Jak ocenić bank? 1 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Co wpÅ‚ywa na wybór banku? Oferowane produkty i usÅ‚ugi Koszty operacji bankowych Spodziewana wysokość dochodu Renoma, znana marka banku Poczucie bezpieczeÅ„stwa Korzystna lokalizacja Rekomendacje rodziny i znajomych 2 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Kiedy można stracić pieniÄ…dze wpÅ‚acone do banku? Kradzież z rachunku jeżeli nie udostÄ™pniliÅ›my zÅ‚odziejowi kodu PIN, hasÅ‚a do rachunku, Napad na bank NIE zgÅ‚osiliÅ›my natychmiast kradzież karty Napad hakerski gdyż, wszelkie zobowiÄ…zania banku PrzejÄ™cie banku NIE przejmowanego przechodzÄ… na bank przez inny bank przejmujÄ…cy Bankructwo, można stracić część pieniÄ™dzy TAK upadÅ‚ość banku 3 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Jak samodzielnie sprawdzić czy bank jest narażony na upadÅ‚ość? Zebrać informacje pozwalajÄ…ce ocenić zagrożenia (1) Przeanalizować zebrane informacje (2) WyciÄ…gnąć wnioski (3) 4 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Gromadzenie informacji o banku (1) Jakie sÄ… zródÅ‚a zagrożeÅ„? ZewnÄ™trzne, WewnÄ™trzne, na które bank nie ma wpÅ‚ywu wynikajÄ…ce z dziaÅ‚alnoÅ›ci banku m.in.: m.in.: Øð utrata wypÅ‚acalnoÅ›ci Øð zÅ‚a sytuacja w gospodarce Øð utrata pÅ‚ynnoÅ›ci Øð kryzys krajowy lub Å›wiatowy Øð wysokie koszty dziaÅ‚ania Øð duża konkurencja na rynku Øð zÅ‚a jakość udzielonych kredytów Øð zÅ‚a sytuacja wÅ‚aÅ›ciciela banku Øð niskie kompetencje kierownictwa Øð problemy z pozyskaniem i/lub pracowników banku Å›rodków na zapewnienie Øð zÅ‚a opinia na rynku pÅ‚ynnoÅ›ci Øð brak doÅ›wiadczenia na rynku Øð przestÄ™pstwa, oszustwa, nadużycia 5 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Gromadzenie informacji o banku (1) Gdzie szukać informacji o: zagrożeniach zewnÄ™trznych zagrożeniach wewnÄ™trznych dane o sytuacji ekonomiczno- sprawozdania finansowe " dostÄ™pne w banku, na stronach www finansowej sektora bankowego " publikowane w Monitorze Polskim B zamieszczane m.in. na stronach: lub Monitorze Spółdzielczym " www.bfg.pl (w zakÅ‚adce publikacje i analizy media (prasa, telewizja, informacyjne BFG) " www.knf.gov.pl (w zakÅ‚adce publikacje portale internetowe) nadzoru bankowego) rankingi, ratingi, rekomendacje ekspertów i uznanych instytucji media (prasa, telewizja, informacyjne ratingowych portale internetowe) porównywanie zachowaÅ„ banku na tle komunikaty, rekomendacje i prognozy konkurencji ekspertów banki gieÅ‚dowe raporty bieżące alerty zamieszczane m.in. na stronie " www.knf.gov.pl (w zakÅ‚adce ostrzeżenia publiczne) 6 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Gromadzenie informacji o banku (1) Banki majÄ… obowiÄ…zek ujawniać informacje na temat swojej sytuacji ekonomiczno-finansowej na podstawie: Art. 70 ustawy o rachunkowoÅ›ci Art. 111 ustawy - Prawo bankowe Art. 38 b. ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym 7 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Analiza zgromadzonych informacji (2) Analiza sprawozdaÅ„ Analiza informacji finansowych pozasprawozdawczych analiza wstÄ™pna analiza uzupeÅ‚niajÄ…ca obejmuje wydarzenia, które nie majÄ… obecnie bezpoÅ›redniego wpÅ‚ywu na analiza wskaznikowa sprawozdawczość, ale mogÄ… okreÅ›lać kierunek zmian sytuacji ekonomiczno- finansowej banku w przyszÅ‚oÅ›ci Interpretacja wyników analizy 8 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Analiza sprawozdaÅ„ finansowych (2.1) Podstawowe elementy sprawozdania finansowego Bilans Øð aktywa, tj. majÄ…tek banku (w tym: udzielone kredyty, czyli należnoÅ›ci banku oraz Å›rodki trwaÅ‚e) Øð pasywa, tj. zródÅ‚a finansowania majÄ…tku (w tym: kapitaÅ‚y oraz zobowiÄ…zania, czyli m.in. przyjÄ™te depozyty) Rachunek zysków i strat (w tym: przychody i koszty) Rachunek przepÅ‚ywów pieniężnych 9 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Analiza sprawozdaÅ„ finansowych (2.1) Bilans - wybrane pozycje Aktywa Pasywa Kasa, Å›rodki w Banku Centralnym ZobowiÄ…zania wobec Banku Centralnego NależnoÅ›ci od Banków ZobowiÄ…zania wobec banków Kredyty i pożyczki ZobowiÄ…zania wobec klientów Papiery wartoÅ›ciowe KapitaÅ‚ zakÅ‚adowy / Fundusz udziaÅ‚owy WartoÅ›ci niematerialne i prawne PozostaÅ‚e kapitaÅ‚y Rzeczowe aktywa trwaÅ‚e Wynik finansowy Aktywa razem Pasywa razem 10 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Analiza sprawozdaÅ„ finansowych (2.1) Rachunek zysków i strat (RZiS) wybrane pozycje Ważne informacje: Przychody ogółem " pozycje rachunku zysków i strat wykazywane sÄ… Koszty ogółem, w tym: w cyklu rocznym (narastajÄ… wraz z upÅ‚ywem roku) Koszty dziaÅ‚ania banku " najważniejsze pozycje zostaÅ‚y przedstawione Amortyzacja pogrubionÄ… czcionkÄ…, Wynik z tytuÅ‚u odsetek " pozycje przychodów wpÅ‚ywajÄ… na zwiÄ™kszenie Wynik z tytuÅ‚u prowizji wyniku finansowego, a pozycje kosztów na Wynik dziaÅ‚alnoÅ›ci bankowej zmniejszenie [pomimo, że w rachunku zysków PozostaÅ‚e przychody operacyjne i strat nie zawsze koszty pokazywane sÄ… ze PozostaÅ‚e koszty operacyjne znakiem (-)] Różnica rezerw i aktualizacji " pozycje wyników mogÄ… przyjmować zarówno Wynik dziaÅ‚alnoÅ›ci operacyjnej wartość dodatniÄ… korzystnÄ… dla banku, Wynik finansowy brutto jak i ujemnÄ… niekorzystnÄ…, Podatek dochodowy " dodatnia wartość pozycji różnica rezerw Wynik finansowy netto i aktualizacji wartoÅ›ci powoduje zmniejszenie wyniku finansowego. 11 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Analiza sprawozdaÅ„ finansowych (2.1) Rachunek przepÅ‚ywów pieniężnych wybrane pozycje I. Zysk (strata) netto Ważne informacje: II. Korekty razem, w tym: Amortyzacja " Zaprezentowana zostaÅ‚a Zmiana stanu rezerw metoda poÅ›rednia A Zmiana stanu dÅ‚użnych papierów wartoÅ›ciowych sporzÄ…dzenia rachunku Zmiana stanu należnoÅ›ci przepÅ‚ywów pieniężnych Zmiana stanu zobowiÄ…zaÅ„ VIII.PrzepÅ‚ywy pieniężne netto z dziaÅ‚alnoÅ›ci operacyjnej (I +/- II) " W rachunku przepÅ‚ywów I. WpÅ‚ywy, w tym: pieniężnych prezentowane sÄ… Zbycie inwestycyjnych papierów wartoÅ›ciowych przepÅ‚ywy z dziaÅ‚alnoÅ›ci Zbycie Å›rodków trwaÅ‚ych operacyjnej, inwestycyjnej i B IV. WypÅ‚ywy, w tym: finansowej Nabycie inwestycyjnych papierów wartoÅ›ciowych Nabycie Å›rodków trwaÅ‚ych " Rachunek przepÅ‚ywów VII.PrzepÅ‚ywy pieniężne netto z dziaÅ‚alnoÅ›ci inwestycyjnej (I - II) pieniężnych pokazuje jakimi C PrzepÅ‚ywy pieniężne netto z dziaÅ‚alnoÅ›ci finansowej Å›rodkami pieniężnymi bank dysponowaÅ‚ w danym okresie D PrzepÅ‚ywy pieniężne netto razem (A+/-B+/-C) sprawozdawczym, jakie byÅ‚y E Bilansowa zmiana stanu Å›rodków pieniężnych zródÅ‚a ich pochodzenia i w jak F Åšrodki pieniężne na poczÄ…tek okresu sposób Å›rodki te zostaÅ‚y zagospodarowane. G Åšrodki pieniężne na koniec okresu (F+/-D) 12 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Analiza sprawozdaÅ„ finansowych (2.1) Przedstawione elementy sprawozdania finansowego majÄ… charakter poglÄ…dowy i zostaÅ‚y uproszczone do celów niniejszej prezentacji. UkÅ‚ad bilansu, rachunku zysków i strat oraz rachunku przepÅ‚ywów pieniężnych mogÄ… różnić siÄ™ od zaprezentowanych. Różnice mogÄ… wynikać z: Øð odmiennego doboru prezentowanych informacji w poszczególnych bankach (przepisy okreÅ›lajÄ… minimalny zakres informacji, które bank musi ujawnić), Øð stosowania odmiennych zasad sprawozdawczoÅ›ci finansowej (krajowe lub miÄ™dzynarodowe), Øð obowiÄ…zków informacyjnych naÅ‚ożonych na bank (banki gieÅ‚dowe muszÄ… ujawnić wiÄ™cej informacji), Øð różnic w metodzie sporzÄ…dzenia sprawozdania (np. rachunek przepÅ‚ywów pieniężnych może być sporzÄ…dzony metodÄ… poÅ›redniÄ… lub bezpoÅ›redniÄ…). 