background image

Dodatki i ulgi dla niepeønosprawnych

Ewa Furtak 2012-03-20, ostatnia aktualizacja 2012-03-20 14:24:52.0

W jaki sposób ubiega  si  o wydanie orzeczenia o niepeønosprawno ci? Komu przysøuguje renta? Sprawd , 
jakie przywileje nale  si  niepeønosprawnym

60-letni pan Karol z Katowic cierpi na chorob  Parkinsona. Na pocz tku objawy byøy praktycznie niedostrzegalne, ale z 
czasem choroba zacz øa post powa . Pan Karol poruszaø si  z coraz wi kszym trudem, pojawiøy si  problemy z 
mówieniem. Uznaø,  e najwy szy czas, aby skorzysta  z przywilejów nale nych osobom niepeønosprawnym. Pan Karol 
b dzie miaø tak  mo liwo  dzi ki otrzymaniu orzeczenia o niepeønosprawno ci, które stanowi prawne potwierdzenie 
statusu choroby.

Orzeczenie o niepeønosprawno ci

Wydawaniem orzecze  zajmuj  si  powiatowe zespoøy do spraw orzekania o niepeønosprawno ci, w skøad których 
wchodz  lekarze, psychologowie, doradcy zawodowi i specjali ci z innych dziedzin. Przy ka dym zespole powinien 
dziaøa  punkt, udzielaj cy niezb dnych informacji na temat wszelkich formalno ci oraz trybie post powania.

Jak uzyska  takie orzeczenie? Przede wszystkim nale y si  zgøosi  do wøa ciwego dla miejsca zamieszkania zespoøu, 
zøo y  wniosek o wydanie orzeczenia wraz z za wiadczeniem otrzymanym od lekarza prowadz cego z opisem stanu 
zdrowia oraz komplet dokumentacji medycznej dotycz cej przebiegu leczenia. Warto wiedzie . Za wiadczenie 
lekarskie powinno zosta  wydane nie wcze niej ni  30 dni przed dniem zøo enia wniosku. W przeciwnym razie, straci 
ono wa no  i trzeba b dzie procedur  powtórzy .

Po dopeønieniu formalno ci czekamy na wyznaczenie terminu stawienia si  przed komisj  orzekaj c . Je li z uwagi na 
stan zdrowia nie mo emy si  zjawi  na spotkaniu, mo emy wyst pi  o zaoczne rozpatrzenie sprawy. Ale musimy wtedy 
dostarczy  za wiadczenie lekarskie o stanie zdrowia uniemo liwiaj cym stawienie si  przed komisj  osobi cie.

Warto wiedzie . Komisja wydaj c orzeczenie bierze pod uwag  nie tylko sam stan zdrowia, ale tak e m.in. 
wykonywany zawód, wyksztaøcenie, mo liwo  poprawy sprawno ci. Osobom, powy ej 16. roku  ycia wydawane s  
orzeczenia o stopniu niepeønosprawno ci: lekkim, umiarkowanym lub znacznym. U dzieci do 16. roku  ycia orzeka si  o 
niepeønosprawno ci bez okre lania stopnia. Orzeczenie mo e by  wydane na czas okre lony lub nieokre lony. 
Ubiegaj cemu si  o orzeczenie przysøuguje prawo odwoøania od decyzji komisji w terminie 14 dniu od dnia wydania 
orzeczenia. Odwoøanie wnosi si  w formie pisemnej do Wojewódzkiego Zespoøu ds. Orzekania o Niepeønosprawno ci. 
Nale y wiedzie ,  e orzeczenie nie jest wydawane raz na zawsze. Je li np. pan Karol dostaøby orzeczenie o lekkim 
stopniu niepeønosprawno ci, a z czasem jego stan zdrowia ulegøby pogorszeniu, mo e stara  si  o wydanie nowego 
orzeczenia o stopniu niepeønosprawno ci.

Krótszy czas pracy

W powszechnej opinii panuje przekonanie,  e otrzymanie orzeczenia o niepeønosprawno ci jest równoznaczne z 
zakazem wykonywania pracy. Tymczasem, osoby niepeønosprawne mog  pracowa  pod warunkiem,  e lekarz 
medycyny pracy nie znajdzie ku temu przeciwwskaza . Nale  si  im jednak specjalne przywileje .

Od 1 stycznia 2012 roku czas pracy osoby zaliczanej do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepeønosprawno ci 
zostaø wydøu ony z 7 do 8 godzin dziennie (z 35 do 40 godzin w wymiarze tygodniowym). Oznacza to,  e wszystkie 
osoby niepeønosprawne - niezale nie od stwierdzonego stopnia niepeønosprawno ci - obowi zuje taka sama 
maksymalna dobowa i tygodniowa norma czasu pracy. Wyj tek stanowi przypadek, gdy lekarz medycyny pracy wyda 
za wiadczenie o celowo ci skrócenia normy czasu pracy. Wówczas pracodawca ma obowi zek zastosowa  si  do 
sugestii lekarza i zapewni  niepeønosprawnemu skrócony czas pracy, przy czym - uwaga - nie mo e obni y  mu pensji. 
Osoba niepeønosprawna nie mo e równie  pracowa  w nocy, ani w godzinach nadliczbowych.

