go rodzaju informacje: ruje się mySlą o sobie, o własnym intere- dziło się z tej wiedzy i są one dla ciebie 1) informacje o faktach sprawdzalnych sie tak dalece, iż cecha ta jest tak mocno kluczem życia. takich jak: dane personalne, wiadomo- zakorzeniona w człowieku, że główną Adam Krawczyk II TEMAT JAK UMIEJTNIE ROZMAWIAĆ Z LUDyMI Czy zastanawiałeS się kiedyS, co by ale nie o każdym można powiedzieć, że prawie zawsze kończą jako ludzie samot- było, gdybyS stracił mowę? Nie mógłbyS jest interesującym rozmówcą. Jak nim ni, nieufni wobec innych i zwykle nie porozumieć się szybko i łatwo z inny- zostać? Wielu ludzi przeżywa nawet fru- udaje im się zrealizować upragnionych mi, aby powiedzieć o swoich potrzebach, strację, ponieważ nie nauczyli się, jak celów. uczuciach czy pragnieniach. Nie mó- właSciwie wykorzystywać dar mowy. To Są trzy podstawowe zasady dobrej głbyS skorygować fałszywego wrażenia wielka szkoda. Oto kilka podstawowych konwersacji oraz kilka implikacji, które czy podzielić się swoimi poglądami. Nie uwag, warunków i zasad, których zro- z nich bezpoSrednio lub poSrednio wy- mógłbyS zachęcać, karcić, inspirować, zumienie i zastosowanie pozwoli stać się pływają. Ale zanim je podam jeszcze werbalnie wyrażać gniewu, okazywać interesującym rozmówcą. Ale na wstę- jedna generalna uwaga: przede wszyst- miłoSci ani radoSci. MusiałbyS pozostać pie ostrzeżenie! Zasady-uwagi, które tu kim bądx człowiekiem serdecznym i w skorupie własnego prywatnego Swia- podam, mogą mieć charakter manipula- pogodnego usposobienia. Taka postawa ta i byłoby to prawdziwie samotne miej- cji, jeSli będą xle zastosowane. Rozmo- stwarza pozytywny psychiczny klimat i sce. Mowa jest jednym ze sposobów wy- wa powinna motywować ludzi. Jednak platformę rozmowy oraz niweluje uprze- rażania naszych mySli, uczuć, naszej wszystko, co może być używane do mo- dzenia. woli oraz podstawowym Srodkiem po- tywowania, może być też wykorzysty- I zasada konwersacji rozumiewania się między ludxmi. Zna- wane w celu manipulacji. Różnica mię- Gdy rozmawiasz z ludxmi, wybierz my wprawdzie i inne sposoby porozu- dzy motywacją a manipulacją polega na temat, który ich najbardziej interesuje, a miewania się, takie jak krzyk, gesty, tym, że działania manipulacyjne podej- tematem tym może być jedynie temat mimika, ale one nie mogą wyrazić tak muje się dla własnych korzySci, zaS ce- dotyczący ich samych. Ludzie bowiem dokładnie bogactwa naszych mySli, lem motywowania jest dobro innych (na- bardziej interesują się sobą niż tobą. Gdy uczuć lub woli jak mowa. Każdy czło- sze wspólne). A warto nadto wiedzieć, będziesz rozmawiać z ludxmi o nich, wiek normalnie rozwinięty umie mówić, że ci ludzie, którzy manipulują innymi, zdobędziesz ich uwagę i oczarujesz ich. 14 TECHNIKA i USC nr 3 (32), III kwartał 2002 Będą mieć o tobie pochlebne zdanie. wać się na faktach. Gdy relacja się pogłębi, mowy. JeSli nie masz pojęcia o temacie WykreSl więc ze swego słownictwa wy- będzie można poszerzyć granice rozmowy. rozmowy, to nie udawaj. Powiedz, że nie razy takie jak: ja, mnie, mój, moja, moje. III zasada konwersacji wiesz czy nie rozumiesz, a następnie za- Zastąp te słowa najefektowniejszymi sło- Rozmowę zawsze trudniej rozpocząć dawaj pytania. wami jakie kiedykolwiek zostały wypo- niż kontynuować. Wynikają z tego dwie Wreszcie zakończenie rozmowy - wiedziane przez język ludzki: TY, WY. konsekwencje: musi być w sposób wyraxny zasygnali- W ten sposób wzbogacisz swój charak- a)Prawie wszystkie wysiłki zmierzające zowane i zawsze czynić to należy z uza- ter osobisty, a