„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Marzena Borowska
Rozwijanie sprawności mówienia i rozumienia ze słuchu
341[01].Z6.01
Poradnik dla ucznia
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Recenzenci:
mgr inŜ. Renata Kacperska
mgr Edward Maliszewski
Opracowanie redakcyjne:
mgr Marzena Borowska
Konsultacja:
mgr inŜ. Marek Rudziński
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczn
ą
programu jednostki modułowej 341[01].Z6.01,
„Rozwijanie sprawno
ś
ci mówienia i rozumienia ze słuchu”, zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu technik agrobiznesu.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie
3
2. Wymagania wstępne
5
3. Cele kształcenia
6
4. Materiał nauczania
7
4.1. Podstawowe pojęcia i definicje ekonomiczne
7
4.1.1. Materiał nauczania
7
4.1.2. Pytania sprawdzające
11
4.1.3. Ćwiczenia
11
4.1.4. Sprawdzian postępów
14
4.2. Struktura organizacyjna firmy
15
4.2.1. Materiał nauczania
15
4.2.2. Pytania sprawdzające
18
4.2.3. Ćwiczenia
18
4.2.4. Sprawdzian postępów
21
4.3. Kształtowanie wizerunku firmy
22
4.3.1. Materiał nauczania
22
4.3.2. Pytania sprawdzające
25
4.3.3. Ćwiczenia
26
4.3.4. Sprawdzian postępów
27
4.4. Działalność marketingowa
28
4.4.1. Materiał nauczania
28
4.4.2. Pytania sprawdzające
32
4.4.3. Ćwiczenia
33
4.4.4. Sprawdzian postępów
35
4.5. Etyka w agrobiznesie
36
4.5.1. Materiał nauczania
36
4.5.2. Pytania sprawdzające
39
4.5.3. Ćwiczenia
39
4.5.4. Sprawdzian postępów
40
5. Sprawdzian osiągnięć
41
6. Literatura
45
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
1. WPROWADZENIE
Poradnik będzie Ci pomocny w rozwijaniu sprawności mówienia i rozumienia ze słuchu
w języku angielskim w dziedzinie agrobiznesu.
Poradnik zawiera:
−
wymagania wstępne, czyli wykaz umiejętności i wiedzy, które powinieneś opanować,
aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej,
−
cele kształcenia tej jednostki modułowej,
−
materiał nauczania, który umoŜliwia samodzielne przygotowanie się do wykonania
ć
wiczeń i zaliczenia sprawdzianów. Szczególnie istotnymi treściami są zagadnienia
związane z komunikowaniem się w języku angielskim, zwłaszcza prowadzenia
konwersacji i rozmowy telefonicznej, a takŜe słuchania tekstu ze zrozumieniem w tym
języku. Ponadto, waŜnym zagadnieniem jest opanowanie leksyki i swobodne operowanie
słownictwem z zakresu agrobiznesu, ekonomii, marketingu i prawa. Poprawne
wypowiadanie się i rozumienie ze słuchu w języku angielskim wymaga opanowania
wiadomości teoretycznych i przełoŜenia ich na działania praktyczne. Poznanie
słownictwa z szeroko pojętego agrobiznesu oraz struktur gramatycznych języka
angielskiego uŜywanych w konwersacjach pozwoli na zdobycie umiejętności, takich jak
ustne opisywanie struktury organizacyjnej firmy, prezentacja oferty firmy oraz
relacjonowanie przebiegu spotkania słuŜbowego. Wykorzystaj do poszerzenia wiedzy
wskazaną literaturę oraz inne źródła informacji,
−
pytania sprawdzające wiedzę potrzebną do wykonania ćwiczeń,
−
ć
wiczenia, które zawierają wykaz materiałów i sprzętu pomocnych w ich realizacji,
−
sprawdzian postępów, w którym powinieneś odpowiadać na pytanie tak lub nie, co
oznacza, Ŝe opanowałeś materiał rozdziału albo nie,
−
sprawdzian osiągnięć dotyczący poziomu opanowania materiału nauczania całej
jednostki modułowej wraz z instrukcją i kartą odpowiedzi,
−
wykaz literatury.
JeŜeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, wówczas poproś
nauczyciela o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz określoną
czynność. Po zrealizowaniu materiału spróbuj zaliczyć sprawdzian z zakresu jednostki
modułowej.
Jednostka modułowa: Rozwijanie sprawności mówienia i rozumienia ze słuchu, której
treści teraz poznasz, jest jedną z koniecznych do opanowania umiejętności posługiwania się
językiem angielskim w zawodzie technik agrobiznesu w róŜnorodnych dziedzinach
agrobiznesu.
Bezpieczeństwo i higiena pracy
W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzegać regulaminów, przepisów bhp i higieny
pracy oraz instrukcji przeciwpoŜarowych, wynikających z rodzaju wykonywanych prac.
Przepisy te poznasz podczas trwania nauki.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
Schemat układu jednostek modułowych
341[01].Z6.01
Rozwijanie sprawności mówienia
i rozumienia ze słuchu
341[01].Z6.02
Rozwijanie sprawności pisania
i czytania ze zrozumieniem
Moduł 341[01].Z6
Język obcy w agrobiznesie
341[01].Z6.03
Posługiwanie się językiem obcym
w działalności gospodarczej
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
−
przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
−
komunikować się z klientem i przedstawicielem handlowym firmy w języku angielskim,
−
przedstawiać ofertę firmy,
−
posługiwać się słownictwem z przedsiębiorczości w języku angielskim,
−
słuchać ze zrozumieniem tekstów w języku angielskim,
−
wychwytywa w słuchanym tekście informacje ogólne i szczegółowe,
−
referować teksty słuchane w języku angielskim,
−
prowadzić konwersację w języku angielskim,
−
posługiwać się strukturami gramatycznymi w języku mówionym,
−
referować wypowiedź innej osoby uŜywając struktur mowy zaleŜnej w języku
angielskim,
−
stosować zasady etyki zawodowej,
−
organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,
−
korzystać z róŜnych źródeł informacji.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
−
porozumieć się ustnie w zakresie wykonywanych zadań,
−
zrozumieć ogólny sens oraz intencję wypowiedzi osób posługujących się zawodowo
danym językiem,
−
zrozumieć sens prostych, autentycznych wypowiedzi w róŜnych warunkach odbioru,
−
zrozumieć instrukcje nauczyciela,
−
zrozumieć ogólny sens wypowiedzi zawierających niezrozumiałe elementy, których
znaczenia moŜna domyślić się z kontekstu,
−
wyszukać informacje szczegółowe w nieskomplikowanych wypowiedziach i dialogach,
−
rozróŜnić usłyszane komendy i polecenia,
−
sformułować pytania dotyczące wysłuchanego tekstu,
−
uzyskać, w drodze konwersacji telefonicznej, informacje dotyczące działalności
gospodarczej w agrobiznesie,
−
udzielić informacji dotyczących spraw zawodowych,
−
zrelacjonować wypowiedzi innych osób,
−
wydać instrukcje i polecenia w języku angielskim.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
4. MATERIAŁ NAUCZANIA
4.1. Podstawowe pojęcia i definicje ekonomiczne
4.1.1. Materiał nauczania
Słownictwo agrobiznesu, zakładanie i prowadzenie działalności gospodarczej
Technik agrobiznesu, który zakłada działalność gospodarczą powinien operować
słownictwem i zwrotami z zakresu ekonomii, bankowości, biznesu i rolnictwa. Zakładając
działalność gospodarczą trzeba umieć porozumieć się w języku angielskim z pracownikami
urzędów i instytucji, zarówno w mowie, jak i piśmie.
Oto najczęściej uŜywane słownictwo związane z wykonywaniem zawodu do zakładania oraz
prowadzenia działalności gospodarczej:
−
asortyment – range,
−
bilans – balance,
−
blankiet – blank / form,
−
cena hurtowa / detaliczna – wholesale / retail price,
−
deklaracja podatkowa – tax return form,
−
dochód / zysk netto – net income / profit,
−
dochód / zysk brutto – gross profit,
−
dokument – document,
−
ewidencja działalności gospodarczej – business register,
−
faktura VAT – VAT invoice,
−
firma – business / firm, na koszt firmy – on the house,
−
formularz podatkowy – tax form,
−
formularz wniosku – application form, wypełnić formularz – fill in / out, complete
a form,
−
hodowla – breeding,
−
kredyt bankowy / hipoteczny – bank loan / mortgage,
−
księgowość – accountancy / accounting,
−
księgowy / księgowa – accountant,
−
magazynować / przechowywać – store up / warehouse,
−
marŜa zysku – profit margin,
−
minimalne ceny skupu – minimum buy up process,
−
nawóz – fertilizer,
−
NIP –Tax Identification Number,
−
ogrodnictwo – gardening,
−
pasza – fodder,
−
podatnik – taxpayer,
−
podmiot gospodarczy – economic entity,
−
produkty rolne – agricultural products,
−
prowadzić własną działalność gospodarczą – run a business / be self-employed,
−
przedsiębiorstwo – enterprise, company,
−
rachunek – (bank) account,
−
rynek (obszar zbytu) – market,
−
system ubezpieczeń społecznych – social security system,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
−
towar – merchandise, commodity,
−
umowa – contract / deal,
−
produkcja rynkowa / produkcja towarowa – marketable output,
−
uprawiać – cultivate,
−
Urząd Skarbowy –Inland Revenue,
−
urzędnik / referent – clerk,
−
usługi – services,
−
zadatek – deposit,
−
zamówienie / dostawa – order/delivery,
−
złoŜyć zamówienie – place the order.
Podstawowe pojęcia i definicje ekonomiczne
Do redagowania definicji w języku angielskim uŜywa się zaimków względnych (Relative
Pronouns), takich jak: „which”, (który) – do opisu przedmiotówi zjawisk, „who” (kto) – do
opisu ludzi, „where” (gdzie) – do charakteryzowania miejsc, „whose” (czyj) – określający
posiadanie. W definiowaniu i objaśnianiu znaczenia pojęć w języku angielskim uŜywa się
czasu Present Simple, który wyraŜa czynności i stany mające charakter stały lub powtarzający
się. Definicje, które określają pojęcie o archaicznym znaczeniu, wymagają uŜycia czasu
przeszłego Past Simple. W definiowaniu pomocne są teŜ struktury składniowe w stronie
biernej (Passive Voice), wśród nich konstrukcja Present Passive, poniewaŜ wyraŜa się za ich
pomocą najpierw przedmiot czynności, a potem ich wykonawcę. Definicja pojęcia w języku
polskim i angielskim powinna zawierać najwaŜniejsze informacje, sformułowane w sposób
jasny i zrozumiały, poniewaŜ tego wymaga sama jej struktura. Niektóre terminy
obcojęzyczne, głównie zaczerpnięte z języka angielskiego i francuskiego nie mają
odpowiednika w tłumaczeniu na język polski, więc uŜywa się ich obcojęzycznych
odpowiedników, które weszły do języka polskiego, np. Joint Ventures, holding. W definicjach
uŜywa się synonimów, poniewaŜ niektóre z nich wymagają wymienienia w ich obrębie treści
tego pojęcia oraz są pomocne do zachowania poprawności stylistycznej, gdyŜ za ich pomocą
unika się powtórzeń. Ponadto nie naleŜy tłumaczyć treści definicji „słowo po słowie” („word
by word”), poniewaŜ prowadzi to do błędów semantycznych, leksykalnych i stylistycznych.
Do podstawowych, kluczowych terminów stosowanych w ekonomii naleŜą (definicje
w języku polskim przytoczono za 7, s. 5, 13, 19, 55, 66, 87, 105, 110, 157, 173, 177–179):
−
akcja (papier wartościowy) – dokument (papier wartościowy) potwierdzający własność
spółki akcyjnej i uprawniający jego właściciela do udziału w części osiągniętego zysku.
Tłumaczenie: Share / stock – a document (a security) which confirms the ownership of
join-stock company and entitles its owner to participation in taking part in reached profit.
−
bilans (zestawienie) – zestawienie dwóch wielkości będących w logicznym związku.
W księgowości bilans to zestawienie wyraŜonego wartościowo majątku podmiotu
gospodarczego (aktywa) ze źródłami jego pochodzenia, czyli kapitałami (pasywa). Bilans
jest sporządzany na konkretny dzień, najczęściej na koniec roku kalendarzowego
i w określonej formie.
Tłumaczenie: Balance sheet – it is a breakdown of two sizes, which are in a logical order.
In accountancy, the balance sheet is a breakdown of entity’s fortune that is expressed in
values (assets) with the sources of its origin that is (passives). The balance sheet is drawn
up on a concrete day, mostly at the end of the calendar year and in a specific form.
−
obrót pienięŜny – transakcje kupna-sprzedaŜy, w których naleŜności regulowane są
gotówką, czekami gotówkowymi i przekazami pocztowymi.
Tłumaczenie: Financial / monetary turnover – the transaction of purchasing-sale in which
dues are regulated in cash, cash cheques and postal orders.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
−
podaŜ – ilość towarów i usług na rynku dóbr materialnych i usług, jaka jest oferowana do
sprzedaŜy w podanej cenie i w określonym czasie. Na rynku pracy podaŜ oznacza osoby
poszukujące pracy.
