Seksuologia Polska 2008, 6, 1, 6 13
P R A C A O R Y G I N A L N A
Copyright © 2008 Via Medica, ISSN 1731 667
Seksuologia Polska 2008, tom 6, nr 1
Kto korzysta z seksu internetowego
w Polsce?
Who goes on-line for sex in Poland?
Dariusz Skowroński1, 2, Marika Nowicka1
1
Zakład Promocji Zdrowia i Psychoterapii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
2
Graduate Program in Sexual Health, University of Sydney
Streszczenie
Wstęp
Wstęp
Wstęp. W artykule omówiono wyniki badań empirycznych dotyczących charakterystyki osób korzystających
Wstęp
Wstęp
z seksu internetowego w Polsce. Autor przedstawił teoretyczne aspekty interakcji seksualnych w internecie
oraz pokrótce omówił rodzaje zachowań i relacji o charakterze seksualnym między użytkownikami internetu.
Materiał i metody.
Materiał i metody.
Materiał i metody. Główna część zawiera omówienie wyników badań przeprowadzonych wśród inter-
Materiał i metody.
Materiał i metody.
nautów będących w okresie wczesnej dorosłości na terenie Poznania, które przybliżają charakterystykę
wybranej grupy oraz ukazujÄ… typowe zachowania cyberseksualne. Poddano analizie zachowania seksu-
alne w cyberprzestrzeni oraz wybrane cechy psychoosobowe.
Wyniki.
Wyniki.
Wyniki. Wyniki uwzględniają różnice między kobietami i mężczyznami oraz różnice między osobami korzysta-
Wyniki.
Wyniki.
jącymi z seksu internetowego a osobami wykorzystującymi internet do celów zawodowych i komunikacyjnych.
Wnioski. Wyniki tych badań mogą być wskazówką do dalszej eksploracji naukowej niedostatecznie jesz-
Wnioski.
Wnioski.
Wnioski.
Wnioski.
cze poznanego zjawiska seksu internetowego.
Seksuologia Polska 2008; 6 (1): 6 13
Seksuologia Polska 2008; 6 (1): 6 13
Seksuologia Polska 2008; 6 (1): 6 13
Seksuologia Polska 2008; 6 (1): 6 13
Seksuologia Polska 2008; 6 (1): 6 13
Słowa kluczowe: seks internetowy, cyberseks, temperament, alienacja społeczna
Abstract
Introduction.
Introduction.
Introduction. The article discusses the findings of empirical research on the characteristics of Internet sex
Introduction.
Introduction.
users in Poland. Some theoretical aspects of sexual interactions in the Internet are presented and sexual
behaviors and relationships occurring among Internet users are described.
Material and methods.
Material and methods.
Material and methods. The major part of the article analyses the results of the research carried out among young
Material and methods.
Material and methods.
adult internet users in Poznań and focuses on typical cyber-sexual behaviors and selected personality features.
Results. The analysis takes into account sex differences and the differences between groups of individuals
Results.
Results.
Results.
Results.
who seek sex in the Internet and those who use the Internet for professional and communication purposes.
Conclusions. These findings may indicate directions for further scientific exploration of the internet sex phenomenon.
Conclusions.
Conclusions.
Conclusions.
Conclusions.
Polish Sexology 2008; 6 (1): 6 13
Polish Sexology 2008; 6 (1): 6 13
Polish Sexology 2008; 6 (1): 6 13
Polish Sexology 2008; 6 (1): 6 13
Polish Sexology 2008; 6 (1): 6 13
Key words: internet sex, cyber sex, temperament, social alienation
nych w obrębie internetu, próbujące wyjaśnić mecha-
Wstęp
nizmy i determinanty interakcji społecznych w sieci
W ciÄ…gu ostatnich lat badania empiryczne w ob-
internetowej [4 9]. Wiąże się to z rozwojem technolo-
rębie nauk społecznych coraz częściej dotykają te-
gii porozumiewania się na odległość oraz ze wzra-
matu zachowań społecznych w internecie  global-
stającą popularnością i masowością dostępu do ogól-
nej sieci komputerowej [1 3]. Dostępne są opraco-
noświatowej sieci www (world wide web). Coraz wię-
wania akademickie na temat zjawisk psychologicz-
cej też badań w obszarze internetu dotyczy zacho-
wań seksualnych oraz psychoseksualnej komunika-
cji interpersonalnej [9, 10]. Spora liczba badaczy pró-
Adres do korespondencji: buje również wyjaśniać przyczyny korzystania z sek-
Adres do korespondencji:
Adres do korespondencji: dr Dariusz Skowroński
Adres do korespondencji:
Adres do korespondencji:
tel. [phone]
su internetowego i jego wzrastającą popularność,
e-mail: [e-mail]
Nadesłano: 21.11.2007 Przyjęto do druku: 4.01.2008
akcentując zarówno pozytywne, jak i negatywne
6 www.seksuologia.med.pl
Kto korzysta z seksu internetowego w Polsce?
