1

w w w. o p e r o n . p l

Nr

zad.

Poprawna odpowiedê

Maksymalna punktacja

za zadania

26.

a) jàdro komórkowe, chloroplast, mitochondrium, leukoplast, siateczka Êródplazmatyczna
Za podanie dwóch cech – 1 pkt
b) chloroplast i Êciana komórkowa – 1 pkt

2

27.

Przyk∏ad odpowiedzi:

Za konstrukcj´ tabeli (g∏ówka tabeli) – 1 pkt
Za porównanie cech budowy – 1 pkt (inne cechy do porównania: kszta∏t komórek,
po∏o˝enie jàder, obecnoÊç wstawek)
Za porównanie cech funkcjonowania – 1 pkt (inne cechy: szybkoÊç skurczu, sposób
pobudzania do skurczu)

3

28.

a – NADPH + H

+

(NADPH

2

), przenoÊnik wodoru do redukcji dwutlenku w´gla – 1 pkt

b – CO

2

, êród∏o w´gla do produkcji cukru – 1 pkt

2

29.

Odpowiedê: W jelicie cienkim – wch∏anianie cukrów prostych do krwi i transport
do wàtroby – 1 pkt, w wàtrobie – synteza wielocukrów (glikogenu) i magazynowa-
nie oraz rozk∏ad glikogenu do cukrów prostych – 1 pkt, w mi´Êniach – utlenianie
glukozy w procesie oddychania komórkowego, powstawanie ATP – 1 pkt

3

30.

Przyk∏ad: Lactobacillus – 1 pkt
produkty: kwas mlekowy, ATP – 1 pkt (inny przyk∏ad: Sarcina – 1 pkt, produkty: eta-
nol, ATP, dwutlenek w´gla – 1 pkt)

2

31.

Odpowiedê:
Grzyby (pieczarka) to organizmy wielokomórkowe, ale niewytwarzajàce tkanek (ple-
chowce). Wierzchnia warstwa owocnika pieczarki wysycha i ∏atwo daje si´ oddzieliç
od warstw g∏´bszych, jednak pod wzgl´dem histologicznym ma takà samà budow´
jak warstwy g∏´bsze. W rozumieniu biologicznym skórka (tkanka okrywajàca) wyst´-
puje u tkankowców – 1 pkt

1

32.

RoÊlina okrytonasienna – 1 pkt
ObecnoÊç woreczka zalà˝kowego – 1 pkt

2

33.

Mszaki – 1 pkt
Za poprawny schemat – 2 pkt (za prawid∏owà kolejnoÊç zdarzeƒ – 1 pkt, za wykorzy-
stanie wszystkich terminów – 1 pkt)

3

34.

Odpowiedê B – 1 pkt

1

35.

b, d, e – 1 pkt

1

37.

RoÊlino˝ercà jest zwierz´ B:
– spo˝ywanie posi∏ku zajmuje mu wi´kszà cz´Êç dnia, poniewa˝ pokarm roÊlinny jest
niskokaloryczny i zwierz´ musi du˝o jeÊç
– pokarm starannie rozciera z´bami, poniewa˝ tkanki roÊlinne sà twarde i trudne
do strawienia
Za ka˝dy argument – po 1 pkt

2

36.

Przyk∏ady odpowiedzi:
– Informacje na temat gatunków wyst´pujàcych na obszarach ˝erowania sów
– Informacje na temat liczebnoÊci populacji ofiar (w diecie sów jest wi´cej osobni-
ków populacji licznych)
Za podany przyk∏ad – 1 pkt

1

Rodzaj tkanki mi´Êniowej

Cechy tkanki

g∏adka

szkieletowa

poprzecznie

prà˝kowana serca

Dotyczàce

budowy

jedno jàdro

liczne jàdra

1–2 jàdra

brak prà˝ków

poprzeczne prà˝ki

poprzeczne prà˝ki

Dotyczàce

funkcji

kurczy si´

niezale˝nie od woli

skurcz zale˝ny

od woli

skurcz niezale˝ny

od woli

nie m´czy si´

m´czy si´ szybko

nie m´czy si´

Poziom rozszerzony

Modele odpowiedzi do przyk∏adowego arkusza
egzaminacyjnego z biologii

Arkusz II

2

w w w. o p e r o n . p l

■

B I O L O G I A – P O Z I O M R O Z S Z E R Z O N Y

Nr

zad.

Poprawna odpowiedê

Maksymalna punktacja

za zadania

39.