Tłumaczenie: Supply – it is a quantity of goods and services at the market of material
goods and services which is offered for sale in a given price and specific time. At the job
market, the supply means persons looking for a job.
−
popyt – zgłaszane w określonym czasie zapotrzebowanie na dobra materialne i usługi,
które są oferowane na rynku po określonej cenie. Zgłaszane zapotrzebowanie musi być
poparte posiadaniem określonych środków pienięŜnych, które pozwolą na zakup
poŜądanych dóbr materialnych i usług. Na rynku pracy popyt oznacza zapotrzebowanie
pracodawców na pracowników.
Tłumaczenie: Demand – it is a reported demand in a specific time for goods and services,
that are offered at the market in a specific price. The reported demand must be supported
by possession of specific monetary funds, which makes possible to buy desired material
goods and services. At the job market, it means the demand employers for employees.
−
wierzyciel – strona stosunku prawnego, która ma prawo Ŝądać od drugiej strony tego
stosunku – dłuŜnika określonego zachowania się, a druga strona ma obowiązek
postępować zgodnie z tym Ŝądaniem. Uprawnienie wierzyciela nazywane wierzytelnością
wynika z zobowiązania dłuŜnika.
Tłumaczenie: Creditor – it is a part of legal relations, which has a law to demand from the
other part that relation – a debtor, specific behaviour, and the second part has the duty of
proceeding according to this demand. The creditor’s power is called creditor and it is
a result of the debtor’s duty.
Uzyskiwanie informacji drogą telefoniczną dotyczących zakładania działalności
gospodarczej
Prowadząc rozmowę telefoniczną w języku angielskim z pracownikiem urzędu w sprawie
zakładania działalności gospodarczej naleŜy uŜywać zwrotów z zakresu ekonomii, prawa,
agrobiznesu i administracji. Ponadto istotne są zwroty grzecznościowe, typu dzień dobry
(good morning / afternoon), do widzenia (good bye), dziękuję (thank you), proszę (please),
proszę Pani / Pana (Sir / Madam), itd. Konwersacja przez telefon jest rozmową oficjalną,
urzędową i dlatego naleŜy w niej uŜywać języka oficjalnego, unikać skrótów i stosować
charakterystyczne zwroty, konstrukcje składniowe typowe dla rozmów telefonicznych, np.
May I speak to Mr Wilson, please? (Czy mogę rozmawiać z Panem Wilsonem?), I would like
to … (Chciałbym…), This is Tom Morris speaking (Tu mówi Tom Moris) itp.
Oto przykładowa rozmowa telefoniczna: C – klient (petent), CL – clerk (referent / urzędnik)
C: Good morning. This is Jan Kowalski speaking. (Dzień dobry. Tu mówi Jan Kowalski.)
CL: Good morning. This is Maria Nowak speaking. How can I help you, sir? (Dzień dobry.
Tu Maria Nowak. W czym mogę Panu pomóc?)
C: I am a farmer and I would like to start my own business. I would like to find out what
documents are necessary for starting of business. (Jestem rolnikiem i chciałbym otworzyć
działalność gospodarczą. Chciałbym dowiedzieć się, jakie dokumenty są potrzebne do
załoŜenia działalności gospodarczej?)
CL: First, you should put an application to registry of your business in the City Office or in
the Commune Office. Secondly, when you receive the registry, you should go to the
Statistical Office for your REGON number and to the Inland Revenue for your NIP number.
When you receive these documents, you must go to the Social Insurance Institution and
specify what contribution you will pay. You must open the bank account and get the seal of
the company. If you employ the workers, you must report your business within fourteen days
to the National Labour Inspectorate and Sanitary and Epidemiological Station. (Najpierw
powinien Pan złoŜyć wniosek o rejestrację działalności gospodarczej w Urzędzie Miejskim
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
lub w Urzędzie Gminy. Następnie, kiedy Pan otrzyma rejestrację, powinien Pan pójść do
Urzędu Statystycznego po numer REGON i do Urzędu Skarbowego po numer NIP. Kiedy
Pan otrzyma te dokumenty, musi Pan udać się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
i określić, jaką składkę ubezpieczeniową będzie Pan płacił. Musi Pan otworzyć rachunek
bankowy i wyrobić pieczęć firmy. JeŜeli zatrudnia Pan pracowników, musi Pan zgłosić
działalność w Państwowej Inspekcji Pracy i Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej.)
C: What time does the City Office work? (W jakich godzinach pracuje Urząd Miejski?)
CL: It is open from seven a.m. until four p.m. from Monday to Friday. (Jest otwarty od
siódmej do szesnastej od poniedziałku do piątku.)
C: Thank you very much, madam. Good bye. (Dziękuję Pani bardzo. Do widzenia.)
CL: Thank you. Good bye. (Dziękuję. Do widzenia.)
Udzielanie
informacji
drogą
telefoniczną
podczas
prowadzenia
działalności
gospodarczej
Podczas udzielania informacji drogą telefoniczną trzeba wysłuchać uwaŜnie wypowiedzi
interlokutora, aby go dobrze zrozumieć. JeŜeli czegoś nie rozumiemy, naleŜy poprosić
rozmówcę o powtórzenie, np. Could you repeat, please? (Czy mógłby Pan / mogłaby Pani
powtórzyć?). Ponadto istotne jest posługiwanie się zwrotami grzecznościowymi oraz
słownictwem z dziedziny, której dotyczy rozmowa. W rozmowie telefonicznej naleŜy uŜywać
krótkich, konkretnych odpowiedzi na zadane pytania. Informacje przekazywane droga
telefoniczną powinny być rzeczowe, czyli ani zbyt ogólne, ani zbyt szczegółowe. NaleŜy
stosować język angielski oficjalny i unikać słownictwa z języka angielskiego potocznego.
Oto przykładowa rozmowa telefoniczna, w której udzielane są informacje podczas
prowadzenia działalności gospodarczej:
BO – Business Owner (Właściciel działalności gospodarczej), C – Client (klient)
C: Good afternoon. This is Paulo Sorano speaking. Is it ‘Vega’ Company? (Dzień dobry.
Mówi Paulo Sorano. Czy to firma ,,Vega”?)
BO: Good afternoon. Yes it is ‘Vega’ Company. (Dzień dobry. Tak, to firma ,,Vega”.)
C: Can I speak to Mr Jan Wolski? (Czy mogę rozmawiać z Panem Janem Wolskim?)
BO: Speaking. How can I help you, sir? (Tak, słucham. W czym mogę Panu pomóc?)
C: I am calling from Italy and I would like to purchase vegetables from your ecological farm.
(Dzwonię z Włoch i chciałbym kupić warzywa z Pana ekologicznego gospodarstwa.)
BO: Yes, what vegetables do you need? (Tak, jakich warzyw Pan potrzebuje?)
C: I’d like to buy carrot, potatoes, beetroots and cabbage. (Chciałbym kupić marchew,
ziemniaki, buraki czerwone i kapustę.)
BO: Yes, it is possible. Tell me please, how much vegetable do you want to buy? (Tak, to
moŜliwe. Proszę mi powiedzieć, jak duŜo warzyw chce Pan kupić?)
C: About 2,000 kilos of each kind. Do you have your own transport to Italy? (Około 2,000
kilogramów kaŜdego rodzaju. Czy ma Pan swój własny transport do Włoch?)
BO: No, sir. We don’t secure transport abroad, only on domestic market. (Nie proszę Pana.
Nie zapewniamy transportu za granicę, tylko na rynek krajowy.)
C: I see. Where do you store vegetables? (Rozumiem. Gdzie przechowujecie warzywa?)
BO: We warehouse them up in special refrigerators, so they are fresh. (Magazynujemy je
w specjalnych chłodniach, więc są świeŜe.)
C: What kind of fertilizer do you use for cultivating? (Jakiego nawozu uŜywacie do uprawy?)
BO: We use only natural fertilizers. (UŜywamy tylko naturalnego nawozu.)
C: Good. How can I place my order? (Dobrze. Jak mogę złoŜyć zamówienie?)
BO: You can place your order by Internet or fax and pay deposit to our account. It is about 20
per cent of the whole merchandise value. The contract will be signed in my company when
you will arrive to Poland. (MoŜe Pan złoŜyć zamówienie Internetem lub faksem i wpłacić
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
zaliczkę na nasze konto, około 20 procent wartości towaru. Umowa zostanie podpisana
w mojej firmie, kiedy Pan przybędzie do Polski.)
C: Right. I will arrive next week. Thank you. Have a nice day. Good bye. (Dobrze. Przyjadę
w przyszłym tygodniu. śyczę miłego dnia. Do widzenia.)
BO: Thank you, and the same to you. Good bye. (Dziękuję i wzajemnie. Do widzenia.)
4.1.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie znasz słownictwo w języku angielskim słuŜące do porozumiewania w trakcie
procedury zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej?
2. Jakie znasz pojęcia ekonomiczne w języku angielskim słuŜące do porozumiewania się
w trakcie zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej?
3. Jak redaguje się definicję z zakresu ekonomii w języku angielskim?
4. Jakich struktur gramatycznych uŜywa się do redagowania definicji w języku angielskim?
5. Jakie znasz definicje pojęć ekonomicznych w języku angielskim?
6. Jak nie naleŜy tłumaczyć treści definicji na język angielski?
7. Jakiego słownictwa uŜywa się w rozmowie telefonicznej w języku angielskim o załoŜenie
działalności gospodarczej?
8. Jakie znasz zwroty charakterystyczne dla rozmów telefonicznych w języku angielskim?
9. Jakie znasz zwroty grzecznościowe w języku angielskim?
10. Jak w języku angielskim naleŜy udzielać informacji drogą telefoniczną podczas
prowadzenia działalności gospodarczej?
4.1.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przetłumacz na język angielski słownictwo związane z agrobiznesem, a następnie ułóŜ
z kaŜdym ze słów po jednym zdaniu i przećwicz ich wymowę.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać materiał nauczania (pkt 4.1.1. w poradniku dla ucznia),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) opanować słownictwo zawarte w materiale nauczania,
4) przetłumaczyć słownictwo z dziedziny agrobiznesu na język angielski,
5) ułoŜyć zdania w języku angielskim z przetłumaczonym słownictwem,
6) przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.
WyposaŜenie stanowiska pracy:
–
kartki ze słownictwem z dziedziny agrobiznesu w języku polskim,
–
słowniki dwujęzyczne i branŜowe,
–
stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu,
–
pakiety multimedialne,
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 6.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
Ćwiczenie 2
Do terminów i pojęć z zakresu ekonomii dopisz ich definicje w języku angielskim:
share/stock, balance sheet, financial/monetary turnover, supply, demand, creditor, a następnie
zaprezentuj je ustnie na forum grupy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać materiał nauczania (pkt 4.1.1. w poradniku dla ucznia),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) opanować słownictwo zawarte w materiale nauczania,
4) zredagować definicje pojęć ekonomicznych w języku angielskim,
5) przedstawić rezultat swojej pracy języku angielskim.
WyposaŜenie stanowiska pracy
:
–
kartki z pojęciami z dziedziny ekonomii w języku angielskim,
–
słowniki dwujęzyczne i branŜowe,
–
stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu,
–
pakiety multimedialne,
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 3
Po wysłuchaniu nagrania rozmowy telefonicznej w języku angielskim na temat
zakładania działalności gospodarczej, uzupełnij konwersację brakującymi wyrazami.
Następnie odpowiedz na pytania dotyczące tej konwersacji i przeprowadź podobną rozmowę
z kolegą / koleŜanką.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać materiał nauczania (pkt 4.1.1. w poradniku dla ucznia),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) opanować słownictwo zawarte w materiale nauczania,
4) wysłuchać tekstu ze zrozumieniem w języku angielskim,
5) przeprowadzić rozmowę telefoniczną w języku angielskim,
6) podsumować wyniki pracy,
7) przedstawić rezultat swojej pracy.
WyposaŜenie stanowiska pracy:
−
kartki z tekstem rozmowy telefonicznej z lukami w języku angielskim,
−
słowniki dwujęzyczne i branŜowe,
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 6.
Przykładowa rozmowa telefoniczna do słuchania:
C – Client (interesant), CL – Clerk (urzędnik / referent)
C: Good morning. (1) .......... is Stefan Majewski speaking.
CL: Good morning. This is Maria Nowak (2) ............How can I help you, sir?
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
C: I am a (3) ............. and I would like to (4) ...........what documents are necessary for starting
of business.
CL: First, you should put an application to the (5) ..............of your business in the City Office
Secondly, when you receive the registry, you should go to the Statistical Office for your
REGON and to the (6) ................ for your NIP. When you receive these (7) ………..., you
must go to the Company (8) ..............of and specify what kind of (9) .......... you will pay.
C: What time (10) …………. the City Office work?
CL: It is open from seven a.m. (11) …………. four p.m. from Monday to Friday.
C: Thank you very (12) …………., madam. Good bye.
CL: Thank you. Good bye.