13 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Analiza sprawozdaÅ„ finansowych (2.1.1) analiza wstÄ™pna analiza pionowa (statyczna) analiza pozioma (dynamiczna) dotyczy jednego okresu analiza zmian w czasie obejmuje ocenÄ™ relacji poszczególnych obejmuje ocenÄ™ zmiany tego elementów sprawozdania np.: samego elementu sprawozdania " udziaÅ‚ majÄ…tku trwaÅ‚ego lub należnoÅ›ci na przestrzeni kilku miesiÄ™cy, w sumie aktywów kwartałów lub lat " udziaÅ‚ kapitaÅ‚u lub zobowiÄ…zaÅ„ w sumie wyniki mogÄ… być prezentowane pasywów w ujÄ™ciu wartoÅ›ciowym lub " udziaÅ‚ poszczególnych zródeÅ‚ procentowym przychodów i kosztów w wyniku finansowym wyniki mogÄ… być prezentowane w ujÄ™ciu procentowym PowiÄ…zanie wyników analizy pionowej i poziomej pozwala na identyfikacjÄ™ przyczyn i konsekwencji zmian jakie miaÅ‚y miejsce w analizowanym przedziale czasowym 14 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Analiza sprawozdaÅ„ finansowych (2.1.1) Co może wskazywać na zÅ‚Ä… lub pogarszajÄ…cÄ… siÄ™ sytuacjÄ™ banku? (nie dotyczy banków rozpoczynajÄ…cych dziaÅ‚alność) Stwierdzone w analizie pionowej Stwierdzone w analizie poziomej Øð obniżanie siÄ™ kwoty kapitałów wÅ‚asnych Øð wystÄ™powanie straty (wysoka relacja straty do kapitałów wÅ‚asnych banku) Øð obniżanie siÄ™ kwoty przychodów Øð wysoki udziaÅ‚ kosztów w wyniku Øð wzrost kwoty kosztów finansowym Øð obniżanie siÄ™ kwoty wyniku finansowego Øð niski udziaÅ‚ kapitałów wÅ‚asnych w sumie Øð wzrost kwoty należnoÅ›ci zagrożonych bilansowej Øð gwaÅ‚towne zmiany kwoty depozytów Øð ujemne przepÅ‚ywy Å›rodków pieniężnych z dziaÅ‚alnoÅ›ci operacyjnej Øð gwaÅ‚towne obniżanie siÄ™ kwoty aktywów trwaÅ‚ych Øð dodatnie przepÅ‚ywy Å›rodków pieniężnych z dziaÅ‚alnoÅ›ci inwestycyjnej Øð gwaÅ‚towny spadek kwoty zobowiÄ…zaÅ„ wobec banków 15 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Analiza sprawozdaÅ„ finansowych (2.1.2) analiza wskaznikowa stanowi pogÅ‚Ä™bienie analizy wstÄ™pnej Spojrzenie na bank z punktu widzenia konkretnego obszaru podstawowe obszary ważne w ocenie banku wypÅ‚acalność pÅ‚ynność jakość portfela kredytowego efektywność dziaÅ‚ania banku 16 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Analiza sprawozdaÅ„ finansowych (2.1.2) WypÅ‚acalność Ocenie poddawana jest wielkość funduszy wÅ‚asnych jakie posiada bank w relacji do ponoszonego przez niego ryzyka Minimalna wysokość funduszy wÅ‚asnych wynosi: równowartość 5 mln euro w banku komercyjnym (paÅ„stwowym lub w formie spółki akcyjnej) równowartość 1 mln euro w zrzeszonym banku spółdzielczym 17 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Analiza sprawozdaÅ„ finansowych (2.1.2) WypÅ‚acalność Podstawowy wskaznik to: fundusze wÅ‚asne + kapitaÅ‚ krótkoterminowy = x 100% współczynnik wypÅ‚acalnoÅ›ci 12,5 x caÅ‚kowity wymóg kapitaÅ‚owy Współczynnik wypÅ‚acalnoÅ›ci w banku musi przyjmować wartość co najmniej 8%, a w banku rozpoczynajÄ…cym dziaÅ‚alność operacyjnÄ…: " 15% w pierwszym roku dziaÅ‚alnoÅ›ci, " 12% w drugim roku dziaÅ‚alnoÅ›ci. 18 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Analiza sprawozdaÅ„ finansowych (2.1.2) PÅ‚ynność (1) Analiza tego obszaru pokazuje czy bank jest w stanie na bieżąco regulować swoje zobowiÄ…zania. Ocenie poddawany jest bilans pod wzglÄ™dem: Øð dopasowania terminów i kwot spÅ‚acanych przez klientów kredytów (aktywa) i wypÅ‚acanych klientom depozytów (pasywa) Øð relacji w jakiej kapitaÅ‚ i zobowiÄ…zania dÅ‚ugoterminowe pokrywajÄ… aktywa niepÅ‚ynne banku (np. Å›rodki trwaÅ‚e) 19 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Analiza sprawozdaÅ„ finansowych (2.1.2) PÅ‚ynność (2) Podstawowe miary pÅ‚ynnoÅ›ci to: Luka pÅ‚ynnoÅ›ci, której wartość minimalna powinna wynosić 0 Luka pÅ‚ynnoÅ›ci krótkoterminowej = (suma wartoÅ›ci podstawowej i uzupeÅ‚niajÄ…cej rezerwy pÅ‚ynnoÅ›ci w dniu sprawozdawczym) (wartość Å›rodków obcych niestabilnych) Współczynnik pÅ‚ynnoÅ›ci krótkoterminowej, którego wartość minimalna powinna wynosić 1 suma wartoÅ›ci podstawowej i uzupeÅ‚niajÄ…cej rezerwy pÅ‚ynnoÅ›ci w dniu sprawozdawczym Współczynnik pÅ‚ynnoÅ›ci krótkoterminowej = wartość