nr 162  11154  Poz. 1568
4. W razie odmowy podpisania protoko"u przez 2) zobowiÄ…zujÄ…cej do uzyskania pozwolenia woje-
kontrolowanÄ… osob´ fizycznÄ… albo kierownika kontro- wódzkiego konserwatora zabytków na prowadze-
lowanej jednostki organizacyjnej lub upowaŻnioną nie wstrzymanych badał
, prac, robót lub innych
przez niego osob´, kontrolujÄ…cy czyni o tym wzmiank´ dzia"aÅ‚
przy zabytku, albo
w protokole, a odmawiający podpisu moŻe w terminie
3) nak"adajÄ…cej obowiÄ…zek podj´cia okreĘlonych
7 dni przedstawiç swoje pisemne uwagi wojewódzkie-
czynnoĘci w celu doprowadzenia wykonywanych
mu konserwatorowi zabytków.
badał
, prac, robót lub innych dzia"ał
przy zabytku
do zgodnoĘci z zakresem i warunkami okreĘlonymi
Art. 40. 1. Na podstawie ustaleł
wynikajÄ…cych
w pozwoleniu, wskazujÄ…c termin wykonania tych
z kontroli wojewódzki konserwator zabytków moŻe wy-
czynnoĘci.
daç zalecenia pokontrolne kontrolowanej osobie fi-
zycznej lub kierownikowi kontrolowanej jednostki or-
2. W przypadku nieuzyskania pozwolenia, o którym
ganizacyjnej.
mowa w ust. 1 pkt 2, albo niewykonania obowiÄ…zku
okreĘlonego w ust. 1 pkt 3, wojewódzki konserwator
2. Wojewódzki konserwator zabytków moŻe odstą-
zabytków wydaje decyzj´ nakazujÄ…cÄ… przywrócenie za-
piç od wydania zaleceÅ‚
pokontrolnych i wydaç decyzj´,
bytku do poprzedniego stanu lub uporzÄ…dkowanie te-
o której mowa w art. 43, art. 44 ust. 1, art. 45 ust. 1,
renu, z okreĘleniem terminu wykonania tych czynno-
art. 46 ust. 1, art. 49 ust. 1 lub art. 50 ust. 1.
Ęci.
3. W przypadku kontroli jednostki organizacyjnej
wojewódzki konserwator zabytków moÅ»e zaŻądaç prze- 3. Po wykonaniu obowiÄ…zku, o którym mowa
w ust. 1 pkt 3, wojewódzki konserwator zabytków wy-
prowadzenia post´powania s"uÅ»bowego lub innego
daje pozwolenie na wznowienie wstrzymanych badał
,
przewidzianego prawem przeciwko osobom winnym
dopuszczenia do powstania uchybieł
i poinformowa- prac, robót lub innych dzia"ał
przy zabytku.
nia go w okreĘlonym terminie o podj´tych dzia"aniach
4. Osoba, która dopuĘci"a si´ naruszenia przepisów
zmierzajÄ…cych do usuni´cia tych uchybieÅ‚
.
o zabytkach lub naruszy"a zakres i warunki okreĘlone
Art. 41. W razie stwierdzenia, Å»e dzia"anie lub za- w pozwoleniu, jest obowiÄ…zana na swój koszt wykonaç
niechanie kontrolowanej osoby fizycznej albo kierow- czynnoĘci nakazane w decyzji, o której mowa w ust. 1
nika kontrolowanej jednostki organizacyjnej lub jej pkt 1 i 3 oraz w ust. 2.
pracownika narusza przepisy art. 108 118 ustawy,
wojewódzki konserwator zabytków kieruje odpowied- Art. 45. 1. W przypadku gdy bez wymaganego po-
nio do Policji, prokuratury albo sądu zawiadomienie zwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków lub
o pope"nieniu przest´pstwa lub wykroczenia. w sposób odbiegajÄ…cy od zakresu i warunków okreĘlo-
nych w pozwoleniu wykonano przy zabytku wpisanym
Art. 42. Generalny Konserwator Zabytków moŻe do rejestru prace konserwatorskie, restauratorskie, ro-
podejmowaç czynnoĘci, o których mowa w art. 38
boty budowlane, badania konserwatorskie, architekto-
ust. 3, art. 39, art. 40 ust. 1 i 3 oraz art. 41, jeŻeli jest to
niczne lub podj´to inne dzia"ania, o których mowa
konieczne ze wzgl´du na szczególnÄ… wag´ sprawy.
w art. 36 ust. 1 pkt 6 8 i 10 12, wojewódzki konser-
Przepisy art. 38 ust. 4 i 5 stosuje si´ odpowiednio.
wator zabytków wydaje decyzj´:
1) nakazującą przywrócenie zabytku do poprzednie-
Art. 43. Wojewódzki konserwator zabytków wydaje
decyzj´ o wstrzymaniu wykonywanych bez jego po- go stanu lub uporzÄ…dkowanie terenu, okreĘlajÄ…c
zwolenia lub w sposób odbiegający od zakresu i wa- termin wykonania tych czynnoĘci, albo
runków okreĘlonych w pozwoleniu:
2) zobowiÄ…zujÄ…cÄ… do doprowadzenia zabytku do jak
1) prac konserwatorskich, restauratorskich, badał
najlepszego stanu we wskazany sposób i w okre-
konserwatorskich lub architektonicznych przy za- Ęlonym terminie.
bytku wpisanym do rejestru;
2. Przepis art. 44 ust. 4 stosuje si´ odpowiednio.
2) robót budowlanych przy zabytku wpisanym do re-
jestru lub w jego otoczeniu;
Art. 46. 1. Wojewódzki konserwator zabytków mo-
Å»e wydaç decyzj´ o wstrzymaniu prac konserwator-
3) badał
archeologicznych;
skich, restauratorskich lub robót budowlanych przy za-
bytku niewpisanym do rejestru, jeŻeli zabytek ten spe"-
4) innych dzia"ał
, o których mowa w art. 36 ust. 1
nia warunki uzasadniajÄ…ce dokonanie wpisu do reje-
pkt 6 8 i 10 12.
stru.
Art. 44. 1. Decyzja, o której mowa w art. 43, wyga-
2. Decyzja, o której mowa w ust. 1, wygasa, jeŻeli
sa po up"ywie 2 miesi´cy od dnia jej dor´czenia, jeÅ»eli
w terminie 14 dni od dnia jej dor´czenia nie nastÄ…pi
w tym terminie wojewódzki konserwator zabytków nie
wszcz´cie post´powania w sprawie wpisu zabytku do
wyda decyzji:
rejestru.
1) nakazującej przywrócenie zabytku do poprzednie-
go stanu lub uporządkowanie terenu, z okreĘle- 3. Wstrzymane prace konserwatorskie, restaurator-
niem terminu wykonania tych czynnoĘci, albo skie lub roboty budowlane przy zabytku mogÄ… byç pod-
Dziennik Ustaw Nr 162  11155  Poz. 1568
j´te, jeÅ»eli w terminie 2 miesi´cy od dnia dor´czenia 5. Przepisu ust. 4 nie stosuje si´ do zabytków nieru-
decyzji, o której mowa w ust. 1, wojewódzki konserwa- chomych stanowiÄ…cych w"asnoĘç Skarbu PaÅ‚
stwa.
tor zabytków nie wpisze tego zabytku do rejestru.
6. WierzytelnoĘç Skarbu PaÅ‚
stwa z tytu"u wykona-
Art. 47. Wojewódzki konserwator zabytków moŻe
nia zast´pczego prac konserwatorskich lub robót bu-
wznowiç post´powanie w sprawie wydanego pozwo- dowlanych przy zabytku nieruchomym wojewoda,
lenia, o którym mowa w art. 36 ust. 1, a nast´pnie zmie-
w porozumieniu z Generalnym Konserwatorem Zabyt-
niç je lub cofnÄ…ç, w drodze decyzji, jeÅ»eli w trakcie wy-
ków, moÅ»e, w drodze decyzji, umorzyç w ca"oĘci albo
konywania badał
, prac, robót lub innych dzia"ał
okre-
w cz´Ä˜ci lub roz"oÅ»yç na raty  jeÅ»eli stwierdzono nie-
Ęlonych w pozwoleniu wystąpi"y nowe fakty i okolicz-
ĘciÄ…galnoĘç wierzytelnoĘci lub jej ĘciÄ…gni´cie spowo-
noĘci, mogÄ…ce doprowadziç do uszkodzenia lub znisz-
duje znaczny uszczerbek dla sytuacji materialnej osoby
czenia zabytku.
lub jednostki, o których mowa w ust. 1.
Art. 48. Dyrektor urz´du morskiego, w uzgodnieniu
7. WykreĘlenie hipoteki przymusowej z ksi´gi wie-
z wojewódzkim konserwatorem zabytków w"aĘciwym
czystej nast´puje na wniosek wojewody na podstawie
dla miejsca siedziby urz´du morskiego, moÅ»e, w dro-
decyzji, o której mowa w ust. 6. JeÅ»eli nieruchomoĘç
dze decyzji:
nie posiada ksi´gi wieczystej, wniosek i decyzj´ sk"ada
1) wstrzymaç prowadzone bez pozwolenia, o którym
si´ do zbioru dokumentów.
mowa w art. 36 ust. 2, badania lub poszukiwania
albo
Art. 50. 1. W przypadku wystąpienia zagroŻenia dla
zabytku ruchomego wpisanego do rejestru, polegajÄ…ce-
2) zmieniç lub cofnÄ…ç, w wyniku wznowienia post´-
go na moŻliwoĘci jego zniszczenia, uszkodzenia, kradzie-
powania, wydane pozwolenie, o którym mowa
Å»y, zagini´cia lub nielegalnego wywiezienia za granic´,
w art. 36 ust. 2, jeŻeli wystąpi"y nowe fakty i oko-
wojewódzki konserwator zabytków moÅ»e wydaç decyzj´
licznoĘci, mogÄ…ce doprowadziç do uszkodzenia lub
o zabezpieczeniu tego zabytku w formie ustanowienia
zniszczenia zabytku, albo
czasowego zaj´cia do czasu usuni´cia zagroÅ»enia.
3) cofnÄ…ç wydane pozwolenie, o którym mowa
w art. 36 ust. 2, jeŻeli badania lub poszukiwania są
2. Czasowe zaj´cie zabytku ruchomego polega na
prowadzone niezgodnie z zakresem i warunkami
przekazaniu go, w zaleŻnoĘci od rodzaju zabytku, do
okreĘlonymi w tym pozwoleniu.
muzeum, archiwum lub biblioteki.
Art. 49. 1. Wojewódzki konserwator zabytków moŻe
3. W przypadku wystąpienia zagroŻenia dla zabyt-
wydaç decyzj´ nakazujÄ…cÄ… osobie fizycznej lub jednostce
ku nieruchomego wpisanego do rejestru, polegajÄ…ce-
organizacyjnej posiadajÄ…cej tytu" prawny do korzystania
go na moŻliwoĘci jego zniszczenia lub uszkodzenia,
z zabytku wpisanego do rejestru, wynikajÄ…cy z prawa
starosta, na wniosek wojewódzkiego konserwatora za-
w"asnoĘci, uŻytkowania wieczystego, trwa"ego zarządu
bytków, moÅ»e wydaç decyzj´ o zabezpieczeniu tego za-
albo ograniczonego prawa rzeczowego lub stosunku zo-
bytku w formie ustanowienia czasowego zaj´cia do
bowiÄ…zaniowego, przeprowadzenie prac konserwator-
czasu usuni´cia zagroÅ»enia. Przepisy o gospodarce
skich lub robót budowlanych przy tym zabytku, jeŻeli ich
nieruchomoĘciami stosuje si´ odpowiednio.
wykonanie jest niezb´dne ze wzgl´du na zagroÅ»enie
zniszczeniem lub istotnym uszkodzeniem tego zabytku.
4. JeÅ»eli nie jest moÅ»liwe usuni´cie zagroÅ»enia,
o którym mowa w ust. 1 lub 3:
2. Wykonanie decyzji nakazujÄ…cej przeprowadzenie
prac konserwatorskich lub robót budowlanych przy za-
1) zabytek ruchomy moÅ»e byç przej´ty przez woje-
bytku nieruchomym nie zwalnia z obowiÄ…zku uzyska-
wódzkiego konserwatora zabytków, w drodze de-
nia pozwolenia na budow´ albo zg"oszenia, w przypad-
cyzji, na w"asnoĘç Skarbu PaÅ‚
stwa, z przeznacze-
kach okreĘlonych przepisami Prawa budowlanego.
niem na cele kultury, oĘwiaty lub turystyki, za od-
szkodowaniem odpowiadającym wartoĘci rynko-
3. W przypadku wykonania zast´pczego prac kon-
wej tego zabytku;
serwatorskich lub robót budowlanych przy zabytku
nieruchomym wojewódzki konserwator zabytków wy-
2) zabytek nieruchomy moÅ»e byç na wniosek woje-
daje decyzj´ okreĘlajÄ…cÄ… wysokoĘç wierzytelnoĘci
wódzkiego konserwatora zabytków wyw"aszczony
Skarbu Pał
stwa z tytu"u wykonania zast´pczego tych
przez starost´ na rzecz Skarbu PaÅ‚
stwa lub gminy
prac lub robót, ich zakres oraz termin wymagalnoĘci tej
w"aĘciwej ze wzgl´du na miejsce po"oÅ»enia tego
wierzytelnoĘci.
zabytku, w trybie i na zasadach przewidzianych
w przepisach o gospodarce nieruchomoĘciami.
4. WierzytelnoĘç Skarbu PaÅ‚
stwa z tytu"u wykona-
nia zast´pczego prac konserwatorskich lub robót bu-
Rozdzia" 5
dowlanych przy zabytku nieruchomym podlega zabez-
pieczeniu hipoteką przymusową na tej nieruchomoĘci,
Wywóz zabytków za granic´
na wniosek wojewódzkiego konserwatora zabytków,
na podstawie decyzji, o której mowa w ust. 3. JeŻeli
nieruchomoĘç nie posiada ksi´gi wieczystej, zabezpie- Art. 51. 1. Zabytki mogÄ… byç wywoÅ»one za granic´
czenie moÅ»e byç dokonane przez z"oÅ»enie wniosku i de- na sta"e, jeÅ»eli ich wywóz nie spowoduje uszczerbku
cyzji do zbioru dokumentów. dla dziedzictwa kulturowego.
