wrzesieñ 2005

wrzesieñ 2005

wrzesieñ 2005

wrzesieñ 2005

wrzesieñ 2005

HI-FI Wzmacniacze zintegrowane 3300-3500 z³

Wzmacniacze zintegrowane 3300-3500 z³

Wzmacniacze zintegrowane 3300-3500 z³

Wzmacniacze zintegrowane 3300-3500 z³

Wzmacniacze zintegrowane 3300-3500 z³

14

kiej blachy i polakierowana na ciekawy, szaroo-
liwkowy kolor, stosowany w latach 50’ i 60’.

Rzut oka do œrodka ujawnia, ¿e w budowie

RA-03 czêœæ rzeczy potraktowano wyj¹tkowo se-
rio, jednak w czêœci trzeba by³o ci¹æ koszty. Nie-
mal ca³y œrodek zajmuje du¿a p³ytka z uk³adami,
dziêki czemu iloœæ po³¹czeñ przewodami zmniej-
szono do minimum. Gniazda RCA s¹ z³ocone, zaœ
prze³¹czanie sygna³u odbywa siê w scalonym
prze³¹czniku Toshiby. Przedwzmacniacz oparto
na buforze Burr-Browna OPA2277 oraz wzmac-
niaczu napiêciowym OPA2604 – uk³adzie o we-
jœciu typu FET i niskich zniekszta³ceniach. Oby-
dwa otoczone s¹ przez kondensatory poliestro-
we i polipropylenowe oraz bardzo rzadko spoty-
kane, a na tym poziomie cenowym chyba nigdy

R

otel i Radicon to Dr. Jeckyll i Mr. Hyde œwia-
ta audio. W przeciwieñstwie do Amplifikato-

ra, RA-03 nie lubi graæ potê¿nym dŸwiêkiem
z niskim basem, ani nie napina siê, aby wykazaæ
wyrazistoœæ i szczegó³owoœæ. Ma wszak¿e coœ,
czego rodzimy wzmacniacz nie ma – plastycz-
noœæ i pewnego rodzaju “czar”. Przekaz zawsze
by³ spokojny i dostojny, kszta³towany przez spo-
ry wy¿szy i œredni bas, bez wyraŸnych krawêdzi,
ale za to z bogat¹ barw¹. DŸwiêk zawsze by³
wiêc pe³ny, du¿y i nieco ciep³y. G³osy braci Mills
by³y podane w bliski, nies³ychanie intymny spo-
sób, bez precyzyjnego wgl¹du w nagranie, a ra-
czej z zamiarem uwiedzenia s³uchacza. I, jak siê
wydaje, niejeden zaatakowany w taki sposób
“polegnie”. Bêdzie to jednak œmieræ z uœmiechem
na ustach, poniewa¿ ka¿da kolejna p³yta, o ile
oczywiœcie zaakceptujemy tego typu estetykê,
przybli¿y nas do raju. Pomo¿e w tym dobra mu-
zyka, a jeœli bêdzie zagrana i zaœpiewana przez
tak piêkn¹ kobietê, jak¹ jest Madeleine Peyroux
(Careless Love, Rounder 3192-2), wówczas mo¿-
na umieraæ wci¹¿ i wci¹¿ od nowa... Miote³ki by-
³y romantyczne, nieco wycofane i raczej perliste.

Odwa¿ê siê stwierdziæ, ¿e bardzo ³adn¹ barw¹
Rotel przypomina³ urz¹dzenia lampowe, które
oddaj¹ czêsto œwiat dŸwiêków jako nieco lepszy,
ni¿ jest w rzeczywistoœci.

Jedn¹ z cech takiej koncepcji jest plastyka.

Rotel pos³uguje siê tym chwytem bezb³êdnie –
dŸwiêk daje takie wra¿enie, jakby ka¿dy muzyk
gra³ tylko dla nas. Nawet nagrania rockowe, ta-
kie jak z p³yty Brothers in Arms Dire Straits (Uni-
versal Music Hong-Kong/JVC 5483572, XRCD²)
zosta³y podane bardzo przyjemnie.

Ciekawie wypad³y te¿ przes³uchania “dodat-

ków”, w Amplifikatorze nieobecnych. Wzmacniacz
s³uchawkowy jest wyj¹tkowo dobry – z pe³nym
dŸwiêkiem i wra¿liwoœci¹ na zmiany dynamiki
i tempa. Przedwzmacniacz gramofonowy jest
równie¿ bardzo przyjemny, jednak wycofanie gó-
ry ka¿e ostro¿nie szukaæ wœród wk³adek. Nale¿y
unikaæ Regi i Grado, a znacznie lepszym wybo-
rem bêdzie np. Audio-Technica. Preamp nie jest
szczytem marzeñ, jednak pod³¹czaj¹c do niego
np. Pro-Jecta Debiut III otrzymamy równy, kohe-
rentny dŸwiêk, w którym wady noœnika nie bêd¹
uwypuklane, a raczej maskowane.