Przykładowe pytania do dialogu:
1. What is the conversation about?
2. Who is calling?
3. What is the client calling for?
4. What information does he need?
5. Who is answering the telephone?
6. What kind of documents does the client have to put?
7. Where does the client have to go?
Ćwiczenie 4
Po wysłuchaniu nagrania rozmowy telefonicznej w języku angielskim, uzupełnij
konwersację brakującymi wyrazami. Następnie wyszukaj określone informacje w rozmowie
(według zamieszczonych poniŜej pytań) i przeprowadź podobną konwersację z kolegą /
koleŜanką.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać materiał nauczania (pkt 4.1.1. w poradniku dla ucznia),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) opanować słownictwo zawarte w materiale nauczania,
4) wysłuchać tekstu ze zrozumieniem w języku angielskim,
5) przeprowadzić rozmowę telefoniczną w języku angielskim,
6) podsumować wyniki pracy,
7) przedstawić rezultat swojej pracy.
WyposaŜenie stanowiska pracy:
−
kartki z tekstem rozmowy telefonicznej z lukami w języku angielskim,
−
słowniki dwujęzyczne i branŜowe,
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 6.
Przykładowa rozmowa telefoniczna do słuchania:
BO – Business Owner (Właściciel działalności gospodarczej), C – Client (klient)
C: Good (1) ...................This is Maria Pawłowska (2).................... Is it ‘Chicken’ Company?
BO: Good afternoon. Yes, it is ‘Chicken’ Company.
C: Can I speak (3) ............Mrs Joanna Makowska?
BO: Speaking. How can I help you?
C: I (4) ............... like to purchase one thousand of chickens from your farm.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
BO: When do you want to (5) ................ them?
C: Next week. Do you (6) .................. your own transport to Warsaw?
BO: Yes, madam. We have a special transport for (7)....................
C: I see. How much (8) ................ a kilo of chicken cost?
BO: Two zlotys.
C: What kind of (9) ................ do you use for chicken’s breeding?
BO: We use only natural (10) ..............and vitamins.
C: Good. How can I (11) ..............my order?
BO: You can place your order by Internet or fax and pay the (12) ................... to our account.
It is about 20 per cent of the whole merchandise value. You will sign the (13) ............. and
pay the bill when we will deliver you chickens.
C: Right. I will place my (14) ...................Thank you. Have a nice day. Good bye.
BO: Thank you, and the (15) ............... to you. Good bye.
Przykładowe pytania do dialogu:
1. What is the conversation about?
2. Who is calling?
3. What is the client calling for?
4. What information does she need?
5. Who is answering the telephone?
6. How can the client place her order?
7. When will she sign and pay the invoice?
4.1.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak
Nie
1) posługiwać się słownictwem z agrobiznesu w języku angielskim?
2) posługiwać się słownictwem z ekonomii w języku angielskim?
3) redagować zdania w języku angielskim?
4) redagować definicje pojęć ekonomicznych w języku angielskim?
5) słuchać ze zrozumieniem tekstu w języku angielskim?
6) wyszukiwać konkretnych informacji w słuchanym tekście?
7) uzupełnić prawidłowo słuchany tekst w języku angielskim?
8) udzielić informacji drogą telefoniczną w języku angielskim?
9) przeprowadzić rozmowę telefoniczną w sprawie zakładania
działalności gospodarczej w języku angielskim?
10) odpowiadać na pytania w języku angielskim?
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
4.2. Struktura organizacyjna firmy
4.2.1. Materiał nauczania
Czym jest struktura organizacyjna firmy?
Struktura organizacyjna firmy to system zaleŜności i powiązań pomiędzy poszczególnymi
działami i komórkami firmy.
Tłumaczenie: Company Structure Organisation is a system of correlations and dependences
between particular company departments and cells.
Komórki organizacyjne firmy – są rezultatem podziału pracy i tworzonych miejsc pracy
w firmie. Tworzą je grupy osób wykonujące powierzone im zadania i są kierowane przez
jednego przełoŜonego.
Tłumaczenie: Company organisational cells – they are the result of work division and creation
of workplaces in the company. The groups of people create them by carrying out entrusted
them with the tasks and one superior manages them.
W strukturze organizacyjnej firmy występują poszczególne działy, które wypełniają
następujące obowiązki:
1. Stanowisko zarządzania – odpowiada za niego dyrekcja i opracowuje projekty, strategie
rozwoju, organizację firmy i przeprowadza kontrole.
Tłumaczenie: Management Post – the management is responsible for it and formulates
projects, strategies of development, company organization and holds controls.
2. Dział finansowy / rachunkowo-księgowy / – jego głównym zadaniem jest planowanie
finansów, opracowywanie budŜetu, analizowanie rentowności inwestycji, dobieranie
ś
rodków finansowania, a takŜe przeprowadzanie operacji finansowych.
Tłumaczenie: Finance Department / accountancy department – its main task is forward
planning of finances, budget formulating, analyzing of profitability investment, selection
of funds, and carrying out of transactions.
3. Dział zaopatrzenia – sektor ten dokonuje zakupów dla firmy, prowadzi politykę
zaopatrzenia, kontaktuje się z dostawcami i składa zamówienia.
Tłumaczenie: Delivery Department / Supply Department – that department does shopping
for the company, leads politics of delivery, contacts with suppliers and places orders.
4. Dział produkcji – głównym zadaniem tego działu jest wytwarzanie, przygotowanie
technologii i wyposaŜenie miejsc pracy.
Tłumaczenie: Production Department / Manufacture Department – its main task is
production, preparing of technology and equipping of work places.
5. Dział handlowy – jest odpowiedzialny za realizację sprzedaŜy, prowadzenie polityki
handlowej i analizę rynku.
Tłumaczenie: Marketing Department – is responsible for sale realization, leading of trade
politics and market analysing.
6. Dział kadr – dział ten prowadzi politykę kadrową, szkolenie pracowników, relacje
socjalne, negocjacje płacowe i rekrutację personelu.
Tłumaczenie: Human Resources Department / General Administration – that department
leads personnel politics, employee training, social relations, wage negotiations and staff
recruitment.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
Oto przykładowa struktura organizacyjna firmy: Company Structure Organisation
Rys. 1. Struktura organizacyjna firmy [1]
Schematy organizacji firmy
Struktura organizacyjna firmy zaleŜy od jej specyfiki, zasobności, potrzeb i wielkości.
Biorąc pod uwagę rodzaj więzi organizacyjnej, wyróŜnia się trzy główne schematy
organizacyjne firmy:
1. Struktura liniowa – sprawdza się w małych firmach, występuje w niej mocno zarysowany
podział władzy, kompetencji i odpowiedzialności za poszczególne decyzje i działania.
Nad kaŜdą zatrudnioną osobą w firmie pieczę sprawuje tylko jeden przełoŜony, zwykle
kierownik. Osoba na stanowisku kierowniczym musi być kompetentna we wszystkich
istotnych aspektach działania i podejmowanych decyzjach.
Tłumaczenie: Linear structure – it works well in small companies, there is a strong
division of power, competences and responsibility for particular decisions and actions.
Chairman – Prezes
Chairman’s Personal
Assistant (PA) – Osobisty
Asystent Prezesa
Board of Directors – Zarząd
Company Secretary
– Sekretariat Firmy
Managing Director –
Dyrektor Naczelny
General Administration –
Administracja / Kadry
Finance –
Finanse
Marketing –
Handel
Production –
Produkcja
Personel –
Personel
Training –
Szkolenie
Office Services –
Obsługa Biurowa
Organisation and
Method (O&M) –
Dział Organizacji
i Metod
Accounts –
Rachunki
Costs –
Koszty
Wages and
Salaries –
Wynagrodzenia
Budgets –
Wydatki
Advertising –
Reklama
Market
Research –
Badanie
Rynku
Sales –
SprzedaŜ
Factory –
Fabryka
Research and
Development
(R&D) –
Dział Badań
i Rozwoju
Purchasing –
Nabywanie
Warehousing
and Despatch
(M&D) –
Magazynowanie
i Wysyłanie
Distribution–
Dystrybucja
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
Over each person in the company, only one superior holds the power, usually a manager.
The person on the managerial post must be competent in all-important aspects of actions
and taken decisions.
2. Struktura funkcjonalna – władza, odpowiedzialność i kompetencje spoczywają na kilku
przełoŜonych, głównie na kierowniku naczelnym, następnie na kierownikach
specjalistycznych i kierownikach zakładu. Taka hierarchia stwarza jednak trudności
w dobrej koordynacji działań i decyzji oraz w ustaleniu konkretnych uprawnień.
Tłumaczenie: Functional structure – the authority, responsibility and competences rest
with a few superiors, mainly with a managing manager, next with expert managers and
managers of the plant.
3. Struktura sztabowo – liniowa – pracownicy są podporządkowani tylko jednemu
przełoŜonemu, którym jest kierownik naczelny. On podejmuje decyzje i zarządza firmą.
Specjaliści z poszczególnych dziedzin tworzą komórki sztabowe, które nie mogą
podejmować Ŝadnych decyzji samodzielnie, poniewaŜ działają tylko na zasadzie struktur
doradczych dla kierowników liniowych.
Tłumaczenie: Panel and linear structure – the workers are subordinated only to one
superior, who is a managing manager. He takes decisions and manages the company. The
specialists from particular areas form panel cells, which cannot take any decision
independently, because they work only as advisory structures for linear managers.
Relacje zachodzące w organizacji firmy
Wszystkie działy, piony, sztaby wchodzące w skład struktury organizacyjnej firmy
połączone są za pomocą następujących zaleŜności:
1. Hierarchiczne – obowiązują tu relacje nadrzędności oraz podporządkowania. Miejsce
komórki organizacyjnej jest wyraźnie określone w organizacyjnej hierarchii firmy.
Tłumaczenie: Hierarchical – there are in force the relations of overriding and
subordination. The place of organizational cell is clearly definite in organizational
hierarchy of the company.
2. Funkcjonalne / specjalistyczne – występuje podział stanowisk i zakres pracy dla
poszczególnych pracowników i komórek organizacyjnych.
Tłumaczenie: Functional / specialist – there is a division of workplaces and work for
particular workers and organizational cells.
3. Informacyjne – słuŜące do obiegu informacji w firmie.
Tłumaczenie: Informative – there are for the circulation of information in the company.
4. Przestrzenne – wynikające z przestrzennego usytuowania firmy.
Tłumaczenie: Spatial – following from the spatial setting of the company.
5. Technologiczne – wynikające ze specyfiki działania firmy i słuŜące sprawnemu
przebiegowi procesów i działań firmy.
Tłumaczenie: Technological – following from the peculiarity of the company action and
are used efficient course of the company processes and actions.
Techniki słuchania tekstu ze zrozumieniem
Do efektywnego słuchania tekstu ze zrozumieniem i prawidłowego wychwytywania
zawartych w nim informacji pomocne są techniki słuchania. W zaleŜności od tego, jaki rodzaj
informacji naleŜy wyszukać, stosuje się właściwe techniki słuchania tekstu, które ułatwiają
poprawne zrozumienie słuchanego tekstu i odnalezienie w nim poŜądanych informacji. Oto
najbardziej pomocne techniki słuchania tekstu ze zrozumieniem:
1. Prediction – przewidywanie – przed przystąpieniem do słuchania tekstu naleŜy zapoznać
się z pytaniami dotyczącymi tekstu, jego tematem, ilustracjami, jeśli takie są i na tej
podstawie spróbować odgadnąć odpowiedzi do pytań. Podczas słuchania sprawdza się
trafność przewidzianych odpowiedzi na pytania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
2. Listening for gist – słuchanie dla wyciągnięcia głównej myśli tekstu (dosłownie – esencji
tekstu). Podczas pierwszego słuchania naleŜy wychwycić ogólną myśl tekstu, zadając
sobie pytanie typu: What is the text about? (O czym jest tekst?). Nie trzeba tu rozumieć
wszystkich słów, tylko wychwycić główną myśl z kontekstu wypowiedzi.
3. Listening for specific information – słuchanie dla szczegółowych, konkretnych
informacji. Przed przystąpieniem do słuchania naleŜy zapoznać się z treścią pytań
i spróbować odgadnąć prawidłową odpowiedź. Trzeba sprawdzić, czy waŜne słownictwo,
np. zawodowe jest zrozumiałe. Jeśli słówka są niejasne, nowe, warto sprawdzić ich
znaczenie i wymowę w słowniku oraz zapoznać się z ich synonimami i wyrazami
bliskoznacznymi. Następnie moŜna przystąpić do słuchania, pamiętając, Ŝe słownictwo
zawarte w pytaniach moŜe być zastąpione w słuchanym tekście synonimami bądź
wyrazami bliskoznacznymi. Słuchając tekstu trzeba pamiętać, czego dotyczą pytania
i kierować się ich treścią podczas słuchania.
4.2.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1) Jak ustnie zdefiniujesz strukturę organizacyjną firmy w języku angielskim?
2) Jak ustnie zdefiniujesz komórki organizacyjne firmy w języku angielskim?
3) Jakie są rodzaje struktur organizacyjnych firmy w języku angielskim?
4) Jakie są obowiązki poszczególnych działów firmy w języku angielskim?
5) Jakie znasz rodzaje zaleŜności między poszczególnymi działami firmy w języku angielskim?
6) Jakie znasz techniki słuchania tekstu ze zrozumieniem w języku angielskim?
