WARSZAWA 19 Marca 2013
Konferencja pt.  Fotowoltaika i kolektory słoneczne w
małych i mikroinstalacjach w Polsce i w Niemczech
Potencjał i ścieżki rozwoju
polskiego rynku fotowoltaiki i kolektorów
słonecznych w kontekście
energetyki prosumenckiej
Instytut Energetyki Odnawialnej
Grzegorz Wiśniewski, Aneta Więcka, Konrad Rosołek
www.ieo.pl
RYNEK i KONKURENCYJNOŚĆ
PV i KS W POLSCE
STATYSTYKA, FIRMY, CENY
WARSZAWA | 19 Marca 2013
www.ieo.pl
www.ieo.pl
Rozwój rynku PV i KS w Polsce
�� Pozycja fotowoltaiki i kolektorów słonecznych krajowym na rynku
Kolektory Słoneczne
�� Technologia dojrzała
�� Dobrze rozwinięty rynek
Systemy
�� Duże zainteresowanie
fotowoltaiczne
Lądowe farmy
Kolektory
wiatrowe
Biogazownie
słoneczne
Małe elektrownie
uprawowe
Fotowoltaika
wiatrowe
Geotermalne
�� Technologia wciąż
Ciepłownie
pompy ciepła
rozwijająca się
Geotermalne
Elektociepłownie
�� Kształtujący się rynek
na biomasę
Biogazownie Małe kotły
Wytwórnia
utylizacyjne na biomasę
1 �� Rosnące zainteresowanie
Małe elektrownie
biodiesla
wodne
Dojrzałość rynku
www.ieo.pl
Potencjał dalszego rozwoju rynku
Małe i mikroinstalacje OZE w 2012 r.
(dorobek inwestycyjny ostatniej
dekady)
Średni koszt Szacunkowa ogólna
Średnia moc Średni koszt całej
Małe i mikroinstalacje OZE w 2012 r. jednostkowy liczba mikroinstalacji
[kW] instalacji [zł]
2012 [zł/kW] [szt.]
Kolektory słoneczne 7,0 3 200 22 400 95 000
Małe piece i kotły na biomasę (dedykowane) 20,0 900 18 000 90 000
Pompy ciepła (geotermlane) 10,0 2 500 25 000 10 000
Małe elektrownie wiatrowe (on i off grid) 3,0 9 000 27 000 3 000
Systemy fotowoltaiczne (on i off grid) 10,0 8 000 80 000 80
ŚREDNIA/RAZEM 10 4 720 34 480 198 080
www.ieo.pl
Rozwój rynku PV w Polsce
Rok 2007 Rok 2013
�� 6 firm na rynku PV. �� Około 200 firm na rynku
PV
PV.
�� Tylko 4 producentów �� 14 producentów modułów
modułów PV. PV
�� 2 firmy instalatorskie. �� 141 firm instalatorskich.
�� 0,63 [MWp] zainstalowane �� 3,5 [MWp] zainstalowane w
w elektrowniach PV elektrowniach PV
Duży przyrost nowych firm w ciągu ostatnich 2 lat spowodowany
spodziewanym wdrożeniem projektu nowej ustawy o OZE
www.ieo.pl
Rozwój rynku PV w Polsce
Profil firm na rynku PV
Gracze na rynku
80%
�� 90% (spośród 200) firm oferuje
70%
60%
moduły PV i akcesoria
50%
40%
(dystrybutorzy)
30%
20%
10%
�� Ponad 72% wszystkich form
0%
oferuje kompleksowe rozwiązania w Instalatorzy Wykonawcy Nie świadczący
w.w.usług
zakresie elektrowni PV
Producenci / Dystrybutorzy PV
�� 20 developerów elektrowni PV
80%
RAPORT: RYNEK PV W POLSCE
60%
40%
20%
0%
Producenci Dy stry butorzy Inne f irmy
www.ieo.pl
Rozwój rynku KS w Polsce
Rok 2007 Rok 2011
�� 25 firm na rynku PV. �� 70 producentów
KS
��635 [MW] zainstalowanych
��180 [MW] zainstalowanych w K.S (na koniec 2011 r.)
w KS
��>250 tyś m2 nowych
��70 tyś m2 nowych instalacji K.S w 2012 r. ?
