1
ROZPORZ
Ą
DZENIE
MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ
1)
z dnia …………………………2010 r.
w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci
i
młodzie
ż
y
niepełnosprawnych
oraz
niedostosowanych
społecznie
w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodost
ę
pnych lub integracyjnych
Na podstawie art. 71b ust. 7 pkt 3 ustawy z dnia 7 wrze
ś
nia 1991 r. o systemie
o
ś
wiaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z pó
ź
n. zm.
2)
) zarz
ą
dza si
ę
, co
nast
ę
puje:
§ 1. Rozporz
ą
dzenie okre
ś
la warunki organizowania kształcenia, wychowania i opieki
dla dzieci i młodzie
ż
y niepełnosprawnych: niesłysz
ą
cych, słabo słysz
ą
cych,
niewidomych, słabo widz
ą
cych, z niepełnosprawno
ś
ci
ą
ruchow
ą
, w tym z afazj
ą
,
z upo
ś
ledzeniem umysłowym, z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera i
z
niepełnosprawno
ś
ciami
sprz
ęż
onymi,
zwanych
dalej
„uczniami
niepełnosprawnymi”,
oraz
dla
uczniów
niedostosowanych
społecznie
i zagro
ż
onych niedostosowaniem społecznym, wymagaj
ą
cych stosowania specjalnej
organizacji nauki i metod pracy, w:
1) przedszkolach i szkołach ogólnodost
ę
pnych;
2) przedszkolach i szkołach ogólnodost
ę
pnych z oddziałami integracyjnymi;
3) przedszkolach i szkołach integracyjnych.
1)
Minister Edukacji Narodowej kieruje działem administracji rz
ą
dowej – o
ś
wiata i wychowanie, na
podstawie § 1 ust. 2 rozporz
ą
dzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie
szczegółowego zakresu działania Ministra Edukacji Narodowej (Dz. U. Nr 216, poz. 1591).
2)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 273, poz.
2703 i Nr 281, poz. 2781, z 2005 r. Nr 17, poz. 141, Nr 94, poz. 788, Nr 122, poz. 1020, Nr 131, poz.
1091, Nr 167, poz. 1400 i Nr 249, poz. 2104, z 2006 r. Nr 144, poz. 1043, Nr 208, poz. 1532 i Nr
227, poz. 1658, z 2007 r. Nr 42, poz. 273, Nr 80, poz. 542, Nr 115, poz. 791, Nr 120, poz. 818, Nr
180, poz. 1280 i Nr 181, poz. 1292, z 2008 r. Nr 70, poz. 416, Nr 145, poz. 917, Nr 216, poz. 1370 i
Nr 235, poz.1618, z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 31, poz. 206, Nr 56, poz. 458, Nr 157, poz.1241 i Nr
219, poz. 1705 oraz z 2010 r. Nr 44, poz. 250, Nr 54, poz. 320, Nr 127, poz. 857 i Nr 148, poz. 991.
2
§ 2. 1. Kształcenie uczniów niepełnosprawnych w przedszkolach, szkołach i
oddziałach, o których mowa w § 1, organizuje si
ę
na ka
ż
dym etapie edukacyjnym, w
integracji z uczniami pełnosprawnymi, w przedszkolu i szkole najbli
ż
szej ich miejsca
zamieszkania.
2.
Kształcenie
uczniów
niedostosowanych
społecznie
i
zagro
ż
onych
niedostosowaniem społecznym w szkołach i oddziałach, o których mowa w § 1,
organizuje si
ę
na ka
ż
dym etapie edukacyjnym, w integracji ze
ś
rodowiskiem
rówie
ś
niczym.
§ 3. Kształcenie uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i
zagro
ż
onych niedostosowaniem społecznym w szkołach i oddziałach, o których
mowa w § 1, mo
ż
e by
ć
prowadzone do ko
ń
ca roku szkolnego w tym roku
kalendarzowym, w którym ucze
ń
ko
ń
czy:
1) 18. rok
ż
ycia - w przypadku szkoły podstawowej;
2) 21. rok
ż
ycia - w przypadku gimnazjum;
3) 23. rok
ż
ycia - w przypadku szkoły ponadgimnazjalnej.
