Podstawy u ytkowania wiersza polece systemu
Windows 2000/XP/2003
1. Uruchamianie interfejsu wiersza polece
Chc c uruchomi wiersz polece wybieramy jedn z poni szych mo liwo ci:
Menu Start | Uruchom wpisujemy CMD. Program CMD to interpretator polece systemu
Windows 2000, w systemach DOS, Windows 95 i Windows 98 rol t pe ni
Command.com.
Wybieramy Start | Programy | Akcesoria | Wiersz polecenia.
Aby wy wietli menu konfiguracyjne wiersza polece , nale y klikn ikon okna w lewym
górnym jego naro niku lub nacisn spacj , przytrzymuj c klawisz Alt.
2. Uzyskanie pomocy na temat polece
Jedn z metod uzyskania pomocy jest wpisanie:
Nazwa_polecenia /? ,
nazwa_polecenia Help,
mo na obejrze list polece wpisuj c Help
Chc c zapozna si z pe n list polece wraz z ich wyja nieniami, nale y klikn Start,
Pomoc, a nast pnie w zak adce Spis tre ci wybra Odwo ania i Polecenia trybu MS-DOS.
3. Pliki i katalogi
Plik - jest to struktura zapisana na dysku magnetycznym, s u ca do zapisywania pewnej ilo ci
informacji.
Katalog - jest zestawem plików zgrupowanych pod wspóln nazw .
Parametry pliku:
Nazwa
Wielko - wyra ona w bajtach
Data i czas utworzenia ostatniej modyfikacji
Atrybuty pliku
Katalogi tworz struktur umo liwiaj c tematyczny podzia plików na grupy. Mog one
zawiera pliki lub katalogi, lub mog by puste.
Nazwy plików i katalogów s tworzone wed ug nast puj cych regu :
Nazwy w a ciwej zawieraj cej od 1 do 8 znaków
Znaku '.' (kropka oznacza rozszerzenie)
Rozszerzenie zawieraj ce maksymalnie 3 znaki.
Standardowe oznaczenia katalogów:
\ - katalog g ówny na ka dym dysku
. - katalog bie cy
.. - katalog nadrz dny
Rozszerzenia które dla systemu operacyjnego maj szczególne znaczenie:
Bat - zawieraj polecenia dla systemu, które mog by kolejno wykonywane
Com i exe - programy interpretowane bezpo rednio przez procesor komputera.
Znaki posiadaj ce specjalne znaczenie:
* - zast puje dowoln grup znaków
? - zast puje dowolny, pojedy czy znak
Np. *.* oznacza wszystkie pliki
*.e wszystkie pliki o rozszerzeniu e
autoexe?.b* - wszystkie pliki rozpoczynaj ce si od autoexe, ósmy znak dowolny,
roszerzenie zaczyna si od literki b.
Ka dy plik identyfikowany jest przez nazw . Je li pliki s w tym samym katalogu to musz mie
inn niepowtarzaln nazw . Je li s w ró nych katalogach mog mie jednakowe nazwy, ró ni
si wtedy pe n nazw zbioru.
Pe na nazwa zbioru sk ada si ze cie ki dost pu do katalogu, w którym znajduje si plik oraz
nazwy w a ciwej i rozszerzenia np. \katalog1\katalog2\zbior.doc
4. Polcenia wewn trzne
Polecenia wewn trzne s realizowane przez procesor polece (cmd), który po uruchomieniu
znajduje si w pami ci komputera.
TIME [godziny:[minuty[:sekundy[.setne_sekundy]]][A|P]]
Polecenie s u y do wy wietlania lub modyfikacji bie cego czasu systemowego.
A|P przed po udniem (A) lub po po udniu (P)
DATE [rr-mm-dd]
Wy wietla lub modyfikuje dat systemow
EXIT
Zamyka program cmd.exe
VOL [dysk:]
Wy wietla etykiet woluminu dysku i numer seryjny, je li istniej .
CHDIR [dysk:][ cie ka]
CD [dysk:][ cie ka]
Wy wietla nazw bie cego katalogu lub zmienia bie cy katalog
.. Zmienia katalog na katalog nadrz dny.
