Waves Restoration Bundle




H1 {
FONT-SIZE: 12pt; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: Arial
}
TABLE.MsoNormalTable {
FONT-SIZE: 10pt; FONT-FAMILY: "Times New Roman"; mso-style-parent: ""
}
SPAN.MsoCommentReference {

}
H2 {
FONT-SIZE: 12pt; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; LINE-HEIGHT: 150%; FONT-FAMILY: "Times New Roman"
}









 
 

 



Waves Restoration Bundle









 
        Pakiet Restoration Bundle firmy Waves jest
specjalizowanym pakietem czterech wtyczek, służących do usuwania zakłóceń
z nagrań dźwiękowych: płyt winylowych, taśm magnetycznych. Składa się on z
wtyczek X-Click, X-Crackle, X-Noise i X-Hum. Algorytmy cyfrowej obróbki
dźwięku (DSP), wykorzystywane w tym pakiecie, zostały opracowane przez
firmÄ™ niemieckÄ… firmÄ™ Algorithmix ®. Wtyczki sÄ… wzajemnie niezależne.
Każda z nich wyposażona jest we własne okno, gdzie można wizualnie dokonać
oceny nastaw parametrów sterujących. Cechą charakterystyczną wtyczek i
programów, wykorzystujÄ…cych algorytmy firmy Algorithmix®, jest możliwość
korekty wszystkich parametrów na bieżąco, z możliwością natychmiastowej
oceny ich wpływu na nagranie źródłowe. Wtyczki posiadają paskowe
logarytmiczne wskaźniki poziomu dBFS (dB below Full-Scale digital).
Wtyczki umożliwiają porównanie dwóch różnych presetów z możliwością
skopiowania jednego do drugiego. W ramach pakietu dostarczane sÄ…
instrukcje obsługi w formacie *.pdf, ze strony Producenta można także
uzyskać opis ogólny z zakresu sposobu obsługi wszystkich wtyczek firmy
Waves. Dokumentacja jak i same wtyczki dostępne są w języku
angielskim.

X-Click
       Zadaniem wtyczki
X-Click jest usuniecie klików z materiału dźwiękowego. Jako klik (click)
przyjmuje się zakłócenie typu impulsowego, o krótkim czasie trwania i
znacznej amplitudzie sygnału. Mają one postać głośnego stuku, strzału,
szczęknięcia, ostrego trzasku. Kliki są najczęściej generowane przez
przepięcia łączeniowe, błędy w digitalizacji szybkozmiennych przebiegów o
dużej amplitudzie lub mechaniczne uszkodzenia rowka płyty analogowej. Te
ostatnie generują zakłócenia o znacznie dłuższym czasie trwania niż
zniekształcenia cyfrowe. Widok przebiegu typowego kliku przedstawiono na
rysunku 1. 
 

 

 Rys. 1. Widok przebiegu nagrania z
widocznymi klikami
 i widok tego samego fragmentu po ich
usunięciu.
 
       Wtyczka X-Click posiada dwa regulowane parametry:
poziom (Threshold), określający ilość usuwanych zakłóceń i kształt
(Shape), określający szerokość okna czasowego, w którym usuwane są
zakłócenia (rys. 2).
 

 Rys. 2. Widok okna
X-Click.
 
