Jałowe martwice kości

Jałowa martwica kości ( martwice aseptyczne, osteochondrosis juvenilis, necrosis idiopathica)
jest zaburzeniem wapnienia w jądrach kostnienia kości dając początek martwicy. Może
dotyczyć każdej kości tułowia i kończyn u dzieci i młodzieży. We wszystkich postaciach częściej
występuje u płci męskiej.
Etiologia choroby jest nieznana, a wyniki badań histologicznych wykazują, że niezależnie od
lokalizacji zmiany zaczynają się od niewielkiego, podchrząstkowo położonego pola martwicy,
spowodowanej niedokrwieniem tętniczym.
Dolegliwości subiektywne zwykle wyprzedzają znacznie objawy radiologiczne, początkowo
dolegliwości są niewielkie, tak, że pacjenci zgłaszają się do lekarza w zaawansowanym okresie
choroby..
Szybka przebudowa kości u dzieci zwykle sprzyja regeneracji pole martwicy, ale może pozostać
po niej deformacja. Ponieważ początkowo formująca się kość jest plastyczna i siły obciążania
mogą ją deformować powodując przy niektórych lokalizacjach choroby inkongruencję
powierzchni stawowych co prowadzi w konsekwencji do wczesnych zmian zwyrodnieniowych.
Poszczególne martwice jałowe występują najczęściej pod nazwiskiem badacza, który pierwszy
ją opisał. Spośród kilkudziesięciu postaci martwicy tylko nieliczne mają duże znaczenie
praktyczne i występują często.
Choroba Perthesa
Choroba Perthesa ( martwica Legg-Calve-Waldenstrom-Perthesa) jest idiopatyczną
młodzieńczą, niedokrwienną martwicą głowy kości udowej. Jest to najczęściej występująca
jałowa martwica kości.

Przyczyny choroby są nieznane.
Złożone ukrwienie bliższego odcinka kości udowej
może być
odpowiedzialne za patologię tego schorzenia.
Dodatkowo urazy, stany zapalne, zwiększone
zagęszczenia krwi i inne.




Choroba występuje 4-5 razy częściej u chłopców w
wieku między 4 - 8 r.ż. W 10% przypadków choroba

występuje obustronnie. Pierwszym objawem choroby jest zwykle utykanie. Ból występuje
zwykle wcześniej i często dotyczy stawu kolanowego.
W badaniu klinicznym pierwszym objawem jest ograniczenie rotacji wewnętrznej, następnie
odwiedzenia w stawie biodrowym.
Przebieg choroby jest długi. Dzielimy go na okresy:
1. Okres "synovitis" 2. Nekrozy lub zapadnięcia 3. Fragmentacji 4. Odbudowy

Ad.1. Ten okres jest krótki (tygodnie) i jest wynikiem niedokrwienia. Zapalenie błony maziowej
powoduje ograniczenie ruchomości i ból. W badaniu USG widoczne poszerzenie szpary
stawowej, płyn w jamie stawowej. We wczesnym okresie choroby nie ma widocznych zmian na
zdjęciach radiologicznych. Czasem poszerzenie szpary stawowej i niewielkie złamania
podchrzęstne głowy kości udowej głównie w jej przedniej części.
Ad.2. Martwicza część głowy kości udowej ulega zapadnięciu. Na zdjęciach rtg widoczne jest
zmniejszenie głowy kości udowej i zwiększone jej wysycenie. Ten okres trwa 6-12 miesięcy.
Ad.3. Okres fragmentacji. W tym okresie matwicza kość jest resorbowana. Na zdjęciach rtg
widoczne są pola deossyfikacji. Często w tym stadium pojawia się deformacja głowy kości
udowej. Ta faza trwa 1-2 lat.
Ad.4. Odbudowa. Okres formowania się nowej kości. Trwa 8 mies.-3 lat.

W zależności od wielkości obszaru głowy
kości udowej
zajętego martwicą dzielimy chorych na 4
grupy wg Catteralla.
Podział ten jest ważny z punktu widzenia
prognoz i ewentualnej metody leczenia.

Leczenie w chorobie Perthesa polega na odciążeniu stawu biodrowego i porządnym
zagłębieniu głowy kości udowej w panewce. Zagłębienie to można uzyskać zarówno metodami
zachowawczymi jak i operacyjnymi.

Choroba Freiberga -Kohlera II
Choroba ta (osteochondrosis metatarsophalangealis iuvenilis) jest drugą co do częstości jałową
martwicą i dotyczy głowy II kości śródstopia.

Choroba Osgood-Schlattera
(Osteochondropathia, osteochondrosis tuberositas tibiae) jest martwicą jałową jądra lub jąder
kostnienia guzowatości piszczeli oraz przylegających chrząstek.

Choroba Kohlera I
(Osteonecrosis ossis navicularis tarsi) - martwica kości lódkowatej

Choroba Haglunda-Severa
(Osteonecrosis,"apophysitis calcanei") - martwica guza kości piętowej