Dziennik Ustaw Nr 162  11156  Poz. 1568
2. Zabytki mogÄ… byç czasowo wywoÅ»one za grani- 2. Termin waÅ»noĘci pozwolenia, o którym mowa
c´, jeÅ»eli pozwala na to ich stan zachowania, a osoba fi- w ust. 1, nie moÅ»e byç d"uÅ»szy niÅ» 3 lata od dnia wyda-
zyczna lub jednostka organizacyjna, w której posiada- nia tego pozwolenia.
niu znajduje si´ zabytek, daje r´kojmi´, Å»e nie ulegnie
Art. 55. 1. Wielokrotne pozwolenie ogólne na cza-
on zniszczeniu lub uszkodzeniu i zostanie przywieziony
sowy wywóz zabytków za granic´ wydaje wojewódzki
do kraju przed up"ywem terminu waŻnoĘci pozwolenia.
konserwator zabytków na wniosek muzeum lub innej
3. Wywóz zabytków za granic´ moÅ»e nastÄ…piç na instytucji kultury, która w zwiÄ…zku z prowadzonÄ… dzia-
podstawie: "alnoĘciÄ… zamierza wielokrotnie wywoziç za granic´
swoje zbiory, w ca"oĘci lub w cz´Ä˜ci, w celach wysta-
1) jednorazowego pozwolenia na sta"y wywóz zabyt-
wienniczych.
ku za granic´;
2. Termin waŻnoĘci pozwolenia, o którym mowa
2) jednorazowego pozwolenia na czasowy wywóz za-
w ust. 1, nie moÅ»e byç d"uÅ»szy niÅ» 5 lat od dnia wyda-
bytku za granic´;
nia tego pozwolenia.
3) wielokrotnego pozwolenia indywidualnego na cza-
Art. 56. 1. Wojewódzki konserwator zabytków mo-
sowy wywóz zabytku za granic´;
Å»e cofnÄ…ç pozwolenie, o którym mowa w art. 51 ust. 3
pkt 2 4, w drodze decyzji.
4) wielokrotnego pozwolenia ogólnego na czasowy
wywóz zabytków za granic´.
2. Cofni´cie pozwolenia moÅ»e nastÄ…piç, jeÅ»eli stan
zachowania zabytku uleg" pogorszeniu lub wysz"y na
Art. 52. 1. Jednorazowe pozwolenie na sta"y wy-
jaw nowe fakty i okolicznoĘci Ęwiadczące, Że wniosko-
wóz zabytku za granic´ wydaje minister w"aĘciwy do
dawca nie daje r´kojmi, o której mowa w art. 51 ust. 2.
spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, po
zasi´gni´ciu opinii komisji z"oÅ»onej ze specjalistów
3. O cofni´ciu pozwolenia wojewódzki konserwator
w okreĘlonych dziedzinach ochrony zabytków i opieki
zabytków zawiadamia niezw"ocznie organ administra-
nad zabytkami.
cji celnej.
2. Osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna,
Art. 57. 1. Osoba fizyczna lub jednostka organiza-
w której posiadaniu znajduje si´ zabytek, sk"ada wnio-
cyjna, która otrzyma"a pozwolenie, o którym mowa
sek o wydanie jednorazowego pozwolenia na sta"y wy-
w art. 51 ust. 3 pkt 2 4, jest obowiÄ…zana po wykorzy-
wóz zabytku za granic´, za poĘrednictwem wojewódz-
staniu tego pozwolenia powiadomiç wojewódzkiego
kiego konserwatora zabytków.
konserwatora zabytków o przywiezieniu zabytku do
kraju w terminie nie d"uŻszym niŻ 14 dni od dnia jego
3. JeŻeli wywóz przedmiotu nie wymaga jednora-
przywozu.
zowego pozwolenia na sta"y wywóz za granic´, woje-
wódzki konserwator zabytków wydaje zaĘwiadczenie,
2. Na wezwanie wojewódzkiego konserwatora za-
o którym mowa w art. 59 ust. 3.
bytków osoba lub jednostka organizacyjna, o której
mowa w ust. 1, jest obowiÄ…zana udost´pniç zabytek
4. Wywóz zabytku za granic´ na podstawie pozwo-
w celu dokonania ogl´dzin.
lenia, o którym mowa w ust. 1, moÅ»e nastÄ…piç nie póę-
niej niÅ» w terminie 12 miesi´cy od dnia wydania tego
3. W przypadku nieprzywiezienia zabytku do kraju
pozwolenia.
w okresie waŻnoĘci pozwolenia, organ administracji
celnej zawiadamia o tym niezw"ocznie wojewódzkiego
Art. 53. 1. Jednorazowe pozwolenie na czasowy
konserwatora zabytków.
wywóz zabytku za granic´ wydaje wojewódzki konser-
wator zabytków na wniosek osoby fizycznej lub jed-
Art. 58. W odniesieniu do materia"ów bibliotecz-
nostki organizacyjnej, w której posiadaniu znajduje si´
nych powsta"ych przed dniem 1 stycznia 1949 r. pozwo-
zabytek, majÄ…cej zamiar jednorazowo wywieÄ™ç za gra-
lenia, o których mowa w art. 51 ust. 3, wydaje Dyrektor
nic´ ten zabytek w celach uÅ»ytkowych lub wystawien-
Biblioteki Narodowej. Przepisy art. 51 ust. 1 i 2, art. 52
niczych albo dla przeprowadzenia prac konserwator-
ust. 1 i 4 oraz art. 53 57 stosuje si´ odpowiednio.
skich.
Art. 59. 1. Pozwolenia na wywóz za granic´ nie wy-
2. Termin waŻnoĘci pozwolenia, o którym mowa
magajÄ…:
w ust. 1, nie moÅ»e byç d"uÅ»szy niÅ» 12 miesi´cy od dnia
wydania tego pozwolenia.
1) zabytki niewpisane do rejestru majÄ…ce nie wi´cej
niÅ» 55 lat;
Art. 54. 1. Wielokrotne pozwolenie indywidualne
na czasowy wywóz zabytku za granic´ wydaje woje-
2) zabytki, b´dÄ…ce obiektami techniki, niewpisane do
wódzki konserwator zabytków na wniosek osoby fi-
rejestru, majÄ…ce nie wi´cej niÅ» 25 lat;
zycznej lub jednostki organizacyjnej, w której posiada-
niu znajduje si´ zabytek, majÄ…cej zamiar wielokrotnie 3) zabytki przywiezione z zagranicy, które sÄ… obj´te
wywoziç za granic´ ten zabytek w celach uÅ»ytkowych procedurÄ… odprawy czasowej w rozumieniu prze-
lub wystawienniczych. pisów Kodeksu celnego;
Dziennik Ustaw Nr 162  11157  Poz. 1568
4) zabytki przywiezione z zagranicy przez osoby ko- cz"onkowskiego Unii Europejskiej, na wniosek innego
rzystające z przywilejów lub immunitetów dyplo- pał
stwa cz"onkowskiego, z terytorium którego wywie-
matycznych, w tym przywiezione w celu urzÄ…dze- ziono niezgodnie z prawem zabytek, majÄ…cych na celu
nia wn´trz przedstawicielstw dyplomatycznych odnalezienie, zabezpieczenie i umoÅ»liwienie odzyska-
i urz´dów konsularnych;
nia tego zabytku.
5) dzie"a twórców Żyjących;
2. Przepisy niniejszego rozdzia"u stosuje si´ do zabyt-
ków wywiezionych niezgodnie z prawem z terytorium
6) materia"y biblioteczne powsta"e po dniu 31 grud-
pał
stwa cz"onkowskiego po dniu 31 grudnia 1992 r.
nia 1948 r.;
Art. 63. Za niezgodny z prawem wywóz zabytku
7) inne przedmioty o cechach zabytków, nieb´dÄ…ce za-
uznaje si´ taki wywóz zabytku z terytorium paÅ‚
stwa
bytkami.
cz"onkowskiego, który nastąpi" z naruszeniem obowią-
zujących w tym pał
stwie lub w Unii Europejskiej prze-
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje si´ do zabytków wpi-
pisów w zakresie ochrony zabytków.
sanych do inwentarza muzeum lub wchodzÄ…cych
w sk"ad narodowego zasobu bibliotecznego.
Art. 64. 1. Post´powanie dotyczÄ…ce restytucji zabyt-
ku moÅ»e byç prowadzone w odniesieniu do zabytku za-
3. ZaĘwiadczenie stwierdzające, Że przedmioty,
liczanego do jednej z nast´pujÄ…cych kategorii:
o których mowa w ust. 1 pkt 1 5 i 7, nie wymagają po-
zwolenia na wywóz za granic´, wydaje wnioskodawcy
1) zabytków archeologicznych, które majÄ… wi´cej niÅ»
wojewódzki konserwator zabytków.
100 lat, wchodzą w sk"ad zbiorów archeologicz-
nych lub zosta"y pozyskane w wyniku badał
arche-
4. Nie wymagają zaĘwiadczenia na wywóz za gra-
ologicznych bÄ…dÄ™ przypadkowych odkryç;
nic´ materia"y biblioteczne powsta"e po dniu 31 grud-
nia 1948 r., jeŻeli nie ma wątpliwoĘci co do czasu ich
2) elementów stanowiÄ…cych integralnÄ… cz´Ä˜ç zabyt-
powstania.
ków architektury, wystroju wn´trz, pomników, po-
sągów i dzie" rzemios"a artystycznego, które mają
5. JeŻeli osoba fizyczna lub jednostka organizacyj-
wi´cej niÅ» 100 lat;
na zamierzajÄ…ca wywieÄ™ç za granic´ materia"y, o któ-
3) oryginalnych dzie" malarstwa, nieobj´tych katego-
rych mowa w ust. 4, ma wątpliwoĘci co do czasu ich
riami wskazanymi w pkt 4 i 5, wykonanych dowol-
powstania, zwraca si´ do Dyrektora Biblioteki Narodo-
ną techniką i na dowolnym materiale, które mają
wej o wydanie zaĘwiadczenia stwierdzającego, Że zg"o-
wi´cej niÅ» 50 lat, ich wartoĘç jest wyÅ»sza niÅ»
szony przedmiot powsta" po dniu 31 grudnia 1948 r.
150 000 euro i są dzie"ami twórców nieŻyjących;
Art. 60. Wojewódzki konserwator zabytków przy
4) oryginalnych akwareli, gwaszy i pasteli wykona-
rozpatrywaniu wniosków w sprawach wywozu zabyt-
nych na dowolnym materiale, które majÄ… wi´cej
ków lub innych przedmiotów za granic´ moÅ»e zasi´gaç
niÅ» 50 lat, ich wartoĘç jest wyÅ»sza niÅ» 30 000 euro
opinii instytucji kultury wyspecjalizowanych w opiece
i są dzie"ami twórców nieŻyjących;
nad zabytkami.
5) oryginalnych mozaik, nieobj´tych kategoriami
Art. 61. 1. Minister w"aĘciwy do spraw kultury
wskazanymi w pkt 1 i 2, oraz oryginalnych rysun-
i ochrony dziedzictwa narodowego okreĘli, w drodze
ków wykonanych dowolną techniką i na dowol-
rozporządzenia, tryb sk"adania wniosków i wydawania
nym materiale, które majÄ… wi´cej niÅ» 50 lat, ich
jednorazowego pozwolenia na sta"y wywóz zabytku za
wartoĘç jest wyÅ»sza niÅ» 15 000 euro i sÄ… dzie"ami
granic´ oraz jednorazowego i wielokrotnych pozwoleÅ‚

twórców nieŻyjących;
na czasowy wywóz zabytku za granic´, a takÅ»e zaĘwiad-
czeł
w odniesieniu do zabytków i przedmiotów o ce-
6) oryginalnych dzie" grafiki i matryc do ich wykona-
chach zabytków niewymagających pozwolenia.
nia oraz oryginalnych plakatów, które majÄ… wi´cej
niÅ» 50 lat, ich wartoĘç jest wyÅ»sza niÅ» 15 000 euro
2. W rozporzÄ…dzeniu naleÅ»y wskazaç wymagania,
i są dzie"ami twórców nieŻyjących;
jakim powinien odpowiadaç wniosek oraz pozwolenia
i zaĘwiadczenie, o których mowa w ust. 1, a takŻe tryb
7) oryginalnych rzeęb, posągów lub ich kopii wykona-
rozpatrywania tych wniosków, w tym dokonywania
nych tÄ… samÄ… technikÄ… co orygina", nieobj´tych ka-
ogl´dzin przedmiotów zg"oszonych do wywozu za gra-
tegoriÄ… wskazanÄ… w pkt 1, które majÄ… wi´cej niÅ»
nic´.
50 lat, ich wartoĘç jest wyÅ»sza niÅ» 50 000 euro i sÄ…
dzie"ami twórców nieŻyjących;
Rozdzia" 6
8) fotografii, filmów oraz ich negatywów, które mają
Restytucja zabytków wywiezionych
wi´cej niÅ» 50 lat, ich wartoĘç jest wyÅ»sza niÅ»
niezgodnie z prawem z terytorium pał
stwa
15 000 euro i są dzie"ami twórców nieŻyjących;
cz"onkowskiego Unii Europejskiej
9) pojedynczych lub znajdujÄ…cych si´ w zbiorach in-
Art. 62. 1. Restytucja zabytków polega na podejmo- kunabu"ów i manuskryptów oraz liczÄ…cych wi´cej
waniu czynnoĘci przez w"aĘciwe organy pał
stwa niÅ» 50 lat map i partytur muzycznych;
Dziennik Ustaw Nr 162  11158  Poz. 1568
10) pojedynczych lub znajdujÄ…cych si´ w zbiorach kultury narodowej, przeprowadzenie ogl´dzin
ksiÄ…Å»ek, które majÄ… wi´cej niÅ» 100 lat i ich wartoĘç w celu stwierdzenia, czy dany przedmiot jest po-
jest wyÅ»sza niÅ» 50 000 euro; szukiwanym zabytkiem, w terminie 2 miesi´cy od
dnia powiadomienia zainteresowanego pał
stwa
11) map drukowanych, które majÄ… wi´cej niÅ» 200 lat;
cz"onkowskiego o jego znalezieniu;
12) zbiorów o znaczeniu historycznym, etnograficz-
4) podejmuje niezb´dne dzia"ania majÄ…ce na celu za-
nym lub numizmatycznym, których wartoĘç jest
bezpieczenie znalezionego zabytku;
wyŻsza niŻ 50 000 euro;
5) zapobiega dzia"aniom uniemoŻliwiającym restytu-
13) Ęrodków transportu, które majÄ… wi´cej niÅ» 75 lat
cj´ zabytku paÅ‚
stwu cz"onkowskiemu, ubiegajÄ…ce-
i ich wartoĘç jest wyÅ»sza niÅ» 50 000 euro;
mu si´ o restytucj´ tego zabytku;
14) innych kategorii, niewymienionych w pkt 1 13,
6) poĘredniczy pomi´dzy obecnym w"aĘcicielem lub
obejmujÄ…cych zabytki, które majÄ… wi´cej niÅ» 50 lat
posiadaczem zabytku a pał
stwem cz"onkowskim
i ich wartoĘç jest wyÅ»sza niÅ» 50 000 euro.
ubiegajÄ…cym si´ o restytucj´ zabytku.