Dodatkowa przerwa

Krótszy czas pracy to nie jedyny przywilej. Osoba niepeønosprawna ma prawo do dodatkowej, pi tnastominutowej 
przerwy w pracy, któr  mo e przeznaczy  na odpoczynek czy gimnastyk . Pracownikowi ze znacznym lub 
umiarkowanym stopniu niepeønosprawno ci przysøuguje w roku kalendarzowym dodatkowy urlop wypoczynkowy w 
wymiarze 10 dni roboczych. Osoby z takim orzeczeniem maj  równie  prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem 
prawa do wynagrodzenia w wymiarze do 21 dni roboczych w roku kalendarzowym w celu wyjazdu na turnus 
rehabilitacyjny (nie cz ciej ni  raz w roku), a tak e w celu wykonania bada  specjalistycznych, czy zakupu sprz tu 
ortopedycznego, je eli nie mo na tego zrobi  po godzinach pracy.

Przywileje na drodze

Karta parkingowa uprawnia osoby o obni onej sprawno ci ruchowej do parkowania pojazdów w miejscach specjalnie do 
tego przeznaczonych, tzw. kopertach. Ale nie tylko. Je li posiadamy tak  kart , nie mamy obowi zku stosowania si  do 
niektórych znaków drogowych takich jak np. "zakaz postoju" lub "zakaz ruchu w obu kierunkach". Z tych przywilejów 
mo e równie  korzysta  kierowca przewo cy osob  niepeønosprawn  posiadaj c  tak  kart . Warunkiem otrzymania 
karty parkingowej jest posiadanie orzeczenia o niepeønosprawno ci. Osoby niepeønosprawne maj  tak e prawo do 
ró nych ulg w  rodkach transportu publicznego. I tak np. osoby ze znacznym stopniem niepeønosprawno ci maj  prawo 
do 49 proc. zni ki przy przejazdach poci gami osobowymi i do 37 proc. - przy przejazdach poci gami pospiesznymi i 
ekspresowymi.

Przystosowanie mieszkania

Osoby, które maj  køopoty z poruszaniem si  i posiadaj  orzeczenie o niepeønosprawno ci, mog  stara  si  o 
dofinansowanie z Pa stwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepeønosprawnych do tzw. likwidacji barier 
architektonicznych w swoim mieszkaniu. Otrzymane pieni dze mo emy przeznaczy  np. na przystosowanie øazienki, 
likwidacj  progów czy wymian  podøogi na antypo lizgow . 
 
Formalno ci zaøatwia si  za po rednictwem centrum pomocy rodzinie lub o rodka pomocy spoøecznej. Wysoko  
dofinansowania wynosi do 80 proc. kosztów przedsi wzi cia, nie wi cej jednak ni  do wysoko ci 15-krotnego 
przeci tnego wynagrodzenia.

Warto pami ta . Nie trzeba by  wøa cicielem mieszkania, by ubiega  si  o dofinansowanie likwidacji barier. W takiej 

Strona 1 z 2

Dodatki i ulgi dla niepeønosprawnych

2012-03-21

http://wyborcza.pl/2029020,97654,11379070.html?sms_code=

background image

sytuacji trzeba jednak przedstawi  pisemn  zgod  wøa ciciela lokalu.

Turnus rehabilitacyjny

Raz w roku osoby posiadaj ce orzeczenie o niepeønosprawno ci mog  stara  si  o wyjazd na turnus rehabilitacyjny 
dofinansowany przez PFRON. Podstaw  ubiegania si  o dofinansowanie jest skierowanie wystawione przez lekarza. W 
niektórych przypadkach, na zalecenie lekarza, dofinansowany zostaje równie  wyjazd opiekuna osoby 
niepeønosprawnej. Na dotacj  jest szansa tylko wtedy, gdy dochód w rodzinie przypadaj cy na osob  nie przekracza 50 
proc. przeci tnego wynagrodzenia, a w przypadku osoby samotnej - 65 proc.

Kwota dofinansowania mo e by  ró na. Najwi ksze, bo w wysoko ci 27 proc. przysøuguje osobom ze znacznym 
stopniem niepeønosprawno ci, dzieciom do 16 roku  ycia z orzeczeniem o niepeønosprawno ci oraz osobom 
niepeønosprawnym w wieku od 16 do 24 lat ucz cym si  i niepracuj cym.