Dariusz Skowroński, Marika Nowicka, Kto korzysta z seksu internetowego w Polsce?
Kto korzysta z seksu internetowego w Polsce?
Kto korzysta z seksu internetowego w Polsce?
Kto korzysta z seksu internetowego w Polsce?
aspekty tego zjawiska [11 14], oraz często koncen- z myślą o osobach korzystających z wirtualnego sek-
trując się na kwestii uzależnienia od internetu i seksu su, specjalistach zajmujących się dziedziną seksuolo-
internetowego [15 19]. gii w celu przyjrzenia siÄ™ zagadnieniu, dlaczego lu-
Cyberprzestrzeń to w XXI wieku  miejsce bardzo dzie korzystają z seksu internetowego i czy istnieją
często odwiedzane. Miliony ludzi na całym świecie różnice między osobami preferującymi kontakt oso-
każdego dnia korzystają z sieci www w celach zawo- bisty a osobami korzystającymi z cyberseksu wirtu-
dowych, edukacyjnych lub towarzyskich, zawierając alnej rzeczywistości.
znajomości, przyjaz
nie, czasem szukajÄ…c zrozumie-
nia, bliskości, pocieszenia i wsparcia, ale też roman- Seks w sieci
su i seksu. W lutym 2007 roku w Polsce było 13,36
Ben-Ze ev [23] twierdzi, że urok sieci tkwi w wy-
milionów użytkowników internetu. Polscy internauci
obraz
ni, interaktywności, dostępności i anonimowo-
wykonali łącznie 23,5 miliardów odsłon (zdarzeń po-
ści. Dwie pierwsze cechy wskazują na główną ko-
legajÄ…cych na oglÄ…daniu stron internetowych), a czas
rzyść z korzystania z cyberprzestrzeni. Dwie kolejne
spędzony przez użytkowników w internecie wyniósł
odnoszą się do samego pobytu w internecie; dostęp-
380,9 milionów godzin [20]. Oznacza to, że internet
ność wskazuje na niskie angażowanie się w rozmo-
staje się częścią codziennego życia bardzo wielu
wy on-line, a anonimowość  na niewielkie ryzyko,
osób, a często wręcz niezastąpionym medium, bez
jakie się z tym wiąże. Wyobraz
nia sprawia, że in-
którego niektórzy nie wyobrażają sobie funkcjonowa-
ternet nabiera powabu przez brak jakichkolwiek
nia we współczesnym świecie.
ograniczeń (poza ograniczeniami technologiczny-
Podobne trendy można zauważyć w obrębie funk-
mi), co powoduje, że można przedstawić się w lep-
cjonowania seksualnego w internecie, co potwier-
szym świetle, wykreować wizerunek doskonalszy
dzajÄ… seksuolodzy zajmujÄ…cy siÄ™ tematykÄ… aktywno-
niż w realnym świecie. Umowny świat wirtualny po-
ści seksualnej podejmowanej w internecie. Na przy-
zwala także na idealizowanie drugiej osoby, co jest
kład Starowicz [21] analizuje wzrost erotyki w sieci,
niezbędnym elementem miłości romantycznej. In-
gdzie komputer staje się narzędziem komunikacji
teraktywność pozwala na stworzenie tożsamości in-
zarówno z partnerem wirtualnym, jak i rzeczywistym.
ternetowej. W trakcie rozmowy w wirtualnym świe-
Autor podaje, że w 2002 roku po wpisaniu hasła  sex
cie nie tylko wyobrażamy sobie, że towarzyszy nam
do najpopularniejszej wyszukiwarki Google (serwis
atrakcyjna osoba, ale naprawdÄ™ wchodzimy z niÄ…
www służący do przeszukiwania zasobów sieci) i zle-
w interakcję. Zazwyczaj wymiana komunikatów
ceniu funkcji szukania, pojawiło się 201 000 000 od-
między internautami jest barwniejsza, śmielsza
niesień do różnych stron w internecie. Natomiast już
i bardziej ekscytująca. Interaktywność w wyimagi-
w 2007 roku liczba ta podwoiła się  wyszukiwarka
nowanym świecie związków on-line stanowi praw-
odnalazła 412 000 000 stron internetowych porusza-
dziwą rewolucję w związkach międzyludzkich, po-
jÄ…cych tematykÄ™ seksu, w tym 1 520 000 stron polskich.
nieważ pomaga w pełni cieszyć się korzyściami
Istnieją także opracowania podające statystyki na
kojarzącymi się z tworzeniem związków w realnym
temat gwałtownego wzrostu liczby osób uzależnio-
świecie, jednocześnie inwestując mniej i szybciej
nych od cyberseksu, co wskazuje na złożoność zja-
osiągając to, czego pragniemy. Dostępność w cy-
wiska seksualności internetowej [11, 15, 22]. Z róż-
berprzestrzeni polega na szybkim wchodzeniu w al-
nych badań wywnioskować można, że 5 8% użytkow-
ternatywną rzeczywistość sieciową, umożliwiającą
ników internetu to osoby uzależnione od seksu w sie-
Å‚atwe korzystanie z wielu proponowanych opcji. Od-
ci, co w praktyce oznacza miliony ludzi na całym świe-
nalezienie osoby i wykonanie określonej czynności
cie. Można także, obserwując rozmowy internetowe,
jest prostsze, niedrogie, niewymagające wysiłku.
