Ze zbiorów

Zygmunta Adamczyka

OSTATNI

SZCZEBEL

DRABINY

by STEPHEN KING

The Last Rung on the Ladder

2

Wczoraj przyszedł list od Katriny, niecały tydzień po tym jak ojciec i ja wróciliśmy z Los

Angeles. Był zaadresowany do Wilmington w stanie Delaware, a ja od czasu, gdy tam mieszkałem już

dwukrotnie się przeprowadziłem. W dzisiejszych czasach ludzie ciągle przenoszą się z miejsca na

miejsce, to śmieszne, że te poprzekreślane adresy i nalepki urzędów pocztowych wyglądają czasem

jak milczące oskarżenia. Koperta była pomięta i poplamiona, jeden róg złamał się gdzieś po drodze.

Przeczytałem ten list i nim zdążyłem pomyśleć, stałem już ze słuchawką telefonu w ręku, gotów

dzwonić do Taty. Odłożyłem ją na widełki z uczuciem niemal przerażenia. Ojciec jest już stary,

przeszedł dwa ataki serca. Miałem do niego zadzwonić i powiedzieć mu o liście Katriny tak niedługo

po tym, jak byliśmy razem w Los Angeles? Chyba by tego nie przeżył.

Więc nie zadzwoniłem. I nie miałem nikogo, komu mógłbym powiedzieć... Taki list jak ten to zbyt

osobista sprawa, by rozmawiać o niej z kimś innym niż żona albo bliski przyjaciel. Nie nawiązałem

wielu przyjaźni w ciągu ostatnich lat, a z moją żoną Helen rozwiodłem się jeszcze w 1971. Nasza

korespondencja ogranicza się do pocztówek na Boże Narodzenie. Jak się miewasz? Jak leci w pracy?

Szczęśliwego Nowego Roku.

Nie dał mi zmrużyć oka przez całą noc - ten list. Równie dobrze wystarczyłaby kartka. Pod

nagłówkiem "Drogi Larry" było tylko jedno zdanie. Ale jedno zdanie potrafi bardzo wiele znaczyć.

Potrafi wiele zdziałać.

Myślałem o moim ojcu, takim jakim widziałem go wtedy w samolocie, o jego starej i zniszczonej

twarzy w ostrych promieniach słońca na wysokości osiemnastu tysięcy stóp gdy kierowaliśmy się na

zachód od Nowego Jorku. Według słów pilota przelecieliśmy właśnie nad Omaha, a Tata zauważył: -

To znacznie dalej niż się nam zdaje, Larry. - W jego głosie brzmiał ciężki ton smutku, który

zaniepokoił mnie, ponieważ nie potrafiłem go wtedy zrozumieć. Zrozumiałem go dobrze,

przeczytawszy list od Katriny.

Wychowaliśmy się jakieś osiemdziesiąt mil na zachód od Omaha, w miejscowości, która nazywała się

Hemingford Home - ojciec, mama, moja siostra Katrina, którą wszyscy nazywali Kitty, i ja. Byłem od

niej dwa lata starszy. Kitty była pięknym dzieckiem i piękną kobietą, nawet w wieku ośmiu lat -

wtedy, gdy zdarzył się ten wypadek w stodole - było widać, że jej jedwabiste włosy nigdy nie

pociemnieją i że jej oczy na zawsze zachowają ten ciemny, głęboki odcień skandynawskiego błękitu.

Mężczyzna, który choć raz w nie spojrzał, był stracony dla świata.

3

Można pewnie powiedzieć, że byliśmy wieśniakami. Ojciec miał trzysta akrów płaskich, żyznych pól,

na których uprawiał kukurydzę i hodował bydło. W tamtych czasach wszystkie drogi były piaszczyste

z wyjątkiem autostrady numer 80 i Nebraska Route 96, a na wypad do miasta czekało się po trzy dni.