2. Post´powaniu, o którym mowa w ust. 1, podle-
3. Wniosek, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, powi-
gają równieŻ zabytki:
nien zawieraç informacje umoÅ»liwiajÄ…ce znalezienie za-
bytku, ze wskazaniem aktualnego lub przypuszczalne-
1) wpisane do rejestru;
go miejsca jego przechowywania.
2) wchodzące w sk"ad zbiorów publicznych, które sta-
4. Przepisów ust. 2 pkt 4 i 5 nie stosuje si´ w przy-
nowiÄ… w"asnoĘç Skarbu PaÅ‚
stwa, jednostek samo-
padku niedochowania przez w"aĘciwe w"adze zaintere-
rzÄ…du terytorialnego oraz innych jednostek organi-
sowanego pał
stwa cz"onkowskiego terminu przepro-
zacyjnych zaliczanych do sektora finansów pu-
wadzenia ogl´dzin, o których mowa w ust. 2 pkt 3.
blicznych;
3) znajdujÄ…ce si´ w inwentarzach muzeów lub naro- Art. 66. 1. Post´powanie dotyczÄ…ce restytucji za-
dowym zasobie bibliotecznym; bytku wywiezionego niezgodnie z prawem z teryto-
rium pał
stwa cz"onkowskiego moÅ»e byç prowadzone,
4) znajdujÄ…ce si´ w inwentarzach koĘcielnych.
jeŻeli pał
stwo cz"onkowskie ubiegajÄ…ce si´ o jego re-
stytucj´ wystÄ…pi z wnioskiem, o którym mowa w art.65
3. Zabytki, o których mowa w ust. 1 lub 2, podlega-
ust. 2 pkt 1, nie póęniej niÅ» w okresie 12 miesi´cy od
ją restytucji, jeŻeli pał
stwo cz"onkowskie, z terytorium
dnia powzi´cia informacji o miejscu przechowywania
którego zosta"y wywiezione niezgodnie z prawem,
tego zabytku i toŻsamoĘci jego w"aĘciciela lub posiada-
uzna"o je, przed lub po dokonaniu wywozu, za zabytki
cza.
o szczególnym znaczeniu dla dziedzictwa kulturowego.
2. Post´powanie dotyczÄ…ce restytucji zabytku nie
Art. 65. 1. Organem uprawnionym do prowadzenia
moÅ»e byç podj´te, jeÅ»eli up"yn´"o 30 lat od dnia nie-
post´powania dotyczÄ…cego restytucji zabytku wywie-
zgodnego z prawem wywozu tego zabytku z terytorium
zionego niezgodnie z prawem z terytorium pał
stwa
pał
stwa cz"onkowskiego ubiegajÄ…cego si´ o jego re-
cz"onkowskiego jest minister w"aĘciwy do spraw kultu-
stytucj´. Przepisu nie stosuje si´ do zabytków wymie-
ry i ochrony dziedzictwa narodowego, dzia"ajÄ…cy
nionych w art. 64 ust. 2.
w tym zakresie, we wspó"pracy z innymi ministrami,
kierownikami urz´dów centralnych, wojewodami i jed-
3. Nie wszczyna si´ post´powania dotyczÄ…cego re-
nostkami samorzÄ…du terytorialnego.
stytucji zabytku, jeŻeli wywóz tego zabytku z teryto-
rium pał
stwa cz"onkowskiego ubiegajÄ…cego si´ o jego
2. Minister w"aĘciwy do spraw kultury i ochrony
restytucj´ przesta" byç niezgodny z prawem przed
dziedzictwa narodowego wspó"dzia"a oraz prowadzi
dniem wszcz´cia takiego post´powania.
konsultacje z w"aĘciwymi krajowymi w"adzami pał
stw
cz"onkowskich, a w szczególnoĘci:
Art. 67. 1. Pał
stwo cz"onkowskie ubiegajÄ…ce si´
o restytucj´ zabytku moÅ»e wytoczyç powództwo
1) na wniosek pał
stwa cz"onkowskiego, ubiegajÄ…cego
o zwrot tego zabytku przeciw jego obecnemu w"aĘci-
si´ o restytucj´ zabytku, organizuje poszukiwania
cielowi lub posiadaczowi przed sÄ…d cywilny miejsca,
zabytku kultury narodowej, który zosta" wywieziony
w którym znajduje si´ zabytek.
niezgodnie z prawem z jego terytorium, ustalajÄ…c
toÅ»samoĘç obecnego w"aĘciciela lub posiadacza;
2. Pozew powinien zawieraç, w szczególnoĘci, opis
zabytku, potwierdzenie, iÅ» jest on obj´ty wnioskiem
2) zawiadamia pał
stwa cz"onkowskie o znalezieniu
o restytucj´ i oĘwiadczenie, z"oÅ»one przez w"aĘciwe
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedmio-
w"adze pał
stwa cz"onkowskiego wyst´pujÄ…cego z po-
tu, co do którego istnieje podejrzenie, iŻ jest on za-
wództwem, o niezgodnym z prawem wywozie tego za-
bytkiem wywiezionym niezgodnie z prawem z te-
bytku z jego terytorium.
rytorium innego pał
stwa cz"onkowskiego;
3) umoŻliwia w"aĘciwym w"adzom pał
stwa cz"on- 3. Minister w"aĘciwy do spraw kultury i ochrony
kowskiego, ubiegajÄ…cego si´ o restytucj´ zabytku dziedzictwa narodowego informuje w"aĘciwe w"adze
Dziennik Ustaw Nr 162  11159  Poz. 1568
pozosta"ych pał
stw cz"onkowskich o wszcz´ciu post´- ponentów cz´Ä˜ci budÅ»etowych bÄ…dÄ™ jednostki samorzÄ…-
powania sądowego. du terytorialnego, którym podlegają te jednostki.
Art. 68. 1. W wyroku orzekajÄ…cym o zwrocie zabyt- Art. 73. Osoba fizyczna, jednostka samorzÄ…du tery-
ku pał
stwu cz"onkowskiemu, z terytorium którego ten torialnego lub inna jednostka organizacyjna, b´dÄ…ca
zabytek zosta" niezgodnie z prawem wywieziony, sąd w"aĘcicielem bądę posiadaczem zabytku wpisanego do
rejestru albo posiadajÄ…ca taki zabytek w trwa"ym zarzÄ…-
przyznaje odszkodowanie osobie, która udowodni, Że
dzie, moÅ»e ubiegaç si´ o udzielenie dotacji celowej
naby"a go w dobrej wierze.
z budŻetu pał
stwa na dofinansowanie prac konserwa-
2. Odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1, wyp"a- torskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy
tym zabytku.
ca pał
stwo cz"onkowskie ubiegajÄ…ce si´ o restytucj´
zabytku przy przekazywaniu zabytku temu pał
stwu.
Art. 74. Dotacja na dofinansowanie prac konserwa-
torskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy
3. Osoba, która otrzyma"a obj´ty pozwem zabytek
zabytku wpisanym do rejestru moÅ»e byç udzielona
w drodze spadku lub darowizny, nie moŻe w stosunku
przez:
do tego zabytku znaleÄ™ç si´ w korzystniejszej sytuacji
prawnej niŻ spadkodawca lub darczył
ca.
1) ministra w"aĘciwego do spraw kultury i ochrony
dziedzictwa narodowego ze Ęrodków finansowych
Art. 69. W sprawach nieuregulowanych w art. 67
z cz´Ä˜ci budÅ»etu paÅ‚
stwa  Kultura i Ochrona Dzie-
ust. 1 i 2 oraz art. 68 ust. 1 i 2 stosuje si´ odpowiednio
dzictwa Narodowego ;
przepisy Kodeksu cywilnego i Kodeksu post´powania
cywilnego.
2) wojewódzkiego konserwatora zabytków ze Ęrod-
ków finansowych z budŻetu pał
stwa w cz´Ä˜ci, któ-
Art. 70. 1. Pał
stwo cz"onkowskie ubiegajÄ…ce si´
rej dysponentem jest wojewoda.
o restytucj´ zabytku wywiezionego niezgodnie z pra-
wem z jego terytorium obciąŻają koszty związane z po-
Art. 75. Minister w"aĘciwy do spraw kultury i ochro-
szukiwaniem i zabezpieczeniem tego zabytku oraz
ny dziedzictwa narodowego lub wojewódzki konser-
koszty wynikajÄ…ce z wykonania orzeczenia sÄ…du o jego
wator zabytków moÅ»e udzieliç dotacji osobom bÄ…dÄ™
zwrocie.
jednostkom, o których mowa w art. 73, na podstawie
umowy zawartej z tymi osobami lub jednostkami.
2. Pał
stwo cz"onkowskie ubiegajÄ…ce si´ o restytu-
cj´ zabytku zachowuje prawo do dochodzenia kosztów,
Art. 76. 1. Dotacja moÅ»e byç udzielona na dofinan-
o których mowa w ust. 1, od osoby odpowiedzialnej za
sowanie:
niezgodne z prawem wywiezienie tego zabytku z jego
terytorium. 1) nak"adów koniecznych na wykonanie prac konser-
watorskich, restauratorskich lub robót budowlanych
3. Prawo w"asnoĘci do zabytku zwróconego pał
- przy zabytku wpisanym do rejestru, ustalonych na
stwu cz"onkowskiemu regulują przepisy tego pał
stwa. podstawie kosztorysu zatwierdzonego przez woje-
wódzkiego konserwatora zabytków, które zostaną
Rozdzia" 7 przeprowadzone w roku z"oŻenia przez wnioskodaw-
c´ wniosku o udzielenie dotacji lub w roku nast´pu-
jącym po roku z"oŻenia tego wniosku;
Zasady finansowania opieki nad zabytkami
2) nak"adów koniecznych na wykonanie prac konser-
Art. 71. 1. W zakresie sprawowania opieki nad za-
watorskich, restauratorskich lub robót budowla-
bytkami osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna
nych przy zabytku wpisanym do rejestru, które zo-
posiadajÄ…ca tytu" prawny do zabytku wynikajÄ…cy z pra-
sta"y przeprowadzone w okresie trzech lat poprze-
wa w"asnoĘci, uŻytkowania wieczystego, trwa"ego za-
dzajÄ…cych rok z"oÅ»enia przez wnioskodawc´ wnio-
rzÄ…du, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosun-
sku o udzielenie dotacji.
ku zobowiÄ…zaniowego finansuje prowadzenie prac
konserwatorskich, restauratorskich i robót budowla-
2. Wniosek o udzielenie dotacji, o której mowa
nych przy tym zabytku.
w ust. 1 pkt 2, wnioskodawca moÅ»e z"oÅ»yç po przepro-
wadzeniu wszystkich prac lub robót przy zabytku wpi-
2. Sprawowanie opieki nad zabytkami, w tym finan-
sanym do rejestru, okreĘlonych w pozwoleniu wyda-
sowanie prac konserwatorskich, restauratorskich i ro-
nym przez wojewódzkiego konserwatora zabytków.
bót budowlanych przy zabytku, do którego tytu" praw-
ny, okreĘlony w ust. 1, posiada jednostka samorządu
Art. 77. Dotacja na prace konserwatorskie, restau-
terytorialnego, jest zadaniem w"asnym tej jednostki.
ratorskie i roboty budowlane moÅ»e obejmowaç nak"a-
dy konieczne na:
Art. 72. Na zasadach i w trybie okreĘlonych odr´b-
nymi przepisami, prace konserwatorskie, restaurator-
1) sporzÄ…dzenie ekspertyz technicznych i konserwa-
skie i roboty budowlane przy zabytkach b´dÄ…cych w po-
torskich;
siadaniu jednostek organizacyjnych, zaliczanych do
sektora finansów publicznych, są finansowane ze Ęrod- 2) przeprowadzenie badał
konserwatorskich, archi-
ków finansowych przyznanych odpowiednio przez dys- tektonicznych lub archeologicznych;
Dziennik Ustaw Nr 162  11160  Poz. 1568
3) wykonanie dokumentacji konserwatorskiej; 3. W przypadku, jeŻeli stan zachowania zabytku,
o którym mowa w ust. 1, wymaga niezw"ocznego pod-
4) opracowanie programu prac konserwatorskich
j´cia prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót
i restauratorskich;
budowlanych przy zabytku, dotacja moÅ»e byç równieÅ»
udzielona do wysokoĘci 100 % nak"adów koniecznych
5) wykonanie projektu budowlanego zgodnie z prze-
na wykonanie tych prac lub robót.
pisami Prawa budowlanego;
4. ¸Ä…czna wysokoĘç dotacji udzielonych przez mini-
6) sporzÄ…dzenie projektu odtworzenia kompozycji
stra w"aĘciwego do spraw kultury i ochrony dziedzic-
wn´trz;
twa narodowego i wojewódzkiego konserwatora za-
bytków nie moÅ»e przekraczaç wysokoĘci dofinansowa-
7) zabezpieczenie, zachowanie i utrwalenie substan-
nia okreĘlonej w ust. 1 3.
cji zabytku;
8) stabilizacj´ konstrukcyjnÄ… cz´Ä˜ci sk"adowych za- Art. 79. Dochodzenie przez organy, o których mo-
wa w art. 74, naleŻnoĘci wraz z odsetkami w wysokoĘci
bytku lub ich odtworzenie w zakresie niezb´dnym
okreĘlonej jak dla zaleg"oĘci podatkowych z tytu"u nie-
dla zachowania tego zabytku;
wykorzystania lub wykorzystania niezgodnego z prze-
9) odnowienie lub uzupe"nienie tynków i ok"adzin ar-
znaczeniem udzielonej dotacji nast´puje w trybie prze-
chitektonicznych albo ich ca"kowite odtworzenie,
pisów o post´powaniu egzekucyjnym w administracji.
z uwzgl´dnieniem charakterystycznej dla tego za-
bytku kolorystyki; Art. 80. 1. Minister w"aĘciwy do spraw kultury
i ochrony dziedzictwa narodowego okreĘli, w drodze
10) odtworzenie zniszczonej przynaleŻnoĘci zabytku,
rozporządzenia, szczegó"owe warunki i tryb udzielania
jeŻeli odtworzenie to nie przekracza 50 % oryginal-
dotacji celowej na prace konserwatorskie, restaurator-
nej substancji tej przynaleŻnoĘci;
skie i roboty budowlane przy zabytku wpisanym do re-
jestru oraz sposób prowadzenia dokumentacji w tym
11) odnowienie lub ca"kowite odtworzenie okien,
zakresie.
w tym oĘcieÅ»nic i okiennic, zewn´trznych odrzwi
i drzwi, wi´Ä™by dachowej, pokrycia dachowego,
2. W rozporzÄ…dzeniu, w szczególnoĘci, naleÅ»y okreĘliç
rynien i rur spustowych;
tryb post´powania z wnioskami o udzielenie dotacji celo-
wej oraz sposób jej rozliczania, a zw"aszcza rodzaj doku-
12) modernizacj´ instalacji elektrycznej w zabytkach
mentów niezb´dnych do rozpatrzenia wniosku i rozlicze-
drewnianych lub w zabytkach, które posiadają ory-
nia dotacji oraz wskazaç, jakie postanowienia powinna
ginalne, wykonane z drewna cz´Ä˜ci sk"adowe
zawieraç umowa o udzielenie dotacji, a takÅ»e sposób gro-
i przynaleŻnoĘci;
madzenia informacji o udzielonych dotacjach.