COPY [ ród o] [przeznaczenie] [/a][/b][/v][/z][/n]
Kopiuje jeden lub kilka plików do innej lokalizacji.
[ ród o] oznacza po o enie ród owe kopiowanych plików
[przeznaczenie] okre la miejsce docelowe kopiowanych plików
/a kopiuje pliki tekstowe ASCII zako czone znakiem Ctrl+Z
/b kopiuje pliki binarne mog ce zawiera znaki Ctrl+Z
/v weryfikuje operacj kopiowania
/z kopiuje pliki sieciowe
/n wymusza konwersj 8.3 nazewnictwa plików charakkterystyczn dla systemu DOS
/y pomija wy wietlenie monitu o potwierdzenie zamiaru zast pienia istniej ceo pliku
docelowego.
Aby skopiowa kilka plików do pojedynczego pliku, nale y poszczególne nazwy plików
oddzieli znakiem ( + ).
CLS - czy ci ekran
DIR [dysk:][ cie ka][nazwa pliku]
Wy wietla list plików i podkatalogów danego katalogu.
/p wstrzymuje wy wietlanie po ka dej stronie tekstu
/w wy wietla list w szerokim formacie bez szczegó ów
/d wy wietla list w szerokim formacie, przy czym sortuje pliki w kolumnach
/a wy wietla tylko nazwy katalogów i plików o podanych atrybutach
/o okre la kolejno sortowania
/t kontroluje, które pole jest wy wietlane lub u ywane do sortownia
/s wy wietla lub przeszukuje tak e podkatalogi
/b wy wietla po jednym wpisie pliku lub katalogu w wierszu bez nag ówków i stopek
/l wy wietla nie posortowane nazwy katalogów i plików ma ymi literami.
/x wy wietla nazwy krótkie, odpowiadaj ce nazwom d ugim
/n wy wietla list w formacie z nazwami plików po prawej stronie
DEL [dysk:][ cie ka][nazwapliku] ERASE [dysk:][ cie ka][nazwapliku]
Usuwa plik lub pliki z katalogu.
MKDIR [dysk:] cie ka
MD [dysk:] cie ka
Tworzy katalog
RENAME [dysk:][ cie ka] nazwa_pliku1 nazwa_pliku2
REN [dysk:][ cie ka] nazwa_pliku1 nazwa_pliku2
Zmienia nazw pliku lub katalogów
RMDIR [dysk:] cie ka [/s] [/q]
RD [dysk:] cie ka [/s] [/q]
Usuwa (kasuje) katalog.
/s Usuwa okre lony katalog i wszystkie podkatalogi cznie z plikami. U ywane do usuwania
drzew katalogów.
/q Uruchamia polecenie rmdir w trybie cichym. Usuwa katalogi bez potwierdzenia.
TYPE [dysk:][ cie ka] nazwa_pliku
Wy wietla zawarto pliku tekstowego. Polecenie type jest u ywane do ogl dania zawarto ci
pliku tekstowego bez jego modyfikacji
LOADHIGH [dysk:][ cie ka] nazwy_pliku [parametry]
LH [dysk:][ cie ka] nazwa_pliku [parametry]
aduje program do obszaru pami ci górnej (UMA, Upper Memory Area). Za adowanie programu
do pami ci UMA poci ga za sob zwi kszenie wolnego miejsca w pami ci konwencjonalnej dla
innych programów
[dysk:][ cie ka] nazwa_pliku
Lokalizuje miejsce i nazw programu, który ma by za adowany.
parametry
Okre la wszelkie informacje wiersza polecenia wymagane przez program
Je eli w pami ci UMA nie ma dostatecznej ilo ci wolnego miejsca to program jest adowany do
pami ci konwencjonalnej. Polecenie to jest wykorzystywane w pliku Autoexec.nt.
TITLE [ci g]
Tworzy tytu dla okna wiersza polecenia.