Obecnie jestem jednym z najlepszych niezrzeszonych radców prawnych w Ameryce, tak mi w każdym

razie mówią - i uczciwie rzecz biorąc muszę przyznać, że mają rację. Kiedyś prezes poważnego

przedsiębiorstwa przedstawił mnie członkom zarządu jako swego płatnego rewolwerowca. Noszę

kosztowne garnitury, a skóra, z której robią mi buty, jest w najlepszym gatunku. Zatrudniam trzech

asystentów na pełen etat, a w razie potrzeby mogę zwołać jeszcze tuzin. Ale w tamtych czasach nasza

szkoła mieściła się w jednej sali. Chadzałem do niej piaszczystą drogą, na ramieniu niosłem związane

paskiem książki, a obok mnie szła Katrina. Czasami, wiosną, chodziliśmy na bosaka. Wtedy

obsługiwano jeszcze klientów wchodzących bez obuwia do baru albo do sklepu.

W jakiś czas potem zmarła moja matka - Katrina i ja uczyliśmy się wtedy w szkole średniej w

Columbia City - a dwa lata później ojciec stracił farmę i zajął się sprzedażą ciągników. Był to koniec

naszej rodziny, chociaż wtedy nie wyglądało to aż tak tragicznie. Tata radził sobie w pracy, wykupił

salon sprzedaży, aż w końcu, dziewięć lat temu, awansował na kierownicze stanowisko. Ja

otrzymałem stypendium sportowe na uniwersytecie stanowym w Nebrasce i zdołałem nauczyć się

czegoś więcej niż jak wyprowadzać piłkę spod bramki.

A Katrina? O niej właśnie chcę opowiedzieć.

To stało się - ta historia w stodole - w pewną sobotę na początku listopada. Prawdę mówiąc, nie

potrafię dokładnie przypomnieć sobie roku, ale Eisenhower był jeszcze prezydentem. Mama pojechała

na targ pieczywa w Columbia City, a ojciec poszedł do naszych najbliższych sąsiadów (mieszkali

siedem mil od nas) pomóc w naprawie żłobu. Człowiek wynajęty do pomocy miał zastąpić ojca na

farmie, ale tamtego dnia nie pojawił się w ogóle i Tata zwolnił go niecały miesiąc później.

Ojciec zostawił mi listę prac do wykonania (dla Kitty też znalazło się kilka) i zabronił nam się bawić,

dopóki wszystkiego nie skończymy. Nie zajęło nam to jednak wiele czasu. Był listopad i mieliśmy już

za sobą krytyczny okres, który decyduje o powodzeniu bądź ubóstwie farmerów. Tamtego roku znowu

się nam udało. Nie miało to być regułą.

Bardzo dokładnie pamiętam ten dzień. Niebo zasnuło się chmurami i chociaż nie było zimno, czuło

się, że chce być zimno, że pogoda chce już zająć się na dobre szronem i mrozem, mżawką i śniegiem.

Pola opustoszały, zwierzęta były leniwe i markotne. W domu panowały dziwne, delikatne przeciągi,

których nie było nigdy przedtem.

4

W dzień taki jak ten, jedynym naprawdę miłym miejscem była stodoła. Ciepła, przesiąknięta

przyjemną mieszaniną zapachu siana, sierści i gnojówki, pełna tajemniczych cmokań i gruchania

jaskółek na wysokim poddaszu. Zadarłszy głowę widziało się, jak przez szpary w dachu wpada białe

listopadowe światło i można było próbować napisać swoje imię. Taka zabawa była znośna jedynie w

pochmurne jesienne dni.

Do przebiegającej pod sklepieniem belki przytwierdzona była drabina, która kończyła się tuż nad

podłogą stodoły. Zabroniono nam się na nią wspinać, bo była stara i chwiejna. Tata obiecywał Mamie

setki razy, że rozbierze drabinę i wstawi nową, mocniejszą, ale zawsze gdy miał wolną chwilę,

pojawiało się coś ważniejszego do zrobienia... na przykład naprawa żłobu u sąsiada. A pomocnik nie

na wiele się przydawał.

Wspiąwszy się na tę rozklekotaną drabinę - miała dokładnie czterdzieści trzy szczeble, Kitty i ja

liczyliśmy je wystarczająco wiele razy, żeby zapamiętać na całe życie - docierało się do belki tkwiącej

siedemdziesiąt stóp nad zaśmieconą słomą podłogą. A kiedy pokonało się wzdłuż niej dwanaście stóp,

z mdlejącymi kolanami, z nogami drżącymi w kostkach, czując w wyschniętych ustach smak

przepalonego bezpiecznika, docierało się nad głęboką stertę siana. Wtedy można było zeskoczyć z

belki i spaść jak kamień całe siedemdziesiąt stóp przeraźliwym, komicznym, desperackim lotem

nurkowym, prosto w miękkie objęcia soczystego siana. To siano pachnie zawsze tak słodko... I mogłeś

spocząć wśród tego aromatu odrodzonego lata, podczas gdy twój żołądek wisiał jeszcze wysoko w

powietrzu, i czułeś się... tak, jak chyba musiał się czuć Łazarz. Skoczyłeś i przeżyłeś ów upadek, żeby

opowiedzieć o tym innym ludziom.