Å›rodków obcych niestabilnych Współczynnik pokrycia aktywów niepÅ‚ynnych funduszami wÅ‚asnymi, którego wartość minimalna powinna wynosić 1 20 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Analiza sprawozdaÅ„ finansowych (2.1.2) Jakość portfela kredytowego (należnoÅ›ci) Analiza jakoÅ›ci portfela daje wiedzÄ™ na temat relacji kredytów, które nie sÄ… prawidÅ‚owo obsÅ‚ugiwane (spÅ‚acane) przez klientów do sumy wszystkich kredytów udzielonych przez bank. Podstawowe wskazniki to: UdziaÅ‚ należnoÅ›ci zagrożonych w należnoÅ›ciach ogółem UdziaÅ‚ należnoÅ›ci z rozpoznanÄ… utratÄ… wartoÅ›ci w należnoÅ›ciach ogółem Korzystna jest jak najniższa wartość tych relacji 21 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Analiza sprawozdaÅ„ finansowych (2.1.2) Efektywność dziaÅ‚ania Analiza tego obszaru daje wiedzÄ™ m.in. na temat relacji ponoszonych kosztów dziaÅ‚ania do wyniku osiÄ…gniÄ™tego z dziaÅ‚alnoÅ›ci banku oraz na temat rentownoÅ›ci banku rozumianej jako stosunek wyniku finansowego do sumy bilansowej czy kapitałów wÅ‚asnych banku. Podstawowe wskazniki to: ROA (wskaznik zwrotu z aktywów) wynik finansowy = jaki procent majÄ…tku pokrywa wynik finansowy z danego okresu aktywa ogółem ROE (wskaznik zwrotu z kapitaÅ‚u wÅ‚asnego) wynik finansowy jaki procent kapitaÅ‚u wÅ‚asnego pokrywa wynik finansowy z danego okresu = fundusze wÅ‚asne Korzystna jest jak najwyższa wartość tych relacji koszty dziaÅ‚ania obciążenie wyniku z dziaÅ‚alnoÅ›ci bankowej kosztami dziaÅ‚ania = wskaznik < 100% oznacza koszty niższe od wyniku, wynik z dziaÅ‚alnoÅ›ci bankowej im mniejsza wartość tego wskaznika tym lepiej dla banku 22 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Analiza sprawozdaÅ„ finansowych (2.1.2) Jak prawidÅ‚owo ocenić wskazniki banku? W ocenie wskazników z obszaru wypÅ‚acalnoÅ›ci i pÅ‚ynnoÅ›ci pomocne sÄ… normy jakie banki muszÄ… przestrzegać zgodnie z wymogami prawa (ustawÄ… Prawo bankowe, uchwaÅ‚ami nadzoru finansowego) Wskazniki z obszaru jakoÅ›ci należnoÅ›ci i efektywnoÅ›ci można ocenić porównujÄ…c ich wielkość np. do Å›rednich wielkoÅ›ci w sektorze banków komercyjnych i spółdzielczych stosowanych odpowiednio w zależnoÅ›ci od tego z jakiego sektora jest oceniany bank Åšrednie wartoÅ›ci wskazników wykorzystywanych przy ocenie banków podawane sÄ… np. w opracowaniach KNF i BFG publikowanych na stronach internetowych tych instytucji, ważne jest, aby wykorzystywać do porównaÅ„ jak najaktualniejsze Å›rednie 23 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Analiza sprawozdaÅ„ finansowych (2.1.2) Co może wskazywać na zÅ‚Ä… lub pogarszajÄ…cÄ… siÄ™ sytuacjÄ™ banku? (nie dotyczy banków rozpoczynajÄ…cych dziaÅ‚alność) Stwierdzone w analizie wskaznikowej Øð współczynnik wypÅ‚acalnoÅ›ci niespeÅ‚niajÄ…cy wymogów prawa Øð miary pÅ‚ynnoÅ›ci niespeÅ‚niajÄ…ce wymogów prawa Øð ujemne lub bliskie zera wskazniki rentownoÅ›ci (np. ROA, ROE) Øð przekraczajÄ…ce 100% lub bliskie tej wartoÅ›ci wskazniki obciążenia (np. C/I) Øð gorsze niż Å›rednie w sektorze wskazniki jakoÅ›ci należnoÅ›ci Øð pogarszanie siÄ™ relacji straty skumulowanej do kapitałów wÅ‚asnych banku Øð obserwowane pogarszanie siÄ™ wskazników w analizowanym przedziale czasowym 24 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Analiza sprawozdaÅ„ finansowych (2.1.3) PrzykÅ‚ad: A = B = struktura zm iana zm iana 31.12.2005 r. 31.12.2006 r. Wys zcze gólnienie A B B/A B-A w tys. zÅ‚ w % w tys. zÅ‚ Kasa, Å›rodki w Banku Centralnym 1 017 903 1,90% 1,50% -11,21% -114,00 NależnoÅ›ci od Banków 16 500 15 751 30,80% 26,09% -4,54% -749,00 Kredyty i pożyczki 23 312 35 572 43,52% 58,93% 52,59% 12 260,00 Papiery w artoÅ›ciow e 8 761 2 064 16,35% 3,42% -76,44% -6 697,00 WartoÅ›ci niematerialne i praw ne 393 314 0,73% 0,52% -20,10% -79,00 Rzeczow e aktyw a trw aÅ‚e 3 588 5 763 6,70% 9,55% 60,62% 2 175,00 Aktyw a razem 53 571 60 367 100,00% 100,00% 12,69% 6 796,00 