§ 4. 1. Przedszkola, szkoły i oddziały, o których mowa w § 1, zapewniaj
ą
:
1) realizacj
ę
zalece
ń
zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego;
2) odpowiednie, ze wzgl
ę
du na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz
mo
ż
liwo
ś
ci psychofizyczne uczniów, warunki do nauki, sprz
ę
t specjalistyczny i
ś
rodki dydaktyczne;
3) zaj
ę
cia specjalistyczne, o których mowa w przepisach w sprawie zasad udzielania
i
organizacji
pomocy
psychologiczno-pedagogicznej
w
publicznych
przedszkolach, szkołach i placówkach;
4) inne zaj
ę
cia odpowiednie ze wzgl
ę
du na indywidualne potrzeby rozwojowe i
edukacyjne oraz mo
ż
liwo
ś
ci psychofizyczne uczniów, w szczególno
ś
ci zaj
ę
cia
rewalidacyjne i resocjalizacyjne;
5) przygotowanie uczniów do samodzielno
ś
ci w
ż
yciu dorosłym.
2. Liczb
ę
dzieci w oddziale przedszkola i liczb
ę
uczniów w oddziale szkoły, o których
mowa w § 1, okre
ś
laj
ą
przepisy w sprawie ramowych statutów publicznego
przedszkola oraz publicznych szkół.
3
§ 5. 1. Dla ucznia posiadaj
ą
cego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego
opracowuje si
ę
indywidualny program edukacyjno – terapeutyczny, uwzgl
ę
dniaj
ą
cy
zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego oraz
dostosowany do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz
mo
ż
liwo
ś
ci psychofizycznych ucznia, zwany dalej „programem”.
2. Program okre
ś
la:
1) zakres dostosowania wymaga
ń
edukacyjnych wynikaj
ą
cych z programu
nauczania do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz
mo
ż
liwo
ś
ci psychofizycznych ucznia, o którym mowa w przepisach w sprawie
warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i
słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach
publicznych;
2) rodzaj i zakres zintegrowanych działa
ń
nauczycieli i specjalistów
prowadz
ą
cych zaj
ę
cia z uczniem, w tym w przypadku:
a) ucznia
niepełnosprawnego
–
zakres
działa
ń
o
charakterze
rewalidacyjnym,
b) ucznia niedostosowanego społecznie - zakres działa
ń
o charakterze
resocjalizacyjnym,
c) ucznia zagro
ż
onego niedostosowaniem społecznym – zakres działa
ń
o
charakterze socjoterapeutycznym;
3) formy i metody pracy z uczniem;
4) formy, sposoby i okres udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-
pedagogicznej oraz wymiar godzin, w którym poszczególne formy pomocy
b
ę
d
ą
realizowane, ustalone przez dyrektora przedszkola lub szkoły zgodnie z
przepisami, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 3;
5) działania wspieraj
ą
ce rodziców ucznia oraz zakres współdziałania z
poradniami
psychologiczno-pedagogicznymi,
w
tym
poradniami
specjalistycznymi, placówkami doskonalenia nauczycieli, organizacjami
pozarz
ą
dowymi oraz innymi instytucjami działaj
ą
cymi na rzecz rodziny, dzieci i
młodzie
ż
y, okre
ś
lone przez zespół wymieniony w ust. 3, zgodnie z
przepisami, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 3;
4
6) zaj
ę
cia rewalidacyjne i resocjalizacyjne oraz inne zaj
ę
cia odpowiednie ze
wzgl
ę
du na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz mo
ż
liwo
ś
ci
psychofizyczne uczniów, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 4;
7) zakres współpracy nauczycieli i specjalistów z rodzicami uczniów w realizacji
zada
ń
, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 1 i 5.