13) wykonanie izolacji przeciwwilgociowej;
Art. 81. 1. W trybie okreĘlonym odr´bnymi przepi-
14) uzupe"nianie narysów ziemnych dzie" architektury sami dotacja na prace konserwatorskie, restaurator-
obronnej oraz zabytków archeologicznych nieru- skie lub roboty budowlane przy zabytku wpisanym do
chomych o w"asnych formach krajobrazowych; rejestru moÅ»e byç udzielona przez organ stanowiÄ…cy
gminy lub powiatu, na zasadach okreĘlonych w podj´-
15) dzia"ania zmierzajÄ…ce do wyeksponowania istnie-
tej przez ten organ uchwale.
jących, oryginalnych elementów zabytkowego
uk"adu parku lub ogrodu;
2. Dotacja, w zakresie okreĘlonym w art. 77, moŻe
byç udzielona w wysokoĘci do 100 % nak"adów ko-
16) zakup materia"ów konserwatorskich i budowla-
niecznych na wykonanie przez wnioskodawc´ prac
nych, niezb´dnych do wykonania prac i robót przy
konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowla-
zabytku wpisanym do rejestru, o których mowa
nych przy zabytku wpisanym do rejestru.
w pkt 7 15;
Art. 82. 1. ¸Ä…czna kwota dotacji na prace konserwa-
17) zakup i montaÅ» instalacji przeciww"amaniowej
torskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy za-
oraz przeciwpoŻarowej i odgromowej.
bytku wpisanym do rejestru udzielonych przez mini-
stra w"aĘciwego do spraw kultury i ochrony dziedzic-
Art. 78. 1. Dotacja moÅ»e byç udzielona w wysoko-
twa narodowego, wojewódzkiego konserwatora zabyt-
Ęci do 50 % nak"adów koniecznych na wykonanie prac
ków bądę organ stanowiący gminy lub powiatu nie
konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowla-
moÅ»e przekraczaç wysokoĘci 100 % nak"adów koniecz-
nych przy zabytku wpisanym do rejestru.
nych na wykonanie tych prac lub robót.
2. JeŻeli zabytek, o którym mowa w ust. 1, posiada
2. Dofinansowanie prac konserwatorskich, restau-
wyjÄ…tkowÄ… wartoĘç historycznÄ…, artystycznÄ… lub na-
ratorskich i robót budowlanych przy zabytkach wpisa-
ukową albo wymaga przeprowadzenia z"oŻonych pod
nych do rejestru jest zadaniem z zakresu administracji
wzgl´dem technologicznym prac konserwatorskich,
publicznej.
restauratorskich lub robót budowlanych, dotacja moŻe
byç udzielona w wysokoĘci do 100 % nak"adów ko- 3. W celu zapewnienia realizacji postanowieÅ‚
okre-
niecznych na wykonanie tych prac lub robót. Ęlonych w ust. 1 organy uprawnione do udzielania do-
Dziennik Ustaw Nr 162  11161  Poz. 1568
tacji prowadzą wykazy udzielonych dotacji oraz infor- 4) wyeksponowanie poszczególnych zabytków oraz
mujÄ… si´ wzajemnie o udzielonych dotacjach. walorów krajobrazu kulturowego;
5) podejmowanie dzia"ał
zwi´kszajÄ…cych atrakcyj-
Art. 83. Na zasadach okreĘlonych w przepisach
noĘç zabytków dla potrzeb spo"ecznych, turystycz-
o Komitecie Badał
Naukowych, PrzewodniczÄ…cy Ko-
nych i edukacyjnych oraz wspieranie inicjatyw
mitetu Badał
Naukowych moÅ»e przyznaç Ęrodki finan-
sprzyjających wzrostowi Ęrodków finansowych na
sowe na badania konserwatorskie, architektoniczne,
opiek´ nad zabytkami;
archeologiczne lub inne badania naukowe zwiÄ…zane
z prowadzeniem prac konserwatorskich i restaurator-
6) okreĘlenie warunków wspó"pracy z w"aĘcicielami
skich przy zabytkach.
zabytków, eliminujących sytuacje konfliktowe
związane z wykorzystaniem tych zabytków;
Rozdzia" 8
7) podejmowanie przedsi´wzi´ç umoÅ»liwiajÄ…cych
tworzenie miejsc pracy zwiÄ…zanych z opiekÄ… nad
Krajowy program ochrony zabytków
zabytkami.
i opieki nad zabytkami oraz ochrona zabytków
na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych
3. Wojewódzki, powiatowy i gminny program opie-
ki nad zabytkami przyjmuje odpowiednio sejmik woje-
Art. 84. W celu stworzenia warunków niezb´dnych
wództwa, rada powiatu i rada gminy, po uzyskaniu opi-
do realizacji ochrony zabytków i opieki nad zabytkami
nii wojewódzkiego konserwatora zabytków.
minister w"aĘciwy do spraw kultury i ochrony dziedzic-
twa narodowego inicjuje i opracowuje, przy pomocy
4. Programy, o których mowa w ust. 3, są og"asza-
Generalnego Konserwatora Zabytków, krajowy pro-
ne w wojewódzkim dzienniku urz´dowym.
gram ochrony zabytków i opieki nad zabytkami.
5. Z realizacji programów zarząd województwa, po-
Art. 85. 1. W krajowym programie ochrony zabyt-
wiatu i wójt (burmistrz, prezydent miasta) sporządza,
ków i opieki nad zabytkami okreĘla si´, w szczególno-
co 2 lata, sprawozdanie, które przedstawia si´ odpo-
Ęci, cele i kierunki dzia"ał
oraz zadania w zakresie
wiednio sejmikowi województwa, radzie powiatu lub
ochrony zabytków i opieki nad zabytkami, warunki
radzie gminy.
i sposób finansowania planowanych dzia"ał
, a takŻe
harmonogram ich realizacji. 6. Sprawozdanie z realizacji wojewódzkiego pro-
gramu opieki nad zabytkami jest przekazywane Gene-
2. Krajowy program ochrony zabytków i opieki nad ralnemu Konserwatorowi Zabytków i w"aĘciwemu wo-
jewódzkiemu konserwatorowi zabytków w celu jego
zabytkami opracowuje si´ na okres 4 lat.
wykorzystania przy opracowywaniu, aktualizacji i reali-
zacji krajowego programu ochrony zabytków i opieki
Art. 86. 1. Krajowy program ochrony zabytków
nad zabytkami.
i opieki nad zabytkami uchwala Rada Ministrów na
wniosek ministra w"aĘciwego do spraw kultury i ochro-
Art. 88. 1. Minister w"aĘciwy do spraw kultury
ny dziedzictwa narodowego.
i ochrony dziedzictwa narodowego opracowuje krajo-
wy plan ochrony zabytków na wypadek konfliktu zbroj-
2. Minister w"aĘciwy do spraw kultury i ochrony
nego i sytuacji kryzysowych oraz koordynuje realizacj´
dziedzictwa narodowego przedstawia Radzie Mini-
zadał
mających na celu zabezpieczenie zabytków
strów, co 2 lata, sprawozdanie z realizacji zadał
wyni-
przed skutkami zagroŻeł
wynikajÄ…cych z sytuacji kryzy-
kających z krajowego programu ochrony zabytków
sowych.
i opieki nad zabytkami.
2. Minister w"aĘciwy do spraw kultury i ochrony
Art. 87. 1. Zarząd województwa, powiatu lub wójt
dziedzictwa narodowego okreĘli, w drodze rozporzą-
(burmistrz, prezydent miasta) sporzÄ…dza na okres 4 lat
dzenia, organizacj´ i sposób ochrony zabytków na wy-
odpowiednio wojewódzki, powiatowy lub gminny pro-
padek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych,
gram opieki nad zabytkami.
z uwzgl´dnieniem zadaÅ‚
administracji odpowiedniego
stopnia i jednostek organizacyjnych posiadajÄ…cych za-
2. Programy, o których mowa w ust. 1, mają na ce-
bytki, wskazując sposób prowadzenia prac zabezpie-
lu, w szczególnoĘci:
czajÄ…cych.
1) w"ączenie problemów ochrony zabytków do syste-
3. Minister w"aĘciwy do spraw kultury i ochrony
mu zadał
strategicznych, wynikajÄ…cych z koncep-
dziedzictwa narodowego przedstawia Dyrektorowi Ge-
cji przestrzennego zagospodarowania kraju;
neralnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych do
spraw Wychowania, Nauki i Kultury wniosek o wpis za-
2) uwzgl´dnianie uwarunkowaÅ‚
ochrony zabytków,
bytku do  Mi´dzynarodowego Rejestru Dóbr Kultural-
w tym krajobrazu kulturowego i dziedzictwa arche-
nych Obj´tych OchronÄ… SpecjalnÄ… , w celu obj´cia te-
ologicznego, "Ä…cznie z uwarunkowaniami ochrony
go zabytku ochronÄ… na podstawie Konwencji o ochro-
przyrody i równowagi ekologicznej;
nie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego, pod-
3) zahamowanie procesów degradacji zabytków i do- pisanej w Hadze w dniu 14 maja 1954 r. (Dz. U. z 1957 r.
prowadzenie do poprawy stanu ich zachowania; Nr 46, poz. 212).
Dziennik Ustaw Nr 162  11162  Poz. 1568
4. W celu koordynacji przedsi´wzi´ç zwiÄ…zanych 9) organizowanie szkoleÅ‚
dla s"uŻb konserwator-
z ochroną zabytków w razie konfliktu zbrojnego Rada skich;
Ministrów moÅ»e utworzyç, w drodze rozporzÄ…dzenia,
10) organizowanie konkursów promujÄ…cych opiek´
Polski Komitet Doradczy, b´dÄ…cy jej organem pomoc-
nad zabytkami, w tym przyznawanie wyróŻnieł
,
niczym.
nagród pieni´Å»nych lub rzeczowych;
5. W rozporzÄ…dzeniu naleÅ»y okreĘliç organizacj´
11) opiniowanie wniosków o nadanie odznaki  Za
Polskiego Komitetu Doradczego, zakres i tryb jego
opiek´ nad zabytkami ;
dzia"ania oraz sposób finansowania dzia"alnoĘci Komi-
tetu, uwzgl´dniajÄ…c, w szczególnoĘci, wymagania
12) wspó"praca z organami administracji publicznej
zwiÄ…zane z powo"ywaniem i odwo"ywaniem przewod-
w sprawach ochrony zabytków;
niczącego, sekretarza i cz"onków Komitetu, zadania Ko-
mitetu, sposób g"osowania oraz jego obs"ugi admini-
13) organizowanie szkoleł
w zakresie ochrony zabyt-
stracyjnej.
ków i opieki nad zabytkami;
Rozdzia" 9
14) podejmowanie dzia"ał
dotyczÄ…cych troski o zabyt-
ki zwiÄ…zane z historiÄ… Polski, pozostajÄ…ce poza te-
Organizacja organów ochrony zabytków
rytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 89. Organami ochrony zabytków są:
Art. 91. 1. Wojewódzkiego konserwatora zabytków
powo"uje i odwo"uje wojewoda, na wniosek General-
1) minister w"aĘciwy do spraw kultury i ochrony dzie-
nego Konserwatora Zabytków lub za jego zgodą.
dzictwa narodowego, w imieniu którego zadania
i kompetencje, w tym zakresie, wykonuje General-
2. Wojewódzkim konserwatorem zabytków moŻe
ny Konserwator Zabytków;
zostaç osoba, która:
2) wojewoda, w imieniu którego zadania i kompeten-
1) jest obywatelem polskim;
cje, w tym zakresie, wykonuje wojewódzki konser-
wator zabytków.
2) posiada przynajmniej tytu" zawodowy magistra
w jednej z dziedzin związanych z ochroną zabytków
Art. 90. 1. Generalny Konserwator Zabytków jest
oraz co najmniej 5-letni staÅ» pracy w tym zakresie;
sekretarzem lub podsekretarzem stanu w urz´dzie ob-
s"ugujÄ…cym ministra w"aĘciwego do spraw kultury 3) posiada wiedz´ w zakresie funkcjonowania admi-
i ochrony dziedzictwa narodowego. nistracji publicznej oraz przepisów dotyczących
ochrony zabytków i opieki nad zabytkami;
2. Do zadał
wykonywanych przez Generalnego
4) nie by"a karana za przest´pstwa pope"nione z winy
Konserwatora Zabytków naleŻy, w szczególnoĘci:
umyĘlnej.