Zobow iÄ…zania w obec Banku Centralnego 0 0 0,00% 0,00% - 0,00 Zobow iÄ…zania w obec Banków 1 984 112 3,70% 0,19% -94,35% -1 872,00 Zobow iÄ…zania w obec klientów 43 667 50 789 81,51% 84,13% 16,31% 7 122,00 KapitaÅ‚ zakÅ‚adow y / Fundusz udziaÅ‚ow y 1 200 1 340 2,24% 2,22% 11,67% 140,00 PozostaÅ‚e kapitaÅ‚y 5 542 6 720 10,35% 11,13% 21,26% 1 178,00 Wynik finansow y 1 178 1 406 2,20% 2,33% 19,35% 228,00 Pasyw a razem 53 571 60 367 100,00% 100,00% 12,69% 6 796,00 Øð w zaprezentowanym przykÅ‚adzie kolumna struktura to przykÅ‚ad analizy pionowej, a kolumna zmiana poziomej, Øð po poÅ‚Ä…czeniu wyników analizy poziomej i pionowej możemy m.in. stwierdzić, że w 2006 r.: " o 12 260 tys. zÅ‚ wzrosÅ‚a kwota kredytów i pożyczek, przy wzroÅ›cie sumy bilansowej o 6 796 tys. zÅ‚ " przyrost kwoty kredytów nie wynikaÅ‚ wyÅ‚Ä…cznie z pozyskania przez bank nowych Å›rodków (depozyty klientów wzrosÅ‚y o 7 122 tys. zÅ‚), ale byÅ‚ też wynikiem zmiany sposobu inwestowania Å›rodków dotychczas posiadanych " nastÄ…piÅ‚a zmiana struktury aktywów, bank sprzedaÅ‚ część posiadanych papierów wartoÅ›ciowych i zainwestowaÅ‚ otrzymane Å›rodki w kredyty (udziaÅ‚ papierów wartoÅ›ciowych w sumie bilansowej zmniejszyÅ‚ siÄ™ z 16,35% w 2005 r. do 3,42% w 2006 r.) " wzrosÅ‚y fundusze wÅ‚asne (bank przekazaÅ‚ na zwiÄ™kszenie funduszy caÅ‚y zysk z 2005 r., a dodatkowo pozyskaÅ‚ nowych udziaÅ‚owców) 25 Bankowy Fundusz Gwarancyjny AKTYWA PASYWA Analiza sprawozdaÅ„ finansowych (2.1.3) A teraz spróbujmy ocenić wpÅ‚yw zmian widocznych w bilansie na wyniki banku Øð widoczny jest wzrost wyniku z tytuÅ‚u 31.12.2005 r. 31.12.2006 r. zm iana Wyszczególnienie odsetek oraz z tytuÅ‚u prowizji w tys. zÅ‚ w % Øð wyniki te majÄ… duży wpÅ‚yw na wynik Wynik z tytuÅ‚u odsetek 2 833 3 707 30,85% dziaÅ‚alnoÅ›ci bankowej wiÄ™c i ten Wynik z tytuÅ‚u prow izji 1 765 1 856 5,16% roÅ›nie Wynik z operacji finansow ych i pozycji w ymiany 96 30 -68,75% Øð rosnÄ… także koszty dziaÅ‚ania (np. Wynik dziaÅ‚alnoÅ›ci bankow ej 4 694 5 593 19,15% wynagrodzenia pracowników), ale PozostaÅ‚e przychody operacyjne 301 330 9,63% stopieÅ„ tego wzrostu ocenimy PozostaÅ‚e koszty operacyjne 114 132 15,79% w analizie wskaznikowej Koszty dziaÅ‚ania banku 3 296 3 510 6,49% Øð Amortyzacja 280 347 23,93% zmianie ulega pozycja różnica Różnica rezerw i aktualizacji -149 198 - rezerw i aktualizacji , jej dodatni znak w 2007 r. Å›wiadczy Wynik finansow y brutto 1 454 1 736 19,39% o przewadze rezerw utworzonych Podatek dochodow y 276 330 19,00% nad rozwiÄ…zanymi Wynik finansow y netto 1 178 1 406 19,35% Øð wzrost wyników byÅ‚ skutkiem zmiany strategii banku z ostrożniejszej, ale przynoszÄ…cej mniejsze zyski na bardziej ryzykownÄ…, lecz również bardzie zyskownÄ… Øð kredyty i pożyczki sÄ… obarczone wiÄ™kszym ryzykiem niż papiery wartoÅ›ciowe Skarbu PaÅ„stwa np. obligacje (zakÅ‚adamy, że takie bank posiadaÅ‚) Øð cenÄ… jakÄ… bank ponosi za dodatkowe ryzyko jest m.in. wzrost rezerw celowych na należnoÅ›ci niespÅ‚acane przez klientów (dodatnia różnica rezerw i aktualizacji przyczynia siÄ™ do zmniejszenia wyniku finansowego o 198 tys. zÅ‚) Øð wynik finansowy banku roÅ›nie, wiÄ™c na podstawie dotychczasowej analizy zmianÄ™ strategii można ocenić jako korzystnÄ… 26 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Rachunek zysków i strat Analiza sprawozdaÅ„ finansowych (2.1.3) Zobaczmy jak bank dziaÅ‚aÅ‚ w kolejnym roku& B = C = s truk tura zm iana zm iana 31.12.2006 r. 31.12.2007 r. Wys zcze gólnie nie B C C/B C-B w tys. zÅ‚ w % w tys. zÅ‚ Kasa, Å›rodki w Banku Centralnym 903 754 1,50% 1,22% -16,50% -149,00 NależnoÅ›ci od Banków 15 751 3 426 26,09% 5,55% -78,25% -12 325,00 Kredyty i pożyczki 35 572 48 249 58,93% 78,14% 35,64% 12 677,00 Papiery w artoÅ›ciow e 2 064 3 235 3,42% 5,24% 56,73% 1 171,00 WartoÅ›ci niematerialne i praw ne 314 423 0,52% 0,69% 34,71% 109,00 Rzeczow e aktyw a trw aÅ‚e 5 763 