Oczywiście był to sport surowo zakazany. Gdyby nas przyłapano, matka dostałaby spazmów z

przerażenia, a ojciec spuściłby nam lanie mimo, że nie byliśmy już tak zupełnie mali. To z powodu

drabiny i jeszcze dlatego, że gdyby straciło się równowagę i odpadło od belki nie zdążywszy dotrzeć

nad górę luźnego siana, nie było ratunku od śmierci w zderzeniu z twardymi deskami podłogi.

Jednak pokusa była nieodparta. Gdy kota myszy nie czują... sami wiecie, co jest dalej.

Ten dzień zaczął się jak wszystkie inne, od cudownego uczucia strachu pomieszanego z

niecierpliwością. Staliśmy u stóp drabiny, spoglądając jedno na drugie. Kitty miała na twarzy

rumieńce, a jej oczy wydawały się ciemniejsze i bardziej lśniące niż zwykle.

- Boisz się? - spytałem zaczepnie.

Kitty, bez wahania - Ty pierwszy, to twój pomysł.

Ja, bez wahania - Dziewczyny mają pierwszeństwo.

5

- Nie jeśli coś jest niebezpieczne - odparła, spuszczając skromnie oczy, jakby nikt nie wiedział, że jest

największym zawadiaką wśród dziewczyn z Hemingford. Ale taka właśnie była: szła zawsze, ale

nigdy jako pierwsza.

- Dobra - powiedziałem. - No to idę.

- Miałem wtedy dziesięć lat i byłem chudy jak szczapa, ważyłem dziewięćdziesiąt funtów. Kitty miała

osiem lat i była o dwadzieścia funtów lżejsza. Jak dotąd drabina zawsze utrzymywała nasz ciężar i

dlatego myśleliśmy, że zawsze utrzyma - a taka filozofia nie raz już mściła się na ludziach i narodach.

Tamtego dnia czułem, wspinając się coraz wyżej, jak drabina zaczyna chwiać się nieznacznie w

zapylonym powietrzu stodoły. Jak zawsze, mniej więcej w połowie drogi, z upodobaniem

wyobraziłem sobie, co zostałoby ze mnie, gdyby drabina któregoś razu nie wytrzymała i wyzionęła

ducha. Ale wspinałem się dalej, aż wreszcie zacisnąłem ręce wokół drewnianej belki, podciągnąłem

się i spojrzałem w dół.

Twarz wpatrzonej we mnie Kitty wyglądała z góry jak mały, biały owal. W wyblakłej kraciastej

koszulce i niebieskich dżinsach moja siostra przypominała lalkę. Nade mną, wyżej niż mogłem wejść,

w zakurzonych zakamarkach strzechy słodko szczebiotały jaskółki.

I znowu, jak zawsze

- Hej, tam w dole! - zawołałem, a mój głos popłynął do niej przez słomiany pył.

- Hej, tam na górze!

Wstałem. Zakołysałem się lekko. Jak zawsze wydało mi się, że wokół unoszą się dziwne powietrzne

prądy, których nie ma na dole. Słysząc bicie własnego serca, cal po calu posuwałem się po belce z

rękoma rozpostartymi dla równowagi. Kiedyś podczas tego właśnie etapu przygody tuż obok mojej

głowy przefrunęła jaskółka i uchylając się odruchowo, nieomal straciłem równowagę. Od tamtej pory

żyłem w strachu, że może się to powtórzyć

Nie tym razem. Wreszcie stanąłem nad bezpieczną otchłanią siana. Teraz widok w dół był nie tyle

przerażający, co zmysłowy. Moment oczekiwania... W końcu dałem krok przed siebie, w pustkę,

zaciskając dla efektu nos - i tak jak zawsze, nagły uścisk grawitacji, ciągnącej mnie brutalnie do ziemi,

zmuszającej do upadku, sprawił, że miałem ochotę wrzasnąć: Przepraszam, ja nie chciałem, pozwólcie

mi wrócić!

