1 Ucz´ si´ zasad prawid"owego post´powania Cel zaj´ç Karta ta stanowi ogólne wprowadzenie wiedzieç powinno Co dziecko wiedzieç powinno do zagadnieÅ‚ bezpieczeÅ‚stwa na drodze i przekazuje najwaÅ»niejsze rady dla dzieci IstniejÄ… pisane i niepisane zasady, dzi´ki którym Å»ycie zawarte w karcie tematycznej w spo"eczeÅ‚stwie i na ulicy jest "atwiejsze. Przemieszczanie si´. UĘwiadomienie dzieciom koniecznoĘci istnienia przepisów. Zredagowanie karty obywatela prawid"owo post´pujÄ…cego na ulicy. Zasady Å»ycia Jak naleÅ»y si´ w samochodzie spo"ecznego zachowaç na Aby zapewniç wyÅ»szy poziom bez- pieczeÅ‚stwa, w pojazdach ulicy? Te niepisane zasady zaczynajÄ… wyposaÅ»onych w pasy, wszystkie dzia"aç z chwilÄ…, gdy kilka osób dzieci w wieku do 12 lat, których poruszajÄ…c si´ pieszo dzieli wspólnÄ… przestrzeÅ‚. KaÅ»dy wzrost nie przekracza 150 cm musi przestrzegaç pewnych przyj´- UwaÅ»aç na innych przechodniów, powinny siedzieç w fotelikach lub na tych zwyczajów, aby Å»ycie by"o "a- unikajÄ…c potrÄ…cania ich. Chodziç siedziskach dostosowanych do ich chodnikiem, a w przypadku ulicy twiejsze i przyjemniejsze dla wagi i wzrostu, oraz byç zapi´te bez chodnika, zawsze poboczem le- wszystkich. Zarówno w domu, jak pasami. Nie naleÅ»y krzyczeç i robiç wej strony drogi, a gdy go nie ma i w szkole istniejÄ… pewne normy ha"asu, poniewaÅ» moÅ»e to zmniej- wspó"Å»ycia w grupie, których nale- lewÄ… stronÄ… drogi. Przechodziç po szyç uwag´ kierowcy i spowodowaç pasach dla pieszych tylko wtedy, Å»y przestrzegaç. wypadek. Niebezpieczne jest rów- gdy ludzik jest zielony, a pojazdy nieÅ» wyrzucanie przedmiotów za zatrzyma"y si´. Spojrzeç w lewo, okno lub wychylanie si´ moÅ»na ko- potem w prawo, a nast´pnie po- goĘ zraniç lub zrobiç sobie krzywd´. Âwiat ulicy nownie w lewo i zrobiç krok do NaleÅ»y wsiadaç i wysiadaç z samo- przodu, aby byç lepiej widocznym chodu od strony chodnika, aby nie równieÅ» ma i dopiero wtedy przejĘç przez jezd- naraÅ»aç si´ na niebezpieczeÅ‚stwo ni´. Na Ęrodku jezdni spojrzeç jesz- potrÄ…cenia przez jadÄ…ce pojazdy. swoje zasady cze raz w prawo. Wieczorem i nocÄ… na rowerze oraz w warunkach z"ej widocznoĘci Dobrze jest za"oÅ»yç kask. Zachowaç Ulica jest miejscem publicznym, stosowaç róŻne elementy odblasko- odpowiedniÄ… odleg"oĘç w stosunku a zatem dost´pnym dla wszystkich. we, aby zasygnalizowaç kierowcom do innych pojazdów. Nie ocieraç si´ Przestrzeganie zasad poruszania swojÄ… obecnoĘç. o nie przy wyprzedzaniu ani nie za- si´ po ulicy polega na nieutrudnia- niu ruchu innym i nienaraÅ»aniu si´ na niebezpieczeÅ‚stwo. UwaÅ»anie na innych to takÅ»e za- pewnienie bezpieczeÅ‚stwa sobie KierujÄ…cy rowerem moÅ»e zostaç ukarany mandatem za samemu. Nieprzestrzeganie zasad potrÄ…cenie pieszego. Rowerzysta korzystajÄ…c z chodnika lub na ulicy moÅ»e mieç bardzo powaÅ»- drogi dla pieszych jest zobowiÄ…zany ustÄ…piç pieszym ne skutki zarówno dla nas, jak i zachowaç szczególnÄ… ostroÅ»noĘç. i dla innych uczestników ruchu: na przyk"ad, 8-letni rowerzysta jadÄ…cy chodnikiem moÅ»e potrÄ…ciç lub prze- Pieszy takÅ»e moÅ»e zostaç ukarany mandatem za wróciç pieszego. przechodzenie w miejscach niedozwolonych, np.: jeĘli przechodzi przez jezdni´ poza pasami dla pieszych, a te znajdujÄ… si´ w odleg"oĘci poniÅ»ej 100 m od miejsca, w którym si´ znajduje. WPROWADZENIE ź% ? Czy wiesz, Å»e 1 jeÅ»dÅ»aç drogi. UwaÅ»aç na przejĘcia ostroÅ»noĘci, z daleka od jezdni, gdy wysiÄ…dÄ… i dopiero wtedy wsiadaç. dla pieszych i na sygnalizacj´ Ęwietl- nie przeszkadza to pieszym. Osoby Poczekaç, aÅ» autobus odjedzie i do- nÄ…. Zasygnalizowaç innym zamiar jeÅ»dŻące na rolkach czy hulajnodze piero wtedy przejĘç przez jezdni´. skr´tu poprzez wyciÄ…gni´cie r´ki obowiÄ…zujÄ… te same zasady co pie- w poŻądanym kierunku. Dzieci szych, ale wi´ksza szybkoĘç, z jakÄ… Jak