O D S £ U C H

nik “monitor” u¿ywany do “pods³uchu” trzeciej
g³owicy w magnetofonach kasetowych.

Wykonany z aluminiowej blachy przód Rote-

la, pomimo wielu ga³ek, nie sprawia wra¿enia za-
t³oczonego. Jak mo¿na siê spodziewaæ, diody (w
ga³ce si³y g³osu i “power”) s¹ niebieskie. Prawdê
mówi¹c, wszechobecnoœæ tego koloru zaczyna
siê ju¿ chyba, nie tylko mnie, przejadaæ. Górna,
a¿urowa œcianka zosta³a wykonana z doœæ cien-

W

yposa¿eniu to mocny punkt tej kon-
strukcji. Obok klasycznych wejϾ linio-
wych (mamy do wyboru piêæ), dosta-

jemy równie¿ przedwzmacniacz gramofonowy,
przeznaczony do wspó³pracy z wk³adkami MM.
Oprócz tego, RA-03 zosta³ wyposa¿ony w gniaz-
do s³uchawkowe z – jak siê okazuje – osobnym,
tranzystorowym wzmacniaczem s³uchawkowym.
Dodajmy do tego podwójne, solidne, z³ocone
gniazda g³oœnikowe oraz regulacjê tonów (wy³¹-
czan¹). Jedynym niepotrzebnym elementem
(w³aœciwie anachronizmem) wydaje siê prze³¹cz-

Cena [z³]

3300

Dystrybutor

AUDIO-KLAN

Wykonanie i komponenty
Generalnie dobre elementy, tylko potencjometry s³ab-
sze. Bogate wyposa¿enie – preamp s³uchawkowy, gra-
mofonowy, pilot, podwójny komplet gniazd g³oœniko-
wych.

ocena

dobra+

Laboratorium
Wysoka moc, niskie zniekszta³cenia, podniesiony po-
ziom szumu.

ocena

dobra+

Brzmienie
Bez wielkiej dynamiki, szczegó³owoœci i si³y basu, za to
z bogat¹ barw¹, plastycznoœci¹ i ciep³em. Intymny
kontakt ze s³uchaczem.

ocena

bardzo dobra

RA-03

Rotel

RA-03

Podwójny komplet gniazd g³oœnikowych

u³atwi ewentualny bi-wiring.

Model

RA-03 jest

rozwiniêciem bardzo udanego,
tañszego modelu

RA-02. Jak siê wydaje,

g³ówn¹ ró¿nic¹ jest wiêksza moc
wyjœciowa (40 W vs 70 W), za czym
stoi wiêkszy zasilacz, a wiêc i wiêksze
wymiary zewnêtrzne. Pozosta³e
parametry wydaj¹ siê bardzo zbli¿one,
podobnie jak wyposa¿enie.

HI-FI

sierpieñ 2005

sierpieñ 2005

sierpieñ 2005

sierpieñ 2005

sierpieñ 2005

15

Wzmacniacze zintegrowane 3300-3500 z³

Wzmacniacze zintegrowane 3300-3500 z³

Wzmacniacze zintegrowane 3300-3500 z³

Wzmacniacze zintegrowane 3300-3500 z³

Wzmacniacze zintegrowane 3300-3500 z³

wrzesieñ 2005

wrzesieñ 2005

wrzesieñ 2005

wrzesieñ 2005

wrzesieñ 2005

L A B O R A T O R I U M

Niemal ka¿dy wzmacniacz zintegrowany

posiada mniej lub bardziej rozbudowane uk³a-
dy zabezpieczeñ. Wydaje siê jednak, ¿e tym
razem system jest zbyt czu³y, podczas pomia-
rów przy okazji nag³ej zmiany poziomu syg-
na³u wiele razy zdarza³o siê, ¿e wzmacniacz
reagowa³ wy³¹czeniem. Mia³o to miejsce nie-
zale¿nie od impedancji obci¹¿enia. Urz¹dze-
nie samoczynnie przywraca zasilanie w mak-
symalnie kilku sekund.

Dostarczenie na wejœcie RA-03 sygna³u

o napiêciu 0,18V zaowocowa³o moc¹ 85W
mocy na obci¹¿eniu 8

Ω

. Zasilacz spisuje siê

nieŸle, w stereo moc wynosi 2x82W/8

Ω

,

a przy 4

Ω

roœnie do 2x123W (a¿ 144W przy

jednym wysterowanym kanale). Rotel nie jest
jednak mistrzem w utrzymywaniu niskiego
poziomu szumów, jego wynik tej dziedzinie
to 76dB, a dynamika osi¹ga 95dB.

