K S . D R S T A N I S Ł A W U F N I A R S K I
p r o b o s z c z p a r a f i i M . B . A n i e l s k i e j

w D ą b r o w i e G ó r n i c z e j

MIĘDZYNARODOWE STOWARZYSZENIE

BADACZY PISMA ŚW.

(Świadkowie Jehowy)

K R A K Ó W 1 9 4 7

W Y D A W N I C T W O M A R I A C K I E

L . 6 1 8 7 4 7 .

P o z w a l a m y d r u k o w a ć

K r a k ó w , 1 6 w r z e ś n i a 1 9 4 7 .

A d a m

S t e f a n K a r d y n a ł S a p i e h a K s i ą ż ę -

M e t r o p o l i t a

K s . S t e f a n M a z a n e k k a n c l e r z

M 2 0 1 8 6

D r u k a r n i a Z w i ą z k o w a w K r a k o w i e . u l M i k o ł a j s k a 1 3

N a k ł a d 5 . 0 0 0 — F o r m a t 6 1 x 8 6 — P a p i e r d r u k o w y k l a s y V I I . — W a g a 7 0 g r . — D r u k

u k o ń c z o n o w p a ź d z i e r n i k u 1 9 4 7 r .

S P I S R Z E C Z Y .

B i b l i o g r a f i a V I I — X I I I
P r z e d m o w a X V

W s t ę p 1

C Z Ę Ś Ć I .

P O WS T A NI E i R O ZW Ó J B A DA C ZY P I S M A Ś W .

•

1 . K a r o l R u s s e l l i z a ł o ż e n i e s e k t y .

1 .

Ż y c i o r y s z a ł o ż y c i e l a 1 1

2 . D o r o b e k l i t e r a c k i 1 7
3 . C h a r a k t e r y s t y k a t w ó r c y B a d a c z y 2 2

•

S t a n s e k t y B a d a c z y P i s m a ś w . o d c h w i l i ś m i e r c i z a ł o ż y c i e l a w P o l s c e i z a

g r a n i c ą .

1 . R o z w ó j s e k t y 2 5
2 .

R o z ł a m w ś r ó d B a d a c z y 3 7

C Z Ę Ś Ć I I .

N A U K A B A D AC ZY P I S M A ŚW .

R o z d z i a ł I .

Ź r ó d ł a O b j a w i e n i a .

•

1 . K s i ę g i ś w i ę t e .

1 . S t a r y i N o w y T e s t a m e n t 7 9
2 .

“ W y k ł a d y P i s m a Ś w . ” K a r o l a R u s s e l l ’ a 8 2

•

2 . T r a d y c j a .

1 .

O j c o w i e K o ś c i o ł a 8 5

2 . S o b o r y p o w s z e c h n e 8 7
3 . P s e u d o r e f o r m a t o r z y 8 9

R o z d z i a ł I I .

B ó g i d z i e ł o s t w o r z e n i a .

•

1 . B ó g — J e h o w a 9 8

•

2 . D z i e ł o s t w o r z e n i a

1 .

S t w o r z e n i e ś w i a t a n i e w i d z i a l n e g o 1 0 0

2 . S t w o r z e n

i e ś w i a t a w i d z i a l n e g o

A . S t w o r z e n i e z i e m i 1 0 3
B .

S t w o r z e n i e c z ł o w i e k a 1 0 4

C .

I s t o t a i n a s t ę p s t w a u p a d k u p i e r w s z e g o c z ł o w i e k a 1 0 6

R o z d z i a ł I I I .

M e s j a s z i J e g o K o ś c i ó ł .

•

1 . R z ą d y B o ż e p o u p a d k u A d a m a 1 1 1

•

2 . P i e r w s z e p r z y j ś c i e M e s j a s z a .

1 .

W c i e l e n i e i ś m i e r ć M e s j a s z a 1 1 2

2 . U w i e l b i e n i e O d k u p i c i e l a 1 1 4

•

3 . K o ś c i ó ł C h r y s t u s o w y .

1 .

Z a ł o ż e n i e k o ś c i o ł a B a d a c z y 1 1 5

2 .

I s t o t a k o ś c i o ł a B a d a c z y 1 1 6

A .

K o ś c i ó ł t r i u m f u j ą c y w n i e b i e 1 1 6

B .

K o ś c i ó ł w o j u j ą c y n a z i e m i

a . I s t o t a 1 1 8
b . O r g a n i z a c j a 1 9 1
c .

Ś r o d k i u ś w i ę c e n i a 1 2 3

R o z d z i a ł I V . E s c h a t o l

o g i a B a d a c z y P i s m a ś w .

•

1 . K r ó l e s t w a z i e m s k i e p o d w ł a d z ą s z a t a n a 1 2 9

•

2 . W t ó r e p r z y j ś c i e M e s j a s z a i z a ł o ż e n i e T y s i ą c l e t n i e g o K r ó l e s t w a .

1 .

I s t o t a T y s i ą c l e t n i e g o K r ó l e s t w a 1 3 1

2 .

W ł a d z e p o d c z a s t r w a n i a T y s i ą c l e t n i e g o K r ó l e s t w a 1 3 4

3 .

R o l a z i e m i w T y s i ą c l e t n i m K r ó l e s t w i e 1 3 6

•

3 . C h r o n o l o g i c z n e i s t a t y s t y c z n e o b l i c z e n i a .

1 . C h r o n o l o g i a 1 3 7
2 . S t a t y s t y k a 1 3 8

C Z Ę Ś Ć I I I .

O C E N A N A U KI B A D A C ZY P I SM A ŚW .

•

1 . Ź r ó d ł a d o k t r y n y K a r o l a R u s s e l l ’ a 1 4 5

•

2 . W a r t o ś ć a r g u m e n t a c j i z a ł o ż y c i e l a s e k t y 1 5 2

•

3 . I d e a C h i l i a z m u w d z i e j a c h l u d z k

o ś c i 1 6 3

Z a k o ń c z e n i e 1 7 9

P r a c a t a j e s t n a p i s a n a z d u ż y m w y s i ł k i e m , a j e d n a k m i m o s w e j a k t u a l n o ś c i ,

d o t ą d w d r u k u s i ę n i e u k a z a ł a . E g z e m p l a r z o f i a r o w a n y I n s t y t u t o w i A k c j i

K a t o l i c k i e j w C z ę s t o c h o w i e w r o k u 1 9 3 1 , z r a c j i ś m i e r c i ó w c z e s n e g o

D y r e k t o r a A . K . k s . S ę d z i m i r a , o k r y t y z o s t a ł p y ł e m z a p o m n i e n i a .

Z p o l e c e n i a J . E m i n e n c j i X . K a r d . A u g u s t a H l o n d a w 1 9 3 8 r o k u p r a c a

z o s t a ł a r o z s z e r z o n a i o d d a n a d o d r u k u k s i ę g a r n i ś w . W o j c i e c h a w

P o z n a n i u .

K s i ą ż k a m i a ł a s i ę u k a z a ć j a k o X V I I I t o m w w y d a w n i c t w i e “ S t u d i a

G n e s n e n s i a ” . N a 1 I X . 1 9 3 9 r . d r u k b y ł p r z y g o t o w a n y d o k o r e k t y . N i e m c y

z n i s z c z y l i w s z y s t k o .

P R Z E D M O W A

D w a d z i e ś c i a p i ę ć l a t u p ł y n ę ł o o d c h w i l i , k i e d y n a ż y c z e n i e ó w c z e s n e g o
p r o f e s o r a U n i w e r s y t e t u L u b e l s k i e g o O . D r . J a c k a W o r o n i e

c k i e g o , z a b r a ł e m

s i ę d o s t u d i u m n a d M i ę d z y n a r o d o w y m , S t o w a r z y s z e n i e m B a d a c z y P i s m a ś w .

P r a c a , k t ó r ą d z i ś d a j ę w p i e r w s z y m r z ę d z i e D u c h o w i e ń s t w u P o l s k i e m u ,

k o s z t o w a ł a m n i e d ł u g i e l a t a m o z o l n e g o s z p e r a n i a . W i e l e j e s t e m o b o w i ą z a n y
D z i e k a n o w i W y d z . T e o l . K a t o l i c k i e g o U n i w e r s y t e t u w L u b l i n i e , k s . D r

P i o t r o w i K r e m e r o w i , p o d k t ó r e g o o k i e m o p r a c o w a ł e m E k l e z j o l o g i ę B a d a c z y .

N i g d y n i e z a p o m n i a n e u c z u c i e w d z i ę c z n o ś c i m a m d l a R e k t o r a K a t o l i c k i e g o

U n i w e r s y t e t u w L u b l i n i e , k s . D r J ó z e f a K r u s z y ń s k i e g o , k t ó r y s w ą f a c h o w ą
r a

d ą , p o m o c ą , a p r z e d e w s z y s t k i m s e r d e c z n ą z a c h ę t ą p o d t r z y m y w a ł m o j e

w y s i ł k i n a d o p r a c o w a n i e m w y c z e r p u j ą c e j m o n o g r a f i i o B a d a c z a c h . W y r a z y

s e r d e c z n e j p o d z i ę k i s k ł a d a m J e g o E k s c e l e n c j i X . D r T e o d o r o w i K u b i n i e ,

P i e r w s z e m u B i s k u p o w i D i e c e z j i C z ę s t o c h o w s k i e j z a s ł o w a u z n a n i a d l a t e j
p r a c y .

P r a c a n a d u s y s t e m a t y z o w a n i e m s e k c i a r s k i e j n a u k i R u s s e l l ’ a b y ł a u c i ą ż l i w a i

c z ę s t o n i e w d z i ę c z n a . N i e r a z k i l k a d ł u g i c h n u d n y c h g o d z i n w c z y t y w a n i a s i ę w

s e k c i a r s k i e p i s m a n i e p r z y n i o s ł o ż a d n e j n o w e j m y ś l i , n o w e g o p o g l ą d u n a u k i .
W

p ł y w a ł a n a t o s p e c y f i c z n a t e r m i n o l o g i a B a d a c z y i k o m p l e t n y c h a o s w

p i s m a c h . N a j e d n e j s t r o n i c y d r u k u p o r u s z a z a ł o ż y c i e l B a d a c z y 1 0 t e m a t ó w i

z n o w u j e d e n i t e n s a m t e m a t o b j a ś n i a w k i l k u t o m a c h .

O p r ó c z c h a o s u m y ś l o w e g o u t r u d n i a ł a p o z n a n i e n a u k i B a d a c z y t a k ż e

t e r m i n o l o g i a . C o b o w i e m m o ż e s ą d z i ć c z y t e l n i k g d y b e z o b j a ś n i e ń s p o t y k a

w y r a ż e n i a : “ M a ł e S t a d o ” , “ W i e l k a K o m p a n i a ” , “ C z a s y P o g a n ” , “ K l a s a
J a n a ” , “ C h e r u b - M i c h a e l -

L o g o s ” , “ P o s ł a n i e c K o ś c i o ł a L a o d y c e j s k i e g o ” ,

“ B e z o w o c n e s z u k a n i e E l i a s z a ” , “ O s t a t n i e c z ł o n k i M e s j a s z a p r z e j d ą p o z a

z o s ł o n ę ” , “ W t ó r a ś m i e r ć ” i w i e l e , w i e l e i n n y c h !

P o p r z e c z y t a n i u 4 . 3 0 0 s t r o n i c

W y k ł a d ó w P i s m a ś w . , n a p i s a n y c h p r z e z

R u s s e

l l ’ a , n i e j a s n o ś c i w z r o z u m i e n i u , n a u k i B a d a c z y z n i k ł y w p e w n e j m i e r z e ,

w y ł o n i ł a s i e n a t o m i a s t i n n a t r u d n o ś ć . O c z y t y w a n i e s i ę w d z i e ł a c h B a d a c z y ,

p r z y s w o j e n i e t e c h n i c z n y c h w y r a ż e ń z e w z g l ę d u n a a s o c j a c j ę b y ł o p o w a ż n ą

p r z e s z k o d ą d o w y r a ż e n i a n a u k i R u s s e l l ’ a s ł o w a m i , k t ó r e b y ł y b y z r o z u m i a ł e

d l a n i e w t a j e m n i c z o n y c h w s e k c i a r s k ą t e r m i n o l o g i ę .

J e ś l i m i m o m o j e g o w y s i ł k u , p r a c a n i n i e j s z a p o d w z g l ę d e m p r z e d s t a w i e n i a

n a u k i B a d a c z y p o z o s t a w i a c o ś d o ż y c z e n i a , n i e c h c z y t e l n i k n i e w y d a j e z b y t

s u r o w e g o s ą d u , g d y ż n a w e t n a j o b s z e r n i e j s z e m o n o g r a f i e n i e m i e c k i c h a u t o r ó w

n i e p o s i a d a j ą c a ł o k s z t a ł t u n a u k i B a d a c z y , a n i n i e p o d a j ą o b s z e r n i e j s z e j i c h

h i s t o r i i , o g r a n i c z a j ą c s i ę j e d y n i e d o z w a l c z a n i a p o w a ż n i e j s z y c h b ł ę d ó w s e k t y .

C z y t e l n i k m o ż e b e z z a s t r z e ż e ń p r z y j ą ć t o , c o p o d a j ę o n a u c e B a d a c z y , g d y b y

c h c i a ł s p r a w d z i ć , m a t e r i a ł w o d n o ś n i k a c h z n a j d z i e . Z d z i e ł R u s s e l l ’ a

c y t o w a n e s ą m i e j s c a w o r y g i n a l e a n g i e l s k i m , i n n y m a t e r i a ł z o s t a ł p o d a n y

z a l e ż n i e o d w a r t o ś c i t ł u m a c z e n i a .

A u t o r

WS T Ę P

W A ŻN O Ś C ZA G A D NI E NI A , M E TO D A i POD ZI A Ł P R A C Y

1 .

Wa żno ś ć za g a dn i e ni a

Sekta “Międzynarodowego Stowarzyszenia Badaczy Pisma św.” niedawno, bo
zaledwi

e od roku 1920 zaczęła wykazywać w Polsce intensywną działalność,

chociaż do Kongresówki dostali się oni jeszcze za rządów rosyjskich na podstawie

ukazu z dnia 17 października 1905 r. oraz za zezwoleniem gubernatora
warszawskiego z dnia 20 maja 1913 r.

Sekta okryła się dość smutną sławą; wywarła bowiem taki wpływ na niektórych

żołnierzy Wojsk Polskich, że wielu z nich oddano pod sąd wojenny za odmowę

służenia w szeregach z bronią w ręku

Fanatyzm religijny wyznawców nowej nauki, burzącej wszelkie postawy

prawdziwej religijności, często prowadził Badaczy przed kratki polskich sądów

okręgowych. Oprócz jednego wypadku, zanotowano w kronikach przestępstw,

dotyczącego występku przeciwko moralności

, wiele wyroków zapadało z racji

zgorszenia i bluźnierstwa

, a nie brakło i takiego, gdzie z racji szału religijnego,

stanął przed sądem Badacz oskarżony o zbrodnię zabójstwa

Z głosów prasy codziennej wynikałoby, że Badacze nie w jednej tylko

miejscowości prowadzą agitację, ale rozkładają ją na wszystkie podatniejsze tereny

w całej Rzeczypospolitej.

Każda katolicka i niekatolicka parafia prędzej lub później narażona zostanie na to,

że zawitają do niej głosiciele nowej nauki z dużym zasobem środków
propagandowych

. Powstaje tedy potrzeba i obowiązek obrony prawd św. wiary

katolickiej. Niepodobieństwem jest bronić się przed wrogiem, gdy się nie zna ani

oręża, ani sposobów, jakimi ów walczy. Prace takiej miary, jak: “Uniwersal
Knowledge”

, “The Catholic Encyclopaedia”

, “The Catholic Dictionary”

, “The

Encyclopaedia Britannica”

10)

, “Encyclopaedia of religion and ethics”

11)

“Dictionary of the Bible”

12)

, “Dictionnaire de la Bible”

13)

, mimo, że doczekały się

wydań w nowszych, współczesnych sekcie Badaczy czasach, nie zawierają

najmniejszej wzmianki ani o założycielu ani o samej organizacji.

Powyższego milczenia nie należy przyjąć za równoznaczne z lekceważeniem
podstaw, na który

ch budują gmach swych wierzeń. Badacze stanowią dzisiaj dość

znaczną siłę; jeżeli przyjąć za wskaźnik ilość materiału rzuconego na propagandę,

to ten zasób, jakim się wykazali na wystawie prasy w Kolonii, pobudzić może do

myślenia nawet i tych, którzy nigdy nie zetknęli się z wyznawcami nauki
“Stowarzyszenia Badaczy”. Rzucili oni na rynek w roku 1927 6,499.453 tomów, a

w rok później 11,545.452

14)

. Dlatego to tam, gdzie Badacze dali się poznać ze swej

działalności i wpływów, zaczęto wiele o nich pisać.

Literatura niemiecka posiada już kilkanaście dobrych monografij, opracowanych
przez katolików i protestantów.

Najświeższa encyklopedia “Lexikon für Theologie und Kirche” posiada już nawet

artykuł o Badaczach, napisany przez Algermissena K.

15)

W języku polskim w pierwszym dziesięcioleciu Niepodległości oprócz artykułów
w tygodnikach specjalnych

16)

, ukazało się kilka drobniejszych prac, traktujących

poszczególne błędy Badaczy. Dr Piekarski w swej pracy “Prawdy i Herezje”

uwzględnił także Russell’a i jego dzieło

17)

Drugie dziesięciolecie posiada już obszerniejszą literaturę. Konieczność poznania

historii powstania Badaczy, ich nauki, ich wpływów, wykazuje potrzebę

monograficznego opracowania całości zagadnienia o “Międzynarodowym

Stowarzyszeniu Badaczy Pisma świętego”.

2. Metoda

Badacze Pisma świętego w ścisłym znaczeniu nie należą do rodziny sekt
protestanckich. Mimo

że w nauce ich znać zależność od Adwentystów, mimo, że

w zasadzie przyjmują Biblię, jako podstawę swej nauki, to jednak całokształt ich

wierzeń tak się przedstawia, że należy ich zaliczyć do nowoczesnych pogan.

Prawie na każdy punkt błędnej nauki założyciela Badaczy, Russell’a, można

napisać cały traktat katolickiej krytyki, jednak ze względu na przejrzystość, praca

niniejsza ograniczy się do podania całokształtu nowej doktryny bez zbijania

każdego poszczególnego błędu.

Nie spełniłaby jednak niniejsza monografia swego zadania, gdyby ograniczyła się

jedynie do samego tylko przedstawienia fałszywej nauki, dlatego też w pracy

niniejszej nie tylko przedstawię doktrynę Russell’a, lecz także wykażę, dlaczego

doszedł on do takich wniosków, jakie wyłożył w swych dziełach, oraz podam
ni

ektóre z charakterystycznych jego argumentów, za pomocą których usiłuje

przekonać swych wyznawców o prawdziwości wywodów.

W ten sposób opracowana monografia wykaże, na jak kruchym naukowo podłożu i

dowolnej argumentacji zbudowano całokształt wierzeń Badaczy. Doprowadzenie

do zamierzonej konkluzji będzie niezbitym dowodem fałszywości całej doktryny.

Podział pracy

Od metody, którą z powodu przytoczonych względów wybrałem, zależy całość
niniejszej pracy.

Główną uwagę i zasadniczy nacisk należało zwrócić na naukę Badaczy, dlatego też

część pracy, odnosząca się do tej dziedziny, jest najobszerniejsza. W niej, w

porządku logicznym, opartym na teologii katolickiej przedstawię całą teologię
Badaczy.

W pierwszym rozdziale tej części przedstawię naukę Russell’a o Piśmie św. i o
Tradycji.

Drugi rozdział poświęcę nauce o Bogu, o dziele stworzenia, grzechu Adama i
skutkach jego.

Po tych dwóch rozdziałach nastąpi trzeci, zawierający doktrynę o ekonomii Bożej

po upadku Adama, o Mesjaszu i Kościele.

Całość doktryny Russell’a zakończę rozdziałem o eschatologii, gdzie podam

koncepcję Badaczy o naturze królestwa Bożego, czasie nadejścia i roli, jaka

przypadnie do odegrania Badaczom i pozostałej ludzkości podczas przygotowania

do założenia królestwa Bożego i podczas jego trwania.

Cztery powyższe rozdziały stanowić będą główną część całej pracy. Części te

poprzedzę danymi historycznymi, dotyczącymi założyciela, powstania sekty,

rozwoju jej w Ameryce i Europie, ze szczególnym uwzględnieniem Polski.

Po przedstawieniu całości doktryny Russell’a w części trzeciej krytycznej wykażę,

że założyciel Badaczy był eklektykiem, doktryna przezeń ułożona zasługuje na

nazwę kompilacji, ułożonej z dawnych i po części zapomnianych już błędnych

wierzeń.

Dla dopełnienia całości pracy przedstawię, że metoda egzegezy biblijnej Russell’a

jest bezpodstawną i tak niebezpieczną, że stosowanie jej musi doprowadzić do

takiej anarchii religijnej, jakiej hołdują Badacze Pisma św.

Całość pracy zakończę wykazaniem wpływów, jakie nauka Russell’a wywiera na

życie moralne i społeczne, oraz jaką szkodę wyrządza tym, którzy pozostając na

razie poza gminą Badaczy, a nie mając dostatecznej opieki duchownej ze strony

prawdziwego Kościoła, zmuszeni są zetknąć się z fałszem nowej doktryny i żyć w
atmosferze nie

zdrowej myśli religijnej i fanatycznego zacietrzewienia.

CZĘŚĆ I.

POWSTANIE I ROZWÓJ BADACZY PISMA ŚW.

1. Życiorys założyciela

§ 1. Karol Russell i założenie sekty

Karol Russell (Charles Taze Russell) urodził się 16.11.1852 r. w Stanach
Zjednoczonych

Ameryki Północnej, w fabrycznym mieście Pittsburg w stanie

Pensylwania. Rodzicami jego byli amerykańscy osiedleńcy szkocko - irlandzkiego

pochodzenia, Józef i Maria z Birnegów. Rodzice Karola należeli do wyznania

prezbiteriańskiego i w tej samej wierze wychowali swego jedynaka. Matka

odumarła Karola, gdy liczył lat 9

18)

. Ojciec Karola był zamożnym kupcem -

hurtownikiem, posiadającym skład obuwia, kształcił przeto Karola na kupca pod

swoim okiem, dając mu wykształcenie elementarne

19)

Dziedzina duszy młodego subiekta sklepowego nie leżała odłogiem. Rodzice, jako

członkowie gminy prezbiteriańskiej, wychowali syna według swego religijnego

światopoglądu. Jednak kalwińska nauka o przeznaczeniu nie dawała młodemu

prezbiterianinowi wewnętrznego zadowolenia i dlatego Karol, będąc zaledwie

szesnastoletnim młodzieńcem, porzuca wiarę ojców i zapisuje się na członka
Kongregacjonalistów

20)

W gronie Kongregacjonalistów Karol jest jednym z najgorliwszych członków,
jednak i tutaj nie znajduje poszukiwanego spokoju.

Mając lat 17, porzuca Kongregacjonalistów i wstępuje do Y.M.C.A.

21)

. Staje się w

tej organizacji bardzo czynnym członkiem, jednak i tutaj nie widzi możności

realizacji tej koncepcji religijnej, jaka zdawała mu się prawdziwą. Nauki,
podawane na zebraniach stowa

rzyszenia, nie przekonały i nie zjednały sobie

młodego kupca.

Dwukrotna, w krótkim stosunkowo czasie zmiana wierzeń religijnych, jakiej

dokonał będąc młodzieńcem, w skutkach swych spowodowała zburzenie podstawy

tych nauk religijnych, jakie Karol wyniósł z rodzinnego gniazda. W niedługim

czasie młody Russell jeszcze raz zmienia wyznanie. Porzuca dotychczasowe

wierzenia na korzyść Adwentystów

22)

Posłużyć do tego miał następujący zbieg

okoliczności: pewnego wieczoru wracając z pracy, Russell ujrzał przez oświetlone

szyby jednej z sal służących na zebrania, wiele zgromadzonych osób, z

zaciekawieniem słuchających wywodów mówcy, którego Russell nie spotykał.

Było to zebranie Adwentystów, mających siedzibę w Allegheny. Nieznanym

Russell’owi kaznodzieją był Jonasz Wendel

23)

. Russell wszedł na salę i wysłuchał

przemowy do końca. Kaznodzieja poruszał temat, wówczas dla Adwentystów

nader aktualny i mówił o mającym przypaść według obliczeń Williama Millera

24)

przyjściu Zbawiciela.

Russell o powyższym zdarzeniu i jego skutkach dla siebie tak pisze:

“Czuję się zobowiązany Adwentystom, jak i innym Badaczom Pisma św. Chociaż ich

tłumaczenie Pisma św. nie było zupełnie jasne i chociaż było dalekie od tego, w którym się dziś

radujemy, to jednak, pod kierownictwem Bożym było dostateczne, by przywrócić zachwianą

wiarę w boskie objawienie, którym jest Biblia i wykazać, że Pisma Apostołów mają łączność z
pismami Proroków”

25)

Argumentacja kaznodziei Wendel’a nie tylko wystarczyła Russell’owi, nie tylko

uznał, na podstawie wywodów Adwentysty wartość obiektywną Pisma św., ale

zapożyczył od niego do swego religijnego poglądu dwie idee, które się stały

kamieniem węgielnym nauki Badaczy

26)

. Dwie owe myśli, jakie rzucił Jonasz

Wendel dotyczyły wtórnego przyjścia Mesjasza na ziemię i śmiertelności duszy
ludzkiej

27)

Russell nie wytworzył sobie od razu jasnego poglądu na sprawę przyjścia

Mesjasza; przyjął już jednak pierwsze ziarna idei millenaryzmu. Dopiero później

wydały one nader obfity plon. Od chwili zasłyszanej przemowy, Karol Russell

zajmuje się w czasie wolnym od zajęć sklepowych lekturą Pisma św. Rok 1874 był

doniosły w życiu młodego kupca. Adwentyści spodziewali się przyjścia Mesjasza

w roku 1874. Nadzieje i wyliczenia skończyły się zawodem. Russell jednak nie

czuł się zawiedzionym; już o tyle uformował swój pogląd religijny, że za

najważniejszy punkt swej doktryny przyjął obecność Chrystusa na ziemi w takiej

interpretacji, która nie mogła sprawić mu zawodów, na jakie narażeni byli

Adwentyści. Russell wyrozumował, że Chrystus przyjdzie po raz drugi na ziemię

w sposób dla nikogo niedostrzegalny, żadne oko ludzkie Go nie ujrzy. gdyż

przyjdzie jako duch. Powyższa kombinacja nie jest oryginalna; Russell zapożyczył

ją od J. B. Paton’a, wędrującego kaznodziei Adwentystów, który ze swymi

odczytami objeżdżał Amerykę i był także w Pittsburgu, mieście rodzinnym
Russell’a

28)

W roku 1876 Russell spotkał na drodze swego życia kaznodzieję Adwentystów N.
H. Barbour’a

29)

Wkrótce następuje pomiędzy nimi nie tylko porozumienie, lecz

także spółka, do której Barbour wciągnął także Paton’a

30)

Russell i Barbour zostają pod wpływem Paton’a. Przyjmują za podstawę swych

wierzeń metodę stosowania obliczeń chronologicznych, którym hołdował Paton,

zapożyczywszy je od Dr E. B. Elliot’a

31)

, oraz przekonan

ie, że Zbawiciel przyszedł

na ziemią według obliczeń Adwentystów, jest jednak niedostrzegalny i takim
pozostanie

32)

Znajomość i wspólna praca z Barbour’em i Paton’em miała silny wpływ na

późniejszą działalność Karola Russell’a. Młody kupiec występujący już w owym

czasie jako wspólnik ojca, nie tylko sam żyje według uformowanego

światopoglądu, lecz zaczyna pracować nad rozszerzeniem go wśród innych.

Współpracuje tedy z Barbour’em, pomagając mu w ciągu dwóch lat w

redagowaniu pisma. W piśmie “Zwiastun Poranku”

33)

w ciągu tego czasu dość

często ukazują się artykuły pióra młodego kupca

34)

Pewien rozgłos jakie uzyskały artykuły i przemowy Russell’a, występującego

także jako mówca na zebraniach, sprawił, że gmina Adwentystów, w której

pastorem był Barbour, po wystąpieniu tegoż, obiera na jego miejsce kupca
Russell’a

35)

Od chwili obioru do końca życia Russell pełni włożone nań przez gminę

obowiązki. Jest przekonany, że posiada prawo do zarządzania gminą nie tylko z

racji wyboru i upoważnienia przez członków gminy, ale, że Stwórca wybrał i

upoważnił go do spełniania powyższych obowiązków

36)

W roku 1879 wstępuje Russell w związek małżeński z Marią Franciszką Acley. W

żonie swej znajduje wierną pomocnicę w rozgłaszaniu poglądów, jakim hołdował.
Maria Franciszka R

ussell dość często zabiera głos na zebraniach gminy, w której

urząd pastora spełnia jej mąż, jest bowiem niezachwianie przekonana, że również

jak Karol, posiada do przemawiania upoważnienie od samego Stwórcy

37)

Od roku 1392 w pożycie małżeńskie Russell’ów zaczęły się wkradać niesnaski,

które z biegiem czasu doprowadziły do katastrofy. Okazją do niej posłużyła

choroba Marii Franciszki. W roku 1897 twarz jej pokrył wyprysk skórny. Z

powodu widoku dla otoczenia niezbyt przyjemnego, nie mogła przemawiać na
ze

braniach. Chorobę żony wyjaśnił Karol jako karę bożą, oszpecenie bowiem

twarzy miało być znakiem świadczącym, że Bóg chłoszcze Marię Franciszkę, nie

chcąc jej dopuścić do dalszego wykonywania kaznodziejskiego urzędu

38)

. Tego

rodzaju rozumowanie nie tylko

nie załagodziło zatargu i nie unormowało pożycia,

lecz doprow

adziło w roku 1903 do separacji, zakończonej rozwodem w roku 1906,

uzyskanym wyrokiem sądowym

39)

Celem zyskania zwolenników nie tylko wśród ludzi bez większego wykształcenia,

ale szczególnie wśród protestanckich duchownych wszystkich wyznań i odcieni,

już w pierwszym roku swego pastorowania Russell zwołuje zebranie dyskusyjne,

zapraszając na nie pastorów i kaznodziei wszystkich protestanckich gmin
Pittsburga i okolicy

40)

. Nikt jednak z przybyłych na zebranie słuchaczy nie

zainteresował się wywodami prelegenta i nie przyjął ich

41)

Referat przygotowany na zebranie dyskusyjne Russell szerzej opracował i wydał

drukiem w broszurce pod tytułem: “Cel i sposób powrotu naszego Pana”

42)

W wymienionej br

oszurze Russell przedstawił koncepcję swą, uformowaną w

zależności od Barbour’a i Paton’a, o powtórnym przyjściu Zbawiciela, dowodząc,

że według obliczeń, przeprowadzonych na podstawie chronologii biblijnej,

Chrystus przyszedł na ziemię po raz wtóry i jest na niej obecny od roku 1874; z
racji jednak posiadania duchowej natury, jest dla ludzi niewidzialny.

Celem przyjścia Zbawiciela na ziemię jest zaprowadzenie tysiąc lat trwającego

Królestwa Bożego na ziemskim globie; podczas trwania tego Królestwa ludzkość

obfitować będzie we wszelakie dobrodziejstwa zdobyczy kulturalnych ubiegłych

wieków, zło i nieszczęście na przeciąg całego tysiąca lat ma zniknąć z oblicza
ziemi

43)

Broszura wywołała wśród zespołu protestanckich duchownych pewne poruszenie,

zaczęły się pojawiać artykuły polemiczne. Dla prowadzenia obrony i rozszerzania

własnych poglądów bez przeszkód, Russell odłączył się w roku 1878 od

Adwentystów, zerwał z redakcją “Zwiastuna Poranku” i już następnego roku, do

spółki z Paton’em redaguje dwutygodnik pod nazwą: “Zwiastun obecności
Chrystusa”

44)

. Atoli już w rok później drogi Paton’a i Russell’a rozeszły się.

Russell usamodzielnił się całkowicie i zaczął wydawać czasopismo pod nazwą:

“Strażnica i Zwiastun obecności Chrystusa”

45)

W przeciągu sześciu lat dzieło Russell’a doszło do takiego rozwoju, że w roku
1888 stronnicy nowego kierunku religijnego zorganizowali stowarzyszenie pod

nazwą: “Strażnica biblijna i Związkowa Społeczność”

46)

Stowarzyszenie to miało na celu okazywanie swemu przewodnikowi moralnego

poparcia i finansowej pomocy. Pastor Russell do końca swego życia był prezesem
tego stowarzyszenia.

W roku 1889, pod redakcją Karola Russell’a zaczął wychodzić miesięcznik pod

nazwą: “Badacz Pisma św.”

47)

Zadaniem tego czasopisma było propagowanie idei

założyciela wśród tych, którzy nie należeli do członków stowarzyszenia i nie byli

prenumeratorami “Strażnicy”.

W roku 1909 Russell założył stowarzyszenie, mające na celu materialne

podtrzymywanie trzeciego czasopisma, obliczonego jedynie na propagandę.

Czasopismo to ukazywało się pod nazwą: “Trybuna Ludów”

48)

. Stowarzyszenie

powyższe miało własny statut i nazwę: “Stowarzyszenie Trybuny Ludów”

49)

Celem wzmożenia propagandy i otrzymania możności rozrzucania bezpłatnych
propagandowych egzemplarzy, Russell

utworzył przy “Stowarzyszeniu Trybuny

Ludów” “kasę ofiar”, z której opłacano koszta propagandy czasopisma: “Trybuny
Ludów”.

“Stowarzyszenie Trybuny Ludów” pomimo odrębnego statutu i nazwy zależało od

“Strażnicy biblijnej i Związkowej Społeczności”.

W 191

3 roku dzieło Russell’a doszło do takiego rozkwitu, że przeniosło swą

reprezentacyjną siedzibę do Londynu w zamiarze rozciągnięcia sieci swych

wpływów na całą kulę ziemską. Od tego momentu urzędowa nazwa wyznawców

pastora Russell’a brzmi: “Międzynarodowe Stowarzyszenie Badaczy Pisma

Świętego”

50)

. Jako odznaki zaczęli “Badacze” używać krzyża i korony

51)

Z chwilą, gdy stowarzyszenia założone przez Russell’a zaczęły się rozwijać i

całkowicie pochłaniać założyciela, zlikwidował on odziedziczone po śmierci ojca

przedsiębiorstwo kupieckie i wszystkie otrzymane ze sprzedaży pieniądze

ulokował w “Strażnicy”.

Do końca życia Russell pozostawał naczelnym i jedynym wodzem Badaczy. Zmarł

30 października 1916 roku w pociągu, między Los Angeles (południowa
Kalifornia) a

Kansas City (Missouri), podczas swej podróży propagandowej.

W ciągu ostatnich kilku lat przywódca Badaczy odbył kilka większych podróży. W

roku 1910 widać go w Palestynie, Egipcie i Polsce, pozostającej wówczas pod

zaborem austriackim. Podobno był w Krakowie

52)

. W roku następnym przez

Japonię, Koreę, Chiny i Indie Wschodnie powtórnie zmierza do Żydów w

Palestynie i w Polsce pod zaborem austriackim. Zebranym na prelekcje Żydom

obiecuje, że Mesjasz niezadługo przywróci istnienie Państwa Żydowskiego, i że
po

dczas trwania Tysiącletniego Królestwa Bożego na ziemi, naród żydowski stanie

się najpotężniejszym i najbardziej uprzywilejowanym

53)

W chwili śmierci założyciela Badacze liczyli 1.200 gmin. Wyznawcy nowej nauki

rekrutowali się spośród Anglików, Francuzów, Niemców, Polaków i Włochów.

Gminy pozakładane były w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej, w Anglii
i w Niemczech

54)

Na miesiąc przed zgonem Karola Russell’a założono filię “Międzynarodowego
Stowarzyszenia Ba

daczy Pisma świętego” w Europie z siedzibą w Zurichu; miała

ona roztoczyć wpływy na Niemcy, Szwajcarię i Holandię

55)

W Polsce pod zaborem rosyjskim, już w roku 1913 Badacze uzyskali zezwolenie

od warszawskiego generał – gubernatora na prowadzenie akcji propagandowej.

Na teren byłego zaboru rosyjskiego idee religijne Russell’a przeszczepił

reemigrant polski z Ameryki, niejaki Kinn, który założył w Warszawie

towarzystwo Badaczy Pisma św. Na Pomorze i do Wielkopolski przeszły prądy
nauki Badaczy z Niemiec.

Nieznaczne musiały być wpływy Badaczy za życia Russell’a w Polsce, gdyż ani w

życiorysie zmarłego założyciela, ani w innych pismach wydawanych przez
Badaczy, o pracy w Polsce nie ma wzmianki

56)

2. Dorobek literacki

Karol Russell należał do płodnych pisarzy. Gdy w roku 1878 zaczął pracować w
dziedzinie egzegezy

biblijnej, bez przerwy pisywał artykuły, zrazu do czasopisma,

redagowanego wespół z Barbourem, później także do innych, użyczających

gościny jego wywodom. Artykuły te jednak nie były pisane na podstawie syntezy,

gdyż do tej Russell jeszcze nie doszedł.

Dopiero od roku 1881 zaczyna się w całej pełni płodność pisarska założyciela

Badaczy. Pod koniec życia działalność literacka słabnie na korzyść
kaznodziejskiej.

W ciągu okresu najpłodniejszej pracy pisarskiej, Russell pisał wszystkie naczelne

artykuły swoich trzech czasopism. Oprócz artykułów, nadających kierunek, było

także wiele drobniejszych.

Russell najwięcej pracy zużył na opracowanie całokształtu swej nauki. W tym celu

skomponował 6 tomów “Wykładów Pisma św.”

57)

, a do siódmego zosta

wił

materiał. W pracy tej usiłuje, przy pomocy egzegezy tekstów, skłonić czytelnika

do przyjęcia swej nauki. Wszystkie drobniejsze prace założyciela Badaczy,

ukazujące się w druku za jego życia i po śmierci w oddzielnych broszurkach. są

czerpane z “Wykładów” i stanowią w nich poszczególne rozdziały; wystarczy

więc, dla poznania całej działalności pisarskiej Russell’a, zapoznać się tylko z

treścią powyższych siedmiu tomów, z broszur uwzględniając tylko te, które

napisano po wydaniu powyższych tomów.

Pierwsz

ym tomem egzegezy biblijnej pastora Russell’a była praca pod tytułem:

“Plan Wieków”

58)

. Po wiadomościach, dotyczących sposobu udowodnienia

istnienia Stwórcy, natchnienia Pisma św., Russell porusza zagadnienie natury

pierwszego człowieka, upadku, kary i Odkupienia. Zajmuje się także eschatologią,

wyjaśniając, kiedy ma przyjść Zbawiciel na ziemię i jak będzie wyglądało Jego
Królestwo.

Drugim tomem, kontynuującym myśli zawarte w poprzednim, było dzieło pod

tytułem: “Nadszedł czas”

). Głównym tematem tego elaboratu jest wykazanie, że

już od roku 1874 Zbawiciel jest obecny na ziemi. Datę tę podał Russell na
podsta

wie swoich wyliczeń, do których miał znaleźć dane w Piśmie św. Trzymając

się tej samej metody wylicza autor daty mających nastąpić wydarzeń i opisuje losy

ludzkości aż do czasu założenia Królestwa Bożego na ziemi. W tymże samym

tomie zajmuje się Kościołem Katolickim, stosując doń apokaliptyczną nazwę

“antychrysta” i przepowiada mu całkowitą i sromotną zagładę.

Tom trzeci ukazał się pod tytułem “Przyjdź Królestwo Twoje”

60)

Całą tę pracę

zapełniają chronologiczne wyliczenia, mające wykazać najdrobniejsze daty

zdarzeń w przygotowaniu i zaprowadzeniu Królestwa Bożego na ziemi. Wykład

VI i VII w tym tomie poświęcony jest wyznawcom nowej sekty. Wykład VI
por

usza zagadnienie dotyczące powołania do gminy Badaczy, wykład VII

tłumaczy jaka nagroda i kiedy przypadnie w udziale tym, którzy wytrwają przy

wierze, założonej przez Russell’a. W wykładzie VIII zajmuje się Russell losem

obywateli palestyńskich. Dowodzi, że dostąpią oni w mającym nastąpić według

wyliczeń Królestwie Bożym, największych zaszczytów i otrzymają władzę

rządzenia całym światem. W wykładzie X usiłuje wyliczenia swoje potwierdzić
kabalistycznymi obliczeniami

opartymi na pomiarach, zaczerpniętych z piramidy

Gizeh.

Tom czwarty nosi tytuł: “Walka Armagieddonu”

61)

Treścią jego są przepowiednie

Russell’a, dotyczące zagłady, która nieuchronnie przyjdzie w określonym przez

autora czasie na wszystkie religijne i państwowe organizacje. Cały świat ogarnie
r

ewolucja, po której nastanie anarchia. Dzieła szatana: Kościół Katolicki, inne

wyznania oraz państwa — zostaną zniszczone. Po anarchii nastąpią czasy

porządku i ładu, jako najbliższe przygotowanie do Królestwa Bożego. Podczas
ogólnego ucisku i anarchii w j

ednym tylko państwie będzie spokój i ład; krajem

tym jest Palestyna, której obywatele sami rządzić się będą. Po zaprowadzeniu

rządów w swoim kraju, obywatele palestyńscy wraz z Badaczami rządzić będą

całym światem.

Tom piąty wydany został pod tytułem: “Pojednanie pomiędzy Bogiem i

człowiekiem”

62)

W 16 wykładach autor porusza sprawę Odkupienia. Poucza on o

naturze Logosu przed wcieleniem, po wcieleniu i po zmartwychwstaniu; tłumaczy

konieczność męki Chrystusowej, wyjaśnia rolę energii Bożej, czyli Ducha św. w

dziele założonym przez Jezusa, podczas ziemskiego życia przed męką. Po

omówieniu powyższych zagadnień, Russell objaśnia skutki, jakie z racji

odkupienia, dokonanego przez Jezusa, spłyną na wiernych Badaczy, oraz, jaką

korzyść z męki Zbawicielowej odniosą ci wszyscy, którzy nauki Russell’a nie

znają.