6

I wpadłem w odmęty siana, drąc je jak pocisk, ogarnięty słodkim, suchym zapachem, zanurzałem się

w nim coraz głębiej, niby w gęstej wodzie, aż w końcu zatrzymałem się głęboko pod powierzchnią.

Czułem przemożne łaskotanie w nosie. Słyszałem, jak jakaś spłoszona mysz, może dwie, umykają w

bardziej zaciszne miejsce. I miałem wrażenie, jakże niezwykłe, że oto narodziłem się na nowo.

Pamiętam, jak Kitty powiedziała mi pewnego razu, że po nurkowaniu w to siano czuje się świeżo i

rześko jak niemowlak. Wzruszyłem wtedy tylko ramionami - na poły rozumiejąc, na poły nie mając

pojęcia o czym mówi - ale odkąd przeczytałem jej list, jest to jedna z rzeczy, o których tyle ostatnio

myślę.

Wygramoliłem się z siana, jakbym wypływał na powierzchnię wody, aż udało mi się zeskoczyć na

ziemię. Miałem siano w spodniach i pod koszulą. Lepiło się do moich butów i łokci. Ziarna we

włosach? Jeszcze ile!

Kitty tymczasem była już w połowie wysokości drabiny, złociste warkocze podrygiwały jej na

ramionach, gdy wspinała się w snopie światła, pełnym drobin kurzu. O innej porze roku światło

miałoby prawie kolor jej włosów, ale tego dnia nie musiała obawiać się konkurencji - jej warkocze

stanowiły niewątpliwie najbardziej kolorowy punkt tam, na wysokości.

Pamiętam, że zaniepokoiło mnie to, jak drabina się chybocze. Wydało mi się, że nigdy przedtem nie

była tak zdradliwa.

Chwilę później Kitty była już na szczycie, wysoko nade mną - to ja byłem teraz mały, to moja twarz

wyglądała jak zwrócony ku górze owal, podczas gdy jej głos płynął do mnie na zbłąkanych pyłkach

kurzu wznieconych moim upadkiem:

- Hej, tam w dole!

- Hej, tam na górze!

Przesuwała się wolno po belce i odetchnąłem głębiej dopiero, gdy oceniłem, że dotarła w bezpieczne

miejsce nad stertą siana. Zawsze bałem się o nią trochę, mimo, że była ode mnie zwinniejsza i lepiej

umięśniona - jeśli można tak powiedzieć o młodszej siostrze.

Wstała, utrzymując równowagę na palcach stóp w znoszonych tenisówkach, z rękoma wyciągniętymi

przed siebie. Potem skoczyła w przepaść. Czy są rzeczy niezapomniane, nieopisane? Myślę, że

potrafię to opisać... do pewnego stopnia. Ale nie tak, żebyście pojęli, jakie to było piękne, jakie

doskonałe, jedna z niewielu rzeczy w moim życiu, które wydają się całkowicie rzeczywiste, absolutnie

prawdziwe. Nie, w taki sposób nie umiem tego opisać. Brak mi na to talentu i w mowie, i w piśmie.

7

Przez krótką chwilę wydawało się, że zawisła w powietrzu, jakby unoszona jednym z tych

tajemniczych prądów, które istniały wyłącznie tam, na poddaszu - jasna, złoto upierzona jaskółka,

jakiej od tamtej pory nikt w Nebrasce nie oglądał. A to była Kitty, moja siostra, z ramionami

odrzuconymi do tyłu, wyprężona w locie - jakże ją kochałem przez to jedno drgnienie serca!

Spadła, zanurzając się głęboko w sianie, znikła mi z oczu. Z leja, który utworzył się po jej upadku,

uniosła się eksplozja słomianych pyłków i chichotu. Zapomniałem, jak chwiejna wydała mi się

drabina, gdy Kitty wspinała się po jej szczeblach i zanim wydostała się ze stosu siana, sam byłem już

w połowie drogi na górę.

Też spróbowałem dać nurka, ale, jak zawsze ogarnięty strachem, zwaliłem się w dół jak kamień.

