Dodatki i ulgi dla niepeønosprawnych

Ewa Furtak 2012-03-20, ostatnia aktualizacja 2012-03-20 14:24:52.0

W jaki sposób ubiega si o wydanie orzeczenia o niepeønosprawno ci? Komu przysøuguje renta? Sprawd ,
jakie przywileje nale si niepeønosprawnym

60-letni pan Karol z Katowic cierpi na chorob Parkinsona. Na pocz tku objawy byøy praktycznie niedostrzegalne, ale z
czasem choroba zacz øa post powa . Pan Karol poruszaø si z coraz wi kszym trudem, pojawiøy si problemy z
mówieniem. Uznaø, e najwy szy czas, aby skorzysta z przywilejów nale nych osobom niepeønosprawnym. Pan Karol
b dzie miaø tak mo liwo dzi ki otrzymaniu orzeczenia o niepeønosprawno ci, które stanowi prawne potwierdzenie
statusu choroby.

Orzeczenie o niepeønosprawno ci

Wydawaniem orzecze zajmuj si powiatowe zespoøy do spraw orzekania o niepeønosprawno ci, w skøad których
wchodz lekarze, psychologowie, doradcy zawodowi i specjali ci z innych dziedzin. Przy ka dym zespole powinien
dziaøa punkt, udzielaj cy niezb dnych informacji na temat wszelkich formalno ci oraz trybie post powania.

Jak uzyska takie orzeczenie? Przede wszystkim nale y si zgøosi do wøa ciwego dla miejsca zamieszkania zespoøu,
zøo y wniosek o wydanie orzeczenia wraz z za wiadczeniem otrzymanym od lekarza prowadz cego z opisem stanu
zdrowia oraz komplet dokumentacji medycznej dotycz cej przebiegu leczenia. Warto wiedzie . Za wiadczenie
lekarskie powinno zosta wydane nie wcze niej ni 30 dni przed dniem zøo enia wniosku. W przeciwnym razie, straci
ono wa no i trzeba b dzie procedur powtórzy .

Po dopeønieniu formalno ci czekamy na wyznaczenie terminu stawienia si przed komisj orzekaj c . Je li z uwagi na
stan zdrowia nie mo emy si zjawi na spotkaniu, mo emy wyst pi o zaoczne rozpatrzenie sprawy. Ale musimy wtedy
dostarczy za wiadczenie lekarskie o stanie zdrowia uniemo liwiaj cym stawienie si przed komisj osobi cie.

Warto wiedzie . Komisja wydaj c orzeczenie bierze pod uwag nie tylko sam stan zdrowia, ale tak e m.in.
wykonywany zawód, wyksztaøcenie, mo liwo poprawy sprawno ci. Osobom, powy ej 16. roku ycia wydawane s
orzeczenia o stopniu niepeønosprawno ci: lekkim, umiarkowanym lub znacznym. U dzieci do 16. roku ycia orzeka si o
niepeønosprawno ci bez okre lania stopnia. Orzeczenie mo e by wydane na czas okre lony lub nieokre lony.
Ubiegaj cemu si o orzeczenie przysøuguje prawo odwoøania od decyzji komisji w terminie 14 dniu od dnia wydania
orzeczenia. Odwoøanie wnosi si w formie pisemnej do Wojewódzkiego Zespoøu ds. Orzekania o Niepeønosprawno ci.
Nale y wiedzie , e orzeczenie nie jest wydawane raz na zawsze. Je li np. pan Karol dostaøby orzeczenie o lekkim
stopniu niepeønosprawno ci, a z czasem jego stan zdrowia ulegøby pogorszeniu, mo e stara si o wydanie nowego
orzeczenia o stopniu niepeønosprawno ci.

Krótszy czas pracy

W powszechnej opinii panuje przekonanie, e otrzymanie orzeczenia o niepeønosprawno ci jest równoznaczne z
zakazem wykonywania pracy. Tymczasem, osoby niepeønosprawne mog pracowa pod warunkiem, e lekarz
medycyny pracy nie znajdzie ku temu przeciwwskaza . Nale si im jednak specjalne przywileje .

Od 1 stycznia 2012 roku czas pracy osoby zaliczanej do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepeønosprawno ci
zostaø wydøu ony z 7 do 8 godzin dziennie (z 35 do 40 godzin w wymiarze tygodniowym). Oznacza to, e wszystkie
osoby niepeønosprawne - niezale nie od stwierdzonego stopnia niepeønosprawno ci - obowi zuje taka sama
maksymalna dobowa i tygodniowa norma czasu pracy. Wyj tek stanowi przypadek, gdy lekarz medycyny pracy wyda
za wiadczenie o celowo ci skrócenia normy czasu pracy. Wówczas pracodawca ma obowi zek zastosowa si do
sugestii lekarza i zapewni niepeønosprawnemu skrócony czas pracy, przy czym - uwaga - nie mo e obni y mu pensji.
Osoba niepeønosprawna nie mo e równie pracowa w nocy, ani w godzinach nadliczbowych.