1) opracowywanie krajowego programu ochrony za-
bytków i opieki nad zabytkami; 3. Zast´pc´ wojewódzkiego konserwatora zabyt-
ków powo"uje i odwo"uje wojewoda, na wniosek woje-
2) realizacja zadał
wynikajÄ…cych z krajowego progra-
wódzkiego konserwatora zabytków.
mu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami oraz
z koncepcji polityki przestrzennego zagospodaro-
4. Do zadał
wykonywanych przez wojewódzkiego
wania kraju;
konserwatora zabytków naleŻy w szczególnoĘci:
3) podejmowanie dzia"ał
zwiÄ…zanych z wspieraniem
1) realizacja zadał
wynikajÄ…cych z krajowego progra-
rozwoju regionalnego i realizacją kontraktów wo-
mu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami;
jewódzkich w sprawach opieki nad zabytkami;
2) sporządzanie, w ramach przyznanych Ęrodków bu-
4) prowadzenie krajowej ewidencji zabytków i krajo-
dŻetowych, planów finansowania ochrony zabyt-
wego wykazu zabytków skradzionych lub wywie-
ków i opieki nad zabytkami;
zionych za granic´ niezgodnie z prawem;
3) prowadzenie rejestru i wojewódzkiej ewidencji za-
5) wydawanie decyzji, postanowieł
i zaĘwiadczeł

bytków oraz gromadzenie dokumentacji w tym za-
w sprawach okreĘlonych w ustawie oraz w przepi-
kresie;
sach odr´bnych;
4) wydawanie, zgodnie z w"aĘciwoĘcią, decyzji, po-
6) organizowanie i prowadzenie kontroli w zakresie
stanowieł
i zaĘwiadczeł
w sprawach okreĘlonych
przestrzegania oraz stosowania przepisów doty-
w ustawie oraz w przepisach odr´bnych;
czących ochrony zabytków i opieki nad zabytkami;
5) sprawowanie nadzoru nad prawid"owoĘcią prowa-
7) sprawowanie nadzoru nad dzia"alnoĘcią woje-
dzonych badał
konserwatorskich, architektonicz-
wódzkich konserwatorów zabytków;
nych, prac konserwatorskich, restauratorskich, ro-
8) promowanie badał
naukowych w zakresie konser- bót budowlanych i innych dzia"ał
przy zabytkach
wacji zabytków; oraz badał
archeologicznych;
Dziennik Ustaw Nr 162  11163  Poz. 1568
6) organizowanie i prowadzenie kontroli w zakresie stopnia minister w"aĘciwy do spraw kultury i ochrony
ochrony zabytków i opieki nad zabytkami; dziedzictwa narodowego.
7) opracowywanie wojewódzkich planów ochrony
4. Zadania okreĘlone w art. 12 ust. 1, art. 16 ust. 1
zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego i sytu-
i 3 5, art. 22 ust. 4, art. 32 ust. 2, art. 33 ust. 2, art. 50
acji kryzysowych oraz koordynacja dzia"ał
przy re-
ust. 3 i 4 pkt 2, art. 87 ust. 1 oraz art. 103 i 105 sÄ… zada-
alizacji tych planów;
niami w"asnymi organów i jednostek samorządu tery-
torialnego wskazanych w tych przepisach.
8) upowszechnianie wiedzy o zabytkach;
Art. 94. W post´powaniach administracyjnych do-
9) wspó"praca z innymi organami administracji pu-
tyczących historycznych uk"adów urbanistycznych i ru-
blicznej w sprawach ochrony zabytków.
ralistycznych, historycznych zespo"ów budowlanych
oraz terenów, na których znajduje si´ znaczna iloĘç za-
Art. 92. 1. Wojewódzki konserwator zabytków, wcho-
bytków archeologicznych, strony tych post´powaÅ‚

dzący w sk"ad zespolonej administracji wojewódzkiej,
mogÄ… byç zawiadamiane o decyzjach i innych czynno-
kieruje wojewódzkim urz´dem ochrony zabytków.
Ęciach ministra w"aĘciwego do spraw kultury i ochro-
ny dziedzictwa narodowego lub wojewódzkiego kon-
2. Wojewódzki urząd ochrony zabytków dzia"a na
serwatora zabytków przez obwieszczenie lub w inny
podstawie regulaminu nadanego przez wojewod´ na
zwyczajowo przyj´ty w danej miejscowoĘci sposób pu-
wniosek wojewódzkiego konserwatora zabytków.
blicznego og"aszania.
3. Wojewoda, na wniosek wojewódzkiego konser-
Art. 95. Minister w"aĘciwy do spraw kultury i ochro-
watora zabytków, po zasi´gni´ciu opinii Generalnego
ny dziedzictwa narodowego lub wojewódzki konser-
Konserwatora Zabytków, moÅ»e tworzyç i likwidowaç
wator zabytków mogą w sprawach ochrony zabytków
delegatury wojewódzkiego urz´du ochrony zabytków,
wyst´powaç na prawach:
okreĘlając w szczególnoĘci terytorialny zakres dzia"a-
nia tych delegatur i ich siedziby.
1) strony  w post´powaniu administracyjnym i cy-
wilnym;
4. Delegatura, o której mowa w ust. 3, wchodzi
w sk"ad wojewódzkiego urz´du ochrony zabytków.
2) oskarÅ»yciela posi"kowego  w post´powaniu kar-
nym;
5. DelegaturÄ… wojewódzkiego urz´du ochrony za-
bytków kieruje kierownik tej delegatury.
3) oskarÅ»yciela publicznego  w post´powaniu
w sprawach o wykroczenia.
6. Kierownik delegatury, o którym mowa w ust. 5,
z upowaŻnienia wojewódzkiego konserwatora zabyt- Art. 96. 1. Minister w"aĘciwy do spraw kultury
ków, na terenie swojego dzia"ania prowadzi kontrole i ochrony dziedzictwa narodowego, na wniosek Gene-
i sprawy, w tym, w szczególnoĘci, wydaje decyzje ad- ralnego Konserwatora Zabytków, moÅ»e powierzyç pro-
ministracyjne. wadzenie niektórych spraw z zakresu swojej w"aĘciwo-
Ęci, z wyjątkiem wydawania decyzji administracyjnych,
7. Minister w"aĘciwy do spraw kultury i ochrony
kierownikom instytucji kultury wyspecjalizowanych
dziedzictwa narodowego okreĘli, w drodze rozporzą- w opiece nad zabytkami, dla których jest organizato-
dzenia, organizacj´ wojewódzkich urz´dów ochrony
rem.
zabytków, uwzgl´dniajÄ…c w szczególnoĘci stanowiska
pracy, których utworzenie w poszczególnych urz´dach 2. Wojewoda, na wniosek wojewódzkiego konser-
jest obowiÄ…zkowe. watora zabytków, moÅ»e powierzyç, w drodze porozu-
mienia, prowadzenie niektórych spraw z zakresu swo-
Art. 93. 1. W sprawach okreĘlonych w ustawie
jej w"aĘciwoĘci, w tym wydawanie decyzji administra-
i w odr´bnych przepisach organem pierwszej instancji
cyjnych, gminom i powiatom, a takŻe związkom gmin
jest wojewódzki konserwator zabytków, a organem
i powiatów, po"oŻonym na terenie województwa.
wyŻszego stopnia minister w"aĘciwy do spraw kultury
i ochrony dziedzictwa narodowego. 3. Wojewoda, na wniosek wojewódzkiego konser-
watora zabytków, moÅ»e powierzyç, w drodze porozu-
2. W sprawach, o których mowa w art. 36 ust. 2
mienia, prowadzenie niektórych spraw z zakresu swo-
i art. 48, organem pierwszej instancji jest dyrektor
jej w"aĘciwoĘci, w tym wydawanie decyzji administra-
urz´du morskiego, a organem wyÅ»szego stopnia mini- cyjnych, kierownikom instytucji kultury wyspecjalizo-
ster w"aĘciwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa
wanych w opiece nad zabytkami.
narodowego.
4. Przepisów ust. 2 i 3 nie stosuje si´ do spraw do-
3. W sprawach o wydawanie pozwoleł
, okreĘlo- tyczących prowadzenia rejestru i wojewódzkiej ewi-
nych w art. 51 ust. 3, na wywóz materia"ów bibliotecz- dencji zabytków, a takŻe wydawania w tym zakresie de-
nych powsta"ych przed dniem 1 stycznia 1949 r. za gra- cyzji administracyjnych.
nic´ i zaĘwiadczenia, o którym mowa w art. 59 ust. 5,
prowadzÄ…cym post´powanie w pierwszej instancji jest 5. Powierzenie spraw, w tym wydawania decyzji
Dyrektor Biblioteki Narodowej, a organem wyŻszego administracyjnych, kierownikom, o których mowa
Dziennik Ustaw Nr 162  11164  Poz. 1568
w ust. 3, moÅ»e nastÄ…piç za zgodÄ… organizatora w"aĘci- 4. G"ówna Komisja Konserwatorska dzia"a na pod-
wego dla tych instytucji. stawie regulaminu nadanego, w drodze zarzÄ…dzenia,
przez ministra w"aĘciwego do spraw kultury i ochrony
Art. 97. 1. Przy ministrze w"aĘciwym do spraw kul- dziedzictwa narodowego.
tury i ochrony dziedzictwa narodowego dzia"a Rada
Ochrony Zabytków jako organ opiniodawczo-doradczy 5. Obs"ug´ administracyjnÄ… i finansowÄ… G"ównej
w sprawach realizacji polityki Rady Ministrów w zakre- Komisji Konserwatorskiej zapewnia urząd obs"ugujący
sie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami. ministra w"aĘciwego do spraw kultury i ochrony dzie-
dzictwa narodowego.
2. Do zadał
Rady Ochrony Zabytków naleŻy wyda-
wanie opinii w sprawach dotyczących w szczególnoĘci:
Art. 99. 1. Przy wojewódzkim konserwatorze zabyt-
ków dzia"a Wojewódzka Rada Ochrony Zabytków jako
1) za"oŻeł
do projektu krajowego programu ochrony
organ opiniodawczy w zakresie ochrony zabytków
zabytków i opieki nad zabytkami i projektu tego
i opieki nad zabytkami.
programu;
2. W sk"ad Wojewódzkiej Rady Ochrony Zabytków
2) oceny realizacji zadał
wynikajÄ…cych z koncepcji po-
wchodzi od 5 do 10 cz"onków, powo"ywanych na okres
lityki przestrzennego zagospodarowania kraju
4 lat przez wojewódzkiego konserwatora zabytków
w odniesieniu do zabytków;
spoĘród specjalistów w okreĘlonych dziedzinach
ochrony zabytków i opieki nad zabytkami.
3) ochrony pomników historii;
4) projektów aktów prawnych dotyczących ochrony 3. Wojewódzka Rada Ochrony Zabytków dzia"a na
zabytków i opieki nad zabytkami. podstawie regulaminu nadanego, w drodze zarządze-
nia, przez wojewod´, na wniosek wojewódzkiego kon-
3. Cz"onków Rady Ochrony Zabytków w liczbie od serwatora zabytków.
10 do 20 powo"uje na okres 4 lat minister w"aĘciwy do
spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego spo- 4. Obs"ug´ administracyjnÄ… i finansowÄ… Wojewódz-
Ęród osób posiadajÄ…cych wybitne osiÄ…gni´cia i zas"ugi kiej Rady Ochrony Zabytków zapewnia wojewódzki
w ochronie zabytków lub w opiece nad zabytkami. urząd ochrony zabytków.
4. Rada Ochrony Zabytków dzia"a na podstawie re- Art. 100. 1. Minister w"aĘciwy do spraw kultury
gulaminu nadanego, w drodze zarzÄ…dzenia, przez mini- i ochrony dziedzictwa narodowego nadaje i cofa
stra w"aĘciwego do spraw kultury i ochrony dziedzic- uprawnienia rzeczoznawcy w okreĘlonej dziedzinie
twa narodowego.
opieki nad zabytkami.
5. W posiedzeniach Rady Ochrony Zabytków bierze
2. Rzeczoznawca ma prawo do wydawania ocen
udzia" Generalny Konserwator Zabytków.
i opinii na rzecz organów ochrony zabytków, organów
wymiaru sprawiedliwoĘci, prokuratury, Policji, orga-
6. Obs"ug´ administracyjnÄ… i finansowÄ… Rady
nów administracji celnej, StraŻy Granicznej, organów
Ochrony Zabytków zapewnia urząd obs"ugujący mini-
kontroli skarbowej, NajwyŻszej Izby Kontroli oraz Ge-
stra w"aĘciwego do spraw kultury i ochrony dziedzic-
neralnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad.
twa narodowego.
Art. 101. 1. Minister w"aĘciwy do spraw kultury
Art. 98. 1. Przy Generalnym Konserwatorze Zabyt-
i ochrony dziedzictwa narodowego okreĘli, w drodze
ków dzia"a G"ówna Komisja Konserwatorska jako or-
rozporzÄ…dzenia, dziedziny, w których ustanawia si´ rze-
gan opiniodawczy do spraw dzia"ał
konserwatorskich
czoznawców, wymagania, jakie powinni spe"niaç kan-
podejmowanych przy zabytkach.
dydaci na rzeczoznawców, tryb post´powania w spra-
wie nadania lub cofni´cia uprawnieÅ‚
rzeczoznawców,
2. G"ówna Komisja Konserwatorska wydaje,
zakres ich praw i obowiÄ…zków oraz organizacj´ obs"u-
w szczególnoĘci, opinie w sprawach:
gi rzeczoznawców.
1) stosowania metod, technologii i materia"ów nie-
2. W rozporzÄ…dzeniu naleÅ»y wskazaç warunki, od
zb´dnych dla ratowania zabytków;
których spe"nienia uzaleÅ»nione jest nadanie lub cofni´-
cie uprawnieł
rzeczoznawcy.
2) prawid"owoĘci i zasadnoĘci planowanych oraz
przeprowadzonych prac konserwatorskich, restau-
3. Organ sprawujÄ…cy obs"ug´ organizacyjnÄ… rze-
ratorskich i robót budowlanych przy zabytkach
czoznawców jest obowiÄ…zany prowadziç list´ rzeczo-
oraz badał
archeologicznych;
znawców.