Wykres pasma przenoszenia (rys. 1) jest

inny ni¿ zwykle, tym razem doda³em jeszcze
trzeci¹ charakterystykê, aby przedstawiæ co
dzieje siê, gdy sygna³ nie ominie regulatorów
barwy dŸwiêku (jednak przy ustawieniach
pokrête³ tonów niskich i wysokich na “0”).
Krzywe dla obci¹¿eñ 4 i 8

Ω

(z w³¹czonym

Source Direct) oznaczone kolorami czerwo-
nym i niebieskim, przy 10Hz spadek wynosi -
0,5dB, œwietn¹ liniowoœæ obserwujemy do
30kHz, powy¿ej których poziom roœnie, co
wynika ze wzbudzania siê uk³adów. O tym,
¿e jednak nie nale¿y wy³¹czaæ uk³adu Source
Direct, przekonuje trzecia charakterystyka (ko-
lor czarny). Jest ona wyraŸnie zafalowana w pod-
stawowym zakresie akustycznym 20Hz-20kHz.

Na rys. 2 widaæ w zasadzie tylko trzy

harmoniczne, najsilniejsza z nich, druga, ma
poziom -77dB, trzecia le¿y o 10dB ni¿ej,
a czwarta lokuje siê przy -95dB. Pozosta³e gi-
n¹ ju¿ w spektrum szumów po³o¿onym.

Zniekszta³cenia THD+N s¹ ni¿sze od

0,1% (rys. 3) w zakresie mocy 2.7W-75W
dla 8

Ω

oraz 5W-127W dla 4

Ω

.

Pomiary przeprowadzono przy użyciu systemu NEUTRIK A2D

Rys. 3. Moc

Rys. 2. Zniekształcenia harmoniczne

Rys. 1. Pasmo przenoszenia

Moc znamionowa (1% THD+N, 1kHz) [W]
Obciążenie [

Ω

] Wysterowanie (K −kanały)

1 K

2 K

8

85

82

4

144

123

Czułość (dla maks. mocy) [V]

0,18

Stosunek sygnał/szum
(filtr A−ważony, w odniesieniu do 1W) [dB]

76

Dynamika [dB]

95

Zniekształcenia THD+N (1W, 8

Ω

, 1kHz) [%]

0,16

Współczynnik tłumienia (w odniesieniu do 4

Ω

)

33

Przedwzmacniacz oparto

na dobrych uk³adach, ze

znakomitymi elementami

biernymi – czerwone

oporniki maj¹ tolerancjê

rzêdu 0,5 %.

Koñcówkê mocy zmontowana na osobnej,
pionowej p³ytce.

dot¹d, specjalne, metalizowane oporniki o tole-
rancji 0,5%. Nieco rozczarowuje wiêc znajduj¹-
cy siê nastêpnie w œcie¿ce potencjometr – zwyk-
³y, otwarty uk³ad. Zreszt¹, wszystkie potencjo-
metry s¹ otwarte. Za potencjometrem mamy
jeszcze jeden stopieñ przedwzmacniacza, tym
razem oparty o wzmacniacz operacyjny JRC2114.
Koñcówka mocy zosta³a zmontowana na osobnej
p³ytce, ustawionej pionowo w stosunku do p³ytki
g³ównej. Ta czêœæ zawiera wy³¹cznie tranzysto-
ry. Widaæ szczególn¹ troskê o wyrównanie tem-
peratury dla obydwu ga³êzi uk³adu (tranzystory
s¹ sklejone i zalane silikonem) oraz dla tranzys-
torów steruj¹cych i koñcowych, które zosta³y
przykrêcone do siebie i dopiero do œredniej wiel-
koœci radiatora z karbowanymi piórami. Koñców-
ka to klasyczny, znany z wczeœniejszych opraco-
wañ Rotela, pracuj¹cy w klasie AB uk³ad, z dwo-
ma parami tranzystorów B817+D1047 na kana³.

Zasilacz jest skromniejszy ni¿ w Amplifikato-

rze – mamy jeden transformator toroidalny, cho-
cia¿ ca³kiem spory. i dwa kondensatory po 10
000 ìF. To jednak bardzo cenione jednostki, ku-
powane przez Rotela w angielskiej firmie DNM

Reson. S¹ to kondensatory o opatentowanej bu-
dowie, w znacznym stopniu uniezale¿niaj¹cej od
rezystancji i indukcyjnoœci wewnêtrznej. Pilot
zdalnego sterowania jest plastikowy, typowy dla
tej klasy urz¹dzeñ, pobudzimy nim jednak do ¿y-
cia równie¿ inne urz¹dzenia Rotela. Chocia¿ po-
³¹czeñ kablowych niemal nie ma, to œcie¿ka syg-
na³u jest bardzo d³uga, a to zazwyczaj pogarsza
w³aœciwoœci szumowe.

Du¿a p³ytka drukowana –

charakterystyczne rozwi¹zanie dla

konstrukcji brytyjskich... do których

zalicza siê japoñski Rotel.