4.2.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Po wysłuchaniu tekstu o strukturze organizacyjnej firmy uzupełnij w języku angielskim
tabelę obowiązkami poszczególnych działów. Zastosuj technikę słuchania dla szczegółowych,
konkretnych informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać fragment materiału nauczania (pkt 4.2.1. w poradniku dla ucznia),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) określić strukturę organizacyjną firmy w języku angielskim,
4) określić obowiązki poszczególnych działów firmy w języku angielskim,
5) wysłucha ze zrozumieniem tekstu w języku angielskim stosując wskazaną technikę
słuchania,
6) przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.
WyposaŜenie stanowiska pracy:
−
magnetofon z kasetą lub płytą CD z nagranym tekstem,
–
kartki z tabelą,
–
słowniki dwujęzyczne i branŜowe,
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 6.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
Przykładowa tabela do uzupełniania:
General Administration
Finance
Marketing
Production
Ćwiczenie 2
Podczas słuchania tekstu w języku angielskim, określ ustnie główną myśl tekstu
i uzasadnij swą wypowiedź. Zastosuj technikę słuchania dla głównej myśli.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać fragment materiału nauczania (pkt 4.2.1. w poradniku dla ucznia),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) określić rodzaje struktur organizacyjnych firm w języku angielskim,
4) wysłucha ze zrozumieniem tekstu w języku angielskim stosując wskazaną technikę
słuchania,
5) przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.
WyposaŜenie stanowiska pracy:
−
magnetofon z kasetą lub płytą CD z nagranym tekstem,
–
kartki z tekstem do słuchania w języku angielskim,
–
słowniki dwujęzyczne i branŜowe,
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 6.
Przykładowy tekst do słuchania:
Each company has its own organizational structure. There are three main company
structure organizations.
Linear structure works well in small companies, there is a strong division of power,
competences and responsibility for particular decisions and actions.
In the functional structure the power, responsibility and competences rest with a few
superiors, mainly with a managing manager, next with expert managers and managers of the
plant.
In the panel and linear structure, the workers are subordinated only to one superior, who
is a managing manager. He takes decisions and manages the company. The specialists from
particular areas form panel cells, which can take any decision independently, because they
work only as advisory structures for linear managers.
Przykładowa odpowiedź: The text is about three main company structure organizations,
because the text describes each of them.
Ćwiczenie 3
Po wysłuchaniu nagrania w języku angielskim odpowiedz na pytania dotyczące
słuchanego tekstu. Zastosuj technikę słuchania dla przewidywania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać fragment materiału nauczania (pkt 4.2.1. w poradniku dla ucznia),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
3) określić struktury organizacyjne firmy w języku angielskim,
4) określić relacje zachodzące w strukturze organizacyjnej firmy,
5) wysłucha ze zrozumieniem tekstu w języku angielskim stosując wskazaną technikę
słuchania,
6) przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.
WyposaŜenie stanowiska pracy:
−
magnetofon z kasetą lub płytą CD z nagranym tekstem,
–
kartki z pytaniami do odtwarzanego tekstu w języku angielskim,
–
słowniki dwujęzyczne i branŜowe,
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 6.
Przykładowy tekst do słuchania:
All departments in the company structure organization are connected with some
correlations and dependences. In hierarchical dependency there are in force the relations of
overriding and subordination. The place of organizational cell is clearly defined in
organizational hierarchy of the company. There is a division of workplaces and work for
particular workers and organizational cells in the functional/specialist dependency. The
informative correlation is used to the circulation of information in the company. The spatial
correlation follows from the spatial setting of the company but technological dependency
follows from the peculiarity of the company action and are used efficient course of the
company processes and actions.
Pytania do tekstu:
1. What are the main correlations in the company structure organization?
2. In what dependency there are in force the relations of overriding and subordination?
3. Where is a strong division of workplaces and work for particular workers and
organizational cells?
4. Where do follow the spatial correlations from?
5. Where do follow the technological correlations from?
6. What is used the informative correlation for?
Ćwiczenie 4
Zaprojektuj strukturę organizacyjną Twojej firmy i zaprezentuj ją ustnie w języku
angielskim na forum grupy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać fragment materiału nauczania (pkt 4.2.1. w poradniku dla ucznia),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) scharakteryzować rodzaje struktur organizacyjnych firm w języku angielskim,
4) przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.
WyposaŜenie stanowiska pracy:
–
słowniki dwujęzyczne i branŜowe,
–
literatura z rozdziału 6.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
Ćwiczenie 5
Dokonaj w języku angielskim ustnej prezentacji obowiązków działu firmy, w którym
chciałbyś pracować.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać fragment materiału nauczania (pkt 4.2.1. w poradniku dla ucznia),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) scharakteryzować obowiązki działów firmy w języku angielskim,
4) przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.
WyposaŜenie stanowiska pracy:
–
słowniki dwujęzyczne i branŜowe,
–
literatura z rozdziału 6.
4.2.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak
Nie
1) posługiwać się słownictwem z agrobiznesu w języku angielskim?
2) posługiwać się słownictwem z ekonomii w języku angielskim?
3) redagować zdania w języku angielskim?
4) redagować definicje pojęć ekonomicznych w języku angielskim?
5) słuchać ze zrozumieniem tekstu w języku angielskim?
6) stosować techniki słuchania tekstu ze zrozumieniem w języku
angielskim?
7) wyszukiwać konkretnych informacji w słuchanym tekście?
8) wychwycić główną myśl słuchanego tekstu w języku angielskim?
9) odpowiadać na pytania w języku angielskim?
10) dokonać
w
języku angielskim ustnej prezentacji struktury
organizacyjnej firmy?
11) dokonać w języku angielskim ustnej prezentacji obowiązków
wybranego działu firmy?
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
4.3. Kształtowanie wizerunku firmy
4.3.1. Materiał nauczania
Pojęcie wizerunku firmy
Według Rachwalskiej J. i Tkaczyk J. [13, s. 1] wizerunek firmy to sposób postrzegania
firmy we wszystkich aspektach jej działalności przez ludzi – klientów, pracowników,
kontrahentów, środowisko lokalne, itd. Jego cechą jest zmienność i niestabilność. Wizerunek
firmy moŜe ulec wzmocnieniu, ale jeśli jego kolejne elementy okaŜą się sprzeczne, wtedy
moŜe łatwo ulec rozpadowi. W warunkach silnej konkurencji rynkowej, pozytywny
wizerunek firmy jest elementem decydującym o zdobyciu zaufania klienta i rynku, a takŜe
róŜnicującym produkty, marki i przedsiębiorstwa. Właściwy wizerunek zapewnia firmie lub
produktowi moŜliwość realizacji załoŜonych celów, pozwala na pozyskanie prestiŜu,
niepowtarzalnej osobowości firmy, a więc jej indywidualizacji.
RozróŜnia się następujące rodzaje wizerunku firmy: (There are the following images of the
company):
−
silny – firma ma wyraźnie określone miejsce w świadomości środowiska, (strong – the
company has clearly definite place in the awareness of the environment),
−
słaby – obraz firmy w świadomości otoczenia nie jest wyraźny i spójny, (weak – the
company image is unclear and incoherent in the awareness of the environment),
−
pozytywny
–
jest
wynikiem
pozytywnych
doświadczeń
osób
i
instytucji
współpracujących z firmą, (positive – it is the result of positive people and institutions’
experience which cooperate with the company),
−
negatywny – będący efektem złych doświadczeń i odczuć otoczenia, (negative – being
the result of negative experience and feelings of the environment),
−
własny – firma postrzega samą siebie, (own – the company perceives yourself),
−
obcy – postrzeganie firmy przez otoczenie, (strange – perceiving the company by the
environment),
−
aktualny – istniejący teraz, (current – existing now),
−
planowany – prowadzący do określonego celu (planned – leading to the definite purpose).
Według autorek artykułu [12, s. 1–3] w wizerunku firmy powinny być wyróŜnione
następujące elementy (There should be singled out the following elements in the company
image):
−
nazwa firmowa, logo, kolorystyka, (brand name, logo, colours),
−
wiek, tradycja, zasięg działania, (age, tradition, range of the effect),
−
misja firmy,(the company mission),
−
oferta produktów, (the offer of products),
−
strategia marketingowa, (marketing strategy),
−
potencjał finansowy, (financial potential),
−
perspektywy na przyszłość, (perspectives for the future),
−
jakość kadry zarządzającej, jej politykę zarządzania, (the quality of staff management, its
politics of administration),
−
polityka firmy wraz z polityką informacyjną, (the company politics along with the news
politics),
−
zachowanie, wygląd zewnętrzny i kulturę osobista pracowników, (the workers’
behaviour, appearance and personal culture),
−
estetyka zewnętrzna i wewnętrzna budynków, przestrzeni naleŜących do firmy, (external
and internal aesthetics of buildings, space belonging to the company),
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
−
zachowania rynkowe i cechy indywidualne firmy, np. solidność, itd. (the market
behaviours and individual features of the company, for instance: reliability).
Etapy kształtowania wizerunku firmy
Przed przystąpieniem do kształtowania wizerunku firmy naleŜy ustalić, czy firma kreuje
po raz pierwszy swój wizerunek, czy po raz kolejny, wprowadzając pewne modyfikacje.
Nowopowstałe firmy będą tworzyły zupełnie nowy, pierwotny wizerunek i ich zadanie jest
utrudnione, poniewaŜ nie mogą się opierać na tradycji i doświadczeniu w działalności.
Ponadto muszą gruntownie zbadać otoczenie, jasno sprecyzować swe cele i misje firmy.
Podczas kreowania pierwotnego wizerunku warto połoŜyć nacisk na:
−
rozpowszechnianie i uświadamianie nazwy firmy, jej znaku, kolorystyki,
−
utrzymanie kontaktu z tymi sektorami rynku, na który następuje dystrybucja produktów,
−
stwarzanie atmosfery zaufania i stałości, np. Ŝe firma nie zamknie działalności po
krótkim czasie.
Firmy, które tworzą wizerunek po raz kolejny, bądź wprowadzają weń zmiany, nie
powinny jednorazowo wprowadzać duŜych zmian, stanowiących rozbieŜności z pierwotnym
wizerunkiem, poniewaŜ zmniejszy to zaufanie otoczenia do firmy. JeŜeli wizerunek
przedsiębiorstwa wymaga wprowadzenia korekt na szeroka skalę, naleŜy wdraŜać je
stopniowo i systematycznie. Przedsiębiorstwa, które nie wprowadzają Ŝadnych zmian
powinny na bieŜąco monitorować swój wizerunek i natychmiast reagować, jeśli będzie ulegał
pogorszeniu.
Kształtowanie wizerunku firmy składa się z czterech etapów i jest ono procesem
długotrwałym, wymagającym zaangaŜowania wszystkich jej pracowników [12, s. 8–10].
1. Analiza stanu wyjściowego – polega na trafnym określeniu środowiska, na które firma
będzie miała wpływ i oddziaływanie przez swe działania, a jego opinia
o przedsiębiorstwie będzie priorytetowa dla firmy. NaleŜy zatem dokonać analizy
otoczenia wewnętrznego firmy (pracownicy i ich rodziny, zarząd, dyrekcja, itd.)
i zewnętrznego (konkurenci, lokalna społeczność, media, klienci, dostawcy, władze, itd.).
Trzeba teŜ określić rozpoznawalność, identyfikację firmy przez otoczenie. Jeśli jest słaba
rozpoznawalność, wówczas trzeba podjąć dokładne badanie przyczyn takiego stanu.
JeŜeli zaś firma jest dość dobrze identyfikowana, wtedy naleŜy poddać analizie
wizerunek własny i obcy. Po wyłonieniu mocnych i słabych stron wizerunku firmy,
trzeba sprecyzować kierunek wprowadzania w nim zmian i korekt. Do analizy stanu
wyjściowego pomocne są techniki marketingowe i public relations. (Analysis of the
initial state – it consists in the right defining of the environment, which the company will
have the influence and effect by its actions and the environment’s opinion about the
company will be priority for the company. Therefore, there should be analysed the
interior environment (workers and their families, board, management, etc.) and the
exterior environment (competitors, local community, media, clients, suppliers, etc.). It is
also necessary to definite the recognition, identification of the company by the
environment. If there is weak recognition, the reason’s exact investigation of such a state
should be taken. If the company is well recognised, then the own and strange images
should be analysed. After selection of strong and weak points, the direction of
introduction of the changes, revisions in it should be specified. Marketing techniques and
public relations are useful to analysis of the initial state.)
2. Określenie celów – to określenie przez firmę jej idealnego wizerunku, do którego
wykreowania będzie firma konsekwentnie dąŜyć. Warto teŜ sprecyzować misję firmy
będącą priorytetem działania firmy, według którego podejmowane są decyzje i działania,
np. wytwarzanie najlepszych z danej dziedziny jakościowo produktów dostępnych na
rynku. Wizerunek musi być zgodny z misją firmy. (Goals determining – it is defining by
the company its ideal image which the company will be strive for it. It is worth to specify
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
the company’s mission being the priority of the company actions, according to which
there are taken the decisions and actions, for example, production the best quality
products in a given area, available at the market. The image must be in accord with the
company’s mission.