Do piątego tomu “Wykładów” dołączono 150 stronicowy elaborat założyciela
Badaczy pt. “Cienie przybytku lepszych ofiar”

63)

. Jest to podręcznik dla Badaczy,

w którym autor, na tle ceremonii i przepisów Stareg

o Testamentu, snuje naukę swą

w odniesieniu do przepisów i ceremonij, jakie będą obowiązywały jego

wyznawców podczas mającego nastąpić Królestwa Bożego na ziemi. Jest tutaj

także poruszona kwestia dotycząca różnicy płci podczas trwania powyższego
Królestwa

. Autor dowodzi, że podczas wtórnego przyjścia Mesjasza, nie będzie

różnicy płci, gdyż każdy osobnik będzie obdarzony męską siłą i umysłem, oraz

delikatnością, łagodnością i tkliwością kobiety, nie będzie nowych pokoleń.

Tom szósty ukazał się pod tytułem: “Nowe Stworzenie”

64)

. Jest to teologia moralna

wraz z obrzędowością Badaczy. W siedemnastu obszernych wykładach autor

mówi o siedmiu dniach stworzenia i dowodzi, że dokonanie siódmego dnia pracy

Bożej zostanie polecone Badaczom. Uczy więc o powołaniu do Gminy Badaczy, o
przeznaczeniu

tych, którzy do sekty mają należeć, o organizacji sekty, o porządku i

karności, o prawach i obowiązkach Badaczy. Tutaj także, poruszając obrzędowość,

tłumaczy czym jest chrzest Badaczy, jak go należy udzielać, oraz jaką wartość ma

obchodzenie Wielkiejnocy. Porusza sprawę małżeństwa, separacji i rozwodów. W

zakończeniu przygotowuje wyznawców na niebezpieczeństwa, jakie mają im

zagrażać ze strony wrogiej, a w szczególności od Kościoła Katolickiego.

Z chwilą, gdy Russell wykończył szósty tom “Wykładów” skończyła się jego

płodność literacka. Pisał jeszcze artykuły naczelne do swych czasopism, wydawał

mniejsze broszurki, przygotowywał notatki do większej pracy, mającej się ukazać

pod tytułem “Dokonana Tajemnica”

65)

. Ostatnie lata pr

acy pisarskiej założyciela

Badaczy były okresem korzystania z dorobku lat ubiegłych. Artykuły naczelne

noszą wybitne znamię przeróbek z prac, wydanych w latach poprzednich.

Z prac pom

niejszych Russell wydał 128-stronicową broszurkę, pt. “Co mówi

Pismo św. o piekle”

66)

. Autor porusza w niej temat nieśmiertelności duszy.

Odrzuca on duchowość i nieśmiertelność duszy, uznając tylko materię i w

konsekwencji dochodzi do zaprzeczenia istnienia życia pozagrobowego.

Do mniejszych prac Karola Russell’a należy także zaliczyć 192-stronicową

ilustrowaną broszurę pt. “Stworzenie czyli historia biblijna w obrazach”

67)

. Jest to

jakby katechizm Badaczy. Do każdej z rycin, przedstawiających dzieje ludzkości

na tle Pisma św. w koncepcji pastora Russell’a, dodany jest krótki komentarz,

zawierający w streszczeniu te idee, którymi przepełnione są “Wykłady”. 24

stronice zawierają krytykę Kościoła Katolickiego. Ostatnie ryciny przedstawiają

obrazy z mającego nadejść na ziemię Królestwa Bożego.

Ostatnim dziełem Karola Russell’a miał być siódmy tom “Wykładów”. Z treści

miał to być komentarz do Apokalipsy i księgi Ezechiela. Tom ten ukazał się pod
tytulem “Dokonana Tajemnica”

68)

. Russell do tej pracy przygotował pewną ilość

notatek, atoli posegregowaniem ich i dopełnieniem materiału zajęli się dwaj jego
uczniowie G. H. Fisher i C. J. Woodworth.

Siódmy tom zawiera streszczenie nauki Russell’a, dostosowane do Apokalipsy i

księgi Ezechiela. Podana jest w nim także biografia Russell’a, oraz niektóre z
proroctw “ex post”

69)

. O charakterze

pracy i tendencjach świadczy fakt, że

pierwsze wydanie zostało obłożone konfiskatą zaraz po ukazaniu się w
Brooklynie

70)

Oprócz powyższych prac, Badacze wydali dzieło, zawierające 114 kazań

Russell’a, wygłoszonych przezeń w New Yorku, Londynie, Grecji, Indiach,

Japonii, Włoszech, ze specjalnym uwzględnieniem kazań do Żydów. Dzieło to

ukazało się dotychczas tylko w języku angielskim.

3. Charakterystyka twórcy Badaczy

Gorączka życia amerykańskiego wycisnęła na całej działalności założyciela
Badaczy niezat

arte piętno. Człowiek ten, mimo niezbyt silnej kompleksji

organizmu, dokonał wielu przedsięwzięć

71)

. O jego ruchliwości i działalności

umysłowej świadczy napisanie tomów “Wykładów”, pisywanie naczelnych

artykułów do trzech czasopism oraz wygłoszenie wielu przemówień podczas

objeżdżania miejscowości, w których przygotowywał założenie gmin swych

wyznawców, lub podtrzymywał ich istnienie

72)

Tematy poruszane przez Russell’a z natury rzeczy wymagały poważnych studiów

przedwstępnych, tymczasem założyciel Badaczy posiadał o teologii bardzo słabe i

niezgruntowane wiadomości. Wykształcenie ogólne zaledwie na poziomie szkół

powszechnych, nie dawało mu najmniejszych prerogatyw do poświęcenia się tej

dziedzinie życia, jaką obrał. Podczas swej praktyki sklepowej pod okiem ojca

młody Karol nie mógł w sposób naukowy zająć się studium biblijnym, a jednak,

mimo takich braków, nie waha się w kilka lat później współpracować przy
redagowaniu pisma o charakterze specyficznie biblijnym

73)

I w późniejszych latach, gdy został obrany pastorem,

Russell nie poświęcił się

studiom naukowym. Prawdziwość swych wywodów opierał na twierdzeniu,

skądinąd wspólnym z wieloma innymi sekciarzami, że Bóg od urodzenia powołał

go do jedynie prawdziwego wyjaśniania znaczenia Pisma św.

74)

O przedws

tępnych studiach do gruntownego zaznajomienia się z Pismem św.,

wyraża się Russell w sposób, dający świadectwo zupełnej ignorancji w tych

rzeczach i lekceważenia. Za rzecz najzupełniej uprawniającą do pisania

komentarzy biblijnych uważał posiłkowanie się konkordancją biblijną i

słownikiem biblijnym

75)

. Całość wiedzy biblijnej Russell sprowadza do znajomości

języków, nie podejrzewając, że istnieją inne gałęzie niezbędnych dla biblisty
nauk

76)

Brak podstawowych studiów biblijnych i dyletantyzm w najjaskrawszym tego

wyrazu znaczeniu widać w dziełach Russell’a na każdej stronicy. Wywody swe
Russell opiera zawsze na apriorystycznej koncepcji; z dowodu, w ten sposób

wywodzącego swoją genezę, argumentuje potem Russell jakoby “a posteriori”
jedynie dlatego,

że wyprowadzony wniosek odpowiada założeniu, jakie dla autora

było potrzebne. Dlatego to, chociaż Russell sam doszedł do syntetycznej koncepcji

swej nauki, jednak niełatwą jest rzeczą doszukać się jej w “Wykładach”, gdyż nie
wiadomo, co autor przyjmuje, na czym

się opiera i czego chce dowieść.

Znalezienie syn

tezy, a nawet zorientowanie się w doktrynie Badaczy, ogromnie

utrudnia terminologia o specyficznie sekciarskim zabarwieniu.

Zmysł kupiecki, jakim z natury obdarzony był w dużej mierze Karol Russell,

sprawił, że założyciel Badaczy rozwój swej doktryny zabezpieczył dobrze

obmyślonym i na szeroką skalę zakreślonym statutem, do którego zachowania

zobowiązał wszystkie podległe swej pieczy Stowarzyszenia i gminy.

Kapitał, odziedziczony w spadku po ojcu z chwilą zlikwidowania

przedsiębiorstwa, Russell złożył jako fundusz żelazny dla swoich religijnych

organizacyj. Odsetki miały służyć na prowadzenie organizacyj i szeroką

propagandę. Dlatego to “Badacz Pisma św.” za życia Russell’a rozrzucony był co

roku w ilości 50,000.000 egzemplarzy, a o zebraniach Badaczy zawiadamiało co

niedzielę 2,000 płatnych ogłoszeń w dziennikach

77)

Kosztem pastora Russell’a sporządzono film, przedstawiający całokształt nauki

Badaczy na tle obrazów z Pisma św. Film ten, o znaczeniu wybitnie

propagandowym, jako “Fotodrama stworzenia” wyświetlano bezpłatnie w wielu

miejscowościach Nowego i Starego Świata

78)

. Wyświetlanie powyższego filmu

miało silny wpływ na powiększenie się grona zwolenników Russell’a.

W miarę rozwijających się wpływów, Russell rozszerzał sposób i ogniska

propagandy. Utworzenie “Stowarzyszenia Trybuny Ludów”, mającego za zadanie

propagandę czasopisma “Trybuna Ludów” i innych broszur, było logicznym

skutkiem wykorzystania sił, które zjawiły się wśród Badaczy dzięki poprzedniej
propagandzie.

Wykładając wielkie sumy na propagandę w druku, Russell doceniał także wartość,

jaką daje propaganda żywego słowa i dlatego zorganizował “Biuro wykładów”,

które liczyło 70 osób. Jedynym zajęciem tych 70 zorganizowanych mówców było

objeżdżanie środowisk, podatnych na przyjęcie nauki Russell’a z gotowym
zasobem odczytów

79)

Oprócz powyższego biura dla propagandy żywego słowa zorganizował Russell

drugie podobne tzw. “Pomocnicze biuro wykładów”. Liczyło ono 700 członków.

Różnica między tym biurem, a poprzednim zaznacza się tylko w tym, że gdy

pierwsi obowiązani są wszystek czas poświęcić na propagandę, owi zajmują się nią

tylko w godzinach wolnych od zajęć codziennych

80)

Pastor Russell korzystał wiele z bezpłatnej pomocy “Pomocniczego biura

wykładów”, ponieważ członkowie tego biura byli mówcami i kolporterami. Po

każdym wykładzie rosła ilość sprzedawanych druków.

Po złożeniu kwoty otrzymanej ze spadku po rodzicach, jako funduszu żelaznego

dla swych organizacyj, pastor Russell żył równie skromnie, jak każdy z 70

członków “Biura wykładów”. Poza całodziennym utrzymaniem otrzymywał na

swoje potrzeby 11 dolarów miesięcznie

81)

Jest jednak w życiu założyciela Badaczy plama, która mimo jego

bezinteresowności i ofiarności w prowadzeniu wszystkich gałęzi zorganizowanego
Stowarzyszenia —

rzuca dość silny cień na postać Karola Russell’a. Jest to sprawa

związana z jego procesem rozwodowym. Z chwilą, gdy Maria Franciszka Acley –

Russell zażądała płacenia alimentów, oświadczył jej wobec sądu, że nie może

zadość uczynić powyższemu wymaganiu, gdyż nie posiada na to środków.

Przeprowadzone po tym oświadczeniu dochodzenie majątkowe udowodniło, że

Karol Russell, pastor gminy Badaczy jest jedynym i bezspornym właścicielem

“Strażnicy” i związanych z nią obiektów, których wartość, według sądu biegłych

stanowiła 317.000 dolarów

82)

§ 2. Stan sekty Badaczy Pisma św. od chwili śmierci założyciela w Polsce i

zagranicą

1. Rozwój sekty

Śmierć założyciela nie zaskoczyła Badaczy niespodzianie, owszem, zastała ich
dobrze przy

gotowanych. Z chwilą śmierci pastora Russell’a sekta zaczęła się

rozwijać szybciej, niż za jego życia.

Karol Russell w testamencie

83)

, napisanym w roku 1907, usiłował wśród swych

adherentów stworzyć podstawę jednomyślności, nakazał więc, aby z chwilą jego

śmierci, nad całym stowarzyszeniem objął pieczę komitet złożony z pięciu

członków

84)

. Komitet ten bez przerwy miałby spełniać najwyższą władzę w

organizacji Badaczy. Jednym z najgłówniejszych obowiązków tego komitetu było
dawanie aprobaty wszystkim artyku

łom, które miały być umieszczane na szpaltach

“Strażnicy”. Żaden z artykułów, odrzuconych przez powyższy komitet, nic mógł

być drukowany w czasopismach Badaczy

85)

Następcą pastora Russell’a z tytułem “prezydenta” obrany został w roku 1917
prawnik ameryka

ński, adwokat Józef F. Rutherford. Był on podobno przez krótki

czas sędzią okręgowym w Stanie Missouri

86)

Za życia Russell’a był

“pielgrzymem” Badaczy. Zastępcą jego został C. A. Wise. Nazwisko to nosi znana
rabinacka rodzina w Ameryce.

W niedługim czasie po śmierci założyciela zaczęły się dla życia sekty dość ciężkie

chwile. Wielu z dotychczasowych członków stowarzyszenia, założonego przez

Russell’a wycofało swe wkłady. Wypadek ten silnie poderwał finanse

przedsiębiorstwa

87)

W roku 1917 wydano drukiem s

iódmy tom “Wykładów” pt. “Dokonana

Tajemnica”. Antypaństwowa treść tej pracy sprawiła takie wrażenie w liberalnej

Ameryce, że praca została skonfiskowana

88)

W roku 1918 następcę pastora Russell’a, “prezydenta” Rutherforda oskarżono o
szpiegostwo. Poprzed

nia jego działalność rzucała się w oczy władzom

bezpieczeństwa z powodu namiętnych ataków przeciwko projektowanej podczas

Wielkiej Wojny pomocy Ameryki dla Ententy w walce z państwami centralnymi.

Sąd skazał Rutherforda na łączną karę 19 lat więzienia

89)

Z chwilą zakończenia wojny i zawarcia pokoju, na podstawie ogłoszonej w

Ameryce amnestii dla przestępców z czasu Wielkiej Wojny, zwolniono przywódcę

Badaczy z więzienia. Było to w roku 1919

90)

Rutherford, zarówno jak i poprzednik, nie posiada teologiczn

ego wykształcenia,

nie uważa jednak tego braku za przeszkodę w pisaniu prac, objaśniających naukę
poprzednika.

Pierwszą większą pracą, jaka ukazała się spod pióra Rutherforda, jest 382-

stronicowa książka pod tytułem: “Harfa Boża”; jest to jakby streszczenie całej

nauki poprzednika, ułożony według numerów

91)

. Autor usiłował podać pewną

syntezę nauki, lecz zamierzenie przeprowadził nader nieudolnie. Pracę tę

poprzedziły broszury: “Rozmowa z umarłymi”, w której Rutherford zwalcza
modny w Ameryce po Wielkiej Wojnie spirytyzm, oraz: “Miliony ludzi z obecnie

żyjących nie umrą”. Ostatnią tę pracę określić można jako “Credo” religijno –

polityczne autora. W sposób zawiły usiłuje on wyjaśnić, że wszelkie poczynania

ludzkości, zmierzające do ugruntowania pokoju po Wojnie Wszechświatowej nie

przyniosą oczekiwanego plonu, lecz coraz większy zamęt, kończący się anarchią,

na której gruzach zakwitnie tysiąc lat trwające “królestwo boże”.

W roku 1926 Rutherford wydał 350-stronicową pracę pt. “Wyzwolenie”

92)

Równie, jak w

“Milionach”, porusza temat upadku obecnych rządów i

zaprowadzenia na ziemi Królestwa Bożego.

W roku 1928 ukazała się ilustrowana praca Rutherforda pt. “Stworzenie”, w której

porusza zagadnienia, opracowane już przez Russell’a i przez siebie w broszurach i
odczytach.

Pomniejsze broszury, jak: “Sztandar dla ludzi”, “Pociecha dla Żydów”, “Pociecha

dla narodów”, “Dobrobyt pewny”, “Powrót naszego Pana”, “Ucisk świata”,

“Pożądany rząd”, “Gdzie są umarli” i “Ostateczne dni” oprócz bredni,
powtarzanych w poprzedn

ich pracach, odznaczają się wrogim stanowiskiem

względem wszystkich wyznań i wszystkich pokojowych poczynań ludzkości.

Rutherford w powyższych pracach i w artykułach, pisanych do “Strażnicy”, nie

tylko tłumaczy materiał, pozostawiony przez Russell'a, ale go poprawia, a często

nawet przeciwnie uczy, zależnie od potrzeby chwili. Russell pomylił się co do

obliczeń proroczych, Rutherford poprawiając poprzednika z całym spokojem

napisał:

“Nasze zatem przedstawienie jest, że uwielbienie Maluczkiego Stadka (Badaczy) nastąpi na

wiosnę 1918 roku. Za tym czasem wyglądamy, lecz nie będziemy obojętni, aby kto inny

gorliwszy, bardziej przedsiębiorczy wziął naszą koronę. Czas jest niedaleki, ale gdyby przyszło

czekać nam jeszcze pięćdziesiąt lat, czemu się kłopotać? Jesteśmy Pańscy. Niech czyni z nami,

jako ze swą własnością”

93)

Ostatnio następca Russell’a napisał broszurę “Prohibicja” i dwutomowe dzieło pt.

“Światło”. Badacze ostatnią pracę określają, jako napisaną pod tchnieniem Bożym.

„

Odbiło się we mnie głębokie przekonanie”, pisze ‘starszy’ J. A. Bohnet, “że żadne ludzkie

stworzenie nie jest autorem ‘Światła’, że żaden człowiek nie mógł napisać tej książki i nikt jej

nie napisał ... Bracie, byłeś jedynie użyty za narządzie do sporządzenia ‘Światła’. Jehowa jest
a

utorem tegoż pisma”

94)

Zbór Badaczy w Birmingham w Anglii pisze gremialnie list do Rutherforda, w
którym twierdzi:

“Prawdy, określone w tych książkach, one ‘pobłyski błyskawiczne’ objawiają naszego wielkiego

Boga w jego niedorównanej mądrości, miłości i mocy. Jedynie sam Bóg mógł spowodować te

objawy i znaleźć w Tobie gotowe naczynie”

95)

Po wypuszczeniu Rutherforda na wolność, rozpoczęły się dla Badaczy czasy

pomyślności. W jesieni 1920 roku “prezydent” Badaczy wyruszył do Europy.

Zatrzymał się w Bernie szwajcarskim i tutaj, po rozejrzeniu się w panujących

stosunkach, wydał memoriał w sprawie propagandy nauki założyciela Badaczy w

Europie pt. “Rozporządzenia i rady, dotyczące prowadzenia dzieła w Europie ze

szczególnym uwzględnieniem Niemiec i Szwajcarii”

96)

. Zaraz też po wydaniu

memoriału, założył Rutherford w Zurichu propagandowe biuro Badaczy p. f.
“Centralno-

europejskie biblijne biuro Strażnicy i Związkowej Społeczności”

97)

Centrala powyższa obejmowała swymi wpływami Holandię, Niemcy, Szwajcarię.

Siedzibą biura był zrazu Zurich, a potem Bern

98)

Z chwilą założenia pierwszej, dobrze prosperującej centrali w Szwajcarii, Badacze

zaczęli urzeczywistniać zamiar objęcia siecią swej propagandy reszty krajów

europejskich. Prace przeprowadzono tak szybko,

że już w roku 1921 uczniowie

Russell’a mogli rozszerzyć swe wpływy na Austrię, Belgię, Czechosłowację,

Francję, Grecję, Rumunię i Włochy

99)

Niezależnie od zorganizowanego “Centralno-europejskiego biura”, Badacze

wysłali w tymże 1921 roku delegację do Polski

100)

. Miała ona za zadanie

przygotować grunt dla siewu nowej nauki. Wysłannicy założyli swą siedzibę w

Warszawie p. f. “Reprezentacja Międzynarodowego Stowarzyszenia Badaczy

Pisma św. na Polskę”

101)

W roku 1923 Badacze rozwinęli usilną propagandę wśród robotników polskich we

Francji, w tym także czasie wysłali wielu ze swych “mówców” na północ Europy.

Plony wśród robotników polskich zebrano tak obfite, że już w dwa lata później

wynikła potrzeba otwarcia, niezależnie od Warszawy, drugiej filii “Głównego

Zarządu” z Ameryki. Filię otwarto pod nazwą: “Wydział polski na pracę polską w
Centralnej Europie”

102)

. Biuro to założyło swoje siedlisko w Bernie. Od chwili

otwarcia tej filii, zaczęto wydawać, redagowany w Ameryce, drukowany w

Szwajcarii w języku polskim, starannie ilustrowany dwutygodnik Badaczy pt.

“Złoty Wiek”

103)

Oprócz wspomnianej filii dla pracy wśród Polaków, Rutherford założył w tymże

1925 roku biuro dla propagandy doktryny Russell’a wśród państw północno-

europejskich. Biuro wysyła swych pracowników na tereny Estonii, Finlandii,

Litwy i Łotwy

104)

W ostatnich latach założono gminy Badaczy w Afryce, Ameryce Południowej,
Australii i Azji.

Rok 1925 był szczególnie ciężki dla Badaczy. Według obliczeń Russell’a początek

końca świata zaczął się z chwilą wybuchu Wielkiej Wojny. Według powszechnego
przekonania Badaczy 1925 rok

miał być zakończeniem końca świata i początkiem

Tysiącletniego Królestwa Bożego na ziemi. Tymczasem rok ten minął bez

większych wstrząsów. Badacze czuli się zawiedzeni. Aby uspokoić umysły,

Rutherford wybrał się w podróż propagandową.

W roku 1926 w maju, w dniach 26-

31 przewodniczył Międzynarodowej

Konwencji Badaczy Pisma św. w Londynie. Na zjazd przybyli Badacze z różnych

krajów. Rutherford wygłosił do zebranych w Royal Albert Hall’u przemówienie, w

którym za wszystko zło, jakie rozpanoszyło się na świecie, czynił odpowiedzialny

Kościół, politykę, finansjerę. Twierdził on wobec zebranych, że szatan opanował

wszystkie władze istniejące do dziś na ziemi, religijne i świeckie i mają za zadanie,

by sprzeciwiać się Bogu Prawdziwemu (czytaj Bogu Badaczy) i wszelkich sił

dokładają, aby utrzymać jak najdłużej swój wpływ. Z potęg światowych

największą jest Anglia. Ona przoduje w cywilizacji i dlatego nazwana jest siedzibą

zła. Koroną przewrotności Anglii było powołanie do życia Ligi Narodów.

“Diabeł jest ojcem Ligi Narodów, cesarstwo brytyjskie matką, podczas gdy inne narody

popierające ja są pielęgniarkami ... Ten bezbożny utwór szatański jest przeznaczony na
zatracenie”

105)

Treść przemowy Rutherford ujął w 7 punktach rezolucji, którą pod tytułem:

“Świadectwo dla władców świata” ogłoszono w dniu 31 maja 1926 r. w “The

Daily News”. Rezolucje i przemowy Rutherforda Badacze odbili w setkach tysięcy
egzemplarzy ulotek

106)

Do jakich wpływów na masy doszli Badacze w Niemczech świadczy fakt, że gdy

w roku 1927 przybył do Berlina J. Rutherford w celu wygłoszenia kilku

propagandowych odczytów, na jeden z nich zjawiło się takie mnóstwo chętnych

słuchaczy, że sala mieszcząca 15.000 osób, była przepełniona i bardzo wiele osób

z braku miejsca, nie mogło wysłuchać wywodów wodza Badaczy

107)

J. Rutherford usiłował nie tylko rozszerzać swe wpływy przez otwieranie nowych

placówek, ale także rozwijać je w już założonych gminach

108)

. Do realizacji

powyższego zamierzenia używał nie tylko tych środków, jakie otrzymał w

spuściźnie od Russell’a, lecz zastosował nowe, odpowiednio do potrzeb czasu.
Gdy w Niemczech, z powodu szybkiego rozwoju sekty, opinia publiczna silnie

uderzyła na alarm, Rutherford, chcąc wywierać wpływ na prasę, utworzył w

Niemczech własną Agencję Prasową. Jednym z najgłówniejszych zadań placówki

było, by zapobiegła ukazywaniu się w prasie artykułów nieprzychylnych
Badaczom

109)

. Był to środek doniosły, choć miał wpływ jedynie negatywny.

Rutherford umiał jednak także w pozytywny sposób zabrać się do propagandy.

Na Staten Island N. Y., kosztem Badaczy zbudowano radiostację nadawczą.
Nadaje ona odczyty i przemówienia na fali 272,6 WBBR, W sierpniu 1931 r. z 201

stacyj radiowych wygłaszają Badacze swe propagandowe przemówienia.

Podczas trwania międzynarodowego zjazdu Badaczy w Detroit Mich. 30. VII. - 6.

VIII. 1928 roku Rutherford wygłosił odczyt powtórzony przez 107 radiostacyj

amerykańskich

110)

Latem 1929 roku Badacze odbyli w Europie 7 konwencyj:

w Paryżu, Zurychu,

Lipsku, Londynie, Glasgowie i Manchesterze.

W Paryżu 9 maja Badacze urządzili dwie konwencje: jedną dla Francuzów, drugą

dla Polaków. Liczba uczestników polskiej konwencji przewyższała francuską,

mimo, że na francuską przybyli także Badacze z Belgii i Szwajcarii. Jednym z

mówców był Rutherford

111)

Od 11 do 31 maja odbyła się konwencja w Zurychu w obecności 1.400 osób.

Ostatni dzień zużyto na kolportaż. Władze bezpieczeństwa aresztowały kilku

kolporterów i postawiły w stan oskarżenia za zakłócanie spokoju publicznego. Sąd

uwolnił pozwanych od winy i zawyrokował, że Badacze – kolporterzy nieprawnie

pozbawieni wolności, zostali narażeni na straty, winni przeto otrzymać

odszkodowanie. 13 maja w Bernie urządzono publiczne zebranie, w którym wzięło

udział z górą 1.000 osób

112)

18-

21 maja odbyła się konwencja w Lipsku. Badacze nazywają ją

międzynarodową, gdyż oprócz Niemców, uczestniczyli w niej Badacze z

Szwajcarii, Francji, Austrii, Czechosłowacji, Węgier, Polski, Anglii. Skandynawii,

Kanady i Stanów Zjednoczonych, Razem uczestniczyło w niej 12.000 osób.

Obrady toczyły się w Sali Wystawowej Maszyn Rolniczych, którą zaopatrzono w

rozgłośniki. W przeddzień publicznego zebrania, po południu, przez główniejsze

ulice Lipska przeciągnął sznur aut, motocyklów, rowerów przybranych w kwiaty i

transparenty, zapowiadające program następnego dnia. Skutek był taki, że w

publicznym zebraniu wzięło udział 20.000 osób. Konwencja zakończyła się dniem

kolportażu. 5.410 Badaczy rozsprzedało 8.400 książek i 206.000 broszur

113)

Z Niemiec udała się grupa amerykańskich Badaczy do Londynu na konwencję,

która odbyła się w dniach od 31. V. do 4. VI. w Pałacu Aleksandryjskim. Podczas

tej konwencji 100 osób przyjęło chrzest Badaczy. W publicznym zebraniu
ucz

estniczyło 3.000 osób. W ostatnim dniu konwencji 1.900 Badaczy obeszło

53.282 mieszkań i sprzedało 9.526 książek i broszur

114)

W dniach 15-

18 czerwca odbyła się konwencja w Glasgow. Wzięło w niej udział

950 Badaczy. 600 z nich obeszło 15.758 mieszkań i sprzedało 4.616 książek i
broszur.

W sali Kelvin Hallu urządzono publiczne zebranie, w którym brało udział 11.000

osób. Po zebraniu sprzedano 1.276 książek i broszur.

W konwencji w Manchesterze wzięło udział 2.300 Badaczy. Podczas kolportażu
570 osób obes

zło 12.718 mieszkań i sprzedało 1,719 książek i broszur

115)

Na wszystkich konwencjach przemawiał Rutherford.

Po powrocie Rutherforda do Ameryki 97 stacyj amerykańskich radiowych

połączyło się 25. VIII. ze stacją nadawczą w Brooklynie, skąd nadano jego
odczyt

116)

Już w marcu 1931 roku Badacze ogłosili, że w maju, czerwcu i lipcu odbędą się

konwencje w Paryżu, Berlinie, Londynie i Columbus, Ohio (St. Zj.)

117)

Od 24-

30 lipca odbyła się konwencja w Columbus, Ohio. Główne miejsce obrad

znajdowało się na Obszarze Wystawowym. W bocznych salach obradowały zbory

polskie, niemieckie, greckie, węgierskie, ukraińskie i inne

118)

W dniach 23-

26 maja odbyła się w Paryżu Międzynarodowa Konwencja Badaczy

Pisma św. Wzięło w niej udział około 3.000 delegatów, rekrutujących się z 23

narodowości. Przybyli oni z Anglii, Ameryki, Kanady, Afryki, Polski, Niemiec,

Austrii, Szwajcarii, Jugosławii, Grecji i innych krajów. Z Indyj był obecny jeden

delegat Badaczy. Polaków było 300, rekrutowali się oni przeważnie z uchodźców
polskich we Francji

119)

Konwencja odbyła się w gmachu “Pleyel” przy Faubourg St. Honore. Odczyt

Rutherforda, wygłoszony na Międzynarodowej Konwencji Badaczy w Paryżu,

transmitowało 200 stacyj nadawczych w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Anglii
i Francji. B

adacze mają nadzieję, że w niedalekiej przyszłości, odczyty swoje

“będą mogli transmitować także przez stacje radiowe w Polsce

120)

. W czwartym

dniu konwencji rozsprzedali Badacze 20.000 książek i broszur

121)

Z rozmachu, z jakim Badacze uprawiają swą propagandę należy wnioskować, że z

roku na rok wzrasta ilość członków i gmin.

Należałoby teraz podać ogólną statystykę wpływów i rozgałęzienia Badaczy;

niestety, wyznawcy Russell’a od roku 1928 statystyk nie zamieszczają.

Na podstawie danych można ułożyć następującą statystyką Badaczy:

W roku 1923 sekta liczyła 46.000 członków,
1924 “ “ 65.278 “
1926 “ “ 89.278 “

122

W roku 1926 podział gmin i członków według narodowości wyglądał w ten
sposób:

na Anglię przypadało 114 gmin i 9.640 członków,

“ Finlandię “ 17 “ i 1.290 “

“ Kanadę “ 45 “ i 4.735 “
“ Niemcy “ 316 “ i 22.535 “

“ Polskę “ 16 “ i 1.049 “

“ Rumunię “ 67 “ i 3.842 “
“ Stany Zjedn. “ 372 “ i 31.283 “

“ Szwajcarię “ 25 “ i 1.694 “

“ Szwecję “ 12 “ i 1.234 “

Same tylko Stany Zjednoczone liczyły:

w roku 1927 — 866 gmin angielskich i 80 polskich
w roku 1928 — 931 gmin angielskich i 86 polskich

124)

W końcu miesiąca września 1928 roku było w Stanach Zjednoczonych 1.922
kolporterów, w tym 1.183 zawodowych

125)

W ciągu roku 1928 rozsprzedali oni 697.370 oprawionych książek

126)

Oprócz powyższych osób, trudnią się także dorywczo, rozsprzedawaniem książek

Badaczy gorliwsi członkowie z poszczególnych gmin. W roku 1927 18.602 osoby

sprzedały 352.959 książek, w roku 1928 21.766 osób sprzedało 580.008. Powyższe

liczby dotyczą angielskich gmin. W roku 1927 14.304 Polaków w Ameryce

sprzedało 319.247 książek, w roku 1928 liczby się zmniejszyły: 12.000 osób

sprzedało 316.392 książki. Co do działalności polskich Badaczy sprawozdanie ma

być nieścisłe, ponieważ wiele gmin nie nadesłało obliczeń

127)

W roku 1928, w głównej kwaterze amerykańskich Badaczy w Brooklynie było

zajętych 115 mówców, objeżdżających z wykładami gminy. W tym było 70

Anglików, 8 Polaków, 10 Niemców, 4 Greków, 3 Węgrów, 3 Litwinów, 2

Ukraińców, 4 Murzynów, 1 Japończyk, 2 Hiszpanów, 2 Włochów, 1 Rosjanin, 3

Armeńczyków, 1 Portugalczyk i 1 Francuz. Wszyscy razem obsłużyli 2.122

publiczne zebrania, w których wzięło udział 163.018 słuchaczy i 4.503

zamkniętych w zborach zebrań, w których uczestniczyło 228.641 słuchaczy

128

Co się tyczy polskich gmin Badaczy w Ameryce, to sprawozdanie z roku 1928

podaje następujące dane:

86 gmin —

12.000 członków

obsłużyło:

8 pielgrzymów —

czyli dyrektorów służby,

235 publicznych zebrań z 15.937 uczestnikami,
668 zamkn

iętych zebrań z 39.250 uczestnikami,

36 kolporterów sprzedało 31,454 książki i broszury,

12.000 członków sprzedało 316,392 książki i broszury,

3.175 prenumeratorów “Strażnicy”,

2.254 prenumeratorów “Złotego Wieku”;

wydrukowano:

97.200 egzemplarzy “Strażnicy",

204.086 egz. “Złotego Wieku" (tylko dla Ameryki)

129)

Co się tyczy gmin w Polsce, ścisłych liczb podać nie można. W roku 1928 były
zorganizowane 24 gminy

130)

. Gdy w roku 1927 było 76 członków, w roku

następnym liczba doszła 256

131)

. Członkowie wykazali nadzwyczajną ruchliwość:

urządzono w przybliżeniu 3.000 zebrań, w których liczba uczestników miała dojść

do 250.000 osób. Rozrzucono 150.000 bezpłatnych ulotek. Amerykańska centrala

postanowiła rozrzucić w Polsce w 1928 roku 5.000 kompletów wykładów Pisma

św. pastora Russell'a, co stanowi 35.000 książek. Z ofiar amerykańskich Badaczy

zakupiono 21.210 książek i przesłano je do Polski

132)

Praca Badaczy w Polonii francuskiej także wzmogła się w roku 1928. Gdy w r.

1927 było 668 członków, w roku następnym doliczyli się do 1.000. Urządzili 8

publicznych zebrań i 674 zamkniętych. Polscy Badacze we Francji rozszerzają

naukę Russell’a nie tylko wśród rodaków, ale także i Francuzów, rozdzielając

nadesłane z Ameryki broszury w języku francuskim przy pomocy polskich dzieci

szkolnych, które służyły za tłumaczy

133)

Badacze próbowali propagować swą naukę także i w Rosji Sowieckiej, wysłali
przeto z Ameryki swego delegata do Sowietów. Delegowanego jednak Badacza,

mimo, że miał legalny paszport, wydalono z Moskwy, bez podania przyczyny po
14-dniowym pobycie

134)

Wszelkie przesyłki, zawierające wydawnictwa Badaczy, przez urzędy celne na

granicy sowieckiej są bezwzględnie niszczone

135)

Zachodzi pytanie, skąd badacze Pisma św. mają fundusze na prowadzenie
propagandy, z

akreślonej na szeroką skalę? Russell odziedziczył po ojcu majątek

dość znaczny; z chwilą jego śmierci przedstawiał on wartość 317.000 dolarów.

(Russell nie był Żydem, choć mocno sympatyzował z żydostwem i na razie nie ma

dowodów na to, aby utrzymywać, że czerpał od nich pieniężną pomoc). Wiele

ofiar płynęło na ręce Russell’a, a dziś na konto Rutherforda od służących,
robotników i innych.

Zachętą do składania ofiar na rzecz Zarządu M. S. B. P. św. było zaproszenie,
umieszczane rok rocznie w kilku numerach “

Strażnicy” do ofiarowania tzw.

“Dobrych nadziei”. Każdy z Badaczy pod koniec roku preliminuje ze swych

dochodów pewną część na rzecz rozwoju nauki Russell’a i w dwóch

egzemplarzach pisze następujące oświadczenie:

“W ciągu następnego roku spodziewam się, że przy pomocy Pańskiej, będę mógł dawać kwotę

...... na ogłoszenie poselstwa. Odeślę ją w takich ilościach i w takim czasie, jak będzie mi

dogodnie, zależnie od błogosławieństwa Pańskiego”. (Podpis).

Jeden egzemplarz ofiarodawca przesyła do Finansowego Departamentu

“Strażnicy”, drugi zostawia u siebie, aby wiedział, do jakiej sumy się

zobowiązał

136)

W ostatnich latach zdarza się, że nie wszyscy z Badaczy wywiązują się ze

złożonego zobowiązania i przyobiecanych kwot nie przysyłają

137)

Celem wydatniejsz

ego zasilenia propagandy nauki Badaczy w Polsce, “Strażnica”

ogłosiła, że do sierpnia 1929 roku zostało wysłane do Rzeczypospolitej 2.030 seryj

tomów, czyli 14.210 książek. Książki te Badacze rozdawali bezpłatnie w Polsce,

ale Zarząd Główny w Ameryce nic na tym nie stracił, gdyż zbierano wśród

polskich Badaczy w Stanach ofiary, jako zapłatę za wysłany materiał. Do sierpnia

1929 r. wpłacili amerykańscy Badacze, na rachunek wysłanych do Polski tomów

2.480 dolarów. Jeszcze ten transport nie został z ofiar zapłacony, a już Rutherford

nakazał, by wysłać następne dwa tysiące seryj, czyli 14.000 książek

138)

Zupełnie jasne, że Zarząd Główny w Ameryce poważnie zasilał kasy swoich filij w

Europie. Badacze, którzy przybyli do Polski w 1920 r. mieli duże trudności z
w

yliczeniem się z otrzymanych z Ameryki sum na propagandę. Główny

reprezentant Badaczy na Niemcy pisze w liście do Rutherforda: “Nigdy się nie

wahałeś udzielać wielkich sum pieniężnych na podnoszenie pracy w
Niemczech”

139)

Opierając się na informacji “żydowskiego biura informacyjnego” z Wiednia, z

początku czerwca 1923 r., oraz na artykule b. ambasadora Stanów Zjednoczonych

A. P., Henryka Morgentau’a, o sjoniźmie, umieszczonym w marcu 1922 roku w

piśmie żydowskim, wychodzącym w języku hiszpańskim w Buenos Ayres - “La

revista dei mundo”, warszawska prasa żydowska, w rubryce “Z życia żydowskiego

za granicą”, wzmiankowała o połączeniu się w Ameryce 30 sekt w celu wysłania

dla propagandy stu tysięcy predykantów, dla których wyznaczono miliard trzysta
milionów dolarów

140)

. Schlegel

141)

twierdzi na podstawie swych dochodzeń, że

źródłem finansów Badaczy jest Bank Hirsch’a w New Yorku. To samo utrzymuje
H. Lienhardt

142)

. Czasopismo “Auf Vorposten”

143)

donosi, że Chr. Kreuz, który

kiedyś sam należał i był w 33 stopniu masonerii, ogłosił w swym piśmie: “Ein

Weltbetrug durch Zeichen, Wort und Griff”, że Badacze są zależni od Masonów.
Przyjaciel Kreuza, dr Fehrmann, 21 stycznia 1924 r., w St. Gallen w Szwajcarii, na

publicznym zebraniu ogłosił, że międzynarodowa finansjera wydatnie popiera

Badaczy Pisma św. Dr Fehrmann rewelację swoją powtórzył w “Morgen,

Katholisches Tagesblatt der Schweiz” z dnia 30 października 1924 r. Kierownik

Centrali Badaczy w Zurichu, Konrad Binkele, wniósł skargę do sądu przeciwku dr.
Fehrmannowi

. Sąd okręgowy w St. Gallen odrzucił skargę K. Binkele, nałożył na

skarżącego opłatę kosztów sądowych w wysokości 150 fr. i zasądził skarżącego na

wypłacenie dr. Fehrmannowi 450 fr. szw. tytułem nawiązki

144)

Ciekawy przy tym był skład osobowy oskarżycieli: jako kierownik Badaczy zgłosił

się do sądu Konrad Binkele, występujący w Stanach Zjednoczonych jako

Binggele, którego jednak właściwe nazwisko jest Pinkeles. Sprawę prowadziło

biuro adwokackie Libermana w Zurichu (odprysk latorośli galicyjskiej), z którego

ramienia występował dr Reichstein z Polski

145)

. W czasopiśmie “Morgen” z dnia

19 grudnia 1924 roku Chr. Kreuz ogłosił w artykule: “Sind die E. B. wirklich so

harmlos?” ciekawy list z najwyższych kół masońskich. Oto treść:

“Kochany bracie! Co do drug

iego zapytania, tyczącego się Międzynarodowego Stowarzyszenia

Badaczy Pisma św. z główną siedzibą w Brooklynie, oczywiście, ludzie ci są nam bardzo

pomocni. Dajemy im na znanej pośredniej drodze dużo pieniędzy za pomocą braci (którzy
podczas wojny zarobili

duże pieniądze, dla ich grubych portfeli to nie jest bolesne! ...

Prawdopodobnie na wiosnę przyszłego roku przyjedzie do Europy wybitny prawnik, który był

już parokrotnie w Europie, mister Rutherford, który rozwinie propagandę przez odczyty. Mam
teraz spo

sobność wyjawić prośbę do Was, Kochany Bracie. Proszę, zechciejcie postarać się, by

czasopisma w Szwajcarii nie zamieszczały żadnych artykułów, któreby zwalczały owe odczyty.

Wy macie wśród braci w Szwajcarii wielu swoich ludzi w prasie codziennej. Również proszę się

postarać, by działalność Badaczy Pisma św. nie została nieprzychylnie potraktowana w

dziennikach. Ludzie ci są nam bardzo potrzebni. Muszą być naszymi pionierami. Co mam wam

więcej powiedzieć? Wy sami przecież wiecie dość. Zasadą, służącą do zdobycia kraju jest

wykorzystać jego słabe strony i podkopać jego fundamenty. Naszymi wrogami w Europie są

zarówno protestanci, jak i katolicy, ich dogmaty są dla naszych planów niewygodne, dlatego

musimy wszystko uczynić, aby zmniejszyć liczbę ich zwolenników, aby je ośmieszyć.

Boston, Mass. ,U. S. A. 27. XII. 1923 r. W. Br.”

146)

2. Rozłam wśród Badaczy

Właściwością wyznań protestanckich i sekt, powstałych na podłożu protestanckim

jest ich wewnętrzne rozbicie. Nie uniknęła tego i sekta Badaczy. Od 1931 r. daje

się zauważyć pewne załamanie i osłabienie propagandy sekciarskiej, na co w dużej

mierze wpłynął kryzys materialny, który spowodował skurczenie się zasobów
finansowych.

W Niemczech i Rumunii rozwiązano sektę. Z Australii Rutherford wyjechał w r.
1

938, zabierając ze sobą cały materiał propagandowy. I w łonie samych Badaczy

nie brak rozbicia. Mimo wielkiej rzutkości, będącej cechą charakterystyczną J.