      Ustawienie na zero
wyłącza wszystkie funkcje filtracji. Do usunięcia klików z typowej płyty
winylowej w zasadzie wystarcza nastawa równa 70, dla płyt polskich z lat
70 i 80 (Pronit, Muza, Wifon) trzeba zastosować wartości wyższe.
Przy większych wartościach nastaw obu parametrów mogą wystąpić
zniekształcenia, w obróbce sygnału należy znaleźć kompromisowe rozwiązanie
pomiędzy ilością usuwanych zniekształceń i jakością materiału dźwiękowego.
Wartości maksymalne, bliskie 100, wpływają na wygładzenie sygnału po
obróbce
dotyczy to zwłaszcza instrumentów perkusyjnych, generujących
dźwięki szybko narastające, o dużej amplitudzie. W niektórych przypadkach
jednak tylko nastawy maksymalne pozwolą na poprawienie jakości obrabianego
materiału dźwiękowego. W celu zminimalizowania zniekształceń w obrabianym
sygnale, ostateczne wartości nastaw parametrów usuwania klików powinny
zostać wybrane po bardzo dokładnym odsłuchaniu różnych fragmentów
opracowywanego nagrania. Zaleca się częste przełączanie między już
opracowanym fragmentem, a nagraniem oryginalnym, co pozwala na ocenÄ™
procesu. Można także ocenić, jaka część zakłóceń została usunięta,
używając funkcji odsłuchu sygnału różnicowego (Difference). Plik
dźwiękowy z usuniętymi zakłóceniami nie powinien zawierać właściwego
nagrania. Co jest istotne dla użytkownika, można wybrać tryb
automatycznego usuwania klików, zdając się na bezduszny automat, lub
usunąć kliki w trybie ręcznym, lepiej i dokładniej kontrolując zachodzący
proces.
      Wtyczka X-Click
w procesie obróbki sygnału wtyczka ta wprowadza opóźnienie sygnału
(latencję), równe 2624 próbkom (ok. 60 ms dla materiału 16/44,1), co
należy uwzględnić przy synchronizacji, jeżeli wtyczka ma być wykorzystana
w czasie rzeczywistym w trybie wielośladowym.

X-Crackle
       Pod pojÄ™ciem
trzasku (Crackle) kryje się zakłócenie impulsowe o stosunkowo małej
amplitudzie i długim czasie trwania, składające się często z wielu
krótkotrwałych zakłóceń o krótkim czasie trwania, w większości mniejszych
od klików, lecz o większej gęstości widmowej. O ile kliki, usuwane za
pomocą X-Click są bardziej zaznaczone i zwykle posiadają większą
amplitudę od sygnału użytecznego, trzaski są bardziej subtelne, a jednak
niszczą szereg próbek (sampli) w obszarze, gdzie działają. Do trzasków
można zaliczyć dźwięki, podobne do skwierczenia, warkotania, pukania,
pstrykania, pykania, tykania, cykania, szurania, klapania, stukania,
szurgotania, perkotania, chrobotania, trzeszczenia, chrzęszczenia,
trzaskania, szeleszczenia, stukotania, syknięcia, psyknięcia, kłapania,
praśnięcia, terkotania, grzechotania, furkotania, pacnięcia, zgrzytnięcia,
chrobotania.... I jak tu nie mówić o bogactwie polskiej mowy! Mimo swego
bogactwa onomatopeicznego, trzaski te wprowadzają zniekształcenia, które
bardzo irytują słuchacza.
      Wtyczka
X-Crackle (rys. 3) posiada dwa regulowane parametry: poziom
(Threshold), określający amplitudę usuwanych zakłóceń i redukcję
(Reduction), określającą ilość usuwanych trzasków.

 

Rys. 3. Widok okna
X-Crackle.
 
       Ustawienie na
zero wyłącza funkcje filtracji. Do usunięcia trzasków z typowej płyty
winylowej w zasadzie wystarcza nastawa z zakresu 50...70, dla wspomnianych
już płyt polskich z lat 70 i 80 trzeba zastosować wartości wyższe.
Wartości maksymalne poziomu, bliskie 100, wpływają na wygładzenie sygnału
po obróbce i powinny być stosowane do bardzo zniszczonych płyt czy nagrań.
Do odtworzenia pierwotnego brzmienia, można później wykorzystać korekcję
pasmową. W niektórych przypadkach jednak tylko nastawy maksymalne pozwolą
na poprawienie jakości obrabianego materiału dźwiękowego. Obowiązują tu
takie same zasady jak dla X-Click: w celu zminimalizowania
zniekształceń w obrabianym sygnale, ostateczne wartości nastaw parametrów
usuwania klików powinny zostać wybrane po bardzo dokładnym odsłuchaniu
różnych fragmentów opracowywanego nagrania. Zaleca się częste przełączanie
między już opracowanym fragmentem a nagraniem oryginalnym, co pozwala na
ocenę procesu. Można także ocenić, jaka część zakłóceń została usunięta,
używając funkcji odsłuchu sygnału różnicowego (Difference). Plik
dźwiękowy z usuniętymi zakłóceniami nie powinien zawierać właściwego
nagrania.
      Wtyczka
X-Crackle w procesie obróbki sygnału wprowadza opóźnienie sygnału
(latencję), równe 2624 próbkom (ok. 60 ms dla materiału 16/44,1), co
należy uwzględnić przy synchronizacji, jeżeli wtyczka ma być wykorzystana
w czasie rzeczywistym w trybie wielośladowym.
WykorzystujÄ…c wtyczki X-Click i
X-Crackle do obróbki nagrań monofonicznych, zaleca się nagranie
dźwięku w dwóch kanałach i zsumowanie go do sygnału monofonicznego po
obróbce klików i trzasków, dla każdego kanału osobno. Stosując się do tej
zasady, można osiągnąć zwiększenie odstępu sygnału do szumu, co najmniej o
3 dB, w porównaniu do obróbki sygnału monofonicznego, uzyskanego z sumy
obu kanałów przed obróbką.