Chyba nigdy nie wierzyłem w istnienie tej sterty siana pod sobą tak głęboko, jak wierzyła Kitty.

Jak długo trwała ta zabawa? Trudno powiedzieć, ale dziesięć czy dwanaście skoków później

zauważyłem, że światło zmieniło barwę. Rodzice mieli wkrótce wrócić, a my byliśmy cali obsypani

drobinami siana; nasz wygląd wystarczyłby za uroczyście podpisane wyznanie winy. Umówiliśmy się,

że wykonamy jeszcze po jednym skoku.

Wchodząc pierwszy poczułem, że drabina kołysze się pode mną i usłyszałem leciutkie pojękiwania

starych gwoździ, coraz luźniej siedzących w drewnie. Pierwszy raz ogarnął mnie prawdziwy,

przejmujący lęk. Myślę, że gdybym nie był już tak wysoko, zszedłbym natychmiast na dół i na tym

wszystko by się skończyło - ale teraz belka pod dachem była bliżej i wydawała się bezpieczniejsza.

Gdy zostały mi do pokonania ostatnie trzy szczeble, przeciągły jęk gwoździ stał się głośniejszy i nagle

zmroziło mnie przerażenie i przekonanie, że tym razem przeciągnąłem strunę.

Ale wtedy zaciskałem już dłonie na szorstkim drewnie belki, odciążając drabinę; poczułem na czole

chłodny, nieprzyjemny pot i przyklejone źdźbła słomy. Znikła cała przyjemność z zabawy. Jak

najszybciej dotarłem nad górę siana i zeskoczyłem. Nawet upadek nie przyniósł już radości. Spadając

wyobraziłem sobie, co czułbym, gdybym uderzył o twarde klepki podłogi zamiast o miękkie,

poddające się siano.

Wygramoliłem się na środek stodoły i zobaczyłem, że Kitty pospiesznie wchodzi na drabinę.

Zawołałem do niej:

- Hej, zejdź! To niebezpieczne!

- Mnie utrzyma! - odkrzyknęła z pewnością siebie w głosie. - Jestem lżejsza od ciebie!

- Kitty...

8

Ale nie dokończyłem zdania, bowiem w tym momencie drabina puściła.

Dźwięk pękającego spróchniałego drewna. Krzyknąłem, a Kitty wrzasnęła ze strachu. Była mniej

więcej tam, gdzie ja byłem właśnie gdy ogarnęło mnie przekonanie, że tym razem posunąłem się za

daleko.

Szczebel, na którym stała, pękł, po czym drabina rozdzieliła się na dwoje. Ta jej część, która zwisała

całkiem luźno poniżej Kitty, przypominała olbrzymią modliszkę albo patyczaka, który nagle

postanowił odejść.

W końcu drabina zawaliła się i upadła na podłogę z suchym klapnięciem, od którego kurz uniósł się w

powietrze, a krowy zaczęły muczeć ze strachu. Któraś z nich kopnęła w drzwi swojej przegrody.

Kitty wydała wysoki, przeszywający krzyk:

- Larry! Larry! Pomóż mi!

Wiedziałem, co należy zrobić, zorientowałem się natychmiast. Byłem śmiertelnie przerażony, ale

strach nie odebrał mi przytomności umysłu. Kitty znajdowała się ponad sześćdziesiąt stóp nade mną,

jej nogi w niebieskich dżinsach kopały dziko puste powietrze, nad nią kwiliły jaskółki. Byłem

przerażony, o tak. I wiecie, do dziś nie mogę oglądać cyrkowych akrobacji na trapezie. Ani na żywo,

ani w telewizji. Robi mi się słabo na taki widok.

Ale wiedziałem, co należy zrobić.

- Kitty - wrzasnąłem do niej - tylko się nie ruszaj! Nie ruszaj się!

Usłuchała mnie natychmiast. Przestała wierzgać i zawisła nieruchomo, zaciskając drobne dłonie na

ostatnim ocalałym szczeblu drabiny, jak akrobata, kiedy trapez zatrzyma się w locie.

Pobiegłem do sterty siana, chwyciłem oburącz, ile tylko mogłem udźwignąć, wróciłem i upuściłem

siano na podłogę. Pobiegłem po następną porcję. I znowu. I jeszcze raz.