twoje wpływy i możliwo- do zaplanowania kierunku rozmowy to sadnionego powodu, by osoba z którą Sci znacznie wzrosną. wysiłki daremne. Prawdziwy dar kon- rozmawiasz nie poczuła się xle. Z tej zasady wypływają pewne impli- wersacji polega raczej na pozwalaniu, Na koniec jeszcze kilka słów o prze- kacje: aby inni ją prowadzili, niż na samo- zwyciężaniu pewnych przeszkód, z ja- a)W dobrej rozmowie słuchanie jest dzielnym sterowaniu jej biegiem. KtoS, kimi możemy się spotkać w rozmowie. równie ważne jak mówienie. kto opuszcza twoje towarzystwo zado- 1) Jak radzić sobie z niepokojem zwią- b)Dobrej rozmowy nigdy nie podtrzyma wolony z siebie i własnej inteligencji, zanym z poczuciem braku odpowied- potępianie czy sądzenie innych. Nieste- będzie również w pełni zadowolony i nich umiejętnoSci? JeSli ludzie nas ty - pewni ludzie po prostu nie są zdol- z ciebie. Dlatego nie martw się tak bar- onieSmielają unikajmy dłuższych roz- ni powiedzieć niczego pozytywnego. dzo tym, co masz powiedzieć, czy jak mów, gdyż poczucie niepewnoSci blo- W każdej rozmowie w której uczestni- zareagować. Po prostu uważnie słuchaj, kuje naszą zdolnoSć do dobrego reago- czą, ktoS zawsze zostaje napiętnowa- a następnie rób to, co jest naturalne. wania na przebieg konwersacji. Zdra- ny. Niektórzy ludzie powodują nawet, b)Płynięcie wraz z prądem konwersacji dzę tu pewien sekret, który zna każdy że czujemy się winni, gdy tylko zbli- jest o wiele lepsze niż narzucanie swo- dobry rozmówca. Każdy - czując się żymy się do nich na odległoSć 10 me- ich celów. niepewnie - niepokoi się, lęka się że trów. I boimy się cokolwiek powie- A teraz praktycznie. We wstępnej fa- powie coS niewłaSciwego. Dlatego dzieć, bo: podzielimy się swą opinią zie konwersacji zawsze się przedstaw, naucz się zadawać sobie pytania: Jak będą xli, zadamy pytanie będzie głu- nawet jeSli sądzisz, że druga osoba po- zachowałbym się gdybym nie czuł się pie, skomentujemy cokolwiek będzie winna cię znać. A oto kilka sposobów tak onieSmielony i nie był taki niepew- powodem szyderczego Smiechu. rozpoczęcia rozmowy: ny siebie i pełen niepokoju? Co bym c)Konwersacja, szczególnie ze Swieżo - Zwróciłam uwagę na twoją sukienkę. powiedział? Co bym zrobił? Następ- poznaną osobą, będzie płynęła gładko, Gdzie ją kupiłaS? naprawdę mi się po- nie zagraj to. Powiedz to głoSno. gdy zostanie zamknięta w granicach jej doba. Będziesz zaskoczony jak szybko gra zainteresowań. Dlatego kiedy spotkasz - Stoisz sam, więc pomySlałem sobie, stanie się rzeczywistoScią. kogoS pierwszy raz, podejmij wysiłek, że podejdę i zapoznam się z tobą. Je- 2) Jak radzić sobie z krytyką i odrzuce- aby dowiedzieć się czegoS o nim. stem Andrzej. niem? Zwłaszcza, że wszyscy jeste- d)Gdy masz wrażenie, że niezdarnie pro- - MySlę, że to było dobre wystąpienie Smy wrażliwi i wszyscy pragniemy, wadzisz rozmowę, pamiętaj o tym, że - (sprawozdanie, program, film itp.). aby ludzie dobrze o nas mówili i my- wedle wszelkiego prawdopodobieństwa A ty co o tym sądzisz? Sleli. Wszyscy pragniemy być podzi- - druga osoba nawet tego nie zauważy, - Widziałem cię tego wieczoru na spo- wiani, słuchani i szanowani. bo jest więcej zainteresowana sobą niż tkaniu (w klubie, w teatrze) i powie- Są cztery przyczyny lęku wieku do- tobą i tym, co masz do powiedzenia. działem sobie: Bardzo chciałbym go rosłego: odrzucenie, niepowodzenie, II zasada konwersacji poznać. Nazywam się Tomasz Kowal- kara i wstyd. Wszystkie one dotyczą od- Styl prowadzenia rozmowy powinien ski. Jak według ciebie wypadło to spo- rzucenia przez innych ludzi. Ucz się, że wynikać z natury relacji z twoim rozmów- tkanie (jak podobała ci się sztuka itp.)