3) sposobu i zasad post´powania w przypadku wy-
stąpienia zagroŻeł
dla poszczególnych zabytków. Rozdzia" 10
3. Cz"onków G"ównej Komisji Konserwatorskiej po- Spo"eczni opiekunowie zabytków
wo"uje i odwo"uje Generalny Konserwator Zabytków
spoĘród specjalistów w okreĘlonych dziedzinach Art. 102. 1. Spo"eczni opiekunowie zabytków po-
ochrony zabytków i opieki nad zabytkami. dejmują dzia"ania związane z zachowaniem wartoĘci
Dziennik Ustaw Nr 162  11165  Poz. 1568
zabytków i utrzymaniem ich w jak najlepszym stanie 1) ministra;
oraz upowszechniajÄ… wiedz´ o zabytkach.
2) kierownika urz´du centralnego;
2. Spo"eczny opiekun zabytków wspó"dzia"a z wo-
3) organu administracji rządowej w województwie;
jewódzkim konserwatorem zabytków i starostą w spra-
wach ochrony zabytków i opieki nad tymi zabytkami.
4) organu jednostki samorzÄ…du terytorialnego;
3. Spo"ecznym opiekunem zabytków moÅ»e byç 5) organizacji spo"ecznej, której celem statutowym
osoba, która posiada pe"nÄ… zdolnoĘç do czynnoĘci jest opieka nad zabytkami.
prawnych, nie by"a karana za przest´pstwa pope"nione
umyĘlnie oraz posiada wiedz´ w zakresie ochrony za- 3. Wnioski o przyznanie odznaki  Za opiek´ nad za-
bytkami sÄ… opiniowane przez Generalnego Konser-
bytków i opieki nad zabytkami.
watora Zabytków.
4. Zadania spo"ecznego opiekuna zabytków moŻe
4. Przyznanie odznaki osobie nieposiadajÄ…cej oby-
wykonywaç równieÅ» osoba prawna lub inna jednostka
watelstwa polskiego nast´puje w porozumieniu z mini-
organizacyjna nieposiadająca osobowoĘci prawnej.
strem w"aĘciwym do spraw zagranicznych.
Art. 103. 1. Spo"ecznego opiekuna zabytków ustana-
Art. 107. Minister w"aĘciwy do spraw kultury
wia, na wniosek wojewódzkiego konserwatora zabyt-
i ochrony dziedzictwa narodowego okreĘli, w drodze
ków, starosta w"aĘciwy dla miejsca zamieszkania (sie-
rozporządzenia, tryb sk"adania wniosków o przyznanie
dziby) kandydata na spo"ecznego opiekuna zabytków.
odznaki  Za opiek´ nad zabytkami , jej wzór rysunko-
wy i wymiary oraz sposób jej wr´czania i noszenia,
2. Na wniosek wojewódzkiego konserwatora zabyt-
uwzgl´dniajÄ…c wzornictwo stosowane w polskiej fale-
ków starosta cofa ustanowienie spo"ecznego opiekuna
rystyce.
zabytków, jeÅ»eli opiekun przesta" spe"niaç wymagania
okreĘlone w art. 102 ust. 3 lub niew"aĘciwie wykonuje
Rozdzia" 11
swoje zadania.
Przepisy karne
3. O ustanowieniu spo"ecznego opiekuna zabytków
lub cofni´ciu takiego ustanowienia starosta zawiada-
Art. 108. 1. Kto niszczy lub uszkadza zabytek, podle-
mia wojewódzkiego konserwatora zabytków.
ga karze pozbawienia wolnoĘci od 3 miesi´cy do lat 5.
4. Starosta prowadzi list´ spo"ecznych opiekunów
2. JeŻeli sprawca czynu okreĘlonego w ust. 1 dzia-
zabytków.
"a nieumyĘlnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia
wolnoĘci albo pozbawienia wolnoĘci do lat 2.
Art. 104. Spo"eczny opiekun zabytków jest upraw-
niony do pouczania osób naruszających przepisy
3. W razie skazania za przest´pstwo okreĘlone
o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.
w ust. 1 sÄ…d orzeka, a w razie skazania za przest´pstwo
okreĘlone w ust. 2 sÄ…d moÅ»e orzec, nawiÄ…zk´ na wska-
Art. 105. 1. Osobie fizycznej pe"niÄ…cej funkcj´ spo-
zany cel spo"eczny zwiÄ…zany z opiekÄ… nad zabytkami
"ecznego opiekuna zabytków starosta wydaje legity-
w wysokoĘci od trzykrotnego do trzydziestokrotnego
macj´ spo"ecznego opiekuna zabytków, która zawiera
minimalnego wynagrodzenia.
jego zdj´cie, imi´, nazwisko i miejsce zamieszkania,
dat´ wydania legitymacji oraz podpis z podaniem imie-
Art. 109. 1. Kto bez pozwolenia wywozi zabytek za
nia i nazwiska, a takŻe stanowiska s"uŻbowego osoby
granic´ lub po wywiezieniu go za granic´ nie sprowa-
upowaŻnionej do wydania legitymacji.
dza do kraju w okresie waŻnoĘci pozwolenia, podlega
karze pozbawienia wolnoĘci od 3 miesi´cy do lat 5.
2. Osobie prawnej lub innej jednostce organizacyj-
nej nieposiadającej osobowoĘci prawnej, pe"niącej
2. JeŻeli sprawca czynu okreĘlonego w ust. 1 dzia-
funkcj´ spo"ecznego opiekuna zabytków, starosta wy-
"a nieumyĘlnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia
daje zaĘwiadczenie, które zawiera informacj´ o nada-
wolnoĘci albo pozbawienia wolnoĘci do lat 2.
niu uprawnieł
opiekuna, nazw´ i siedzib´ tej osoby lub
jednostki, dat´ wydania zaĘwiadczenia oraz podpis
3. W razie skazania za przest´pstwo okreĘlone
z podaniem imienia i nazwiska, a takŻe stanowiska
w ust. 1 sÄ…d orzeka, a w razie skazania za przest´pstwo
s"uŻbowego osoby upowaŻnionej do wydania za-
okreĘlone w ust. 2 sÄ…d moÅ»e orzec, nawiÄ…zk´ na wska-
Ęwiadczenia.
zany cel spo"eczny zwiÄ…zany z opiekÄ… nad zabytkami
w wysokoĘci od trzykrotnego do trzydziestokrotnego
Art. 106. 1. Osobom zas"uŻonym w sprawowaniu
minimalnego wynagrodzenia.
ochrony zabytków i opieki nad zabytkami przyznaje si´
odznak´  Za opiek´ nad zabytkami .
4. Sąd moŻe orzec przepadek zabytku, chociaŻby
nie stanowi" on w"asnoĘci sprawcy.
2. Odznak´  Za opiek´ nad zabytkami przyznaje
minister w"aĘciwy do spraw kultury i ochrony dziedzic- Art. 110. 1. Kto b´dÄ…c w"aĘcicielem lub posiada-
twa narodowego z w"asnej inicjatywy lub na wniosek: czem zabytku nie zabezpieczy" go w naleŻyty sposób
Dziennik Ustaw Nr 162  11166  Poz. 1568
przed uszkodzeniem, zniszczeniem, zagini´ciem lub 4) zmianach dotyczÄ…cych stanu prawnego zabytku,
kradzieŻą, podlega karze aresztu, ograniczenia wolno- nie póęniej niŻ w terminie miesiąca od dnia ich wy-
Ęci albo grzywny. stÄ…pienia lub powzi´cia o nich wiadomoĘci
 podlega karze grzywny.
2. W razie pope"nienia wykroczenia okreĘlonego
w ust. 1 moÅ»na orzec nawiÄ…zk´ do wysokoĘci dwudzie-
2. W razie pope"nienia wykroczenia okreĘlonego
stokrotnego minimalnego wynagrodzenia na wskaza-
w ust. 1 moÅ»na orzec nawiÄ…zk´ do wysokoĘci dwudzie-
ny cel spo"eczny zwiÄ…zany z opiekÄ… nad zabytkami.
stokrotnego minimalnego wynagrodzenia na wskaza-
Art. 111. 1. Kto bez pozwolenia albo wbrew warun- ny cel spo"eczny zwiÄ…zany z opiekÄ… nad zabytkami.
kom pozwolenia poszukuje ukrytych lub porzuconych
Art. 114. Kto uniemoÅ»liwia lub utrudnia dost´p do
zabytków, w tym przy uŻyciu wszelkiego rodzaju urzą-
zabytku organowi ochrony zabytków, wykonującemu
dzeł
elektronicznych i technicznych oraz sprz´tu do
uprawnienia wynikajÄ…ce z ustawy, podlega karze
nurkowania, podlega karze aresztu, ograniczenia wol-
grzywny.
noĘci albo grzywny.
Art. 115. 1. Kto niezw"ocznie nie powiadomi" woje-
2. W razie pope"nienia wykroczenia okreĘlonego
wódzkiego konserwatora zabytków lub wójta (burmi-
w ust. 1 moŻna orzec:
strza, prezydenta miasta) o odkryciu w trakcie prowa-
1) przepadek narz´dzi i przedmiotów, które s"uÅ»y"y
dzenia robót budowlanych lub ziemnych przedmiotu,
lub by"y przeznaczone do pope"nienia wykrocze-
co do którego istnieje przypuszczenie, iŻ jest on zabyt-
nia, chociaŻby nie stanowi"y w"asnoĘci sprawcy;
kiem, a takŻe nie wstrzyma" wszelkich robót mogących
uszkodziç lub zniszczyç znaleziony przedmiot i nie za-
2) przepadek przedmiotów pochodzących bezpo-
bezpieczy", przy uÅ»yciu dost´pnych Ęrodków, tego
Ęrednio lub poĘrednio z wykroczenia;
przedmiotu i miejsca jego znalezienia, podlega karze
grzywny.
3) obowiązek przywrócenia stanu poprzedniego lub
zap"aty równowartoĘci wyrządzonej szkody.
2. W razie pope"nienia wykroczenia okreĘlonego
w ust. 1 moÅ»na orzec nawiÄ…zk´ do wysokoĘci dwudzie-
Art. 112. 1. Kto narusza zakazy lub ograniczenia
stokrotnego minimalnego wynagrodzenia na wskaza-
obowiÄ…zujÄ…ce na terenie parku kulturowego lub jego
ny cel spo"eczny zwiÄ…zany z opiekÄ… nad zabytkami.
cz´Ä˜ci, podlega karze aresztu, ograniczenia wolnoĘci
albo grzywny.
Art. 116. 1. Kto niezw"ocznie nie powiadomi" woje-
wódzkiego konserwatora zabytków lub wójta (burmi-
2. JeŻeli sprawca czynu okreĘlonego w ust. 1 dzia-
strza, prezydenta miasta) o przypadkowym odkryciu
"a nieumyĘlnie, podlega karze grzywny.
przedmiotu, co do którego istnieje przypuszczenie, iŻ
jest on zabytkiem archeologicznym, a takŻe nie zabez-
3. W razie pope"nienia wykroczenia okreĘlonego
pieczy", przy uÅ»yciu dost´pnych Ęrodków, tego przed-
w ust. 1 lub 2, moŻna orzec:
miotu i miejsca jego znalezienia, podlega karze grzyw-
1) przepadek narz´dzi i przedmiotów, które s"uÅ»y"y
ny.
lub by"y przeznaczone do pope"nienia wykrocze-
nia, chociaŻby nie stanowi"y w"asnoĘci sprawcy;
2. W razie pope"nienia wykroczenia okreĘlonego
w ust. 1 moÅ»na orzec nawiÄ…zk´ do wysokoĘci dwudzie-
2) przepadek przedmiotów pochodzących bezpo-
stokrotnego minimalnego wynagrodzenia na wskaza-
Ęrednio lub poĘrednio z wykroczenia;
ny cel spo"eczny zwiÄ…zany z opiekÄ… nad zabytkami.
3) obowiązek przywrócenia stanu poprzedniego lub
Art. 117. Kto bez pozwolenia albo wbrew warun-
zap"aty równowartoĘci wyrządzonej szkody.
kom pozwolenia prowadzi prace konserwatorskie, re-
stauratorskie, roboty budowlane, badania konserwa-
Art. 113. 1. Kto b´dÄ…c w"aĘcicielem lub posiada-
torskie lub architektoniczne przy zabytku wpisanym do
czem zabytku wpisanego do rejestru lub innego zabyt-
rejestru lub roboty budowlane w jego otoczeniu albo
ku znajdujÄ…cego si´ w wojewódzkiej ewidencji zabyt-
badania archeologiczne, podlega karze grzywny.
ków nie powiadomi wojewódzkiego konserwatora za-
bytków o:
Art. 118. Kto bez pozwolenia umieszcza na zabytku
wpisanym do rejestru urzÄ…dzenia techniczne, tablice,
1) uszkodzeniu, zniszczeniu, zagini´ciu lub kradzieÅ»y
reklamy oraz napisy, podlega karze grzywny.
zabytku niezw"ocznie po powzi´ciu wiadomoĘci
o wystÄ…pieniu zdarzenia,
Art. 119. Kto nie wykonuje zaleceł
pokontrolnych,
o których mowa w art. 40 ust. 1, podlega karze grzyw-
2) zagroÅ»eniu dla zabytku niezw"ocznie po powzi´ciu
ny.
wiadomoĘci o wystąpieniu zagroŻenia,
3) zmianie miejsca przechowania zabytku ruchome- Art. 120. Orzekanie w sprawach okreĘlonych
go, w terminie miesiÄ…ca od dnia nastÄ…pienia tej w art. 110 119 nast´puje na podstawie przepisów Ko-
zmiany, deksu post´powania w sprawach o wykroczenia.
Dziennik Ustaw Nr 162  11167  Poz. 1568
Rozdzia" 12  4) ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabyt-
ków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162,
Zmiany w przepisach obowiÄ…zujÄ…cych
poz. 1568), .