5 659 9,55% 9,16% -1,80% -104,00 Aktyw a razem 60 367 61 746 100,00% 100,00% 2,28% 1 379,00 Zobow iÄ…zania w obec Banku Centralnego 0 0 0,00% 0,00% - 0,00 Zobow iÄ…zania w obec Banków 112 7 056 0,19% 11,43% 6200,00% 6 944,00 Zobow iÄ…zania w obec klientów 50 789 45 963 84,13% 74,44% -9,50% -4 826,00 KapitaÅ‚ zakÅ‚adow y / Fundusz udziaÅ‚ow y 1 340 1 286 2,22% 2,08% -4,03% -54,00 PozostaÅ‚e kapitaÅ‚y 6 720 6 720 11,13% 10,88% 0,00% 0,00 Wynik finansow y 1 406 721 2,33% 1,17% -48,72% -685,00 Pasyw a razem 60 367 61 746 100,00% 100,00% 2,28% 1 379,00 Øð w 2007 r. kontynuowana byÅ‚a strategia zapoczÄ…tkowana w 2006 r. Øð kwota kredytów i pożyczek wzrosÅ‚a o 12 677 tys. zÅ‚, a jej udziaÅ‚ w sumie bilansowej na koniec 2007 r. wyniósÅ‚ 78,14% Øð aby umożliwić wzrost kwoty kredytów bank zlikwidowaÅ‚ swoje lokaty w innych bankach (aktywa - należnoÅ›ci od banków) oraz pozyskaÅ‚ Å›rodki pieniężne w postaci pożyczek od banków (pasywa - zobowiÄ…zania wobec banków) Øð rozwijajÄ…c dziaÅ‚alność kredytowÄ… bank zaniedbaÅ‚ klientów zakÅ‚adajÄ…cych lokaty (w 2007 r. nastÄ…piÅ‚o zmniejszenie zobowiÄ…zaÅ„ wobec klientów o 4 626 tys. zÅ‚, tj. o 9,50%) Øð niepokojÄ…cy jest brak wzrostu funduszy wÅ‚asnych banku caÅ‚y zysk za 2006 r. bank wypÅ‚aciÅ‚ w postaci dywidendy 27 Bankowy Fundusz Gwarancyjny AKTYWA PASYWA Analiza sprawozdaÅ„ finansowych (2.1.3) & oraz jak zmieniÅ‚y siÄ™ jego wyniki: 31.12.2006 r. 31.12.2007 r. zm iana Øð nadal utrzymuje siÄ™ wzrost : Wys zczególnie nie w tys. zÅ‚ w % " wyniku z tytuÅ‚u odsetek Wynik z tytuÅ‚u odsetek 3 707 3 991 7,66% " wyniku z tytuÅ‚u prowizji Wynik z tytuÅ‚u prow izji 1 856 1 912 3,02% Wynik z operacji finansow ych i pozycji w ymiany 30 26 -13,33% " wyniku dziaÅ‚alnoÅ›ci bankowej Wynik dziaÅ‚alnoÅ› ci bankow ej 5 593 5 929 6,01% Øð natomiast jednoczesny szybszy` PozostaÅ‚e przychody operacyjne 330 345 4,55% wzrost: PozostaÅ‚e koszty operacyjne 132 169 28,03% Kos zty dziaÅ‚ania banku 3 510 3 899 11,08% " kosztów dziaÅ‚ania Amortyzacja 347 350 0,86% Różnica re ze rw i aktualizacji 198 966 387,88% " różnicy rezerw i aktualizacji Wynik finansow y brutto 1 736 890 -48,73% przyczynia siÄ™ do zmniejszenia Podatek dochodow y 330 169 19,00% wyniku finansowego Wynik finans ow y ne tto 1 406 721 -48,73% Øð w 2007 r. tempo wzrostu wyniku dziaÅ‚alnoÅ›ci bankowej byÅ‚o niższe niż w 2006 r., ponieważ bank pozyskiwaÅ‚ Å›rodki finansowe na udzielanie kredytów z droższych zródeÅ‚ niż rok wczeÅ›niej, Øð koszty dziaÅ‚ania banku rosÅ‚y w szybszym tempie niż wynik dziaÅ‚alnoÅ›ci bankowej Øð zmiana profilu dziaÅ‚alnoÅ›ci na bardziej ryzykowny doprowadziÅ‚a do pogorszenia jakoÅ›ci należnoÅ›ci banku, o czym Å›wiadczy gwaÅ‚towny wzrost pozycji różnica rezerw i aktualizacji (przewaga rezerw utworzonych nad rozwiÄ…zanymi przyczyniÅ‚a siÄ™ do zmniejszenia wyniku finansowego o 966 tys. zÅ‚) Øð na skutek wzrostu kosztów dziaÅ‚ania, zwiÄ™kszenia rezerw oraz zmniejszenia tempa wzrostu wyników z poszczególnych segmentów dziaÅ‚alnoÅ›ci, wynik finansowy banku byÅ‚ w 2007 r. niższy od wyniku osiÄ…ganego w dwóch poprzednich latach Øð na podstawie dotychczasowej analizy można stwierdzić, że rozwijanie w 2007 r. ryzykownej strategii przestaÅ‚o być dla banku korzystne ryzyko prowadzonej dziaÅ‚alnoÅ›ci wzrosÅ‚o, a wyniki finansowe sÄ… niższe niż w 2005 r. i 2006 r. 28 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Rachunek zysków i strat Analiza sprawozdaÅ„ finansowych (2.1.3) Teraz policzmy i zinterpretujmy wybrane wskazniki ROA netto = wynik finansowy netto/suma bilansowa Obciążenie wyniku dziaÅ‚alnoÅ›ci bankowej kosztami dziaÅ‚ania = koszty dziaÅ‚ania / wynik dziaÅ‚alnoÅ›ci bankowej Obciążenie wyniku dziaÅ‚alnoÅ›ci bankowej różnicÄ… rezerw i aktualizacji = różnica rezerw i aktualizacji / wynik dziaÅ‚aln. bankowej Wyszczególnienie 31.12.2005 r. 31.12.2006 r. 31.12.2007 r. Wynik dziaÅ‚alnoÅ›ci bankow ej 4 