PROMPT [tekst]
Mo na dostosowa wiersz polecenia, tak aby wy wietla okre lony przez u ytkownika tekst
(znak zg oszenia systemu) obejmuj cy takie informacje, jak np. nazwa bie cego katalogu, data i
godzina czy numer wersji systemu Windows 2000. Parametry polecenia prompt s u cego do
zmiany znaku zach ty
$D data systemowa, $N litera dysku, $P cie ka , $_ nowy wiersz, $T czas systemowy , $V
wersja systemu Windows 2000
PATH [[dysk:] cie ka[;...]] [%path%]
System Windows 2000 u ywa polecenia path do wyszukiwania plików wykonywalnych w
okre lonym katalogu. Domy lnie cie k wyszukiwania jest tylko bie cy katalog.
; separator, oddzielaj cy od siebie ró ne cie ki. U ycie rednika jako jedynego argumentu
polecenia PATH spowoduje skasowanie dotychczasowej zawarto ci zmiennej rodowiskowej
PATH.
%path% napis ten powoduje dopisanie nowych cie ek na pocz tek istniej cej zmiennej PATH.
5. Polecenia zewn trzne
S realizowane przez zbiory programowe zapisane na dysku.
XCOPY ród o [miejsce_docelowe]
Kopiuje pliki i katalogi cznie z podkatalogami.
/w przed skopiowaniem ka edgo pliku, u ytkownik b dzie proszony o przyci ni cie klawisza.
/p przed utworzeniem nowego pliku, u ytkownik b dzie poproszony o wyra enie na to zgody
/e pliki b d kopiowane nawet po wykryciu b dów
/v sprawdza czy plik kopiowany do pliku docelowego jest identyczny jak plik ród owy.
/q na ekranie nie b d wy wietlane nazwy kopiowanych plików
/f podczas kopiowania b d wy wetalne zarówno nazwy plików ród owych jak i docelowych.
/l zamiast kopiowa pliki program wy wietli list plików, które by yby kopiowane.
/d[:date] kopiowane b d wy cznie pliki, które uleg y modyfikacji w dniu podanym w
parametrze date.
Np. xcopy \nowe \stare /d:02-04-04
Aktualizuje pliki w katalogu \stare za pomoc plików w katalogu \nowe, które dodatkowo uleg y
zmianie od 4 kwietnia 2002 roku
Je li chcesz pozna wi cej parametrów polecnia xcopy si gnij do Pomocy systemu Windows
2000.
FORMAT nap d: [ /fs : system-plików ] [ /a : rozmiar jednostki ]
/fs to FAT lub NTFS
/a to rozmiar jednostki na wolumenie NTFS
Formatuje dysk w okre lonym woluminie, aby akceptowa pliki systemu Windows 2000. Tylko
cz onkowie grupy Administratorzy mog formatowa dyski twarde
FINDSTR [/b] [/e] [/l] [/c:ci g] [/r] [/s] [/i] [/x] [/v] [/n] [/m] [/o] [/g:plik] [/f:plik]
[/d:lista_katalogów] [/a:atrybut_koloru] [ci gi] [[dysk:][ cie ka] nazwa_pliku [...]]
Polecenie to ma za zadanie wyszukanie w plikach znaków literowych lub wyra e regularnych.
/b Wyszukuje wzorce na pocz tku wierszy.
/e Wyszukuje wzorce na ko cu wierszy.
/l Traktuje wyszukiwane ci gi jako ci gi literowe.
/c:ci g Traktuje okre lony tekst jako literowy ci g wyszukiwania.
/r Traktuje wyszukiwane ci gi jako wyra enia regularne. Ta opcja nie jest wymagana. Polecenie
findstr b dzie interpretowa wszystkie metaznaki jako wyra enia regularne, chyba e zosta a
u yta opcja /l.
/s Wyszukuje zgodne pliki w bie cym katalogu i wszystkich podkatalogach.
/i Okre la, e przy wyszukiwaniu nie b dzie uwzgl dniana wielko znaków.
/x Drukuje wiersze dok adnie zgodne.
/v Drukuje tylko wiersze nie zawieraj ce odpowiedników.
/n Przed ka dym zgodnym wierszem drukuje numer wiersza.