zauważyć, jak często pojawiają się komunikaty na-
Anonimowość łagodzi ryzyko związane z działania-
cechowane seksualnością i erotyką, począwszy od
mi podejmowanymi w sieci, zmniejsza podatność
wyznań, flirtów, poprzez propozycje seksualne w ob-
na zranienia i minimalizuje znaczenie norm spo-
szarze szeroko rozumianej normy, a skończywszy na
Å‚ecznych. Wszystkie cechy wskazujÄ…ce na atrakcyj-
zachowaniach wkraczajÄ…cych w zakres patologii sek-
ność sieci powodują, że ludzie czują się pewniejsi
sualnej.
i swobodniejsi, co może się przyczyniać do tworze-
Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie tematu
nia się tożsamości sieciowej.
korzystania z seksu internetowego oraz zbadaniu
W literaturze przedmiotu [21, 22 24] wyróżnia się
tego, czy i w jakim stopniu wybrane czynniki psycho-
następujące rodzaje związków on-line oraz klasyfika-
społeczne warunkują zachowania seksualne w inter-
cję aktywności seksualnej w internecie:
necie. Przedstawione badania empiryczne podjęto
www.seksuologia.med.pl 7
Seksuologia Polska 2008, tom 6, nr 1
" związek on-line, który ma doprowadzić do zna-
niecenia seksualnego w trakcie kontynuowania
lezienia partnera seksualnego i uczuciowego
relacji;
w realnym świecie (off-line);
" reakcja na bodziec seksualny w zachowaniach
" powierzchowny cyberflirt i cyberseks zwiÄ…za-
masturbacyjnych;
ny z rozładowaniem chwilowej potrzeby sek-
" realizacja innego  ja  dana osoba jest zafa-
sualnej;
scynowana swoimi ukrytymi potrzebami i fanta-
" głębokie związki uczuciowe, ograniczające się
zjami erotycznymi  biegunowo odmiennymi od
tylko do sieci, bez kontaktu poza internetem;
realizowanych w świecie rzeczywistym.
" aktywność ludyczna  seks jest traktowany
Za Starowiczem [21] przyjęto w niniejszym opra-
jako zabawa, gra, forma spędzania wolnego
cowaniu, że pojęcie wirtualny seks (lub zamiennie
czasu, interesujÄ…ca przygoda, majÄ…ca na celu
cyberseks), będzie rozumiane jako wszelkiego rodza-
na przykład udawanie kogoś innego, zaspoko-
ju ekspresja seksualna, od elektronicznej korespon-
jenie potrzeby ciekawości, sprawdzenie swo-
dencji erotycznej, rozmów w sieci w czasie rzeczywi-
ich uwodzicielskich możliwości;
stym, tak zwanych czatów (chat  conversational
" dowartościowanie się  tego typu relacje pro-
hypertext access technology) o tematyce seksualnej,
wokują ludzie o niskim poczuciu własnej war-
po różnego rodzaju aktywność seksualną między in-
tości. Tak motywowana aktywność może mieć
ternautami w sieci. Wirtualny seks może przybierać
wartość terapeutyczną, a internet oferuje po-
formÄ™ pozowania nago przed kamerÄ… internetowÄ…,
moc w nawiÄ…zaniu relacji seksualnych osobom
wysyłania drogą internetową do drugiej osoby zdjęć,
nieśmiałym, przejawiającym trudności w kon-
obrazów lub plików dz
więkowych o tematyce erotycz-
taktach społecznych;
nej i/lub pornograficznej, nagrywania krótkich filmów
" prowokowanie zainteresowania seksualnego
erotycznych i/lub pornograficznych ze sobÄ… w roli
sobÄ…  ten typ relacji realizujÄ… osoby czujÄ…ce
aktora i umieszczanie ich na stronach internetowych,
siÄ™ niepewnie lub odrzucone w roli partnera sek-
pamiętnikach internetowych  tak zwanych blogach
sualnego, osoby narcystyczne i te o skłonno-
(web log  dziennik internetowy), masturbacji w trak-
ściach dewiacyjnych. Osiągają cel na drodze
cie interakcji internetowej, symulowanie stosunku
rozbudzenia wyobraz
ni erotycznej u innych.
seksualnego przez wzajemnie zsynchronizowane
Umiejętność rozbudzania polega na stopniowej
wysyłanie komunikatów głosowych do drugiej osoby
eskalacji, zaintrygowaniu, tajemniczości;
i jednoczesną masturbację, aż po używanie jeszcze
" flirt poznawczy  flirt internetowy zaspakaja
bardziej zaawansowanych technologii komputero-
ciekawość przez odgrywanie seksu  na niby .