3. Planowanie – to wybór instrumentów, za pomocą, których będzie kreowany wizerunek
firmy, np. merchandising, reklama, public relations, sponsoring, itp. Na tym etapie
opracowuje się harmonogram działań odnośnie kaŜdego z wybranych instrumentów oraz
ustala się budŜet przeznaczony na kształtowanie wizerunku firmy. (Planning – it is the
instruments choosing, by means of them there will be created the company image, for
example, merchandising, advertisement, public relations, sponsoring, etc. At this stage,
there is formulated the actions schedule concerning each of the chosen instruments and
the budget is established for creation of the company image).
4. Realizacja – to wdraŜanie zaplanowanych działań oraz jednoczesna obserwacja
ś
rodowiska. (Realisation – it is the implementation of planned actions and simultaneous
observation of the environment).
Kontrolowanie – powinno być prowadzone na kaŜdym etapie kreowania wizerunku
firmy, poniewaŜ pozwala ono dokonywanie porównania załoŜonych celów z rezultatami.
(Control – should be lead at each stage of the company image creation, because it allows to
make comparison of assumed goals with the results).
W kształtowaniu pozytywnego wizerunku firmy konieczna jest analiza mocnych i słabych
stron, która pozwala na bieŜącą eliminacje negatywnych i wzmacnianie pozytywnych
aspektów działalności firmy.
Oferta firmy
W prezentacji oferty firmy powinny znaleźć się podstawowe dane o firmie, typu nazwa,
adres i informacje na temat specyfiki jej działalności. Następnie naleŜy umieścić asortyment
produktów wraz z ceną jednostkową netto i brutto.
Przykładowa oferta firmy w języku polskim i angielskim:
Firma Vega / Vega company
ul. Długa 57, 32-123 Zieleniec / 57, Long Street, 32-123 Zieleniec
Tel./Fax (012) 678-78-54
Firma Vega specjalizuje się w produkcji i sprzedaŜy warzyw z gospodarstwa ekologicznego.
/ Vega Company specialises in production and sale of vegetables from the ecological farm.
Vega zapewnia równieŜ transport krajowy i międzynarodowy warzyw. / Vega also secures
domestic and international vegetable transport. Specjaliści firmy Vega udzielają konsultacji
w zakresie ekologicznej produkcji i przechowywania warzyw. The experts of Vega Company
provide consultations in vegetables ecological production and its storing.
Nazwa produktu / Product name
Cena jednostkowa netto /
Net Unit Price
Cena
jednostkowa
brutto/
Gross Unit Price
1. Carrot / marchew
2. Beetroot / burak
3. Leek / por
4. Cabbage / kapusta
5. Lettuce / sałata
Stosowanie zwrotów grzecznościowych w rozmowach z klientami
W języku angielskim uŜywa się wiele zwrotów grzecznościowych zarówno w sytuacjach
dnia codziennego jak i oficjalnych. Stanowią one istotny element savoir – vivre
w komunikacji i powinny być stosowane przez właściciela i pracowników firmy w rozmowie
z klientem. Ze względu na duŜą ilość i róŜnorodność zwrotów grzecznościowych, naleŜy
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
wiedzieć, w jakim kontekście moŜna uŜyć danego sformułowania. Oto najbardziej popularne
zwroty grzecznościowe języka angielskiego:
1. Zwroty grzecznościowe na powitanie: Good morning (dzień dobry), zwrotu tego uŜywa
się rano, do godzin południowych, good afternoon (dzień dobry), zwrotu tego uŜywa się
po południu, good evening (dobry wieczór), welcome to our company (witamy w naszej
firmie), it’s pleasure for us to house you in our company, madam (to dla nas przyjemność
gościć Panią w naszej firmie),
2. Zwroty grzecznościowe na poŜegnanie: Good bye (do widzenia), good night (dobranoc),
have a nice day (Ŝyczę miłego dnia), good luck (powodzenia).
3. Przeprosiny: Sorry (Przepraszam), w znaczeniu, przykro mi, jeŜeli chcemy przeprosić,
wyrazić Ŝal, ubolewanie, gdy coś złego się stanie, np. I’ m sorry, it was my fault.
(Przepraszam, to był mój błąd.), I would like to apologise (chciałbym przeprosić), np.
I would like to apologise sir for being late. (Chciałbym przeprosić Pana za spóźnienie.),
I’m sorry once again (jeszcze raz przepraszam), I’m afraid (obawiam się), np. I’m afraid
that we haven’t got any fruit in our offer. (Obawiam się, Ŝe nie mamy Ŝadnych owoców
w naszej ofercie).
4. Zwroty grzecznościowe kierowane do klienta: Sir (Proszę Pana), Madam (Proszę Pani).
5. Podziękowania: Thank you so / very much (Dziękuję bardzo), thank you once again
(jeszcze raz dziękuję), I’m grateful (jestem wdzięczny), best wishes (najlepsze Ŝyczenia),
all the best (wszystkiego najlepszego).
6. Zwroty grzecznościowe stosowane podczas prezentacji oferty firmy lub sprzedaŜy
produktów: With pleasure, madam. (z przyjemnością proszę Pani), Would you like..., sir?
(Czy chciałby Pan ...?), May / Can I help you, sir? (Czy mogę Panu pomóc?) Zwrot
z uŜyciem słowa ‘may’ jest bardziej grzecznościowy niŜ z ‘can’, poniewaŜ wyraŜa on
prośbę o przyzwolenie. Natomiast zdanie z ‘can’ stosuje się w znaczeniu czy jestem
w stanie pomóc. Let me ..., madam.(Proszę mi pozwolić ...), Would you prefer .., sir?
(Czy wolałby Pan).
7. Prośby: I would … you, sir… (Chciałbym Panu …..), np. I would tell you, sir ….
(Chciałbym Panu powiedzieć …), Could you … sir, please? (Czy mógłby Pan…?), np.
Could you give me your telephone number sir, please? (Czy mógłby mi Pan dać Pana
numer telefonu?).
4.3.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Czym jest wizerunek firmy?
2. Jakie znasz rodzaje wizerunku firmy w języku angielskim?
3. Jakie znasz elementy wizerunku firmy w języku angielskim?
4. Jakie są istotne zagadnienia przy tworzeniu pierwotnego wizerunku firmy?
5. Jakie aspekty naleŜy uwzględnić podczas kreowania kolejnego wizerunku firmy?
6. Jakie znasz etapy kształtowania wizerunku firmy w języku angielskim?
7. Z czego składa się oferta firmy?
8. Jakie znasz zwroty grzecznościowe w języku angielskim?
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
4.3.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Po wysłuchaniu tekstu w języku angielskim na temat wizerunku firmy, przyporządkuj
nagłówki do poszczególnych akapitów.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać fragment materiału nauczania (pkt 4.3.1. w poradniku dla ucznia),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) scharakteryzować rodzaje wizerunku firmy w języku angielskim,
4) wysłuchać ze zrozumieniem tekst w języku angielskim,
5) przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.
WyposaŜenie stanowiska pracy:
−
magnetofon z kasetą lub płytą CD z nagranym tekstem,
–
kartki z tekstem,
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 6.
Przykładowy tekst do słuchania:
There are distinguished the following images of the company:
a) …………………….
In this kind of image, the company has clearly definite place in the awareness of the
environment. The company must be well known by the environment, people and institutions
which cooperate with it.
b) ……………………..
If people and institutions badly cooperate with the company, they usually have the
negative experience and feelings. The environment finishes the cooperation with such an
irresponsible partner.
c) ……………………..
The company image is unclear and incoherent in the awareness of the environment.
d) ……………………..
It is the result of positive people and institutions experience which cooperate with the
company. They like to cooperate with a reliable and honest partner.
e) ……………………...
This image is very important for each company, because it leads to the definite purpose.
Ćwiczenie 2
Po wysłuchaniu tekstu w język angielskim o etapach kształtowania wizerunku firmy,
opracuj wizerunek Twojej firmy, a następnie dokonaj jego ustnej prezentacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać fragment materiału nauczania (pkt 4.3.1. w poradniku dla ucznia),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) wysłuchać ze zrozumieniem tekst w języku angielskim,
4) scharakteryzować etapy kształtowania wizerunku firmy w języku angielskim,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
5) opracować i zaprezentować wizerunek firmy w języku angielskim,
6) przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.
WyposaŜenie stanowiska pracy:
−
magnetofon z kasetą lub płytą CD z nagranym tekstem,
–
słowniki dwujęzyczne i branŜowe,
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 3
Po wysłuchaniu nagrania w języku angielskim o prezentacji oferty firmy, przygotuj
własną ofertę. Następnie zaprezentuj ją klientowi według opracowanego scenariusza.
W konwersacji z klientem uŜyj właściwych zwrotów grzecznościowych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać fragment materiału nauczania (pkt 4.3.1. w poradniku dla ucznia),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) wysłuchać ze zrozumieniem tekst w języku angielskim,
4) scharakteryzować strukturę oferty firmy w języku angielskim,
5) zastosować zwroty grzecznościowe w języku angielskim,
6) przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.
WyposaŜenie stanowiska pracy:
−
magnetofon z kasetą lub płytą CD z nagranym tekstem,
–
kartki z tekstem w języku angielskim,
–
słowniki dwujęzyczne i branŜowe,
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 6.
4.3.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak
Nie
1) posługiwać się słownictwem z agrobiznesu w języku angielskim?
2) rozróŜniać rodzaje wizerunków firmy w języku angielskim?
3) wykorzystać etapy kształtowania wizerunku firmy w języku
angielskim do wykreowania wizerunku własnej firmy?
4) dokonać w języku angielskim ustnej prezentacji wizerunku firmy?
5) słuchać ze zrozumieniem tekstu w języku angielskim?
6) stosować techniki słuchania tekstu ze zrozumieniem?
7) dokonać w języku angielskim ustnej prezentacji oferty firmy?
8) zastosować w rozmowie z klientem zwroty grzecznościowe?
9) prawidłowo przyporządkować nagłówki do słuchanego tekstu
w języku angielskim?
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
4.4. Działalność marketingowa
4.4.1. Materiał nauczania
Marketing w agrobiznesie
Właściciel gospodarstwa rolnego czy przedsiębiorstwa powinien poznać nabywców
produktów i ich potrzeby, aby osiągnąć sukces rynkowy. W tym celu naleŜy podjąć działania:
−
określić grupę i rodzaj odbiorców, np. o niskich, średnich czy wysokich relatywnie
dochodach. JeŜeli będzie kilka grup nabywców towarów czy teŜ usług, wówczas warto
dostosować swoją ofertę do efektywnego popytu dla kaŜdej z grup konsumentów,
−
określić
osobę
bądź
podmiot
podejmujący
decyzje
o
zakupie
produktów
z przedsiębiorstwa, gospodarstwa,
−
określić czynniki mające wpływ na nabywców produktów,
−
wyróŜnić ofertę rynkową od oferty konkurentów,
−
określić cechy produktów, które wyróŜniają ofertę gospodarstwa od oferty konkurencji,
czyli termin sprzedaŜy, ekologiczne tereny pochodzenia, estetykę opakowania,
klasyfikację, itp.,
−
sprecyzować te cechy produktów, które naleŜy udoskonalić, aby zwiększyć popyt na nie,
−
określić metody wytworzenia wartości dodanej produktów, gdyŜ jest to jeden ze
sposobów powiększenia dochodów gospodarstwa.
Działalność marketingowa w agrobiznesie dotycząca pojedynczego gospodarstwa,
przedsiębiorstwa polega na dostarczeniu konkretnych dóbr i usług nabywcom w określone
miejsce w określonym czasie, po określonych cenach i przy silnym wsparciu promocyjnym.
W działalności marketingowej firm handlowych istotny jest teŜ merchandising będący
zbiorem wszystkich działań marketingowych aktywizujących sprzedaŜ produktów firmy.
(Merchandising is a set of all marketing operations that activates the sale of the company
products). Merchandising dzieli się na (Merchandising divides into):
−
wewnętrzny – estetyka i wygląd wnętrz siedziby firmy i miejsca wykonywania
działalności, aranŜacja wnętrza, sekwencja ułoŜenia towarów, klasyfikacja produktów,
wygląd pracowników, jednolity ubiór firmowy (interior – the aesthetics and the
company’s headquarters interior appearance and the place of business making, inside
arrangement, a sequence of commodities arrangement, a classification of goods,
employees’ appearance, uniform company clothing),
−
zewnętrzny – wygląd zewnętrzny otoczenia budynków firmy, kształt architektoniczny,
kolorystyka, oznakowanie budynków, szyldy, róŜne formy reklamy (exterior – the
outside appearance of the company buildings environment, architectural shape, colouring,
mark of buildings, signs, different forms of advertisement).
Orientacja firmy
Orientacja firmy jest to dąŜenie zarządu i pracowników do osiągnięcia określonego celu
działalności przedsiębiorstwa. Orientacją firmy jest teŜ wykonywanie działań załogi i zarządu
według zagadnień uznanych przez firmę za kluczowe i najwaŜniejsze.