? nie należy oceniać siebie na podstawie cą. Inaczej mówiąc - musisz sobie zapraco- - Ten upał zaczyna mi się naprawdę da- odrzucenia innych. JesteS wartoSciową wać na prawo do czegoS więcej niż powierz- wać we znaki. Mam wrażenie, że tobie osobą, godną zaakceptowania jest to chowna konwersacja, gdyż głębia uczuć i to nie przeszkadza. Jak ty to robisz? prawda niezależnie od tego, jak inni manifestacja wzajemnej otwartoSci w roz- Kontynuacja rozmowy to jej najła- będą na ciebie reagowali. Oceń kryty- mowie są wprost proporcjonalne do głębi twiejsza częSć. JeSli umiesz wyczuć kie- kę i odrzucenie innych, lecz nie zakła- waszego związku. Stąd nikt we wstępnej runek konwersacji, podtrzymywanie jej daj, że krytycyzm zawsze jest usprawie- rozmowie nie powinien zakładać całkowi- nie będzie trudne. Nie należy się lękać dliwiony, a odrzucenie zawsze jest wła- tej swobody konwersacji, którą może dać nawet przerw czy okresów milczenia Sciwe. Zbadaj jego xródło. Krytyka wyłącznie czas i łącząca ludzi relacja. Mo- podczas rozmowy - te pauzy mogą być może bowiem pochodzić od przyjacie- żesz zacząć rozmowę od osławionej pogo- naturalną przerwą, w czasie której la albo od kogoS, kto ma krytycznego dy, filmów, sportu, zanim przejdziesz do bar- uczestnicy konwersacji mogą się zasta- ducha, a odrzucenie od kogoS, kto cał- dziej poważnych tematów. Rozmawiając nowić nad tym, co było powiedziane. kiem niedawno obdarzył cię komple- z nowo poznaną osobą należy koncentro- Cisza jest czasem najlepszą częScią roz- mentem. nr 3 (32), III kwartał 2002 3) Proszę, okazuj trochę pokory. Ludzie są mieszaniną dobra i zła, sukcesów i porażek, bystroSci i głupoty, miłoSci i nienawiSci, słusznoSci i błędu. Stąd mają prawo okazywać ludzką sła- boSć. To znaczy, że mamy czasem prawo zawieSć, omylić się, powie- dzieć lub zrobić coS głupiego. Nie sta- rajmy się tego ukryć. Osoby wszech- wiedzące są marnymi rozmówcami i złymi przyjaciółmi. Naucz się Smiać z siebie, a inni będą się Smiać razem z tobą, bo gdy nie będziesz umiał Smiać się z siebie, inni będą się Smiać z ciebie za twoimi plecami. Najlep- sze rozmowy bywają między dwie- ma osobami, które wiedzą, co to zna- czy być człowiekiem. Bo gdy traktu- jesz siebie zbyt poważnie możesz odkryć, że nie masz nikogo, przed kim mógłbyS tę powagę obnosić. Wreszcie na sam koniec pięć uwag, które - gdy będziesz je przestrzegał - uczy- nią z ciebie interesującego rozmówcę, choćbyS o niczym innym nic nie wiedział. a)Zawsze wiedz co chcesz powiedzieć. JeSli nie wiesz co chcesz powiedzieć, nie wstawaj i nie zabieraj głosu. Wy- powiadaj się autorytatywnie tylko w tej dziedzinie, którą znasz. b)Powiedz swoje i usiądx. Bądx precy- zyjny w swoich wypowiedziach. Gdy ktoS zechce usłyszeć więcej na ten te- mat poprosi cię o to, a wtedy odej- dziesz zwycięzcą. c)Patrz na słuchaczy kiedy do nich mó- wisz. Jest to niezmiernie ważne. Po- twierdzeniem tego niech będzie fakt, że mówcy, którzy czytają swoje prze- mówienia, rzadko porywają słuchaczy swoją mową. Najgorszy tekst mówio- ny jest lepszy niż najlepszy czytany. d)Mów o rzeczach interesujących słu- chaczy. Zainteresowanie słuchaczy jest najważniejsze. Stuprocentową me- todą stania się dobrym mówcą i roz- mówcą jest mówienie o rzeczach, któ- re słuchacze chcą usłyszeć. e)Nie staraj się wygłaszać mowy, prze- mawiać bo niewielu to potrafi. Ra- czej próbuj prowadzić rozmowę. Bądx naturalny. Bądx sobą. Powiedz tylko to, co masz do powiedzenia i zrób to w sposób naturalny. Adam Krawczyk