Więcej właściwie nie pamiętam - poza tym, że góra siana urosła do wysokości mojego nosa i nie

mogłem pohamować kichania. Biegałem tam i z powrotem, układając nowy stóg w miejscu, gdzie

przedtem zwisała drabina. Ale mój stóg był mały. Gdy patrzyłem na niego, a potem na Kitty zawisłą

tak strasznie wysoko, przypominały mi się te filmy rysunkowe, w których z niebotycznej wysokości

ktoś wskakuje do szklanki z wodą.

Tam i z powrotem. Tam i z powrotem.

9

- Larry, nie utrzymam się dłużej! - Jej głos był wysoki i rozpaczliwy.

- Kitty, musisz! Musisz się utrzymać!

Tam i z powrotem. Źdźbła siana pod koszulą. Tam i z powrotem. Moja sterta sięgała mi już pod brodę,

ale ta, w którą zawsze skakaliśmy, była głęboka na dwadzieścia pięć stóp. Pomyślałem, że jeśli Kitty

upadając połamie tylko nogi, to i tak będzie to szczęśliwy koniec.

Wiedziałem też, że jeśli nie trafi w siano, to zginie.

Tam i z powrotem.

- Larry! Szczebel pęka!

Słyszałem narastający, suchy trzask szczebla, który poddawał się pod jej ciężarem. Znowu zaczęła

wierzgać nogami w panice, wiedziałem, że jeśli nie przestanie, na pewno nie trafi w stertę siana.

- Przestań! Przestań! Puść szczebel! Po prostu puść, Kitty!

Uczyniła to w tej samej sekundzie. Spadła prosto, jak ciężki nóż. Wydawało mi się, że trwa to

wieczność, złote warkoczyki ponad jej głową, zamknięte oczy, twarz biała jak porcelana. Nie

krzyczała. Zakryła usta dłońmi, jakby w modlitwie.

I uderzyła w sam środek sterty. Zniknęła mi z oczu, siano prysnęło na boki jakby od wybuchu, jej

ciało uderzyło głucho o deski podłogi. Ten dźwięk przeszył mnie lodowatym dreszczem. Był za

głośny, stanowczo za głośny. Ale musiałem zobaczyć.

Już płacząc, rzuciłem się rozgrzebywać siano, odrzucałem za siebie całe jego kłęby. Najpierw

pokazała się nogawka dżinsów, potem kraciasta koszula... w końcu twarz Kitty. Była śmiertelnie

blada, miała zamknięte oczy. Nie żyła. Spojrzałem tylko raz i byłem tego pewien. Listopadowa

szarość ogarnęła nagle cały świat. Tylko jej złociste warkocze zachowały własny kolor.

A potem głęboki błękit jej oczu, gdy podniosła powieki.

- Kitty? - Mój głos brzmiał szorstko, ochryple, z niedowierzaniem. W gardle drapał mnie słomiany

pył. - Kitty?

- Larry? - zapytała, oszołomiona. - Ja żyję?

Uniosłem ją i przytuliłem do siebie, a ona zarzuciła mi ramiona na szyję i oddała uścisk.

10

- Żyjesz. Żyjesz, Kitty.

Lewą nogę miała złamaną w kostce, to wszystko. Kiedy doktor Pedersen, nasz lekarz rejonowy z

Columbia City, wszedł z ojcem i ze mną do stodoły, długo nie odrywał wzroku od ciemnych

zakamarków poddasza. Ostatni szczebel drabiny wciąż zwisał, ukośnie, na jednym gwoździu.

Doktor patrzył, jak powiedziałem, przez długi czas. - Cud - powiedział do ojca, a potem kopnął

pogardliwie ułożoną przeze mnie stertę siana. Potem wsiadł do swego zakurzonego DeSoto i odjechał.

Poczułem rękę ojca na ramieniu. - Idziemy teraz do komórki, Larry - powiedział bardzo spokojnie. -

Myślę, że wiesz, po co.

- Tak jest - wyszeptałem.

- Za każdym uderzeniem masz dziękować Bogu, że twoja siostra żyje.

- Tak jest.

I poszliśmy. Długo to trwało, tak długo, że przez tydzień jadłem na stojąco, a przez następne dwa

musiałem siedzieć na poduszce. I za każdym razem, gdy czułem uderzenie ciężkiej, czerwonej,

spracowanej ręki ojca, dziękowałem Bogu.