/m Wyswietlane b d wy cznie nazwy plików zawieraj cych poszukiwany napis
/o Przed ka dym zgodnym wierszem drukuje jego przesuni cie.
/g:plik Pobiera wyszukiwane ci gi z okre lonego pliku.
/f:plik Odczytuje list plików z okre lonego pliku.
/d lista_katalogów Przeszukuje list katalogów rozdzielan przecinkami.
/a atrybut_koloru Okre la atrybuty koloru przy u yciu dwóch liczb szesnastkowych.
Np. FINDSTR /c: Adobe Acrobat *.*
Wyszukuje we wszystkich plikach napisu Adobe Acrobat
FC [/a] [/b] [/c] [/l] [/lbn] [/n] [/t] [/u] [/w] [/nnnn] [dysk1:][ cie ka1]nazwa_pliku1
[dysk2:][ cie ka2]nazwa_pliku2
Porównuje dwa pliki i wy wietla ró nice mi dzy nimi.
/a wy wietla wyniki porównania w trybie skróconym
/b Porównuje pliki w trybie binarnym. Polecenie fc porównuje dwa pliki bajt po bajcie i nie
usi uje odnale w nich podobnych obszarów.
/c Nie rozró nia ma ych i wielkich liter.
/l Porównuje pliki w trybie ASCII.
/lbn Ustala liczb wierszy wewn trznego buforu wierszy po przekroczeniu której polecenie
anuluje porównaie. Domy ln d ugo ci buforu wierszy jest 100 wierszy.
/n Wy wietla numery wierszy podczas porównywania w trybie ASCII.
/t Nie zamienia znaków tabulacji na spacje.
/u Porównuje pliki jako pliki tekstowe Unicode
/w Podczas porównywania plików wszystkie nast puj ce po sobie tabulatory i spacje traktowane
s jak pojedyncza spacja.
DISKCOPY [stacja1: [stacja2:]] [/v]
Kopiuje zawarto dyskietki ze stacji ród owej na sformatowan lub niesformatowan dyskietk
w stacji docelowej.
/v Sprawdza, czy informacje s kopiowane prawid owo. U ycie tej opcji spowalnia proces
kopiowania.
CHKDSK [ cie ka] [/f] [/v] [/r]
Sprawdza dysk i pliki w poszukiwaniu b dów.
/f próbuje skorygowa odnalezione b dy
/v wy wietla nazw ka dego sprawdzanego pliku
/r próbuje odzyska informacje z uszkodzonych sektorów
MORE wy wietla informacje ekran po ekranie
nazwa_polecenia | more
SUBST [dysk1: [dysk2:] cie ka]
Polecenie to s u y do przypisywania katalogowi nowej litery dysku. W ten sposób mo emy
utworzy dyski wirtualne.
dysk1: Okre la dysk wirtualny, któremu ma by przypisana cie ka.
dysk2: Okre la dysk fizyczny zawieraj cy podan cie k (je li jest ró ny od dysku bie cego).
cie ka Okre la cie k , która ma by przypisana dyskowi wirtualnemu.
Np.
Subst k: D:/Edukacja/Angielski
Polecenie to spowodowa o, e utworzony zosta witrualny dysk k dla cie ki
D:/edukacja/Angielski
Zabieg ten powoduje, e nie trzeba wpisywa ca ej cie ki aby dosta si do katalogu, wystarczy
wpisa teraz liter dysku wirtualnego k: .
Polecenie subst k: /d skasuje dysk wirtualny k.
LABEL [dysk:][etykieta]
Tworzy, zmienia lub usuwa etykiet woluminu (nazw ) dysku.
MEM [/program|/debug|/classify]
Wy wietla informacje o przydzielonych obszarach pami ci, wolnych obszarach pami ci i
programach, które s aktualnie za adowane do pami ci w systemie MS-DOS.
/program lub /p wy wietla raport o programach aktualnie zajmuj cych pami . Parametr ten
wyklucza mo liwo u ycia parametrów /debug i /classify.
/debug lub /d wy wietla raport o programach i sterownikach urz dze aktualnie znajduj cych
si w pami ci komputera. Wyklucza mo liwo u ycia parametrów /classify i /program.