694 5 593 5 929 Koszty dziaÅ‚ania banku 3 296 3 510 3 899 Różnica rezerw i aktualizacji -149 198 966 Wynik finansow y netto 1 178 1 406 721 Suma bilansow a 53571 60 367 61 746 ROA netto 2,20% 2,33% 1,17% Obciążenie w dzb. kosztami dziaÅ‚ania 70,22% 62,76% 65,76% Obciążenie w dzb.różnicÄ… rezerw i aktualizacji -3,17% 3,54% 16,29% w spółczynnik w ypÅ‚acalnoÅ›ci * 20,33% 15,73% 10,77% * wyliczony współczynnik wypÅ‚acalnoÅ›ci podawany jest przez banki w sprawozdaniach Øð w 2006 r. wskaznik zwrotu z aktywów ROA netto roÅ›nie (poprawia siÄ™), a nastÄ™pnie w 2007 r. obniża siÄ™ do poziomu niższego niż w 2005 r. oznacza to, że w 2006 r. wzrost sumy bilansowej przyczynia siÄ™ do wzrostu zysku, ale w 2007 r. dalszy rozwój dziaÅ‚alnoÅ›ci powoduje szybsze tempo wzrostu kosztów niż przychodów i efektywność dziaÅ‚alnoÅ›ci ulega obniżeniu Øð w 2006 r. także obciążenie wyniku dziaÅ‚alnoÅ›ci bankowej kosztami dziaÅ‚ania ulegÅ‚o poprawie (zmniejszyÅ‚o siÄ™), lecz w kolejnym roku realizacji ryzykownej strategii ponownie wzrosÅ‚o Øð z powodu udzielenia kredytów nierzetelnym klientom bank musiaÅ‚ utworzyć rezerwy, które zarówno w 2006 r., jak i 2007 r. obniżyÅ‚y wyniki finansowe banku Øð zmiana strategii na bardziej ryzykownÄ… widoczna jest także w sukcesywnym zmniejszaniu wartoÅ›ci współczynnika wypÅ‚acalnoÅ›ci 29 Bankowy Fundusz Gwarancyjny w % w tys. zÅ‚ Analiza sprawozdaÅ„ finansowych (2.1.3) Podsumowanie: Øð na podstawie analizy pionowej i poziomej możliwe byÅ‚o zaobserwowanie zmiany strategii banku z ostrożnej na bardziej ryzykownÄ… oraz ocena wpÅ‚ywu tej zmiany na wyniki banku Øð dodanie analizy wskaznikowej umożliwiÅ‚o porównanie banku w czasie (m.in. ocenÄ™ czy wzrost sumy bilansowej skutkuje proporcjonalnym wzrostem wyników oraz czy koszty i przychody rosnÄ… w tym samym tempie) Kolejnym krokiem jest sprawdzenie jak ksztaÅ‚tujÄ… siÄ™ wskazniki banku na tle innych banków z tego samego sektora: Øð po porównaniu ze Å›rednimi Wyszczególnie nie 31.12.2005 r. 31.12.2006 r. 31.12.2007 r. wartoÅ›ciami widoczne jest, że Bank w 2005 r. i 2006 r. wiÄ™kszość wskazników banku ksztaÅ‚tuje siÄ™ ROA netto 2,20% 2,33% 1,17% korzystnie na tle sektora, natomiast Obciążenie w dzb. kosztami dziaÅ‚ania 70,22% 62,76% 65,76% w 2007 r. nastÄ™puje pogorszenie Obciążenie w dzb.różnicÄ… rezerw i aktualizacji -3,17% 3,54% 16,29% Øð wyniki i wskazniki banku w 2007 r. w spółczynnik w ypÅ‚acalnoÅ›ci 20,33% 15,73% 10,77% nadal nie sÄ… zÅ‚e, ale dalsze rozwijanie Åšrednie w artoÅ› ci w s ek torze ryzykownej strategii może przyczynić ROA netto 1,51% 1,20% 1,40% siÄ™ do pogorszenia sytuacji banku w Obciążenie w dzb. kosztami dziaÅ‚ania 66,65% 67,69% 64,60% kolejnych latach Obciążenie w dzb.różnicÄ… rezerw i aktualizacji 2,63% 3,02% 2,52% Øð dalsze przeznaczanie zysku na M inim alny w ym óg us taw ow y dywidendÄ™ przy dynamicznym w spółczynnik w ypÅ‚acalnoÅ›ci 8,00% 8,00% 8,00% rozwoju akcji kredytowej może prowadzić do problemów - lepiej niż Å›rednia lub wymóg ustawowy z wypÅ‚acalnoÅ›ciÄ… - gorzej niż Å›rednia lub wymóg ustawowy 30 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Analiza dodatkowych informacji (2.2) Analiza uzupeÅ‚niajÄ…ca Analiza informacji pozasprawozdawczych Analiza elementów niefinansowych sprawozdawczoÅ›ci jest to np. analiza sprawozdania z dziaÅ‚alnoÅ›ci zarzÄ…du banku, w którym zamieszczane sÄ… informacje stanowiÄ…ce uzupeÅ‚nienie do sprawozdania finansowego oraz informacje na temat planów czy strategii dziaÅ‚ania w kolejnych okresach 31 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Analiza dodatkowych informacji (2.2) Co może wpÅ‚ynąć na ocenÄ™ banku dziÅ› i w przyszÅ‚oÅ›ci? Stwierdzone w analizie uzupeÅ‚niajÄ…cej Øð niekorzystne komentarze ekspertów dotyczÄ…ce funkcjonowania banku Øð zmiana strategii dziaÅ‚ania banku w kierunku bardziej agresywnej narażonej na wiÄ™ksze ryzyko Øð oprocentowanie lokat znaczÄ…co