wych, jak na przykład zakładanie rękawic i hełmu,
To, co z założenia było eksperymentowaniem
które, podłączone okablowaniem do programu kom-
i zaspokajaniem ciekawości, może przeobra-
puterowego, pozwalajÄ… na realistycznÄ… symulacjÄ™ gry
żać się w rzeczywistość w nawiązanym roman-
seksualnej z wirtualnym partnerem.
sie internetowym;
Pojęcie  cybermiłość [21, 23] natomiast to zwią-
" flirt inicjujący związek  nawiązana znajomość
zek uczuciowy polegający głównie na komunikowa-
internetowa przeobraża się w pełen uczuć
niu się zaangażowanych osób za pomocą kompute-
związek, który daje poczucie intymności, zaży-
ra. Chociaż partner jest fizycznie oddalony i do pew-
łości, zauroczenia, potrzebę bezpośredniego
nego stopnia anonimowy, pod jednym istotnym
spotkania z drugÄ… osobÄ…;
względem tego typu związek uczuciowy jest podob-
" flirt zastępczy  zawarcie znajomości przez
ny do romansu poza siecią: miłość można doświad-
osoby, które z pewnych osobistych powodów
czać tak samo intensywnie, z wszystkimi fizjologicz-
lękają się nawiązania romansu w rzeczywisto-
nymi i psychologicznymi symptomami tego stanu.
ści. Dzięki internetowi można uzyskać namiast-
kę romansu, która rozbudza wyobraz
niÄ™ ero-
tyczną i często przyjmuje formę zachowań ma-
Cel badań
sturbacyjnych;
" flirt odwetowy  nawiązanie znajomości przez W niniejszym badaniu cyberseks starano się ująć
osoby, które są zaniedbywane i krzywdzone w sposób holistyczny. W tym celu internetową aktyw-
przez swoich partnerów, mogą czuć potrzebę ność seksualną skategoryzowano następująco:
ukarania, odwetu, zemsty. Szczególną satys- " przeglądanie stron erotycznych;
fakcję w takich przypadkach daje świadomość " rozmawianie o seksie z osobami anonimowymi
sprowokowania u internetowego partnera pod- w internecie;
8 www.seksuologia.med.pl
Kto korzysta z seksu internetowego w Polsce?
Dariusz Skowroński, Marika Nowicka, Kto korzysta z seksu internetowego w Polsce?
Kto korzysta z seksu internetowego w Polsce?
Kto korzysta z seksu internetowego w Polsce?
Kto korzysta z seksu internetowego w Polsce?
" umawianie się na randki z osobami poznanymi czej zdecydowało się na wersję papierową,
za pośrednictwem internetu. 21% osób  na wersję elektroniczną ankiety.
Odwołano się również do koncepcji alienacji spo- " etap opracowywania wyników  opracowywanie
łecznej Seemana [29] oraz regulacyjnej teorii tempe- wyników w programie statystycznym SPSS PC+
ramentu Strelaua [26 28]. Celem było zbadanie, czy oraz ich interpretacja.
osoby korzystające z seksu internetowego, w porów- Do weryfikacji hipotez badawczych zastosowano
naniu z osobami korzystającymi z internetu w celach współczynnik korelacji liniowej r-Pearsona, współ-
komunikacji oraz pracy zawodowej, charakteryzują się czynnik zmienności oraz statystyki opisowe (średnią,
większym poczuciem alienacji, to znaczy zwiększoną odchylenie standardowe, medianę i dominantę).
izolacją społeczną, poprzez poczucie samowyobco- Ankieta składała się z następujących metod kwe-
wania, bezsilności, bezsensu i anomii, oraz oczekiwa- stionariuszowych:
niem, że nieaprobowane zachowania są niezbędne dla " kwestionariusz temperamentu autorstwa Strelaua
określenia odpowiednich celów [25, 29]. i Zawadzkiego (FCZ-KT) [26 27];
Założono także, że wśród dwóch grup internau- " kwestionariusz alienacji społecznej Kmiecika-
tów mogą występować różnice temperamentu oraz, -Barana na podstawie teorii Seemana [29];
że osoby korzystające z seksu internetowego charak- " kwestionariusz uzależnienia od internetu  Young
teryzują się większą podatnością na uzależnienie od [30, 31];
sieci. W tym celu odwołano się do regulacyjnej teorii " kwestionariusz zachowań i postaw korzystania
temperamentu, w której temperament rozumiany jest z seksu internetowego  autorstwo własne [25].
jako:  zespół względnie stałych formalnych cech za-
chowania wyznaczających intensywność działań
Wyniki
i czasowe aspekty reakcji [26 28] oraz skorzystano
z dokonanej przez Zawadzkiego operacjonalizacji
cech temperamentu [26].