(badanie rynku IEO)
instalacji K.S
(badanie rynku IEO)
1000
909
Najszybciej rozwijający
900
skumulowana powierzchnia instalacji słonecznych
800
się rynek energetyki
700
656
coroczna sprzedaż instalacji słonecznych
600
510
prosumenckiej w
500
366
400
Polsce
254
300 236
168
144 146
200 130
126
99
68
70
42
30 43
100 21
28
29
13 26
9
7
0
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
y
ródło: Instytut Energetyki Odnawialnej
www.ieo.pl
m2 x 1000
Rozwój rynku PV w Polsce
Ceny kompletnych systemów PV  Styczeń 2013
�� MIKRO instalacje: 1,3 [Ź /Wp]
(< 10 [kWp])
Moduły PV: 0,65 [Ź /W]| Inwerter + inne akcesoria: 0,45 [Ź /W] | Montaż 0,2 [Ź /W]
�� MAA
E instalacje: 1,25 [Ź /Wp]
(10 -> 40 [kWp])
Moduły PV: 0,65 [Ź /W]| Inwerter + inne akcesoria: 0,40 [Ź /W] | Montaż: 0,2 [Ź /W]
�� DUŻE instalacje: 1,35 [Ź /Wp]
(> 40 [kWp])
Moduły PV: : 0,65 [Ź /W]| Inwerter + inne akcesoria: : 0,40 [Ź /W] | Montaż : 0,3 [Ź /W]
Moduły PV: około 45  50% (całkowitego kosztu jednostkowego
Montaż: około 15  22% (całkowitego kosztu jednostkowego)
www.ieo.pl
Ekonomika PV
Projekt
ustawy OZE 
taryfy dla PV
Ekonomika KS
LCOE dla technologii K.S
Zestawienie utworzone przy
założeniu, że jedyną technologią
użytą do ogrzewania jest ciepło z
kolektorów słonecznych.
LCOE dla technologii K.S
Zestawienie utworzone przy
założeniu, że ciepło uzyskuje się z
K.S oraz innej technologii jako
z
ródło dodatkowe.
�� W modelu Gospodarstwa Domowego założono, że na potrzeby przeciętnego domu
jednorodzinnego wystarczą kolektory o mocy do 10 kW
�� Wyższe LCOE dla Firm spowodowane wyższą stawką VAT
INSTALACJE W PV i KS w POLSCE
WARSZAWA | 19 Marca 2013
www.ieo.pl
www.ieo.pl
Instalacje PV w Polsce
Ile MEGAWATÓW mamy zainstalowane w fotowoltaice?
�� Ponad 3,5 MWp zainstalowane w elektrowniach PV.
�� Instalacje przyłączone do sieci:
- 1,35 MWp zainstalowane w 9 elektrowniach ON-GRID,
- Największa elektrownia PV: 1 MWp, Wierzchosławice,
- Największa koncentracja instalacji przyłączonych do sieci:
województwo Śląskie.
�� Instalacje nie przyłączone do sieci:
- w przybliżeniu 2,1  2,7 MWp mocy zainstalowanej w elektrowniach
OFF-GRID,
- Najczęstszy wybór ze względu na: problemy z przyłączeniem do
sieci, koncesjami URE, pozwoleniem/ zgłoszeniem budowy.
www.ieo.pl
Instalacje PV w Polsce
��Przyrost instalacji ON-GRID i OFF-GRID od 2003 roku.