3. Program opracowuje zespół, którego zadaniem jest planowanie i koordynowanie
udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej, o którym mowa w
przepisach wymienionych w § 4 ust. 1 pkt 3, po dokonaniu wielospecjalistycznej
oceny poziomu funkcjonowania ucznia. Program opracowuje si
ę
na okres, na jaki
zostało wydane orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, nie dłu
ż
szy jednak
ni
ż
etap edukacyjny
4. Zespół, o którym mowa w ust. 3, nie rzadziej ni
ż
raz w roku szkolnym, dokonuje
okresowej
wielospecjalistycznej
oceny
poziomu
funkcjonowania
ucznia,
uwzgl
ę
dniaj
ą
c ocen
ę
efektywno
ś
ci pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej
uczniowi, dokonan
ą
zgodnie z przepisami wymienionymi w § 4 ust. 1 pkt 3, oraz, w
miar
ę
potrzeb, dokonuje modyfikacji programu.
§ 6. 1. W przedszkolach i szkołach, o których mowa w § 1
pkt 2 i 3, zatrudnia si
ę
dodatkowo nauczycieli posiadaj
ą
cych kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej w
celu współorganizowania kształcenia integracyjnego.
2. W przedszkolach i szkołach, o których mowa w § 1
pkt 1, za zgod
ą
organu
prowadz
ą
cego, mo
ż
na
zatrudnia
ć
dodatkowo nauczycieli posiadaj
ą
cych kwalifikacje
w zakresie pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia uczniów
niepełnosprawnych,
niedostosowanych
społecznie
oraz
zagro
ż
onych
niedostosowaniem społecznym.
3. Nauczyciele, o których mowa w ust. 1 i 2:
1) prowadz
ą
wspólnie z innymi nauczycielami zaj
ę
cia edukacyjne oraz wspólnie
z innymi nauczycielami i ze specjalistami realizuj
ą
zintegrowane działania i
zaj
ę
cia, okre
ś
lone w programie;
2) prowadz
ą
wspólnie z innymi nauczycielami i ze specjalistami prac
ę
wychowawcz
ą
z uczniami niepełnosprawnymi, niedostosowanymi społecznie
oraz zagro
ż
onymi niedostosowaniem społecznym;
5
3) uczestnicz
ą
, w miar
ę
potrzeb, w zaj
ę
ciach edukacyjnych prowadzonych przez
nauczycieli oraz w zintegrowanych działaniach i zaj
ę
ciach, okre
ś
lonych w
programie, realizowanych przez nauczycieli i specjalistów;
4) udzielaj
ą
pomocy nauczycielom prowadz
ą
cym zaj
ę
cia edukacyjne oraz
nauczycielom i specjalistom realizuj
ą
cym zintegrowane działania i zaj
ę
cia,
okre
ś
lone w programie, w doborze form i metod pracy z uczniami
niepełnosprawnymi,
niedostosowanymi
społecznie
oraz
zagro
ż
onymi
niedostosowaniem społecznym.
4. Dyrektor przedszkola lub szkoły, uwzgl
ę
dniaj
ą
c indywidualne potrzeby rozwojowe i
edukacyjne
oraz
mo
ż
liwo
ś
ci
psychofizyczne
uczniów
niepełnosprawnych,
niedostosowanych społecznie oraz zagro
ż
onych niedostosowaniem społecznym,
wyznacza zaj
ę
cia edukacyjne oraz zintegrowane działania i zaj
ę
cia, okre
ś
lone w
programie, realizowane wspólnie z innymi nauczycielami przez nauczycieli, o których
mowa w ust. 1 i 2, lub w których nauczyciele ci uczestnicz
ą
.
§ 7. 1. Uczniowie lub absolwenci niepełnosprawni przyst
ę
puj
ą
do sprawdzianu
przeprowadzanego w ostatnim roku nauki w szkole podstawowej, zwanego dalej
„sprawdzianem”, egzaminu przeprowadzanego w ostatnim roku nauki w gimnazjum,
zwanego dalej „egzaminem gimnazjalnym”, egzaminu maturalnego oraz egzaminu
potwierdzaj
ą
cego kwalifikacje zawodowe, przeprowadzanych zgodnie z przepisami w
sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i
słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach
publicznych,
w
warunkach
i
formie
dostosowanych
do
rodzaju
ich
niepełnosprawno
ś
ci, a uczniowie lub absolwenci niedostosowani społecznie lub
zagro
ż
eni niedostosowaniem społecznym – w warunkach dostosowanych do ich
indywidualnych
potrzeb
rozwojowych
i
edukacyjnych
oraz
mo
ż
liwo
ś
ci
psychofizycznych, na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego.