Dane demograficzne grupy badawczej
Wobec powyższych ustaleń uwzględniono nastę-
W badaniu wzięło udział 69 osób w okresie wcze-
pujące zmienne w modelu badawczym: aktywność,
snej dorosłości. Największą część osób badanych
żwawość, perseweratywność, wrażliwość senso-
(64%) stanowiły osoby w przedziale wiekowym 20 25
ryczną, reaktywność emocjonalną, wytrzymałość,
lat, 17% grupy badawczej było w przedziale 17 20 lat
poczucie bezsilności, samowyobcowania, izolacji,
(ryc. 1). Do etapu badań właściwych zakwalifikowa-
anomii, bezsensu.
no 70% kobiet i 30% mężczyzn.
Aktywność internetowa
Materiał i metody
Z przeprowadzonych badań wynika, że 49% gru-
Procedura badawcza składała się z następują-
py badawczej stanowiły osoby, które korzystały z sek-
cych etapów:
su internetowego, natomiast 51% wykorzystywało in-
" etap selekcyjny  kryterium kwalifikujÄ…cym do ba-
ternet wyłącznie do celów zawodowych i komunika-
dań właściwych było korzystanie z internetu
cyjnych. Okazało się też, że 82% osób korzystających
 spełniało je 97% osób chętnych do wzięcia
udziału w badaniach. Przedstawiono tej grupie cel
i sposób przeprowadzenia badań oraz uzyskano
zgodÄ™ na uczestnictwo w nich. Poinformowano tak-
że o dobrowolności i anonimowości badań oraz
o możliwości przerwania ich w każdym momencie
bez żadnych konsekwencji;
" etap badań właściwych  badania kwestionariu-
szowe przeprowadzono w 2006 roku w Poznaniu.
Grupę badawczą stanowiło 69 osób w okresie
wczesnej dorosłości. Jako narzędzie badawcze
zastosowano ankietę. Osoby badane wypełniały
jÄ… samodzielnie (do wyboru  w formie papiero-
wej lub elektronicznej) i w dogodnym terminie
oddawały osobiście lub przesyłały na wskazany
Rycina 1.
Rycina 1. Zróżnicowanie grupy badawczej pod względem wieku
Rycina 1.
Rycina 1.
adres internetowy  79% osób w grupie badaw- Rycina 1.
www.seksuologia.med.pl 9
Seksuologia Polska 2008, tom 6, nr 1
Tabela 1. Rodzaje internetowej aktywności seksualnej w badanej grupie
Strony Rozmowy Randki z osobami poznanymi
erotyczne o seksie w internecie
Kobiety 11 23 41
Mężczyz
ni 41 11 29
z cyberseksu spędza przeciętnie 1 4 godzin na dobę
w internecie, natomiast 3% grupy badawczej przeby-
wa 8 12 godzin.
Jedną z ważnych kwestii było uzyskanie odpowie-
dzi na pytanie, z jakich form aktywności seksualnej
w internecie najczęściej korzystają mężczyz
ni i kobiety.
Na podstawie otrzymanych wyników można stwier-
dzić, że mężczyz
ni 4-krotnie częściej wybierają przeglą-
danie stron erotycznych, natomiast kobiety 2-krotnie
częściej spotykają się z osobami poznanymi w interne-
cie oraz rozmawiajÄ… o seksie z osobami w sieci (tab. 1).
Dokonano także jakościowej analizy motywów
korzystania z seksu internetowego. W jej wyniku uda- Rycina 2.
Rycina 2.
Rycina 2. Częstość podawania nieprawdziwych danych na swój
Rycina 2.
Rycina 2.
temat w internecie
ło się wyszczególnić następujące uzasadnienia ko-
rzystania z cyberseksu:
" w celu rozładowania napięć seksualnych,
" nieobecność/brak partnera,
" ciekawość,
stii było sprawdzenie, czy i na ile osoby korzystają-
" chęć zobaczenia nowości, znalezienia inspiracji,
ce z cyberseksu różnią się w nasileniu poszczegól-
" w celu obejrzenia filmów pornograficznych,
nych cech temperamentu oraz alienacji społecznej
"  bo jest darmowy ,
od osób preferujących kontakt osobisty. Wbrew za-
"  bo lubiÄ™ ,
łożeniom, analiza statystyczna nie potwierdziła
"  z nudów .
słuszności hipotez badawczych. Wykazano, że nie
Ponad połowa (57%) grupy badawczej twierdzi, że
ma istotnych różnic w nasileniu cech temperamen-
internet przełamuje bariery komunikacyjne oraz tabu
tu między dwoma badanymi grupami. Między po-
seksualne. Zaskakujący jest fakt, że 35% osób korzy-
szczególnymi wymiarami temperamentu i alienacji
stająca z seksu internetowego, a 6% osób łączących
społecznej (samowyobcowanie  reaktywność
siÄ™ z internetem w celach zawodowych i komunika-
emocjonalna) wykazano podobne zależności na
cyjnych uważa, że swobodny dostęp do pornografii
poziomie istotności 0,01 (tab. 2).
jest dużą zaletą internetu.
