Wody gruntowe (podziemne)
Ważnym elementem sieci hydrograficznej Polski są wody podziemne
(gruntowe).
Wody gruntowe stanowią powszechne źródło zaopatrzenia w wodę pitną,
gospodarczą i przemysłową. Dzielą się one na: wody zaskórne i głębina
głębinowe.
Wody zaskórne znajdują się w zasięgu parowania, transpiracji organizmów
i zmian temperatury. Są często zanieczyszczane, więc mają nieco
mniejsze znaczenie użytkowe.
Do wód głębinowych należą wody artezyjskie, występujące przeważnie
w nieckach geologicznych, np. na Nizinie Mazowieckiej, Wyżynie
Lubelskiej, oraz inne wody, zalegające na znacznych głębokościach
gwarantujących dobre przefiltrowanie.
Wody podziemne wypływające samoczynnie na powierzchnię tworzą
źródła. Głównymi typami źródeł są: szczelinowe, warstwowe, szczelinowo-
warstwowe, dolinne. a szczególną uwagę zasługują źródła mineralne i
cieplice (termy), wykonane do celów leczniczych.
Eksploatuje sieje w Polsce w 4 regionach:
- sudeckim (szczawy, źródła radoczynne, siarkowe oraz cieplice)
w Kotlinie Jeleniogórskiej - Cieplice Śląskie, w Kotlinie Kłodzkiej - Polanica,
Kudowa, Duszniki, Lądek Zdrój w Górach Izerskich - Świeradów, koło
Wałbrzycha - Szczawno,
- karpackim (szczamy, solanki, wody siarkowe, cieplice)
Krynica a Zdrój, Żegiestów, Krościenko, Szczawnica, Rymanów,
1
- nidzianskim (siarkowe, siarczanowe, solanki)
Busko Zdrój,
- kujawsko-pomorskim (solanki)
Ciechocinek, Kołobrzeg, Połczyn Zdrój, Świnoujście.
Polska pod względem zasobów wodnych jest zaliczana do najuboższych
krajów Europy. Po przeliczeniu ilości wody na l mieszkańca zajmmuje 2
miejsce wśród 27 porównywalnych państw europejskich. Zasoby Polski
charakteryzuje następujący roczny bilans wodny:
przychód wody == opady (186,2 km3) + dopływ spoza kraju
(5,2 km3) = 191,4 km3
rozchód wody = odpływ (58,6 km3) Sparowanie i zużycie
(132,8 km3) = 191,4 km3
Podane zasoby pokrywają w zasadzie zapotrzebowanie ludności i
gospodarki. Deficyt wody zaznacza się głównie w rejonach dużej
koncentracji wodochłonnego przemysłu i największych miast.
Do wód powierzchniowych odprowadza się rocznie ogółem 3,2 km3i
ścieków przemysłowych i komunalnych, wymagających oczyszczenia.
Dotychczas część ścieków była oczyszczana biologicznie (37%) i
mechanicznie (32%). Ponad 25% ścieków nie było oczyszczanych. W
ostatnich latach systematycznie zmniejsza się ilość ścieków
nieczyszczonych, odprowadzanych do wód powierzchniowych. Jest to
wynik uruchomienia wielu oczyszczalni, zarówno w miastach jak i w
zakładach przemysłowych. W 1994 roki liczba oczyszczalni mechaniczno-
biologicznych w miastach wynosiła 5 546 (w 1980 roku-238).
2