wyższe niż oferowane przez inne banki może oznaczać kÅ‚opoty z pÅ‚ynnoÅ›ciÄ… Øð wykluczenie z Krajowej Izby Rozliczeniowej SA - oznacza kÅ‚opoty z pÅ‚ynnoÅ›ciÄ… Øð zmiany organizacyjne restrukturyzacja Øð zmiana wÅ‚aÅ›ciciela może skutkować zmianÄ… strategii, reorganizacjÄ… Øð pogorszenie oceny nadanej bankowi lub jego wÅ‚aÅ›cicielowi przez uznane agencje ratingowe (np. Moody s, Fitch Ratings, Standard & Poor s) Øð kryzys na rynku krajowym lub Å›wiatowym szczególnie w sektorze finansowym Uwaga: zmiana strategii, reorganizacja czy zmiana wÅ‚aÅ›ciciela nie muszÄ… mieć negatywnego wpÅ‚ywu na bank, jednak zawsze powinny podlegać szczególnej analizie i ocenie 32 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Interpretacja wyników analizy (3) Wyniki analizy sÄ…: Różnorodne Nieporównywalne? Pozornie nieporównywalne wyniki analizy można zestawić i wyciÄ…gnąć na ich podstawie wnioski 33 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Interpretacja wyników analizy (3) Podstawowym problemem jest równoczesna ocena: Czynników mierzalnych Øð wyrażanych liczbowo lub procentowo Øð dotyczÄ…cych różnych obszarów ważnych w ocenie banku Czynników niemierzalnych Øð wyrażonych opisowo Øð dotyczÄ…cych różnych wydarzeÅ„ mogÄ…cych mieć poÅ›redni lub bezpoÅ›redni wpÅ‚yw na sytuacjÄ™ banku 34 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Interpretacja wyników profesjonalnej analizy (3.1) Czynniki mierzalne i niemierzalne mogÄ… zostać uporzÄ…dkowane w ramach: Systemu wczesnego ostrzegania (SWO) Systemy wczesnego ostrzegania tworzone sÄ… przez ekspertów Wykorzystywane sÄ… powszechnie w różnych sektorach PozwalajÄ… w jednolity sposób ocenić podmioty dziaÅ‚ajÄ…ce w danej branży KoÅ„cowa ocena jest prosta, zrozumiaÅ‚a i porównywalna w czasie Ich zadaniem jest wytypowanie banków w trudnej sytuacji ekonomiczno-finansowej 35 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Interpretacja wyników profesjonalnej analizy (3.1) Podstawowe cele systemu wczesnego ostrzegania: Identyfikacja obszarów, w których bank dziaÅ‚a nieprawidÅ‚owo Ocena wpÅ‚ywu tych obszarów na funkcjonowanie caÅ‚ego banku Zestawienie poszczególnych elementów analizy w postaci zapewniajÄ…cej poÅ‚Ä…czenie czÄ…stkowych wyników Wnioski i ocena sytuacji bieżącej oraz perspektyw dalszego rozwoju banku Porównanie ocen nadanych poszczególnym bankom i wnioski na temat kondycji caÅ‚ego sektora 36 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Samodzielna interpretacja wyników analizy (3.2) Przy braku możliwoÅ›ci skorzystania z wyników dostarczanych przez systemy wczesnego ostrzegania wnioskowanie polega na: Sprawdzeniu czy wystÄ™pujÄ… symptomy mogÄ…ce wskazywać na zÅ‚Ä… lub pogarszajÄ…cÄ… siÄ™ sytuacjÄ™ ekonomiczno-finansowÄ… banku OkreÅ›leniu czy w wynikach analizy przeważajÄ… pozytywne czy negatywne informacje na temat sytuacji banku OkreÅ›leniu znaczenia negatywnych informacji w ocenie banku 37 Bankowy Fundusz Gwarancyjny Samodzielna interpretacja wyników analizy (3.3) Ważne informacje Z dotychczasowych doÅ›wiadczeÅ„ BFG wynika, że: upadajÄ… banki w bardzo trudnej sytuacji ekonomiczno-finansowej, gdzie wiÄ™kszość symptomów, o których mowa w prezentacji jest speÅ‚niona, banki o dobrej i stabilnej sytuacji ekonomiczno-finansowej prezentujÄ… informacje sprawozdawcze w sposób przejrzysty, natomiast banki, w których sytuacja zaczyna siÄ™ pogarszać czÄ™sto ukrywajÄ… niekorzystne informacje, istnieje grupa banków ważnych systemowo, których upadÅ‚ość mogÅ‚aby zachwiać stabilnoÅ›ciÄ… sektora bankowego. Banki te okreÅ›lane sÄ… mianem zbyt duży by upaść lub zbyt ważny by upaść i w przypadku problemów w tych bankach, uruchamiane sÄ… specjalne dziaÅ‚ania instytucji tworzÄ…cych sieć bezpieczeÅ„stwa. PrzykÅ‚ady takich banków, jak również wspomnianych dziaÅ‚aÅ„ pojawiajÄ… siÄ™ praktycznie w każdym poważnym kryzysie bankowym. 38 Bankowy Fundusz Gwarancyjny