Moc zainstalowana w elektrowniach PV od 2003 roku
4,0
3,5
3,4
3,5
Całkow ita moc
3,0
zainstalow ana OFF-
GRID [MWp]
2,2
2,5
2,1
2,0
Całkow ita moc
2,0
zainstalow ana ON-
0,9
GRID [MWp]
1,5
1,1
1,0
SUMA [MWp]
0,8
1,0
0,6
0,4
0,8
0,7 1,4 1,4
1,3
0,3
0,2
0,5
0,6
0,1
0,5
0,3
0,2
0,2
0,3 0,3
0,1 0,2
0,2
0,1 0,1
0,0 0,1
0,0
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Lata
Source: 2003  2011: Eurobserv er. 2012  IEO market monitoring
�� Więcej instalacji OFF-GRID niż ON-GRID.
�� Niewielki udział instalacji prosumenckich.
�� Powód: obecny system wsparcia produkcji  zielonego prądu nie
jest dostosowany dla mikro- i małych- instalacji OZE.
www.ieo.pl
Moc [MWp]
Instalacje KS w Polsce
Ile MEGAWATÓW mamy zainstalowane w KS?
�� Ponad 635 MW zainstalowane
w kolektorach słonecznych.
�� Kluczowe dane:
" A
ączna powierzchnia KS
zainstalowanych w Polsce to 909 tyś
m2 (koniec 2011 r.),
" Ponad 70% przyrost nowych
instalacji w porównaniu z 2010
rokiem,
Polska  4 miejsce w 2011r. w EU,
" Polska 4 rynkiem w UE!
podczas gdy 2010r  8 miejsce
" Polska zajmuje 22 pozycję w skali
ŚWIATOWEJ pod względem ilości m2
zainstalowanych kolektorów
www.ieo.pl
słonecznych!
Instalacje KS w Polsce
Przyrost sprzedaży w
��Roczna sprzedaż K.S od 2005 roku.
200 m2
sektorze kolektorów:
180 m2
160 m2
Roczna sprzedaż
140 m2
systemów K.S 
120 m2
Płaskie - POW
sprzedana
100 m2
Próżniow e - POW
80 m2
powierzchnia
60 m2
kolektorów
40 m2
20 m2
0 m2
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
140
130,9 MW
120
Roczna sprzedaż
systemów K.S 
100
77,7 MW
sprzedana i 74,2 MW
80
Płaskie - MOC
63,0 MW
zainstalowana moc
Próżniow e - MOC
60
32,9 MW
40
24,5 MW
16,1 MW
20 28,0 MW
26,6 MW
25,2 MW
24,5 MW
14,7 MW
0
4,9 MW
3,5 MW
www.ieo.pl
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
187 tys m2
Powierzchnia [tyś m2]
111 tys m2
106 tys m2
90 tys m2
47 tys m2
23 tys m2
5 tys m2
35 tys m2
7 tys m2
21 tys m2
40 tys m2
38 tys m2
35 tys m2
36 tys m2
Moc [MW]
PROGNOZY ROZWOJU PV i KS w POLSCE
WARSZAWA | 19 Marca 2013
www.ieo.pl
www.ieo.pl
Prognozy rozwoju PV w Polsce
��Scenariusze rozwoju PV w myśl Krajowego Planu Działania (1).
" Scenariusz A  Polityka Energetyczna Polski Sytuacja na rynku Świadectw
Pochodzenia stawia pod
" Scenariusz B  Utrzymanie Świadectw Pochodzenia
znakiem zapytania nowe
" Scenariusz C  Wprowadzenie FiT inwestycje w PV
www.ieo.pl
Prognozy rozwoju PV w Polsce
��Scenariusze rozwoju PV w myśl Krajowego Planu Działania (2).