W praktyce społeczno-gospodarczej wyróŜnia się trzy główne rodzaje orientacji firmy:
1. Typ orientacji produkcyjnej – działalność podmiotów gospodarczych ogranicza się do
produkcji. Firma przeprowadza doskonalenie techniczne procesów i technik produkcji,
dąŜy do obniŜania kosztów według wytycznych planu obligatoryjnego. Takie firmy nie
koncentrują się na jakości produktów, na badaniach marketingowych, klientach, gdyŜ
w sytuacji braku równowagi rynkowej ich produkty zostaną sprzedane. Zwykle mają one
negatywną opinie konsumentów, klientów, instytucji finansowych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
Tłumaczenie: Type of productive orientation – the activity of business entities is limited
to production. The company carries out the improvement of production processes and
technology; it aims at falling of the products costs according to the obligatory plan
guidelines. Such companies don’t concentrate on the products quality, on market
research, clients, because in a situation with lack of market balance, their products will be
sold. They usually have a negative consumers’, clients’ and financial institutions’
opinion.
2. Typ orientacji sprzedaŜowej – jest wybierana głównie przez firmy w okresie
przejściowym od gospodarki centralnie planowanej do gospodarki rynkowej. Działalność
firmy skupia się na produkcji produktów i ich sprzedaŜy za wszelką cenę na kaŜdym
rynku zbytu. Takie firmy nie mają regularnego dopływu gotówki, płynności finansowej
i okresowo tracą zdolności kredytowe.
Tłumaczenie: Type of sale orientation – it is mainly chosen by companies in its
transitional period from the central planned economy to the market economy. The
company activity concentrates on the products promotion and their selling at all costs on
each of the markets. Such companies don’t have a regular supply of cash, a cash flow and
periodically lose their credit capacities.
3. Typ orientacji marketingowej – to orientacja nowoczesna i dynamiczna, poniewaŜ
priorytetem dla pracowników i dyrekcji jest nabywca ich produktów. Firma
przeprowadza badania rynku, badania marketingowe, a następnie opracowuje strategię
produktu. Takie firmy mają wybrany i opanowany rynek docelowy oraz swoich stałych
nabywców. Firmy te nie mają problemu ze sprzedaŜą swoich produktów, są zasobne
kapitałowo i cieszą się uznaniem wśród otoczenia marketingowego.
Tłumaczenie: Type of marketing orientation – it is a modern and dynamic orientation,
because the priority for workers and management is the purchaser of their products. The
company carries out the market research, marketing research and then draws up the
product strategy. Such companies have selected and brought under control the target
market. Those companies have no problems with selling their products, they are rich in
capital gains and they receive wide recognition among the marketing environment.
Działania marketingowe mix
W agrobiznesie istotny jest teŜ marketing mix, który składa się z czterech zmiennie zaleŜnych
elementów: produkt, dystrybucja, cena i promocja. Te cztery główne składniki elementy
marketingu mix w działaniach marketingowych firmy realizowane są w postaci czterech
głównych grup strategii marketingowych:
1. Strategia produktu obejmuje wszystkie działania firm zmierzające do ukształtowania
struktury produkcji zgodnej z potrzebami nabywców dóbr. Za pomocą tej strategii
opracowuje się nowe produkty, wdraŜa się je na rynek oraz doskonali istniejące produkty.
Strategia produktu to równieŜ zarządzanie produktem i doskonalenie oferty rynkowej
zgodnie z jego zmieniającymi się potrzebami.
Tłumaczenie: Product strategy includes all activities of companies leading to shape the
structure of production compatible with the goods purchasers’ needs. By means of that
strategy, the new products are worked out, they are put into practice and existing products
are improved. The product strategy is also a management of the product and the
improvement of market offer according to its changeable needs.
2. Strategia dystrybucji to zbiór działań i decyzji związanych z udostępnieniem produktu
w określonym miejscu i czasie odpowiadającym nabywcom, a w tym transport,
magazynowanie, zawieranie umów, informacja marketingowa, itp. Dystrybucja moŜe być
intensywna, selektywna, wyłączna (ekskluzywna).
Tłumaczenie: Distribution strategy it is a set of operations and decisions connected with
making the product available in a given place and time suited the purchasers, and in this
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
the transport, storing up, entering into agreements, marketing information, etc.
The distribution can be intensive, selective, and exclusive.
3. Strategia cen obejmuje trzy strategie cen: Price strategy includes three price strategies:
−
strategia market plus – firmy ustalają ceny swoich produktów na poziomie wyŜszym
niŜ ceny produktów oferowanych przez konkurentów. Firmy stosują ją tylko w fazie
plasowania produktów na rynku oraz w fazie wzrostu i rozwoju produktów na rynku.
W fazie dojrzałości przedsiębiorstwa obniŜają ceny na swoje produkty w celu
zwiększenia ich rynku docelowego i wyprzedzenia konkurencji,
Tłumaczenie: Market plus strategy – the companies establish the prices of their
products on higher level than the products’ prices offered by the competition. The
companies use it only in a stage of the products location on the market in a stage of
the products growth and development on the market. In the maturity stage, the
companies drop the prices for increasing their target market and being ahead of the
competition,
−
strategia market minus (strategia penetracji rynku) to celowe i świadome
kształtowanie przez firmę cen produktów na poziomie niŜszym niŜ konkurenci. Ceny
takie stosuje się w fazie plasowania produktu oraz w fazie wzrostu produktu na
rynku, aby dość szybko pozyskać szeroki krąg nabywców,
Tłumaczenie: Market minus strategy (Market penetration strategy) it is an intentional
and conscious shaping of the product price by the company on lower level than the
competition,
−
strategia kombinowana zawiera elementy strategii market plus i minus i jest ona
najczęściej stosowana w praktyce. Firma stopniowo eliminuje krajowych
konkurentów, aby przejąć ich segment rynku. Po wyeliminowaniu konkurentów,
firma stopniowo podwyŜsza ceny, gdyŜ ma juŜ opanowany dostatecznie wielki
segment rynku.
Tłumaczenie: Mixed strategy includes the elements of market plus and market minus
strategies and it is mostly used in practice. The company gradually eliminates
domestic rivals to take over their segment of the market. After the rivals’ elimination,
the company gradually raises the prices, because it has sufficiently large segment of
the market.
4. Promocja jest to profesjonalne informowanie i zachęcanie klientów, Ŝeby nabywali
produkty danej firmy, a nie dobra jej konkurencji. Celem promocji jest zwiększenie
sprzedaŜy za pomocą róŜnych instrumentów marketingowych. W promocji powinny być
zawarte informacje o wyjątkowych cechach uŜyteczności produktu.
Tłumaczenie: Promotion is the clients’ professional informing and encouraging
purchasing the products of a given company, but not their competition’s goods. The aim
of the promotion is increasing of the sales using different marketing instruments. In the
promotion there should be included information about exceptional features of the product
usefulness.
Opracowywanie strategii promocji składa się z sześciu etapów:
−
określenie odbiorców przekazu promocyjnego,
−
określenie celów promocji – cele informacyjne i sprzedaŜowe,
−
kształtowanie budŜetu promocji,
−
wybór kanału komunikacyjnego (wybór mediów: teletransmisyjne – telewizja, radio,
poczta elektroniczna i drukowane – plakaty, ogłoszenia, itp.),
−
przygotowanie wykonania przekazu i przygotowanie kampanii,
−
pomiar wyników promocji, tzw. auditing – ocena skuteczności kampanii
promocyjnej,
Na współczesnym rynku dóbr i usług istnieje wiele form promocji, takich jak:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
−
opakowanie i etykietowanie – jest integralną częścią produktu oraz narzędziem promocji,
wyróŜniającym dany produkt od produktów konkurencji, poniewaŜ wzbudza
zainteresowanie i zachęca do zakupu, (packaging and labelling – it is an integral part of
the product and a tool of the promotion which distinguishes a given product from the
products of competition, because it arouses interest and encourages to shopping),
−
sprzedaŜ osobista – jest to osobiste, bezpośrednie nakłanianie klienta przez handlowca do
zakupu określonych produktów, (personal sale – it is a personal, direct induction client to
buy given products by the tradesman),
−
promocja sprzedaŜy – jest to instrument słuŜący do zwiększenia sprzedaŜy, mający
wpływ na nabywców za pośrednictwem zachęt o charakterze materialnym, np. obniŜka
cen, upominki, (sales promotion – it is an instrument using to increasing of sales, having
an influence on purchasers by material encouragements, for instance, a discount, gifts),
−
promocja handlowa – jest to promocja skierowana do handlowców, a nie do finalnych
odbiorców, mająca na celu przekonanie handlowców do wprowadzania i eksponowania
produktów danej firmy w ich kanałach marketingowych i placówkach handlowych, (trade
promotion – it is a promotion directed to tradesmen, but not to finished purchasers, to sell
tradesmen on introduction and exposition a given company products in their marketing
channels and business establishments),
−
reklama – jest to kaŜda płatna forma informacji o firmie i jej produktach nadana przez
firmę przy uŜyciu medium, (advertisement/advert – it is each paid form of information
about company and its products, broadcasted by the company using a given medium),
−
public relations – jest to nawiązywanie dobrych relacji pomiędzy firmą a instytucjami,
partnerami rynkowymi z otoczenia firmy oraz budowanie, umacnianie pozytywnego
wizerunku firmy w opinii publicznej, wśród nabywców i partnerów, np. poprzez
organizowanie pikników połączonych z prezentacjami, „dni otwartej branŜy”, (public
relation – it is making a good partnership among the company and institutions, market
partners form the company environment and creation of, strengthens of positive company
image in public opinion, among purchasers and partners, for example, by organizing the
picnics connected with presentations, ‘open trade days’),
−
publicity − jest to utrzymywanie dobrych kontaktów z mass mediami poprzez:
zamawianie sponsorowanych audycji, sponsorowanych artykułów o firmie, finansowanie
kół naukowych i organizowanie konferencji prasowych, (publicity – it is keeping good
relations with mass media by ordering sponsored auditions, sponsored articles about
company, funding science circles and organising press conferences),
−
sponsoring – jest to finansowanie osoby lub instytucji o charakterze non profit przez
firmę w celu popularyzowania firmy, a promowanie produktu odbywa się przy okazji,
(sponsoring – it is a non profit person or institution funding by the company, but the
product promotion takes place by the way),
−
pomocnicze formy promocji – ich celem jest stwarzanie efektu synergii i moŜe to być
udział firmy w targach POLAGRA, organizowanie pokazów, degustacji w miejscach
sprzedaŜy czy produkcji, rozdawanie gadŜetów z logo firmy, (auxiliary promotion forms
– their aim is creation the synergy effect and it can be the company participation in trade
fair POLAGRA, show organisation, tasting organisation in places of sale or production,
giving gadgets with the company logo).
Relacjonowanie przebiegu spotkania słuŜbowego w języku angielskim
Do relacjonowania wypowiedzi uŜywa się w języku angielskim konstrukcji mowy
zaleŜnej, w której stosuje się następstwo czasów.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
Direct Speech – Mowa niezaleŜna
Indirect/Reported Speech – Mowa zaleŜna
Present Simple – ‘I cultivate crops’.
Past Simple – He said he cultivated crops.
Present Continuous – ‘We are cultivating
crops’.
Past Continuous – They said they were
cultivating crops.
Past Simple – ‘I cultivated crops’.
Past Perfect – He said he had cultivated crops.
s.
Past Continuous – ‘I wasn’t cultivating
any crops’.
Past Perfect Continuous – He said he hadn’t
been cultivating any crops.
Future Simple ‘I will cultivate crops’.
Would + infinitive – He said he would
cultivate crops.
W mowie zaleŜnej przytacza się, relacjonuje czyjąś wypowiedź, a nie cytuje się jej
dosłownie. Relacjonując wypowiedź współpracowników z firmy, naleŜy uŜywać słownictwa
branŜowego, zawodowego. W mowie zaleŜnej przekształceniu ulegają równieŜ okoliczniki
czasu, np. yesterday – before, tomorrow – the following day, now – then, a week ago –
previous week, itd. oraz zaimki osobowe. KaŜda wypowiedź w mowie zaleŜnej rozpoczyna
się czasownikiem wprowadzającym ‘said’ lub ‘told’. JeŜeli referowane są tzw. „prawdy
ogólne”, typu: The Moon goes round the Earth, wówczas nie stosuje się następstwa czasów,
czyli: He told me the Moon goes round the Earth.
Przykładowe relacjonowanie przebiegu spotkania słuŜbowego:
Mowa niezaleŜna: The director said: ‘We met to draw up the budget for the advertisement and
promotion of our company products. I hope you exactly studied the budget’. Mary told: ‘The
budget is too small and the cost of TV advert is quite high.’ The advertisement campaign is
very expensive but important for our company, so the budget must be bigger’ said John.
‘Thanks of it we will sell more fruit and vegetables from the farm and we earn a lot of money’
added Susan. ‘We look for new clients and markets so the advert is helpful for it’ told Mike.
‘I see. I suggest increasing the budget about 30%’ said the boss.
Mowa zaleŜna: The boss said that we had met to draw up the budget for the advertisement
and promotion of our company products. He hoped that we had exactly studied the budget.