Zauważono jednak istotne różnice w nasileniu izo-
Wirtualna sieć jest obszarem, w którym łatwo kie-
lacji i anomii (tab. 3, 4). Otrzymany współczynnik
rować wrażeniem [24, 32], dlatego też jednym z ce-
zmienności dla izolacji świadczy, że grupa cybersek-
lów niniejszych badań było zbadanie, jak często in-
sualnie aktywna jest mniej zróżnicowana, charakte-
ternauci fałszują osobisty obraz, podając nieprawdzi-
ryzuje się większą jednorodnością w porównaniu
we dane na swój temat. Opierając się na otrzyma-
z grupÄ… komunikacyjnÄ… (bez internetu). Natomiast
nych wynikach, wskazano, że 47% osób nigdy nie po-
współczynnik zmienności dla zmiennej anomii poka-
dawało błędnych danych o sobie, natomiast 8% gru-
zuje, że grupa korzystająca z cyberseksu jest bardziej
py badawczej zawsze podaje nieprawdziwe informa-
zróżnicowana, charakteryzuje się mniejszą jednorod-
cje na swój temat. Dokładne dane zawiera rycina 2.
nością w porównaniu z grupą komunikacyjną (bez in-
ternetu). Otrzymane wyniki pokazują, że osoby korzy-
Temperament i alienacja społeczna
stajÄ…ce z cyberseksu przypisujÄ… niskÄ… nagradzajÄ…cÄ…
internautów w świetle wyników badań
wartość celom i przekonaniom, które są uznawane
Z punktu widzenia założeń badawczych zapre- w społeczeństwie za wartościowe oraz mają większe
zentowanych we wstępie, jedną z ważniejszych kwe- poczucie izolacji.
10 www.seksuologia.med.pl
Kto korzysta z seksu internetowego w Polsce?
Dariusz Skowroński, Marika Nowicka, Kto korzysta z seksu internetowego w Polsce?
Kto korzysta z seksu internetowego w Polsce?
Kto korzysta z seksu internetowego w Polsce?
Kto korzysta z seksu internetowego w Polsce?
Tabela 2. Korelacje r-Pearsona między poszczególnymi wymiarami temperamentu i alienacji społecznej w obu
grupach badawczych
Samowyobcowanie Samowyobcowanie
grupa cyberseks grupa komunikacyjna
Reaktywność emocjonalna 0,533*  0,95
 grupa cyberseks
Reaktywność emocjonalna 0,171 0,462*
 grupa komunikacyjna
*Korelacja istotna na poziomie 0,01 (dwustronnie)
Tabela 3. Różnica w nasileniu poczucia izolacji i integracji w grupie osób korzystających z seksu internetowego
i w grupie osób korzystających z internetu w celu komunikowania się
Średnia Dominanta Mediana Odchylenie Współczynnik
standardowe zmienności
Grupa cyberseks 40,17 43 40 9,54 35%
Grupa komunikacyjna 32,71 26 30 6,78 28%
Tabela 4. Różnica w nasileniu anomii i ładu społecznego w grupie osób korzystających z seksu internetowego
i w grupie osób użytkujących internet w celu komunikacji i nauki
Średnia Dominanta Mediana Odchylenie Współczynnik
standardowe zmienności
Grupa cyberseks 43,20 43 42,5 2,12 60%
Grupa komunikacyjna 40,91 41 41 1,49 32%
torami mogą bez ograniczeń tworzyć  persony przez
Dyskusja
podawanie nieprawdziwych informacji na swój temat,
Przeprowadzone badania pokazują, że cyberseks
bez żadnych zwykle konsekwencji społecznych. Dzie-
traktowany jest często jako łatwo dostępny, niewyma-
ląca przestrzeń, trudność w zlokalizowaniu użytkow-
gający wysiłku i wręcz darmowy sposób zaspokaja-
nika sieci oraz brak możliwości kontaktu wzrokowe-
nia potrzeby seksualnej oraz jako niewyczerpywalne
go między rozmówcami ułatwia tego typu kreowanie
z
ródło bodz
ców seksualnych. Często wykorzystuje się
nowych, wyimaginowanych tożsamości. Należy więc
internet jako sposób na rozładowanie napięć seksu-
liczyć się z faktem, że serfując po wirtualnej przestrze-
alnych, bywa, że odgrywa rolę  partnera zastępcze-
ni można spotkać oszustów oraz osoby niestabilne
go w aktywności seksualnej. Szybkość i bezpośred-
emocjonalnie, mogące prezentować różne trudności
niość w zawieraniu znajomości internetowych, a tak-
psychologiczne i seksualne.