2.
Dostosowanie
warunków
przeprowadzania
sprawdzianu,
egzaminu
gimnazjalnego, egzaminu maturalnego oraz egzaminu potwierdzaj
ą
cego kwalifikacje
zawodowe do rodzaju niepełnosprawno
ś
ci lub indywidualnych potrzeb rozwojowych i
edukacyjnych oraz mo
ż
liwo
ś
ci psychofizycznych ucznia lub absolwenta polega w
szczególno
ś
ci na:
6
1) zminimalizowaniu
ogranicze
ń
wynikaj
ą
cych
z
niepełnosprawno
ś
ci,
wykorzystaniu
odpowiedniego
sprz
ę
tu
specjalistycznego
i
ś
rodków
dydaktycznych;
2) odpowiednim przedłu
ż
eniu czasu przewidzianego na przeprowadzenie
sprawdzianu lub egzaminu;
3) zapewnieniu obecno
ś
ci w czasie sprawdzianu lub egzaminu specjalisty z
zakresu danej niepełnosprawno
ś
ci, niedostosowania społecznego lub
zagro
ż
enia niedostosowaniem społecznym, je
ż
eli jest to niezb
ę
dne dla
uzyskania wła
ś
ciwego kontaktu z uczniem lub absolwentem lub pomocy w
obsłudze sprz
ę
tu specjalistycznego i
ś
rodków dydaktycznych.
3. Dla uczniów i absolwentów niepełnosprawnych, posiadaj
ą
cych orzeczenie o
potrzebie kształcenia specjalnego, przyst
ę
puj
ą
cych do sprawdzianu, egzaminu
gimnazjalnego, egzaminu maturalnego lub egzaminu potwierdzaj
ą
cego kwalifikacje
zawodowe, przygotowuje si
ę
odpowiednio zestawy zada
ń
albo arkusze
egzaminacyjne dostosowane do rodzaju niepełnosprawno
ś
ci.
4. Dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej opracowuje szczegółow
ą
informacj
ę
o
sposobach dostosowania warunków i form przeprowadzania sprawdzianu, egzaminu
gimnazjalnego, egzaminu maturalnego oraz egzaminu potwierdzaj
ą
cego kwalifikacje
zawodowe odpowiednio do rodzaju niepełnosprawno
ś
ci lub indywidualnych potrzeb
rozwojowych i edukacyjnych oraz mo
ż
liwo
ś
ci psychofizycznych uczniów lub
absolwentów. Szczegółow
ą
informacj
ę
podaje si
ę
do publicznej wiadomo
ś
ci na
stronie internetowej Centralnej Komisji Egzaminacyjnej w terminie do dnia 1 wrze
ś
nia
roku szkolnego, w którym jest przeprowadzany sprawdzian lub egzamin.
5. Na podstawie informacji, o której mowa w ust. 4, rada pedagogiczna wskazuje
sposób
dostosowania
warunków
przeprowadzania
sprawdzianu,
egzaminu
gimnazjalnego, egzaminu maturalnego oraz egzaminu potwierdzaj
ą
cego kwalifikacje
zawodowe do rodzaju niepełnosprawno
ś
ci lub indywidualnych potrzeb rozwojowych i
edukacyjnych
oraz
mo
ż
liwo
ś
ci
psychofizycznych
ucznia
lub
absolwenta,
uwzgl
ę
dniaj
ą
c posiadane przez tego ucznia lub absolwenta orzeczenie o potrzebie
kształcenia specjalnego.