Mary told that the budget was too small and the cost of TV advert was quite high. John said
that the advertisement campaign was very expensive but important for our company, so the
budget had to be bigger. Susan added that thanks of it we would sell more fruit and vegetables
from the farm and we would earn a lot of money. Mike told that we looked for new clients
and markets so the advert was helpful for it. The boss said that he saw and suggested
increasing the budget about 30%.
4.4.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie działania marketingowe naleŜy podjąć, aby osiągnąć sukces rynkowy?
2. Na czym polega działalność marketingowa pojedynczej firmy, gospodarstwa?
3. Jak naleŜy zdefiniować ‘merchandising’ w języku angielskim?
4. Jakie orientacje firm potrafisz określić po angielsku?
5. Czym jest marketing mix?
6. Jakie znasz strategie marketingowe firm w języku angielskim?
7. Jakie formy promocji potrafisz określić po angielsku?
8. Jak relacjonuje się przebieg spotkania słuŜbowego po angielsku?
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
4.4.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Po wysłuchaniu nagrania w języku angielskim na temat strategii marketingowych,
odpowiedz na pytania typu prawda/fałsz. Następnie wybierz dowolną firmę i zaprezentuj
ustnie w języku angielskim jej strategię.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać fragment materiału nauczania (pkt 4.4.1. w poradniku dla ucznia),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) wysłuchać ze zrozumieniem tekst w języku angielskim,
4) scharakteryzować strategie marketingowe i dokonać ich ustnej prezentacji w języku
angielskim,
5) przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.
WyposaŜenie stanowiska pracy:
−
magnetofon z kasetą lub płytą CD z nagranym tekstem,
–
kartki z pytaniami prawda/fałsz w języku angielskim,
–
słowniki dwujęzyczne i branŜowe,
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 6.
Przykładowy tekst do słuchania:
Product strategy includes all activities of companies leading to shape the structure of
production compatible with the goods purchasers’ needs.
Distribution strategy it is a set of operations and decisions connected with making the product
available in a given place and time suited the purchasers.
Price strategy includes the following strategies: Market plus strategy, market minus
strategy (also called market penetration strategy) and mixed strategy.
Promotion is the clients’ professional informing and encouraging purchasing the products of
a given company, but not their competition’s goods. In the promotion there should be
included information about exceptional features of the product usefulness.
1. Product strategy includes only some company activities.
2. Product strategy leads to sale all kinds of goods.
3. Distribution strategy makes the product available for purchasers.
4. Price strategy includes three kinds of strategies.
5. Promotion informs about company competition’s goods.
6. Promotion should include positive information about the product.
Ćwiczenie 2
Po wysłuchaniu nagrania na temat orientacji firm, odpowiedz na pytania dotyczące
słuchanego tekstu. Wybierz dowolną firmę lub gospodarstwo, zaprojektuj i zaprezentuj ustnie
w języku angielskim jej orientację.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać fragment materiału nauczania (pkt 4.4.1. w poradniku dla ucznia),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) wysłuchać ze zrozumieniem tekst w języku angielskim,
4) scharakteryzować orientację firmy i dokonać jej ustnej prezentacji w języku angielskim,
5) przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.
WyposaŜenie stanowiska pracy:
−
magnetofon z kasetą lub płytą CD z nagranym tekstem,
–
kartki z pytaniami w języku angielskim,
–
słowniki dwujęzyczne i branŜowe,
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 3
Po wysłuchaniu nagrania o spotkaniu słuŜbowym, opracuj jego ustną relację w języku
angielskim uŜywając mowy zaleŜnej. Następnie zaprezentuj ją Twoim współpracownikom.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać fragment materiału nauczania (pkt 4.4.1. w poradniku dla ucznia),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) wysłuchać ze zrozumieniem tekst w języku angielskim,
4) zrelacjonować spotkanie słuŜbowe w języku angielskim,
5) przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.
WyposaŜenie stanowiska pracy:
−
magnetofon z kasetą lub płytą CD z nagranym tekstem,
–
kartki z tekstem w języku angielskim,
–
słowniki dwujęzyczne i branŜowe,
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 4
Po wysłuchaniu nagrania o róŜnych formach promocji firmy, zaprojektuj dowolną formę
promocji Twojej firmy. Następnie zaprezentuj ją ustnie klientowi w języku angielskim.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać fragment materiału nauczania (pkt 4.4.1. w poradniku dla ucznia),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) wysłuchać ze zrozumieniem tekst w języku angielskim,
4) opracować i zaprezentować formę promocji firmy w języku angielskim,
5) przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
35
WyposaŜenie stanowiska pracy:
−
magnetofon z kasetą lub płytą CD z nagranym tekstem,
–
kartki z tekstem w języku angielskim,
–
słowniki dwujęzyczne i branŜowe,
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 6.
4.4.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak
Nie
1) określić orientację firm w języku angielskim?
2) określić strategie marketingowe w języku angielskim?
3) dokonać w języku angielskim ustnej prezentacji orientacji firmy?
4) słuchać ze zrozumieniem tekst w języku angielskim?
5) posługiwać się strukturami mowy zaleŜnej w języku angielskim?
6) zrelacjonować w języku angielskim przebieg spotkania słuŜbowego?
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
36
4.5. Etyka w agrobiznesie
4.5.1. Materiał nauczania
Reguły moralne w działalności gospodarczej
Reguły moralne w kaŜdej działalności gospodarczej mają uzasadnienie aksjologiczne,
które stanowi odwoływanie się do pewnych reguł moralnych oraz uzasadnienie
sprawnościowe, Ŝe etyczne postępowanie przynosi same korzyści. Firma prowadząca
działalność w dziedzinie agrobiznesu najlepiej zabezpieczy swoje interesy dbając o dobro
publiczne i kształtując swoje relacje z innymi na zasadzie zaufania. Zaufanie do firmy to
przekonanie, Ŝe interes osobisty właścicieli, kadry zarządzającej czy teŜ pracowników nie
będzie nadrzędną wartością wobec dobra klienta. Brak relacji zaufania zwiększa koszty
funkcjonowania firmy na rynku.
Tłumaczenie: The moral principles in each kind of business have their axiological
justification that represents referring to the certain moral rules and the efficient justification,
that ethical behaviour brings only benefits. The company running the business in agro
business area will protect the best its business dealings taking care of public welfare and
shaping its relations with the other according to principle of trust. The confidence to the
company it is a belief that the company owners’, management’s or employees’ business won’t
be overriding value towards the client’s welfare. The shortage of the confidence relation
increases the cost of the company functioning on the market.
Kodeks etyczny firmy i jego funkcje
Firmy posiadają róŜnorodne pod względem formalnym kodeksy etyczne, a wśród nich:
−
sformalizowane kodeksy – normy etyczne obowiązujące w danej firmie, (formalised code
−
ethical norms which are operative in a given company),
−
szkolenia – pracownicy są informowani i pouczani o konieczności przestrzegania
standardów etycznych (trainings – the workers are informed and instructed about
necessity of obeying the ethical standards),
−
komórka etyczna – nadzoruje przestrzeganie zasad etycznych w praktyce, systematycznie
je udoskonala, promuje etyczne postawy oraz wykrywa nieprawidłowości, itp. (ethical
cell – supervises obeying of ethical principles in practice, systematically improves them,
promotes ethical attitudes and detects irregularities, etc.).
−
Kodeksy etyczne pełnią w firmie następujące funkcje:
−
funkcja wewnętrzna – identyfikuje normy i wartości uznawane przez interesantów
z firmy i spoza niej, promuje zachowania etyczne, ustala relacje pracownik –
pracodawca, definiuje naduŜycia w firmie (internal function – identifies norms and values
recognised by the clients from the company and outsider of it, promotes ethical
behaviours, determines relations worker – employer, defines abuses in the company),
−
funkcja zewnętrzna – zobowiązuje firmę do prowadzenia działalności zgodnie z prawem,
obliguje do podjęcia odpowiedzialności w stosunku do interesantów z firmy i spoza niej,
(external function – commits company to running a business according to the law, obliges
to taking up responsibility in relation to clients from the company and outside of it).
Odpowiedzialności producenta za wytworzone dobra i usługi
Istnieją teorie odpowiedzialności producenta za wytworzone dobra i usługi:
−
teoria kontraktu – odpowiedzialność spoczywa na producencie i konsumencie, poniewaŜ
jest wynikiem wzajemnych zobowiązań przyjętych przez partnerów w umowie.
Producent musi zapewnić konsumentowi produkt zgodny z warunkami umowy kupna –
sprzedaŜy; (Contract theory – the responsibility rests with the producer and consumer,
because it is a result of mutual commitments accepted by the partners in the contract. The
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
37
producer must assure consumer the product unanimous with the conditions of the
purchase – sale contract);
−
teoria naleŜytej staranności – zgodnie z etyką, to producent lub dostawca zobowiązany
jest do zachowania naleŜytej staranności, gdyŜ odpowiada on za jakość i trwałość
oferowanych dóbr. Ta zasada jest istotna w sprzedaŜy takich produktów, których
uŜytkowanie wiąŜe się z moŜliwością powstania szkód na skutek wad produktu; (Proper
care theory – according to ethics, the producer or supplier is obliged to keeping the
proper care, because he is responsible for quality and durability offered goods. This
principle is important in sale such products which using is connected with the ability of
making damages as a result of product defects);
−
teoria kosztów społecznych – jest ona stosowana wtedy, gdy nie moŜna określić jednego,
głównego sprawcy wypadku. Za przyczyny wypadku odpowiedzialność ponosi zwykle
jeden producent, gdyŜ jest on mocniejszą stroną niŜ konsument. Producent ma same
obowiązki wobec konsumenta, zaś konsument ma prawo Ŝądania, np. odszkodowania za
poniesione straty. (Public cost theory – it is used when determining one main culprit of
the accident is impossible. One producer usually holds responsibility for the
circumstances of the accident, because he is strengthen than the consumer. The producer
has only obligations towards the consumer, but the consumer has a right to demand, for
instance, compensation for suffered losses).
Główne zasady etyczne w agrobiznesie
Podstawowymi zasadami etycznymi w pracy technika agrobiznesu są:
−
zasada tajemnicy zawodowej – zakaz podawania do publicznej wiadomości pewnych
informacji związanych z zawodem, w agrobiznesie mogą to być techniki produkcji
roślinnej, metody upraw warzyw, zbóŜ, stosowanie strategii marketingowych, dochód
firmy, jej obroty, mocne i słabe punkty; (principle of professional secret – a ban of
announce some information connected with the job, in agro business there can be
techniques of vegetable production, methods of vegetable, cereals cultivation, using of
marketing strategies, the company revenue, its turnover, good and bad points);
−
zasada tajemnicy powiernictwa – informacje przekazane przez klienta, np. jego dane
osobowe, nie powinny być przekazywane dalej w celu ich powielania i wyjawiania
innym osobom czy instytucjom, ale mogą być wykorzystane do identyfikacji danej
osoby; (principle of trusting secret – the information passed on by client, for instance, his
personal details, shouldn’t be passed on further for duplicating and revealing other people
or institutions, but they can be used for a given person identification);
−
zasada dobra klienta – wszelkie działania zawodowe powinny być ukierunkowane na
dobro klienta, czyli rzetelnie informować go o wszystkich aspektach prowadzonych
z nim interesów, np. o gatunkach produktów, moŜliwości ich wyboru, moŜliwości
negocjacji cen, itp. Klient powinien otrzymać wszystkie informacje o produkcie, np.
o terminie przydatności do spoŜycia, warunkach transportu, przechowywania,
o sytuacjach prawnych, składaniu reklamacji, itd. (client’s welfare principle – all
professional activities should be directed on client’s welfare, that is, inform him reliably
about all aspects of running business with him; for example, about brands of products,
possibility of choice them, possibility of price negotiation, etc. The client should receive
all information about the product, for example, about selling-by date, transport, storing
conditions, about legal situations, making of complaint, etc.);
−
zasada odpowiedzialności moralnej – odnosi się do samokrytycyzmu, uczy przyznawania
się do popełnionych uchybień oraz podejmowania działań naprawiających błędy.; (moral
responsibility principle – relates to self-criticism, teaches admitting to made errors and
taking actions rectifying mistakes).
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
38
Opracowanie scenariusza i przeprowadzenie rozmowy z przedstawicielem firmy
handlowej
Przeprowadzenie rozmowy z przedstawicielem firmy handlowej i kaŜdym klientem,
współpracownikiem firmy wiąŜe się ze stosowaniem zasad etycznych obowiązujących
w agrobiznesie, takich jak rzetelne udzielanie informacji, podpisywanie kontraktów
korzystnych, dla obu stron, a nie jednej, profesjonalne przygotowanie do rozmowy, uczciwe
negocjacje, itd.
Oto przykładowy scenariusz rozmowy:
−
przedstawienie firmy i jej specyfiki (company introduction and its specificity),
−
prezentacja wartości towaru (goods value presentation),
−
negocjowanie warunków sprzedaŜy (sale conditions negotiations),
−
porozumienie między firmami lub kontrakt (agreement between companies or contract),
−
finalizacja i dopełnienie warunków kontraktu (finalizing and fulfilling of the contract
conditions).
Przykładowa rozmowa z przedstawicielem firmy handlowej:
CM – Company Manager (kierownik firmy), SR – Sales Representative (przedstawiciel
handlowy)
SR: Good morning. (Dzień dobry.)