Rutherforda, mimo zdobywania wciąż nowych terenów pod propagandę, mimo

wielkich sum, łożonych na ekspansję, już w roku 1919 wytworzyła się w młodym

organiźmie sekty gałąź odszczepieństwa. Przywódcą odszczepieństwa stał się
opozycjonista

J. Rutherforda, jeden z przywódców, stojących na czele Badaczów

we Francji, F. L. Freytag

147)

F. Freytag odłączył się od Badaczy i wraz z gronem stronników zorganizował

nowe stowarzyszenie pod nazwą: “Zgromadzenie Ciała Chrystusowego”

148)

. Objął

w stowarzyszeniu powyższym naczelne stanowisko, przybierając jako imię własne:

“Anioł Jehowy”

149)

Nowa nauka centralę swą utworzyła w Genewie. Przez odszczepieństwo Freytaga

wpływy Badaczy zostały osłabione nie tylko w Szwajcarii, ale i w Niemczech.

Biuro propagandy utworzył Freytag we Frankfurcie n/M.

150)

Nie przebrzmiały jeszcze echa polemiki z Freytagiem, gdy w łonie Badaczy

zaczęły się wykluwać odszczepieństwa jedno za drugim. Każde prawie z nich

wydaje własne czasopismo, którego redaktorem jest zwykle przywódca

odszczepieństwa. Fundamentem rozłamu są w wielkiej mierze zawiedzione

ambicje, choć nie brak także różnic dogmatycznych.

Po wydaniu VII-

go tomu wykładów Russell’a: “Dokonana Tajemnica”, wkradły

się do polskich Badaczy zaczątki nieporozumień. Rutherford zmuszał do wierzenia

w siódmy tom, gdy go jeszcze w polskim języku nie było. Wzbraniał głosować na
zebraniach tym B

adaczom, którzy nie oświadczyli, że wierzą w siódmy tom

151)

Z chwilą, gdy Rutherford umocnił swe stanowisko, jako prezydent Badaczy,

przestał się liczyć z przepisami, pozostawionymi przez Russell’a.

Autonomię gmin ograniczono na rzecz Głównego Zarządu. Zamiast wyboru,

zastosowano zasadę mianowania. Poprawki

zapoczątkowane zrazu w organizacji,

w krótkim czasie dosięgły także samej doktryny Russell’a. Celem obrony czystej

nauki założyciela Badaczy Pisma św. powstały odłamy. Jednym z większych i
pierwszych

było założenie “Wolnych Badaczy Pisma św.” Wystąpili oni

przeciwko macierzystej organizacji Międzynarodowego Stowarzyszenia Badaczy

Pisma św., nazywając je “Towarzystwem”. Wolni Badacze Pisma św. odłączyli się
w roku 1919, kiedy gmina polskich Badaczy w De

troit wybrała jako starszych

Backla, Hołowadzkiego, Kołomyjskiego i Oleszyńskiego, a “Towarzystwo”

unieważniło decyzję zboru i mianowało Kasprzykowskiego i Kostyna. Po

ogłoszeniu nominacji, przełożeni Badacze w Detroit ogłosili list otwarty da

członków gminy, w którym zerwali z “Towarzystwem”

152)

. List napisało 22

dotychczasowych przełożonych w gminie polskiej w Detroit. Jednym z nich był

W. M. Tarkowski. Wolni Badacze Pisma św. zorganizowali się w Detroit, w roku

1921 założyli własny organ p. n. “Straż”. Tarkowski figuruje jako sekretarz danego

pisma. Treść każdego numeru w znacznej mierze składa się z materiału

pozostawionego przez Russell’a, ponieważ do nauki założyciela nie chcą dopuścić

żadnych nowinek. Wolni Badacze Pisma św. założyli swą filię w Krakowie w. r.

1927, gdzie głównym kierownikiem był A. Stahn. Wolni Badacze Pisma św. mają

także swoich wyznawców wśród Polaków emigrantów we Francji. Grupa ta jest na

ogół słaba; według sprawozdania z 1932 roku ma w Polsce liczyć 42 zbory. W
Ameryce kierowani

są przez tzw. Pastoralny Instytut Biblijny z siedzibą w Detroit.

Działalność tej grupy zasadniczo koncentrowała się na terenie Małopolski

Zachodniej i niewiele się różniła od działalności właściwych Badaczy. Grupa

wolnych Badaczy utrzymuje ścisły kontakt ze swymi współwyznawcami w

Ameryce, korzysta z ich pomocy materialnej i moralnej do zdobywania nowych

członków w Polsce. Na zewnątrz występuje często pod nazwą Zjednoczenia

Badaczy Pisma św. Zazwyczaj w terminologii władz państwowych odłam wolnych
badaczy

nazywany bywa III grupą badaczy Pisma św.

153)

We wspomnianym Detroit inny odłam polskich Badaczy od 1921 roku wydaje

pismo p. n. “Strażnica Syońska, Zwiastun Obecności Chrystusa”. Kostyn i

Kasprzykowski, których “Towarzystwo” obdarzyło zaufaniem i naznaczyło

starszymi w Detroit, a przez to mimo woli przyczyniło się do zorganizowania

odszczepieństwa “Wolnych Badaczy Pisma św.”, w krótkim czasie stanęli na czele

dwóch nowych odłamów: Kostyn w Ameryce, Kasprzykowski w Polsce.

M. M. Kostyn od 1916 do 1918 ro

ku był w Chicago III starszym w gminie

polskich Badaczy, w roku 1918 służył jako pielgrzym odwiedzający gminy z

ramienia “Towarzystwa” i jako urzędnik polskiej filii Towarzystwa w Detroit.

Służbę swą pełnił do roku 1922. W “Strażnicy” z dnia 15 października 1922 r.

zarząd “Towarzystwa” ogłosił, że Kostyn “zboczył i popadł w błędy, więc z tego

powodu nie jest dłużej w pracy pielgrzymskiej”.

Kostyn, dobrawszy do pomocy G. Kostiwa i J. C. Schmidta, utworzył sektę pod

nazwą: “Komitet Obrony Nauk Wiernego Sługi”, który działalność swą rozpoczął

w roku 1923, nader ostro atakując “Towarzystwo”

154)

. W dniach od 1 do 3 lutego

1930 r. Komitet zwołał nadzwyczajne zebranie w Detroit, na którym Kostyn

zaatakował działalność “Towarzystwa”, szczególnie Rutherforda. Kostyn

wskazywał powody i przyczyny, które doprowadzają organizację Badaczy do
rozbicia. Proroctwa, w tomie siódmym zawarte, broszura: “Miliony z obecnie

żyjących nie umrą”, ostatnia praca: “Proroctwo” miały, według mówcy, zawierać

wiele błędnych twierdzeń, sprzecznych i niedorzecznych nauk i fałszywych

proroctw. Celem przemowy było: wykazać słuchaczom, że obecny wódz Badaczy,

Rutherford rozszerza herezje, powinien przeto odwołać swe błędy, lub zupełnie

odsunąć się od przewodnictwa

155)

Na powyższym zebraniu uchwalono rezolucję, którą wysłano do Zarządu

Towarzystwa Watch Tower Bible and Tract Society, na ręce sekretarza W. E. van

Amborough. Rezolucja zawierała następujące wnioski:

Prowadzenie pracy Pańskiej pod obecnym zarządem, a osobliwie prezydentem
Towarzyst

wa w osobie J. F. Rutherforda, tak w zarządzeniach. jak w jego artykułach w

“Strażnicy”, okazało się wielkim krętactwem i zwodniczością, co przyczyniło się do

upadku w wierze wielu z ludu Bożego, jak np., wydanie 7-go tomu i mnóstwa błędów w
takowym, oraz

zmuszanie wielu braci do ich przyjęcia; w przeciwnym razie zagrażano

im utratą zbawienia i wydaleniem ze zgromadzeń

156)

Prowadzenie wielkiej pracy o “Milionach z obecnie żyjących, którzy nigdy nie umrą”, w

której kładziono nacisk na ustanowienie w całej pełni Królestwa Bożego i powstanie św.

Proroków w roku 1925, okazało się również zwodniczym, wobec czego ta praca i nauki

przyczyniły się do tego, że Szatan, za pośrednictwem kleru różnych denominacji

Chrześcijaństwa, dał całemu Ludowi w Prawdzie miano “fałszywych proroków”.

Obecne wydanie nowej książki pt. “Proroctwo”, która zawiera mnóstwo szkaradnych

błędów, oczerniających święte Imię Boga i Jego Syna, i rozpowszechnienie tej książki

okaże się w skutku największym przekleństwem dla ludu Bożego w Prawdzie.

Żądamy, by zarząd Towarzystwa natychmiast usunął ze stanowiska redaktora i autora

różnej błędnej literatury i prezydenta w osobie J. F. Rutherforda, który od roku 1916-

1930 dowiódł w jego służbie, że nie nadaje się na nauczyciela między Ludem w
Prawdz

ie; jego praca przyniosła wielką szkodę dla Prawdy Bożej.

Żądamy, by obecny Zarząd, do czasu nowych wyborów, natychmiast powstrzymał

publikację literatury, napisanej przez sędziego Rutherforda i przystąpił natychmiast do

drukowania literatury i artykułów, co do obecnego czasu, a wskazanych w Woli i
Testamencie Br. C. T. Russell’a.”

Pod rezolucją podpisali się: S. Nowak, W. Stępień, R. Nowotarski i 47 osób z

detroickiej gminy Badaczy. Rezolucję, uchwaloną i przyjętą w Detroit, odczytano
na zebraniu Badaczy w Chicago i Niagara Falls

157)

Rezolucję wysłano 4 lutego 1930 roku; tydzień upłynął, odpowiedzi nie było.

“Komitet obrony nauk wiernego sługi” wystosował drugi list, w którym grozi:

“Jeżeli nie otrzymamy od was odpowiedzi w ciągu siedmiu dni, będziemy

zmuszeni uznać was za ignorantów sprawy Bożej...”

158)

2 marca t. r. G. Kostiev, C. J. Schmidt i M. M. Kostyn wystosowali wprost do

Rutherforda następującą petycję:

“Najgłówniejszą rzeczą jest literatura. Nie życzymy sobie wydawania publiczności nic więcej

ponad to, co brat Russell napisał, a przeto przychodzimy do Ciebie, jako najwyższego urzędnika

Towarzystwa, abyś porozumiał się z zarządem i odpowiedział nam, czybyś mógł nam udzielić

pozwolenia na drukowanie tych sześciu tomów “Wykładów Pisma świętego”. Wiemy, iż

Towarzystwo już ich więcej nie drukuje, oraz, że je odrzuciło... Zgadzamy się na druk taki, jak

one są, bez żadnych zmian, również na sprzedaż bez żadnego zarobkowania, po cenie kosztów

drukowania i wysyłki. Z powodu niedostatecznych zasobów, nie będziemy na początku mogli

drukować tomów w całości, lecz wzięlibyśmy najważniejsze rozdziały, najpotrzebniejsze, i

drukowalibyśmy je w formie broszurowej”

159)

Na pow

yższą prośbę otrzymali podpisani list od Rutherforda z dnia 24 marca 1930

r., w którym pisze:

“Towarzystwo nie odrzuciło ‘Wykładów Pisma świętego’, ani nie przestało ich drukować.

Towarzystwo posiada ich na składzie wielką ilość. Mają one być dostarczone poświęconym

(Badaczom), aby oni je wręczali do rąk ludzkości w którymkolwiek czasie. Nie tylko, że koszt

ich został obniżony w celu umożliwienia nabycia, lecz i wiele tomów zostało wysianych do
Polski (darmo), aby dopomóc w rozpowszechnianiu. …

Że jesteście szczerzy, utrzymując, iż

drukujecie i sprzedajecie je po cenie kosztów, nie mogę wierzyć. Nie możecie drukować

‘Wykładów Pisma świętego’ po cenie, po jakiej Towarzystwo je sprzedaje, gdyż Towarzystwo

posiada własną drukarnię”

160)

Na list Rutherforda odpowiedział sekretarz “Komitetu obrony nauk wiernego

sługi” pismem z dnia 1 kwietnia 1930 r.

“Zauważyliśmy w polskiej ‘Strażnicy’, że przygotowujesz specjalną kampanię od 26-go

kwietnia do 4 maja z tomami. O jedną rzecz prosimy: byś był nam łaskaw odpowiedzieć,

dlaczego TYLKO pomiędzy Polakami, a nie innymi, praca z tomami ma się odbyć? Czy bracia

innej narodowości nie mają tej samej prawdy i tomów? ... będziemy pilnie śledzić, czy tomy, jak

podała ‘Strażnica’, będą drukowane i rozpowszechniane po tej cenie”

161)

Na powyższej wymianie listów dyskusja się skończyła. “Komitet obrony nauk

wiernego sługi” z dniem 1 maja 1930 r. zaczął wydawać pismo pod nazwą: “Głos
Prawdy”. Sekretarzem tego organu jest M. M. Kostyn.

W pierwszym numerze “Głosu Prawdy” ukazały się także rewelacje, dotyczące

finansowych spraw “Towarzystwa”. Już w roku 1925 wystąpiła ze stowarzyszenia

Badaczy Pisma św. pewna grupa zwolenników z tego powodu, że Rutherford miał

nabyć dla siebie auto za pieniądze zebrane z ofiar służby domowej. Ukazał się

wtedy w prasie artykuł przeciwko “Strażnicy Biblijnej i Związkowej

Społeczności”, w którym poszkodowane nader ostro zaatakowały zarząd
“Towarzystwa”

162)

15 marca 1930 roku ukazała się w dzienniku “San Diego Sun”

fotografia,

przedstawiająca Rutherforda na tle nowo wybudowanego domu w San Diego w

Południowej Kalifornii. U dołu fotografii piórem odrysowano postać Dawida z

procą. Umieszczony obok artykuł nosił tytuł “Mieszkalny dom w San Diego z

wszelkimi nowoczesnymi urządzeniami oczekuje powrotu Proroków”. Rutherford

stał się jedynym bezspornym właścicielem obiektu wartości 75.000 dolarów.

Rezydencję wybudowano według jego planów: Pałac, umeblowanie luksusowe,

ogród owocowy, garaż, a w nim dwa auta Lincoln i Ford, nie mogły nie wzbudzić

w wyznawcach podejrzeń, że następca Russell’a niekoniecznie trzyma się woli,

wyrażonej w testamencie zmarłego.

W organach, nieprzychylnych “Towarzystwu”, zaczęły się ukazywać artykuły,

atakujące cały zarząd, a szczególnie skarbnika “Strażnicy Biblijnej i Związkowej

Społeczności”. Na łamach “Głosu Prawdy” i innych ze strony przeciwników, oraz

“Złotego Wieku” ze strony Badaczy, ukazały się artykuły polemiczne. Sprawę

otrzymania przez Rutherforda na własność posiadłości w San Diego tak

zainscenizowano, że olbrzymia większość Badaczy przyjęła wytłumaczenie,

podane przez “Towarzystwo” za zupełnie logiczne i uczciwe. Dla ujęcia całości

zatargu należy wrócić do roku 1920.

Gdy przepowiednia VII tomu nie ziściła się i Babilon (Kościół Katolicki i
mocar

stwa światowe), zamiast upaść, wzmocnił się, sędzia wynalazł inny sposób

do oszukiwania “braci”. Nowa jego ewa

ngelia zaczęła głosić, że “Miliony z

obecnie żyjących nigdy nie umrą”, Wydano broszurę o “Milionach”;

przetłumaczono ją na inne języki i drukowano milionami. Był to wielki “drajw”.

Wynajmowano pierwszorzędne audytoria specjalnie dla sędziego, zamieszczano

całostronicowe ogłoszenia w gazetach, drukowano gazetki i ulotki, by jak

najwięcej ludzi powiadomić, że w roku 1925 zobaczą św. Proroków i rozpocznie

się w widzialny sposób początek Królestwa Bożego na ziemi i od tego czasu ludzie

nie będą “więcej umierać”. Robiono specjalne zdjęcia do ruchomych obrazów,

założono fabrykę maszyn do ich wyświetlania. Po większych miastach uczyniono

próby w wyświetlaniu nowych obrazów “braciom”. “Bracia”, słysząc o

“cudownym” zarządzeniu, nie szczędzili grosza. “Byłem świadkiem, jak jeden brat

z Detroit Mich, ofiarował 1.000 dolarów na ten cel. Jaki okazał się skutek tej

pracy? Nowy film nie odpowiadał charakterowi nauk Pisma św., była to komedia

sędziego, o czym świadczy wielu braci, którzy widzieli te nowe filmy”

163)

Treść filmu podaje jeden z Badaczy w następującym opisie:

“Obraz pokazuje brata Rutherforda i jego towarzyszy gotowych do podróży ... Jadą do pewnych

przyjaciół i pytają, czy ich syn mógłby pojechać z nimi przez Cesarską Dolinę

164

) ... Rodzice

chłopca chętnie pozwalają ... wszyscy odjeżdżają ... Rutherford przechodzi dolinę pieszo, ogląda

owoce, jarzyny i inne rosnące tam rzeczy. Podług obrazów wszystko znajduje się w dobrym
stanie

... Obraz się zmienia ... widać, jak automobil spada z boku skalistej góry, ci, co byli w

automobilu, powypadali i wszyscy zostali zabici, to jest cała rodzina chłopca ... Brat Rutherford

stara się pocieszyć chłopca ... pisze list i oddaje go chłopcu, mówiąc mu, aby nie otwierał listu,

aż w 1925 r. usłyszy, że Abraham zmartwychwstał ... Obraz pokazuje chłopca w 1925 r., jak

czyta w porannej gazecie grubymi literami: “ABRAHAM ZMARTWYCHWSTAŁ W
PALESTYNIE”

... Przypomina się chłopcu, aby przeczytał list, który mu sędzia wręczył ...

patrzy na kalendarz, który pokazuje rok 1925; otwiera lis

t, który mówi, żeby zatelegrafował do

Abrahama i żeby go poprosił, aby jego rodzina zmartwychwstała i była mu przywrócona...

Chłopiec okazuje wielką radość, gdy telegrafuje do Abrahama w Palestynie w roku 1925”

165)

Rok 1925 zawiódł całkowicie “prorocze” horoskopy Rutherforda. Broszurę o

“Milionach” wycofano z obiegu. W Detroit na składzie leży bezużytecznie 28.000

broszur w języku polskim

166)

Rutherford jednak nie dał za wygraną. Zmartwychwstanie Proroków

Starotestamentowych z roku 1925 odsunął “ad calendas graecas”. I oto, celem

przygotowania im siedziby, wybudował dom w San Diego.

Gdy transakcja została poddana krytyce i wielu z Badaczy i oponentów

zaatakowało zarząd “Towarzystwa”, ukazał się w “Złotym Wieku”

167)

artykuł:

“Prawda, odnośnie domu w San Diego”, pióra Roberta J. Martina.

“Wobec tego, że o sędzim Rutherfordzie mówi się wiele nieprawdziwego, czuję się

zobowiązany, by podać niektóre szczegóły do wiadomości ... Towarzystwo w ciągu ostatnich

dziesięciu lat wybudowało pod kierownictwem sędziego Rutherforda następujące budowle:

Dom Bethel w Brooklynie. zamieszkały przez pracowników Domu Biblijnego.

Fabrykę w Brooklynie, w której się drukuje, oprawia i opakowuje 20.000 gotowych do

wysyłki książek dziennie.

Fabrykę z mieszkaniami dla pracowników w Magdeburgu w Niemczech.

Dom mieszkalny dla pracowników w Czechosłowacji.

Drukarnię z pomieszczeniami biurowymi i mieszkaniami dla pracowników w Szwajcarii.

Przedtem Towarzystwo w większej części miejscowości, jako też i w Londynie wynajmowało
domy,

lecz w ciągu ostatnich lat nabyło ono Dom Biblijny w Londynie na własność. Oprócz tego

założyło drukarnie i biura w Toronto w Kanadzie.

Rutherford, po wypuszczeniu go na wolność z więzienia, dostał silnego zapalenia płuc ... Przed

czterema laty udał się na kurację do doktora Eckolsa w San Diego ... Ze względu na to, że

wynajmowanie domu na kilka tylko miesięcy jest niedogodne i kosztowne, przeto ja i kilku

współpracowników, ściśle z sędzią Rutherfordem związanych, zwróciliśmy uwagę jego na

konieczność posiadania własnego domu w San Diego ... W roku zeszłym ... potrzebne pieniądze

się znalazły bez potrzeby obciążania nimi Towarzystwa ... Wobec tego pojechałem w

październiku 1929 roku do Kalifornii i kupiwszy posesję na moje imię, zawarłem kontrakt z
budownic

zym, i dom wybudowano na moje imię ... Rutherford sam zredagował akt własności

tego domu i jestem przekonany, że nie ma na całym świecie podobnego do tego dokumentu”.

W tymże numerze “Złotego Wieku” zamieszczono akt kupna – sprzedaży: “Robert J. Martin,
z

amieszkały w Brooklynie Adams Street 17, gwarantuje niniejszym kupno okazyjne i sprzedaje

za sumę 10 (dziesięciu) dolarów Józefowi F. Rutherfordowi, Brooklyn, Columbia Heights 124,

na czas jego życia; a następnie, na rzecz “Strażnicy”, Towarzystwa Biblijnego i Broszur,

zjednoczeniu, założonemu według praw stanu Pensylwanii, mającemu swe biuro w Brooklynie,

Columbia Heights 124: Posiadłość w Kensington Heights, powiatu San Diego w Kalifornii,

składającą się z parceli 110 i 111 zgodnie z tym, jak 24 marca 1926 roku wniesione zostały do

aktu w biurze pomiarów w San Diego. Rzeczone posesje przeszły na wyłączną własność Józefa

F. Rutherforda i służyć mają do jego użytku tak długo, jak będzie żył na ziemi. Po tym czasie

Strażnica, Towarzystwo Biblijne i Broszur ma prawo robić z nich użytek na następujące cele:

Zarówno cedent jak i ten, który tę posiadłość przejął ... poznają dowody rozpoczynającego się

obecnie ustanowienia Królestwa Bożego dla błogosławienia ludziom na ziemi i są przekonani, że

panująca moc i autorytet tego królestwa są dla ludzi niewidzialne, że jednak mieć będą na ziemi

swoich zastępców, którzy, pod naczelnym kierownictwem Władcy Chrystusa, kierować będą

sprawami narodów ziemi; że pomiędzy tymi wiernymi reprezentantami i widzialnymi regentami

świata będą następujący mężowie: Dawid, były król izraelski, Gedeon, Barak, Jefte, Józef, były

wielkorządca Egiptu, Samuel, prorok i inni wierni mężowie, o których Biblia chwalebnie

wspomina w liście do Żydów w rozdziale 11. Stan rzeczy jest więc ten, że Strażnica,

Towarzystwo Biblijne i Broszur ma zarządzać tą posiadłością do czasu, aż niektórzy lub wszyscy

ci wyżej wspomniani mężowie staną się widzialnymi przedstawicielami Królestwa Bożego na

ziemi, wtedy oni tę posiadłość mają objąć w posiadanie i uczynić z niej taki użytek, aby się ona

najlepiej przysłużyła tej pracy, która przez nich będzie wykonywana. Posesja została nabyta i
dom na niej wybudowany pod kierownictwem wspomnianego Józefa F. Rutherforda.

Poświęcona ona została Jehowie Bogu i Jego Królowi Chrystusowi, prawowitemu władcy ziemi,

w tym wyraźnym celu, ażeby używana została tylko przez takich, którzy są sługami Jehowy.

Przeto posiadłość ta na zawsze ma służyć temu celowi, i żadne hipoteki lub inne długi na niej nie

mogą ciążyć.

Rzeczonemu Józefowi

F. Rutherfordowi przysługuje prawo za życia swego postanowić,

kontraktowo lub na mocy aktu, że jakiekolwiek inne osoby, utrzymujące stosunki ze Strażnicą,

Towarzystwem Biblijnym i Broszur, będą miały prawo mieszkania na powyższej posiadłości,
dopóki Dawid

lub inni mężowie, o których wspomina list do Żydów w rozdziale 11, nie przejmą

w posiadanie tej własności. Ktokolwiek rościłby sobie prawo do powyższej nieruchomości, ma

wpierw wylegitymować się przed urzędnikami wspomnianego Towarzystwa, że jest jedną z
o

sób, wymienionych w zacytowanym liście apostoła Pawła do Żydów, zgodnie z orzeczeniem

niniejszego kontraktu 28 grudnia 1929 r.

(—) Robert J. Martin, (—) Józef F, Rutherford, (—) Donald Haslett, Notariusz”.

Jak urzędnicy Rutherforda mają sprawdzić identyczność “zmartwychwstałych”

pretendentów do własności, Rutherford nie podaje, twierdzi tylko “...mężowie,

których ja naznaczyłem do sprawdzania identyczności mężów Bożych, są

urzędnikami moich towarzystw i poświeceni Panu, a zatem oni będą upoważnieni
od Bo

ga, aby rozpoznali oszustów od prawdziwych książąt”

168)

Celem “ostatecznego” udowodnienia “bezinteresowności” Rutherforda skarbnik

Towarzystwa, W. E. van Ambourgh ogłosił w “Złotym Wieku”

169)

“Zaświadczam niniejszym, że ani R. J. Martin, ani ktokolwiek inny na kupno posesji lub na

budowę domu w San Diego w Kalifornii nie używał żadnych pieniędzy z funduszów Strażnicy,
Towarzystwa Biblijnego i Broszur lub jakiegokolwiek innego

zjednoczenia” połączonego z tym

towarzystwem.

L. S. podpis”.

Źródła pochodzenia własności Rutherforda w San Diego okryte są dla Badaczy i

oponentów tajemnicą. Może pewne światło mogłyby rzucić księgi operacyj

finansowych banku Hirsch’a w New Yorku. W każdym razie dom w San Diego

przyczynił się do zachwiania zaufania Badaczy do Rutherforda. Kostyn z

“Komitetu Obrony Nauk Wiernego Sługi” pisze:

“Jaka wielka różnica pomiędzy ‘wiernym i roztropnym sługą’ (Russell’em), a ‘złym sługą’
(Rutherfordem)

... Ten pierwszy, gdy poświęcił się Panu na służbę, był zamożny (300.000

dolarów), gdy

kończył swą ziemską pielgrzymkę, pozostawił po sobie majątek 200 dolarów na

pogrzeb; ostatni, gdy poświęcił się Panu, posiadał zaledwie adwokackie biuro, obecnie jest

wielkim dygnitarzem..., jeździ pierwszorzędnym samochodem marki Lincoln” i to mu nie
prze

szkadza mówić Braciom, że “Towarzystwo jest tym samym, jakie zorganizował Brat

Russell”

170)

Komitet działa wyłącznie wśród wychodźtwa polskiego w Ameryce. W Polsce

wpływy jego zauważyć się nie dają.

Kasprzykowski Czesław w roku 1919 został razem z Kostynem mianowany
starszym w gminie polskich Badaczy w Detroit.

W roku 1920 przyjechali do Polski, do Warszawy wraz z Kołomyjskim, aby

założyć filię Międzynarodowego Stowarzyszenia Badaczy Pisma św. Znikanie

znacznych subsydiów dolarowych, które Kasprzykowski

i Kołomyjski

otrzymywali od Towarzystwa z Ameryki, stało się powodem do zarzutów

przeciwko nim. Specjalne dochodzenie ze strony Badaczy z Ameryki miało

wykazać, że Kasprzykowski i Kołomyjski działali na szkodę Towarzystwa jedynie

tylko z nieumiejętnego wykorzystania sytuacji walutowej w Polsce; zamiast

przechować walutę dolarową, względnie ulokować w nieruchomości

zaraz po

otrzymaniu przesyłki zmieniali ją na marki, których wartość z każdym dniem

malała. Po przeprowadzeniu dochodzenia usunięto Kołomyjskiego

pozostawiono

zaś na urzędzie Kasprzykowskiego, tłumacząc, że jego błąd “był błędem głowy, a
nie serca”

171)

Po roku 1920 do roku 1924 Kasprzykowski był Generalnym Reprezentantem

Międzynarodowego Stowarzyszenia Badaczy Pisma św. na Polskę. Musiał

umiejętnie krzątać się nie tylko koło sprawy Badaczy, ale i swojej własnej, gdyż,

gdy w chwili przyjazdu do Polski miał posiadać tylko to, co na sobie, w ciągu

czteroletniej służby” na stanowisku Generalnego Reprezentanta dorobił się

mieszkania wartości 2.500 dolarów, maszyny drukarskiej i składu papieru. Kiedy

współwyznawcy zakwestionowali jego majątek, oświadczył, że dorobił się go

dzięki swemu sprytowi na “czarnej giełdzie”

172)

Mimo takiego powodzenia, Kasprzykowski często kołatał do kasy “Towarzystwa”,
raz n

awet wysłał list do zgromadzeń Badaczy w Ameryce bez uprzedniego

porozumienia się z główną centralą Badaczy w Brooklynie. Gdy Towarzystwo

dość miało ciągłych próśb o zapomogi, Rutherford wystosował list do

Kasprzykowskiego, w którym mu pisał, żeby nie myślał: “że dolary w Ameryce

rosną na krzakach”

173)

Czy obrażona duma, czy też to, że Kasprzykowski poczuł się na siłach, by

samoistnie poprowadzić Badaczy w Polsce, sprawiło, że 15 stycznia 1925 roku

napisał do Głównego Zarządu w Brooklynie list, zawiadamiający o rezygnacji z

zajmowanego stanowiska Generalnego Reprezentanta. Główny zarząd przysłał do

Polski Wacława Wnorowskiego, któremu udało się na pewien czas

nieporozumienie ułagodzić. Zamiast jednego Generalnego Reprezentanta
ustanowiono Komitet Wykonawcz

y na Polskę w osobach trzech Badaczy

174)

Podczas swego samodzielnego urzędowania, Kasprzykowski zakupił lokal przy

ulicy Chmielnej 67/4, w którym umieścił magazyn książek i biuro wraz z całym

urządzeniem, oraz lokal przy ulicy Hożej 35

175)

Po odjeździe Wacława Wnorowskiego do Ameryki, Kasprzykowski niechętnie

pracował z dodanymi sobie do pomocy i nadzoru dwoma Badaczami: “starał się

ich poniżyć wobec innych, że są nieumiejętni itd., a natomiast przedstawiał

publicznie zasługi swojej pracy, że dzięki tylko jego wysiłkom praca Pańska jest

prowadzona w Polsce, że dzięki jego zabiegom zgromadzenie warszawskie ma salę

na zebrania, i dawał do zrozumienia, że kupił ją za swoje pieniądze, co było

niezgodne z prawdą”

176)

. Prawdopodobnie chodziło o salę, używaną przez Badaczy

na zebrania przy ulicy Nowy Zjazd 1. Sala jednak była własnością Towarzystwa,

gdyż podczas bytności Wnorowskiego w Warszawie, Kasprzykowski, zdając

agendy Reprezentacji, zaliczył salę na rachunek majątku Towarzystwa, oceniając

ją na 3.200 dolarów. Okazało się jednak, że Kasprzykowski, mimo, że “kupił tę

salę za pieniądze Towarzystwa, nie zapisał jej na Towarzystwo, ani na

zgromadzenie, lecz na swoje własne nazwisko. Dlatego sala nie należała ani do

Towarzystwa, ani do zgromadzenia, lecz była przywłaszczona przez niego”

177)

Tarcia w łonie warszawskich Badaczy odbiły się echem w Brooklynie. Zarząd

Główny powtórnie wysłał do Polski W. Wnorowskiego.

Dnia 24 grudnia 1924 roku przybył wysłannik Towarzystwa do Warszawy i

przebywał w Polsce do 29 września 1925 roku. W tym czasie dokonało się

odszczepieństwo Kasprzykowskiego. Przestał być przedstawicielem Międzynaro-

dowego Stowarzyszenia Badaczy Pisma św., a założył własną gałąź Badaczy pod

nazwą: “Stowarzyszenie Badaczy Pisma św.”

Gdy za zebraniu del

egatów gminy Badaczy, gdzie przewodniczył Wnorowski, na

porządku dziennym postawiono sprawę Kasprzykowskiego, wywiązał się między

przewodniczącym a wymienionym następujący dialog: “Powołałem go, aby się

wypowiedział”, opowiada Wnorowski. Br. Kasprzykowski odpowiada:

“Zwolniłem się z pracy ze względu na zmianę doktryn”. Wtedy zapytałem go: “Br.

Kasprzykowski, od jakiego czasu brat zauważył zmianę w doktrynach?” Brat
Kasprzykowski odpowiada: “O

d 1920 roku”. “Aż od 1920 roku - mówię - mogłeś

bracie pracować wbrew własnemu sumieniu?” Brat Kasprzykowski bardzo się

zapalił na skutek tego pytania

178)

. “Powiedziałem mu wtedy - pisze w swym

raporcie do Towarzystwa Wnorowski -

wobec zgromadzonych, że człowiek

uczciwy w świecie, nie znając prawdy, nie postąpiłby tak. Delegaci w większości
zrozumieli,

że brat Kasprzykowski zwolnił się dla innych przyczyn, wcale nie dla

doktryn”

179)

Badacze, stojący po stronie Kasprzykowskiego, postanowili “Ostatnią Wieczerzę”

obchodzić o dzień wcześniej, niż przepisała “Strażnica”. Gdy następnego dnia

zebrali się przy sali stronnicy Wnorowskiego, okazało się, że sala jest zamknięta.

Przygotowano na prędce inną salę i w niej zaczęli się zbierać Badacze z obozu

Towarzystwa. Od tej chwili rozdział, istniejący dotychczas w dziedzinie sporów,

zaistniał w całej pełni. Badacze z obozu Towarzystwa dość duże sumy wyłożyli na

zakupienie sali, którą zajął Kasprzykowski, ten więc tak pokierował, że jego

stronnicy zgodzili się oddać te kwoty, które na rzecz zakupienia sali złożyli
stronnicy z obozu T

owarzystwa. “Sądzę” - twierdził Wnorowski - “że do tego

kierował brat Kasprzykowski, bo chciał, bym mu dał rejentalne zaświadczenie, że

Towarzystwo nie ma nic do niego, i że on jest zupelnie czysty”

180)

“Propozycję tę przyjąłem” - mówi Wnorowski - “z zastrzeżeniem, mianowicie dlatego, że lokal,

w którym obecnie znajduje się biuro Towarzystwa, był zapisany na brata Kasprzykowskiego i że

on w Ministerstwie nadal figurował, jako przedstawiciel Stowarzyszenia Badaczy Pisma św.

Dlatego napisałem zaświadczenie obustronne i dałem mu do przeczytania około godziny 10

rano. Podpisaliśmy je u rejenta około godziny 3 po południu. Zaświadczenie to brzmi

następująco:

Zgodnie z obopólnym porozumieniem się pp. Wacława Wnorowskiego i Czesława

Kasprzykowskiego, zamieszkałych w Warszawie, pierwszy działający na mocy pełnomocnictwa,

jako reprezentant Międzynarodowego Stowarzyszenia Badaczy Pisma św., drugi, jako

dotychczasowy przedstawiciel tegoż Stowarzyszenia, oświadczają co następuje:

Cz

esław Kasprzykowski, jako dotychczasowy reprezentant głównej centrali S. B. P. Ś. w

Rzeczypospolitej Polskiej z siedzibą w Brooklynie, w Stanach Zjednoczonych, zdaje niniejszym

Wacławowi Wnorowskiemu własności ruchome i nieruchome rzeczonego Stowarzyszenia B. P.

S., które to własności znajdowały się pod jego, tj. Czesława Kasprzykowskiego kontrolą, a

mianowicie: księgi, kasa, lokal, znajdujący się przy ulicy Chmielnej 67/4, w którym mieści się

magazyn książek i biuro wraz z całym urządzeniem. Następnie Czesław Kasprzykowski

oświadcza niniejszym, że z tytułu przejęcia inwentarza i wszelkich spraw, należących i

dotyczących wymienionego Stowarzyszenia, nie rości sobie żadnych, jakichkolwiek pretensyj i

zarazem oświadcza niniejszym, że z tytułu dotychczasowego reprezentowania jako pełnomocnik
wy

mienionego Stowarzyszenia Badaczy Pisma św. w Rzeczypospolitej Polskiej, tak on, jak i też

osoby trzecie, żadnych pretensyj tak obecnie, jak i w przyszłości wnosić nie będą. Dalej Czesław

Kasprzykowski orzeka, że wszystkie aktywa S. B, P. Św. w Rzeczypospolitej Polskiej, będące u

osób trzecich, stanowią wyłączną i niepodzielną własność rzeczonego Stowarzyszenia. Wacław

Wnorowski, jako uzupełniony i wyznaczony reprezentant w Rzeczypospolitej Polskiej z głównej

centrali S. B. P. Św. w Brooklynie, w Stanach Zjednoczonych i w Londynie w Anglii,

niniejszym stwierdza, że objął od Czesława Kasprzykowskiego, zamieszkałego w Warszawie,

cały majątek rzeczonego Stowarzyszenia Badaczy Pisma św. w Rzeczypospolitej Polskiej, a

mianowicie: księgi, kasę, lokal, mieszczący magazyn z książkami i biuro z całym urządzeniem,

znajdującym się w Warszawie przy ulicy Chmielnej 67/4. Dalej oświadcza, że do lokalu,

znajdującego się przy ulicy Hożej 35, nie rości żadnych pretensyj. Dalej W. Wnorowski

oświadcza w imieniu tego Stowarzyszenia, że rzeczone Stowarzyszenie Badaczy Pisma św.

zwalnia Czesława Kasprzykowskiego z przedstawicielstwa i nie wnosi żadnych pretensyj do
jego osoby.

(—

)Wacław Wnorowski. (—)Czesław Kasprzykowski. Pieczęć rejentalna”

181

Po przeprowadzeniu formalności rejentalnych, Wnorowski wniósł do Ministerstwa

odpis powyższego dokumentu, zawiadamiając, że Kasprzykowski przestał być

reprezentantem Badaczy. Tymczasem Kasprzykowski zgłosił się do Ministerstwa

w celu załatwienia pewnych spraw. Na oświadczenie, że z nim, jako z

przedstawicielem Badaczy traktować Ministerstwo nie będzie, gdyż przestał pełnić

tę funkcję, Kasprzykowski odpowiedział, że wprawdzie zrzekł się

przedstawicielstwa, ale tylko Międzynarodowego Stowarzyszenia Badaczy Pisma

św., a jest jeszcze przedstawicielem Stowarzyszenia Badaczy Pisma św., i że te

dwa Stowarzyszenia są zupełnie odrębne

182

Zdawałoby się, że Wnorowski i Kasprzykowski ostatecznie się rozeszli. Nie na

tym jednak koniec. Międzynarodowe Stowarzyszenie Badaczy Pisma św. miało na
poczci

e warszawskiej skrytkę pocztową pod Nrem 248. Mimo, że skrytka stała się

własnością Badaczy z obozu Wnorowskiego, czyli Towarzystwa, Kasprzykowski,

oddając właścicielom klucz od niej, kazał dorobić dla siebie drugi i dość długo

korzystał ze skrytki. Kasprzykowski odbierał ze skrytki nie tylko listy adresowane

do siebie, ale przejmował także listy nadchodzące do Międzynarodowego

Stowarzyszenia Badaczy Pisma św., tak, że jak pisze Wnorowski: “zginęło nam
kilka listów”

183

). Że powyższe oskarżenie Wnorowskiego zgadza się z

rzeczywistością, świadczy fakt następujący: Kasprzykowski czytał na publicznych

zgromadzeniach list jednego z Badaczy w Łodzi, adresowany do Wnorowskiego.

W całej sprawie Kasprzykowskiego uderza w oczy dziwnie łagodne traktowanie

oskarżonego przez Towarzystwo. “Jesteśmy zdania, że brat Kasprzykowski ma

jeszcze ufność w łaskę Pańską, czego dowodzi jego oświadczenie, że pomyłki

przez niego popełnione, nie są pomyłkami serca, ale tylko głowy. Zatem potępić

go nie możemy...”

184)

pisze Komitet Międzynarodowego Stowarzyszenia Badaczy

Pisma św., o oskarżonym. Czyżby Kasprzykowski za dużo wiedział... Miał

sposobność poznania tajników zakulisowych spraw Międzynarodowego

Stowarzyszenia Badaczy Pisma św., boć z ramienia Towarzystwa był Generalnym
Reprezen

tantem na Polskę! Cz. Kasprzykowskiego zastąpił delegat amerykańskiej

centrali sekty Badaczy W. Wnorowski. Ten jednak niedługo stał na czele

organizacji Badaczy w Polsce. Po nim kierownictwo sekty ujął i ostatecznie

ugruntował Wilhelm Scheider.

Po kilkule

tniej pracy Badaczy w Polsce dnia 6 kwietnia 1931 r. zjechali się

delegaci poszczególnych zborów z Polski i Wolnego Miasta Gdańska i wobec

rejenta przyjęli statut organizacyjny oraz nazwę Zjednoczenia Badaczy Pisma św.

Była to reorganizacja sekty Badaczy Pisma św. w Polsce. Wedle przyjętego na

zjeździe statutu siedziba centrali zjednoczenia mieści się w Łodzi, a zakres

działania obejmuje całą Polskę łącznie z W. M. Gdańskiem.

Władzami zjednoczenia są: walne zgromadzenie delegatów, zarząd główny, komisja rewizyjna i

zarządy zborów. Do zorganizowania zboru statut wymaga przynajmniej 10 osób. Członkowie

zboru wybierają spośród siebie na jeden rok kalendarzowy większości

/3 głosów: 1) starszych,

którzy usługują zborowi słowem bożym i mają pieczę nad duchowym stanem poszczególnych

członków, 2) diakonów, którzy pod kierownictwem starszych sprawują w zborze różne

czynności gospodarcze. Spośród wybranych starszych i diakonów zbór wybiera zarząd,

składający się z: a) przewodniczącego i jego zastępcy, b) sekretarza i c) skarbnika. Zarząd

reprezentuje zbór na zewnątrz. Wszystkie uchwały zapadają większością głosów. Corocznie w

grudniu odbywa się zjazd delegatów poszczególnych zborów. Do kompetencji zjazdu delegatów

należy: wybór zarządu głównego, przyjęcie sprawozdania z roku ubiegłego, uchwalenie

przedstawionych wniosków, zmiana statutu i wreszcie ewentualne rozwiązanie zjednoczenia.

Zarząd główny bywa wybierany na okres 3 lat, a składa się z przewodniczącego i zastępcy,
skarbnika oraz sekretarza.