Głośno, bardzo głośno. Pod koniec byłem już właściwie pewien, że Bóg mnie słyszy.

Pozwolili mi zobaczyć Kitty przed pójściem do łóżka. Za oknem na parapecie siedział drozd,

pamiętam to dobrze. Leżała ze stopą całą w bandażach, opartą o deskę.

Patrzyła na mnie tak długo i z taką miłością, że poczułem się zakłopotany. W końcu powiedziała:

- Siano. Podłożyłeś siano.

- Pewnie - wyrwało mi się. - Co innego mogłem zrobić? Kiedy drabina pękła, nie można było wejść

po ciebie na górę.

- Nie wiedziałam, co robisz - powiedziała.

- Jak to, musiałaś wiedzieć! Przecież wisiałaś prosto nade mną!

- Bałam się patrzeć w dół. Strasznie się bałam. Przez cały czas miałam zamknięte oczy.

Patrzyłem na nią, jak rażony piorunem.

11

- Nie wiedziałaś? Nie wiedziałaś, co robię? - Potrząsnęła głową.

- I kiedy ci powiedziałem, żebyś puściła ten szczebel... puściłaś go, tak po prostu?

Skinęła głową.

- Kitty, jak mogłaś to zrobić?

Spojrzała na mnie tymi głęboko niebieskimi oczyma.

- Wiedziałam, że na pewno coś robisz, żeby mi pomóc. Jesteś moim starszym bratem. Byłam pewna,

że mnie uratujesz.

- Och, Kitty, nawet nie wiesz, jak niewiele brakowało.

Zakryłem twarz dłońmi. Kitty usiadła na łóżku i wzięła mnie za ręce. Pocałowała mnie w policzek.

- Nie - powiedziała. - Ale wiedziałam, że jesteś tam na dole. O jejku, ale jestem śpiąca. Doktor

Pedersen mówi, że włożą mi nogę w gips.

Leżała w gipsie przez niecały miesiąc, a wszyscy koledzy i koleżanki Kitty podpisali się na nim.

Zmusiła nawet i mnie. A kiedy wreszcie go zdjęto, wypadek w stodole odszedł w przeszłość. Ojciec

wymienił drabinę na nową, mocniejszą, ale ja już nigdy więcej nie wspinałem się na nią i nie skakałem

w siano. I o ile wiem, Kitty także nie.

Więc tak skończyła się ta historia, ale w pewnym sensie nie był to jeszcze koniec. Koniec miał nadejść

dopiero dziewięć dni temu, kiedy Kitty rzuciła się z okna na najwyższym piętrze biurowca agencji

ubezpieczeniowej w Los Angeles. Mam w portfelu wycinek z Los Angeles Times. Pewnie zawsze będę

go nosił przy sobie, ale nie tak, jak się nosi zdjęcia ludzi, których chce się pamiętać, albo bilety z

wyjątkowo udanego wieczoru w teatrze, albo program piłkarskich mistrzostw świata. Noszę ten

skrawek papieru jak coś bardzo ciężkiego, bo noszenie go to moja praca. Nagłówek głosi: śmiertelny

skok ekskluzywnej prostytutki.

Dorośliśmy. To jedno co wiem - poza faktami, które są bez znaczenia. Kitty miała wstąpić do szkoły

biznesu w Omaha, ale latem, zaraz po tym jak ukończyła szkołę średnią, wygrała konkurs piękności i

wyszła za jednego z jurorów. Brzmi to jak nieprzyzwoity dowcip, co? Moja Kitty.

Podczas gdy ja studiowałem prawo, Kitty rozwiodła się i przysłała mi długi list, chyba ponad dziesięć

stron, o tym co przeżyła, jak nieudane było jej małżeństwo, i o ile łatwiej byłoby jej, gdyby mogła

mieć dziecko. Pytała, czy mógłbym do niej przyjechać. Ale opuścić tydzień zajęć na prawie to jak

12

stracić cały semestr na wydziale sztuk pięknych. Tam wszyscy są jak charty. Jeśli raz stracisz z oczu

mechanicznego króliczka, już nigdy go nie dopadniesz.

