„Przedstaw osiągnięcia cywilizacyjne ludów Starożytnego Wschodu”.

Swoją pracę chciałabym rozpocząć od wyjaśnienia pojęcia cywilizacja.
Cywilizacja jest to stopień rozwoju społecznego i kultury materialnej, osiągnięty w
danym

etapie

rozwoju

społeczno-historycznego.

Tak

więc

osiągnięciami

cywilizacyjnymi ludów Starożytnego Wschodu możemy nazwać wszystkie przemiany,
które zaszły w owej epoce, zarówno w dziedzinie wynalazków praktycznych,
osiągnięć organizacyjnych oraz w kulturze. W swojej wypowiedzi chciałabym
rozważyć osiągnięcia cywilizacyjne ludów starożytnego Egiptu, Indii, Chin oraz
Babilonii. W pierwszej kolejności należałoby skupić się na osiągnięciach
organizacyjnych tychże państw.
Do osiągnięć organizacyjnych ludów Starożytnego Wschodu zaliczamy przede
wszystkim założenie państwa. Przykładem pierwszej dobrze zorganizowanej struktury
państwowej może być Egipt. Proces powstawania państwa egipskiego przyspieszyła
konieczność koordynacji prac irygacyjnych wzdłuż całej doliny Nilu. Zbudowanie
tejże sieci irygacyjnej wymagało dobrej organizacji pracy, a także osadzenia na
miejscach kierowniczych ludzi, którzy posiadali ogromną wiedzę na temat Nilu.
Potrzebowano również sprawnej sieci do przekazywania informacji o tym, co działo
się na poszczególnych odcinkach rzeki. Ta potrzeba i umiejętność organizowania prac
na wielką skalę stała się podstawą do utworzenia państwa egipskiego. Również inne
ludy Starożytnego Wschodu tworzyły swoje państwa z podobnych przyczyn.
Cywilizacje Starożytnego Wschodu utworzyły także miasta. Powstawały one
najczęściej w dolinach wielkich rzek. Miasto w owych odległych czasach było dużą
osadą liczącą kilka tysięcy mieszkańców. Dopiero później powstały miasta kilkunastu
lub kilkudziesięciotysięczne. Miasto pełniło funkcję miejsca sprawowania władzy.
Tutaj rezydowała grupa rządząca, tu składano ofiary bogom. Z tych właśnie powodów
budowano w nim świątynie, magazyny, pomieszczenia dla urzędników i domostwa dla
przywódców. Z powstaniem struktur państwowych i miast łączy się potrzeba coraz
większej pracy urzędników państwowych, którzy aby ułatwić sobie pracę wprowadzili
pismo. Sądzi się, że wynalazek pisma jest dziełem urzędników sumeryjskich
zatrudnionych w świątyniach, gdyż to im powierzono zarządzanie całym terytorium
miasta. Około 3200 r. p.n.e. wprowadzili oni pismo klinowe. Wynalazek pisma służył
do rejestrowania danin, ilości produktów złożonych w magazynach, wydatków i
przychodów oraz do notowania stanu prac, utrwalania rozporządzeń królewskich itp.
Natomiast pismo alfabetyczne, którego poszczególnym znakom, literom odpowiadają
określone dźwięki mowy ukształtowało się w drugiej połowie II tysiąclecia p.n.e. na
terenie Fenicji lub Palestyny.
Następnym osiągnięciem organizacyjnym było utworzenie kodeksu prawnego
przez władcę Babilonii – Hammurabiego. „Kodeks Hammurabiego” zawiera łącznie
280 paragrafów. Podstawą przepisów „Kodeksu Hammurabiego” są zenickie normy
prawne, w tym zasada „oko za oko, ząb za ząb”. Obok prawa karnego postanowienia
obejmują obszerne regulacje z zakresu handlu, zarządzania i życia codziennego.
„Kodeks Hammurabiego” nie był jednak pierwszą modyfikacją prawa zwyczajowego.
Przypuszcza się, że najstarszy kodeks praw został stworzony przez króla Urnammu.
Jednak „Kodeks Hammurabiego” znacznie wykraczał poza pierwsze próby.

Do wynalazków praktycznych możemy zaliczyć w Egipcie podział roku
słonecznego na 365 dni, ułożenie kalendarza, podział roku na 12 miesięcy. Egipcjanie
prowadzili też obliczenia na powierzchnie i objętości brył geometrycznych.
Babilończycy zaś opracowali system miar i wag ( łokieć i talent ), wprowadzili do
kalendarza tygodnie, wynaleźli zegar, podzielili dobę na 24 godziny ( godziny na
minuty, minuty na sekundy), w geometrii wprowadzili mierzenie kątów w stopniach.
Natomiast Chińczycy jako pierwsi zaczęli wyrabiać szkło, jedwab, porcelanę.
Wynaleźli też papier, czcionkę drukarską. Znali również proch strzelniczy i igłę
magnetyczną. W Indiach wprowadzono system dziesiętny i zaczęto używać cyfr
zwanych „arabskimi”.
Kolejnymi osiągnięciami cywilizacyjnymi są osiągnięcia w dziedzinie kultury.
Zaliczyć do nich można wszystkie dzieła związane z religią, zarówno dzieła
plastyczne, jak i literackie. Przykładem są liczne malowidła, posągi bogów oraz
modlitwy buddyjskie.. W owych czasach w Chinach powstały już pierwsze biblioteki.
Przetrwałe do dziś budowle świadczą o wspaniałej architekturze. Imponującym
przykładem dawnych budowli są też na pewno egipskie piramidy: Cheopsa, Chefrena i
Mykerinosa. Te monumentalne budowle są również świadectwem sprawnej
organizacji państwowej ( budowano je w porze wylewów, gdy chłopska część ludności
nie pracowała na polach ), gospodarczego rozwoju Egiptu, a jednocześnie wyrazem
pełnego przenikania się życia politycznego i religijnego.
Uważam, że osiągnięcia ludów Starożytnego Wschodu stały się fundamentem
dzisiejszego stanu techniki. Niektóre wynalazki praktyczne tamtych czasów są do dziś
wykorzystywane, jak na przykład podział doby. Pismo wynalezione przez
starożytnych ludzi dało podstawę do stworzenia, a nawet stworzyło nasze dzisiejsze
pismo. Natomiast kultura i sztuka dają nam możliwość głębszego poznania
Starożytności.

Nadełała:
Karolina Barczyk
[e-mail]