Zadanie: 1 (2 pkt)
Określ liczbę atomową pierwiastka powstającego w wyniku rozpadów promieniotwórczych izotopu radu
223
88
Ra,
w czasie których emitowane są 4 cząstki α i 2 cząstki β. Podaj symbol tego pierwiastka.
Zadanie: 2 (1 pkt)
W wyniku rozpadu promi
eniotwórczego jądro radu
228
88
Ra przekształciło się w jądro izotopu ołowiu
212
82
Pb.
Określ, ile cząstek α i ile cząstek − β zostało wypromieniowanych podczas tego rozpadu.
Zadanie 3. (2 pkt)
Uzupełnij zapis, podając liczbę masową i atomową produktu przemiany oraz jego symbol chemiczny.
228
90
Th → ....... + α
Zadanie: 4 (1 pkt)
Próbka pewnego materiału promieniotwórczego zawiera obecnie 40 g izotopu
60
Co o okresie półtrwania
równym 5 lat. Oblicz ile gramów tego izotopu rozpadnie się w ciągu najbliższych 15 lat.
Zadanie 5. (2 pkt)
Jednym z pierwiastków wykazujących promieniotwórczość naturalną jest rad.
Napisz równania przemian promieniotwórczych, w których rad-223 emituje jedną cząstkę α, a rad-228
emituje jedną cząstkę β.
Przemiana
α:
Przemiana β:
Zadanie 6. (2 pkt)
W podanym schemacie naturalnych przemian promieniotwórczych brakujące liczby X, Y, Z to:
x
234
Ra
α
86
230
Rn
α
84
Y
Po
β
Z
226
At
X = ......
Y = ......
Z = .......
Zadanie 7. (2 pkt)
Napisz pełne równanie reakcji jądrowej podanej w postaci uproszczonej i nazwij emitowaną cząsteczkę
elementarną.
70
Zn (p
+
: ?)
70
Ga
70
30
Zn +
1
1
p
31
70
Ga + .....
Zadanie: 8 (2 pkt)
Uranowo-
radowy szereg promieniotwórczy rozpoczyna się od uranu-238. Ustal, ile rozpadów α i ile
rozpadów β
-
nastąpiło, jeżeli w ich wyniku powstał pierwiastek rad-226.
Liczba rozpadów α ............
Liczba rozpadów β
-
............
Zadanie 9. (2 pkt)
Podaj symbol, liczbę masową i liczbę atomową izotopu, który powstał z izotopu Po-218 po emisji cząstki α.
Symbol powstałego izotopu: ................................................
Liczba masowa powstałego izotopu: ...................................
Liczba atomowa powstałego izotopu: ..................................
Zadanie 10. (3 pkt)
Jądro radioaktywnego pierwiastka X uległo ciągowi przemian promieniotwórczych zgodnie z poniższym
schematem i przekształciło się w jądro
Zidentyfikuj jądra atomów X i X
1
, które uległy opisanym przemianom promieniotwórczym (zastosuj zapis
).
Określ skład jądra atomowego
.
Informacja do zadań 11. i 12.
Polon
ulega przemianie
α . Okres połowicznego rozpadu tego izotopu wynosi 138 dni
Zadanie 11. (1 pkt)
Napisz równanie tej przemiany.
Zadanie 12. (1 pkt)
W pojemniku umieszczono 1 gram polonu
Oszacuj masę tego izotopu, która pozostanie po upływie 414 dni.
Informacja do zadań 13. i 14.
Radon
Rn
222
86
miał w latach dwudziestych zastosowanie w medycynie jako źródło promieniowania
.
Stosowano go w postaci maści w przypadku niektórych schorzeń uszu. Pierwiastki promieniotwórcze ulegają
przemianom jądrowym zgodnie z kinetyką reakcji I rzędu. Reakcje I rzędu są to takie reakcje, w których czas
połowicznego rozpadu, nie zależy od stężenia reagenta. Czas połowicznego rozpadu radonu wynosi 3,8 dnia.
Przygotowano próbkę radonu o masie 5g, a następnie rozpuszczono ją w wazelinie.
Zadanie 13. (3 pkt)
Narysuj wykres zależności masy radonu w próbce od czasu przechowywania tego pierwiastka.
Odczytaj z wykresu jak długo można przechowywać próbkę, jeśli zawartość radonu w próbce nie może być
mniejsza niż 2g.
Zadanie 14. (1 pkt)
Napisz nuklid powstający z radonu-222 podczas przemiany
stosując zapis:
E
A
Z
.
Zadanie: 15 (1 pkt)
Izotop radu Ra-
226 wyemitował trzy cząstki
i jedną cząstkę
.
Końcowy produktem tej przemiany promieniotwórczej jest izotop:
a)
214
82
Pb
b)
210
82
Pb
c)
214
84
Po
d)
214
83
Bi
Zadanie 16. (1 pkt)
Energia elektromagnetyczna emitowana z powierzchni Słońca powstaje w jego wnętrzu w procesie
A.
syntezy lekkich jąder atomowych.
B.
rozszczepienia ciężkich jąder atomowych.
C.
syntezy związków chemicznych.
D.
rozpadu związków chemicznych.