Zarząd główny kieruje całym życiem organizacji, a w miarę potrzeby wspiera, łagodzi zatargi,
udziela wskazówek poszczególnym zborom.

Na zebraniu konstytucyjnym wybrano zarząd główny w następującym składzie: przewodniczący

W. Scheider, wiceprzewodniczący L. Makowski, sekretarz A. Rączka, skarbnik B. Grabicki i

jego zastępca H. Rabose.

Akt spisany przed L. Kahlem, notariuszem w Łodzi z dnia 6 kwietnia 1931 r., repertorium Nr
5979.

Czesław Kasprzykowski odłączył się od Międzynarodowego Stowarzyszenia

Badaczy Pisma św. dopiero w roku 1925. Przed tym zaś porozumiał się z innym

odszczepieńcem od Towarzystwa, Pawłem S. L. Johnsonem.

Johnson odłączył się od Międzynarodowego Stowarzyszenia Badaczy Pisma św.

dużo wcześniej, bo już w roku 1921 zaczął redagować w Filadelfii dwumiesięcznik

“TERAŻNIEJSZA PRAWDA i ZWIASTUN CHRYSTUSOWEJ EPIFANII”.

Na rok przed śmiercią Russell’a zaczęły się wśród Badaczy w Anglii początki

religijnej apostazji od nauki założyciela. Russell wysłał do Londynu Pawła
Johnsona, aby w tamtejszych gminach utrzy

mał jednomyślność z centralą

amerykańską. Mimo wysiłków wysłanego, część angielskich Badaczy odpadła od

macierzystego pnia. Po powrocie do Ameryki Johnson zauważył, że Rutherford nie

stosuje się do przepisów testamentu założyciela Badaczy. “Widząc te rzeczy,

sprzeciwiłem się im mocno” — pisze Johnson

185)

—

“pobudziłem pięciu z siedmiu

dyrektorów, aby nie przyjęli takiej rezolucji”. Za to Towarzystwo wydaliło

czterech z obecnych dyrektorów ze służby, usunęło Johnsona z zajmowanego
stanowiska. Wtedy Johnson,

odłączywszy się od Towarzystwa, stanął na czele

Badaczy, mających na celu zachowanie nauki Russell’a bez zmian i zaczął

redagować “Teraźniejszą Prawdę”. Gdy Towarzystwo głosiło przez pisma

Rutherforda, że koniec świata nastąpi w roku 1925, Johnson twierdzi, że “nie

możemy się tego rychlej spodziewać aż w roku 1954”

186)

Od wspomnianego Johnsona zależny jest Kasprzykowski w pewnej mierze

materialnie. Świadczy o tym list, wysłany w lecie 1925 r.

“M. P. S. L. J. Johnson, Philadelphia, Pa ...

List Twój z d

nia 25 maja otrzymałem. Wysyłam bratu raport z wydatków pielgrzymów. Teraz

jest zatrudnionych trzech braci w służbie pielgrzymów. Dwaj z nich są bardzo młodzi

wprawdzie, lecz cóż zrobić. Brat Bromboszcz, jak się spodziewałem i pisałem bratu w
poprzednim li

ście, postanowił sam pracować, niezależnie od nikogo. Dotąd przyjmuje on

niektóre rzeczy, pisane przez brata, lecz nie wiem, jakie są jego intencje. Ze względu na jego

wielką ambicję przypuszczam, że będzie pracował niezależnie od nikogo. Nie mogę przewidzieć

rezultatu w tym względzie, ponieważ jest on jednym z najzdolniejszych braci. Postanowiłem, że

zostawię go na uboczu, a zobaczę jaki będzie z tego rezultat. Przeto jestem bardzo skrępowany.
W Warszawie ze wszystkich mówców i starszych ja sam

pozostałem. Dlatego nie mogę

wyjechać w dalszą podróż i trudno jest dostać brata do takiej pracy... Gdybym miał kilku braci,

którzyby mogli pojechać z wykładami, prowadziłbym całą pracę Towarzystwa... Wysyłam bratu

resztę adresów braci w Polsce”

187)

List dostał się do rąk Międzynarodowego Stowarzyszenia Badaczy Pisma św.

dzięki przypadkowi. Kasprzykowski dał go do tłumaczenia na angielski, kopia

tłumaczenia została wręczona Wnorowskiemu.

Autor listu ma dar przedstawiania niedostatków i trudności. Na początku listu

pisze, że ma trzech pielgrzymów, których wydatki podaje Johnsonowi

prawdopodobnie po to, aby je pokrył, a kilka wierszy dalej pisze, że nie ma

mówców do prowadzenia agitacji; gdyby ich miał, odebrałby Międzynarodowemu

Stowarzyszeniu Badaczy Pisma św. wszystkie wpływy. Wspomniany przez

Kasprzykowskiego Bromboszcz, szewc z zawodu, zrazu dość czynny Badacz z

obozu Kasprzykowskiego, miał odstąpić od Badaczy i zająć się swoim
dotychczasowym zawodem

188)

. Organizacja Cz. Kasprzykowskiego początkowo

nosiła tytuł: Stowarzyszenie Badaczy Pisma św. grupa II, ale w celu definitywnego

odróżnienia się od Badaczy, złączonych z Brooklynem, w 1931 roku przyjęli

nazwę: “Świecki ruch misyjny Epifanii”. Organizacja Cz. Kasprzykowskiego nie

była liczną. Wszystkich zwolenników tego odłamu liczono do 1.500 osób.

Koncentrowali się do roku 1939 głównie w pobliżu Warszawy, w Wielkopolsce i

nieco w Małopolsce Wschodniej.

Towarzystwo zostało zaatakowane ze strony polskich Badaczy jeszcze przez jeden

odłam, na którego czele stanęli: Grzegorz Litwin, B. Haynych i D. Chomiak z

Brooklynu. Ci zorganizowali się pod nazwą: “Zgromadzenie Wyznawców

Chrystusa” i wydawali pismo “Na Straży”

189)

. Grupa ta nosiła na sobie piętno

ukraińskie, gdyż jeden z założycieli D. Chomiak to ex ksiądz grecko-katolicki.

Grupa ta posiadała pewne wpływy w Małopolsce Wschodniej i współpracowała w
Polsce z Cz. Kasprzykowskim.

Odłam ten uformował się w roku 1927. Tłem odszczepieństwa była rozbieżność w
nauce. Haynych i Chomiak, pracownicy

w ukraińskim oddziale Badaczy, przyszli

do przekonania, że ogłoszona przez wyznawców Russell’a nauka o obecności

Chrystusa na ziemi jest mrzonką. Postanowili tedy opuścić Towarzystwo i głosić

naukę według swych poglądów.

„

...dnia 25 kwietnia podaliśmy swoją rezygnację ...

Brat Ruther

ford zwołał nas do siebie, pytając, jaka jest przyczyna naszego odejścia.

Odpowiedzieliśmy, że nie wierzymy, żeby nasz Pan, jako duchowa istota, przyszedł osobiście na

ziemię w r. 1874, jak czytamy w tomach i ‘Strażnicy’, ale wierzymy, iż „On jeszcze pozostaje w
niebiesiech i wkrótce przyjdzie”

190)

. I cóż? Usłyszeliśmy od brata Rutherforda słowa, jakich

nigdy nie spodziewaliśmy się. Odpowiedział nam, że sam nigdy nie wierzył, aby nasz Pan

przyszedł na ziemię. Odrzekliśmy na to, że nam miło to słyszeć, lecz wszyscy bracia nauczeni

są, by wierzyć inaczej, a mianowicie tak, jak jest napisane w tomach, w ‘Strażnicy’ i

‘Śpiewnikach’, to jest, że nasz Pan, jako duchowa istota, jest osobiście już obecny na ziemi od

roku 1874 i dlatego występują przeciwko nam, bo my inaczej wierzymy, jak oni. Na to brat

Rutherford odpowiedział, że on nie odpowiada za tomy.

Na drugi dzień, 26 kwietnia, było postawione przez nas w obecności wszystkich braci

następujące pytanie: ‘Czy nasz Pan powrócił rzeczywiście jako duchowa istota na ziemię w r.

1874? A jeżeli tak, to gdzie jest Jego tron?’ Na to pytanie odpowiadali bracia: Mc. Millan, Wise,

Van Ambourgh, Barber i na końcu sam brat Rutherford i wszyscy zaprzeczyli, jakoby On był

osobiście na ziemi od roku 1874, twierdząc, że On nie opuścił niebios, ale i dotąd tam przebywa

i stamtąd kieruje swą pracą na ziemi. Dlatego, że pytanie to było postawione na podstawie

pierwszego i drugiego tomu, brat Rutherford dodał, że, w tomach jest błąd.

Tę opinię jeden z nas zakomunikował ecclezji w New Yorku, a 1 maja na lokalnej konwencji w

Jersey City, N. J., ale nie wszyscy bracia chcieli dać temu wiarę. Jeden z nich napisał list do

brata Rutherforda, pytając go ... Na to brat Rutherford odpisał bardzo ciekawy list, który rzuca

światło na jego ‘prawdę’:

‘Pan Grzegorz Litwin, Jackson Heights, N. Y. C.

2 maja 1927 r.

Drogi Bracie!

List od ciebie otrzymałem. Przeczytałem go w obecności brata D. Chomiaka i on mówił, że ty nie podajesz

całej myśli tak, jak on opowiadał.

Jestem pewny, drogi bracie, żeś nie zrozumiał sprawy. Powtarzam jeszcze raz, … , że Pan jest obecny i był

obecny od roku 1874. Trudność była w tym, że wielu drogich braci myślało, że Pan musiał opuścić niebo, zejść

na ziemię i przebywać na ziemi, albo blisko ziemi, aby wykonać swoją pracę. Taki pogląd jest nie tylko

nierozumny, ale i wcale nie poparty Pismem św.

...

Obecność Pańska oznacza, że Pan poświęcał swoją uwagę dla swoich świętych na ziemi... Byłoby to głupią

rzeczą myśleć, że Pan Jezus musi być na ziemi, a opuścić niebo... Kiedy zrozumiesz, że odległość wcale nie

przeszkadza w pracy Pańskiej i że Jego obecność to jest Jego działanie pomiędzy Jego świętymi, wtedy

trudność ustąpi...

Życząc ci wielu błogosławieństw w Panu, zostaję Twój brat i sługa z Jego łaski

(—) J. F. Rutherford”.

Jeśli list niniejszy jest autentyczny, w co wątpić nie należy, gdyż twierdzenie w

nim zawarte co do pojęcia “obecności”, spotykają się w artykułach w “Strażnicy”,

to skoro Towarzystwo utrzymuje przez usta swego wodza, że Chrystus Pan, jak

uczył Russell nie opuścił niebios, lecz od swego wniebowstąpienia zawsze tam

przebywał i teraz tam jest, a nie na ziemi, dlaczego dziś Badacze z Towarzystwa

drukują broszurkę: “Powrót naszego Pana”, dlaczego zachęcają swych
wyznawców do sprzedawania tomów Russell’a,

w których błąd ten jest zawarty,

dlaczego wreszcie nie zmienią napisu na “Strażnicy” i nie usuną: “Zwiastuna

Obecności Chrystusa”?

Tyle danych można było zebrać na podstawie wiadomości, rozszerzanych przez

Towarzystwo i przeciwników jego o rozłamie, dokonanym wśród polskich
Badaczy

191)

Polscy Badacze Pisma św.

Oddzielną grupę rozłamową wśród polskiego wychodźtwa w Ameryce stanowią

tzw. Polscy Badacze Pisma św. Wydają oni pismo p. n. “Polski Badacz Pisma św.”

W Polsce zwolenników nie mają.

Oprócz rozłamu, dokonanego przez Freytaga i polskich odgałęzień istnieją jeszcze

wśród Badaczy w Ameryce odłamy, powstałe na terenie innych narodowości.

W roku 1918 powstało odgałęzienie Stanfastów i zawiązało się pod nazwą:

“Towarzystwo Głosu Eliasza” — “Elijah Voice Society”.

Później utworzyły się odłamy: “Komitet Studentów Biblijnych B. S. C.”,
“Pastoralna Biblijna Instytucja P. B. I.”, “Studgeonistów”, “Ritchie’istów”,
“Olson’istów”, “Hirsch’istów”

i wreszcie w Anglii “Shearn Crawford’ystów”

192)

Gdy Russell twor

zył swą sektę, był przekonany, że organizacja, jaką jej nadał,

będzie miała tyle siły, że nie tylko nie upadnie, ale rozwijać się będzie, aż do

zupełnego zniszczenia innych wyznań, a szczególnie Kościoła Katolickiego. Nie

trzeba było długiego czasu, bo już pod koniec życia widział, że do tego, co ludzką

przemyślnością i sprytem zostało zbudowane, choćby najpiękniejsze nazwy nosiło,

robak ludzkiej słabości się wślizgnie i od korzenia podgryzać zacznie. W samym

centrum Badaczy, wśród ludzi, którzy mieli bronić zasad i nauki założyciela,

rozwinęło się zarzewie buntu przeciw Russell’owi. Dziś “Towarzystwo” idzie

swoimi drogami, nie oglądając się na nauki swego pierwszego pastora. Inne

odłamy Badaczy, zwalczając Towarzystwo, w mniejszej lub większej mierze
odchyl

ają od rzekomo bronionej nauki swego mistrza.

Rozterki wśród Badaczy są dziś dość znaczne, nie prędzej się skończą, aż tyle

będzie odłamów, ile gmin, ile w gminach ambitnych i wymownych jednostek.

Mimo nadzwyczajnych środków materialnych, mimo wydatnej i w wielkiej mierze

skutecznej propagandy, mimo chwilowych sukcesów, Badacze w założeniu swej

nauki mają chaos, już dziś są na progu ruiny.

CZĘŚĆ II.

NAUKI BADACZY PISMA ŚW.

ROZDZIAŁ I.

ŹRÓDŁA OBJAWIENIA

§ 1. Księgi święte

1. Stary i Nowy Testament

Karol Russell nie podaje nigdzie kanonu Ksiąg świętych. Zastawienie cytat,

zamieszczone przy końcu każdego z “Wykładów”, dowodzi jasno, że posiłkował

się przyjętym przez protestantów zbiorem Ksiąg Świętych, w ilości 39 ksiąg
Starego i 27 Nowego Testamentu

. Z powyższego zestawienia widać, że ani razu

Russell nie zacytował ksiąg: Estery, Abdiasza i III listu Jana.

Ze sprawozdania z dyskusji, która się odbyła w Krakowie dnia 10. VII. 1922 r.,

wynika, że Badacze rzeczywiście przyjmują kanon Ksiąg św. uznany przez
protestantów

193)

Przy każdej sposobności założyciel Badaczy podkreśla, że jedynie tylko Pismo św.

jest miarodajnym wskaźnikiem i najzupełniej wystarczającym zbiorem Objawienia

Bożego.

Przyjmując za podstawę całej swej doktryny jedynie tylko Pismo św., Russell

usiłuje wyjaśnić, czym ono jest i dlatego na ten temat, w sposób nader chaotyczny,

rozprawia w trzecim wykładzie pierwszego tomu. Wykład ten nosi tytuł: “Biblia,
jako Boskie Objawienie, rozpatrywana rozumowo”

194)

. W powyższym rozdziale

Russell

uczy, że w ścisłym znaczeniu tego wyrazu nie istnieje żadna instytucja, ani

żadna powaga, która by mogła uczyć, że Pismo św. jest natchnione i wykazać,

które księgi za natchnione przyjąć należy.

Uznać natchnienie księgi św. można dopiero wtedy, gdy wykaże się ona

wewnętrznymi dowodami natchnienia. Russell, jak z treści całego rozdziału

wynika, identyfikuje natchnienie z prawdomównością, dlatego wszystkie

przytaczane przezeń dowody mają na celu jedynie tylko obronę hagiografów przed

zarzutem umyślnego podawania fałszu.

Celem łatwiejszego wykazania natchnienia Ksiąg św., Russell dzieli księgi św. na

cztery grupy: Mojżeszowe, historyczne Starego Testamentu, prorocze Starego

Testamentu i całość ksiąg Nowego Testamentu.

W odniesieniu do Pentateuchu Russell prz

yjmuje, że autorem tych ksiąg jest

Mojżesz

195)

. Uznaje prawdomówność tych ksiąg i na dowód tego, przytacza

następujące argumenty: 1) księgi Mojżeszowe zawierają wiarogodną historię, która

była znana za czasów autora

196)

; 2) przymioty Boże opisują zgodnie z pojęciem,

jakie o Stwórcy wyrobił sobie umysł ludzki

197)

i wreszcie, autor nie sobie, lecz

wpływowi Bożemu przypisuje powstanie dzieła

198)

. Ostatni ten warunek jest

istotny w argumentacji założyciela Badaczy. Przypisywanie powstanie dzieła nie
sobie, lecz

Bogu, ma być jedynym i ostatecznym argumentem i sprawdzianem dla

ksiąg św.

Co się tyczy historycznych ksiąg Pisma św. Starego Testamentu, to jedynie dlatego

mają one wartość, że są prawdziwymi opisami historycznych wydarzeń

199)

. gdyby

nie ten jedyny wzgl

ąd, to te części, które mówią o moralności, możnaby według

założyciela Badaczy, bez szkody usunąć z całokształtu Ksiąg św.

200)

Dla wykazania, że księgi prorockie Starego Testamentu są prawdomówne, używa

Russell następujących argumentów: 1) autorzy tych ksiąg nie byli kapłanami, więc

nie pisali ich w celu wprowadzenia w błąd czytających

201)

, oraz 2) treść napisanych

przez proroków dzieł jest dalszym ciągiem i dopełnieniem historycznych ksiąg
Starego Testamentu

202)

. Jedynie tylko w wypadku, gdy prorocy pisali

przepowiednie rzeczy przyszłych, których nie rozumieli, Russell przyznaje

istnienie pewnego wpływu Bożego, pobudzającego do zapisania proroctw

203)

Księgi św. Nowego Testamentu mają walor równy księgom prorockim Starego

Zakonu. Wartość powyższa wypływa ze zgody, z jaką przedstawiony jest dalszy

ciąg zapoczątkowanych w Starym Testamencie proroctw i symboli

204)

Prawdomówność ksiąg Nowego Testamentu Russell udowadnia w sposób

zaaplikowany hagiografom Starego Zakonu: pisarze 1) nie odwołują się do

namiętności ani przesądów swych czytelników, 2) przedstawiają Stwórcę i Jego

dzieło w sposób zgodny z wymaganiami rozumu

205)

Nowy Testament nie był przeznaczony dla chrześcijan w pierwszych wiekach,

dlatego też nikt go wówczas nie rozumiał

206)

. Spośród grona apostolskiego

najlepiej stosunkowo rozumiał zawarte w Piśmie św. proroctwa św. Paweł

Apostoł

207)

, oraz św. Jan Ewangelista

208)

Czym jest Pismo św. dla Russell’a, sam on stara się wyjaśnić:

“Chociaż napisana przez wielu pisarzy, w rozmaitych czasach i w najróżnorodniejszych

warunkach, Biblia nie jest samym tylko zestawieniem moralnych przepisów, mądrych zdań i

zachęcających słów, Jest ona czymś więcej: jest rozumowaniem filozoficznym, harmonijnym

przedstawieniem przyczyn teraźniejszego zła na świecie, jak również jedynego zaradczego

środka od tegoż i ostatniego rezultatu, jaki przewidziała Boska mądrość...”

209)

Streszczając całość nauki Russell’a o Piśmie św., dochodzimy do wniosku, że

Biblia jest szanowaną jedynie z racji swej starożytności księgą, której nikt nie

rozumiał do czasu, póki on sam nie zabrał się do jej wyjaśnienia

210)

Utożsamiając natchnienie z prawdomównością, Russell odarł Pismo św. z szaty

nadprzyrodzoności i dlatego nie widział trudności w usunięciu niewygodnych dla

siebie tekstów. Zasłaniając się autorytetem biblistów, założyciel Badaczy polecił

wyznawcom swoim zmienić, ewentualnie usunąć, następujące teksty:

Mrk. XVI, 9—20.

Łuk. XXII, 43; XXIII, 34.
Jan V, 25; XXI, 25.
1 Piotr II, 5.
2 Piotr I, 1.
Jak. V, 16.
Obj.V, 3, 13; XX, 5

211)

Jedenaście powyższych tekstów jest małą częścią tych wszystkich, które Karol

Russell polecił usunąć lub zmienić. W wielu miejscach swych “Wykładów”,

powołując się na “poprawne tłumaczenie”, zaprowadza potrzebne dlań zmiany.

Teksty, wyżej przytoczone, zostały z Ksiąg św. usunięte tylko dlatego, że są

niewygodne dla całokształtu nauki założyciela Badaczy

212)

Nigdzie nie tłumaczy się Russell, dlaczego usuwa niektóre z tekstów Pisma św.

Idąc po drodze, na jaką wszedł założyciel, dojdą Badacze do zanegowania

wszelkiej wartości dowodowej Pisma św. i ostatecznie do zburzenia jedynej,

aczkolwiek fałszywie stosowanej, podstawy swej doktryny.

2. “Wykłady Pisma św.” Karola Russell’a

Jako wystarczający i jedyny sprawdzian natchnienia, Karol Russell przyjął: 1)
pod

anie historycznej prawdy, 2) bez przypisywania sobie głównego autorstwa.

W konsekwencji stosując powyższe warunki, jako zupełnie wystarczające do

uznania księgi za świętą i natchnioną, doszli Badacze do tego, że napisane przez

założyciela “Wykłady Pisma św.”, wraz z siódmym tomem pt. “Dokonana

Tajemnica”, postawili na równi z księgami Pisma św.

Pastor Russell jest, według przekonania Badaczy natchnionym mężem:

“Pastorowi Russell’owi dana była obfitość darów, aby przyprowadził do porządku rzeczy Boże
...

On pierwszy od czasów apostolskich usłyszał plan Boży... Usłyszał także o sposobie

objawienia działalności Ducha św ... i został napełniony nim w takiej mierze, jak żaden inny

chrześcijanin prócz Apostołów”

213)

Założyciel sekty zostaje uznany za pierwszego po św. Pawle

214)

, oraz przyrównany

do proroków starotestamentowych: “Do Ezechiela i do największego kaznodziei

naszych czasów przyszło wezwanie do mowy, kiedy sam Jehowa dał im Swego

Ducha i rozkazał”

215)

Russell nie sobie przypisywał autorstwo napisanych “Wykładów”, bardzo często

używa wyrażenia: “Jak nas pouczono...”

216)

, a wobec uczniów swoich wyraźnie

zaznaczał, że całość jego ksiąg powstała pod wpływem Bożym

217)

Dla powyższych racyj “Wykłady Pisma św.”, zawierające 6 tomów, napisanych

ręką Russell’a, oraz siódmy, skreślony przy pomocy danych przezeń notatek i

ogólnej dyrektywy, a zawierający szczegóły, dotyczące biografii założyciela, mają

wśród wyznawców nowej doktryny autorytet tak wielki, jak Pismo św., pod

pewnym względem nawet większy. Chociaż ani jeden z przybocznych Russell’a

nie czytał apokryfów, to jednak w podobnym duchu brzmi groźba pod adresem

wszystkich, którzyby sfałszowali księgi założyciela Badaczy: “Kara będzie taka, że
kiedy powstanie z grobu w czasie restytucji (tzn. obiecanego przez Russell’a

Królestwa Bożego na ziemi), będzie musiał przeczytać siedem tomów “Wykładów

Pisma św.”, aby cała sprawa wyjaśniła się w jego umyśle”

218)

Mimo takich zastrzeżeń, nauka założyciela Badaczy nie zostaje nienaruszona. Już
sam Russell wprowadz

ał poprawki do późniejszych wydań, chociaż się zastrzegał,

że “zmiany nie są pożądane ani możebne”

219)

. W przedmowie do 2 wydania “Cieni

Przybytku” autor pisze w 18 lat po pierwszym wydaniu, że dodał cały rozdział i

zmienił kilka wyrażeń

220)

. W roku 1916,

czyli w 12 lat po ukazaniu się po raz

pierwszy tomu “Nowe stworzenie”, pisze autor w przedmowie, że zmienił swój

pogląd na usprawiedliwienie

221)

Również i następcy Russell’a, w osobach, ustanowionego na mocy testamentu

założyciela, komitetu redakcyjnego “Strażnicy”, uważają się za powołanych do

wprowadzania zmian w dziełach założyciela nie tylko co do formy, ale i co do

treści, Co się tyczy formy, to faktem jest, że wydania w języku polskim nie

posiadają tych wszystkich rozdziałów, jakie mają oryginały w języku
angielskim

222)

i na odwrót: w polskich wydaniach są dodatki nieumieszczone wcale

w oryginałach

223)

Co się tyczy treści, to już teraz Rutherford posuwa się do pewnych zmian: Russell,

jako jeden z dowodów prawdziwości swych wywodów, użył pomiarów piramidy

Gizeh, napisał cały traktat pt. “Świadectwo kamienia Bożego, jako świadka i

proroka, którym jest wielka piramida w Egipcie” i wcielił ten elaborat do tomu

“Przyjdź Królestwo Twoje”

224)

. Następca jego przekreślił całość wywodów

poprzednika, dowodząc, że piramida nie może być tak, jak tego uczył Russell,

ołtarzem Bożym, ale jest dziełem szatana

225)

Russell był przekonany, że Papiestwo padnie w r. 1918

226)

, gdy jednak czas

oznaczony nadszedł, nie zostało ogłoszone odwołanie fałszywego proroctwa;

ogran

iczyli się natomiast następcy założyciela do tego, że w żadnym z pisanych po

roku 1918 artykułów nie wspominają o przepowiedni fałszywego proroka, a

twierdzą tylko, że rok wspomniany miał być przepowiedzianą datą rozpoczęcia

odbudowy państwa żydowskiego w Palestynie

227)

Pomylił się pastor Russell, określając, że w roku 1914 nastąpi zburzenie obecnego

społeczno - religijnego porządku na ziemi i rozpocznie się Królestwo Boże;

komitet wspomniany poczuwał się do napisania wyjaśnienia: “Chronologia tak, jak
je

st przedstawiona w “Wykładach Pisma św.” jest ścisła. Rok 1914 jest końcem

czasów Pogan (obecnych rządów), a nie końcem pracy żniwiarskiej

(przystępowania do Badaczy i jednania adherentów). Czy nauka o porównaniu

straciła swą wartość? Wcale nie”

228)

Spos

ób postępowania Russell’a i “Komitetu pięciu”, w stosunku do wydanych

“Wykładów” wskazuje, że Badacze, nawet w dziełach założyciela, rzekomo

napisanych z natchnienia Bożego, nie widzą obowiązującej ich wykładni nauki.

Nadzwyczajne przygotowania ze strony

Rutherforda do ogłoszenia 1925 roku jako

końca świata, bawienie się w proroka w książce “Proroctwo” wskazują dosadnie,

że obecny przywódca Badaczy, tak jak i jego poprzednik choruje na religijną

megalomanię. O Russell’u można powiedzieć, że był bezinteresownym wodzem

Badaczy, Rutherfordowi na drodze do bezinteresowności wielką przeszkodą

stanęła afera z domem w San Diego.

Reasumpcja nauki Badaczy o Objawieniu wykazuje w fundamencie całej doktryny
nie tylko brak nadprzyrodzonego pierwiastka, lecz nawet podstawy, która by

chroniła od kompletnego zamieszania w dziedzinie najważniejszej i najświętszej.

§ 2. Tradycja

1. Ojcowie Kościoła

Do świadectw pisarzy pierwszych wieków chrześcijaństwa i do pism Ojców

Kościoła Russell nie przywiązywał najmniejszej wagi

229)

. Założyciel Badaczy

przyznaje, że świadectwa podane przez pisarzy żyjących w pierwszych wiekach w

odniesieniu do życia religijnego, mogą mieć pewną powagę; uważając jednak, że

przyjęcie tradycji chrześcijańskiej mogłoby przynieść niepożądany wpływ dla

podanej przezeń nauki, kategorycznie ją odrzuca

230)

. “Szukający prawdy powinni

się wyzbyć wszelkich tradycyjnych uprzedzeń i czerpać wiadomości u samego

źródła prawdy, jakim jest Słowo Boże. Nie należy przywiązywać wartości do

żadnej religijnej nauki, która nie prowadzi do tego źródła”, poucza Russell swoich
wyznawców

231)

Chociaż sam Russell niezbyt wiele miejsca poświęca w “Wykładach”

chrześcijańskiej tradycji, to jednak dokładnie można przedstawić, jakiego był o

niej mniemania, przywodząc określenia, którymi szafowali uczniowie kupca -

pastora: “...człowiek stale służył bałwanom i uwielbiał je. Spośród tych bałwanów

jednym z największych niewątpliwie jest tradycja”

232)

. “Tradycja z całą pewnością

jest ślepa względem logiki”

233)

. “Nadeszła chwila upadku tego osławionego

bałwana... tradycja traci stopniowo swe znaczenie”

234)

Mimo powyższych zapatrywań na tradycję oraz zastrzeżenia, jakich za Russell’em

nie szczędzą Badacze, pojawiają się na łamach czasopism, szczególniej “Złotego

Wieku”, artykuły z przytaczanymi świadectwami Ojców Kościoła i pisarzy

katolickich pierwszych wieków. Powyższe świadectwa służą jedynie tylko jako

historyczne wiadomości, odnoszące się do zdarzeń i wypadków w pierwszych

wiekach chrześcijaństwa

235)

. Skoro jednak w dziełach któregoś z Ojców Kościoła

znajduje się traktat, jakby “ex professo” przygotowany przeciwko Badaczom, nie

liczą się oni ze słowami. gdy występują przeciwko danemu dziełu i jego autorowi.

Gdy św. Augustyn w dziele swym “De civitate Dei”, kładł fundament katolickiej

nauki o społeczeństwie, wręcz przeciwny nauce Badaczy, uznających wszystkie

dotychczas istniejące państwa za dzieło szatana, Badacze piszą o owym Doktorze

Kościoła w ten sposób:

“Zaprawdę, szatan, bóg świata tego, potrafił przez Augustyna ... w mistrzowski sposób omamiać

ludzkość, przedstawiając jej pozorne podobieństwo Królestwa, które Jezus Chrystus w czasie

obecnym ustanowi na gruzach starego ustroju społecznego”

236)

Odrzucając powagę świadectw Ojców Kościoła, nie tylko zburzyli wszelki
autorytet re

ligijny, lecz również uniemożliwili podjęcie pracy nad przywróceniem

w wyznawcach Russell’a wiary prawdziwej, opartej na nauce Chrystusa Pana.

Zaprzeczając powagi świadectwom pierwszych wieków, Badacze usunęli podłoże
pod naukowe, bezstronne, obiektywne b

adanie prawdziwości i tożsamości

dogmatów od pierwszych wieków istnienia chrześcijaństwa po dziś dzień. Krok

ten wypłynął u Russell’a ze ściśle ujętych założeń, na których oparł gmach swej

doktryny. Nie uznawał on obiektywnej jedności prawd wiary. Według jego nauki,

prawdziwy Kościół Chrystusowy musiał podlegać obiektywnemu rozwojowi

dogmatów. Russell wyraźnie o tym świadczy:

“...nie możemy powiedzieć, ażeby pierwszy Kościół mógł mieć takie głębokie lub dokładne

pojęcie o boskim planie, jak to jest możebne za nowszych czasów. Widoczne jest, że nie

wszyscy apostołowie w jednakowym stopniu wiedzieli o boskim planie ... Paweł miał

bezwarunkowo obfitsze objawienia, aniżeli inni apostołowie. Nie pozwolone mu było objawiać
ich

Kościołowi, ani tłumaczyć ich nawet innym apostołom. Jednakże pomimo tego, możemy

poznać wartość rzeczy, objawionych Pawłowi...”

237)

Świadectwa Ojców Kościoła są zaledwie historycznym świadectwem tego, w co

wierzono za czasów apostołów i następnych po nich pokoleń i dlatego dla “teologa
-

Badacza” nie przedstawiają żadnej wartości. Nie mogą one być pomocą do

poznania prawdziwej wiary, gdyż dopiero Russell miał oczyścić wierzenia

religijne z błędów i na podstawie otrzymanego objawienia podać całokształt prawd

wiary, którego dotąd nikt nie znał, bo i poznać nie mógł.

Na potwierdzenie powyższych wywodów nie znajdziemy w dziełach Russell’a

żadnych argumentów. Odrzuca Tradycję w myśl swego założenia, że Tradycja to

przesąd i przystępuje do badania Pisma św. przez pryzmat Pisma św., nie uznając

żadnej powagi poza swym własnym autorytetem.

Postępując w sposób powyżej wyłożony, Russell z góry odrzucił możność

uczciwej, obiektywnej i jedynie naukowej interpretacji Pisma św., gdyż odrzucił

powagę i świadectwa tych, którzy najbliżej stojąc początków chrześcijaństwa,

najdoskonalsze mieli pojęcie, jak należało tłumaczyć treść Ksiąg świętych.

2. Sobory powszechne

Po zaprzeczeniu wartości teologicznej świadectwom Ojców Kościoła, Russell nie

widział żadnej trudności w odrzuceniu powagi orzeczeń soborowych. Dlatego też

wszystkie określenia soborów, poczynając od Nicejskiego, a kończąc na

Watykańskim, uważane są przez Badaczy jako “fałszerstwa” i “bluźnierstwa”

wielkiej szatańskiej organizacji, jaką według ich nauki ma być Kościół Katolicki.

W odniesieniu do Soboru Nicejskiego czytamy w “Dokonanej Tajemnicy”

następujące objaśnienie:

“...został zwołany do Nicei powszechny sobór w roku 325 ... Sprawą najważniejszą, którą ów

sobór miał do załatwienia, był argument Ariusza ... Ostatecznie sobór potępił naukę Ariusza i

uznał ją za herezję, natomiast ustanowił wierzenia, które do tej pory nauczane są w

kościołach”

238)

Sobór Nicejski nie tylko miał “ustanowić” i zaprowadzić nieznany, według

Russell’a za czasów apostolskich dogmat Trójcy św., lecz także w konsekwencji

wywarł wpływ na usunięcie Pisma św. z rąk wiernych

239)

Z powodu ogłoszenia definicji Soboru Nicejskiego o Trójcy Przenajświętszej, miał

być do zespołu wiary chrześcijan wprowadzony pierwszy błąd dogmatyczny. Za

tym błędem, z każdym nowym dogmatycznym orzeczeniem wprowadzane były

coraz to nowsze “fałszywe” doktryny, aż wreszcie ostatnim “bluźnierczym”

według Russell’a “określeniem”, miał być ogłoszony na Soborze Watykańskim

dogmat o nieomylności papieskiej

240)

Nie trudnym jest zrozumieć, dlaczego Russell w ten sposób uczy o soborach

powszechnych, skoro się zauważy, że zasadą jego doktryny jest pogląd, jakoby

pierwsze wieki nie posiadały całości Objawienia Bożego, oraz, że ani sobory, ani

papieże nie mieli prawa wydawać decyzji w sprawach wiary, gdyż byli jedynie

narzędziami w ręku szatana, który zorganizować miał doskonałe dzieło, noszące w

historii miano “Kościoła Rzymsko-Katolickiego”

241)

Jest atoli jeszcze jeden bardzo ważny powód, wyjaśniający, dlaczego sobory nie

mogły dać w rzeczach wiary prawdziwych orzeczeń. Całość nauki Objawienia

według Russell’a nie była przeznaczona dla wszystkich ludzi, nawet nie wszyscy

chrześcijanie mieli ją poznać, lecz jedynie dana ona była Russell’owi, aby ten

podał ją tylko swoim adherentom, Ponieważ Russell wystąpił ze swą nauką

dopiero w wieku XIX, więc poprzednie wieki z małymi wyjątkami musiały błądzić

w ciemności i nie mogły dojść do poznania całkowitej “Objawionej prawdy”

242)

Analizując naukę Badaczy o soborach powszechnych, widzimy, że z chwilą, gdy
zerw

ali z powagą świadectw Ojców Kościoła i wprowadzili obiektywny rozwój

prawd wiary, usunęli możność dojścia do prawdziwej nauki Chrystusowej oraz
wszelkiej podstawy do skutecznej polemiki.

3. Pseudoreformatorzy

Od chwili odrzucenia Tradycji Kościoła Katolickiego, Badacze znaleźli się wobec

zagadnienia trudnego do rozstrzygnięcia: co zrobić z okresem czasu od śmierci

ostatniego Apostoła do ogłoszenia doktryny przez pastora Russell’a. Z dziejów

religii wymazać osiemnaście stuleci nazbyt łatwo nie można, tym trudniej jest to

uczynić Badaczom, skoro się zważy, że w ciągu powyższego okresu mieli oni

poprzedników, którzy równie, jak Russell na własnym autorytecie opierali

interpretację Pisma św. Dlatego też w doktrynie Badaczy pozostawione zostało
miejsce na “tr

adycję”, która by odpowiadając duchowi nauki Russell’a, w zupełnej

zgodzie dała się zastosować do wymagań poszczególnych części jego doktryny.

Cały przeciąg czasu, od ukrzyżowania Zbawiciela aż do śmierci Karola Russell’a,
Badacze podzielili na siedem nierównych okresów

243)

. W każdym okresie miał

występować jeden ze znanych w historii pseudoreformatorów, którego zadaniem

było ogłoszenie takiego punktu nauki, który sprzeciwiałby się dogmatom Kościoła

Katolickiego i zarazem przygotowywał grunt pod doktrynę Karola Russell’a.

Myślą przewodnią wszystkich pseudoreformatorów miało być, według założyciela

Badaczy, coraz doskonalsze wyjaśnienie nauki. Pisma św. i coraz obfitsze
objawienie prawd wiary

244)

Pierwszy okres trwał od roku 33 po Chr. do 73. W ciągu tych 40 lat Badacze chcą

widzieć poprzednika doktryny Russell’a w św. Pawle, który miał być obrany na
miejsce Judasza

245)

. Badacze mieli już wówczas egzystować i być pod szczególną

opieką Apostoła, jednak już w tych czasach mieli do zgromadzenia wiernych
Bada

czy wkradać się tacy, którzy tylko z imienia byli chrześcijanami. W tym

okresie, jak uczą Badacze, wszyscy wierni, z wyjątkiem nader nielicznych, należeli

do gmin, które rzekomo były prototypem zborów uczniów Russell’a

246)

Okres drugi miał trwać od 73 do 325 roku. Duchową opiekę i wpływ na cały ten

okres miał wywierać Jan Ewangelista. Jeszcze po śmierci żył w dziełach swoich,

kierując przez nie gminami chrześcijańskimi tak doskonale, że w żadnej z nich nie

było fałszywych nauk

247)

Okres tradycji Badaczy

nie zakończył się ze śmiercią powyższych apostołów, gdyż

ani Jan, ani Paweł nie posiadali pełni zrozumienia Pisma św., nie mogli przeto

podać całości nauki

248)

W trzecim okresie na “dzieło Chrystusowe” wywrzeć miała wpływ organizacja,

stojąca bezpośrednio pod wpływem szatana. Organizacją tą, według Badaczy, ma

być Kościół Katolicki

249)

. Wtedy do utrzymania prawdziwej wiary powołany został

Ariusz

250)

. Głównym zadaniem Ariusza było podanie nauki o Bogu - Jehowie i

odrzucenie dogmatu Kościoła Katolickiego o Trójcy Przenajświętszej

251)

Wpływ, jaki przez swą naukę Ariusz wywarł na chrześcijańskie gminy, miał trwać
do roku 1160

252)

W czwartym okresie, trwającym od roku 1160 do 1373, dalszy ciąg nauki

Chrystusowej miał podać kupiec Piotr Waldo z Lionu. Zadaniem jego było

pouczyć o niesprawiedliwości nauki Kościoła Katolickiego co do konieczności

spowiedzi św. i modlitw za zmarłych

253)

. On także miał odrzucić

rozpowszechnioną wiarę w istnienie czyśćca oraz Sakramenty Kapłaństwa i Chrztu

św.

254)

Okres piąty trwał od roku 1378 do 1518. W tym czasie wystąpił Jan Wicleff. Miał

głosić, że nauka Kościoła Katolickiego o Mszy św. jest próżnym wymysłem

255)

Szósty okres ciągnie się od roku 1518 do 1874. Jest on terenem działalności
Marcina Lutra. “Jest znaczne podobie

ństwo między dziełem rozpoczętym przez

Apostołów po Zesłaniu Ducha św., a dziełem Lutra” piszą Badacze,

charakteryzując postać pseudoreformatora

256)

. “Reformacja”, według ich pojęcia,

w “pewnym znaczeniu była początkiem nowej ery, brzaskiem światła, które miało

oświecić otaczającą wszystko ciemność, nowym początkiem na drodze
prawdy”

257)

. Posłannictwo Lutra, według założyciela Badaczy, spełnione zostało

przez naukę o usprawiedliwieniu

258)

, oraz wskazanie, że przepowiadanym w

Piśmie św. Antychrystem ma być Kościół Katolicki

259)

Ostatni siódmy okres trwał od roku 1874 do 1918

260)

. Podczas tego okresu na

widownię dziejów wystąpił Karol Russell. Zadaniem jego było założenie gminy
Badaczy doskonale zorganizowanej; pouczenie wiernych o wtórnym,
niewidzialnym prz

yjściu Chrystusa Pana na ziemię; wskazanie, jak należy

przygotować się do rządów Królestwa Chrystusowego oraz ułożenie wszystkich

dotychczas podanych nauk wraz z tym objawieniem, jakie miał sam otrzymać, w

jedną syntetyczną całość

261)

Dzieląc w powyższy sposób dzieje ludzkości podczas wieku Ewangelii, Badacze

zapełnili lukę w dziejach Objawienia Bożego

262)

. Dziwnym jednak zdaje się fakt,

że przyjmując Lutra za jednego z największych pionierów swej doktryny,

zwalczają współczesnych protestantów

263)

. Sami d

ostrzegli tę nielogiczność i

usiłują ją wytłumaczyć w następujący sposób:

“Wiele dusz wiernych w czasie Reformacji kroczyło w świetle, jakie wtedy im przyświecało, ale

od tego czasu protestanci nie uczynili prawie żadnego postępu, gdyż zamiast w świetle

postępować naprzód, zgromadzili się około swych ulubionych mistrzów i tyle tylko pragnęli

wiedzieć, a nic więcej. Tym sposobem zatamowali postęp na drodze prawdy, zakreśliwszy

granice ścisłe dla tej odrobiny światła, która miała w sobie wielką ilość błędów, odziedziczonych

po matce, kościele (kościół rzymsko - katolicki). Dla owych, sformułowanych przed wielu laty

wyznań, większość chrześcijan ma jeszcze dzisiaj zabobonne prawie poszanowanie, sądząc, iż

obecnie nic się nie mogą więcej dowiedzieć, jak tylko to co było znane Reformatorom. Jest to

jednak niezmiernym błędem. Reformatorzy odsłonili tylko kilka zasad i sprostowali w nich

błędne nauki papiestwa, a chrześcijanie, otoczywszy się sekciarskim murem, pozbawili się tym
sposobem prawdy, której rozmaite ry

sy mogą się objawiać tylko we właściwym czasie”

264)

Sposób zapatrywania się na dzieło pseudoreformatorów świadczy, że i powyżsi

świadkowie tradycji Badaczy, a ściśle mówiąc głosiciele nowych nauk, nie mają

zbyt wielkiej powagi, gdyż dopiero Russell podane przez poprzedników doktryny

oczyścił i sprowadził do całości.