że anonimowość w sieci mogą zniechęcać do zawie-
Badanie nie wykazało ogólnego związku między
rania znajomości w kontaktach bezpośrednich, które
osobami korzystajÄ…cymi z cyberseksu a osobami
zwykle wymagają więcej czasu i poświęcenia w celu
wykorzystującymi internet do celów komunikacyjnych
rozwijania relacji seksualnych. Internet może też być
i zawodowych w poszczególnych wymiarach tempe-
formą terapii dla osób nieśmiałych, o niskich umie-
ramentu i alienacji społecznej. Można zatem interpre-
jętnościach społecznych, należy jednak zaznaczyć,
tować powyższy wynik w taki sposób, że internet jest
że istnieje potencjalne ryzyko, że ta forma kontaktów
już w Polsce na tyle rozpowszechniony, że coraz więk-
seksualnych może prowadzić do uzależnienia od wir-
szy dostęp do niego nie selekcjonuje osób ze wzglę-
tualnej sieci [14 18, 30, 33]. Dlatego warto przestrzec
du na cechy użytkowników sieci. Wykazano jednak,
przed traktowaniem cyberseksu jako jedynego i głów- że istnieje różnica w jednym wymiarze  osoby pre-
nego sposobu zaspokojenia seksualnego.
ferujące internetową aktywność seksualną charakte-
Internet sprzyja zakładaniu  sieciowych masek
ryzują się większym poczuciem izolacji, które może
i kreowaniu wrażeniem [24, 32]  osoby przed moni- wzmacniać nieaprobowane zachowania społeczne.
www.seksuologia.med.pl 11
Seksuologia Polska 2008, tom 6, nr 1
Wynik ten jest zgodny z innymi badaniami na prezen- zana ze względu na konsekwencje w praktyce eduka-
towany temat [14] i ukazuje związek między poczu- cyjnej, poradnictwie seksuologicznym i promocji do-
ciem izolacji społecznej a potencjalnie większym ry- brostanu seksualnego, co jest zgodne z wytycznymi
zykiem uzależnienia od internetu w ogólności czy też wielu organizacji rządowych i pozarządowych promu-
cyberseksu w szczególe. jących szeroko rozumiane zdrowie seksualne [20, 21].
Mężczyz
ni wybierają najczęściej taki rodzaj sek- Praca prezentuje wyniki badań empirycznych, któ-
sualnej aktywności internetowej, która daje dostęp do re przeprowadzono w ramach pracy magisterskiej
wzrokowych bodz
ców seksualnych, kobiety natomiast napisanej pod kierunkiem prof. Lechosława Gapika
dążą do rozwijania więzi z rozmówcą, dzięki czemu w Zakładzie Promocji Zdrowia i Psychoterapii Uni-
mogą rozładować napięcia seksualne poprzez kon- wersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
takt i interakcje społeczne.
Piśmiennictwo
1. Hine C. Virtual methods and the sociology of cyber-social-scientific
Wnioski
knowledge. W: Hine C. (red.). Vitual methods. issues in social research
on the internet. Oxford, Berg 2005.
Celem przedstawionych w niniejszym artykule
2. Reips U-D. The methodology of internet-based experiments. W: Join-
son A.N., McKenna K.Y.A., Postmes T., Reips U-D. (red.). The Oxford
badań empirycznych było sprawdzenie, czy istnieją
handbook of internet psychology. Oxford University Press, Oxford 2007.
różnice w temperamencie i alienacji społecznej wśród
3. Reips U-D. Web-based methods. W: Eid M., Diener E. (red.). Handbo-
osób korzystających z cyberseksu oraz zbadanie form
ok of multimethod measurement in psychology. American Psycholo-
gical Association, Washington 2006.
aktywności seksualnej w internecie wśród kobiet
4. Gackenbach J. (red.). Psychology and the internet. Academic Press,
i mężczyzn. Hipotezy badawcze zweryfikowano
San Diego 1998.
w trakcie badań empirycznych wśród internautów.
5. Joinson A.N. Understanding the psychology of internet behaviour. Pal-
grave Macmillan, New York 2003.
Wyniki analizy statystycznej oraz analizy jakościowej
6. Joinson A.N., McKenna K.Y.A., Postmes T., Reips U-D (red.). The Oxford
pozwalają na sformułowanie następujących wniosków:
handbook of internet psychology. Oxford University Press, Oxford 2007.
" nie występują istotne różnice w nasileniu poszcze-
7. Morgan K., Brebbia C.A., Sanchez J., Voiskounsky A. (red.). Human
perspectives in the internet society: culture, psychology and gender.
gólnych cech temperamentu i ogólnego poziomu
WIT Press, Boston 2004.
alienacji społecznej między osobami korzystają-
8. Augustynek A. Psychologiczne aspekty korzystania z internetu.
cymi z sieci w celach zawodowych/komunikacyj- W: Haber L. Formowanie się społeczności informacyjnej na przykładzie
Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Tekst-Graf, Kraków 2003.
nych a osobami wybierajÄ…cymi cyberseks;
9. Cooper A., Griffin-Shelley E. Internet: the next sexual revolution.
" osoby korzystajÄ…ce z cyberseksu przypisujÄ… niskÄ…
W: Cooper A. (red.). Sex & the internet: a guidebook for clinicians.
nagradzającą wartość celom i przekonaniom, któ- Brunner-Routledge, New York 2002.
10. Cooper A., Sportolari L. Romance in cyberspace: understanding online
re są uznawane w społeczeństwie za wartościo-
attraction. Journal of Sex Education and Therapy 1997; 22: 7 14.
we oraz charakteryzują się większym poczuciem
11. Poprawa R. W pułapce internetu. Uzyskane: 25.09.2007.
izolacji; http://www.badania.psychologia.uni.wroc.pl/?type=artykul.