X-Noise
       Wtyczka
X-Noise należy do tak zwanych jednostronnych (pojedynczych)
systemów redukcji szumu. Oznacza to, że nie wymaga ona żadnej specjalnej
procedury kodowania i dekodowania podczas nagrania i odtwarzania, jak na
przykÅ‚ad ma to miejsce w systemie redukcji szumów DOLBY™. Jest efektywnym
narzędziem do usuwania szumu z nagrań dźwiękowych. Algorytm usuwania szumu
opiera siÄ™ na jednostronnej, szerokopasmowej redukcji szumu w czasie
rzeczywistym, wykorzystując analizę w domenie częstotliwości do detekcji i
usuwania szumu z materiału źródłowego. X-Noise usuwa szum taśmy
magnetycznej, szum tła, szum przesłuchów i szum z przegranych płyt
winylowych. Zalecane jest zastosowanie tej wtyczki po obróbce wtyczkami
X-Click i X-Crackle.
       CechÄ…
charakterystyczną systemów jednostronnych jest fakt, że użytkownik
samodzielnie decyduje, jaka charakterystyka szumu będzie zastosowana w
procesie odszumiania. Nastawy fabryczne sÄ… zoptymalizowane pod katem widma
szumu płyt winylowych, jak i taśm magnetycznych.
Proces odszumiania w tej wtyczce jest kontrolowany
przez kilka parametrów, co pozwala na łatwe uzyskanie optymalnych wyników,
w zależności od określonego sygnału wejściowego. Cechą charakterystyką
tego algorytmu, wykorzystywanego także przez inne wtyczki czy samodzielne
programy, jest możliwość modyfikowania parametrów obróbki sygnału w czasie
jego odtwarzania połączonego z obróbką cyfrową. Nastawiane parametry są
podobne, jak parametry w procesorach dynamiki.
        Obróbka
pliku dźwiękowego rozpoczyna się utworzeniem profilu szumu,
charakterystycznego dla tego nagrania (Noise profile). Można przy
tym wybrać rozdzielczość profilu, dopasowaną do mocy obliczeniowej
komputera (Resolution
Low/Medium/High), pamiętając, by używać
takiej samej rozdzielczości do uzyskania profilu szumu jak i do obróbki
całego nagrania.
       Podczas pracy
można na bieżąco obserwować poziomy sygnałów. Spektrum częstotliwości
sygnału wejściowego (krzywa czerwona), profil szumu (krzywa biała)
wykorzystywany do obróbki materiału dźwiękowego jak i sygnał wyjściowy po
obróbce (krzywa zielona), są przedstawiane w oknie wtyczki (rys. 4).

 

Rys. 4. Widok okna
X-Noise.
 