Jaki atoli walor mają zebrane przez Russell’a doktryny poznać łatwo z

argumentów, jakimi się posługiwał przy udowadnianiu prawdziwości swej nauki.

Jednym z najważniejszych argumentów był dar “proroczych” wyliczeń dat,

dotyczących zdarzeń, przepowiedzianych w Piśmie św. Jak w rzeczywistości

wyglądało zastosowanie tego daru, poznać można z następującego świadectwa:

“Brat Russell”, pisze jeden ze współpracowników założyciela Badaczy, “niecierpliwie oczekiwał

na zakończenie obecnej wojny światowej, a to z tego względu, że zdawało mu się bardzo

prawdopodobnym, iż papież będzie główną figurą w doprowadzeniu do porozumienia, a

możebne, że podstawą tego porozumienia będzie uznanie papieża, jako udzielnego władcy ...

Powyższe krótkie przewidywania brata Russell’a będą, zdaje się, wynikiem obecnej wojny. Miał

on pewne artykuły naszkicowane, które w razie poparcia ich przez spełnienie się proroctw,

posłużyłyby jako absolutne i nieodwołalne przed światem ... Brat Russell uważał całą tę sprawę,
jako domnieman

ie i wyraźnie oświadczył, że nie napisze nic o tej rzeczy, a jeśliby napisał, to

dopiero w świetle wypełnionego proroctwa, jako ostatnie słowo i jako zapieczętowanie całej

księgi, ale nie uczyniłby tego, dopóki nie nadszedłby czas taki, że tłumaczenia tego nie możnaby

cofnąć”

265)

Z powyższego przedstawienia działalności “daru proroczego” pastora Badaczy,

Karola Russell’a jasno widać, że nie ma tu nawet mowy o cieniu proroctwa, lecz o

naiwnych przypuszczeniach, z których, gdy jedno zostanie spełnione, ogłoszone

jest jako “proroctwo ex post” i użyte jako “niewzruszony” argument na poparcie
nauki.

Z tego, co uczą Badacze o swej tradycji widać, że nie przedstawia ona żadnej

obiektywnej wartości. Jest niepełna co do osób, gdyż Russell nie uwzględnił
wszystkich

pseudoreformatorów, którzy w pierwszych wiekach chrześcijaństwa i

w średniowieczu głosili błędy, będące dogmatami w jego doktrynie. Jest także i co

do nauki niepełna, gdyż założyciel Badaczy przyjął te tylko punkty z
wymienionych w “tradycji” heretyków, k

tóre odpowiadały jego doktrynie.

Russell nie uwzględnił zupełnie gnostyków, mimo, że w swej nauce ma punkt

wspólny z tą herezją. Uczy on, że po odrzuceniu Sedecjasza, przestał się Jehowa

opiekować ludzkością, a władzę nad nią przejął duch zła — szatan

266)

Nie zostali również uwzględnieni gnostycy w stosunku do dogmatu Trójcy

Przenajświętszej. Russell za pioniera w dziedzinie walk o ten dogmat uważa

Ariusza, choć już Paweł z Samosaty (269 r.) był monarchianinem

267)

. Nie

uwzględnił herezji obrazobórców, mimo, że stoi na takim samym stanowisku

268)

Pominął zupełnie Berengariusza (1088 r.), odsuwając doktrynę o figuralnej

obecności Zbawiciela w postaciach Eucharystii do Wicleff’a w roku 1378

269)

Luter przyjmował dwa Sakramenty św. Chrzest i Eucharystię. Russell nie

wspomina o tym zupełnie i odrzuca wszystko, cokolwiek ma wspólność z

sakramentalnym uświęceniem duszy

270)

Należy uznać, że i w tej gałęzi doktryny Badaczy panuje, graniczący z obłędem
subiektywizm.

ROZDZIAŁ II.

BÓG I DZIEŁO STWORZENIA

§ 1. Bóg - Jehowa

W pierwszym tomie swych “Wykładów” usiłuje założyciel Badaczy usiłuje

udowodnić istnienie Stwórcy

271)

. Argument swój sprowadza do zasady

przyczynowości

272)

. Zwalczając panteizm

273)

i ewolucjonizm

274)

, Russell dowodzi,

że w całej maszynerii świata, znaleźć można rękę wielkiego Autora, mądrego i
wszechmocnego Boga

275)

Wyprowadziwszy z zasady przyczynowości istnienie Stwórcy, Russell usiłuje

określić przymioty Boże. Dochodzi do nich na podstawie następującego

rozumowania: “Jeżeli uznajemy istnienie tego potężnego Boga, to powinniśmy się

ukorzyć przed Jego wszechmocną siłą, a wtedy dopiero możemy zauważyć, iż On,

obok swej potęgi, posiada również łagodność i dobroć niewyczerpaną

276)

Przymioty “łagodności” i “dobroci” wyprowadza Russell z wszechmocy Bożej,

gdyż poprzednie zdanie kończy w ten sposób: “O tym więc jesteśmy zupełnie
przekonani, a to z tej przyczyny, które dowodzi Jego istnienia, Jego mocy i

mądrości”

277)

Russell przypisuje Bogu tylko “Mądrość, Sprawiedliwość, Miłosierdzie i Moc”

278)

Co się tyczy przymiotu “wieczności”, to określenie “wieczny” zamienił wyrazem

“nieśmiertelny” i określił w ten sposób: “Nieśmiertelność” znaczy warunek, lub

stan nie podlegający śmierci; nie tylko stan uwalniający od śmierci,

lecz stan, w którym śmierć jest niemożebna”

279)

. Jedynie tylko Stwórca sam z

siebie posiada ten przymiot

280)

Usiłując wykazać różnicę natury, jaka zachodzi między człowiekiem i aniołami,

Russell ułożył schemat

281)

, w którym jako rodzaje bytów przyjął cztery

rozróżnienia: 1) istot duchowych, 2) zwierzęcych, 3) roślinnych i 4) mineralnych.

Klasę istot zwierzęcych podzielił na natury: ludzką, zwierzęcą, ptasią i rybią. W

klasie istot duchowych umieścił naturę boską i anielską.

Z powyższego podziału wynikałoby, że istnieje pewnego rodzaju ciało duchowe,

które jest wspólne Bogu i duchom niebieskim. Chociaż wyraźnie Russell tego

nigdzie nie mówi, to jednak do wyprowadzenia powyższego wniosku upoważnia

jego wyrażenie, w którym przyjmuje istnienie ciała duchowego: “W czasie

właściwym otrzymamy nowe ciała duchowe, niebieskie, przystosowane pod

każdym względem do nowego boskiego umysłu”

282)

Russell w swych “Wykładach” nader gorąco występuje przeciwko panteistom i

ewolucjonistom, a jednak sam stanął na równi z nimi, dochodząc w swej nauce o

Bogu do pogańskiego materializmu

283)

W myśl założeń Russell’a, że w Piśmie św. nie może być dlań żadnych
tajemnic

284)

, odrzucił wszystko to z zakresu wiary, co było niezrozumiałe i czego

nie mógł sobie wytłumaczyć. Dla tej przyczyny usunął w pierwszym rzędzie

dogmat Trójcy Przenajświętszej. Jest tylko jeden Bóg co do natury i co do
osoby

285)

. Dogmat Trójcy Przenajświętszej nazywają Badacze “sprzeczną i błędną

nauką, nierozumną, fałszywą doktryną”

286)

Russell nie zadał sobie trudu poznania nauki Kościoła Katolickiego, najlepszym

tego dowodem jest wyrażenie, że Trójcą św. mają być trzej bogowie w jednej
osobie

287)

Również i współpracownicy założyciela Badaczy, nie znając nauki katolickiej,

wypisywali o dogmacie Trójcy Najświętszej formułki arytmetyczne, ośmieszające
misterium

288)

Pozostawiając naukę Badaczy o Synu Bożym do rozpatrzenia w rozdziale o

stworzeniu Aniołów, w niniejszym uwzględnić musimy to, czego uczą o Duchu

św. Po przyjęciu jedności Boga co do natury i co do osoby, Russell nie może uznać

Bóstwa Ducha św. i dlatego uczy, że wszystkie wyrażenia Pisma św., świadczące o

istnieniu Ducha św., należy nie inaczej tłumaczyć, tylko jako nazwy mocy, energii

i wpływu Boga - Jehowy

289)

. “Nie ma najmniejszej podstawy w Piśmie św., pisze

Russell, ab

y kto mniemał, lub mówił, że Duch św. jest oddzielnym Bogiem,

osobistością, różniącą się od Ojca...”

290)

. “Duch św. nie jest bynajmniej

oddzielnym Bogiem, lecz mocą i wpływem wywieranym przez jedynego Boga
Ojca...”

291)

Wszystkie teksty Pisma św., odnoszące się do Ducha św., Russell tłumaczył

jedynie jako wpływ Jehowy

292)

; gdy jednak nie zawsze powyższe tłumaczenie

można było zastosować, posiłkował się interpretacją, na jaką pozwolić mogła

jedynie bujna fantazja. Doskonale oddają metodę Russell’a dwa przykłady:

Wyrażenie Dziejów Apostolskich, Rozdział VIII, w. 29. “I rzekł Duch Filipowi:

przystąp, a przyłącz się do tego wozu”, interpretuje Russell w sposób następujący:

“W słowach tych nie ma chyba nic takiego, co wymagałoby istnienia innego
Boga”. Przeciwni

e, każde żądanie jest zaspokojone i harmonia z resztą Pisma św.

ugruntowana, kiedy rozumiemy, że Pan przez swego Ducha, wywarł wpływ i

namawiał Filipa, by się zbliżył do wozu eunucha. Do jakiego stopnia Filip

kierowany był przez Ducha św., nie mamy o tym pouczenia i byłoby z naszej

strony rzeczą nierozsądną drogą spekulacyj dochodzić do tego

293)

“Wzdychanie niewymowne” z listu do Rzymian

294)

, tłumaczy Russell w

następujący sposób: “Błędne jest przypuszczenie, że to Duch Boga, który ma

błagać Boga. Przeciwnie Duch, który wzdycha za nami, jest to nasz własny Duch,

duch świętego, który błaga Boga i często nie umie się właściwie

wypowiedzieć”

295)

Powyższy sposób interpretacji wykazuje, że Russell zerwał nie tylko z Tradycją

Ojców Kościoła, nie tylko z regułami obiektywnej biblijnej egzegezy, lecz

zapatrzony we własne “ja”, nie chciał widzieć różnicy między rzeczywistością i

fantazją.

Bolesnym szyderstwem są słowa, z jakimi zwraca się Russell do czytelników, gdy
mówi:

“Mamy nadzieję, że czytelnik zwróci uwagę na wielką różnicę, jaka istnieje między starannym,

umiarkowanym, uczciwym badaniem proroctw i innych pism we właściwym ich świetle i

znaczeniu, która to praca prowadzi do wyników zgodnych z uświęconym zdrowym rozsądkiem,
opartych na historycznych faktac

h, a pomiędzy zwykłym pobieżnym wykładaniem boskich

proroctw, co znowu prowadzi na bezdroża fantazji i urojeń”

296)

§ 2. Dzieło stworzenia

1. Stworzenie świata niewidzialnego

Pierwszym bezpośrednim stworzeniem Boga - Jehowy był “Logos”

297)

. Logos był

ajgłówniejszym z aniołów, następnym po Jehowie, znanym jako Archanioł i

noszącym imię Michała. Był on przedstawicielem Bożym

298)

. Jako jedyne,

bezpośrednie stworzenie Boże, nazywany jest “jednorodzonym”. Logos, jako
przedstawiciel Jehowy i wykonawca jego w

ładzy, w imieniu Bożym stworzył

wszystkie rzeczy: tak resztę duchów niebieskich, jak również wszystkie ziemskie
stworzenia

299)

. Wszystkie więc stworzone byty poza pierwszym Archaniołem są

tylko pośrednimi dziełami Bożymi

300)

Aniołowie pod względem swej natury należą do duchowych istot

301)

. Jest wśród

nich pewna gradacja: Logos stał na najwyższym miejscu natury duchowej,

aniołowie są najniższym szczeblem tej natury

302)

. Luk nic nie wypełnia. Za

podkład swego istnienia posiadają duchy niebieskie pewną materię, nie uczy
jednak Russell o naturze tej materii

303)

Duchy niebieskie posiadają następujące właściwości: 1) mogą być i często są

obecne wśród ludzi, choć niewidzialne

304)

; 2) mogą przybierać ludzkie ciała i

okazywać się jako ludzie z całym zakresem ludzkich czynności, włącznie do życia

płciowego

305)

; 3) są w zwykłym stanie chwalebnymi

306)

Duchy niebieskie z natury swej są śmiertelne, co znaczy, że chociaż nie umierają,
to jednak Jehowa unicestwi niektórych

spośród nich

307)

. Dla tej właściwości tak

długo będą istnieć, jak długo spełniać będą Boże rozkazy. Nieposłuszeństwo

powyższym rozkazom równa się według Russell’a rezygnacji z życia.

Stwarzając aniołów, Bóg miał zamiar, aby pozostali na zawsze duchami
niebieskimi

308)

. Jeden z aniołów, stojących na czele innych, widząc człowieka,

postanowił objąć nad nim władzę. W chwili kuszenia pierwszej niewiasty,

naczelny anioł popełnił pierwszy grzech przeciwko Bogu, grzech buntu

309)

. “Na

podstawie zapisków biblijnych,” pisze Russell, “nie wynika, jakoby szatan mi

ał

jakichkolwiek sympatyków lub stronników wśród aniołów, w czasie, kiedy

zbuntował się przeciwko Bogu i usiłował założyć własne królestwo na ziemi,

chcąc obrać sobie za poddanych ostatnie Boskie stworzenie, czyli ludzkość

310)

“Szatan”, według tegoż, “nie zamierzał, ani nawet nie spodziewał się

przywłaszczyć sobie Boskiego panowania nad aniołami”

311)

i dlatego to jeden tylko

Anioł w raju skusił pierwszą niewiastę, dlatego też on jeden, przeklęty za ten

grzech, po wypędzeniu pierwszych rodziców z raju, objął nad nimi władzę i

wpływ

312)

Celem dania opieki wypędzonej z raju ludzkości, polecił Jehowa niektórym z

Aniołów, aby pomagali i opiekowali się wygnańcami

313)

. Pomoc ta jednak wiele

złego sprawiła i ludziom i wybranym Aniołom. Aniołowie bowiem, przyjąwszy

ciała ludzkie, zawarli małżeństwa z córkami ludzi

314)

, Jehowa uznał za konieczne,

by potopem zniszczyć powstałe z tych małżeństw potomstwo

315)

Aniołowie od Boga odłączeni stali się zwolennikami Szatana: nazywają się

demonami, lub diabłami, a ich przywódca, uznany za “księcia diabelskiego” wraz

z nimi usiłuje zwodzić ludzkość

316)

Mimo przekleństwa Bożego, mimo przeciwdziałania ze strony dobrych aniołów,

szatan zrealizował swój plan podboju ludzkości pod swoją władzą, tworząc z

biegiem wieków państwa na ziemi i w ten sposób biorąc ludzkość pod swoją
moc

317)

Z chwilą, gdy na ziemi rozpocznie się królestwo Badaczy, władza szatana zostanie

powoli ograniczona, aż ludzkość zupełnie wyzwoli się spod jego wpływu

318)

. Pod

koniec królestwa szatan na pewien okre

s otrzyma z powrotem władzę kuszenia

ludzi i wreszcie, w dniu zakończenia królestwa, zniszczony zostanie bez śladu

319)

Russell doszedł do powyższych wniosków, wychodząc z założenia, że duch jako

taki nie istnieje, lecz jest zawsze zależny od materii. Gdy tedy Aniołowie w

działalności swej muszą zależeć od materii, muszą też przyjmować ciało ludzkie,

podlegać prawom życia płciowego, rozkładowi materii czyli śmierci.

Zapatrzony w powagę własnego autorytetu, Russell nie próbuje udowadniać swych

sądów o duchowym ciele Aniołów, o ich małżeństwie i wreszcie o zniszczeniu.

Mówiąc o zniszczeniu szatana, wyraża się w sposób, wykluczający wszelką

dyskusję: “Aniołowie”, pisze, “są śmiertelni, za przykład może posłużyć to, że

Szatan, który był kiedyś głównym z ich liczby, ma być stracony. Jeżeli więc on

może być stracony, to dowodzi, że i Aniołowie w swoim stanie są

śmiertelnymi”

320)

. W ten sposób pisze w pierwszym tomie “Wykładów”. W tomie

piątym mówi o danej sprawie tak, jak gdyby była już udowodniona, mimo, że poza

wspomnianym miejscem, nigdzie tematu tego więcej nie porusza. “Zaiste”, pisze,

“szatan, który był aniołem światła, a który się zbuntował przeciwko Bogu, ma być

zniszczony, jak o tym wyraźnie powiedziano. To jest nie tylko dowodem, że

Szatan jest śmiertelny, lecz także dowodzi, że natura anielska jest naturą

śmiertelną”

321)

Chociaż Russell nie przyznaje się do zależności od Gnostyków, owszem uważa

Nikolaistów za wrogów swoich przekonań

322)

, to jednak zależność od nich

uwypukliła się bardzo jaskrawo w jego doktrynie o Aniołach

323)

. Założyciel

Badaczy przejmuje przesłanki żydowsko - chrześcijańskiego Gnostycyzmu i nie

tylko buduje na nich doktrynę o naturze i działalności Aniołów, lecz także

uzależnia od nich całość dziejów ludzkości.

2. Stworzenie świata niewidzialnego

A) Stworzenie ziemi

Russell nie usiłuje pouczać swych wyznawców o początku Wszechświata,

zaznacza jedynie, że opis stworzenia, podany w księdze Rodzaju, odnosi się tylko
do naszej planety

324)

Sformowanie ziemi bezkształtnej, założenie życia na jej powierzchni i stopniowy

jego rozwój ma być dziełem Bożym, dokonanym w ciągu sześciu wielkich epok,
zwanych dniami

325)

Wszystkie te okresy miały być jednakowej długości

326)

. Każdy z nich miał trwać

7.000 lat

327)

. Do utworzenia człowieka upłynęło 6 dni, czyli 42.000 lat, Bóg

stworzył człowieka przy końcu dnia szóstego, w przybliżeniu w 42.000 lat po

rozpoczęciu się ery ziemi

328)

. Z chwilą, gdy Bóg stworzył człowieka, rozpoczął się

siódmy dzień i 43-ci tysiąc lat

329)

. Siódmy dzień będzie również trwać tylko siedem

tysięcy lat. Całość dzieła stwarzania skończy się, gdy nastąpi 50 tysiąc. Nastanie

wówczas okres, gdy zła więcej na ziemi nie będzie, a cała nasza ziemska skorupa,

wraz z wszystkimi mieszkańcami, będzie doskonała

330)

Siódmy dzień stworzenia ma trwać 7.000 lat. Czas ten wypełni przestrzeń od

chwili stworzenia Adama do roku 2874 naszej ery. Do powyższej daty Russell

dochodzi na podstawie następującego wyliczenia:

od Adama do końca Potopu upłynęło 1.656 lat
od Potopu do przymierza z Abrahamem 427 “

od przymierza do Wyjścia i dania Zakonu 430 “

od dania Zakonu do podziału Ziemi Chanaan 46 “

okres Sędziów trwał 450 “
okres Królów 513 “
okres spustoszenia Ziemi Izraelickiej 70 “

331)

okres spustoszenia do roku Pańskiego 1 536 “

Razem 4.128 lat

od roku 1 naszej ery do 2874 roku upłynie 2.872 “

332)

Razem 7.000 lat.

Podzieliwszy w ten sposób minione wieki, Russell uczy, że od roku 1874, a więc

od pierwszego roku siódmego tysiąca lat, zaczął się w dziejach ludzkości nowy

okres, zwany Tysiącem lat odnowienia wszystkiego na ziemi, wyplenienia zła,
przywrócenia dobrobytu

333)

. Okres ten, zwany przezeń potocznie Tysiącleciem, ma

być Królestwem, które pod wodzą Chrystusa Pana, Badacze mają założyć na
ziemi

334)

. Gdy skończy się tysiąc lat panowania Chrystusa i Badaczy, dopełni się

49.000 lat od stworzenia świata i nastąpi 50 tysiąc, tzw. “jubileuszowy”. Podczas

tego okresu rządy nad ziemią obejmie Jehowa

335)

. Wówczas tysiącletnie Królestwo

zakończy swoje istnienie i rozpocznie się Królestwo Boże

336)

. Ma

to być pierwsza

szczęśliwa na ziemi Republika

337)

B) Stworzenie człowieka

Bóg stworzył Adama przy końcu dnia szóstego, Adam był hermafrodytą, czyli

posiadał od chwili stworzenia przymioty i zalety właściwe obydwu płciom, tj.

mężczyźnie i kobiecie

338)

Na początku dnia siódmego stworzył Bóg Ewę. Przymioty i zalety, będące

pierwotnie własnością Adama, zostały podzielone między niego i jego żonę

339)

Przymioty i zalety niewieście, należące dotąd do Adama, stały się własnością
Ewy

340)

Człowiek według Russell’a jest dziełem Bożym, złożonym z dwóch pierwiastków:

z ciała i z ducha

341)

. Te dwie części składowe tworzą duszę, czyli człowieka,

mianowicie istotę, obdarzoną uczuciem i inteligencją

342)

Człowiek nie posiada duszy niematerialnej, nieśmiertelnej — iskrę swego życia
otrzymuje od rodziców

343)

Nie posiadając duszy, człowiek sam jest duszą. Będąc jedynie zwierzęciem o

wysoko wykształconej inteligencji, nie różni się specyficznie od niższych zwierząt

duchowością, gdyż tej nie posiada, a jedynie wykształconym umysłem

344)

Wszelkie różnice, zachodzące pomiędzy człowiekiem i zwierzęciem, mają

podstawę jedynie w tym, że każde zwierze ma odrębny, przystosowany do

charakteru i właściwości organizm i inteligencję

345)

Człowiek jest tylko wyższym typem ziemskiego stworzenia, a jego wyższość

polega jedynie na większym stopniu rozwoju umysłowych zdolności

346)

Odrzuciwszy bez zastrzeżeń istnienie świata duchowego i sprowadziwszy

wszystko do materii, nie widzi Russell trudności w odrzuceniu nieśmiertelności
duszy

. Chociaż człowiek posiada wyższy, lepszy od innych stworzeń organizm,

chociaż obdarzony jest inteligencją, jednak nie posiada przez to fundamentu pod

nieśmiertelność duszy

347)

. Każde bowiem stworzenie, posiadające świadomość

życiową, ma przede wszystkim ciało, czyli organizm, oraz ducha, czyli ożywiające

je życie, co razem stanowi istnienie indywiduum, czyli istotę — duszę

348)

. Nie ma

więc w nauce założyciela Badaczy miejsca na nieśmiertelność duszy. Widać to

także ze sposobu, w jaki tłumaczy proces śmierci. Według tego tłumaczenia, z

chwilą śmierci, człowiek rozkłada się na dwa elementy, z których powstał. Od

ciała, które umrzeć nie może, gdyż jest nieżyjące, odłącza się dech życia, czyli

tchnienie ludzkiego organizmu, nie posiadające samo w sobie ani świadomości, ani

czucia. Z chwilą rozłączenia powyższych dwóch części składowych następuje

śmierć myślącej ludzkiej istoty, zanik duszy

349)

Z chwilą śmierci dusza, czyli człowiek przestaje istnieć, ciało powraca do prochu

ziemi, z której powstało, dech wraca do Boga, który natchnął go w Adama, a przez

niego w cały rodzaj ludzki

350)

Odrzucając całkowicie nieśmiertelność duszy, Russell przyjął za najgłówniejszy

dogmat swej doktryny nieśmiertelność ciała. Bóg stworzył Adama doskonałym

umysłowo i fizycznie. Z natury rzeczy ciało Adama nie było nieśmiertelne, gdyż

przymiot ten jest wyłącznym atrybutem Boga - Jehowy

351)

. Nieśmiertelność życia

pierwszego człowieka miały podtrzymywać drzewa rosnące w Edenie - Raju

352)

Spożywane z nich owoce miały utrzymać przy życiu nie tylko Adama, lecz także

całą ludzkość. Z drzew powyższych pierwszy człowiek miał prawo pożywania

owoców bez ograniczeń, gdyż spożywanie ich było nieodzownym warunkiem

nieśmiertelności życia

353)

W żadnym miejscu swych “Wykładów” nie podaje Russell, na jakiej zasadzie

głosi, że pierwszy Rodzic miał być hermafrodytą.

Wszystkie wyrażenia Pisma św., odnoszące się do duszy, tłumaczy zawsze jako

tchnienie fizyczne, oddech, lub istota, nie dopuszczając nigdy istnienia

niematerialnej, nieśmiertelnej, nieginącej razem z ciałem duszy

354)

C) Istota i następstwa upadku pierwszego człowieka

Od chwili stworzenia Adam posiadał zdolność rozróżniania między złem i dobrem.

Zdolność tę nazywa Russell zmysłem moralnym, albo sumieniem

355)

. Pierwszy

człowiek przy pomocy zmysłu moralnego, mógł rozeznać niesprawiedliwość i

grzech, zanim przekonał się o złych skutkach przełamania zakazi

356)

. Przez życie w

raju zapoznał się człowiek z naturą dobra, a przez pierwszy grzech poznał Adam i

jego potomstwa skutki zła

357)

Zaraz

po stworzeniu Adama powiadomił go Bóg o karze, jakiej podlegnie, jeśli

będzie nieposłuszny i zerwie owoc wiadomości dobrego i złego

358)

. Ewa co do

powyższej sprawy miała mieć wiadomości więcej ograniczone, gdyż była słabszą,

objaśnienie o karze za grzech otrzymała nie wprost od Boga, lecz od Adama

359)

Uległa tedy podszeptom Szatana i zjadła zakazany owoc. Stała się winna, lecz nie
tak winna jak Adam

360)

. Ewa była tylko “zwiedziona”

361)

Adam, widząc grzech Ewy i rozumiejąc, że przez upadek sprowadziła na siebie

wyrok śmierci, nie chcąc być pozbawiony jej towarzystwa, dobrowolnie z pełną

świadomością, zgodził się na zjedzenie owocu

362)

Po upadku Adam z Ewa musieli opuścić raj. Pozbawiony możności pożywania

owoców z drzewa żywota, Adam nie mógł podtrzymywać życia swego bez
kresu

363)

. Śmierć jego powoli się zbliżała, chociaż nastąpiła dopiero po dziewięćset

trzydziestu latach umierania

364)

. Ponieważ Adam po wypędzeniu z raju znajdował

się w stanie umierania, przeto też wszystkie jego dzieci, zrodzone na wygnaniu,

znalazły się na ziemskim padole bez prawa do życia nieśmiertelnego i dlatego też

wszyscy po krótkim lub dłuższym bytowaniu — umierają

365)

Śmierć przyszła na ziemię jedynie przez grzech Adama, obecnie nikt z potomków

Adamowych nie umiera za swój własny grzech

366)

. Adam utracił życie ciała. Kara

ta była skutkiem popełnionego grzechu. Była ona jedynym skutkiem grzechu, gdyż

o innej karze, według założeń Russell’a nie może być mowy

367)

Russell przyznaje, że z powodu upadku, stan ludzki daleki jest od tej doskonałości,

jaką Adam posiadał w raju, ludzie po upadku zaniedbali używania swych

wyższych intelektualnych zdolności i upodlili przez to swój mózg

368)

. Brak ten jest

jedynie, następstwem utraty cielesnego życia i dlatego Russell w swych wywodach
niewiele zwraca uwagi na ten przedmiot.

O stanie człowieka po śmierci Russell uczy, że dusze po zgonie idą do stanu

niepamięci

368)

. Stan ten wyklucza wszelką świadomość

370)

. W konsekwencji

niemożliwa jest dla człowieka po śmierci nagroda widzenia Boga, względnie kara

czyśćcowa, lub piekielna

371)

. Prawie na każdej karcie tytułowej, wydawanych

przez Badaczy druków, obok nazwiska Karola Russell’a umieszczony jest podtytuł

“Ten, który ugasił piekło”, tymczasem należy zauważyć, że nauka o materialności
duszy ludzk

iej nie jest inwencją założyciela Badaczy, przejął ją bowiem od

Adwentystów, mianowicie z dzieł kaznodziei Storr’a

372)

W nauce swojej o stanie duszy w chwili śmierci Russell jest sprzeczny w swych

twierdzeniach. Raz utrzymuje, że z chwilą śmierci przestaje istnieć i człowiek i

dusza, to znów naucza, że dusze idą do stanu “niepamięci”

373)

ROZDZIAŁ III.

MESJASZ i JEGO KOŚClÓŁ

§ 1. Rządy Boże po upadku Adama

Siódmy dzień stworzenia rozpoczął się klęską. Grzech pierwszych rodziców

przeszkodził w wypełnieniu się zamiarów Bożych. Skutki grzechu okazały się

opłakane, śmierć przyszła na dzieci Adama i ludzkość coraz szybciej kończyła kres
ziemskiej pielgrzymki.

Dla poratowania umierającej ludzkości, Aniołowie postanowili zstąpić na ziemię i

poślubić “ludzkie córki”, by przez wydanie potomstwa z tych małżeństw,

uodpornić rodzaj ludzki przeciwko śmierci

374)

. Jehowa jednak nie przyjął pomysłu

aniołów

375)

Z mieszanych małżeństw aniołów i ludzi powstał rodzaj olbrzymów, lecz i to

potomstwo było śmiertelne

376)

Pierwsza próba wyswobodzenia ludzkości z objęć śmierci skończyła się

niepowodzeniem. Jehowa zesłał na ziemię potop i wyniszczył wszystkich z

wyjątkiem rodziny Noego

377)

Od chwili zakończenia, potopu, rozpoczął się okres Patriarchów

378)

. Mimo, że

Patri

archowie wiernie służyli Jehowie, jednak i na nich musiał być wykonany

wyrok, wydany na Adama. Zasnęli wszyscy, nie dochodząc do nieba, gdyż to

nigdy nie było dla ludzi przeznaczone i nigdy go ludzie nie dostąpią

379)

Celem uratowania od przekleństwa śmierci umierającej z powodu grzechu Adama

ludzkości, Logos - Cherubin - Michał ułożył projekt odkupienia. Plan jego polegał

na następującym rozumowaniu: Adam był doskonałym człowiekiem, przez grzech

stracił doskonałość; karą za grzech jest śmierć ciała, powinien przeto powstać

nowy, doskonały człowiek, który by oddał życie swoje za życie Adama. Z chwilą

śmierci tego drugiego, doskonałego człowieka, opłacona byłaby śmierć Adama,

odzyskałby więc ten prawo do życia tak doskonałego, jak przed upadkiem. Razem
z Ada

mem, do doskonałego życia zyskaliby prawo wszyscy zrodzeni i zmarli

potomkowie pierwszego Rodzica

380)

Stać się doskonałym człowiekiem i oddać życie swoje jako zapłatę za życie Adama

było postanowieniem Logosu

381)

Jehowa zaakceptował projekt pierwszego

heruba i ofiarę przyjął Celem zapoznania ludzkości z mającym nastąpić dziełem

Odkupienia rodzaju ludzkiego, Bóg założył państwo żydowskie

382)

Państwo żydowskie było także figurą mocarstwa, które zostanie założone na ziemi
podczas doprowadzania rodzaju lu

dzkiego do doskonałości, czyli Tysiącletniego

królestwa

383)

. Jedynie owo państwo żydowskie korzystało ze szczególnego

przywileju, polegającego na wyłącznej opiece Bożej

384)

. Wszystkie inne państwa i

narody nie były i nie są po dziś dzień uznawane przez Stwórcę. Nie tylko nie

opiekuje się On nimi, lecz; nawet się nie interesuje, gdyż wszystkie one są pod

wyłączną władzą Szatana

385)

Z chwilą upadku państwa żydowskiego i odrzucenia króla Sedecjasza, Bóg przestał

się opiekować nawet wybranym przez się państwem i narodem

386)

Od tego czasu Szatan i jego słudzy niepodzielnie sprawują rządy nad całą

ludzkością.

§ 2. Pierwsze przyjście Mesjasza

1. Wcielenie i śmierć Mesjasza

4.130 lat upłynęło od chwili stworzenia Adama. Nadszedł czas realizacji projektu,
wed

ług którego Cherub - Logos postanowił odkupić upadły ludzki rodzaj.

Jehowa w cudowny sposób utworzył mocą swoją w łonie niewiasty zarodek ciała
ludzkiego

387)

. Z chwilą zamieszkania w łonie matki, Cherub przestał być aniołem,

zmienił bowiem swą naturę Cheruba na naturę człowieka

388)

. Wcielenie Cheruba

nie było połączeniem dwóch natur, lecz zamianą jednej natury na drugą

389)

Od chwili wcielenia Logos przestał istnieć, zaczął istnieć człowiek o imieniu

Jezus. Ponieważ Jezus przyszedł na ziemię, przyjąwszy ciało z niedoskonałej

fizycznie córki Adama, przeto nie był doskonały, a dopiero z latami nabierał

doskonałości

390)

. Jezus wiedział, że przyszedł na świat, aby cierpieć i umrzeć, lecz

doskonale nie zdawał sobie z tego sprawy

391)

Dopiero po trzydziestu lat

ach osiągnął pełnię doskonałości ludzkiej i był wówczas

tak doskonały, jak Adam w Raju przed upadkiem

392)

. Jezus nie mógł rozpocząć

działalności publicznej przed trzydziestym rokiem życia, gdyż to sprzeciwiało się
zakonowi

393)

. Po skończeniu trzydziestu lat zaczął uczyć i prorokować, a wreszcie

widząc, że już może ofiarować swe życie, jako zapłatę za życie Adama, zanurzył

się w wodach Jordanu, by w ten sposób symbolicznie okazać swą gotowość na

śmierć.

Od chwili zanurzenia się w wodach Jordanu, Jezus stał się Mesjaszem -

Pomazańcem Bożym

394)

Żeby Adam ożył, według Russell’a, doskonały Jezus musiał umrzeć. Równa

musiała być zapłata za przedstawiony do sprzedaży przedmiot. Jehowa przyjął

ofiarującego się na śmierć Jezusa, jako wystarczającą i odpowiednią zapłatę za

życie Adama

395)

. Następujące po tym wypadki rozwinęły się już siłą konieczności.

Jezus musiał umrzeć. Skonał na krzyżu, oddając swe doskonałe życie ludzkie, jako

cenę za przywrócenie Adamowi doskonałego życia ziemskiego

396)

. Z chwilą skonu,

z jest

estwa Jezusowego pozostały na krzyżu jedynie zwłoki ludzkie

397)

. Cherub

przestał istnieć z chwilą wcielenia, Jezus przestał istnieć z chwilą skonu na

krzyżu

398)

Adam otrzymał prawo powrotu do doskonałego życia, jakie posiadał przed
upadkiem w Raju. Wraz

z Adamem cała ludzkość, jako potomstwo pierwszego

człowieka, otrzymała prawo powrotu do doskonałego bytowania na ziemi.

2. Uwielbienie Odkupiciela

Śmierć na krzyżu stała się dla Jezusa. całkowitym i zupełnym zniszczeniem Jego
istnienia. Jehowa, przyjmuj

ąc ofiarę Jezusową, musiał się zgodzić na

konsekwencję tej ofiary, zniszczenie ofiarującego się

399)

Ze względu jednak na wielkość dokonanej ofiary, Bóg postanowił nie zostawiać jej

bez nagrody i dlatego po śmierci krzyżowej wskrzesił Odkupiciela rodzaju
ludzkiego

400)

Jehowa nie mógł przywrócić Odkupicielowi natury anielskiej, gdyż tej wyzbył się

Jezus przed wcieleniem; nie mógł Go również przywrócić do natury ludzkiej, gdyż

ta jako zapłata za śmierć, została ofiarowana na krzyżu

401)

i dlatego, wskrzesza

jąc

Go do istnienia, obdarzył naturą równą sobie. Jezus, przestawszy być człowiekiem

w chwili śmierci krzyżowej, zmartwychwstał w naturze równej Jehowie:

niewidzialnej, nieśmiertelnej, współistotnej Bogu — Boskiej

402)

Od chwili otrzymania natury boskiej

nazywa się wskrzeszony Odkupiciel —

Bogiem, Chrystusem. Nie przysługuje Mu już więcej tytuł Jezusa, ani Logosu,

choć do tytułu Zbawiciel, nawet po wskrzeszeniu ma prawo

403)

Od chwili wniebowstąpienia Chrystus przestał być obecny na ziemi na przeciąg lat
1840

404)

Zdawałoby się, że z chwilą dokonanej na krzyżu ofiary i zapłaty powinien

zmartwychwstać Adam wraz z całym rodzajem ludzkim, Russell uczy jednak, że
Bóg-

Jehowa postanowił, aby Chrystus przyszedł po raz drugi na ziemię, by cała

ludzkość została wówczas wskrzeszona i pod Jego rządami doprowadzona do

takiej doskonałości, jaką mieli pierwsi rodzice w Raju. Okres doprowadzania do

doskonałości życia ma trwać “tysiąc lat”. Na razie jednak Adam nie jest

wskrzeszony, śmierć jego została zmieniona ze zniszczenia na zawieszenie
istnienia, które jest nazywane snem

405)

Pewna ilość ludzi, przez poznanie uprzednie zamiarów Bożych i przygotowanie

innych do nadejścia “Tysiącletniego” królestwa, ma się uświęcić, zostać

podniesioną do natury równej Chrystusowi - Bogu i wraz z Nim panować podczas

rządów Królestwa Chrystusowego. Ludźmi owymi mają być ci z wyznawców
nauki Karola Russell’a, którzy umarli przed rokiem 1921

406)

§ 3. Kościół Chrystusowy

1. Założenie Kościoła Badaczy

“Syn Człowieczy” nie miał za zadanie zakładanie Kościoła, lecz jedynie tylko

pouczenie ludzi o sposobie, w jaki stało się zadość sprawiedliwości Bożej, przez

złożenie Jego życia w okupie za życie Adama

407)

Ponieważ od chwili śmierci Jezusa, zmarły Adam zyskał prawo powrotu do życia,
powi

nien by Zbawiciel pouczyć ludzkość, kiedy prawo powyższe zostanie

zastosowane, czyli kiedy zostanie ludzkość uwolniona z więzów śmierci. Przybrał

więc Jezus dwunastu Hebrajczyków za swoich pomocników i zlecił im poselstwo

do ludzi, zawierające wytłumaczenie ekonomii Bożej

408)

Z powodu doniosłości głoszonego poselstwa o naprawieniu zepsutego przez grzech

Adama porządku, apostołowie otrzymali pewne dary, służące im do podania bez

błędu usłyszanej od Jezusa nauki

409)

. Dary te jednak stanowiły ich własność

ywatną i nie mogły być przekazywane innym. Jednym z tych darów było

polecenie napisania ksiąg Nowego Testamentu

410)

Chociaż Apostołów powołał sam Zbawiciel, chociaż słuchali Jego mów i nawet

sami pisali Księgi święte, nigdy jednak nie poznali w pełni całokształtu prawd i

przepowiedni zawartych w Piśmie św.

411)

Do pełniejszego poznania Objawienia

Bożego powołani zostali: Ariusz, Waldo, Wickleff, Luter i Russell

412)

. Zadaniem

ich było doszukiwanie się nowych prawd Objawienia, których nie znali

Apostołowie

413)

Jak Jezus nie miał na celu zakładania organizacji religijnej, tak również

wymienieni Ariusz, Waldo, Wickleff i Luter nie byli powołani do tworzenia

“kościoła”; został on utworzony dopiero z chwilą zjawienia się Russell’a.

Karol Russell, założyciel Badaczy, miał poznać całokształt nauki Objawionej i

zamiary Boże względem ludzkości

414)

; ułożył w całość wszystkie prawdy: te, które

mu Bóg bezpośrednio objawił, proroctwa Pisma św., objaśnienia poprzedników i

na podstawie tych danych zorganizował “Kościół Badaczy”

415)

2. Istota Kościoła Badaczy.

A) Kościół triumfujący w niebie

Według nauki Karola Russell’a należy uznać, że “prawdziwy” Kościół

Chrystusowy musi się składać tylko z wziętej z Apokalipsy liczby 144 tysięcy
osób

416)

. Tylko 144.000 miejsc jest przygotowanych w niebie dla tych, którzy do

końca życia, trwając wiernie przy nauce “ewangelicznej”, staną się godni objąć
przygotowane “korony”.

Według koncepcji Russell’a, Bóg nie przeznaczał osób, które mają otrzymać

powyższą nagrodę, a jedynie tylko przygotował miejsca

417)

. Każdy z żyjących na

ziemi chrześcijan od roku śmierci Jezusowej aż do roku 1878 miał prawo ubiegać

się o powyższą nagrodę

418)

. Z końcem roku 1881 miał przystąpić do Badaczy

ostatni z powyższych członków

419)

, Po tym roku nikt więcej nie może się ubiegać o

należenie do powyższej liczby członków

420)

. Od roku 1881 “kościół” powyższy

jest dokompletowany, nie brak nikogo, wszystkie “korony” mają swych

posiadaczy. W roku 1921 zmarł ostatni z owych 144.000

421)

. Z chwilą śmierci

ostatniego z

członków 144.000 cały powyższy zespół w nagrodę za wierne

zachowywanie nauki Jezusowej (stosownie do tego stopnia zrozumienia, jakie było

dostępne za życia każdego z członków, zmarłych przed Russell’em) zostaje

wskrzeszony z martwych i podniesiony do natury równej uwielbionemu

Chrystusowi, a więc do natury równej Bogu

422)

. Od tej chwili “Kościół” stał się

niewidoczny, nieśmiertelny ex se, współistotny Chrystusowi i stanowiący z Nim

jedność — Oblubienicę, składającą się z 144.000 członków

423)

. O powyższym

wielbionym “Kościele” po roku 1918, nie piszą zbyt wiele następcy Russell’a,

gdyż doń obecnie nikt więcej należeć nie może.