Dodatkowa przerwa

Krótszy czas pracy to nie jedyny przywilej. Osoba niepeønosprawna ma prawo do dodatkowej, pi tnastominutowej
przerwy w pracy, któr mo e przeznaczy na odpoczynek czy gimnastyk . Pracownikowi ze znacznym lub
umiarkowanym stopniu niepeønosprawno ci przysøuguje w roku kalendarzowym dodatkowy urlop wypoczynkowy w
wymiarze 10 dni roboczych. Osoby z takim orzeczeniem maj równie prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem
prawa do wynagrodzenia w wymiarze do 21 dni roboczych w roku kalendarzowym w celu wyjazdu na turnus
rehabilitacyjny (nie cz ciej ni raz w roku), a tak e w celu wykonania bada specjalistycznych, czy zakupu sprz tu
ortopedycznego, je eli nie mo na tego zrobi po godzinach pracy.

Przywileje na drodze

Karta parkingowa uprawnia osoby o obni onej sprawno ci ruchowej do parkowania pojazdów w miejscach specjalnie do
tego przeznaczonych, tzw. kopertach. Ale nie tylko. Je li posiadamy tak kart , nie mamy obowi zku stosowania si do
niektórych znaków drogowych takich jak np. "zakaz postoju" lub "zakaz ruchu w obu kierunkach". Z tych przywilejów
mo e równie korzysta kierowca przewo cy osob niepeønosprawn posiadaj c tak kart . Warunkiem otrzymania
karty parkingowej jest posiadanie orzeczenia o niepeønosprawno ci. Osoby niepeønosprawne maj tak e prawo do
ró nych ulg w rodkach transportu publicznego. I tak np. osoby ze znacznym stopniem niepeønosprawno ci maj prawo
do 49 proc. zni ki przy przejazdach poci gami osobowymi i do 37 proc. - przy przejazdach poci gami pospiesznymi i
ekspresowymi.

Przystosowanie mieszkania

Osoby, które maj køopoty z poruszaniem si i posiadaj orzeczenie o niepeønosprawno ci, mog stara si o
dofinansowanie z Pa stwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepeønosprawnych do tzw. likwidacji barier
architektonicznych w swoim mieszkaniu. Otrzymane pieni dze mo emy przeznaczy np. na przystosowanie øazienki,
likwidacj progów czy wymian podøogi na antypo lizgow .

Formalno ci zaøatwia si za po rednictwem centrum pomocy rodzinie lub o rodka pomocy spoøecznej. Wysoko
dofinansowania wynosi do 80 proc. kosztów przedsi wzi cia, nie wi cej jednak ni do wysoko ci 15-krotnego
przeci tnego wynagrodzenia.

Warto pami ta . Nie trzeba by wøa cicielem mieszkania, by ubiega si o dofinansowanie likwidacji barier. W takiej

Strona 1 z 2

Dodatki i ulgi dla niepeønosprawnych

2012-03-21

http://wyborcza.pl/2029020,97654,11379070.html?sms_code=

sytuacji trzeba jednak przedstawi pisemn zgod wøa ciciela lokalu.

Turnus rehabilitacyjny

Raz w roku osoby posiadaj ce orzeczenie o niepeønosprawno ci mog stara si o wyjazd na turnus rehabilitacyjny
dofinansowany przez PFRON. Podstaw ubiegania si o dofinansowanie jest skierowanie wystawione przez lekarza. W
niektórych przypadkach, na zalecenie lekarza, dofinansowany zostaje równie wyjazd opiekuna osoby
niepeønosprawnej. Na dotacj jest szansa tylko wtedy, gdy dochód w rodzinie przypadaj cy na osob nie przekracza 50
proc. przeci tnego wynagrodzenia, a w przypadku osoby samotnej - 65 proc.

Kwota dofinansowania mo e by ró na. Najwi ksze, bo w wysoko ci 27 proc. przysøuguje osobom ze znacznym
stopniem niepeønosprawno ci, dzieciom do 16 roku ycia z orzeczeniem o niepeønosprawno ci oraz osobom
niepeønosprawnym w wieku od 16 do 24 lat ucz cym si i niepracuj cym.