Interpretacja wykresu:
Po pierwszym podaniu antygenu miano (iloÊç) IgG powoli wzrasta i utrzymuje si´
na pewnym poziomie przez jakiÊ czas. Po drugim podaniu antygenu miano (iloÊç)
IgG wzrasta szybciej i powy˝ej miana uzyskanego po pierwszym podaniu – 1 pkt
Uzasadnienie doszczepiania:
Po doszczepieniu organizm uzyskuje wy˝szà odpornoÊç, poniewa˝ we krwi jest
wi´ksza iloÊç przeciwcia∏ – 1 pkt

2

43.

AUA – 1 pkt
Umo˝liwia syntez´ wszystkich bia∏ek organizmu ÊciÊle wed∏ug informacji genetycz-
nej zapisanej w kwasach nukleinowych – 1 pkt

2

41.

Odruch chwytny umo˝liwia noworodkowi wczepienie si´ w sierÊç matki, która prze-
mieszczajàc si´ nie mo˝e go podtrzymywaç. S∏abe wykszta∏cenie tego odruchu mo-
˝e powodowaç, ˝e noworodek upadnie i zabije si´ lub zaginie – 1 pkt

1

42.

Za prawid∏owe opisanie osi wykresu i prawid∏owo przyj´tà skal´ na osiach – 1 pkt
Za poprawne naniesienie punktów – 1 pkt
Poprawny jest zarówno wykres liniowy, jak i s∏upkowy.
Od roku 1990 (1995) liczebnoÊç utrzymuje si´ na prawie sta∏ym poziomie lub do
roku 1990 (1995) liczebnoÊç ludzi wzrasta∏a, po roku 1990 utrzymuje si´ mniej wi´-
cej na sta∏ym poziomie
Za interpretacj´ wykresu – 1 pkt

3

44.

1. Uwolnione z powodu braku laktozy bia∏ko regulatorowe przy∏àcza si´ do operatora
– 1 pkt
2. Zablokowanie transkrypcji i translacji – 1 pkt
3. Brak enzymów 1, 2, 3 – 1 pkt

3

45.

Odpowiedê a – 1 pkt
Genotypy rodziców: Aa, Aa – 1 pkt

2

46.

P, Q, R – 1 pkt

1

47.

Na rzeczywiste tempo rozrodu wp∏ywa ÊmiertelnoÊç oraz wszystkie czynniki ograni-
czajàce p∏odnoÊç, na przyk∏ad brak po˝ywienia, konkurencja, zmiany w Êrodowisku
stanowiàce tzw. opór Êrodowiska.
Za ka˝dy czynnik – po 1 pkt

2

48.

Dobór sztuczny – 1 pkt
Przyk∏ady:
– rasy psów
– rasy koni
– rasy byd∏a i trzody chlewnej
– odmiany roÊlin hodowlanych
Za podanie jednego przyk∏adu – 1 pkt

2

49.

Odpowiedê b – 1 pkt

1

50.

– badanie wp∏ywu zanieczyszczeƒ w glebie na wzrost i rozwój roÊlin (rze˝uchy)
– jaki jest wp∏yw zanieczyszczonej gleby na wzrost i rozwój roÊlin (rze˝uchy)?
Za prawid∏owo sformu∏owany problem badawczy – 1 pkt

1

51.

Przyczyna: wybieranie do hodowli i upraw odmian prezentujàcych po˝àdane cechy
– 1 pkt
Skutek: ∏atwiejsze rozprzestrzenianie si´ chorób i szkodników – 1 pkt

2

40.

Obj´toÊç p∏uc roÊnie, a ciÊnienie powietrza w p∏ucach najpierw spada, potem
roÊnie – 1 pkt
Powietrze jest wciàgane do p∏uc w wyniku spadku ciÊnienia (wytworzenie podci-
Ênienia) w p∏ucach, które powoduje zasysanie powietrza – 1 pkt

2

38.

a) Im wi´ksza wysokoÊç nad poziomem morza, tym ni˝sze ciÊnienie atmosferyczne,
a tym samym mniejsza rzeczywista zawartoÊç tlenu w powietrzu, tzn. ni˝sze jest ci-
Ênienie parcjalne tlenu – 1 pkt
b) Erytrocyty transportujà tlen. Na du˝ych wysokoÊciach panuje niskie ciÊnienie at-
mosferyczne i niskie ciÊnienie parcjalne tlenu, na co niedotleniona nerka reaguje
zwi´kszonym wydzielaniem erytropoetyny, która pobudza produkcj´ erytrocytów,
aby zrekompensowaç niedobór tlenu – 1 pkt
c) Wi´ksza iloÊç erytrocytów transportuje wi´cej tlenu, z którego organizm mo˝e
skorzystaç podczas wysi∏ku fizycznego – 1 pkt

3