      Profil szumu (krzywa
biała) określa granicę, powyżej której nie dokonuje się redukcji szumu.
Parametr progu (Threshold) przesuwa ten profil szumu w górę i w dół i może
być wykorzystany do ustawienia poziomu profilu bezpośrednio powyżej
poziomu szumu tła. Dla tak ustawionego poziomu tła, ustawiając drugi
parametr
redukcję (Reduction), można określić, jaka ilość szumu
pozostaje poniżej wybranego poziomu szumu.
      Jako wartość poczÄ…tkowÄ…
można wybrać profil szumu, ustawiony bezpośrednio nad poziomem szumu (ok.
10 dB). Zwiększenie wartości parametru redukcji w znaczący sposób redukuje
szum tła. X-Noise nie wprowadza słyszalnych zakłóceń. Te, które się
pojawiajÄ… ("mowa robota", "gadanie gremlina", "dzwonienie") brzmiÄ… jak
gwizd lub gasnące oscylacje. W takim wypadku należy wydłużyć czas
narastania i/lub opadania (Attack i/lub Release). Jeżeli zniekształcenia
są słyszalne w dalszym ciągu, wówczas należy w umiarkowany sposób
zmniejszyć wartość parametrów progu (Threshold) i redukcji (Reduction).
Można także, nie zmieniając nastaw narastania i opadania, zmniejszyć
wartość redukcji i zwiększyć, np. o 30 dB ponad poziom szumu, wartość
progu. Parametr High Shelf definiuje wartość wzmocnienia wyższych
częstotliwości profilu szumu, po ich wzmocnieniu zmniejsza się zawartość
szumu w sygnale wyjściowym. Parametr Freq określa częstotliwość, od której
działa High Shelf. Parametr wzmocnienia (Gain) określa osłabienie pasma
wyższych częstotliwości, zwiększając go uzyskuje się zwiększenie wartości
progu dla większych częstotliwości powyżej częstotliwości odcięcia progu,
co powoduje zwiększenie siły redukcji szumu w tym zakresie spektrum.
Zmniejszenie wartości parametru wzmocnienia ma przeciwne
działanie.
       Jeżeli nastawy
zostały dobrane optymalnie, wówczas zielona krzywa sygnału wyjściowego
przebiega w większości poniżej czerwonej krzywej sygnału wejściowego, lecz
piki obu krzywych mogą nakładać się na siebie. Wtyczka X-Noise nie
oferuje, niestety,  korekcji fazy sygnaÅ‚u (Phase Correction),
pozwalającej na poprawienie jakości nagrań z taśm
magnetofonowych.
W procesie obróbki sygnału wtyczka ta wprowadza
opóźnienie sygnału (latencję), równe 5120 próbkom (ok. 116 ms dla
materiału 16/44,1), co należy uwzględnić w synchronizacji, jeżeli wtyczka
ma być wykorzystana w czasie rzeczywistym w trybie
wielośladowym.

X-Hum
      
Zadaniem wtyczki X-Hum jest zminimalizowanie zakłóceń w trzech
obszarach:


usunięcia przydźwięków, wywołanych
pętlami indukcyjnymi w obwodach o słabym ekranowaniu czy uziemieniu.
Zwykle zakłócenia tego typu są zakłóceniami ciągłymi, przebiegami o
małej częstotliwości, harmonicznymi do częstotliwości napięcia zasilania
sieci prÄ…du przemiennego;

usunięcia dudnienia małej
częstotliwości, pochodzącego od mechaniki gramofonu analogowego

zawieszenia talerza, silnika napędowego. Dudnienie to z reguły nie ma
stałej wysokości tonu;

skorygowania wartości składowej stałej nagrania do
zera.
Wtyczka X-Hum posiada dwie sekcje (rys. 5).
 

Rys. 5. Widok okna
X-Hum.
 