Przeprowadziła się do Los Angeles i ponownie wyszła za mąż. Kiedy i to małżeństwo się rozpadło,

miałem już dyplom. Przyszedł kolejny list, krótszy, bardziej gorzki. Nie zamierza spędzić życia na

takiej karuzeli, pisała. To było tylko tymczasowe rozwiązanie. Żeby pochwycić mosiężne kółko,

trzeba było najpierw spaść z drewnianego konia i rozbić sobie głowę. A jeśli taka ma być cena

darmowej przejażdżki, to komu nie odeszłaby ochota? P.S., Może mnie odwiedzisz, Larry? Sporo

czasu minęło.

Odpisałem, że bardzo chciałbym do niej przyjechać, ale nie mogę. Dostałem pracę w wymagającej

firmie, byłem najniżej w hierarchii - najwięcej roboty, żadnej satysfakcji. Jeśli kiedykolwiek miałem

zrobić krok wzwyż, mogło mi się to udać tylko tamtego roku. Taki był mój długi list, od początku do

końca poświęcony karierze.

Odpisałem na wszystkie jej listy. Ale do końca nie mogłem uwierzyć, że pisze je Kitty, tak samo jak

nie wierzyłem, że w stodole pode mną było dość siana... aż do chwili, w której wpadałem w nie, a ono

ratowało mi życie. Nie mogłem uwierzyć, że moja siostra i ta znękana kobieta podpisująca listy

imieniem "Kitty" wziętym w kółko, to naprawdę ta sama osoba. Moja siostra była małą dziewczynką z

warkoczykami, i jeszcze bez biustu.

Ona pierwsza przestała pisać. Na Gwiazdkę i na urodziny dostawałem jeszcze pocztówki, na które

odpowiadała moja żona. Potem rozwiodłem się, wyprowadziłem i zapomniałem. W następne Boże

Narodzenie i na kolejne urodziny kartki nadeszły dzięki temu, że zostawiłem swój nowy adres w

poprzednim miejscu zamieszkania. Pierwszy adres. Mówiłem sobie: Jezu, muszę zaraz napisać do

Kitty i dać jej znać, że się przeprowadziłem. Ale nie napisałem.

Jednak, jak już wspomniałem, to są fakty bez znaczenia. Liczy się tylko to, że dorośliśmy, a ona

rzuciła się z tego wieżowca, i że Kitty zawsze wierzyła, że na dole czeka bezpieczne siano. To ona

powiedziała wtedy: "Wiedziałam, że na pewno coś robisz, żeby mi pomóc." Takie rzeczy mają

znaczenie. Tak jak list od Kitty.

W dzisiejszych czasach ludzie ciągle przenoszą się z miejsca na miejsce, to śmieszne, że te

poprzekreślane adresy i nalepki urzędów pocztowych wyglądają czasem jak milczące oskarżenia. W

rogu koperty wpisała adres zwrotny - adres miejsca, gdzie mieszkała aż do końca. Elegancki blok na

Van Nuys. Pojechaliśmy tam z Tatą zabrać jej rzeczy. Dozorczyni była uprzejma. Lubiła Kitty.

List był datowany na dwa tygodnie przed jej śmiercią. Dostałbym go o wiele wcześniej, gdyby nie ten

adres. Musiało zmęczyć ją czekanie.

13

Drogi Larry,

Ostatnio wiele o tym myślałam... i doszłam do wniosku, że byłoby lepiej dla mnie, gdyby ten ostatni

szczebel drabiny pękł, zanim zdążyłeś podłożyć siano.

Twoja Kitty.

Tak, pewnie zmęczyło ją czekanie. Wolę wierzyć w to niż wyobrażać sobie, że Kitty stwierdziła, iż

widocznie o niej zapomniałem. Nie chciałbym, żeby tak myślała, bo to zdanie było chyba jedyną

rzeczą na świecie, która mogła sprawić, że rzuciłbym się jej na pomoc.

Ale nawet nie to jest przyczyną, dla której tak trudno mi zasnąć. Kiedy zamykam oczy i ogarnia mnie

senność, widzę jak spada spod strychu stodoły, z szeroko otwartymi, niebieskimi oczyma, z ciałem

wygiętym w łuk, z rozpostartymi ramionami.

Kitty zawsze wiedziała, że na dole czeka na nią bezpieczne siano.

tłum. Marek Jedliński

red. Marek Cieślik