�� Całkowity prognozowany koszt inwestycji PV do 2020 roku: 12 mld
PLN (Suma nowych wdrożeń wg. KPD  90 mld PLN)
�� Roczny prognozowany koszt inwestycji PV: 300  1900 mln PLN
www.ieo.pl
Prognozy rozwoju PV w Polsce
��Dojrzałość rynkowa PV  porównanie z energetyką wiatrową (EW)
Energetyka
Porównanie dojrzałości
Fotowoltaika
Wiatrowa
technologicznej PV i EW
Średnia moc [MW] 0,01-10 3-100
Ilość zrealizowanych
9 663
inwestycji
Koszt 1 [MW] 8 mln PLN 5-7 mln PLN
Firmy
Zainteresowanie Mali inwestorzy
developerskie
Skomplikowana, Skomplikowana,
Ścieżka inwestycyjna
niesprawdzona sprawdzona
350 - 400
Koszt produkcji energii H"800 [PLN/MWh]
[PLN/MWh]
Eksploatacja Najniższe koszty Niskie koszty
Doświadczenie na Polskim
rynku H"0 lat 10 lat
www.ieo.pl
Prognozy rozwoju PV w Polsce
��Dojrzałość technologiczna różnych technologii OZE-E (PV vs EW)
Dojrzałość i inkubacja  nowych technologii OZE-E na rynku krajowym:
- porównanie PV (H"3,3 MW) i EW (H"2400 MW) do 2012 r. (prognoza) z
ródeł przyłączonych do sieci
www.ieo.pl
Prognozy rozwoju KS w Polsce
��Scenariusze rozwoju KS w myśl Krajowego Planu Działania (1).
Polityka Energetyczna Polski 2030 (PEP) przewiduje udział
energetyki słonecznej cieplnej na poziomie 1,21% (3,7 mln
m2) całego bilansu OZE w 2020 roku
www.ieo.pl
Prognozy rozwoju KS w Polsce
��Scenariusze rozwoju KS w myśl Krajowego Planu Działania (2).
www.ieo.pl
Prognozy rozwoju KS w Polsce
��Scenariusze rozwoju KS w myśl Krajowego Planu Działania (3).
16
14
12
scenariusz wg KPD
10
obecny rozwój rynku
8
1400
1 300
scenariusz wg KPD
1200
obecny rozwój rynku
6
1000
904
800
600
656
600
4
400
126
200
2
126
0
2005 2010 2011
0
2005 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
www.ieo.pl
Tysiące
Prognozy rozwoju PV i KS w Polsce
Nowy program mikrodotacji i mikrokredytów na
przydomowe instalacje odnawialnych z
ródeł
energii typu prosumenckiego przygotowany i
złożony przez ZPFEO
1) Systemów fotowoltaicznych do 40 kW mocy elektrycznej,
2) Małych elektrowni wiatrowych do 40 kW mocy elektrycznej,
3) Wysokosprawnych pomp ciepła do 70 kW mocy cieplnej,
4) Małych, automatycznych kotłów na czystą biomasę (pelety, brykiety) do 70
kW mocy cieplnej.
5) Kolektorów słonecznych w ramach przedłużania do końca 2016 roku oraz
dalszego doskonalenia obecnego, wzorcowego programu NFOŚiGW dopłat do
kredytów bankowych na zakup i montaż kolektorów słonecznych.
www.ieo.pl
FOTOWOLTAIKA I KOLEKTORY W
ENERGETYCE PROSUMENCKIEJ
WARSZAWA | 19 Marca 2013
www.ieo.pl
www.ieo.pl
PV w energetyce prosumenckiej
��Jakie zmiany dla PV może wprowadzić projekt Nowej Ustawy OZE?
OBECNIE& PO 2013&
1. Układ pomiarowy na
1. Układ pomiarowy na
koszt Z.E
koszt inwestora
2. Opłata przyłączeniowa:
2. Opłata
0 PLN (dla nn)
przyłączeniowa: 50%
3. Tryb zgłoszeniowy
rzeczywistych kosztów
instalacji w Z.E (bez
3. Każde przyłączenie
umowy przyłączeniowej
wymaga warunków
do 40 KW)
przyłączenia
4. Uproszczone zgłoszenie
4. Sprzedaż energii do w URE (do 40 kW)
sieci wymaga
5. Prawdopodobnie
koncesji w URE
obowiązek wykonania
instalacji przez
5. Koncesja na 2 lata
certyfikowaną firmę
6. Koncesja bezterminowa
www.ieo.pl
KS w energetyce prosumenckiej
��Jakie zmiany dla KS może wprowadzić projekt Nowej Ustawy OZE?