Art. 121. W ustawie z dnia 31 stycznia 1959 r. Art. 126. W ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samo-
o cmentarzach i chowaniu zmar"ych (Dz. U. z 2000 r. rzÄ…dzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591,
Nr 23, poz. 295 i Nr 120, poz. 1268, z 2002 r. Nr 113,
z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558, Nr 113,
poz. 984 oraz z 2003 r. Nr 80, poz. 717) w art. 6 ust. 4
poz. 984, Nr 153, poz. 1271 i Nr 214, poz. 1806 oraz
otrzymuje brzmienie:
z 2003 r. Nr 80, poz. 717) w art. 7 w ust. 1 pkt 9 otrzymu-
je brzmienie:
 4. UŻycie terenu cmentarnego na inny cel jest do-
puszczalne pod warunkiem zachowania znajdujÄ…-
 9) kultury, w tym bibliotek gminnych i innych insty-
cych si´ na jego terenie zabytków, które mogÄ… byç
tucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad
przeniesione w inne miejsce po uzyskaniu pozwo-
zabytkami, .
lenia wojewódzkiego konserwatora zabytków. .
Art. 127. W ustawie z dnia 28 wrzeĘnia 1991 r. o la-
Art. 122. W ustawie z dnia 28 lipca 1983 r. o podat-
sach (Dz. U. z 2000 r. Nr 56, poz. 679, Nr 86, poz. 958
ku od spadków i darowizn (Dz. U. z 1997 r. Nr 16,
i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 110, poz. 1189 i Nr 145,
poz. 89, Nr 137, poz. 926 i Nr 139, poz. 932, z 2000 r.
poz. 1623, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 113, poz. 984
Nr 22, poz. 270 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 8, poz. 64,
i Nr 200, poz. 1682 oraz z 2003 r. Nr 80, poz. 717 i 721)
z 2002 r. Nr 200, poz. 1681 oraz z 2003 r. Nr 137,
wprowadza si´ nast´pujÄ…ce zmiany:
poz. 1302) w art. 4 w ust. 1 w pkt 9 lit. c) otrzymuje
1) w art. 7 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
brzmienie:
 c) zabytków ruchomych i kolekcji wpisanych do re-  3. Gospodarka leĘna w lasach wpisanych do reje-
jestru zabytków, a takŻe zabytków uŻyczonych stru zabytków i w lasach, na terenie których
muzeum w celach naukowych lub wystawienni-
znajdujÄ… si´ zabytki archeologiczne wpisane
czych na okres nie krótszy niŻ 2 lata, .
do rejestru zabytków, prowadzona jest
w uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem
Art. 123. W ustawie z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fun-
zabytków, z uwzgl´dnieniem przepisów
dacjach (Dz. U. z 1991 r. Nr 46, poz. 203, z 1997 r. Nr 121,
o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. ;
poz. 769 oraz z 2000 r. Nr 120, poz. 1268) art. 1 otrzymu-
je brzmienie: 2) w art. 40 w ust. 1 pkt 8 otrzymuje brzmienie:
 Art. 1. Fundacja moÅ»e byç ustanowiona dla realizacji
 8) opieki nad zabytkami, .
zgodnych z podstawowymi interesami Rze-
czypospolitej Polskiej celów spo"ecznie lub
Art. 128. W ustawie z dnia 16 paędziernika 1991 r.
gospodarczo uŻytecznych, w szczególnoĘci
o ochronie przyrody (Dz. U. z 2001 r. Nr 99, poz. 1079,
takich, jak: ochrona zdrowia, rozwój gospo- Nr 100, poz. 1085, Nr 110, poz. 1189 i Nr 145, poz. 1623,
darki i nauki, oĘwiata i wychowanie, kultura
z 2002 r. Nr 130, poz. 1112 oraz z 2003 r. Nr 80, poz. 717)
i sztuka, opieka i pomoc spo"eczna, ochrona
wprowadza si´ nast´pujÄ…ce zmiany:
Ęrodowiska oraz opieka nad zabytkami. .
1) w art. 2a pkt 1a otrzymuje brzmienie:
Art. 124. W ustawie z dnia 15 listopada 1984 r. o po-
 1a) drzewostanie o charakterze parkowym  ro-
datku rolnym (Dz. U. z 1993 r. Nr 94, poz. 431, z 1994 r.
zumie si´ przez to zespo"y drzew i innej roĘlin-
Nr 1, poz. 3, z 1996 r. Nr 91, poz. 409, z 1997 r. Nr 43,
noĘci ukszta"towane funkcjonalnie i plastycz-
poz. 272 i Nr 137, poz. 926, z 1998 r. Nr 108, poz. 681,
nie, majÄ…ce wartoĘç zabytkowÄ… w rozumieniu
z 2001 r. Nr 81, poz. 875, z 2002 r. Nr 200, poz. 1680 oraz
przepisów o ochronie zabytków i opiece nad
z 2003 r. Nr 110, poz. 1039) w art. 12 w ust. 1 pkt 11
zabytkami, przestrzenno-plastycznÄ… lub przy-
otrzymuje brzmienie:
rodniczÄ…, ;
 11) grunty wpisane do rejestru zabytków, pod wa-
runkiem ich zagospodarowania i utrzymania 2) w art. 34a ust. 1 otrzymuje brzmienie:
zgodnie z przepisami o ochronie zabytków
 1. Teren pokryty drzewostanem o charakterze
i opiece nad zabytkami, .
parkowym i niepodlegajÄ…cy przepisom
o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami
Art. 125. W ustawie z dnia 17 maja 1989 r.  Prawo
geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2000 r. Nr 100, rada gminy moÅ»e uznaç za park gminny, jeÅ»eli
poz. 1086 i Nr 120, poz. 1268 oraz z 2001 r. Nr 110, teren ten stanowi w"asnoĘç Skarbu PaÅ‚
stwa
poz. 1189, Nr 115, poz. 1229 i Nr 125, poz. 1363) wpro- lub w"asnoĘç jednostki samorzÄ…du terytorial-
wadza si´ nast´pujÄ…ce zmiany: nego. .
1) w art. 13 w ust. 2 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
Art. 129. W ustawie z dnia 25 paędziernika 1991 r.
 1) przepisów o ochronie zabytków i opiece nad
o organizowaniu i prowadzeniu dzia"alnoĘci kultural-
zabytkami, o ochronie Ęrodowiska, o lasach
nej (Dz. U. z 2001 r. Nr 13, poz. 123, z 2002 r. Nr 41,
i o drogach publicznych, ;
poz. 364 oraz z 2003 r. Nr 96, poz. 874) wprowadza si´
2) w art. 54 pkt 4 otrzymuje brzmienie: nast´pujÄ…ce zmiany:
Dziennik Ustaw Nr 162  11168  Poz. 1568
1) w art. 1 ust. 2 otrzymuje brzmienie: turalnej w formach okreĘlonych w tych
ustawach. .
 2. Pał
stwo sprawuje mecenat nad dzia"alnoĘcią
kulturalnÄ… polegajÄ…cy na wspieraniu i promocji
Art. 130. W ustawie z dnia 27 paędziernika 1994 r.
twórczoĘci, edukacji i oĘwiaty kulturalnej, dzia-
o autostradach p"atnych (Dz. U. z 2001 r. Nr 110,
"ał
i inicjatyw kulturalnych oraz opieki nad za-
poz. 1192, z 2002 r. Nr 25, poz. 253 oraz z 2003 r. Nr 80,
bytkami. ;
poz. 721 i Nr 139, poz. 1325) wprowadza si´ nast´pujÄ…-
ce zmiany:
2) w art. 7b ust. 1 i 2 otrzymujÄ… brzmienie:
1) w art. 22 w ust. 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie:
 1. Minister w"aĘciwy do spraw kultury i ochrony
dziedzictwa narodowego, inni ministrowie
 4) warunki wynikające z potrzeb ochrony Ęrodo-
i kierownicy urz´dów centralnych w odniesie-
wiska i ochrony zabytków, ;
niu do podleg"ych im oĘrodków i instytucji kul-
tury, a takŻe jednostki samorządu terytorialne- 2) w art. 57 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
go, mogÄ… przyznawaç stypendia osobom zaj-
 3) przestrzegania przepisów techniczno-budow-
mujÄ…cym si´ twórczoĘciÄ… artystycznÄ…, upo-
lanych i eksploatacyjnych dotyczÄ…cych auto-
wszechnianiem kultury oraz opiekÄ… nad zabyt-
strad, przepisów dotyczących ochrony Ęrodo-
kami.
wiska oraz o ochronie zabytków i opiece nad
zabytkami, .
2. Stypendium, o którym mowa w ust. 1, polega
na przyznaniu Ęrodków finansowych osobom
Art. 131. W ustawie z dnia 3 lutego 1995 r. o ochro-
realizujÄ…cym okreĘlone przedsi´wzi´cia w za-
nie gruntów rolnych i leĘnych (Dz. U. Nr 16, poz. 78,
kresie twórczoĘci artystycznej, opieki nad za-
z 1997 r. Nr 60, poz. 370, Nr 80, poz. 505 i Nr 160,
bytkami lub upowszechniania kultury. ;
poz. 1079, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 2000 r. Nr 12,
poz. 136 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 81, poz. 875
3) w art. 28 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
i Nr 100, poz. 1085, z 2002 r. Nr 113, poz. 984 oraz
z 2003 r. Nr 80, poz. 717) art. 34 otrzymuje brzmienie:
 2. Przychodami instytucji kultury sÄ… wp"ywy
z prowadzonej dzia"alnoĘci, w tym ze sprzeda-
 Art. 34. W stosunku do gruntów, na których znajdu-
Ży sk"adników majątku ruchomego, z wyjąt-
jÄ… si´ zabytki archeologiczne, wojewódzki
kiem zabytków, oraz wp"ywy z najmu i dzierŻa-
konserwator zabytków moÅ»e okreĘliç,
wy sk"adników majątkowych, dotacje z budŻe-
w drodze decyzji, zakres i sposób eksploata-
tu, Ęrodki otrzymane od osób fizycznych
cji takich gruntów. .
i prawnych oraz z innych ęróde". ;
Art. 132. W ustawie z dnia 21 listopada 1996 r.
4) w art. 32:
o muzeach (Dz. U. z 1997 r. Nr 5, poz. 24, z 1998 r.
Nr 106, poz. 668 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984) wpro-
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
wadza si´ nast´pujÄ…ce zmiany:
 1. Instytucje kultury, a zw"aszcza muzea, jed-
1) w art. 1 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
nostki organizacyjne majÄ…ce na celu opiek´
nad zabytkami, oĘrodki badał
i dokumenta-
 1. Muzeum jest jednostkÄ… organizacyjnÄ…, niena-
cji, biura wystaw artystycznych, galerie
stawioną na osiąganie zysku, której celem jest
i centra sztuki, Filmoteka Narodowa, biblio-
sprawowanie opieki nad zabytkami, informo-
teki, domy i oĘrodki kultury, Ęwietlice i kluby,
wanie o wartoĘciach i treĘciach gromadzonych
ogniska artystyczne, domy pracy twórczej 
zbiorów, upowszechnianie podstawowych
prowadzÄ…, w szczególnoĘci, dzia"alnoĘç
wartoĘci historii, nauki i kultury polskiej oraz
w zakresie upowszechniania kultury. ,
Ęwiatowej, kszta"towanie wraŻliwoĘci poznaw-
czej i estetycznej oraz umoŻliwianie kontaktu ze
b) w ust. 2 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
zbiorami przez dzia"ania okreĘlone w art. 2. ;
 2) sprawowanie opieki nad zabytkami, ;
2) art. 2 otrzymuje brzmienie:
5) art. 40 otrzymuje brzmienie:
 Art. 2. Muzeum realizuje cele okreĘlone w art. 1,
 Art. 40. Przepisy ustawy nie naruszają przepisów
w szczególnoĘci przez:
ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie
1) gromadzenie zabytków w statutowo
zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U.
okreĘlonym zakresie,
Nr 162, poz. 1568), ustawy z dnia
2) katalogowanie i naukowe opracowy-
27 czerwca 1997 r. o bibliotekach (Dz. U.
wanie zgromadzonych muzealiów,
Nr 85, poz. 539, z 1998 r. Nr 106, poz. 668,
z 2001 r. Nr 129, poz. 1440 oraz z 2002 r.
3) przechowywanie gromadzonych za-
Nr 113, poz. 984) oraz ustawy z dnia 21 li-
bytków, w warunkach zapewniających
stopada 1996 r. o muzeach (Dz. U.