Zasiøki i dodatkowy pokój

Zasiøek piel gnacyjny to  wiadczenie przyznawane niepeønosprawnym na przynajmniej cz ciowe pokrycie kosztów 
opieki i pomocy niezale nie od wysoko ci dochodu. Kwota zasiøku piel gnacyjnego wynosi obecnie 153 zø miesi cznie. 
Decyzja o ewentualnej podwy ce tego  wiadczenia zapadnie w listopadzie 2012 roku. Zasiøek piel gnacyjny przysøuguje 
osobie niepeønosprawnej w wieku powy ej 16 roku  ycia, legitymuj cej si  orzeczeniem o znacznym stopniu 
niepeønosprawno ci oraz osobie, która uko czyøa 75 lat. Ponadto zasiøek piel gnacyjny przysøuguje osobie powy ej 16 
roku  ycia z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepeønosprawno ci je eli niepeønosprawno  powstaøa przed 21. 
rokiem  ycia. Do zasiøku maj  prawo równie  niepeønosprawne dzieci. Formalno ci zaøatwia si  w o rodku pomocy 
spoøecznej. Orzeczenie o niepeønosprawno ci mo e mie  adnotacj  o prawie osoby niepeønosprawnej do zamieszkania 
w oddzielnym pokoju. Daje to mo liwo  doliczenia dodatkowej powierzchni mieszkaniowej (15 mkw) przy ubieganiu si  
o dodatek mieszkaniowy.

Orzeczenie to nie renta

Posiadanie orzeczenia o niepeønosprawno ci lub o stopniu niepeønosprawno ci jest prawnym potwierdzeniem statusu 
osoby niepeønosprawnej, umo liwiaj ce korzystanie ze  wiadcze  i przywilejów, ale nie mo e stanowi  podstawy do 
ubiegania si  o rent  z ubezpieczenia spoøecznego. Orzeczeniem na cele rentowe jest orzeczenie o niezdolno ci do 
pracy wydawane przez lekarzy orzeczników ZUS. Aby otrzyma  rent  z tego tytuøu nale y speønia  kilka warunków. 
Przede wszystkim musimy zosta  uznani za niezdolnych do pracy. Po drugie renta przysøuguje tylko osobom 
ubezpieczonym. Trzeba te  mie  wymagan  przepisami odpowiedni  ilo  okresów skøadkowych i nieskøadkowych. 
Okresy skøadkowe to przede wszystkim okresy ubezpieczenia, czyli np. pracy na podstawie umowy o prac , czynnej 
søu by wojskowej, pobierania zasiøku macierzy skiego. Okres nieskøadkowy to czas, kiedy nie byøy odprowadzane 
skøadki, czyli czas nauki w szkole wy szej na jednym kierunku, pod warunkiem uko czenia tej nauki, czas pobierania 
zasiøku opieku czego, chorobowego lub rehabilitacyjnego. Aby ubiega  si  o przyznanie renty z tytuøu niezdolno ci do 
pracy nale y w najbli szym oddziale ZUS zøo y  wniosek na druku Rp-1, dokumenty po wiadczaj ce zarobki i sta  
pracy oraz za wiadczenie o stanie zdrowia. Lekarz orzecznik wydaje orzeczenie na podstawie zøo onej dokumentacji 
oraz po przeprowadzaniu bezpo redniego badania osoby ubiegaj cej si  o rent . Od decyzji lekarza orzecznika mo na 
si  odwoøa  do komisji lekarskiej. Je li ta wyda równie  niekorzystn  decyzj , pozostaje skierowanie sprawy do s du.

Inne orzeczenia

Osoby posiadaj ce wa ne orzeczenia o niepeønosprawno ci wydane przed wej ciem w  ycie ustawy o rehabilitacji 
zawodowej i spoøecznej oraz zatrudnianiu osób niepeønosprawnych z dnia 27 sierpnia 1997, czyli orzeczenie 
dziaøaj cych kiedy  Komisji ds. Inwalidztwa i Zatrudnienia, orzeczenie lekarza orzecznika ZUS b d  KRUS mog , ale 
nie musz  stara  si  o wydanie nowego orzeczenia o niepeønosprawno ci b d  stopniu niepeønosprawno ci. Warto to 
jednak zrobi , bo do potwierdzenia prawa korzystania z wielu ulg potrzebna b dzie legitymacja osoby niepeønosprawnej. 
Dokumenty te wydawane s  wøa nie przez powiatowe zespoøy orzekania o niepeønosprawno ci.

Niepeønosprawny otwiera firm
Pomoc publiczna przyznawana jest równie  osobom niepeønosprawnym, które chc  otworzy  firm . Mog  one np. 
otrzyma : 
* pieni dze na rozpocz cie dziaøalno ci (maksymalnie 15  rednich pensji); 
* dofinansowanie do kredytów (do 50 proc. oprocentowania kredytu bankowego); 
* refundacj  obowi zkowych skøadek na ubezpieczenie spoøeczne. Uzale niona jest od posiadanego stopnia 
niepeønosprawno ci. I tak przysøuguje w wysoko ci: 
* 100 proc. kwoty obowi zkowych skøadek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w przypadku osób ze znacznym 
stopniem niepeønosprawno ci; 
* 60 proc. w przypadku osób z umiarkowanym stopniem niepeønosprawno ci; 
* 30 proc. w przypadku osób z lekkim stopniem niepeønosprawno ci.

Tekst pochodzi z serwisu Wyborcza.pl -

http://wyborcza.pl/0,0.html

© Agora SA

Strona 2 z 2

Dodatki i ulgi dla niepeønosprawnych

2012-03-21

http://wyborcza.pl/2029020,97654,11379070.html?sms_code=