Zasiøki i dodatkowy pokój

Zasiøek piel gnacyjny to wiadczenie przyznawane niepeønosprawnym na przynajmniej cz ciowe pokrycie kosztów
opieki i pomocy niezale nie od wysoko ci dochodu. Kwota zasiøku piel gnacyjnego wynosi obecnie 153 zø miesi cznie.
Decyzja o ewentualnej podwy ce tego wiadczenia zapadnie w listopadzie 2012 roku. Zasiøek piel gnacyjny przysøuguje
osobie niepeønosprawnej w wieku powy ej 16 roku ycia, legitymuj cej si orzeczeniem o znacznym stopniu
niepeønosprawno ci oraz osobie, która uko czyøa 75 lat. Ponadto zasiøek piel gnacyjny przysøuguje osobie powy ej 16
roku ycia z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepeønosprawno ci je eli niepeønosprawno powstaøa przed 21.
rokiem ycia. Do zasiøku maj prawo równie niepeønosprawne dzieci. Formalno ci zaøatwia si w o rodku pomocy
spoøecznej. Orzeczenie o niepeønosprawno ci mo e mie adnotacj o prawie osoby niepeønosprawnej do zamieszkania
w oddzielnym pokoju. Daje to mo liwo doliczenia dodatkowej powierzchni mieszkaniowej (15 mkw) przy ubieganiu si
o dodatek mieszkaniowy.

Orzeczenie to nie renta

Posiadanie orzeczenia o niepeønosprawno ci lub o stopniu niepeønosprawno ci jest prawnym potwierdzeniem statusu
osoby niepeønosprawnej, umo liwiaj ce korzystanie ze wiadcze i przywilejów, ale nie mo e stanowi podstawy do
ubiegania si o rent z ubezpieczenia spoøecznego. Orzeczeniem na cele rentowe jest orzeczenie o niezdolno ci do
pracy wydawane przez lekarzy orzeczników ZUS. Aby otrzyma rent z tego tytuøu nale y speønia kilka warunków.
Przede wszystkim musimy zosta uznani za niezdolnych do pracy. Po drugie renta przysøuguje tylko osobom
ubezpieczonym. Trzeba te mie wymagan przepisami odpowiedni ilo okresów skøadkowych i nieskøadkowych.
Okresy skøadkowe to przede wszystkim okresy ubezpieczenia, czyli np. pracy na podstawie umowy o prac , czynnej
søu by wojskowej, pobierania zasiøku macierzy skiego. Okres nieskøadkowy to czas, kiedy nie byøy odprowadzane
skøadki, czyli czas nauki w szkole wy szej na jednym kierunku, pod warunkiem uko czenia tej nauki, czas pobierania
zasiøku opieku czego, chorobowego lub rehabilitacyjnego. Aby ubiega si o przyznanie renty z tytuøu niezdolno ci do
pracy nale y w najbli szym oddziale ZUS zøo y wniosek na druku Rp-1, dokumenty po wiadczaj ce zarobki i sta
pracy oraz za wiadczenie o stanie zdrowia. Lekarz orzecznik wydaje orzeczenie na podstawie zøo onej dokumentacji
oraz po przeprowadzaniu bezpo redniego badania osoby ubiegaj cej si o rent . Od decyzji lekarza orzecznika mo na
si odwoøa do komisji lekarskiej. Je li ta wyda równie niekorzystn decyzj , pozostaje skierowanie sprawy do s du.

Inne orzeczenia

Osoby posiadaj ce wa ne orzeczenia o niepeønosprawno ci wydane przed wej ciem w ycie ustawy o rehabilitacji
zawodowej i spoøecznej oraz zatrudnianiu osób niepeønosprawnych z dnia 27 sierpnia 1997, czyli orzeczenie
dziaøaj cych kiedy Komisji ds. Inwalidztwa i Zatrudnienia, orzeczenie lekarza orzecznika ZUS b d KRUS mog , ale
nie musz stara si o wydanie nowego orzeczenia o niepeønosprawno ci b d stopniu niepeønosprawno ci. Warto to
jednak zrobi , bo do potwierdzenia prawa korzystania z wielu ulg potrzebna b dzie legitymacja osoby niepeønosprawnej.
Dokumenty te wydawane s wøa nie przez powiatowe zespoøy orzekania o niepeønosprawno ci.

Niepeønosprawny otwiera firm
Pomoc publiczna przyznawana jest równie osobom niepeønosprawnym, które chc otworzy firm . Mog one np.
otrzyma :
* pieni dze na rozpocz cie dziaøalno ci (maksymalnie 15 rednich pensji);
* dofinansowanie do kredytów (do 50 proc. oprocentowania kredytu bankowego);
* refundacj obowi zkowych skøadek na ubezpieczenie spoøeczne. Uzale niona jest od posiadanego stopnia
niepeønosprawno ci. I tak przysøuguje w wysoko ci:
* 100 proc. kwoty obowi zkowych skøadek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w przypadku osób ze znacznym
stopniem niepeønosprawno ci;
* 60 proc. w przypadku osób z umiarkowanym stopniem niepeønosprawno ci;
* 30 proc. w przypadku osób z lekkim stopniem niepeønosprawno ci.

Tekst pochodzi z serwisu Wyborcza.pl -

http://wyborcza.pl/0,0.html

© Agora SA

Strona 2 z 2

Dodatki i ulgi dla niepeønosprawnych

2012-03-21

http://wyborcza.pl/2029020,97654,11379070.html?sms_code=