Zadaniem uwielbionego “Kościoła”, czyli potocznie nazywanego “Małego Grona”,

“Małego Stada”, “Królewskiego Kapłaństwa”, “Nowego Stworzenia” i

“Oblubienicy Chrystusowej”, będzie niewidzialne zarządzanie całym światem

podczas “Tysiącletniego” królestwa Chrystusowego na ziemi

424)

Ci tylko doszli do chwały “Małego Grona”, którzy poznawszy “czystą” naukę

Chrystusową, według niej żyli, nie wikłając się w błędy Kościoła Katolickiego.

Nikt ze świętych, kanonizowanych przez Kościół Katolicki nie należy do “Małego

Stada”, gdyż wszyscy oni należeli do organizacji, której założycielem i opiekunem

ma być Szatan. Jako wysłannicy i narzędzia złego, nie mogli należeć do
“prawdziwych” wyznawców Chrystusa

425)

Nauka Karola Russell’a o naturze “Małego Grona’’ pełna jest niekonsekwencyj.

Odrzucając Bóstwo Syna Bożego i Ducha św., nic nowego nie wymyślił, poszedł

jedynie w ślady heretyków pierwszych wieków, w pomnażaniu jednak bóstw

doszedł do absurdu.

Bóg -

Jehowa tym się różni od innych stworzeń, że posiada życie wsobne; co

Russell określa terminem “nieśmiertelność”. Wszelkie inne istnienie poza Bogiem
-

Jehową jest “śmiertelne” w znaczeniu “zniszczalne”.

Przymiot “istnienia”, będący właściwością jedynie Boga - Jehowy, Russell w

niewytłumaczony sposób aplikuje nie tylko zmartwychwskrzeszonemu Cherubowi
-

człowiekowi, lecz także 144.000 członkom “uwielbionego” Kościoła Badaczy.

Russell nie uznaje adopc

ji przez łaskę poświęcającą, gdyż zaprzecza wszelkiej

nadprzyrodzoności, dlatego też nie może być mowy o tym, że 144.000 członków
jest tylko nazwanych równymi Bogu -

Jehowie. Założyciel Badaczy twierdzi, że

nastąpiła w nich zmiana natury z ludzkiej śmiertelnej na Boską nieśmiertelną w

identyczny sposób, jak Logos zmienił naturę anielską na ludzką i ludzką na Boską.

Twierdzi więc, że każdy z członków nie tylko może być uznany za członka
“Boskiej”

hierarchii, ale posiada naturę “Boską” w ścisłym tego słowa znaczeniu.

Russell, w swej koncepcji przebóstwienia członków “uwielbionego” Kościoła

Badaczy, doszedł do pogaństwa o tak wielkiej ilości bóstw, jakiej nawet

najbardziej płodne i namiętne pogańskie religie nie wytworzyły.

Panteon Agryppy za czasów najświetniejszych nie posiadał tylu bóstw, ile ich
posiada “niebo” pastora Russell’a.

B) Kościół wojujący na ziemi

a) I s t o t a

Od roku 1918 Badacze nie mogą propagować więcej idei o ubieganiu się za

nagrodą, mającą przypaść jedynie Kościołowi “uwielbionemu”. Ponieważ atoli, z

chwilą ukonstytuowania się “Kościoła w niebie”, nie wypełniły się w całej pełni

plany zaprowadzenia Królestwa Bożego na ziemi, należało przeto utworzyć drugi

kościół, mający za zadanie przygotowanie ludzkości do niewidzialnych rządów
prz

ebóstwionego “Kościoła”. W celu wykonania powyższego zadania, Badacze

zorganizowali się w Międzynarodowe Stowarzyszenie

426)

Na utworzenie religijnej organizacji Badaczy wpływała silnie ta okoliczność, że

dzieło Karola Russell’a zaczęło się najbardziej rozwijać po latach

dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia.

Wszyscy obecnie należący do Badaczy stanowią tzw. “Wielką Kompanię”, czyli
“Wielkie Grono”

427)

. Możnaby ich nazwać “Kościołem wojującym” na ziemi, gdyż

stanowią właściwy Kościół, czyli organizację religijną, są czynnymi członkami w

zaprowadzeniu nowych porządków i jako teren swej działalności obierają tylko i

jedynie doczesną pracę na ziemi

428)

Zadaniem Badaczy jest dokładne poznanie nauki założyciela, rozszerzanie tej

nauki wśród chrześcijan innych wyznań, oraz przygotowanie umysłów do mającej

nastąpić wszechświatowej rewolucji, której zakończeniem będzie zaprowadzenie

widzialnego Królestwa Bożego na ziemi

429)

W zasadzie można członków “Kościoła” wojującego rekrutować ze wszystkich

istniejących dotąd na ziemi wyznań, w praktyce jednak Badacze nie kładą

wielkiego nacisku na propagandę wśród rzeczywistych pogan, pozytywnie

wykluczają od wpływów propagandy Żydów, a rozciągają ją jedynie na

chrześcijan.

Wśród pogan nie głoszą swej nauki dla tej przyczyny, że ci w przyszłości podczas

zaprowadzania Królestwa Chrystusowego na ziemi, zostaną wszyscy wskrzeszeni

z powrotem do życia i doprowadzeni do takiej doskonałości, jaką posiadał Adam w

Raju; wówczas będą mieli najlepszą sposobność zapoznania się z rządami
Badaczy.

Żydów wyłączają z tej przyczyny, że wszyscy oni od początku istnienia narodu, z

chwilą wskrzeszenia do życia, w swoim odnowionym państwie w Palestynie tak

prędko i ochoczo zabiorą się do poznania praw, obowiązujących w nowym

“państwie”, że staną się najpierwszymi obywatelami tego mocarstwa i będą

nauczycielami całej ludzkości

430)

Jeden tedy tylko pozostaje teren do pracy —

propaganda wśród chrześcijan. Celem

tej propagandy jest zapoznanie już teraz chrześcijańskich narodów z ideologią
Russe

ll’a i przygotowanie do mających nastąpić nieszczęść i przewrotów, oraz

ułatwienie wyzbycia się przekonań, przyjętych z nauki Kościoła Katolickiego i
opuszczenia jego szeregów

431)

Przystąpienie do sekty Badaczy nie przedstawia wielkich trudności. Po
prze

czytaniu kilku broszur, wysłuchaniu pewnej liczby przemówień, nastąpić ma

w umyśle słuchacza niejaka zmiana na korzyść zasłyszanej doktryny. Zmiana ta

jest jakby zarodkiem całkowitego w przyszłości poznania doktryny i ostatecznego

przystąpienia do Badaczy.

Adherent musi dać zewnętrzny dowód wewnętrznego zerwania z dotychczas

wyznawaną wiarą i zostania Badaczem. Zewnętrznym znakiem wstąpienia w

szeregi stowarzyszenia Badaczy jest zanurzenie się w wodzie. Ceremonia ta jest

jedynie oznaką oddania swej woli, umysłu i sił na służbę nowej doktryny. Z chwilą

zanurzenia się w wodzie, adherent staje się członkiem gminy pastora Russell’a z

pełnią przynależnych każdemu Badaczowi praw

432)

. Od tej chwili ma za obowiązek

rozszerzać wśród innych nauką założyciela w miarę swych sił i zdolności.

W chwili zanurzenia się w wodzie, adherent, równie jak Chrystus, okazuje swą

gotowość na śmierć. Jehowa ofiarę przyjmuje i od tej chwili Badacz przestaje być

zwykłym człowiekiem

433)

, gdyż otrzymuje nowy, tzw. “szósty zmysł”, zmysł

yrozumienia rzeczy Bożych, który mu daje możność doskonałego poznania nauki

założyciela, zrozumienia ekonomii Bożej i wszystkich zawartych w Piśmie św.
proroctw

434)

Od chwili otrzymania “szóstego zmysłu”, adept Badaczy otrzymuje zarodek
Boskiej natury; j

ako nienależący już do pozostałej ludzkości, nie ma łączności z

resztą ludzi w ponoszeniu kary za grzech Adama, dlatego też, od chwili

zanurzenia, Badacz nie może zgrzeszyć, gdyż grzech jego jest jedynie

materialnym, niezawinionym przełamaniem prawa, wypływającym z osłabienia

woli i umysłu jako skutku grzechu Adama

435)

Nikt inny nie może, nie jest w stanie poznać nauki Russell’a, nikt inny nie umie

zrozumieć proroctw i tajemnic Pisma św., jak tylko ten, kto przystąpił do Badaczy

i zanurzył się w wodzie

436)

Od chwili zanurzenia w wodzie, Badacz staje się doskonałym członkiem Kościoła.

Jehowa przyjmując jego ofiarę, czeka na wykazanie gorliwości i wytrwałości w

wierze, dlatego też Badacz próbę wytrwania w dobrym przechodzi już teraz za
pierwszego ziemskieg

o życia, nie tak jak wszyscy inni, którzy próbowani będą

dopiero podczas trwania Królestwa Chrystusowego na ziemi. Ani jeden z

grzechów ciała, ani słabości woli, lub przewrotności umysłu nie wpływa na zmianę
stosunku Jehowy do Badacza

437)

. Jak długo Badacz trwa przy nauce Russell’a jest

Jehowie miły i godny nagrody. Jeśli wytrwa do końca życia, zostaje ostatecznie

zaliczony do “Wielkiego Grona”, czyli “Kościoła” wojującego, który podczas

trwania Królestwa Chrystusowego, wskrzeszony zostanie nie do doskonałości

ludzkiej natury, jak wszyscy inni ludzie, lecz do wyższej natury “duchowej”

438)

“Wielkie Grono” podczas trwania Królestwa Chrystusowego rządzić będzie wraz z

Żydami całą ludzkością

439)

Z chwilą jednak, gdy zanurzony w wodzie Badacz okaże się niewiernym nauce

założyciela, gdy od niej odpadnie, a wypadki takie są możliwe

440

), Bóg ma

natychmiast zesłać karę swoją.

Taki niewierny członek “Kościoła” za karę już teraz, za pierwszego ziemskiego

życia zostanie osądzony “ostatecznym sądem”. Konsekwencją tego sądu będzie

wyrok nieodwołalny i niezmienny: “ostateczne i zupełne unicestwienie, nosząc

techniczną nazwę — “wtóra śmierć”. Wtóra śmierć nie jest karą piekła, lecz

całkowitym zniszczeniem, ostatecznym unicestwieniem istoty ludzkiej

441)

Odpadły członek “Kościoła” miał wykazać, że dlań niepożyteczny jest “szósty

zmysł” i dlatego już teraz został osądzony tak surowo, jak będą sądzeni pod koniec

“Królestwa” Chrystusowego ci, którzy nie będą chcieli zachowywać przepisów

nowego rządu i nie zechcą słuchać Żydów i Badaczy.

b) Organizacja

Długi czas

442)

utrzymywał założyciel Badaczy, że dziełu jego niepotrzebna jest

żadna władza, gdyż wszyscy członkowie mają jednakowe prawa i przywileje i nikt

nie może rządzić innymi

443)

. Zrozumieli jednak Badacze, że w obecnych

warunkach niemożliwą jest rzeczą obejść się bez władzy i dlatego, upozorowując

swe postępowanie, powoli się zorganizowali.

W chwili rozpoczynania pracy, pastor Russell niewielu miał zwolenników. W

miarę, jak “Strażnica” zyskiwała prenumeratorów, zwiększały się szeregi Badaczy.

Najoddańsi i najbliżsi Russell’owi pozajmowali z biegiem czasu stanowiska, od

których zależał dalszy rozwój sekty.

Na zasadzie rozporządzenia Russell’a

444)

podział władzy u Badaczy, po śmierci

założyciela tak się przedstawia: Główny zarząd, tzw. “Komitet pięciu” składa się z

pięciu, obieranych spośród najgorliwszych członków Stowarzyszenia. Pierwszym z

nich był Rutherford Józef F., ten wkrótce po śmierci założyciela przybrał tytuł
“prezydenta”.

“Komitet pięciu” uważany jest za miarodajne źródło tłumaczenia Pisma św. i

“Wykładów”; stanowi pierwszą i ostatnią instancję w sprawach wiary oraz w

rozstrzyganiu spraw, związanych z działalnością całej organizacji

445)

Najgłówniejszym obowiązkiem “Komitetu” jest redagowanie dwutygodnika
“S

trażnicy”, w której każdy z zamieszczonych artykułów bezwarunkowo musi

posiadać aprobatę przynajmniej trzech członków”

446)

W początkach swej działalności w Stanach Zjednoczonych Zarząd Główny

obejmował tylko tych, którzy władali językiem angielskim. Z biegiem czasu pole

działalności zostało rozszerzone także i na tych, którzy tego języka nie znali.

Zarząd Główny stał się wówczas ośrodkiem, przy którym tworzyły się filie,

zajmujące się wydawaniem autoryzowanych przekładów “Strażnicy”,

“Wykładów”, broszur, “Złotego Wieku” i innych prac na ojczysty język adeptów.

Każda filia podlega macierzy i zależy od niej finansowo i moralnie.

Filie roztaczają opiekę. nad pewną ilością podległych i zależnych od siebie gmin.

Gminę z filią łączy język; zależność od macierzy objawia się w tym, że co pewien

okres, finansowy i religijny stan gminy sprawdzają wysłani przez Główny Zarząd

emisariusze, zwani “pielgrzymami”, obecnie “dyrektorami służby”

447)

Każda gmina obiera sobie “starszych”, czyli przewodników przez głosowanie

448)

Głosowanie odbywa się przez podnoszenie rąk

449)

. Jeśli dwie lub trzy osoby

otrzymały równą ilość głosów, kolejno sprawują swój urząd. Niewiasty mają
jedynie czynne prawo wyborcze

450)

. Okres starszeństwa trwa przez przeciąg czasu

od kwartału do roku

451)

. Ilość starszych określa każda gmina stosownie do

potrzeby

452)

. W razie nadużycia władzy lub innych przekroczeń starszego, stosuje

się stopniowo upomnienie w cztery oczy, wobec dwóch lub trzech starszych i
wreszcie wobec zgromadzonej gminy. Gmina nie ma prawa karania opornych,

przysługuje jej jedynie prawo wykluczenia

453)

Obowiązkiem starszych jest głosić naukę założyciela na wykładach publicznych w

gminie, na konferencjach zamkniętych i na zebraniach, podczas których objaśniają

Pismo św. według tłumaczenia Russell’a. Do zakresu obowiązków starszych

należą także sprawy materialne gminy. Starsi objaśniający Pismo św.

i “Wykłady”, mają dodanych do pomocy również obranych przez zebranie gminy

“usługujących”. Obowiązkiem tych pomocników jest usługiwanie starszym

podczas zebrań, oraz ogólny nadzór nad porządkiem

454)

c) Środki uświęcenia.

W ścisłym znaczeniu Badacze nie posiadają środków uświętobliwienia. Jest jeden

tylko punkt nauki, który możnaby podciągnąć pod nazwę środka uświętobliwienia,
mianowicie do

ktryna o “szóstym zmyśle”, otrzymywanym jako skutek

przystąpienia do nauki Badaczy.

Zmysł ten nie jest od razu rozwinięty w całej pełni, wzrasta on stopniowo, zależnie

od gorliwości adepta. Pozwala on odróżnić “prawdę” nauki założyciela od “fałszu”
innych

wyznań, szczególnie od dogmatów Kościoła Katolickiego

455)

Wprowadzenie tego zmysłu jest automatyczne, bez najmniejszej ingerencji łaski

Bożej. Bóg nie wpływa łaską swoją na decyzję Badacza, ani przy początkach
konwersji, ani podczas trwania przy doktrynie.

Odrzucając królestwo łaski, nie odrzucili Badacze potrzeby modlitwy. Modlić się

wolno wszędzie

456)

, bez potrzeby budowania świątyń. Modlitwy należy odnosić

tylko do Jehowy i Jezusa; do członków “Małego Grona” modlić się nie wolno

457)

Wobec Jehowy ma w

artość jedynie tylko modlitwa Badacza

458)

. Badaczom wolno

się modlić jedynie tylko za prawdziwych Badaczy, modlić się za “pogan” i za
Badacza - apo

statę jest rzeczą niepożyteczną

459)

Podstawą do powyższej doktryny były dla Russell’a następujące założenia:

człowiek — doskonałe zwierzę nie posiada duszy nieśmiertelnej. Grzech w

obecnych warunkach nie jest obrazą Boga, nie sprowadza więc kary, nie

potrzebuje być zmazywany. Czasy obecne zostaną powtórzone w Tysiącletnim

Królestwie Chrystusowym, dając każdemu z ludzi sposobność do doskonałego

zachowania “prawa”. Dążenie do Królestwa Bożego nie jest czymś

nadprzyrodzonym, należy się prawnie człowiekowi, niepotrzebne więc jest

Królestwo Łaski, w którym człowiek stawałby się dzieckiem Bożym i dziedzicem
królestwa,

w konsekwencji nie potrzeba środków do sprowadzania łaski Bożej.

W myśl powyższej doktryny Russell odrzucił wszystkie Sakramenty św., a

odnośne teksty Nowego Testamentu wytłumaczył po swojemu. Teksty Nowego

Zakonu, odnoszące się do Chrztu św., zostają zastosowane do ceremonii

zanurzania w wodzie. “Chrzest” powyższy może być ważny bez wyrzeczenia

słowa. Poleca jednak założyciel Badaczy używać przy powyższej ceremonii

następującego zwrotu: “Bracie NN w imię Ojca i Syna i Ducha św.” z tego

upoważnienia ja ciebie chrzczę w Chrystusa”

460)

Bierzmowanie, jako takie, nie istnieje, gdyż Apostołowie nie mieli prawa na

nikogo przelewać otrzymanych darów

461)

Spowiedź jest zbędna dla tych, którzy otrzymali “szósty zmysł”, gdyż grzechy ich

nie mają znaczenia, jako niepoczytane

462)

Ostatnia Wieczerza była jedynie ceremonią Jezus wówczas pokazał, że rozpoczęło

się przygotowanie do mającego nadejść Tysiącletniego Królestwa na ziemi

463)

Wyrażenie św. Jakóba o chorobie ciała tłumaczy Russell, jako chorobę umysłu
Badac

za, gdy ten wątpić zaczyna w prawdziwość nauki założyciela. Lekarstwem

jest perswazja “starszych”, którzy podaniem “prawdziwej” nauki mają usunąć

wątpliwość wahającego się

464)

Małżeństwo jest w zasadzie instytucją nierozerwalną. Separacja i rozwód
dopusz

czalne są na zasadzie orzeczeń sądów państwowych. Za przyczynę do

rozwodu służy jedynie cudzołóstwo. Stronom rozwiedzionym nie wolno zawrzeć

powtórnego małżeństwa

465)

Kapłaństwo, jako stan poświęcony wyłącznej służbie Bożej nie istnieje. Wszyscy
Badacze

mogą zajmować stanowiska “starszych” i “usługujących”

466)

Gdyby “szósty zmysł” był rzeczywistością, a nie chorobliwym majaczeniem

Russell’a, nie byłoby procesów przy drzwiach zamkniętych, w których główną rolę

odgrywa oskarżony Badacz.

Czy jednak możnaby przyjąć powyższy zmysł jako rzeczywistość nawet w tym
wypadku, gdyby

moralność Badaczy była bez zarzutu? Gdzie są kryteria realności

tego zmysłu!? To, że Badacz poznaje całokształt doktryny założyciela, nie może

być (choć tak Badacze uczą) kryterium. Można wyczerpująco zapoznać się z

całokształtem wywodów założyciela bez najmniejszych aspiracyj przynależności

do jego sekty. A przecież “zmysł” nie rodzi się po chrzcie, gdyż ten jest tylko

symbolem, nie mającym znaczenia, lecz dopiero po ofiarowaniu się na służbę

Badaczy, a istotnym warunkiem tego ofiarowania się jest poznanie nauki

Russell’a. Dziwna rzecz, zmysł opisany ma dawać każdemu z Badaczy “wolność

postępowania”, a jednak, gdy chodzi o doktrynę założyciela, nie tylko nie wolno

jej zmienić, ale nawet bardzo surowa cenzura strzeże jej przed wprowadzeniem

zmian, których autorami mogliby być jedynie tylko Badacze, a więc jednostki,

posiadające ów zmysł. Nie kwestionując uczciwości i logiki założyciela Badaczy,

należy uznać, że doktryna jego nie tylko wprowadza anarchię do wszystkich

dziedzin życia ludzkiego u Badaczy, ale jest ogromnie niebezpieczna dla

społeczeństw, wśród których wyznawcy Russell’a mają swe gminy.

ROZDZIAŁ IV.

ESCHATOLOGIA BADACZY PISMA ŚW.

§ 1. Królestwa ziemskie pod władzą szatana

Z chwilą stworzenia pierwszego człowieka, Jehowa oddal w jego ręce władzę nad
wszystkim stworzeniem

467)

. Władza panowania nad ziemią dana była nie tylko

Adamowi, lecz i jego potomstwu

468)

. Ludzkość otrzymała władzę panowania nad

ziemią, jednak w zakres tej władzy nie wchodziło panowanie nad bliźnim

469

Według założeń Russell’a, Jehowa miał zamiar nadać ludziom na ziemi rządy na

wzór doskonałej Rzeczypospolitej

470)

Panowanie nad ziemią, dane ludziom w osobie Adama, było ustanowieniem
pierwszego Kró

lestwa Bożego na ziemi

471)

. Grzech pierwszych rodziców sprawił,

że prócz kary śmierci, jaka dosięga potomstwo Adama. spadła na ludzi kara

odebrania im rządów Bożych: Królestwo Boże przestało istnieć

472)

chwilą wystąpienia Mojżesza, Bóg - Jehowa zorganizował naród żydowski pod

formą rządu w rodzaju Rzeczypospolitej: było to figuralne Królestwo Boże.

Doskonałym typem Królestwa Bożego było Państwo Żydowskie za panowania
Dawida i Salomona

473)

Żydowskie Państwo było jedynym, posiadającym przywilej szczególnej opieki

Jehowy. Wszystkie królestwa, istniejące przed Państwem Żydowskim i po jego

upadku, były założone przez Szatana i należały doń podczas całego przeciągu
swego istnienia

474)

Państwo Żydowskie nie odpowiedziało godnie zamiarom Bożym, gdyż poszło za

przykładem innych narodów, Szczególną niewierność wykazało za panowania
króla Sedecjasza. Bóg -

Jehowa odrzucił Sedecjasza od władzy i od chwili tego

wypadku przestał się opiekować uznanym dotychczas przez się państwem

475)

Królestwo Żydowskie, będące figurą “prawdziwego” Królestwa Bożego na ziemi,

przestało istnieć

476)

Od chwili odjęcia władzy królewskiej od Żydów, Bóg przestał się opiekować
losami narodów

477)

. Od tego czasu na ziemi nastały rządy, zależne w całej pełni od

Szatana. Rządy te nazywane są “rządami” lub “czasami” Pogan

478)

. Najgorsze,

równie jak i najlepsze rządy i państwa na ziemi mają być niczym innym, jak
królestwami i mocarstwami Szatana

479)

Spośród państw, istniejących podczas okresu “czasów Pogan”, największą uwagę
zwraca Cesarstwo

Rzymskie. Państwo Rzymskie przedstawia narody Europy i

trwa po dziś dzień

480)

. Doszło ono do największej potęgi z chwilą, gdy Rzym

pogański przemienił się w Rzym papieski

481)

. Rzym papieski jest nazwany w

dziełach Russell’a “Bestią”, “Babilonem”, “Niezbożnikiem”, “Człowiekiem

Grzechu”, “Tajemnicą nieprawości”, “Synem zatracenia”, “Obrzydliwością
spustoszenia”

482)

. Jest on także nazwany “Antychrystem”, nie w znaczeniu

sprzeciwiania się Chrystusowi, lecz “w tym należy uważać go za nieprzyjaciela i
przeciwnika

Chrystusa, że fałszywie bierze Jego imię, naśladuje Jego Królestwo i

władzę. fałszywie przedstawia przed światem Jego charakter, plany i nauki”

483)

Rządy Szatana, a więc przede wszystkim rządy Papiestwa, muszą się skończyć.

Zakończenie nastąpi nagle, panowanie i moc zostaną zupełnie zniszczone

484)

. Co

prawda żadne z państw, będących w spójni z Papiestwem, nie podda się

dobrowolnie przybliżającym się nowym władzom, dlatego też będą one

opanowane i zniszczone przeważającą siłą nowych rządów

485)

Przygotow

anie ludzkości na zniszczenie dotychczasowych rządów nastąpi w

następujący sposób: zostaną uformowane dwie wielkie partie — z jednej strony

Socjaliści, Wolnomyślni, Bezwyznaniowcy, niezadowoleni z dotychczasowych
warunków i “prawdziwie

wolność miłujący”, czyli Badacze — z drugiej strony

“przeciwnicy ludzkiej wolności i równości” cesarze, królowie, arystokraci, a w

ścisłej z nimi łączności ma stanąć Papiestwo

486)

Walka rozpocznie się wszechświatową rewolucją, dojdzie do powszechnej anarchii

i zakończy się ruiną wszystkich dotychczasowych państw i instytucyj

487)

W czasie powszechnych nieszczęść ma najwięcej stosunkowo z dotychczasowych

chrześcijan opuścić wiarę ojców swoich i przystąpić do kadr Badaczy

488)

Z chwilą, gdy Kościół Badaczy na ziemi zgromadzi wybranych spośród innych

wyznań wszystkich swoich członków, dotychczasowe władze na ziemi przestaną

istnieć

489)

§ 2. Wtóre przyjście Mesjasza i założenie Tysiącletniego

Królestwa

1. Istota Tysiącletniego Królestwa

Grzech Adama sprowadził na ludzkość karę śmierci. Od chwili upadku

Adamowego zło rozpanoszyło się na ziemskiej kuli. Władza z małym wyjątkiem

przeszła w ręce Szatana i oddanych mu rządów. Ludzkość pod wpływem skutku

grzechu Adamowego, coraz bardziej odsuwała się od doskonałości ciała i umysłu.

Pierwsze przyjście Mesjasza i Jego śmierć spowodowały przywrócenie Adamowi

prawa do życia. Z chwilą, gdy Jezus ostatnie tchnienie oddał na krzyżu, Adam a z

nim cala ludzkość, zyskali prawo powrotu do życia. Dotychczas ludzie umierali za
grzech Adama

, ponieważ jednak sprzeciwiało się sprawiedliwości Bożej karać

ludzi za niepopełnione winy, postanowił Bóg na nowo całą ludzkość przywrócić

do życia, aby wszyscy żyjący na ziemi po raz drugi poddani zostali próbie i wtedy

już za własne czyny otrzymali nagrodę lub karę. Wykonanie powyższych

zamiarów stać się ma podczas wtórego przyjścia Chrystusa Pana

490)

. Okres między

pierwszym przyjściem Zbawiciela, jako Dzieciątka Jezus, a drugim, jako
uwiel

bionego Boga, przeznaczony był na utworzenie się triumfującego Kościoła

Badaczy

491)

Chrystus Pan po raz wtóry ma przyjść na ziemię w sposób całkiem niewidzialny i

przez cały czas trwania swego Tysiącletniego Królestwa, jako niewidzialny ma

rządzić ludzkością. Jedyną przyczyną niewidzialnego wtórego przyjścia Mesjasza i

niewidzialnego sprawowania Jego rządów jest analogia: “Tak jak książę tego

świata, Szatan, który chociaż jest niewidzialny dla ludzi, jednak wywiera szeroki

wpływ na ludzkość przez podległych mu i będących w jego mocy ludzi, tak też i

książę pokoju, Pan nasz, będzie głównie sprawował swą władzę i objawiał swą

moc i obecność za pośrednictwem istot ludzkich, podległych Mu i kontrolowanych
przez Jego ducha”

492)

. Jak Szatan niewidzialnie rządzi ludzkością przez założenie

mocarstwa Rzymskiego, tak Jezus niewid

zialnie będzie rządził przez założenie w

Tysiącleciu rządów, sprawowanych przez Badaczy.

Ponieważ człowiek upadał z racji złego wpływu Szatana, dlatego podczas drugiej

próby ludzkości zło będzie opanowane, Szatan nie będzie miał najmniejszego

wpływu na ludzi w ciągu całego Tysiąca lat

493)

. Każdy z wskrzeszonych

mieszkańców ziemi, mając doskonałe warunki życia, będąc nie tylko w
dobrobycie

494)

, lecz także bez zmartwień, bez niebezpieczeństwa choroby lub

śmierci, będzie mógł bez najmniejszych przeszkód wypełniać wszystkie

rozporządzenia nowego rządu

495)

. Rodziny nie będą rozproszone, gdyż dzieci

powrócą do rodziców, pogrzebów nie będzie, gdyż nikt umierać nie będzie ze

słabości ciała lub choroby, nie będzie wyzysku mieszkaniowego, ani

ekonomicznego, gdyż każdy posiadać będzie swój własny majątek i pracować

będzie tylko dla siebie. Więzień, ani sądów, ani policji nie będzie, gdyż miłość

będzie jedyną pobudką postępowania

496)

“Zmruż oczy na chwilę”, pisze Russell, “i przedstaw sobie w umyśle obraz doskonałej ziemi,

niesplamionej grzechem, niczym niezakłóconą harmonię i pokój doskonałego społeczeństwa; nie

dręczące myśli, lub przykre słowa i niemiłe spojrzenia, lecz wytryskającą miłość z każdego serca

i odbijającą się echem w każdym innym sercu i uczynność, znamionującą każdy uczynek; kiedy

nie będzie więcej chorób, ani cierpień, ani bólów, ani żadnego upadku, ani żadnej nawet bojaźni

o podobne rzeczy. Pomyśl o obrazie względnego zdrowia i piękności ludzkich kształtów i rysów,

jakie kiedykolwiek mogłeś widzieć i wiedz, że doskonała ludzkość przechodzić będzie wszelki

powab, dotąd nam znany.

Wewnętrzna czystość, umysłowa i moralna doskonałość odbiją się promieniem chwały na każdej

twarzy. Takie będzie społeczeństwo; wszyscy nieszczęśliwi i płaczący będą mieli łzy otarte,

kiedy dzieło ich zmartwychwstania będzie uskutecznione”

497)

Zaprowadzenie powyższych rządów będzie zadaniem wtórego przyjścia Mesjasza.

Chrystus po objęciu rządów nad ziemią, panować będzie tysiąc lat. Rządy swe

Chrystus już rozpoczął. Od roku 1874 obecny jest na ziemi. Dowodem Jego

obecności jest zorganizowanie się Badaczy

498)

W ciągu panowania Chrystusowego wszyscy ludzie będą mieli sposobność do

poznania doskonałości zarządzeń, obowiązków i przywilejów nowego Królestwa.

Z każdym rokiem upływającego Tysiąclecia ludzkość będzie się stawać coraz

doskonalsza, coraz bardziej podobna do stanu, w jakim znajdował się Adam przed
upadkiem.

499)

Mimo doskonalenia się, człowiek nie dojdzie miary “nadczłowieka”,

lecz tylko będzie umiał doskonale używać władz ludzkiej natury

500)

Pod koniec Tysiąclecia Szatan znowu będzie zwolniony z więzów i starać się

będzie zwieść niektórych. z obywateli Tysiącletniego Królestwa

501)

. Z chwilą

zakończenia się “Tysiąclecia” ludzkość podzielona będzie na dwa obozy: tych,
k

tórzy doszli do pełnej ludzkiej doskonałości i tych, którzy tego nie osiągnęli.

Odbędzie się wówczas sąd, na którym niedoskonali wraz z Szatanem zostaną

ukarani zupełnym unicestwieniem

502)

, doskonali zaś, będąc realizacją “zamiarów”

Bożych przy stworzeniu Adama, zostaną przyjęci pod zarząd i władzę Jehowy

503)

Następne po 49 tysiącu lata będą rządami Jehowy. Jezus w ręce Jehowy odda

doskonałą ludzkość. Ludzie podczas panowania Jehowy, będą prowadzili tryb

życia równie szczęśliwy, jak za Tysiąclecia. Nikt więcej z ludzi nie umrze

504)

. Już

podczas Tysiąclecia nikt się rodzić nie będzie, gdyż każdy człowiek będzie jak

Adam w raju hermafrodytą, podczas następnych wieków będą na ziemi te tylko

pokolenia, które wytrwały podczas Tysiąclecia

505)

2. Władze podczas trwania Tysiącletniego Królestwa

W zaprowadzeniu Królestwa Bożego na ziemi znaczną, lecz nie wyłączną rolę

odgrywać będą Badacze Pisma św. Żadnej wątpliwości nie dopuszcza Russell

twierdząc, że wyznawcy jego nauki uczestniczyć będą w dziele zniszczenia

obecnych porządków

506)

. Gdy na ziemi rozpęta się anarchia, wielu, lecz nie

wszyscy Badacze zginą podczas zamieszek; ci, którzy zostaną przy życiu, mają się

swymi wpływami i pracą przyczynić do zaprowadzenia nowych rządów

507)

Obecnym zadaniem Badaczy jes

t przygotowanie chrześcijan wszystkich wyznań

do rewolucji, mającej objąć całą kulę ziemską przed skończeniem się rządów

Szatana i rozpoczęciem Królestwa Chrystusowego

508)

Gdy wszechświatowa rewolucja pustoszyć będzie wszystkie istniejące dotychczas

państwa, w jednym tylko mocarstwie panować ma spokój. Wybranym tym

państwem będzie państwo żydowskie w Palestynie. Bóg napowrót odbuduje

państwo żydowskie. Wszyscy Żydzi powrócą do Palestyny, Jerozolima będzie

stolicą nowych władz, w całym państwie nie będzie nikogo prócz Izraelitów

509)

Gdy anarchia ogarniać będzie wszystkie dotychczasowe urządzenia, gdy ludzkość

znajdzie się bez wodzów, Żydzi zrozumieją, że przychodzi obiecane Królestwo

Mesjasza, prędko przyjmą naukę nowego Królestwa i staną się najlepszymi jego

obywatelami. Wkrótce po zburzeniu królestw, będących pod władzą Szatana,

wszyscy Patriarchowie Starego Testamentu, wraz ze św. Janem Chrzcicielem,

zostaną wskrzeszeni do życia i w imieniu niewidzialnego Chrystusa, zaczną zrazu
w Palestynie, a potem na

całym świecie sprawować rządy

510)

. Ludzkość, po upadku

istniejących dotychczas rządów, widząc porządek panujący w Palestynie, zwróci

się do Palestyny o pomoc

511)

. Wówczas w całej pełni rozpoczną się na ziemi rządy

Królestwa Chrystusowego

512)

. Szatan zosta

nie unieszkodliwiony na przeciąg

całego Tysiąclecia. Ludzkość rządzona będzie przez Żydów i Badaczy, gdy

bowiem Patriarchowie nawrócą Izraelitów, ci wraz z Badaczami obejmą rządy nad

ludzkością, Pod opieką i nauką nowych władców rozpoczną się nowe, inne od

dotychczasowych rządy.

Właściwym władcą ziemi podczas Tysiąclecia będzie Jezus i niewidzialny,

uwielbiony Kościół Badaczy; ponieważ jednak rząd ten będzie niewidzialny,

dlatego w jego imieniu zarządzać mają Badacze, że zaś i ci będą w naturze
duchowej, n

iewidzialnej, przeto właściwymi władcami ziemi będą tylko Żydzi

513)

Wskrzeszona ludzkość nie będzie podzielona na narody i państwa. Wszyscy będą

w jednym państwie Chrystusowym, pod jednym zarządem Żydów

514)

. Ze względu

na to, że nie będzie podziału na narody i państwa, nie będzie także prowadzonych
wojen

515)

. Ludzkość pod powyższymi rządami stawać się będzie coraz bardziej

posłuszna nowym prawom, dochodzić będzie do coraz większej doskonałości.

Żydzi będą usuwali gwałt, wyzysk, zdzierstwa i będą sądzili sprawiedliwie

516)

Badacze, należący do kościoła wojującego na ziemi, mają pouczać “pogańską

ludzkość”, chłostać, karać oraz składać ofiary ze zwierząt

517)

. W sposób, w jaki

osoby, istniejące w niewidzialnej duchowej naturze, sprawować będą materialne
ofiar

y ze zwierząt, na wzór starotestamentowych, stanowi “tajemnicę” założyciela.

Kościół triumfujący w niebie, ma oczyszczać ludzi z grzechów, przyjmować

dziesięciny od kościoła wojującego, składać ofiary Jehowie i ogłaszać Jego
rozkazy

518)

Podczas trwania

Tysiącletniego Królestwa, każdy z mieszkańców ziemi będzie

mógł wykazać swoją lojalność względem Badaczy. Największemu, za pierwszego

ziemskiego życia grzesznikowi zostanie dany do poprawy okres stu lat

519)

. Z

chwilą upłynięcia tego terminu, jeżeli żadna poprawa nie nastąpi, zostanie ukarany

grzesznik “wtórą śmiercią”, czyli unicestwieniem życia. Ostateczne unicestwienie

Szatana i niepoprawnych grzeszników ma nastąpić pod koniec Tysiącletniego
Królestwa

520)

Całość istot rozumnych pod koniec Tysiąclecia przedstawiać się będzie w sposób

piramidy. Wierzchołek zajmować będzie Jehowa, Chrystus i Uwielbiony Kościół

Badaczy, czyli natura Boska. Pod nim zajmą miejsce Badacze z Kościoła

Wojującego w naturze duchowej, pod tymi dopiero chóry Aniołów. Pod Aniołami
Pat

riarchowie Starego Testamentu wraz z narodem żydowskim, posiadający

doskonalą naturę ludzką. Pod tymi wreszcie ludzkość, przywiedziona do

doskonałej ludzkiej natury

521)

3. Rola ziemi w Tysiącletnim Królestwie

Królestwo ,,Tysiąclecia” założone będzie jedynie na ziemi. Wszyscy, z

istniejących kiedykolwiek na ziemi ludzi, bez wyjątku, mają być napowrót

przywróceni do ziemskiego życia.

Ze względu na różnice kultury oraz na brak środków w pierwszym zaraz okresie

istnienia Tysiąclecia, nie wszyscy ludzie zostaną równocześnie wskrzeszeni, lecz

stopniowo, w miarę przygotowanych warunków. Pierwsi zostaną wskrzeszeni

Patriarchowie i Prorocy Starego Testamentu wraz ze św. Janem Chrzcicielem. Po

nich nastąpi stopniowo, według generacyj, wskrzeszenie całego ludzkiego rodzaju.

Najbliższe obecnych czasów generacje mają być najpierw wskrzeszone, gdyż

zadaniem ich będzie przygotowanie warunków, odpowiednich dla życia

poprzedników. Przez pierwszych kilka lat po rozpoczęciu Tysiąclecia wracać będą
do zdrowia ci, którzy ter

az żyją na ziemi. Z chwilą, gdy osiągną wystarczający

zapas sił, przygotują mieszkania dla siebie, dla swych rodzin; gdy zdobędą

wystarczające warunki bytowania dla siebie, zaczną przygotowywać dla

poprzednio zmarłego pokolenia

522)

. W ten sposób bez trudu

ma dojść do

wskrzeszenia najstarożytniejszych generacyj. Ostatni wskrzeszony zostanie
Adam

523)

Cała wskrzeszona ludzkość nie tylko pomieści się na ziemi, lecz także będzie

miała nadzwyczaj wygodne warunki życia. Wrócą się czasy Adama w Raju.

Ziemia powiększy swój urodzaj, nie będzie więcej rodziła ostu i ciernia, nie będzie

potrzeba w pocie czoła pracować na chleb, gdyż gleba wyda urodzaj łatwo i

naturalnie. Pustynia i miejsca leśne zakwitną, zwierzęta żyć będą w harmonii ze

sobą, jako chętne i posłuszne sługi człowieka

524)

Usunięte będą raz na zawsze głody, powodzie i inne nieszczęścia

525)

. Do

zaprowadzenia powszechnego dobrobytu w ogromnej mierze przyczynią się
wynalazki

526)

Dwojakiej drogi użyć ma Jehowa, aby stworzyć dla ludzkości jak najlepsze
war

unki bytowania podczas trwania Tysiąclecia. 1) Z racji opanowania wpływów

Szatana, nie będzie na ziemi nieszczęść, jak ból, cierpienie, choroba i śmierć, nie

będzie wad, ani grzechów, związanych i wypływających z grzechu pierworodnego,

gdyż miłość ma panować wszechwładnie, zniknie więc zawiść, zazdrość,

nienawiść itp. wady. 2) Dobrobyt, panujący na ziemi z racji obfitości urodzajów i

zaprowadzenia pracy maszyn, nie przyczyni się do bogactwa jednych ze szkodą

innych, gdyż rząd “Tysiąclecia” zaprowadzi równy podział posiadanych majątków

i korzyści

527)

Czas wolny ma być spędzony nad badaniem natury i przymiotów Bożych pod

okiem i przewodnictwem Badaczy i Żydów. Ludzie w sposób nader przyjemny i

beztroski żyć mają na ziemi podczas całego “Tysiąclecia” i późniejszych
wieków

528)

§ 3. Chronologiczne i statystyczne obliczenia

1. Chronologia

Karol Russell usiłował doktrynę swoją zbudować w ramach, któreby dawały

pewien pozór rzeczywistości, dlatego też w nauce swej bardzo wiele miejsca

poświęca obliczeniom, dotyczącym dal poszczególnych wypadków, będących w

łączności z całokształtem doktryny. Według obliczeń założyciela Badaczy całość

chronologii ma wyglądać w ten sposób:

Od początku pierwszego dnia stworzenia

do końca

szóstego dnia i stworzenia Adama

upłynęło lat

42000

529)

Siódmy dzień stworzenia rozpoczął się
Ante Chr.

w r.

4127

530)

Upadek Adama nastąpił pod jesień roku

4127

531)

Tysiąc lat od stworzenia Adama upłynęło
w roku

3127

532)

Potop nastąpił w roku

2473

533)

Jakób umarł na wiosnę roku

1813

534)

Chrystus Pan narodził się w jesieni A. Chr.
roku

535)

Ochrzczonym został Chrystus według

przyjętej ery

w roku

536)

Chrystus został ukrzyżowany na wiosnę
roku

537)

Od stworzenia Adama 6.000 lat upłynęło w
roku

1873

538)

Po raz wtóry

przyszedł Chrystus na ziemię

w roku

1874

539)

Jehowa zaczął się opiekować Żydami,

pozwalając

im na powrót do Palestyny i

odbudowanie państwa
od roku

1878

540)

Ostatni z członków “Uwielbionego”

Kościoła

Badaczy przystępuje do sekty w roku

1881

541)

ładza dotychczasowych państw i władz

religijno –

politycznych ustawać zaczyna od roku

1914

542)

Wszechświatowa anarchia rozpocznie się
w roku

1918

543)

Ukonstytuowanie “Uwielbionego”

Kościoła Badaczy

i ostateczny wyrok na Kościół
Katolicki, po którym
m

a przyjść jego ruina, nastąpi w roku

1918

544)

Śmierć

ostatniego

członków

“Uwielbionego”

Kościoła Badaczy w roku

1921

545)

Początek

istnienia

“Tysiącletniego”

Królestwa w r.