Producent/importer
Certyfikacja instalatorów
" Wymagane wykształcenie minimum
Hurtownia Hipermarkety
zasadnicze zawodowe lub równoważne
Dystrybutor
instalacyjna budowlane
w zakresie instalowania urządzeń i
instalacji: sanitarnych, energetycznych,
grzewczych, chłodniczych lub
elektrycznych;
Instalator/projektant
" 3  letnie doświadczenie
Inwestor-użytkownik końcowy
" Certyfikat ważny przez 5 lat wydawany
przez UDT
14000
12700
" Komisja Egzaminacyjna powoływana
12000
przez UDT: 5 komisji, 7 osób w jednej
Liczba instalatorów systemów OZE w 2010r.
10000
komisji
Liczba instalatorów systemów OZE zgodnie z dyrektywą
8000
2009/28/WE w 2020r.
" Brak przepisów przejściowych
6000
4000
" Brak jakiekolwiek kary za wykonanie
1700
1500 1500
instalacji bez uprawnień, zarówno 1200
2000
900
830
240
70 75 50
10
pieniężnej, jak też obligatoryjnego
0
Kolektory Kotły na Biogaz rolniczy Pompy ciepła Małe PV
instalowania urządzeń OZE, które będą
słoneczne biomasę elektrownie
wiatrowe
korzystać z FiT
y
ródło: Instytut Energetyki Odnawialnej
www.ieo.pl
KS w energetyce prosumenckiej
Koszty magazynowania ciepła i energii elektrycznej, z
ródło: IEO
www.ieo.pl
Szanse i bariery rozwoju PV i KS
SZANSE ROZWOJU
FOTOWOLTAIKA KOLEKTORY SA
ONECZNE
��Dobrze  wpisuje się w krzywą zapotrzebowania ��Mogą pokryć nawet 60  70% dziennego
oraz uzupełnia się w szczycie z energetyką wiatrową zapotrzebowania na ciepłą wodę na którą
zapotrzebowanie nie spada
��Sprawdzona technologia
��Rosnące ceny paliw i energii dla odbiorców
końcowych
��Grupy odbiorców: gospodarstwa domowe,
wspólnoty mieszkaniowe, instytucje publiczne
��Wzrost cen paliw konwencjonalnych
��Krótki czas realizacji inwestycji: 3  12 miesięcy
��Szybko można uzupełnić niedobór mocy
szczytowej w systemie elektroenergetycznym
��Mniejsze ryzyko inwestycyjne (przy systemie FiT)
��Grupy odbiorców: rolnictwo, osoby fizyczne
www.ieo.pl
Szanse i bariery rozwoju PV i KS
BARIERY ROZWOJU
FOTOWOLTAIKA KOLEKTORY
��Prawno  administracyjne (brak sprecyzowanej wykładni prawa dla PV) ��Technologia dostępna dla
ludzi ale kosztowna
��Problemy z przyłączeniem do sieci EE (odnowy przyłączeń, słaba
inwestycyjnie
infrastruktura szczególnie na terenach wiejskich)
��Bez dofinansowania  długi
��System wsparcia (promuje jedynie duże instalacje, a ceny na giełdzie nie
okres zwrotu (inwestycje
dają pewności rentownego prowadzenia inwestycji)
możliwe, ale nie na wielką
OBECNA CENA
skalę)
134,60 PKN/MWh
��Brak praktycznych
(12.03.2013) możliwości zarabiania na
sprzedaży ciepła
��Koszty ciągle zbyt wysokie na rozwój bez wsparcia taryfami typu FiT
��Niechęć społeczna, niedoinformowanie www.ieo.pl
VI Forum Przemysłu Energetyki Słonecznej 2013
Kolektory słoneczne i systemy fotowoltaiczne
w energetyce prosumenckiej
Toruń 13 - 14 maja 2013
www.solarforum.ieo.pl
DZI
KUJ
ZA UWAG
&
[e-mail]
([phone]
www.ieo.pl
www.ieo.pl