Zadanie 17. (1 pkt)
Poniższy schemat przedstawia zdolność przenikania przez materię różnych rodzajów promieniowania
jonizującego. Wypełnij poniższą tabelę, wpisując obok numeru ze schematu odpowiadający mu rodzaj
promieniowania (α, β lub γ).
Zadanie 18. (2 pkt)
Izotop fosforu
30
15
P można otrzymać przez bombardowanie jąder
27
13
Al cząstkami
.
Napisz równanie tej reakcji jądrowej i podaj nazwę cząstki elementarnej powstającej w tej przemianie.
Zadanie 19. (1 pkt)
W atmosferze ziemskiej pod działaniem promieni kosmicznych powstaje promieniotwórczy izotop
14
C w
wyniku reakcj
i jądrowej:
14
7
N +
1
0
n
14
6
C + ......
Zadanie 20. (3 pkt)
Opisz prawidłowo wiązki promieniowania emitowanego przez próbkę izotopu promieniotwórczego w polu
elektrycznym:
Zadanie 21. (3 pkt)
Próbka izotopu promieniotwórczego zawiera 10
40
jąder izotopu ulegającego przemianie
, o okresie
połowicznego rozpadu T dni.
Oblicz ile % jąder izotopu zostanie po czasie 4T.
Natomiast przemianie ulegnie: ....................................... % jąder izotopu.
Ogólne równanie reakcji rozpadu ma postać: ........................................................................................
Zadanie: 22 (1 pkt)
Uzupełnij równanie:
62
28
Ni +
1
1
H
…….. +
1
0
n
Zadanie: 23 (2 pkt)
Pierwiastek
A
Z
X uległ dwóm przemianom
i trzem przemianom
.
Zapisz te przemiany za
pomocą dwóch równań reakcji:
Zadanie 24. (1 pkt)
Określ liczbę atomową i liczbę masową pierwiastka X, który powstał wskutek przemiany promieniotwórczej
w wyniku emisji cząstki
:
239
90
E
A
Z
X +
liczba masowa: ......................
liczba atomowa: .....................
Zadanie 25. (2 pkt.)
Napisz
jaki promieniotwórczy izotop E uległ kolejno przemianom
,
,
jeżeli powstał trwały izotop
208
82
Pb
Zadanie 26. (2 pkt.)
Ustal,
jaki trwały izotop powstanie, jeżeli
212
83
Bi ulegnie kolejno przemianom
i
.
Zadanie 27. (2 pkt.)
Ustal,
jakie pierwiastki oznaczono literami X i Y we fragmencie szeregu promieniotwórczego:
Zadanie 28. (2 pkt.)
Napisz,
jaki główny czynniki decyduje o trwałości jąder atomowych.
Zadanie 29. (1 pkt)
Ustal,
ile cząstek
i ile c
ząstek
wyemitował atom polonu
216
Po, jeżeli wytworzył się trwały izotop
208
Pb.
Zadanie 30. (2 pkt.)
Przemiana uranu jest przykładem procesu rozszczepienia jądra:
235
92
U + n
0
141
56
Ba + 3n
0
+
A
Z
E
Określ liczbę atomową i liczbę masową pierwiastka E.
Zadanie 31. (1 pkt)
Produkt rozpadu
222
86
Rn to...
a)
218
82
Pb
b)
218
84
Po
c)
220
84
Po
d)
222
87
Fr
Zadanie 32. (1 pkt)
Zderzenie cząstki
z jądrem uranu-238 przekształca go w pluton-241 z równoczesnym uwolnieniem
neutronu.
Zapisz równanie opisanej przemiany.
Zadanie 33. (2 pkt)
Ułóż równania:
a) przemiany
, toru - o liczbie masowej 227,
b) przemiany
, fransu - o liczbie masowej 223.
Zadanie 34. (2 pkt)
Poniżej znajdują się trzy krótkie charakterystyki przemian. Podziel je na naturalne i sztuczne.
1. Zderzenie jądra z cząstką wywołuje rozpad jądra ciężkiego na dwa nowe jądra z równoczesnym
uwolnieniem cząstek elementarnych.
2. Przemiana ta odbywa się wg schematu:
Ulegają jej jądra atomów, które mają nadmiar neutronów w stosunku do liczby protonów.
3. W wyniku zderzenia jąder lekkich powstają jądra cięższe i uwalnia się olbrzymia ilość energii.
Zadanie 35. (1 pkt.)
Ułóż równanie rozpadu
uranu-238.
Zadanie 36. (2 pkt)
222
86
Rn ulega poniższym przemianom:
Napisz równania ilustrujące te przemiany jądrowe.
Zadanie 37. (1 pkt)
Poniżej przedstawiono przemiany, którym ulegają jądra atomowe:
Jakie cząstki emitują kolejno jądra atomowe tych pierwiastków?
Informacja do zadań: 38 i 39
Izotop
147
Pm wykorzystuje się jako źródło energii elektrycznej.
Czas połowicznego rozpadu tego pierwiastka wynosi T
1/2
= 2,64 lata.
Zadanie 38. (1 pkt)
W jaki pierwiastek przekształci się promet w wyniku dwóch przemian
?
Zadanie 39. (1 pkt)
Ile gramów tego pierwiastka pozostanie po 7,92 latach, jeśli jego próbka wyjściowa ważyła 10 g?