7
6. Przyst
ą
pienie do sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego
oraz egzaminu potwierdzaj
ą
cego kwalifikacje zawodowe przez ucznia lub absolwenta
niepełnosprawnego,
w
warunkach
i
formie
dostosowanych
do
rodzaju
niepełnosprawno
ś
ci oraz przez ucznia lub absolwenta niedostosowanego społecznie
lub zagro
ż
onego niedostosowaniem społecznym w warunkach dostosowanych do
indywidualnych
potrzeb
rozwojowych
i
edukacyjnych
oraz
mo
ż
liwo
ś
ci
psychofizycznych, zapewnia odpowiednio przewodnicz
ą
cy szkolnego zespołu
egzaminacyjnego, przewodnicz
ą
cy zespołu egzaminacyjnego, przewodnicz
ą
cy
szkolnego zespołu nadzoruj
ą
cego lub kierownik o
ś
rodka egzaminacyjnego.
§
8.
1. W
szkołach
podstawowych
i
szkołach
ponadgimnazjalnych
ogólnodost
ę
pnych, z oddziałami integracyjnymi oraz integracyjnych, organizuje si
ę
kształcenie, wychowanie i opiek
ę
dla uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych
społecznie i zagro
ż
onych niedostosowaniem społecznym na warunkach okre
ś
lonych
w rozporz
ą
dzeniu od roku szkolnego 2012/2013.
2. W roku szkolnym 2011/2012 szkoły podstawowe i szkoły ponadgimnazjalne
ogólnodost
ę
pne, z oddziałami integracyjnymi oraz integracyjne organizuj
ą
kształcenie, wychowanie i opiek
ę
dla uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych
społecznie i zagro
ż
onych niedostosowaniem społecznym na warunkach okre
ś
lonych
w rozporz
ą
dzeniu, o którym mowa w § 12.
§ 9. Uczniowie z chorobami przewlekłymi, z zaburzeniami psychicznymi, z
zaburzeniami zachowania i zagro
ż
eni uzale
ż
nieniem, posiadaj
ą
cy orzeczenie o
potrzebie kształcenia specjalnego, którzy przed dniem wej
ś
cia w
ż
ycie
rozporz
ą
dzenia rozpocz
ę
li nauk
ę
w szkole integracyjnej lub oddziale integracyjnym w
szkole ogólnodost
ę
pnej, mog
ą
kontynuowa
ć
nauk
ę
w takiej szkole lub oddziale do
uko
ń
czenia szkoły danego typu.
§ 10.
Uczniowie
niepełnosprawni,
niedostosowani
społecznie
i
zagro
ż
eni
niedostosowaniem społecznym, którzy przed dniem 1 wrze
ś
nia 2012 r. rozpoczn
ą
nauk
ę
w
szkołach
ponadgimnazjalnych
ogólnodost
ę
pnych,
z
oddziałami
integracyjnymi lub integracyjnych, mog
ą
kontynuowa
ć
nauk
ę
w takich szkołach i
8
oddziałach do ko
ń
ca roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym ucze
ń
ko
ń
czy 24. rok
ż
ycia.
§ 11. 1. Indywidualne programy edukacyjne opracowane dla uczniów na podstawie
rozporz
ą
dzenia, o którym mowa w § 12, s
ą
realizowane do ko
ń
ca okresu, na jaki
zostały opracowane.
2. Zespoły, o których mowa w § 5 ust. 3, dokonaj
ą
wielospecjalistycznej oceny
poziomu funkcjonowania ucznia i dostosuj
ą
indywidualne programy edukacyjne do
wymogów okre
ś
lonych w § 5 ust. 2 pkt 1, 3-5 i 7:
1) w przedszkolach i gimnazjach ogólnodost
ę
pnych, z oddziałami integracyjnymi
oraz integracyjnych - w terminie do dnia 30 wrze
ś
nia 2011 r.;
2) w
szkołach
podstawowych
i
szkołach
ponadgimnazjalnych
ogólnodost
ę
pnych, z oddziałami integracyjnymi oraz integracyjnych - w
terminie do dnia 30 wrze
ś
nia 2012 r.
§ 12. Traci moc rozporz
ą
dzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia
18 stycznia 2005 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania
i opieki dla dzieci i młodzie
ż
y niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie
w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodost
ę
pnych lub integracyjnych (Dz. U.
Nr 19, poz. 167).
§ 13. Rozporz
ą
dzenie wchodzi w
ż
ycie z dniem 1 wrze
ś
nia 2011 r.
MINISTER EDUKACJI NARODOWEJ