P R O J E K T Y Z A G R A N I C Z N E
Automatyczny wyłącznik
zasilacza
W trakcie testowania ukÅ‚adÛw NapiÍcie Zenera moÅ‚e byĘ dowol-
zachodzi niekiedy potrzeba włą- ne, ale zaleły od wymaganego
czenia napiÍcia zasilania w da- napiÍcia wyjÅ›ciowego (plus Ube
nym momencie albo stopniowo. T1). Gdy T2 jest włączony, dioda
Przedstawiony tutaj automa- Zenera jest zwarta, tak Å‚e napiÍ-
tyczny wyłącznik jest oparty na cie wyjściowe jest wyłączone.
układzie oscylatora/licznika bi- Rezystor R1 ogranicza prąd
narnego - IC1. CzÍstotliwośĘ os- pÅ‚ynÄ…cy przez diody poÅ‚Ä…czone
cylatora jest określona przez R9, szeregowo. Chociał układ scalony
R10, P1 i C5. Układ scalony ma mołe działaĘ w szerokim zakresie
dziesiÍĘ wyjśĘ przyjmujÄ…cych ko- napiÍĘ zasilajÄ…cych, zaleca siÍ
lejno poziom wysoki, co mołna stosowanie stabilizatora 5V, IC2.
wykorzystaĘ do sterowania iden- Jeśli prąd obciąłenia przekracza
tycznych stopni tranzystorowych 100mA, T1 musi byĘ zamontowa-
(z ktÛrych trzy zamieszczono na ny na odpowiednim radiatorze.
schemacie). Kałdy z tych stopni Tranzystor ten nie mołe nagrze-
skÅ‚ada siÍ z dzielnika napiÍcia waĘ siÍ tak, by nie moÅ‚na byÅ‚o
i tranzystora BC548B, dziaÅ‚ajÄ…ce- go dotknąĘ. JeÅ›li tak siÍ zdarzy,
go jako klucz. naleły ograniczyĘ prąd obciąłe-
Rzeczywisty zasilacz, w poÅ‚Ä…- nia, powiÍkszyĘ zastosowany ra-
czeniu z tranzystorem mocy T1, diator lub zwiÍkszyĘ wartośĘ R2.
dziaÅ‚a jak stabilizator rÛwnolegÅ‚y. WartośĘ tego rezystora (w omach)
NapiÍcie wyjÅ›ciowe jest okreÅ›lone jest liczbowo rÛÅ‚nicÄ… miÍdzy na-
przez napiÍcie Zenera diody D1, piÍciami wejÅ›ciowym a wyjÅ›cio-
pomniejszone o spadek napiÍcia wym (w woltach), podzielonÄ…
na złączu baza-emiter T1 plus przez szczytową wartośĘ prądu
spadki na tych diodach, ktÛre nie obciÄ…Å‚enia (w amperach). Jego moc
są zwarte przez tranzystor. wynika z iloczynu tych wielkości.
Na przykład, jeśli dioda Ze- Na koniec zauwałmy, łe wy-
nera jest typu 12V, a T3 i T4 sÄ… Å‚Ä…cznik nie jest zabezpieczony
wyÅ‚Ä…czone, napiÍcie wyjÅ›ciowe przed zwarciem.
jest rÛwne 12+4x0,7-0,7=14,1V. [Dittmann - 974015]
Rys. 1.
Elektronika Praktyczna 5/99
23