im w"aĘciwy stan zachowania i bezpie-
z 1997 r. Nr 5, poz. 24, z 1998 r. Nr 106, czeł
stwo, oraz magazynowanie ich
poz. 668 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984) w sposób dost´pny do celów nauko-
w zakresie prowadzenia dzia"alnoĘci kul- wych,
Dziennik Ustaw Nr 162  11169  Poz. 1568
4) zabezpieczanie i konserwacj´ muze- poz. 874 i Nr 124, poz. 1152) wprowadza si´ nast´pujÄ…-
aliów oraz, w miar´ moÅ»liwoĘci, zabez- ce zmiany:
pieczanie zabytków archeologicznych
1) w art. 6 pkt 5 otrzymuje brzmienie:
nieruchomych oraz innych nierucho-
mych obiektów kultury materialnej
 5) opieka nad nieruchomoĘciami stanowiącymi
i przyrody,
zabytki w rozumieniu przepisów o ochronie za-
bytków i opiece nad zabytkami, ;
5) urzÄ…dzanie wystaw,
6) organizowanie badał
i ekspedycji na-
2) w art. 13 ust. 4 otrzymuje brzmienie:
ukowych, w tym archeologicznych,
 4. SprzedaÅ», zamiana, darowizna lub oddanie
7) prowadzenie dzia"alnoĘci edukacyjnej,
w uŻytkowanie wieczyste nieruchomoĘci wpi-
sanych do rejestru zabytków, stanowiących
8) udost´pnianie zbiorów dla celów edu-
w"asnoĘç Skarbu PaÅ‚
stwa lub jednostki samo-
kacyjnych,
rządu terytorialnego, a takŻe wnoszenie tych
9) zapewnianie w"aĘciwych warunków
nieruchomoĘci jako wk"adów niepieni´Å»nych
zwiedzania i korzystania ze zbiorów,
(aportów) do spó"ek, wymaga pozwolenia wo-
jewódzkiego konserwatora zabytków. ;
10) prowadzenie dzia"alnoĘci wydawni-
czej. ;
3) w art. 45 po ust. 2 dodaje si´ ust. 2a w brzmieniu:
3) art. 20 otrzymuje brzmienie:
 2a. W przypadku nieruchomoĘci wpisanej do reje-
stru zabytków, w decyzji o ustanowieniu trwa-
 Art. 20. Muzeum rejestrowanemu przy nabywa-
"ego zarzÄ…du moÅ»na na"oÅ»yç, w miar´ potrze-
niu zabytków przys"uguje:
by, na jednostk´ organizacyjnÄ… obowiÄ…zek od-
1) prawo pierwszeł
stwa zakupu od pod-
budowy lub remontu po"oŻonych na tej nieru-
miotów prowadzÄ…cych dzia"alnoĘç
chomoĘci zabytkowych obiektów budowla-
polegajÄ…cÄ… na oferowaniu do sprzeda-
nych, w terminie okreĘlonym w decyzji. ;
Ży zabytków  w terminie 14 dni od
dnia zg"oszenia przez muzeum zamia-
4) w art. 96:
ru zakupu,
a) po ust. 1 dodaje si´ ust. 1a w brzmieniu:
2) prawo pierwokupu bezpoĘrednio na
 1a. W odniesieniu do nieruchomoĘci wpisanej
aukcjach, po cenie wylicytowanej. ;
do rejestru zabytków decyzj´, o której mo-
4) w art. 21 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
wa w ust. 1, wydaje si´ po uzyskaniu po-
zwolenia wojewódzkiego konserwatora
 2. Minister w"aĘciwy do spraw kultury i ochrony
zabytków na podzia" tej nieruchomoĘci. ,
dziedzictwa narodowego okreĘli, w drodze roz-
porządzenia, zakres, formy i sposób ewiden-
b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
cjonowania zabytków w muzeach, wskazując,
 2. W przypadku gdy o podziale orzeka sÄ…d, nie
w szczególnoĘci, rodzaj dokumentacji ewiden-
wydaje si´ decyzji, o której mowa w ust. 1
cyjnej, wymagania, jakim powinno odpowia-
i 1a. JeŻeli podzia" jest uzaleŻniony od usta-
daç prowadzenie tej dokumentacji, sposób
leł
planu miejscowego, sÄ…d zasi´ga opinii
oznakowania muzealiów oraz tryb ich doku-
wójta (burmistrza, prezydenta miasta),
mentowania w przypadku przenoszenia poza
a w odniesieniu do nieruchomoĘci wpisanej
siedzib´ muzeum oraz skreĘlania z inwentarza
do rejestru zabytków takŻe opinii woje-
muzeum. .
wódzkiego konserwatora zabytków. Do opi-
Art. 133. W ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r.  Pra- nii tych nie stosuje art. 93 ust. 5. .
wo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2003 r. Nr 58, poz. 515,
Art. 135. W ustawie z dnia 4 wrzeĘnia 1997 r. o dzia-
Nr 124, poz. 1152, Nr 130, poz. 1190, Nr 137, poz. 1302
i Nr 149, poz. 1451 i 1452) w art. 2 pkt 39 otrzymuje "ach administracji rzÄ…dowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 159,
brzmienie: poz. 1548) w art. 14 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
 39)  pojazd zabytkowy  pojazd, który na podsta-  1. Dzia" kultura i ochrona dziedzictwa naro-
wie odr´bnych przepisów zosta" wpisany do re- dowego obejmuje sprawy rozwoju i opieki nad
jestru zabytków lub znajduje si´ w wojewódzkiej
materialnym i niematerialnym dziedzictwem na-
ewidencji zabytków; .
rodowym oraz sprawy dzia"alnoĘci kulturalnej,
w tym mecenatu pał
stwowego nad tÄ… dzia"alno-
Art. 134. W ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o go-
Ęcią, w szczególnoĘci w zakresie:
spodarce nieruchomoĘciami (Dz. U. z 2000 r. Nr 46,
1) podtrzymywania i rozpowszechniania trady-
poz. 543, z 2001 r. Nr 129, poz. 1447 i Nr 154, poz. 1800,
cji narodowej i pał
stwowej;
z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz. 676, Nr 113,
poz. 984, Nr 126, poz. 1070, Nr 130, poz. 1112, Nr 153,
2) ochrony zabytków i opieki nad zabytkami;
poz. 1271, Nr 200, poz. 1682 i Nr 240, poz. 2058 oraz
z 2003 r. Nr 1, poz. 15, Nr 80, poz. 717, 720 i 721, Nr 96, 3) dzia"alnoĘci muzeów;
Dziennik Ustaw Nr 162  11170  Poz. 1568
4) miejsc pami´ci narodowej, grobów i cmenta- Rozdzia" 13
rzy wojennych, pomników zag"ady i ich stref
ochronnych; Przepisy przejĘciowe i koł
cowe
5) dzia"alnoĘci twórczej, artystycznej, kultury lu-
Art. 139. 1. Do spraw wszcz´tych i niezakoÅ‚
czonych
dowej i r´kodzie"a artystycznego oraz ich
decyzją ostateczną przed dniem wejĘcia w Życie usta-
ochrony;
wy stosuje si´ przepisy niniejszej ustawy.
6) wydawnictw, ksi´garstwa, bibliotek i czytel-
2. W"aĘciwoĘç organów do za"atwiania spraw,
nictwa;
o których mowa w ust. 1, okreĘla si´ na podstawie
7) edukacji kulturalnej;
przepisów ustawy.
8) wystaw artystycznych;
Art. 140. 1. Decyzje ostateczne wydane na podsta-
9) polityki audiowizualnej;
wie przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o ochro-
nie dóbr kultury (Dz. U. z 1999 r. Nr 98, poz. 1150,
10) amatorskiego ruchu artystycznego, organiza-
z 2000 r. Nr 120, poz. 1268, z 2002 r. Nr 25, poz. 253
cji i stowarzyszeł
regionalnych oraz spo"ecz-
i Nr 113, poz. 984 oraz z 2003 r. Nr 80, poz. 717) zacho-
no-kulturalnych;
wujÄ… waÅ»noĘç.
11) wymiany kulturalnej z zagranicÄ…;
2. Porozumienia zawarte na podstawie art. 12 ust. 1
12) dzia"alnoĘci widowiskowej i rozrywkowej. .
i 3 ustawy, o której mowa w ust. 1, zachowujÄ… waÅ»noĘç,
nie d"uÅ»ej jednak niÅ» przez 6 miesi´cy od dnia wejĘcia
Art. 136. W ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o sa-
w Życie ustawy.
morządzie województwa (Dz. U. z 2001 r. Nr 142,
poz. 1590 oraz z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558,
Art. 141. Osoby posiadajÄ…ce uprawnienia rzeczo-
Nr 153, poz. 1271 i Nr 214, poz. 1806) wprowadza si´
znawcy ministra w"aĘciwego do spraw kultury i ochro-
nast´pujÄ…ce zmiany:
ny dziedzictwa narodowego, powo"ane na podstawie
art. 10 ust. 1 ustawy, o której mowa w art. 140 ust. 1,
1) w art. 11 w ust. 2 pkt 7 otrzymuje brzmienie:
tracÄ… te uprawnienia po up"ywie 6 miesi´cy od dnia
 7) wspieranie rozwoju kultury oraz sprawowanie
wejĘcia w Życie ustawy.
opieki nad dziedzictwem kulturowym i jego ra-
cjonalne wykorzystywanie, ; Art. 142. 1. Dobra kultury uznane za zabytek na
podstawie rozporzÄ…dzenia Prezydenta Rzeczypospoli-
2) w art. 14 w ust. 1 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
tej z dnia 6 marca 1928 r. o opiece nad zabytkami
(Dz. U. Nr 29, poz. 265, z 1933 r. Nr 10, poz. 62 i Nr 82,
 3) kultury i ochrony zabytków, .
poz. 599, z 1934 r. Nr 110, poz. 976 oraz z 1949 r. Nr 25,
poz. 180), a takŻe wpisane do rejestru na podstawie
Art. 137. W ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o sa-
ustawy, o której mowa w art. 140 ust. 1, stajÄ… si´ zabyt-
morzÄ…dzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142,
kami wpisanymi do rejestru w rozumieniu niniejszej
poz. 1592 oraz z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558,
ustawy.
Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271, Nr 200, poz. 1688
i Nr 214, poz. 1806) w art. 4 w ust. 1 pkt 7 otrzymuje
2. Zabytki nieruchome uznane za pomniki historii
brzmienie:
na podstawie dotychczasowych przepisów stajÄ… si´
 7) kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabyt-
pomnikami historii w rozumieniu niniejszej ustawy.
kami, .
Art. 143. 1. W terminie 3 lat od dnia wejĘcia w Życie
Art. 138. W ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r.
ustawy Generalny Konserwator Zabytków, wojewódz-
 Prawo ochrony Ęrodowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627
cy konserwatorzy zabytków i wójt (burmistrz, prezy-
i Nr 115, poz. 1229, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 113,
dent miasta) za"oŻą odpowiednio krajową, wojewódz-
poz. 984, Nr 153, poz. 1271 i Nr 233, poz. 1957 oraz
kÄ… i gminnÄ… ewidencj´ zabytków.
z 2003 r. Nr 46, poz. 392 i Nr 80, poz. 717 i 721) wpro-
wadza si´ nast´pujÄ…ce zmiany:
2. W"Ä…czenie karty zabytku ruchomego znajdujÄ…ce-
go si´ w dotychczasowej centralnej ewidencji dóbr kul-
1) uŻyte w art. 19 ust. 3 pkt 3, art. 47 pkt 1 lit. c, art. 52
tury do wojewódzkiej ewidencji zabytków nie wymaga
ust. 1 pkt 5, art. 96 i art. 101 pkt 7 w róŻnych przy-
zgody w"aĘciciela zabytku.
padkach wyrazy  dobra kultury zast´puje si´ uÅ»y-
tym w odpowiednim przypadku wyrazem  zabyt-
Art. 144. W terminie 6 miesi´cy od dnia wejĘcia
ki ;
w Życie ustawy minister w"aĘciwy do spraw kultury
i ochrony dziedzictwa narodowego dostosuje do prze-
2) w art. 238 w pkt 1 lit. e otrzymuje brzmienie:
pisów niniejszej ustawy statuty instytucji kultury wy-
 e) istniejące w sąsiedztwie lub bezpoĘrednim za- specjalizowanych w opiece nad zabytkami, dla których
si´gu oddzia"ywania instalacji zabytki chronio- jest organizatorem, w celu realizacji przez te instytucje
ne na podstawie przepisów o ochronie zabyt- zadał
związanych z za"oŻeniem i prowadzeniem krajo-
ków i opiece nad zabytkami, . wej ewidencji zabytków i krajowego wykazu zabytków
Dziennik Ustaw Nr 162  11171  Poz. 1568
skradzionych lub wywiezionych za granic´ niezgodnie i ich delegatur stajÄ… si´ zobowiÄ…zaniami i wierzytelno-
z prawem. Ęciami w"aĘciwych wojewódzkich urz´dów ochrony za-
bytków i ich delegatur.
Art. 145. Do czasu za"oŻenia gminnej ewidencji za-
bytków, w studiach uwarunkował
i kierunków zago- 5. NieruchomoĘci pozostające dotychczas w trwa-
spodarowania przestrzennego gminy oraz w ustale- "ym zarządzie wojewódzkich oddzia"ów S"uŻby Ochro-
niach miejscowego planu zagospodarowania prze- ny Zabytków i ich delegatur przechodzą, z mocy prawa,
strzennego uwzgl´dnia si´, oprócz zabytków nierucho- w trwa"y zarzÄ…d w"aĘciwych wojewódzkich urz´dów
mych wpisanych do rejestru i ich otoczenia oraz usta- ochrony zabytków i ich delegatur.
leł
planów ochrony parków kulturowych, inne zabytki
nieruchome wskazane przez wojewódzkiego konser- 6. Ustanowienie trwa"ego zarządu, o którym mowa
watora zabytków. w ust. 5, stwierdza wojewoda w drodze decyzji.
Art. 146. W terminie 12 miesi´cy od dnia wejĘcia Art. 148. Do czasu wydania przepisów wykonaw-
w Życie ustawy minister w"aĘciwy do spraw kultury czych, przewidzianych w ustawie, nie d"uŻej jednak niŻ
i ochrony dziedzictwa narodowego opracuje krajowy przez 6 miesi´cy od dnia jej wejĘcia w Å»ycie, zachowu-
program ochrony zabytków i opieki nad zabytkami. ją moc przepisy wykonawcze wydane na podstawie
ustawy, o której mowa w art. 140 ust. 1, jeŻeli nie są
Art. 147. 1. Z dniem wejĘcia w Życie ustawy dotych- sprzeczne z przepisami niniejszej ustawy.
czasowe wojewódzkie oddzia"y S"uŻby Ochrony Zabyt-
ków i ich delegatury stajÄ… si´ odpowiednio wojewódz- Art. 149. Przepisy rozdzia"u 6 stosuje si´ z dniem
kimi urz´dami ochrony zabytków i delegaturami tych uzyskania przez RzeczpospolitÄ… PolskÄ… cz"onkostwa
urz´dów. w Unii Europejskiej.
2. Z dniem wejĘcia w Życie ustawy dotychczasowi Art. 150. Traci moc ustawa z dnia 15 lutego 1962 r.
wojewódzcy konserwatorzy zabytków oraz ich zast´pcy o ochronie dóbr kultury (Dz. U. z 1999 r. Nr 98,
stajÄ… si´ odpowiednio wojewódzkimi konserwatorami poz. 1150, z 2000 r. Nr 120, poz. 1268, z 2002 r. Nr 25,
zabytków oraz ich zast´pcami w rozumieniu ustawy. poz. 253 i Nr 113, poz. 984 oraz z 2003 r. Nr 80, poz. 717).
3. Pracownicy dotychczasowych wojewódzkich od- Art. 151. Ustawa wchodzi w Życie po up"ywie 60 dni
dzia"ów S"uŻby Ochrony Zabytków i ich delegatur od dnia og"oszenia.
z dniem wejĘcia w Å»ycie ustawy stajÄ… si´ odpowiednio
pracownikami wojewódzkich urz´dów ochrony zabyt-
ków i ich delegatur.
4. Dotychczasowe zobowiązania i wierzytelnoĘci
wojewódzkich oddzia"ów S"uŻby Ochrony Zabytków Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej: A. KwaĘniewski