12. Aouil B. Psychologia pomocy on-line. Magraf s.c., Bydgoszcz 2004.
" mężczyz
ni wybierają częściej przeglądanie stron
13. Nobel N. Aesthetics and gratification: sexual practices in virtual envi-
erotycznych, natomiast kobiety preferujÄ… randki
ronment, 2006. Uzyskane: 25.09.2007. http://www.trinity.edu/adel-
z osobami poznanymi on-line oraz rozmowy o sek- wich/worlds/articles/trinity.nick.nobel.pdf.
14. Yellowlees P.M., Marks S. Problematic internet use or internet addic-
sie z nieznajomymi;
tion? Computers in human behaviour 2007; 23: 1447 1453.
" internet sprzyja i ułatwia przełamywanie tabu sek-
15. Griffith M. Sex addiction on the internet. Janus Head 2004; 7: 188 217.
sualnego i pokonuje bariery komunikacyjne
16. Augustynek A. Kryteria diagnostyczne rozpoznania zespołu uzależnie-
w obszarze seksualności; nia od internetu. Uzyskane: 25.09.2007. http://www.psycholo-
gia.net.pl/artykul.php?level=125.
" internet sprzyja kierowaniu wrażeniem, podawa-
17. Cooper A., Putnam D.A., Planchon L.A., Boies S.C. On-line sexual com-
niu nieprawdziwych informacji na swój temat i two-
pulsivity: getting tangled in the net. Sexual Addiction & Compulsivity
1999; 6: 79 104.
rzeniu fałszywych tożsamości.
18. Cooper A., Delmonico D.L., Burg R. Cybersex users, abusers, and com-
Na podstawie otrzymanych wyników możliwe sta-
pulsives: New findings and implications. Sexual Addiction & Compul-
ło się określenie niektórych cech osób preferujących sivity 2000; 7: 1 25
internetową aktywność seksualną. Zbadano także po- 19. Schneider J., Weiss R. Understanding addictive cybersex, 2007. Uzy-
skane: 25.09.2007. http://www.cybersexualaddiction.com/understan-
stawy zwolenników oraz przeciwników seksu interne-
ding.php.
towego. Jest to w Polsce początkowy etap dłuższych
20. Gazeta.pl. Pion internet Agora, 2007. Uzyskane: 05.05.2007.
http://serwisy.gazeta.pl/onas/1,30316,4192177.html.
badań nad czynnikami psychologicznymi osób korzy-
21. Starowicz L. Seks w sieci i nie tylko. Wydawnictwo Medyczne, Kraków
stających z seksu internetowego i powyższe badania
2002.
należy traktować jako głos w dyskusji nad aktywno-
22. Young K., Pistner M., O Mara J., Buchanan J. Cyber-disorders: the mental
health concern for the new millennium. CyberPsychology & Behavior
ścią seksualną w internecie. Dalsza eksploracja ba-
2000; 3: 475 479. Uzyskane: 25.09.2007. http://www.netaddic-
dawcza opisywanego fenomenu jest wysoce wska- tion.com/articles/cyberdisorders.htm.
12 www.seksuologia.med.pl
Kto korzysta z seksu internetowego w Polsce?
Dariusz Skowroński, Marika Nowicka, Kto korzysta z seksu internetowego w Polsce?
Kto korzysta z seksu internetowego w Polsce?
Kto korzysta z seksu internetowego w Polsce?
Kto korzysta z seksu internetowego w Polsce?
23. Ben-Ze ev A. Miłość w sieci. Internet i emocje. Wydawnictwo Rebis, 29. Kmiecik-Baran K. Poczucie alienacji. Treść i charakterystyka psychome-
Poznań 2005. tryczna. Przegląd psychologiczny 1993; 4: 461 480.
30. Young K. Internet addiction: evaluation and treatment. Student Bri-
24. Wallace P. Psychologia internetu. Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2003.
tish Medical Journal 1999; 7: 351 352.
25. Nowicka M. Psychospołeczne uwarunkowania korzystania z seksu in-
31. Young K. Internet addiction test (IAT). Center for internet addiction.
ternetowego u osób w okresie wczesnej dorosłości. Niepublikowana
Uzyskane: 25.09.07. http://www.netaddiction.com/resources/inter-
praca magisterska, 2006.
net_addiction_test.htm.
26. Strelau J. Psychologia temperamentu. PWN, Warszawa 2002.
32. Argyle M. Psychologia stosunków międzyludzkich. PWN, Warszawa
27. Strelau J. Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 2, rozdz. Tempe- 2001.
rament. GWP, Gdańsk 2000.
33. Jakubik A. Zespół uzależnień od internetu (ZUI). Internet addiction syn-
28. Strelau J. Temperament i inteligencja. PWN, Warszawa 1992. drome (IAS), 2001. W: http://www.psychologia.edu.pl/(Jakubik).
www.seksuologia.med.pl 13