1925

546)

Ostateczne założenie “Tysiącletniego
Królestwa” w r.

1931

547)

Zmartwychwstanie wszystkich zmarłych

1980

Żydów

nastąpi w roku

548)

7.000 lat od stworzenia Adama upłynie w
roku

2875

549)

Ludzkość w pełni doskonałości staje na

sąd, po którym

następuje zniszczenie Szatana i

nieposłusznych

nowym prawom, nastąpi to w roku

2875

550)

Rządy nad ludzkością obejmuje Jehowa,

następują wieki

przyszłe bez dat, ale trwające w czasie od
roku

2914

551)

2. Statystyka

Ilość członków “Uwielbionego Kościoła” Russell ograniczył do apokaliptycznej
liczby 144.000 osób

552)

. Określiwszy w ten sposób liczbę najwierniejszych

Badaczy, Russell nie zatrzymał się nad zagadką, dotyczącą ilości członków innych

klas, Chociaż trudną jest rzeczą podanie dokładnej liczby “Wojującego Kościoła

Badaczy”, gdyż liczby tej Bóg miał nie ograniczać

553)

, to jednak nawet tę ilość

Russell wyliczył; do wyliczenia ilości wszystkich członków dochodzi założyciel

Badaczy w ten sposób: Księgi Mojżeszowe IV, Rozdział IV, w. 46—48 i II,

Rozdział XXVII, w. 1, mają wykazywać, że w Zakonie jeden kapłan przypadał na
2

.860 lewitów, ponieważ atoli u Badaczy każdy członek “Uwielbionego Kościoła”

ma być kapłanem, a jest ich 144.000 osób, więc pastor Badaczy konkluduje, że

każdy będzie miał, na wzór starotestamentowych kapłanów, 2.860 członków

“Wojującego Kościoła” do pomocy, co stanowi razem ilość 411,840.000 osób

554)

Trzymając się w dalszym ciągu powyższej “metody” obliczeń, Russell wykazuje,

ilu ludzi podczas Tysiąclecia, z samych tylko “pogan” korzystać będzie z

dobrodziejstw rządów “Uwielbionego Kościoła” przy pomocy “Wojującego

Kościoła”. Rozumuje w ten sposób: skoro “Kościół Uwielbiony” składa się ze

144.000 osób, to znaczy, że każdy członek tego kościoła będzie miał 144,000 osób

spośród ludzkości, którymi się będzie opiekował; ponieważ jednak liczba 144.000
osób, od

danych pod opiekę każdemu z członków “Małego Grona”, będzie zbyt

wielka, dlatego kierować nią będą dodani do pomocy “kapłanów” “lewici”.

Realizując powyższe wyliczenia, Russell doszedł do liczby tych członków

ludzkości, którzy będą korzystali z opieki władz “Tysiąclecia” i wyliczył, że ilość
wyniesie 20.736,000.000 osób

555)

Przeprowadzając swoje wyliczenia, Russell zapomniał, że w roku 1886, pisząc

pierwszy tom “Wykładów”, przyjął jako ogólną liczbę istniejących dotychczas od

stworzenia Adama ludzi ilość równą 143.000,000.000

556)

, a w 30 lat później uznał,

że z powyższej liczby 144.000 należeć będzie do “Uwielbionego Kościoła”,

411,840.000 do “Wojującego Kościoła” i tylko 20.736,000.000 do doskonałej

ludzkości. Cóż tedy stanie się z olbrzymią, siedmiokrotnie przewyższającą

doskonałych, liczbą niedoskonałych? Czy wszyscy oni pójdą do “wtórej śmierci”?

Prawda, w tej olbrzymiej reszcie będą także Żydzi, z których wszyscy będą

doskonałymi, i losu ich Russell nie podaje w wątpliwość, ale jakżeż mógł

niedopatrzyć takiej niekonsekwencji, tylko jednostkom spośród ludzkości

przeznaczając wyłączną opiekę, resztę rzucając na pastwę losu i własnych

namiętności.

Nie sposób jednak przypuścić, aby powyższe wyliczenie było jedynie

niedopatrzeniem. Z ducha dzieł założyciela Badaczy bije przekonanie, że wszyscy,

wiernie stojący przy nauce Kościoła katolicy, nawet za rządów Tysiąclecia, nie

zechcą przystąpić do Badaczy i dlatego zostaną unicestwionymi. Lwią tedy część

oddanych na pożarcie “wtórej śmierci’’ podczas zakończenia “Tysiąclecia” będą
stanowili ci, którzy trwali przy naukach Papieskiego Rzymu.

Dając takie zakończenie swej nauce, Russell mimo woli wystawił świadectwo

wartości swej fantazji.

Skoro ludzkość, jako ludzkość, nie skorzysta z nauki Badaczy, odepchnie ją od

siebie i trwać będzie przy wierze Kościoła Katolickiego, już w tym samym

dopuszczają Badacze a priori pewien sprawdzian, że naukę ich, z racji

absurdalnych wywodów, przyjąć, mogą osoby z kategorii kupców - pastorów, jak
Russell, szpiegów - adwokatów, jak Rutherford, “starszych” - degeneratów, jak

Osiński, pozostanie ona jednak nie przyjęta przez tych wszystkich, dla których

sprawa bytu ziemskiego jest kwestią tak ważną, że nie może być oparta na

wywodach domorosłych nauczycieli, lecz musi mieć za sobą autorytet samego
Boga.

CZĘŚĆ III.

OCENA NAUKI BADACZY PISMA ŚW.

§ 1. Źródła doktryny Karola Russell’a

Całość nauki Badaczy Pisma św., zaraz na pierwszy rzut oka przedstawia się jako

wzór twierdzeń fantastycznych, a nawet grubych niedorzeczności.

Po bliższym zapoznaniu się z nauką założyciela Badaczy, otrzymuje się pewność,

że cała doktryna jest zlepkiem błędów, istniejących już poprzednio herezyj.

Konieczne jest przeto wykazanie, jakie źródła służyły Russell’owi za pomoc do
utworzenia nowej nauki.

Nader

ważnym przyczynkiem do oświetlenia stanowiska Karola Russell’a służy

fakt, że założyciel Badaczy nie miał za sobą żadnych podstawowych studiów nie
tylko biblijnych lub teologicznych a nawet ogólnych, elementarne jego

wykształcenie to trochę za mało. Zupełnym dyletantem był w sprawie, której oddał

całość swego życia. Nie wypiera się braku posiadania studiów, lecz postępowanie

swe stara się przybrać w pozę słuszności, któraby nadawała powagę jego

wywodom. Wystarczy powołać się na słowa lekceważenia, jakimi odzywa się o

ważnych i nieodzownych studiach filologicznych

587)

. Russell nie podejrzewa, że

może istnieć różnica między przygotowaniem przemówienia dla szkoły

niedzielnej, a pisaniem naukowego komentarza do Pisma św. Nie doceniając

wartości nauk filologicznych, nie zastanawiał się także nad potrzebą studiów

archeologicznych, znajomości paleografii i innych dziedzin z zakresu studiów

skrypturystycznych, a jako zupełnie wystarczające źródła do wszechstronnego

poznania Pisma św. uważał słowniki i konkordancje

585)

. W naiwności swej, gdyż

inaczej tego określić nie można, twierdzi, że posiada egzemplarze Biblii we

wszystkich tłumaczeniach i wydaniach, a liczbę ich określa na 32

559)

Należy przyznać, że Russell do swych prac posiłkował się także i innymi pracami,
le

cz są to zwykle popularne wydawnictwa, lub nawet czerpane z gazet

wiadomości

560)

Russell nie miał przygotowania do pracy, jakiej się oddał, nic też dziwnego, że

doszedł do absurdalnych wniosków i skomponował system rojący się od błędów,

fałszu, a często także i bluźnierstw.

Uwzględniając szczególnie rolę, jaką założyciel Badaczy przypisywał w dziejach

religii pseudoreformatorom, z góry można przypuścić, że nie tylko sympatyzował

z nimi, lecz wzorował się na nich i czerpał z ich dorobku. Należy przeto wykazać,

w jakim stopniu w systematyzacji nauki Badaczy Russell był zależny od

istniejących pseudoreformatorów.

Dużo światła rzuca tutaj sam życiorys Russell’a. Był wychowany w wyznaniu

prezbiteriańskim, lecz je porzucił, zmieniając zrazu na Kongregacjonalizm,

przystępując potem do Y. M. C. A. i wreszcie zostając członkiem gminy
Adwentystów

561)

Powyższe wiadomości rzucają światło nie tylko na psychozę Russell’a, lecz także

na formowanie się religijnego światopoglądu.

Z życiorysu wiadomo, że założyciel Badaczy po zapoznaniu się z nauką

Adwentystów, w którym to dziele znaczną rolę odegrał adwentystowski

kaznodzieja Jonasz Wendel, przejął się doktryną Williama Millera i przyjął ją jako

podstawę dla swego religijnego światopoglądu.

Najważniejszym punktem nauki pastora Russell’a stał się zapożyczony od

Adwentystów chiliastyczny światopogląd. Russell, przejąwszy ziarno Chiliazmu

tak je rozwinął, że stanął na równi z błędnowiercami pierwszych wieków,

oczekujących Królestwa Bożego na ziemi, jako ziemskiego dobrobytu

562)

Również wyliczenia chronologiczne Adwentystów stały się własnością doktryny

Badaczy. Datę przyjścia Mesjasza, określoną przez Williama Millera na rok 1843,

skorygował Russell, - dodając lat 30 i przesuwając na okres sobie współczesny,
rok 1873.

Tw

ierdzenie powyższe o zależności Russell’a od Adwentystów, wysnute na

podstawie znajomości z Jonaszem Wendell’em, potwierdzone jest wyraźnie w

pismach samego autora “Wykładów”. Russell w pracy swej pt. “Przyjdź Królestwo
Twoje”

563)

wystawia Millerowi następujące świadectwo:

“Wielu zapewne wie o zawiedzionym oczekiwaniu brata Millera

... ruch ten zdziała zamierzony

skutek, bo bez wątpienia ręka Boża kierowała tą sprawą ... Ten ruch ... sprowadził

błogosławieństwo dla dzieci Bożych ... był początkiem właściwego wyrozumienia proroctw
Daniela

... Liczenie Millera i zastosowanie trzech i pół - czasów (1260 lat), jest to samo, jak my

liczymy, on jednak popełnił błąd w tym, że okresów 1290 i 1335 nie liczył z tego samego punktu

co 1260. Gdyby je tak liczył, byłoby dobrze, lecz zaczął o trzydzieści lat wcześniej, tj. od roku

509, zamiast od roku 539, które to dni 1335 kończyły się w roku 1844, zamiast 1874. W każdym

razie był to początek właściwego pojęcia proroctwa”

564)

Przyjąwszy podstawę od Millera i zgodziwszy się na to, że w roku 1874 Mesjasz

ma przyjść na ziemię, Russell skorygował dotychczasowe pojęcie Adwentystów i

poprzedników swoich na polu Chiliazmu, co do pojęcia sposobu, w jaki Chrystus

ma przyjść na ziemię po raz drugi. Poprzednicy Russell’a przyjmowali za pewnik,

że, Chrystus po raz wtóry przyjdzie w blasku i majestacie, że od chwili Jego

przyjścia rozpoczną się na ziemi błogosławione i szczęśliwe rządy Królestwa

Bożego. Założyciel Badaczy oparłszy się na twierdzeniu J. B, Patona, wędrującego
kaznodzi

ei Adwentystów, przyjął jako fakt dokonany przyjście Mesjasza w roku

1874, a niepodobieństwo dostrzeżenia obecności wytłumaczył za Patonem w ten

sposób: Chrystus nie może być widzialny, gdyż jest duchem, zaczyna rządy swoje
równie niewidzialnie, jak je w p

rzeciągu setek lat sprawował nad ludzkością

Szatan. Już w późniejszych czasach Russell postarał się o uzasadnienie

powyższego twierdzenia, czerpiąc od Ariusza doktrynę o naturze Jezusa, jako
przybranego Syna

Bożego i modyfikując ją swoją inwencją o zamianie jednej

natury na drugą

565)

Obliczenia chronologiczne Russell’a także nie są oryginalne, zapożyczył je od

Patona, który wzorował się na Dr E. B.Elliot’ie.

W nauce Russell’a jest jeszcze trzeci punkt, stwierdzający zależność jego od
Adwentystów. Jest ni

m zanegowanie istnienia duszy nieśmiertelnej w człowieku, a

w konsekwencji odrzucenia piekła i nieba. Nauka kaznodziei Storr’a

566)

przyczyniła się w znacznej mierze do uformowania się materialistycznej idei
Chiliazmu w ideologii religijnej Russell’a.

Wymi

enione zasady, przejęte od Adwentystów, stały się kamieniem węgielnym

doktryny Russell’a, na nich też buduje całość swej nauki. We wszystkich jednak

dalszych punktach wierzeń Badaczy widać zależność od wyznań, z którymi

założyciel się zetknął. Był atoli nieodrodnym synem wszystkich poprzedzających

go religijnych doktrynerów nie tylko w sposobie wykładu Pisma św.

W dziełach pastora Russell’a roi się od wycieczek i napaści na Kościół Katolicki, a

jednak po przyjrzeniu się temu, co Russell uczy o Stolicy Piotrowej i jej nauce

widać, że nie tylko nie znał nauki Rzymsko-Katolickiej, co można by zrozumieć,

gdyby był przeciętnym Adwentystą, ale nie można mu wybaczyć, że jako

założyciel Badaczy ex professo, pisząc o Instytucji Chrystusowej i krytykując Jej

naukę i rozporządzenia, nie postarał się zapoznać z nią przy pomocy

poważniejszych dziel, lecz jedynie z groszowych popularnych broszurek

567)

, a

bardzo często, na zasłyszanych jedynie wieściach i zarzutach formował swe
insynuacje

568)

. Do wszystkich sekt stosunek z

ałożyciela Badaczy jest nie tylko

tolerancyjny, lecz wprost życzliwy, do jedynego tylko Kościoła Katolickiego jest

na całej linii nieprzejednanie wrogi. Nie można się temu dziwić, skoro się zważy,

że Russell do doktryny swej pełną garścią czerpał z nauki Lutra o

“Antychryście

569)

Drugim szerokim źródłem, wpływającym na formowanie się doktryny Badaczy,

był prezbiterianizm

570)

Rodzice Russell’a byli praktykującymi prezbiterianami; syn, chociaż porzucił

wyznanie, jednak nie zerwał z jego ideologią.

Widać wpływ w tym, że odrzucił potrzebę miejsca modlitwy, służby kapłańskiej,

postów i w szczególności symbolu krzyża.

Znając dobrze zasady prezbiterianizmu, siłą konieczności założyciel Badaczy

musiał się zapoznać także z radykalnym jego kierunkiem Brownizmem

571)

. Widać

to w tym, że wprowadził do swych gmin kompletną “bezpopowszczyznę”, odrzucił

wszelki pozór służby Bożej, ograniczając ją jedynie do wykładów, odczytów itp.

przemówień, dokonywanych przez wybranych spośród członków gminy

“starszych”, W tej także gałęzi anglikanizmu należy szukać źródła nauki Russell’a

o małżeństwie, uznanym jedynie jako kontrakt cywilny.

Także i Kongregacjonalizm

572)

wywarł piętno na doktrynę Badaczy. Jest jednak

ono raczej negatywne, w znaczeniu odrzucenia tego wszystkiego, co p

osłużyłoby

do rozsypania się organizacji. Russell znał organizację i funkcjonowanie aparatu

zewnętrznego kongregacjonalistów, gdyż po przystąpieniu do tej sekty, był jednym

z najgorliwszych jej członków. Charakterystycznym punktem w karności
kongregacjonal

istów była decentralizacja. Każda gmina stanowiła jednostkę

samoistną i w zasadzie nie mogącą zależeć od innej gminy. Russell do swych

zborów wprowadził ścisłą, choć usilnie maskowaną centralizację. W zasadzie niby

każda gmina stanowi niezależną w działaniu jednostkę, zarządzaną przez

starszych, obieranych spośród członków gminy, w praktyce jednak, istniejące przy

Głównym Zarządzie Towarzystwa” Biuro Pielgrzymów - “Okręgowych

Dyrektorów Służby”, jest doskonałym organem, sprzęgającym gminy z centralą.

Prezb

iterianizm i Kongregacjonalizm to córki Kalwinizmu, nic tedy dziwnego, że

choć Russell nie chce uznać Kalwina za swego poprzednika (tak jak Lutra i innych

uznaje), choć usiłuje wyprzeć się zależności od Genewczyka

573)

, jednak czerpie z

jego nauki pełną garścią. Rzeczowość powyższego twierdzenia okaże się przy

porównaniu nauki Badaczy z nauką Kalwina

574)

. Że Russell musiał czerpać z nauki

Kalwina, choćby negatywnie tylko świadczy fakt, że nie chcąc się zgodzić z nauką

Prezbiterianów, porzucił wiarę ojców swoich. Później jednak przyjął doktrynę

Kalwina o przeznaczeniu, zmieniając ją odpowiednio do swych założeń

575)

. Kalwin

uczył o predestynacji osób, Russell odrzucił przeznaczenie osób, a przyjął:

przeznaczenie miejsc, wyliczywszy nie to, kto będzie zbawiony, lecz ile osób

będzie zbawionych.

Bóg, przez przygotowanie odpowiedniej ilości nagród

576)

, ani łaską swoją, ani w

żaden inny sposób nie wpływa na ubiegających się o nagrodę, Z chwilą, gdy

wszystkie nagrody zostaną objęte przez ubiegających się, nikt inny, choćby

najbardziej gorliwy, dostać się więcej do zamkniętego “nieba” Badaczy nie

może

577)

. Kalwin uczył, że człowiek w stanie pierwotnej szczęśliwości obdarzony

był jedynie rozumem i wolą, bez posiadania darów nadprzyrodzonych. Russell nie

tylko przyjął pogląd Kalwina, lecz idąc za Storr’em, odrzucił nawet istnienie
niematerialnej duszy

578)

. Kalwin uczył, że grzech pierworodny wypacza obraz i

podobieństwo Boże, Russell odrzucił całą doktryną głosząc, że jedynym skutkiem

grzechu jest śmierć ciała. Genewczyk wszystkie uczynki pogan kwalifikował jako

grzechy, pastor z Allegheny głosił, że Bóg obrażony być nimi nie może, gdyż są

skutkiem jedynie grzechu Adama, jedyną ich konsekwencją dla nie - Badacza jest

trudność w nawróceniu się w Tysiącleciu

579)

. Kalwin głosił, że Chrzest i

Eucharystia dają łaskę jedynie wybranym, Russell odrzucił całkowicie istnienie

łaski Bożej i jej wpływ na człowieka. Kalwin oparł natchnienie Pisma św. na

subiektywnym sprawdzianie, danego podczas lektury przez Ducha św. świadectwa,
Russel

l za sprawdzian przyjął jedynie własny subiektywizm, natchnienie

zidentyfikował z prawdomównością pisarza.

Opierając się na Kalwiniźmie, czerpiąc z Adwentystów, Prezbiterian i

Kongregacjonalistów, Russell nabrał wprawy w eklektyźmie i dlatego też usiłując

rozwinąć swą doktrynę, zwrócił się o pomoc do nauki innych pseudoreformatorów.

Nie było to już nazbyt trudne.

Waldensi

580)

przysłużyli się w ten sposób, że zaczerpnął od nich negację wartości

wszystkich sakramentów, odrzucenie modlitw za zmarłych, przyjął jedynie

potrzebę rozwijania nauki przez głoszenie przemówień. Z etycznych poglądów

zapożyczył odrzucenie przysięgi i służby wojskowej.

Wikleff

581)

był dla Russell’a poprzednikiem w zwalczaniu Eucharystii i czci

obrazów. Doktryna Wikleff’a w połączeniu z nauką Lutra, w odniesieniu do

“Antychrysta”, niezmiernie jaskrawe piętno wywarła na nauce założyciela
Badaczy

582)

Poznanie całokształtu doktryny Russell’a, szczególnie nauki o roli zła i o środkach

uświątobliwienia, nasuwa poważne podejrzenie, że i w nauce Gnostyków

należałoby szukać źródeł doktryny założyciela Badaczy. Nigdzie się jednak

Russell do zależności powyższej nie przyznaje, owszem, nawet pozytywnie

zwalcza Nikolaistów; to jednak samo, że zwalczając Nikolaistów, jedynie jako

“założycieli Kościoła Katolickiego”, nic nie wspomina o ich doktrynie, może

świadczyć, że pastor Badaczy, występując przeciwko ambitnym poczynaniom

sekciarzy, przejął punkty doktryny odpowiednie dla swego poglądu

563)

W nauce Badaczy bardzo jaskrawo rzuca się w oczy punkt dotyczący Żydów.

Russell nader doniosłą rolę w dziejach świata daje do odegrania Palestynie,

faworyzując ją w pracach swych przy każdej sposobności. Fakt ten nader

wyraziście rzucił się w oczy także podczas przemówień, jakie wygłosił w Berlinie

następca Russell’a Rutherford w jesieni 1920 r.

584)

Już wtedy zastanawiano się w

zainteresowanych sprawą kołach, nad możliwymi wpływami amerykańskiej

finansjery na takie a nie inne uformowanie się światopoglądu Russell’a. Ważnym
przyczynkiem do powstania podobnych zar

zutów było szczególne zainteresowanie

się Russell’a sjonizmem, okazane w jego podróżach do palestyńskich i galicyjskich

Żydów. Nowojorscy Żydzi zgotowali powracającemu z nich pastorowi szumne
owacje

585)

. Na zasadzie dotychczas znanych materiałów, nie można stwierdzić

finansowej zależności założyciela Badaczy od Finansjery. Da się natomiast w inny

sposób wytłumaczyć powstanie sprzyjającej Palestynie ideologii religijnej

Russell’a. Założyciel Badaczy za podstawę swej nauki przyjął w zasadzie Stary
Testament.

Rozczytując się w Starym Zakonie, nie mając pojęcia o regułach

interpretacji, przyjmując natomiast wszelkie obietnice, zawarte w Starym

Testamencie, jedynie i wyłącznie na rachunek mieszkańców Ziemi Świętej,

formując w ten sposób czysto materialistyczny światopogląd, Russell siłą

konieczności doszedł do faworyzacji obywateli Palestyny, aplikując im wszystkie

błogosławieństwa. Dopiero po ogłoszeniu tego światopoglądu, zaszły akty

przychylności ze strony Żydów, nie wyłączając także materialnej pomocy, jak to

wykazał proces w S. Gallen

586)

Przeprowadzając syntezę powstania doktryny Badaczy, należy przyjść do wniosku,

że Russell był religijnym eklektykiem. W pierwszym rzędzie oparł się na

Adwentystach, przejął ich ideę i system obliczeniowy, wzniósł na tym swe

rusztowanie, wypełniając je w miarę zdolności doktrynami wszystkich istniejących

dotychczas błędów, poczynając od pogaństwa i gnostycyzmu, kończąc na ostatnich

odgałęzieniach protestantów.

W ten sposób uformował sektę - zlepek wszystkich istniejących dotychczas

błędów, wzajem ze sobą kłócących się; sekta ta świadczy o umysłowej anarchii

tego, który zapatrzony we własne kupieckie zdolności, usiłował stać się równie
obrotnym w dziedzinie religii, jak na polu handlu.

§ 2. Wartość argumentacji założyciela sekty

Karol Russell uznawał Pismo św. za zbiór symboli i tajemnic, których nikt przed

nim zrozumieć nie mógł, dopiero on wyjaśnił i podał je bez błędu. Hołdowali

powyższej zasadzie i inni sekciarze, nic więc dziwnego, że założyciel Badaczy

uważał niektórych z nich za swych poprzedników

587)

. Atoli hołdowanie powyższej

zasadzie doprowadziło Russell’a nie tylko do samowolnej egzegezy Pisma św.,

lecz zburzyło także całkowicie wartość dowodową ksiąg natchnionych.

W swej wykładni Ksiąg świętych Russell wychodzi ze zgoła fałszywego podłoża.

Dla niego Stary Testament nie jest księgą, mającą przygotować ludzkość do

przyjścia Mesjasza. Ideologia przyjścia Zbawiciela świata jest w dziełach Russell’a

usunięta tak daleko w cień, że prawie nie ma w niej miejsca dla Syna Bożego.

Stary Testament, według Russell’a nie był przygotowaniem do życia i męki

Chrystusowej, nie miał na celu przygotowania umysłów na przyjęcie do serc

Królestwa Bożego i założenia Kościoła; był jedynie tylko zlepkiem symboli i

tajemnic, źródłem kabalistycznych obliczeń dla takiej miary “proroka’”, jakim się

stał dla Badaczy ich założyciel. Można bez przesady powiedzieć, że w nauce
Badaczy jest miejsce dla Russell’a i dla jego wyznawców, brak natomiast miejsca

dla Chrystusa Pana i Jego dzieła.

Że powyższe wnioski nie są bezpodstawne, dowodzi często w stosunku do

Apostołów powtarzane przez Russell’a zdanie, że nic rozumieli tego, co pisali, nie

mieli świadomości wygłaszanych proroctw, dopiero on je wyłożył.

Nowy Testament nie jest bynajmniej świadectwem wypełnienia się obietnic

starotestamentowych; o Chrystusie Panu mówi on jedynie pobieżnie, celem jego

jest podanie danych odnośnie “Królestwa”, założonego według obliczeń Russell’a.

Dlatego też całość doktryny Russell’a szerokim korytem płynie jedynie z
ma

terialistycznej interpretacji Starego Zakonu. Nowym Testamentem posługuje się

Russell o tyle tylko, o ile znajduje w nim, przy pomocy swej interpretacji, pewien

materiał i oświetlenie dla swej koncepcji.

W myśl założenia, że Pismo św. to zbiór wiadomości, podających wykładnię

wieków, którą odkrył dopiero pastor Badaczy, a którego nikt przedtem rozpoznać

nie mógł, twórca sekty nie uznaje za odpowiednie doszukiwanie się sensu

dosłownego w Księgach św. Dlań z zasady sens ten nie istniał. Jedynie to

tłumaczenie było prawdziwe i zasługujące na przyjęcie, które odpowiadało jego

koncepcji. Dlatego też zasadą w wykładni Pisma św., jest u Russell’a nietrzymanie

się żadnej zasady; szedł zawsze według swego “widzi mi się” i na podstawie

własnego, swoją tylko powagą gruntownego sądu dawał wykładnię biblijną.

Dokładnie zilustrują sposób wykładni wzory, zaczerpnięte z prac Russell’a. W
Planie Wieków

588)

w następujący sposób przeprowadza autor dowodzenie

posiadania przez Boga zamiarów znanych tylko jemu samemu. “Od czasu, jak Bóg

oznajmił nam, że posiada pewne stałe zamiary i że wszystkie Jego zamiary będą

wypełnione, przypada nam, jako Jego dzieciom, dowiadywać się pilnie i

zastanawiać, jakie są te plany, abyśmy w zgodzie z nimi zostali”

589)

. Po takim

wstępie dowodzi autor dalej: “Zauważ, jak stanowczo Jehowa podaje pewność

swego przedsięwzięcia”. “Przysiągł Pan Zastępów, mówiąc: Jakom umyślił, tak

będzie, a jakom uradził, tak się stanie... A ponieważ Pan Zastępów postanowił,

któż to unieważni?” “Jam Bóg, a nie masz innego więcej i nie masz mnie

podobnego. Rada moja ostoi się i całą wolę moją wykonam”. “Rzekłem, a dowiodę
tego, postanow

iłem, a uczynię to” (Iz. 14; 24-27; 46: 9-11)

590)

. Z powyższego

tekstu wysuwa następujący wniosek: “Dowiadujemy się, że Boski plan względem

człowieka zawiera w sobie trzy wielkie okresy czasu, poczynające się ze

stworzeniem człowieka, a sięgające nieograniczonej przyszłości. Piotr i Paweł

nazywają te okresy “trzema światami”

591)

, W ten sposób “udowodnił” Russell, że

Bóg ma swój szczególny, nieznany nikomu poza autorem plan, który sam tylko

autor wyrozumiał na podstawie otrzymanego “objawienia”, o czym jednak

wyraźniej nigdzie nie pisze.

W jakiż sposób dalej rozwija Russell swą naukę? Widzieliśmy, że od

Adwentystów przejął sposób chronologicznych obliczeń. Argument

chronologiczny przedstawia dla Russell’a tak potężną wartość, że zbicie tego

dowodu równa się zburzeniu całej doktryny

592)

. Nie będzie przeto bez znaczenia

przyjrzeć się, jak wygląda sposób argumentowania z chronologii u założyciela
Badaczy.

“Całość chronologii historii ludzkości musi się koniecznie rozpocząć od

stworzenia człowieka”, pisze autor w artykule “Chronologia Biblijna”

593)

. I oto,

mimo, że wszyscy z uczonych biblistów zgadzają się ze sobą w twierdzeniu, iż

chronologia, pod

ana w Piśmie św. nie jest wyczerpującą, mimo, że uczeni takiej

miary, jak Rauch

594)

, Termier

595)

, Mainage

596)

wykazują, że przy obecnym stanie

badań naukowych, niepodobieństwem jest przyjąć podana w Piśmie św.

chronologię jako całkowitą, Russell obstaje przy tym, że od stworzenia człowieka

do roku 1873 po Chr. upłynęło tylko 6.000 lat. “Wykażemy” pisze, “że od

stworzenia Adama do r. P. 1873 upłynęło 6.000 lat”

597)

i zamieszcza tabelkę,

wykazującą, że od Adama do przyjścia Mesjasza upłynęło 4.128 lat, co wraz z

latami 1872 ma dać 6.000 lat

598)

Nie wchodząc w szczegółowy rozbiór dat i wyliczeń, podanych przez Russell’a, a

zaznaczając jedynie, że chronologia biblijna nie może stanowić podstawy dla

ścisłych wyliczeń, gdyż nie w tym celu była pisana, zastanowimy się, dlaczego

Russell usilnie obstawał przy swych wyliczeniach. Odpowiadały one jego

założeniu, że Tysiącletnie Królestwo będzie siódmym tysiącem lat. Należało więc

wykazać, że sześć tysięcy upłynęło i że ludzkość stanęła na początku siódmego. To

była jego koncepcja, lecz jak ją udowadnia? Równie jak poprzednio, bez

dowodów, pisze, że z rokiem 1873 rozpoczyna się siódmy Tysiąc lat, czyli

Królestwo Boże

599)

. Dlaczego jednak ma się to królestwo rozpocząć w siódmym

tysiącu a nie później lub wcześniej, dlaczego data ta tak stanowczo określana jest

przez założyciela Badaczy? Odpowiada on na to w ten sposób: “Mniemamy, iż

nasi czytelnicy zgodzą się z nami na to, że chociaż długości dni epokowych nie

wykazano, to jednak, z powodu ich podobieństwa, jako części czyli dni jednego

tygodnia stworzenia, możemy bezpiecznie przypuścić, że te okresy były

jednakowej długości. Zatem, jeżeli znajdujemy racjonalny dowód długości jednego

z tych dni, to powinno się nasz sąd uwzględnić, gdy przypuścimy, że i inne z nich

są tej samej wielkości. Mamy więc dostateczne dowody, że jeden z tych “dni”

stworzenia był okresem siedmiu tysięcy lat, a zatem cały tydzień stworzenia 7.000
X 7 - 49.000 lat

600)

. W całej argumentacji, opartej na przesłankach “mniemamy”,

“możemy bezpiecznie przypuścić”, “powinno się nasz sąd uwzględnić”, “gdy

przypuścimy”, nie ma ani jednej obiektywnie wartościowej jednostki. Russell

nigdzie nie podaje “racjonalnego dowodu” długości jednego z dni stworzenia.

Jedyną podstawą “racjonalności” jest wyliczenie, że do roku 1873 ma upłynąć

6.000 lat i rozpocząć się 7.000, że z końcem siódmego tysiąca lat zakończy się

siódmy biblijny dzień stworzenia i nastąpi okres objęcia władzy nad ludzkością

przez Jehowę. To jednak rozumowanie Russell’a jest jego hipotezą. Russell sam
do

skonale rozumie, że przypuszczenie jego nie ma oparcia ani w Piśmie św., ani w

wiedzy świeckiej, owszem, tak nauki biblijne, jak i przyrodnicze wykluczają

możność podobnej hipotezy i dlatego to rozpoczyna swoje wywody od słów :

“Mniemamy, że nasi czytelnicy zgodzą się z nami...” Dla wykazania całości

argumentacji chronologicznej założyciela Badaczy, nie będzie bez korzyści

wykazanie, na jakiej podstawie przyjmuje on, że od początku stworzenia, aż do

roku 2874 ma upłynąć 49.000 lat, a w roku następnym ma nastąpić początek

pięćdziesiątego tysiąca, podczas którego Jehowa rządy ma objąć nad światem.

Jedynym argumentem jest tutaj analogia, zaczerpnięta z jubileuszowego roku,
obchodzonego w Starym Testamencie

601)

Russell w dowodzeniu swoim o Jubileuszu Wieków p

opełnia klasyczny circulus

vitiosus

. Długość dnia siódmego przyjmuje w wysokości Siedmiu Tysięcy lat

dlatego, że wtedy całość obliczenia da 49 tysięcy i doprowadzi do 50 tysięcy.

Pięćdziesiątnicę tysięcy przyjmuje dlatego, że siódmy dzień ma trwać siedem
t

ysięcy lat. A cały ten circulus oparty jest na hipotezie, że w roku 1872 upłynęło

6.000 lat i rozpoczął się okres Królestwa Chrystusowego.

Sposób argumentacji pastora Russell’a wykazuje, że nie tylko nie przypisywał on

żadnej wartości prawidłowo zbudowanemu sylogizmowi. Posługiwał się

argumentami według własnego widzi mi się, a przede wszystkim całość

dowodzenia opierał na twierdzeniu: “Bóg oznajmił nam, że posiada pewne
zamiary”.

Hermeneutyka jak i argumentacja założyciela Badaczy jest jaskrawym
stwierdz

eniem dyletantyzmu, graniczącego z obłąkanym zacietrzewieniem

fanatyka.

Russell nie tylko nie posiadał podstaw teologicznych na to, aby oddać swój czas

pracy przewodnictwa religijnego gminie, ale nawet nie miał tyle samokrytycyzmu,

aby nie pisać o tym, czego zrozumieć nie mógł. Mimo oczytania się w Piśmie św.,

nie rozumiał jak należy, gdyż cala jego doktryna przesiąknięta jest

materialistycznym pojmowaniem Starego Zakonu. Opaczne tłumaczenie i

wykładnia doprowadziły go do absurdu.

Russell czuł słabość swoich wywodów, widział, że nikogo z krytycznie myślących

nie przekona i dlatego za naczelną regułę zrozumienia swych wywodów postawił

zasadę, że nikt z wyjątkiem gorliwych i prawdziwych Badaczy, nauki jego nie

będzie mógł pojąć”

602)

. Stawianie powyższej zasady wyklucza z góry możliwość

dyskusji.

Przypuśćmy jednak, że Russell budował swe argumenty w sposób, odpowiadający

naukowym wymaganiom. Czy miałaby wówczas argumentacja jego wartość

dowodową w dziedzinie prawdziwości wiary?

Możemy odpowiedzieć śmiało zdaniem wielkiego znawcy sekt protestanckich i
metody ich argumentowania, Jana Moehlera:

“Kościół w swoim tłumaczeniu nie zajmuje się wcale tymi wszystkimi szczegółami, jakie

zwracają na siebie uwagę naukowego tłumacza ... Nie tłumaczy też on filologicznie ani wyrazów

pojedynczych, ani wierszy, ani nie wyszukuje związku, łączącego części w jedną całość;

szczegóły archeologiczne również nie należą do zakresu jego wykładu. Słowem, tłumaczenie

jego odnosi się tylko do nauki wiary i moralności. Co się tyczy sposobu tego tłumaczenia,

Kościół nie postępuje wcale podług reguł historyczno - gramatycznego tłumaczenia, za pomocą

którego człowiek pojedynczy usiłuje przeniknąć naukowo znaczenie Pisma św., lecz określa on

znaczenie Ksiąg św. podług ducha, panującego w całości ... A przyczyną takiego zachowania się

Kościoła jest to, że początek swój zawdzięcza on nie Pismu św., że był on już, kiedy

poszczególne jego księgi pisano ... Gdyby Kościół swej nauki miał poszukiwać dopiero za

pomocą badań (tak, jak to czyni Russell); popadłby sam ze sobą w najniedorzeczniejszą

sprzeczność i sam siebieby zgubił, w przypuszczeniu tym istniałby i nie istniał zarazem”

603)

Powtarzane przez Russell’a często zdanie, że Kościół pierwotny nie rozumiał

Ksiąg św., nie wytrzymuje krytyki, i tu trzeba jako odpowiedź, powtórzyć słowa

Moehlera: “Twierdzimy, że Kościół rozumiał Boskie swej wiary pomniki

wówczas, gdy zmieniał postać ziemi, gdy zwalczał judaizm, gdy wywrócił

bałwochwalstwo, a twierdzimy to dlatego, że nie zdaje się nam, aby ciemności

mogły być rozproszone nocą, ułuda marzeniami, błąd kłamstwem”

604)

. Russell

usiłuje się osłonić Pismem św. tłumacząc, że jest ono jedynym źródłem
Objawienia. Zasada ta nie jest nowa. Od zarania gnostycyzmu, poprzez wieki
arianów, nestorianów, waldensów i wszystkich pseudoreformatorów wiary

Objawionej, ciągle się myśl powyższa wśród sekciarzy błąkała, miała swych

wyznawców i obrońców. Czyż można wynaleźć doktryny bardziej sprzeczne, jak

gnostycyzm i pelagianizm, sabelianizm i arianizm, a jednak one wywodziły swe

twierdzenia z natchnionych ksiąg. Sama więc już ta uwaga, że zasada zawsze

jedna, zawsze ta sama, uświęcała wszystkie przekonania, wszystkie błędy i

wszystkie niedorzeczności, powinna dostatecznie przekonać, że jest zupełnie

fałszywa, bo pomija istnienie Kościoła, pośredniczącego między jednostką a

Pismem św.

605)

Jakie plony wydał sposób Russell'owskiej egzegezy świadczy zamieszczony przez

jednego z uczniów założyciela Badaczy komentarz na 40:10 nn księgi Hijoba;

Hijob miał opisywać lokomotywę

606)

TEKST PISMA

607)

Oto behemot, któregom uczynił z tobą, je siano jako wół
11

moc jego w biodrach jego, a siła jego w mięśniu brzucha jego.
12

Rusza ogonem swym jak cedrem, ścięgna mięśni jego są mocno związane.
20
Czy

możesz wyciągnąć krokodyla

KOMENTARZ BADACZA

608)

Oto teraz jeden z wielkiem gorącem (lokomotywa parowa), któregom uczynił, jako i ciebie:

będzie zjadał obrok (torf, drzewo, węgiel), jako wół.

Oto teraz siła jego jest w biodrach jego (w płytach kotła) a moc jego jest w częściach, objętych

kręgiem (skorupa kotła) brzucha jego.

Ogon jego (komin w przeciwnym końcu paleniska) będzie do góry sterczeć, jako drzewo

cedrowe: spoidła łona jego: pręty (łączące rury i przewody) będą razem powikłane.

Wyciągnieszże wieloryba (lokomotywę) hakiem (automatyczne spoidło między lokomotywą i
wagonami)...
21

Izali założysz obręcz na nozdrza jego, albo tarniem przekolesz jego policzek?
22
Izali liczne zaniesie do ciebie

prośby, albo będzie z tobą mówił łagodnie? będzie z tobą łagodnie

mówił
Izali nie zawleczesz

kolców (tłoki) przez nozdrza jego (cylindry), albo przekolesz policzki

(końce tłoków) jego laską (sztaba od tłoka)?

Izali się będzie wiele modlił do ciebie (aby wypaść z szyn). Albo (kiedy gwizdem napełni
powietrze)?

Po przeczytaniu tych kilku zdań komentarza Badaczy ze zdumieniem pytamy, jaki

cel może sobie zakładać komentator? Odpowiedź jest tylko jedna. Wiek

Tysiąclecia obfitować będzie w dobrobyt, płynący nie tylko z bogactwa ziemi, lecz

przede wszystkim z wynalazków ludzkich, Bóg to wszystko w Piśmie św.

przepowiedział, a Hijob przed tysiącami lat opisał, lecz nikt nie rozumiał, dopiero

Badacze. Uczniowie Russell’a wiernie kroczą śladami założyciela. I oni w Piśmie

św. nie widzą nic, poza symbolami i tajemnicami dotyczącymi królestwa

“Tysiąclecia”.

P

oddaliśmy rozbiorowi krytycznemu najważniejszy punkt nauki Karola Russell’a i

jego wyznawców. Gdyby wejść w bardziej szczegółowe osądzanie poszczególnych

punktów doktryny, należałoby walczyć z wszystkimi sektami i ich założycielami,

od których Badacze się wywodzą i od których czerpią poszczególne punkty
doktryny. Droga ta nie jest niez

będna do wykazania fałszu, i dlatego wykazaliśmy

jedynie, że argument, do którego Russell sprowadza całość swych założeń, nie

posiada żadnego waloru.

Każdy z posiadających odpowiednie kwalifikacje do krytyki przy czytaniu

wydawnictw Badaczy, musi bezwarunkowo na każdej stronicy postawić pytajnik

lub wykrzyknik, o ile nie zamknie książki po przeczytaniu kilku pierwszych

stronic. Nie lada cierpliwości potrzeba do przeczytania całego tomu. Na każdej

bowiem stronicy, nieomal w każdym zdaniu napotyka się sądy bezpodstawnie

wypowiedziane, kłócące się ze zdrowym rozsądkiem, stojące w jawnej niezgodzie

z filozofią, naukami przyrodniczymi, nie mówiąc o wiedzy teologicznej.