/classify lub /c wy wietla raport o programach aktualnie znajduj cych si w pami ci
konwencjonalnej i pami ci górnej komputera. Wy wietla te informacje o stopniu u ycia pami ci
oraz wy wietla rozmiar najd u szego dost pnego bloku pami ci. Wyklucza mo liwo u ycia
parametrów /debug i /program.
ATTRIB [ +r | -r ] [+a | -a ] [ +s | -s ] [ +h | -h ] [[dysk:][ cie ka]nazwa_pliku]] [/s] Wy wietla,
ustawia lub usuwa atrybuty plików i katalogów.
[[dysk:][ cie ka]nazwa_pliku]] okre la lokalizacj i nazw katalogu, pliku lub zbioru plików,
które maj by przetworzone poleceniem ATTRIB.
+r, -r Ustawia lub usuwa atrybut pliku tylko do odczytu.
+a, -a Ustawia lub usuwa atrybut pliku archiwalnego.
+s, -s Ustawia lub usuwa atrybut pliku ukrytego.
+h, -h Ustawia lub usuwa atrybut pliku ukrytego.
/S Powoduje zmiane atrybutów wszystkich plików w katalogu bie cym oraz jego wszystkich
podkatalogach.
Przyk ady do wykonania
1. W czenie komputera i adowanie systemu operacyjnego z dysku twardego, obserwacja
komunikatów wy wietlanych na ekranie podczas tego procesu.
2. Uruchomienie wiersz polece
3. Wy wietlenie zawarto ci bie cego katalogu na dysku C: poleceniem
C:\> dir /p
4. Umieszczenie dyskietki w stacji A: . Sformatuj j poleceniem
Uwaga: upewnij si czy formatujesz w a ciwy dysk A)
Format A:
Przejd na dyskietk
C:\> A:
5. Za o enie dwóch nowych katalogów na dyskietce
A:\> md system
A:\> md operacja
6. Zmiana katalogu bie cego na nowo za o ony
A:\> cd operacja
7. Wy wietlenie zawarto ci katalogu
A:\> operacja>dir
8. Utworzenie nowego pliku w katalogu operacja
A:\>operacja>copy con operacja1

lub +Z
9. Wy wietlenie zawarto ci tego zbioru
A:\>operacja>type operacja1
10. Kopiowanie zbioru operacja1 do operacja2
A:\>operacja>copy operacja1 operacja2
11 Kopiowanie operacja1 do pliku bankowy katalogu system
A:\operacja>copy operacja1 A:\system\bankowy
12 Wy wietlenie zawarto ci katalogu system
A:\operacja> Type ..\system\bankowy
13 Przeniesienie pliku katalogu operacja do katalogu system
A:\operacja>move operacja1 system
14 Zmiana katalogu bie cego na katalog g ówny A:
A:\operacja>cd\
15 Zmiana nazwy katalogu system
A:\> ren system system2
16 Usuni cie katalogu operacja
A:\>rd operacja
17 Usuni cie zbioru bankowy z katalogu system2
A:\>Cd system2
A:\system2>del bankowy
18 Powiel zawarto przygotowanej dyskietki
A:\>C:
C:\> Diskcopy a: a:
19 Porównaj zawarto dwóch dyskietek
C:\> Diskcomp a: a:
Zadania do samodzielnego wykonania
1. Zmie tytu wiersz polece na tekst typu Labolatorium z systemów operacyjnych
2. Zmie znak zach ty na tekst np. typu Jestem znakiem zach ty (spacja) litera dysku
3. Zmie kolor t a wiersza polece np. na niebieski i kolor czcionki np. na ó ty ( zaznacz opcj
Zastosuj w a ciwo ci tylko dla bie cego okna )
4. Wy wietl godzine i date bez monitu o wpisanie nowej daty.
5. Sporz d raport stanu dysku.
6. Stosuj c znaki globalne napisz wzorzec nazw najbardziej pasuj cy do danej grupy nazw
kaczka.bat lampa.b
kartka.cas komputer.m
kaucja.max obrazek.1
kapela.las myszka.c
kabina.sam drukarka.l