naleÅ»y si´ w wieku poniÅ»ej 10 lat mogÄ… jeÄ™dziç si´ poruszajÄ…, wymaga od nich na rowerze po chodniku, wy"Ä…cznie uwaÅ»nego zachowania, zwracania zachowaç? pod opiekÄ… doros"ych. Starsze muszÄ… uwagi na pieszych i noszenia odpo- jeÄ™dziç po ĘcieÅ»ce rowerowej, a gdy wiednich zabezpieczeÅ‚. NaleÅ»y kon- jej nie ma poboczem prawej strony trolowaç swojÄ… szybkoĘç, ostrzec NaleÅ»y stosowaç zasady oparte na drogi lub blisko kraw´dzi prawej przechodnia, który nie poszanowaniu innych i siebie same- strony jezdni. NaleÅ»y uwaÅ»aç na po- zauwaÅ»y" jadÄ…cego, aby uniknÄ…ç ko- go. tencjalne zagroÅ»enia (wyjazd z gara- lizji. WejĘç w po"oÅ»enie innych, aby Å»u lub parkingu, etc.). NocÄ… i przy w Ęrodkach komunikacji oceniç, do jakiego stopnia nasze z"ej pogodzie w"Ä…czyç Ęwiat"o i stoso- miejskiej zachowanie moÅ»e im przeszkadzaç. waç róŻne elementy odblaskowe, Nie zajmowaç miejsc zarezerwowa- Zawsze zadawaç sobie nast´pujÄ…- aby byç dobrze widocznym i nie na- nych dla osób w podesz"ym wieku, ce pytanie: jeÅ»eli to zrobi´, to czy b´- raÅ»aç si´ na potrÄ…cenie. kobiet w ciÄ…Å»y lub/i z dzieckiem do dzie to stanowi"o dla mnie zagroÅ»e- na rolkach, na hulajnodze lat 4, niepe"nosprawnych, rannych nie? A dla innych? Na rolkach i hulajnodze naleÅ»y i inwalidów. UstÄ…piç im miejsca na- Powiedzieç sobie, Å»e bezpieczeÅ‚- raczej jeÄ™dziç z dala od drogi, na wet wtedy, kiedy nie siedzi si´ na stwo wszystkich zaleÅ»y takÅ»e ode placach zabaw oraz po alejkach miejscu dla nich zarezerwowanym. mnie! osiedlowych lub parkowych. Jazda Wsiadaç i wysiadaç czekajÄ…c na po chodniku jest moÅ»liwa, ale pod swojÄ… kolej, bez przepychania si´. warunkiem zachowania bardzo duÅ»ej Poczekaç aÅ» wszyscy pasaÅ»erowie åwiczenie 1 åwiczenie 2 UwaÅ»nie przeanalizowaç regula- Nauczyciel dzieli klas´ na cztery grupy. KaÅ»da z nich wybiera jeden z na- min wewn´trzny szko"y. PodkreĘliç st´pujÄ…cych sposobów transportu: pieszo, rower, pasaÅ»er samochodu, pasaÅ»er zasady wspó"Å»ycia spo"ecznego. komunikacji miejskiej, i opracowuje zasady prawid"owego zachowania si´ Porównaç je z kodeksem drogowym. w tych sytuacjach. Poprosiç uczniów o wymienienie KaÅ»da grupa prezentuje ustnie swojÄ… kart´ prawid"owego zachowania. Po- róŻnych regulaminów, jakie znajÄ… zosta"e dzieci uzupe"niajÄ… jÄ… w razie potrzeby. (regu"y gry planszowej, pi"ki noÅ»nej, zalecenia, jakich naleÅ»y przestrzegaç åwiczenie 3 w sklepie, na basenie itp.). Praktyka w warunkach rzeczywistych Zach´ciç dzieci do zastanowienia si´ nad pytaniem: Dlaczego istniejÄ… Uczniowie notujÄ… swoje pytania, dotyczÄ…ce zastosowania prawa w przypad- regulaminy? Co by si´ dzia"o, gdyby ku naruszenia kodeksu drogowego. Klasa udaje si´ do sÄ…du, aby wys"uchaç ich nie by"o? rozprawy, której przedmiotem jest jedno z takich naruszeÅ‚. Uczniowie robiÄ… notatki. Opracowaç wewn´trzny regula- min klasy. Po powrocie do klasy nauczyciel sprawdza, czy wizyta w sÄ…dzie rozstrzy- gn´"a wÄ…tpliwoĘci uczniów. KOMENTARZ DO çƒ iczeÅ‚ znajdujÄ…cych si w zeszycie ucznia åwiczenie 1 W trakcie tego çwiczenia dziecko powinno samodzielnie rozróŻniç to, co jest zachowaniem oby- watelskim od tego, co takim zachowaniem nie jest. Sprowokowaç mi´dzy dzieçmi dyskusj´ na temat ich åwiczenie 3 Zwróciç uwag´ dzieci na to, Å»e w"asnych doĘwiadczeÅ‚. Zach´ciç dzieci do zastano- nieobywatelskie zachowanie moÅ»e prze- wienia si´ nad róŻnicami w ich zachowaniu w obr´bie szkadzaç innym i spowodowaç ich nie- w"asnej klasy. ostroÅ»noĘç. åwiczenie 2 åwiczenie to daje dziecku moÅ»liwoĘç wypo- wiedzenia si´ i zrozumienia, jakie zachowania innych osób mogÄ… lub mog"yby byç utrudnieniem w ruchu lub naraÅ»aç innych na niebezpieczeÅ‚stwo. UczeÅ‚ mo- Å»e równieÅ» uĘwiadomiç sobie, Å»e on sam teÅ» moÅ»e utrudniaç poruszanie si´ innym (pieszym i pojazdom). WPROWADZENIE