Dla całości tego paragrafu słuszną rzeczą będzie podkreślenie iście macierzyńskiej

opieki, jaką Kościół Katolicki otaczał swych wiernych, przestrzegając i zabraniając

nieraz korzystania w nieodpowiedni, szkodę przynoszący sposób z ksiąg

natchnionych. W całym pierwszym tysiącleciu istnienia Kościoła, mimo że już

wówczas heretycy usiłowali poprzeć swą argumentację dowodzeniem z Pisma św.,

nie wydał Kościół żadnego zakazu, dotyczącego czytania i przechowywania ksiąg

świętych

609)

Gdy w wieku XI zwrócili się Czesi do papieża o zezwolenie na przetłumaczenie

Pisma św. na język ojczysty, celem przygotowania podłoża pod zaprowadzenie

liturgii w języku ojczystym, Grzegorz VII w liście do Wratysława

610)

nie daje

zezwolenia z obawy, aby nie narazić ludu na błędne rozumienie.

W l

iście tym jednak nie było formalnego zakazu używania tych przekładów, jakie

już istniały

611)

Dopiero, gdy podczas powstania błędnowierstwa Albigensów i Waldensów, wielu

najzupełniej nieprzygotowanych do czytania Pisma św., zaczęło według własnej
interpre

tacji wykładać Księgi św., partykularny synod w Tuluzie

612)

w roku 1229 i

takiż w Tarragonie

613)

w roku 1231 wydały zarządzenie, zabraniające świeckim

posiadania ksiąg natchnionych. Zarządzenia synodów powyższych miały
znaczenie tylko terytorialne.

Z chwi

lą, gdy Wikleff rozpoczął szerzyć swą nauką, zawierającą wśród innych

błędów także i ten, że Pismo św. jest jedynym źródłem wiary, i w roku 1380 wydał

swe tłumaczenie z usuniętymi księgami deuterokanonicznymi, Synod w
Oksfordzie w roku 1408 nie tylko zakaz

ał korzystania z tłumaczenia

pseudoreformatora, lecz zabronił czytania ksiąg św., nie posiadających
aprobaty

614)

. Wyraźne określenie Kościoła, a zarazem uzasadnienie zakazu,

powstaje w wieku XVI, gdy na widownię występuje protestantyzm, głoszący

konieczność czytania Pisma św. i dowolność interpretacji, a równocześnie ukazują

się przekłady pełne błędów i niedokładności

615)

Pius IV, w regułach indeksu książek zakazanych, ogłosił poraz pierwszy

ograniczenie co do czytania ksiąg św., obowiązując nim cały Kościół

616)

Choć Pius IV zezwolił biskupom na udzielanie zezwolenia poszczególnym osobom

do czytania Pisma św., to jednak już Sykstus V powyższą władzę zastrzegł Stolicy
Apostolskiej

617)

. Benedykt XV nakazał umieścić w wydawanych przez prawowitą

władzę kościelną egzemplarzach komentarz i objaśnienia czerpane z ksiąg Ojców

Kościoła i pisarzy katolickich

618)

. Te tylko egzemplarze mogły być dane do

czytania, gdyż przez zamieszczone objaśnienia dawały rękojmię, że ludzie dobrej

woli, zachowywać będą przy czytaniu ducha i literę Tradycji.

Ostatni ten punkt, strzegący wiernych przed subiektywizmem protestantyzmu i nie

pozwalający na fałszywą interpretację mniej jasnych i wyraźnych tekstów Ksiąg

św., jest szczególnie podkreślany przy rozporządzeniach wszystkich następnych

papieży. Leon XIII, w wydanym swoim staraniem i powagą Indeksie

619)

w § 7

punkt ten stawia za warunek przy pozwoleniu na czytanie przekładów w języku
ojczystym

620)

Kościół Katolicki, w trosce o dobro dusz i zbawienie owczarni Chrystusowej
wychodzi

z zasad, które nie pozwalają jego wiernym zejść na bezdroża religijnej

anarchii i obłędu, jak tego dowodem interpretacja Russell’a i jego wyznawców.

Kościół wychodzi z jedynie słusznego założenia, że on tylko jest jedynym

interpretatorem, upoważnionym do tłumaczenia i podawania Boskiego Objawienia,

i choć nigdy bezwzględnie nie zabraniał czytania Pisma św., to jednak zawsze

utrzymywał, że czytanie Ksiąg św. nie jest do zbawienia koniecznie potrzebne,

dozwolone zaś jest tylko przy zachowaniu pewnych, obowiązujących dla dobra

czytelnika warunków. Jako troskliwa Matka, ostrzegał Kościół wiernych swych nie

tylko przed niedokładnymi i fałszywymi przekładami, lecz chronił także przed

mylnym rozumieniem, podając wyjaśnienia oparte na Tradycji Kościoła.

§ 3. Idea

Chiliazmu w dziejach ludzkości

Widzieliśmy, że całość doktryny Badaczy jest zlepkiem, w którym dominującym

punktem jest chiliazm, mający już w ubiegłych wiekach swoich wyznawców. Nie

są więc Badacze pod względem chiliazmu, jak słusznie zaznacza Artur Allgeier

621)

nowym, nieznanym dotąd zjawiskiem, lecz jedną z odrośli kierunku w biegu

wieków, mniej lub więcej pociągającego ludzkie pragnienia i zwracającego na się

uwagę.

Chiliazm żydowski wywodził się ze zmysłowo interpretowanych ksiąg Daniela i
Ezechiela

. Powstał on u Żydów z błędnych pojęć o osobie i posłannictwie

Mesjasza, którego wyobrażano sobie, jako bohatera i króla, dźwigającego z upadku

państwo w Palestynie ku największej ziemskiej potędze i chwale.

Gdy Aleksander Wielki, po zdobyciu Gazy wkroczy

ł w 332 r. do Jerozolimy,

powitał go, jak podaje Józef Flawiusz

622)

, arcykapłan, jako oczekiwanego króla

przyszłości, o którym miał Daniel prorokować. Podanie przez Flawiusza

powyższego opisu, abstrahując od historyczności zdarzenia, świadczy o

dążnościach i nadziejach narodu żydowskiego.

Od Żydów idea chiliazmu przeszła do sekciarzy pierwszych wieków, którzy

oprócz ksiąg Daniela i Ezechiela, na poparcie swych wywodów posiłkować się

zaczęli także Apokalipsą.

Należy uzmysłowić sobie, że chiliazm pierwszych wieków posiada dwa

zasadniczo różne kierunki. Jeden zmysłowy - sekciarski, głoszony przez

heretyków, drugi umiarkowany, o podłożu duchowym, nie będący wprost w

sprzeczności z nauką Kościoła, ale przezeń niepotwierdzony.

W obu tych kierunkach wysuwa się w pierwszych wiekach na czoło sama treść

chiliazmu, dotycząca dobrobytu i trwania królestwa Chrystusowego. W czasach

późniejszych podkreślany jest nader silnie moment uprzedniego przyjścia
Antychrysta. Pierwsze wieki apokaliptycznych czasów Antychrysta nie

odnosiły

się do czasów, uprzedzających przyjście Chrystusa przed końcem świata, a to z tej

prawdopodobnie przyczyny, że rozumiano wówczas symbole, podane w

Objawieniu św. Jana.

Pierwszy sekciarski zmysłowy kierunek rekrutował swych zwolenników spośród
Doketów

623)

, Ebionitów

624)

, Marcjonistów

625)

i Apolinarystów

626)

. Drugi, o podłożu

duchowym miał adherentów także spośród katolików.

Pierwszym głosicielem umiarkowanego chiliazmu byt Papiasz, biskup z

Hierapolisu. Chociaż znać w nim dużą zależność od chiliastów heretyckiego
obozu

627)

, to jednak widać z pozostałych fragmentów, że w swym chiliaźmie

odrzuca wszystko, co jest niezgodne z dobrymi obyczajami. Pogląd Papiasza

spotkał się z zasłużoną krytyką Euzebiusza Cezarejskiego

628)

Oprócz Papiasza możliwość chiliazmu uznaje także św. Justyn, chociaż w

wyrażeniach swych jest nader umiarkowany i nie podaje swych wywodów, jako

nauki przez wszystkich wówczas przyjętej

629)

Bardziej atoli w kierunku Papiasza poszedł św. Ireneusz. Utrzymuje on, że przed

końcem świata, po pierwszym zmartwychwstaniu, które nastąpi zanim wszyscy z

żyjących umrą, wskrzeszeni sprawiedliwi żyć będą szczęśliwie na ziemi pod

rządami Chrystusa

630)

; tym się jednak różni od biskupa z Hierapolisu, że

przedstawia chiliazm o wiele więcej duchowo

631)

Tychoniusz Donatysta utrzymywał, że sąd ostateczny odbędzie się w roku 350.

Symbole zaś tłumaczył w sposób duchowy. Tak np., tłumaczył “Tysiąclecie jest

Królestwem Bożym od chwili Wcielenia”. Duchowe tłumaczenie Tychoniusza

przejął św. Augustyn. W swym dziele “De Civitate Dei” (rozdz. XX) przedstawia

Królestwo Boże na ziemi, Wielki ten myśliciel, mimo że idee zapożyczył w dużej

mierze od Tychoniusza, umiał się ustrzec błędów zmysłowego chiliazmu. Pisma

Tychoniusza więcej nie istnieją, prawie całkowicie zawarte są w Homiliach św.
Augustyna o Apokalipsie Janowej

632)

Z pisarzy pierwszych wieków wśród chiliastów znalazł swe miejsce także

Tertulian od chwili, gdy przylgnął do montanistów

633)

. Obok niego należy także

jako wyznawcę chiliazmu zmysłowego postawić Laktancjusza

634)

Na wschodzie idea chiliazmu niedługo błąkała się wśród prawowiernych

chrześcijan. Z chwilą, gdy św. Dionizy Aleksandryjski napisał przeciwko

Chiliastom dwie księgi “De Promissionibus”

635)

nikt się więcej spośród wiernych

nie znalazł, kto by przy tym błędzie obstawał

636)

Wieki średnie wysunęły w chiliaźmie punkt, odnoszący się do “czasów

antychrysta”, jako poprzedzających koniec świata, związane z tym klęski i

zaprowadzenie Królestwa Bożego.

Czasy Ottona III były klasycznym okresem oczekiwania. Upłynęło tysiąc lat od

przyjścia Zbawiciela, obliczano więc, że przyjdzie zakończenie świata. Ludzkość

oczekiwała chwili końca, w bojaźni przygotowując się na Sąd Boży. Pielgrzymki
Ottona III do grobu Karola Wielkiego w Akwizgranie i do relikw

ij św. Wojciecha

w Gnieźnie są dowodem, że idea przygotowania się na Boży Sąd ogarnęła umysły
wszystkich sfer

637)

Walki polityczne i upadek obyczajów służył za tło dla Joachima da Fiore, który,
podane w Starym Zakonie w genealogii Chrystusa Pana 2 pokole

nia przyjął, jako

odpowiednik długości czasu do drugiego przyjścia Zbawiciela. Przyjmując długość

każdego pokolenia na okres 30 lat obliczył, że w roku 1260 nastąpi czas
opisywany w Apokalipsie

638)

. Ma wówczas powstać na całej ziemi nowy zakon,

obejmujący swoją regułą wszystkich sprawiedliwych. Antychryst

639)

zjawi się,

zasiadając na stolicy Piotrowej, zostanie jednak zwyciężony przez Chrystusa,

przychodzącego po raz drugi. Z chwilą zwycięstwa Mesjasza rozpocznie się na

ziemi tysiącletni dzień odpoczynku

640)

Z nadejściem roku 1260, tak się ułożyły stosunki polityczne, że na horoskopy

zakonnika z Fiore powszechną zaczęto zwracać uwagę. W Niemczech szerzyła się

anarchia, we Włoszech biczownicy zarażali swym fanatyzmem; panowała

powszechną dezorganizacja. Wówczas Jacopone da Todi

641)

głosić zaczął, że

drugim Lucyferem, Człowiekiem grzechu i skażenia, siedzącym w świątyni

Pańskiej, jest następca św. Piotra

642)

O kierunkach chiliastycznych w XIV wieku świadczą dwie prace św. Wincentego
Fereriusza

643)

, w któryc

h pomijając historię świata, dzieli dzieje Kościoła

Katolickiego na trzy okresy: złoty, srebrny i żelazny. Początek ostatniego okresu

miał się rozpocząć z chwilą powstania “żebrzących”.

Wiek XV ma przedstawiciela chiliazmu w osobie Hieronima Sawonaroli,
p

rzepowiadającego zupełny upadek Wiecznego Miasta

644)

Idee chiliastyczne liczyły także licznych wyznawców w Niemczech w wieku XV.

Jaskrawo występują one wśród ludności Szwarcwaldu. Stosunki obyczajowo -

ekonomiczne były podłożem nader sprzyjającym powstaniu i rozszerzaniu się idei

Tysiącletniego Królestwa Bożego na ziemi. Lud oczekiwał z upragnieniem

przybycia “króla Szwarcwaldu”, który by zaprowadził ład w kraju, wyruszył na bój

z Turkami, oswobodził Ziemię Świętą i założył państwo trwające 1.000 lat, w
k

tórym nikomu nie groziłby niedostatek

645)

. Początek powyższego państwa miał

nastać w roku 1509, przesunięto potem termin na 1511 i wreszcie 1515 rok.

Na powyższym podłożu wykwitła doktryna Lutra o Antychryście. Zebrał on w

jedno wszystkie głoszone dotąd o papiestwie insynuacje, oraz oparł się na

dążnościach chiliastycznych, panujących wśród mas

646)

Chociaż Confessio Augustana i Helvetica odrzuca chiliazm, jako żydowskie

mrzonki, to jednak należy przyznać, że protestanci w upadku papiestwa widzieć
chcieli

widomy znak przyjścia Mesjasza

647)

. Wszystkie z protestanckich sekt są w

słabszym lub silniejszym stopniu zarażone chiliazmem. Ma on w ich nauce

niewzruszoną podstawę z tego względu, że każda z nowopowstałych odrośli

protestantyzmu uważa się jako gmina “ostatnich wybranych”, “ostatnich

świętych”

648)

Chiliazm zalicza do swych wyznawców Jorystów

649)

, Socynian

650)

, Braci Różanego

Krzyża

651)

, Komeniusza

652)

i Independentów z czasów Kromvella

653)

Pietyzm w Niemczech XVIII wieku, skłaniający się do chiliazmu, otwarcie

wypowiedział się za przyjęciem tej idei od chwili, gdy Jan Bengel począł głosić, że

całość trwania ziemi wyniesie 7.777 lat. Według powyższych obliczeń, w roku

1837 należało się spodziewać powtórnego przyjścia Mesjasza i założenia

tysiącletniego królestwa

654)

Po głodach wojen napoleońskich, w pierwszej połowie XIX w., ludność

zubożałych krajów, szczególnie Niemiec, odbywała masowe wędrówki w pogoni

za kawałkiem chleba. Wśród wędrujących wielu pielęgnowało chiliastyczne

mrzonki, zaczerpnięte z niemieckiego pietyzmu. Dzięki wędrówkom

poszukiwaczy lepszej doli, pietyzm, wraz z ideą chiliazmu, przedostał się nie tylko

do Holandii i Anglii, lecz nawet do Północnej Ameryki

655)

. Na tym podłożu

wykwitły sekty Darbistów

656)

, Irwingianów

657)

, Mormonów

658)

i Adwentystów

659)

Adwentyści stali się źródłem chiliazmu zmysłowego, któremu hołdował Karol

Russell i jaki pielęgnują Badacze.

Dla całkowitego przedstawienia chiliazmu w dziejach ludzkości, należy poruszyć

także sprawę nowoczesnego chiliazmu. Jest to dążność wśród umysłów,

zajmujących się chiliazmem jedynie ze społecznego punktu widzenia, do

stworzenia raju na ziemi przy pomocy wyzyskania tylko sił ludzkich. Zarodek tej

doktryny widać już w socjaliźmie Marxa i Engelsa. U niektórych, jak w

komuniźmie Wilhelma Weitlinga, dość silnie zarysowuje się jeszcze pierwiastek

chrześcijański, natomiast leninizm, usiłując wyzbyć się najmniejszego wpływu

chrześcijaństwa, propaguje ideę państwa wolności, którego urzeczywistnienie leży

jedynie w rękach proletariatu

660)

Zachodzi przeto pytanie, jak ustosunkowują się Badacze do najnowszych

kierunków społeczno - politycznych?

W roku 1923, dnia 23 grudnia, na forum sądowym we Włocławku stanęła sprawa

Badaczy przeciwko ks. dr Kruszyńskiemu, któremu zarzucili, że w swej broszurze

“Pożyteczne wiadomości o Piśmie św.” napisał o Badaczach: “...obalają wszelki

autorytet religijny i przez to wywołują zamęt w społeczeństwie”.

Jako obrońcy występowali: adwokat Urbański ze strony ks. Kruszyńskiego i
adwokat Zagórski ze strony Badac

zy. Wyrok nie zapadł, gdyż podczas przewodu

sądowego Badacze cofnęli swe oskarżenie

661)

Metodą zastraszenia usiłowali Badacze posłużyć się w stosunku do redakcji
radom

skiej ,,Prawdy Kościelnej” 1933-34 r. i płockich “Czytanek Niedzielnych”

1931 r., lecz

mimo kilkakrotnych gróźb, sprawy sądowej nie wytoczyli. Badacze

skorzystali z łamów lwowskiej “Gazety Kościelnej” i zamieścili w niej w 1933 r.

przychylny dla siebie artykuł, aby następnie nakład wykupić i rozsyłać numery

sądom, które wytoczyły Badaczom sprawy karne.

Ex re polemiki na łamach “Gazety Kościelnej” z r. 1933 w sprawie wydanej przez

ks. dr E. Górskiego i sędziego Z. Wolskiego pracy pt. “Anarchistyczne tendencje

Badaczy Pisma św.”, nasuwają się pewne spostrzeżenia.

Redakcja ,,Gazety Kościelnej” nie zdobyła sobie uznania przez otwarcie łam

swojego pisma dla obszernego artykułu “nawróconego Badacza”, nie wykazała

roztropności, przedrukowywując list J. E. ks. Biskupa Sandomierskiego, przesłany
do J. E. Metropolity Lwowskiego.

Do dziś jeszcze nie wiadomo, na czyim żołdzie są Badacze. Są heroldami anarchii,

co szczególnie widać w dziełach Rutherforda, który jest autorytatywnym wraz z

komitetem pięciu wykładowcą nauki Russell’a. Idee wygłaszane przez niego w

odczytach, broszurach “nie są odruchem indywidualnym, ale oficjalnym wyrazem
sekty”.

Hitleryzm zamykał Badaczy w obozach koncentracyjnych. Sowiety zabroniły

Badaczom propagandy religijnej w swych granicach, choć Badacze kokietują

Związek Sowiecki.

W Nrze 127 “Złotego Wieku” podano w statystyce świątynie, które bolszewicy

przemienili na budowle użyteczności publicznej z następującym objaśnieniem:

“zbyteczne jest powiedzieć, że przekonani jesteśmy, iż zilustrowane obok

wykorzystanie nieużytecznie stojących kościołów uważać tylko można za czyn

rozsądny”

602)

W numerze 110, obok fotografii rosyjskiej katedry w Tallinie w Estonii, podano

następujący tekst:

“Katedra rosyjska w Tallinie, w Estonii, daleko widoczny symbol byłego panowania Rosjan, ma

być przemieniona na muzeum. Muzeum jest zdaniem naszym, właściwym miejscem na

przestarzałe rzeczy, które już nie odpowiadają naszemu czasowi. Niezadługo kwalifikować się

będą do muzeum jeszcze inne przedmioty, które dzisiaj uchodzą za oparte na trwałej podstawie.

Przyszłe pokolenia dziwić się będą, że w obecnym czasie coś podobnego mogło istnieć.

Radujemy się więc, że nadszedł czas, kiedy to, co jest zdrowe, prawdziwe, a przeto

przeznaczone na wieki, toruje sobie drogę, a zgniłe tradycje wędrują do muzeum”

663)

W numerze 144, obok artykułu pt. “Nareszcie”, w którym umieszczono opis

wypadków, związanych z upadkiem monarchii w Hiszpanii, umieszczono rycinę,

przedstawiającą rozjuszonego byka, wyrzucającego na rogach z areny wojskowego
i dwóch duchownych

664)

Dość obszernie omawia stosunek Świadków Jehowy do Państwa ks. dr S. Trzeciak

w swej pracy pt.: “Program światowej polityki”

665)

. Nie wszystkie wywody autora

przemawiają do przekonania, gdyż z analogii trudno jest argumentować w sposób
bezapelacyjny.

Jeśli chodzi o nasze Władze Państwowe, tolerują a nawet popierają Świadków

Jehowy, będąc w tym przekonaniu, że sekciarze ci walczą tylko z Kościołem

Katolickim, a Kościół Katolicki niech się sam broni. Kościół Katolicki istotnie sam

się obroni, bo doktryna Badaczy frapująca na razie, na dłuższą metą jest nie do
utr

zymania, choćby z tego względu, że żadne jeszcze “proroctwo” się nie spełniło,

a już czas, żeby choć początki spełnienia było widać.

Prorokował Russell, że wszechświatowa anarchia rozpocznie się w roku 1918

666)

że ostateczna ruina Kościoła Katolickiego nastąpi również w roku 1918

677)

, że

początek istnienia Tysiącletniego Królestwa przypadnie na rok 1925

668)

, a

ostateczne założenie Tysiącletniego Królestwa będzie w r. 1931

669)

—

nic się z

tego dotąd nie spełniło i znaczny zrazu gwar wśród Badaczy z racji tych proroctw

uspokoił się, dzisiaj już o nich nie wspominają.

Jak jednak wybrną Badacze z niespełnionego “proroctwa” w roku 1980, skoro

twierdzą, że do tego czasu zmartwychwstaną wszyscy zmarli od wieków Żydzi

670)

Zostało jeszcze tylko 33 lata,, a dotąd nawet ci, dla których Rutherford jeszcze w

roku 1929 wybudował luksusowy pałac w San Diego, mający pierwsi

zmartwychwstać prorocy Starego Zakonu, nie zmartwychwstali i nikt z nich

pretensji o kwaterunek nie zgłosił.

33 lata to dla prawdy krótki czas, dla

kłamstwa długi, ale w każdym razie

przyjdzie...

Kościół Katolicki się obroni i jak zawsze wyjdzie zwycięsko, walcząc samą tylko

prawdą Bożą i mocą Bożą płynącą ze źródeł łaski.

Gorzej natomiast jest, gdy Władze nie widzą złych skutków doktryny godzącej w

Społeczeństwo i Państwo.

Nie wyobrażajmy sobie, że Badacze kokietując Z.S.S.R. i głosząc hasła

demokratyczne są szczerzy co do obecnych czasów, nie łudźmy się tym, że oni

nazwę “szatański rząd” aplikują tylko do państw istniejących przed 1939 rokiem i
do

naszych rządów sanacyjnych.

Obecny rząd polski jest w pojęciu Badacza tak samo szatański, jak każdy inny i

czeka go zniszczenie bezapelacyjne. Inaczej zniszczenie to nie przyjdzie, uczą

Badacze, jak tylko drogą przewrotu, anarchii, rewolucji. Czy to jest rząd U.S.A.,

czy rząd Anglii, czy rząd Z.S.S.R., czy nasz rząd — według Badaczy przed

ostatecznym założeniem Tysiącletniego Królestwa muszą one bezapelacyjnie

zginąć, muszą się rozpaść w ogniu anarchii, a w niszczeniu niepoślednią rolę mają

odgrywać Badacze.

Twierdzenia powyższe nie są wyssane z palca, nie są fałszywymi argumentami,

mającymi na celu pokrzywdzenie niewinnych. Nauka Badaczy co do władz

państwowych w ogóle w streszczeniu przedstawia się następująco:

Ludzkość otrzymała od Stwórcy władzę panowania nad ziemią, ale w zakres

tej władzy nie wchodzi panowanie (rządzenie) nad bliźnim

671)

Wszystkie państwa istniejące przed Państwem Żydowskim i po jego upadku

założone były przez szatana i w ciągu całej długości trwania zależne były od
niego

672)

3. Ka

żde państwo i każdy rząd jest niczym innym, jak dziełem szatana

673)

. Jako

takie muszą się skończyć. Walka rozpocznie się przez wszechświatową

rewolucją, dojdzie do powszechnej anarchii, zakończy się ruiną wszystkich

istniejących państw, rządów, instytucyj

674)

Badacze będą brać bardzo wydatny udział w przygotowaniu do anarchii i w

samym niszczeniu wszystkich istniejących dotąd warunków

675)

Istniejące państwa nazwane są “królestwami zwierzęcymi”

676)

Wychodząc z takich założeń swej nauki, Badacze nie tylko rządy faszystowskie

czy hitlerowskie, ale każdy rząd uważają za wrogi, bo szatański — a wobec tego

wrogo się do niego ustosunkowują. Ustosunkowując się wrogo wpajają nienawiść

do wszystkiego, co ma jakikolwiek związek z państwem i rządem. Odmowa

służenia z bronią w ręku, bojkotowanie wyborów itp. to są akty wypływające
konsekwentnie z nastawienia doktrynalnego.

W Polsce Władze Państwowe odnoszą się do Badaczy Pisma św. tolerancyjnie,

przypisując tej organizacji religijny charakter, upatrując go widocznie w

programowym piśmie tej sekty, drukowanym w milionach egzemplarzy, gdzie

powiedziano: “Prorocy oświadczają, że z powodu powiększenia się umiejętności i

większego jeszcze powszechnego niezadowolenia, zostanie wywołaną jak świat
szeroki rewolucja, która

obali wszelki porządek i prawa, czego wynikiem będzie

anarchia i ucisk, jaki przyjdzie na wszystkie klasy społeczeństwa, lecz w pośród

tego zniszczenia Bóg niebieski wzbudzi swoje królestwo, które zadowoli życzenia
wszystkich narodów”

677)

Pomijając fałszywe powołanie się na proroków, należałoby zwrócić uwagę na to,

że Badacze dążą w ogóle do anarchii społecznej. Ministerstwo Spraw

Wewnętrznych daje im placet na działalność, sądząc, że żywnościowo - odzieżowo
-

pieniężne przesyłki wyrównają krzywdę rozbicia społeczeństwa. Ministerstwo

Spraw Wojskowych nie reaguje, mimo, że Badacze Pisma św. “żądają zniesienia

obowiązku służby wojskowej” i “wzięcia przez państwo pod uwagę czynnika

psychologicznego, który dałby ludziom pewną podstawę do odmowy pełnienia

służby wojskowej z przyczyn moralnych i religijnych”

678)

Dla Badaczy wojskowi bohaterowie narodowi, obrońcy Ojczyzny, są niczym

więcej jak tylko “wielkimi wojskowymi rzeźnikami”

679)

. Powstawanie zaś,

zdejmowanie nakrycia głowy w czasie śpiewu czy gry hymnu narodowego

przedstawia się jako “uznawanie organizacji szatańskiej”.

“Jeżeli dzisiaj orkiestra gra hymn narodowy, wtedy wielu mieniących się być Bogu posłusznymi,

bez wahania jak inni, podnosi się ze swych miejsc i uznaje przez to formę uwielbienia ludzkiego,

a to równa się organizacji szatańskiej”

689)

Naturalnie przy tego rodzaju poglądach “świadkowie Jehowy”, o ile dostają się do

służby czynnej w wojsku, popadają w konflikt ze swoją władzą. Władze wojskowe

załatwiają te sprawy, ale czy nie byłoby logiczniej, by ustawodawstwo

uniemożliwiło działalność wszelkiej organizacji wrogiej Państwu? Badacze uczą:

“Jeżeli państwo ze swej strony uważa obronę krajową za potrzebną, jest to sprawa jego własną,

która jednak prawdziwego sługę Boga z pewnością nic nie obchodzi. Ci słudzy Boży, jak

wiadomo, nie wdają się w żadne kompromisy”

681)

Jest to przygotowanie do zdrady stanu i usprawiedliwienie jej. Jest to dywersja na

wielką skalę pod religijną pokrywką, tym niebezpieczniejsza, że wytrąca z ręki

broń własnym obywatelom, ogłaszając zasadę: “Dla chrześcijanina, który bierze

udział w wojnie lub nalega na innych, by ci tak czynili, nie ma żadnej wymówki

ani łagodzących okoliczności”

682)

Badacze w swej pracy przeciwpaństwowej doszli do dużej doskonałości i dlatego
w

iele spraw dobrze zostało ukrytych. We wszystkich artykułach i książkach umieją

tak pisać, że wiele mówią między wierszami, ale ani cenzor, ani prokurator nie

mają podstawy do ingerencji.

Z racji prowadzenia tak destrukcyjnej roboty doktryna Badaczy jest

groźną dla

bytu państwowego, prowadzi do rozkładu społecznego. Badacze na pozór lojalnie

ustosunkowują się wobec zarządzeń władz państwowych, przy konieczności

ujawniają swe prawdziwe oblicze (wybory).

ZAKOŃCZENIE

Całość nauki Badaczy Pisma św. przedstawia się, jako nieudolnie z zapożyczonych

błędnowierstw zlepiona pstrokacizna, należąca pod względem subiektywizmu w

interpretacji Pisma św. do protestanckiej rodziny, jednak korzeniami swymi

sięgająca pogaństwa.

Nasuwa się pytanie, czemu przypisać, że nowa doktryna zbiera obfite plony wśród

katolików, schyzmatyków i protestantów, skoro tyle w niej niezrozumiałości,

sprzeczności i fałszu? Odpowiedzią byłoby wykazanie tych pozytywnych stron

nauki Russell’a, które sprawiają, że ilość wyznawców się powiększa. Tymczasem

w nauce Russell’a brak wartości obiektywnie pozytywnych, owszem, dążeniem
jest doprowadzenie do anarchii, poprzez zgliszcza jej dopiero do Królestwa

Bożego. Nauka pociąga nie swoją religijną stroną, nie Pismem św., lecz jedynie

nadzieją dobrobytu, który ma się zrealizować w latach najbliższych. Dlatego też

zwykle adept nie zwraca uwagi na to, co nowego słyszy o Bogu, o Synu Bożym i

Odkupicielu; całą natomiast uwagę i pożądanie serca skupia na ułudnej wizji

nadchodzących czasów bez choroby, głodu i śmierci, owszem, z przywróconymi

do życia najukochańszymi, którzy padli podczas służby frontowej. zginęli podczas

nalotów, zamordowani zostali w obozach koncentracyjnych, lub inną drogą

przeszli przez grób. Ten właśnie wzgląd jednał Badaczom najwięcej wyznawców

w Niemczech, wśród protestanckich rodzin, dotkniętych żałobą.

W nauce dotyczącej życia po zmartwychwstaniu, jest wiele fantasmagoryj,

opartych na zmysłowym tłumaczeniu Pisma św.

Bóg Badaczy, to nie Ojciec pełen miłości do swego dzieła, ale talmudyczny

Jehowa, zawsze i tylko uznający naród wybrany. Bóg Badaczy, to nie

sprawiedliwy Sędzia, gdyż nie umie osądzić ludzi za czyny pierwszego życia i

drugim ziemskim musi ich darzyć. Syn Boży i Jego Męka to jedynie targ bez

królestwa łaski i jego źródeł. Człowiek, król stworzenia, to tylko doskonałe w

zaraniu istnienia, a osłabione przez grzech Adama zwierzę. Zapoznanie się z

całokształtem “teologii” Badaczy wykazuje, że nie może ona pociągać swą

dogmatyczną stroną, lecz jedynie tylko obietnicami ziemskiego raju i uniknięciem

odpowiedzialności.

Należy zastanowić się, czy możliwa jest praca nad tymi, którzy przylgnęli do nauki

Karola Russell’a. Życie wykazuje, że umysł ludzi mało inteligentnych, przejętych

fanatycznie jedną ideą, nie nadaje się, przynajmniej w pierwszym okresie

fanatyzmu do przyjęcia żadnego innego wpływu, do zastanowienia się nad fałszem

założeń i słabością argumentacji. Stwierdził to dobitnie wynik dysputy, jaką odbyli

Księża Jezuici z Badaczami w Krakowie 10 sierpnia 1922 roku

683)

. Nie

prowadziła ona do zamierzonego przez stronę katolicką wyniku, gdyż dopiero

podczas dyskusji okazało się, że wśród dysputujących nie ma ani jednego punktu

wspólnego, służącego za podstawę do argumentacji, Nie można znaleźć podstawy
do dyskusji tam, gdzie je

dna strona jedyny autorytet w tłumaczeniu Pisma św.

przypisuje tylko sobie, opiera całość argumentacji tylko na subiektywiźmie

założyciela.

Doktryna Badaczy o Kościele Katolickim i jego nauce z góry wyklucza możliwość

znalezienia przez Badaczy drogi i światła do powrotu na łono prawdziwej wiary.

Zasada, że tylko Badacz może zrozumieć naukę Russell’a i poznać sens Pisma św.,

wprowadziła do wnętrza sekciarstwa anarchię umysłów. Głoszenie zasady, że

Badacz zgrzeszyć nie może, doprowadza do zanegowania różnicy między dobrem i

złem i wprowadza anarchię do najważniejszej dziedziny życia ludzkiego, bo do

sumień.

Wobec takiego stanu rzeczy na razie nie może być mowy o prowadzeniu akcji

katolickiej wśród tych, którzy mieli nieszczęście uwikłać się w sieci Badaczy,

rodzi się natomiast ścisły obowiązek wzmożonego przeciwstawiania zdrowej nauki

katolickiej tam przede wszystkim, gdzie Badacze zaczynają zapuszczać swe

wpływy.

Doktryna Badaczy jest groźna także dla bytu państwowego narodów, prowadzą oni

bowiem robotę destrukcyjną w organiźmie społecznym. Hołdowanie zasadzie, że

obecne rządy i władze na ziemi są pod całkowitym wpływem szatana,

odpowiednio usposabia wyznawców Karola Russell’a wobec wszystkich państw i

władz.

Każdego bezstronnego obserwatora musi uderzać postępowanie “Głównego

Zarządu” Badaczy, ograniczającego się do, niewielkiej propagandy w krajach o

większej kulturze i skupiającego gros swych sił wśród Polaków na obczyźnie — w

Niemczech i we Francji, wśród ludności miast robotniczych i ludności wiejskiej,

jako wśród tych, co stanowią najlepszy, bo z braku wykształcenia i uświadomienia

najmniej odporny materiał. Sieją tedy Badacze ziarno rozkładu, spodziewając się
obfitych plonów.

Powyższą zagadkę postępowania centrali Badaczy łatwo rozwiązać na podstawie

nauki założyciela o roli i istnieniu wszystkich istniejących państw. Muszą one

runąć, by na ich gruzach powstało oczekiwane przez Badaczy “Królestwo”. Z

powyższej racji Badacze nie mogą obojętnie przechodzić obok nadarzającej się

okazji, muszą przyczyniać się do anarchii, aby przyśpieszyć powstawanie nowego

zamierzonego przez siebie porządku.

Jak religijne, tak również i społeczne “Credo” Badaczy da się streścić w jednym

słowie: “Anarchia”.

Russell na początku swych wykładów napisał punkt założenia w następujących

słowach: “Żaden system teologiczny nie może być tłumaczony i uznany, jeżeli

pomija najgłówniejsze części nauki Pisma św.” Mamy nadzieję, że czytelnik

zwróci uwagę na wielką różnicę, jaka istnieje między starannym, umiarkowanym,
uczciwym Badaniem p

roroctw i innych pism we właściwym ich świetle i

znaczeniu, która to praca prowadzi do wyników, zgodnych z uświęconym

zdrowym rozsądkiem, opartych na historycznych faktach, a zwykłym, pobieżnym

wykładaniem Boskich proroctw, co znowu prowadzi na bezdroża fantazji i urojeń.

Ci, którzy zwracają się na tę niebezpieczną drogę, mają się zwykle za proroków, a
nie badaczy proroctw

684)

Patrząc na całokształt nauki Badaczy, porównywując założenie Russell’owe z

metodą jego postępowania i z wyglądem całego systemu, jako dobitną i

wystarczającą odpowiedź można przytoczyć słowa św. Pawła: “Nadęty jest i nic

nie umie, ale szaleje około gadek i sporów

685)

. Zdrowej nauki nie ścierpią, ale

według swoich pożądliwości zgromadzą sobie sami nauczycieli, mających

świerzbiące uszy, A odwrócą uszy od prawdy, a ku baśniom je obrócą”

686)

Document Outline

1. Życiorys założyciela 11
2. Dorobek literacki 17
3. Charakterystyka twórcy Badaczy 22
1. Rozwój sekty 25
2. Rozłam wśród Badaczy 37
1. Stary i Nowy Testament 79
2. “Wykłady Pisma Św.” Karola Russell’a 82
1. Ojcowie Kościoła 85
2. Sobory powszechne 87
3. Pseudoreformatorzy 89
1. Stworzenie świata niewidzialnego 100
2. Stworzenie świata widzialnego
- A. Stworzenie ziemi 103
- B. Stworzenie człowieka 104
- C. Istota i następstwa upadku pierwszego człowieka 106
1. Wcielenie i śmierć Mesjasza 112
2. Uwielbienie Odkupiciela 114
1. Założenie kościoła Badaczy 115
2. Istota kościoła Badaczy 116
- A. Kościół triumfujący w niebie 116
- B. Kościół wojujący na ziemi
- a. Istota 118
- b. Organizacja 191
- c. Środki uświęcenia 123
1. Istota Tysiącletniego Królestwa 131
2. Władze podczas trwania Tysiącletniego Królestwa 134
3. Rola ziemi w Tysiącletnim Królestwie 136
1. Chronologia 137
2. Statystyka 138
1. Ważność zagadnienia
2. Metoda
3. Podział pracy
3. Charakterystyka twórcy Badaczy
1. Prowadzenie pracy Pańskiej pod obecnym zarządem, a osobliwie prezydentem Towarzystwa w osobie J. F. Rutherforda, tak w zarządzeniach. jak w jego artykułach w “Strażnicy”, okazało się wielkim krętactwem i zwodniczością, co przyczyniło się do upadku ...
2. Prowadzenie wielkiej pracy o “Milionach z obecnie żyjących, którzy nigdy nie umrą”, w której kładziono nacisk na ustanowienie w całej pełni Królestwa Bożego i powstanie św.
3. Proroków w roku 1925, okazało się również zwodniczym, wobec czego ta praca i nauki przyczyniły się do tego, że Szatan, za pośrednictwem kleru różnych denominacji Chrześcijaństwa, dał całemu Ludowi w Prawdzie miano “fałszywych proroków”.
4. Obecne wydanie nowej książki pt. “Proroctwo”, która zawiera mnóstwo szkaradnych błędów, oczerniających święte Imię Boga i Jego Syna, i rozpowszechnienie tej książki okaże się w skutku największym przekleństwem dla ludu Bożego w Prawdzie.
5. Żądamy, by zarząd Towarzystwa natychmiast usunął ze stanowiska redaktora i autora różnej błędnej literatury i prezydenta w osobie J. F. Rutherforda, który od roku 1916-1930 dowiódł w jego służbie, że nie nadaje się na nauczyciela między Ludem w Pra...
6. Żądamy, by obecny Zarząd, do czasu nowych wyborów, natychmiast powstrzymał publikację literatury, napisanej przez sędziego Rutherforda i przystąpił natychmiast do drukowania literatury i artykułów, co do obecnego czasu, a wskazanych w Woli i Testam...
1. Dom Bethel w Brooklynie. zamieszkały przez pracowników Domu Biblijnego.
2. Fabrykę w Brooklynie, w której się drukuje, oprawia i opakowuje 20.000 gotowych do wysyłki książek dziennie.
3. Fabrykę z mieszkaniami dla pracowników w Magdeburgu w Niemczech.
4. Dom mieszkalny dla pracowników w Czechosłowacji.
5. Drukarnię z pomieszczeniami biurowymi i mieszkaniami dla pracowników w Szwajcarii.
1. Ludzkość otrzymała od Stwórcy władzę panowania nad ziemią, ale w zakres tej władzy nie wchodzi panowanie (rządzenie) nad bliźnim671).
2. Wszystkie państwa istniejące przed Państwem Żydowskim i po jego upadku założone były przez szatana i w ciągu całej długości trwania zależne były od niego672).
3. Każde państwo i każdy rząd jest niczym innym, jak dziełem szatana673). Jako takie muszą się skończyć. Walka rozpocznie się przez wszechświatową rewolucją, dojdzie do powszechnej anarchii, zakończy się ruiną wszystkich istniejących państw, rządów, i...
4. Badacze będą brać bardzo wydatny udział w przygotowaniu do anarchii i w samym niszczeniu wszystkich istniejących dotąd warunków675).
5. Istniejące państwa nazwane są “królestwami zwierzęcymi”676).

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Ks dr Stanisław Ufniarski, Międzynarodowe Stowarzyszenie Badaczy Pisma św (Świadkowie Jehowy), Krakó
Ks dr Stanisław Trzeciak Talmud o Gojach
MIĘDZYNARODOWA POLITYKA SPOŁECZNA- Wykład I (27.10), Uczelnia - notatki, dr Stanisław Zakrzewski
Ks dr hab D Oko Z papieżem przeciw homoherezji
Lista filozofów FILOZOFOWIE wykł. ks.dr Pagór, FILOZOFOWIE:
Lista filozofów FILOZOFOWIE wykł. ks.dr Pagór, FILOZOFOWIE:
Koniec czasów List otwarty ks dr Piotra Natanek do Biskupów i Premiera i Prezydenta
Wykłady ks. dr Zygmunta Zapaśnika TDII, 9. Teologia Duchowości, rok IV teologia duchowości II
MEATFIZYKA skrypt wykł ks.dr Pagór, Tkwi bardziej lub mniej wyraźnie, ale istotnie co najmniej w zew
Czy Halloween zagraża naszej duchowości Halloween jako?lebracja okultyzmu i satanizmu Ks dr A
95 tez ks dr Marcina Lutra
ks dr Sawa Zagrozenia
195 Ks Cirillo Bergamaschi, Prezentacja Międzynarodowego Ośrodka Studiów Rosminiańskich
Marketing międzynarodowy wykłady - . dr Pyka, Marketing międzynarodowy - . dr Pyka
TEZY Z RELIGIOLOGII ks. dr Urban Prof UO, TEZY Z RELIGIOLOGII
List otwarty ks dr Piotra Natanek do wszystkich katolików świata
Wyklady Dr Topolski-1, Prywatne, Międzynarodowe stosunki Polityczne dr Topolski
UW dr Stanisław Bajtlik wykład pt. „Kształt Wszechświata”

więcej podobnych podstron

Ks dr Stanisław Ufniarski, Międzynarodowe Stowarzyszenie Badaczy Pisma św (Świadkowie Jehowy), Kraków 1947

Document Outline