UŻYTECZNOŚD SYSTEMÓW INTERAKCYJNYCH
UŻYTECZNOŚD SYSTEMÓW INTERAKCYJNYCH, PODSTAWOWE POJ
CIA
System interakcyjny lub inaczej bezpośredni to system umożliwiający użytkownikowi bezpośredni
dialog z systemem
ISO 9241:11 wyjaśnia korzyści płynące z pomiarów użyteczności, podkreśla ona że użytecznośd zależy
od sposobu użycia oraz osiągany poziom użyteczności jest zależny od okoliczności w jakich produkt
jest używany. Do okoliczności i sposobu użycia możemy zaliczyd : użytkownika, oprogramowanie,
sprzęt, wykonywane zadanie oraz czynniki psychiczne i społeczne mogące wpłynąd na użytecznośd
produktu w systemie pracy.
Użytecznośd wg normy ISO 9241-11 to stopieo, w jakim produkt może zostad użyty przez
określonego użytkownika do osiągnięcia określonego celu w sposób skuteczny, wydajny i
satysfakcjonujący w określonym kontekście użycia.
Zasięg
·ð definiuje użytecznoÅ›d i wyjaÅ›nia jak interpretowad informacje które sÄ… niezbÄ™dne do
określenia i oceny użyteczności miejsc pracy wyposażonych w wyświetlacze wizualne,
przekładających się na wydajnośd i zadowolenie.
·ð Informacje zawarte w normie mogÄ… zostad użyte do zaopatrywania, projektowania,
oceniania. Norma ta zawiera zagadnienia wyjaśniające jak użytecznośd produktów może byd
określona i oceniona.
·ð wyjaÅ›nia także jak miary wydajnoÅ›ci i zadowolenia pracownika mogÄ… zostad użyte do pomiaru
jak każdy inny element sytemu pracy wpływa na działania całego systemu.
·ð odnosi siÄ™ do pracy biurowej przy użyciu wyÅ›wietlaczy wizualnych.
·ð skupione jest na użytecznoÅ›ci i nie zapewnia peÅ‚nego wyjaÅ›nienia zagadnieo zwiÄ…zanych z
ergonomicznym projektowaniem. Jednakże, projektowania dla użyteczności przyczyni się
pozytywnie do zagadnieo zwiÄ…zanych z ergonomiÄ… takich jak bezpieczeostwo, ludzkie
zdrowie, wydajnośd.
Pojęcia:
·ð UżytecznoÅ›d  stopieo w jakim produkt może zostad użyty przez okreÅ›lonego użytkownika do
osiągnięcia określonego celu w sposób skuteczny, wydajny, satysfakcjonujący w określonym
kontekście użycia
·ð SkutecznoÅ›d to dokÅ‚adnoÅ›d i kompletnoÅ›d z jakÄ… użytkownicy osiÄ…gajÄ… okreÅ›lone cele
·ð WydajnoÅ›d to stosunek zużytych Å›rodków do dokÅ‚adnoÅ›ci i kompletnoÅ›ci osiÄ…gania
zamierzonego celu
·ð Satysfakcja to swoboda oraz pozytywne nastawienie do użytkowania produktu
·ð Kontekst użycia to użytkownicy zadania, Å›rodowisko (sprzÄ™t, materiaÅ‚y, oprogramowanie)
oraz psychiczne i społeczne czynniki użycia produktu
·ð System pracy to system skÅ‚adajÄ…cy siÄ™ z użytkowników, zadao, Å›rodowiska oraz psychicznych i
społecznych czynników mogących wpłynąd na osiąganie określonych celów
·ð Użytkownik  osoba która wchodzi w interakcjÄ™ z produktem
·ð Cel  zamierzony rezultat
·ð Zadanie  czynnoÅ›d wymagana do osiÄ…gniÄ™cia celu
·ð Produkt  częśd sprzÄ™tu dla którego użytecznoÅ›d jest okreÅ›lana i oceniana
Racje i korzyści
Użytecznośd jest ważną częścią projektowania produktu ponieważ jest ona łączona z zakresem
użytkowników którzy mogą pracowad efektywnie, wydajnie oraz z satysfakcją.
Pomiary użyteczności są szczególnie ważne w ukazaniu całości interakcji pomiędzy użytkownikiem,
zdaniami, celami oraz pozostałymi elementami związanymi z kontekstem użycia. Produkt może mied
odmienne poziomy użyteczności kiedy używany jest w różnych kontekstach. Planowanie użyteczności
jako części projektowania i rozwoju produktu pociąga za sobą identyfikację wymagao dla
użyteczności, włączając w to miary użyteczności oraz istotne definicje kontekstów użycia. Te działania
prowadzą do stworzenia celów które mogą byd punktem odniesienia przy weryfikacji projektu
koocowego.
W podejściu zastosowanym w normie ISO 9241:11 możemy wyróżnid następujące korzyści :
·ð konstrukcja/struktura pracy może byd użyta w aspektach użytecznoÅ›ci oraz komponentach
związanych z kontekstem użycia podczas określania, projektowania oraz oceniania
użyteczności produktu
·ð wydajnoÅ›d oraz satysfakcja użytkowników może byd użyta do pomiaru zakresu do którego
produkt jest użyteczny w określonym kontekście.
·ð miary wydajnoÅ›ci oraz satysfakcji użytkowników mogÄ… prowadzid do podstaw dla zestawienia
względnej użyteczności dla produktów z różnymi specyfikacjami technicznymi które są użyte
w tym samym kontekście.
·ð użytecznoÅ›d zaplanowana dla produktu może byd zdefiniowana, udokumentowana oraz
zweryfikowana (jako częśd planu jakości)
Miary użyteczności
Wybór miar  konieczne jest wzięcie pod uwagę chociaż 1 miary dla skuteczności, wydajności i
satysfakcji. Wybór miar oraz poziomu szegółowości każdego z pomiarów zależy od celu części
związanych z pomiarem. Poziom ważności każdego z pomiarów dla każdego celu powinien byd
przemyślany.
ISO 9126