       Pierwsza z nich
składa się z filtru górnoprzepustowego, eliminującego dudnienie i składową
stałą, druga
to osiem filtrów wycinających (filtrów pasmowozaporowych),
niezależnie regulowanych, nastrojonych na częstotliwości harmoniczne,
eliminujących przydźwięk sieciowy o stałej wysokości tonu.
       Filtr
górnoprzepustowy posiada regulowaną częstotliwość graniczną
(Frequency) w bardzo szerokim zakresie
od 4 do 100 Hz, jak i
nachylenie charakterystyki (Slope), która może wynosić
12
dB/oktawÄ™ lub
24 dB/oktawę. Filtr ten można wykorzystać do usunięcia
składowej stałej jak i dudnienia gramofonu. Filtry wycinające posiadają
regulowaną częstotliwość podstawową od 20 Hz do 500 Hz (Frequency),
dobroć ogólną dla każdego filtru z łańcucha od 3 do 60 (Global Q),
tłumienie od 0 dB do 60 dB (Cut Gain). Parametry poszczególnych
filtrów można nastawiać w trybie indywidualnym (Free), połączonym
(Linked)
  gdzie parametry wszystkich filtrów sÄ… jednakowe i
jednakowo ulegają zmianom lub w podgrupach (Odd/Even), gdzie można
zmieniać nastawy podgrupie nieparzystej (filtry 1, 3, 5, 7) lub parzystej
(filtry 2, 4, 6, 8), przy czym zmienia siÄ™ parametry tylko jednej
podgrupy, drugÄ… pozostawiajÄ…c bez zmian.
       Wtyczka jest
wyposażona w szereg presetów, ułatwiających stosowanie wtyczki w typowych
sytuacjach obróbki dźwięku.
       Waves Restoration
Bundle jest efektywnym i szybkim narzędziem, zaś wyniki uzyskiwane przy
jego pomocy mogą zadowolić nawet najbardziej wymagających koneserów
muzyki. Nie można jednak oczekiwać spełnienia cudów w przypadku, gdy
materiał oryginalny zawiera długie przerwy lub przeskoki w strumieniu
dźwiękowym. Tak dzieje się w przypadku przeskoku igły z rowka do rowka na
płycie lub uszkodzeniach taśmy, polegających na złuszczeniu warstwy
magnetycznej. Teoria informacji jasno określa, że jeżeli informacja
została zniszczona i nie jest zapewniony odpowiedni poziom redundancji w
pozostałym materiale muzycznym, nie jest możliwe odtworzenie oryginalnego
fragmentu utworu. W takich przypadkach, często mylnie uważanych za
beznadziejne, doświadczenie pozwala na przeniesienie podobnie brzmiących
fragmentów nagrania i wypełnienie nim ubytków, wykorzystując precyzyjne
programy do edycji plików dźwiękowych. To samo dotyczy przypadku, gdy
nagranie zawiera zbyt dużo szumu, zagłuszającego użyteczny sygnał
dźwiękowy. W tym przypadku rozważania teoretyczne stanowią, iż jeżeli
informacja jest zagłuszona szumem (mała wartość stosunku sygnału do szumu)
i nie ma wystarczającej o właściwościach sygnału oryginalnego lub, co
gorsza, sygnał użyteczny jest zniekształcony nieliniowo, proces
odszumiania można przeprowadzić tylko w ograniczonym zakresie. Opracowując
mocno zniszczony materiał zawsze należy dążyć do akustycznego kompromisu,
pomiędzy poziomem pozostających zakłóceń i zniekształceniami sygnału
akustycznego. Należy być pobłażliwym dla tragicznie zniszczonego
materiału. Nikt nie zdoła odtworzyć sygnału oryginalnego bez
wystarczającej informacji o nim. Dla Czytelników -eksperymentatorów ten
pakiet wtyczek oferuje, obok wysokiej efektywności i szybkości działania,
jeszcze jedną niepodważalną zaletę - otóż pakiet w wersji demonstracyjnej
nie zawiera żadnych ograniczeń funkcjonalnych i pozwala na
czternastodniową pracę w pełnym zakresie funkcji. Okres ten jest
wystarczający, by poznać zalety pakietu i poprawić jakość kilkunastu płyt
winylowych czy nagrań z taśm archiwalnych, wyjętych z domowego
archiwum.
 
Reatoration Bundle 1.0
Producent: Waves (http://www.waves.com/m)
Język: angielski
Cena : xxx
Wymagania sprzętowe
Windows PC: CPU: Pentium 266 lub szybszy O/S: Windows
95, 98, NT, 2000 z programem akceptujÄ…cym format wtyczki
RAM: 32MB podstawowo,
96MB dla obróbki wielośladowej Ekran: 800 x 600 minimum Formaty
wtyczek: RTAS, AudioSuite, VST, DirectX
Mac:
CPU: zalecane
G3 lub G4; PowerPC, 180MHz/603 minimum O/S: MacOS 8.5 lub
lepiej
RAM: 32MB podstawowo, 96MB dla
obróbki wielośladowejEkran: 800 x
600 minimumFormaty
wtyczek: RTAS, AudioSuite, VST, MAS
 
Dr inż. Janusz
Biliński
Warszawa
 

Copyright 2002 DSN.
proaudio.prv.pl