CM: Good morning. (Dzień dobry.)
SR: My name is John Nowak and I’m a sales representative of Feed Company. We sell the
best quality fodders for farm animals. (Dzień dobry. Nazywam się Jan Nowak i jestem
przedstawicielem handlowym firmy Karma. Sprzedajemy najlepszej jakości pasze dla
zwierząt hodowlanych.)
CM: I see. Have you got any fodder for pigs? (Rozumiem. Czy macie jakąś paszę dla świń?)
SR: Yes, certainly. We have got a special pigs’ fodder which contains vitamins and mineral
components. (Tak, oczywiście. Mamy specjalną paszę dla świń, która zawiera witaminy
i składniki mineralne.)
CM: How much does the fodder cost? (Ile kosztuje ta pasza?)
SR: One tonne costs 900 zlotys. (Jedna tona kosztuje 900 złotych.)
CM: We need about one tonne of fodder per month. Could you deliver us one tonne of fodder
each month per one year? (Potrzebujemy około jednej tony paszy miesięcznie. Czy
moglibyście dostarczać nam jedna tonę paszy kaŜdego miesiąca przez rok?)
SR: Yes, of course. Can we sign the contract? (Tak, oczywiście. Czy moŜemy podpisać
kontrakt?)
CM: I think so, and we must fulfill the conditions of the contract, that is the price will not
change, you will deliver the fodder on time and our company will pay for the fodder regularly
for your account. (Myślę, Ŝe tak i musimy dopełnić warunków kontraktu, czyli cena się nie
zmieni, dostarczycie paszę na czas, a nasza firma będzie płacić regularnie na wasze konto.)
SR: Yes sir. We just have such conditions in our contracts. Could you sign this document,
please? (Tak proszę Pana. Właśnie takie warunki mamy w naszych kontraktach. Czy mógłby
Pan podpisać ten dokument?)
CM: Yes, certainly. Here you are. (Tak, oczywiście. Proszę.)
SR: Thank you, sir. That’s all. (Dziękuję. To wszystko.)
CM: Thank you. Good bye. (Dziękuję. Do widzenia.)
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
39
4.5.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie uzasadnienie mają reguły moralne?
2. Jakie znasz w języku angielskim rodzaje kodeksów etycznych firm?
3. Jakie znasz w języku angielskim funkcje kodeksów etycznych firm?
4. Jakie znasz w języku angielskim teorie odpowiedzialności producenta za wytworzone
dobra i usługi?
5. Jakie znasz w języku angielskim główne zasady etyczne w agrobiznesie?
6. Z jakich etapów składa się w języku angielskim scenariusz rozmowy z przedstawicielem
firmy handlowej?
7. Jak naleŜy przeprowadzić w języku angielskim rozmowę z przedstawicielem firmy
handlowej?
4.5.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Po wysłuchaniu nagrania w języku angielskim na temat zasad etycznych w agrobiznesie,
ułóŜ pytania w języku angielskim do wysłuchanego tekstu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać fragment materiału nauczania (pkt 4.5.1. w poradniku dla ucznia),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) wysłuchać ze zrozumieniem tekst w języku angielskim,
4) scharakteryzować w języku angielskim zasady etyczne obowiązujące w agrobiznesie,
5) ułoŜyć pytania w języku angielskim,
6) przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.
WyposaŜenie stanowiska pracy:
−
magnetofon z kasetą lub płytą CD z nagranym tekstem,
−
kartki z tekstem do słuchania w języku angielskim,
−
słowniki dwujęzyczne i branŜowe,
−
przybory do pisania,
−
literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Po wysłuchaniu nagrania rozmowy z przedstawicielem firmy handlowej w języku
angielskim, ułóŜ podobną rozmowę wraz z jej scenariuszem. Następnie przeprowadź
rozmowę stosując zasady etyczne obowiązujące w agrobiznesie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać fragment materiału nauczania (pkt 4.5.1. w poradniku dla ucznia),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) wysłuchać ze zrozumieniem tekst w języku angielskim,
4) ułoŜyć scenariusz rozmowy w języku angielskim,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
40
5) przeprowadzić rozmowę w języku angielskim,
6) scharakteryzować zasady etyczne obowiązujące w agrobiznesie,
7) przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.
WyposaŜenie stanowiska pracy:
−
magnetofon z kasetą lub płytą CD z nagranym tekstem,
–
kartki z tekstem do słuchania w języku angielskim,
–
słowniki dwujęzyczne i branŜowe,
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 3
Po wysłuchaniu nagrania w języku angielskim na temat kodeksów etycznych, wypisz
z niego polecenia i komendy instruktora. Następnie przeprowadź inscenizację, w której
wydajesz pracownikom Twojej firmy instrukcje i polecenia dotyczące stosowania zasad
etycznych w agrobiznesie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać fragment materiału nauczania (pkt 4.5.1. w poradniku dla ucznia),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) wysłuchać ze zrozumieniem tekst w języku angielskim,
4) rozróŜnić usłyszane komendy i polecenia w języku angielskim,
5) wydać instrukcje i polecenia w języku angielskim,
6) scharakteryzować zasady etyczne obowiązujące w agrobiznesie,
7) przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.
WyposaŜenie stanowiska pracy:
−
magnetofon z kasetą lub płytą CD z nagranym tekstem,
–
kartki z tekstem do słuchania w języku angielskim,
–
słowniki dwujęzyczne i branŜowe,
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 6.
4.5.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak
Nie
1) posługiwać się słownictwem z zakresu etyki w języku angielskim?
2) ułoŜyć pytania w języku angielskim?
3) ułoŜyć scenariusz rozmowy w języku angielskim?
4) przeprowadzić rozmowę z przedstawicielem firmy handlowej
w języku angielskim?
5) słuchać ze zrozumieniem tekstu w języku angielskim?
6) rozróŜnić usłyszane komendy i polecenia w języku angielskim?
7) wydać instrukcje i polecenia w języku angielskim?
8) posługiwać się słownikami dwujęzycznymi i branŜowymi?
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
41
5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ
INSTRUKCJA DLA UCZNIA
1. Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do kaŜdego zadania dołączone są 4 moŜliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie testu masz 35 min.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
−−−−
instrukcja,
−−−−
zestaw zadań testowych,
−−−−
karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Termin „agricultural products” naleŜy przetłumaczyć na język polski jako
a) towary rolnicze.
b) produkty rolne.
c) produkty agrokulturowe.
d) artykuły agrokulturowe.
2. Termin „produkcja rynkowa” znaczy w języku angielskim
a) market cultivating.
b) marketable output.
c) cultivation for market.
d) crop for cash.
3. Do redagowania definicji w języku angielskim uŜywa się
a) relative pronouns.
b) personal pronouns.
c) prepositions.
d) past participles.
4. Definicja – „it is a quantity of goods and services at the market of material goods and
services which is offered for sale in a given price and specific time” określa
a) jakość.
b) ilość.
c) podaŜ.
d) popyt.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
42
5. Termin „obrót pienięŜny” („financial / monetary turnover”) powinien być zdefiniowany
a) the transaction of sale that dues are regulated in credits.
b) the transaction of purchasing that dues are regulated in stocks.
c) the transaction of acquiring or sale which dues are not regulated in cash.
d) the transaction of purchasing-sale which dues are regulated in cash or cash cheques.
6. Prawidłowy zwrot rozpoczynający rozmowę telefoniczną w języku angielskim to
a) Can I speak to Mr Wilson, please?
b) Can I speak with Mr Wilson, please?
c) Can I speaking for Mr Wilson, please?
d) Can I to speak to Mr Wilson, please?
7. Definicja – „it is a system of correlations and dependences between particular company
departments and cells” określa
a) company organisational cells.
b) company structure organisation.
c) company department organisation.
d) company management dependences.
8. W strukturze organizacyjnej firmy za magazynowanie jest odpowiedzialny
a) marketing department.
b) finance department.
c) production department.
d) personnel department.
9. Obowiązki działu marketingu (Marketing Department) w firmie to
a) sale realisation.
b) leading of trade politics.
c) market analysing.
d) sale realisation, leading of trade politics and market analysing.
10. W organizacji firmy mogą zachodzić następujące relacje
a) hierarchical, functional, informative, spatial, technological.
b) hierarchical, functional, spatial.
c) hierarchical, functional, informative, technological.
d) hierarchical, informative, spatial.
11. WyróŜnia się następujące schematy organizacji firmy
a) linear structure, functional structure.
b) functional structure, panel and linear structure.
c) linear structure, functional structure, panel and linear structure.
d) panel and linear structure.
12. Merchandising to
a) a set of all marketing operations which activates the sale of the company products.
b) a file of all marketing tools that have an influence on the company promotion.
c) a set of all company activities which create its positive image.
d) a file of all company departments that cooperate with the purchaser.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
43
13. Definicja – „it is a modern and dynamic orientation, because the priority for workers and
management is the purchaser of their products” odnosi się do
a) sale orientation.
b) productive orientation.
c) marketing orientation.
d) all of them.
14. Marketing mix składa się z czterech zmiennie zaleŜnych elementów
a) product, distribution, advertisement, sale.
b) product, distribution, price, promotion.
c) price, distribution, product, consumer.
d) price, promotion, product, merchandising.
15. Definicja – „the companies establish the prices of their products on higher level than the
products’ prices offered by the competition” określa
a) mixed strategy.
b) market minus strategy.
c) promotion strategy.
d) market plus strategy.
16. Dokończ zdanie – formulation of the promotion strategy consists of
a) two stages.
b) four stages.
c) six stages.
d) ten stages.
17. Dokończ zdanie – packaging and labelling is
a) an integral part of the product and a tool of the promotion.
b) an additional part of the product.
c) only a tool of the promotion.
d) none of them.
18. W wizerunku firmy powinny być wyróŜnione następujące elementy
a) brand, name, logo, colour, age, tradition, market behaviours.
b) the offer of products, marketing strategy, company’s politics.
c) financial potential, company’s mission, perspectives for the future.
d) all of them.
19. Pod względem formalnym rozróŜnia się następujące kodeksy etyczne firm
a) formalised codes.
b) trainings.
c) ethical cells.
d) all of them.
20. Główne zasady etyczne w agrobiznesie to
a) principle of professional secret.
b) moral responsibility principle.
c) client’s welfare principle.
d) all of them.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
44
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko...............................................................................
Rozwijanie sprawności mówienia i rozumienia ze słuchu
Zakreśl poprawną odpowiedź
Nr zadania
Odpowiedzi
Punkty
1
a
b
c
d
2
a
b
c
d
3
a
b
c
d
4
a
b
c
d
5
a
b
c
d
6
a
b
c
d
7
a
b
c
d
8
a
b
c
d
9
a
b
c
d
10
a
b
c
d
11
a
b
c
d
12
a
b
c
d
13
a
b
c
d
14
a
b
c
d
15
a
b
c
d
16
a
b
c
d
17
a
b
c
d
18
a
b
c
d
19
a
b
c
d
20
a
b
c
d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
45
6. LITERATURA
1. Business English, CD 1, Wydawnictwa Interaktywne Young Digital Poland SA, Gdańsk 2006
2. Corbeil J.-C.: Wielojęzyczny słownik wizualny. Polski. Angielski. Niemiecki. Francuski.
Leksykon tematyczny. Wydawnictwo Wilga, Warszawa 1996
3. France C., Mann P., Kolossa B.: Ekonomia. Angielsko-polski słownik tematyczny.
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002
4. Jastrzębska-Okoń I.: Polsko-angielski słownik tematyczny. Harald G., Warszawa 1997
5. Jaślan J., Jaślan H.: Słownik terminologii prawniczej i ekonomicznej angielsko-polski.
WP, Warszawa 2004
6. Kienzler I.: Słownik terminologii komputerowej angielsko-polski i polsko-angielski.
Ivax, Gdynia 2003
7. Komosa A: Szkolny słownik ekonomiczny. Ekonomik, Warszawa 1999
8. Kopestyńska Z.: English for the Capital Market. PWE, Warszawa 1996
9. Lukszyn J.: Wielojęzyczny słownik modułowy. Avans, Warszawa 2001
10. Pawłowska B.: Business Letters. PWE, Warszawa 2001
11. Praktyczny słownik angielsko-polski i polsko-angielski. Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 2002
12. Rachwalska J., Tkaczyk J.: Wszystko jest obrazem… Kształtowanie wizerunku
przedsiębiorstwa. www.marketing.rynkologia.home.pl
13. Rosenbaum O.: Praktyczny słownik komputerowy angielsko-polski i polsko-angielski.
Wydawnictwo REA, Warszawa 2001
14. Słownik handlowy angielsko-polski. PWE, Warszawa 1991
15. Strobel H., Szaro L., Józwiak W.: Niemiecko-angielsko-polski słownik pojęć
ekonomiczno-rolniczych. MRiRW, Warszawa 2004
16. Tittenbrun M.: DuŜy słownik polsko-angielski i angielsko-polski. Kastor, Warszawa 2001
17. Wielki słownik angielsko-polski i polsko-angielski. Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 2004
18. Wzory listów angielskich. WP, Warszawa, 2002