Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
Str
1 / 7
I OSK 1968/13 – Wyrok NSA
Data orzeczenia
2015-04-21
Data wp ywu
ł
2013-08-19
S d
ą
Naczelny S d Administracyjny
ą
S dziowie
ę
Dariusz Chaci ski
ń
Joanna Runge - Lissowska
Ma gorzata Masternak - Kubiak /przewodnicz cy sprawozdawca/
ł
ą
Symbol z opisem
647 Sprawy zwi zane z ochron danych osobowych
ą
ą
Has a tematyczne
ł
Ochrona danych osobowych
Sygn. powi zane
ą
II SA/Wa 294/13
Skar ony organ
ż
Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych
Tre
wyniku
ść
Oddalono skarg kasacyjn
ę
ą
Powo ane przepisy
ł
Dz.U. 2002 nr 101 poz 926; art. 43 ust. 2, art. 43 ust. 1 pkt 3, art. 12 ust. 2; Ustawa z dnia
29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych - tekst jedn.
Dz.U. 1997 nr 78 poz 483; art. 25 ust. 2 i 3, art. 51 ust. 1, art. 53; Konstytucja
Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie
Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyj ta przez Naród w referendum konstytucyjnym w
ę
dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16
lipca 1997 r.
Sentencja
Naczelny S d Administracyjny w sk adzie nast puj cym: Przewodnicz cy S dzia NSA
ą
ł
ę
ą
ą
ę
Ma gorzata Masternak - Kubiak (spr.), S dzia NSA Joanna Runge – Lissowska, S dzia del.
ł
ę
ę
WSA Dariusz Chaci ski, Protokolant starszy inspektor s dowy Kamil Werty ski, po
ń
ą
ń
rozpoznaniu w dniu 21 kwietnia 2015 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi
kasacyjnej [...] od wyroku Wojewódzkiego S du Administracyjnego w Warszawie z dnia 16
ą
maja 2013 r. sygn. akt II SA/Wa 294/13 w sprawie ze skargi R. R. na decyzj Generalnego
ę
Inspektora Ochrony Danych Osobowych z dnia [...] grudnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie
ochrony danych osobowych oddala skarg kasacyjn
ę
ą
Uzasadnienie
Wojewódzki S d Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 16 maja 2013 r., sygn. akt II
ą
SA/Wa 294/13 po rozpoznaniu sprawy ze skargi R. R. na decyzj Generalnego Inspektora
ę
Ochrony Danych Osobowych z dnia [...] grudnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie ochrony danych
osobowych uchyli zaskar on decyzj oraz decyzj j poprzedzaj c z dnia [...] czerwca 2012
ł
ż ą
ę
ę ą
ą ą
r. nr [...].
W uzasadnieniu wyroku S d przytoczy nast puj ce okoliczno ci faktyczne i prawne sprawy:
ą
ł
ę
ą
ś
R. R. wniós skarg do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (dalej: "GIODO")
ł
ę
na przetwarzanie jego danych osobowych przez S. (dalej: "Towarzystwo"). Zainteresowany
domaga si : sprawdzenia czy Towarzystwo jest uprawnione do przetwarzania jego danych
ł ę
osobowych, czy w a ciwie administruje jego danymi, sprawdzenia okoliczno ci dotycz cej
ł ś
ś
ą
przekazywania jego danych przez ten podmiot osobom trzecim pomimo braku zgody.
Wskazywa na nieprawid owo ci w udost pnianiu mu informacji o przetwarzanych przez
ł
ł
ś
ę
Towarzystwo jego danych oraz niezg oszenie przez Towarzystwo zbioru danych osobowych
ł
do rejestracji GIODO.
W toku przeprowadzonego post powania wyja niaj cego organ ustali , e w dniu 29 grudnia
ę
ś
ą
ł ż
1981 r. R. R. przyst pi do spo eczno ci wyznaniowej [...] i pozostawa wyznawc tego
ą ł
ł
ś
ł
ą
wyznania do dnia wykluczenia go z tej spo eczno ci po przeprowadzeniu wewn trznego
ł
ś
ę
post powania dyscyplinarnego w 2011 r. Pismem z dnia [...] lipca 2011 r. skar
cy wyst pi do
ę
żą
ą ł
Towarzystwa o zrealizowanie obowi zku informacyjnego wobec jego osoby i przekazanie mu
ą
2018-08-14 07:41
Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
Str
2 / 7
pe nych informacji odno nie tego, czy jego dane osobowe s przetwarzane w zbiorze danych
ł
ś
ą
[...] oraz o podanie informacji, w jakim zakresie zosta y udost pnione, o sposobie
ł
ę
zabezpieczenia danych osobowych przed dost pem nieuprawnionych osób oraz na jakiej
ę
podstawie przedmiotowe dane s przetwarzane. W odpowiedzi na powy sze pismo,
ą
ż
Towarzystwo udzieli o skar
cemu informacji, kto jest administratorem jego danych
ł
żą
osobowych a tak e o celu, zakresie i sposobie przetwarzania tych danych oraz ródle, z
ż
ź
którego zosta y one pozyskane. Pismo to nie zosta o opatrzone podpisem.
ł
ł
W pi mie skierowanym do organu Towarzystwo wyja ni o, e zgodnie z prawem wewn trznym
ś
ś ł ż
ę
spo eczno ci religijnej oraz ustaw o ochronie danych osobowych w przypadku utraty
ł
ś
ą
cz onkowstwa wspólnoty w miejscowym zborze podaje si w takim wypadku jednorazowo
ł
ę
komunikat, e dana osoba nie jest ju [...], nie podaj c przy tym adnych innych informacji, np.
ż
ż
ą
ż
na temat przyczyn tego stanu. Towarzystwo nie udost pnia danych osobowych wymienionego
ę
adnym osobom trzecim oraz nie dysponuje adnymi danymi osobowymi poza danymi
ż
ż
podanymi przez R. R. obejmuj cymi informacje, o których mowa w pi mie z dnia [...] sierpnia
ą
ś
2011 r. oraz adnotacj , e wy ej wymieniony nie jest ju [...].
ą ż
ż
ż
W tym stanie faktycznym Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych decyzj z dnia [...]
ą
czerwca 2012 r. umorzy post powanie w sprawie.
ł
ę
R. R. wniós o ponowne rozpatrzenie sprawy zako czonej powy sz decyzj , kwestionuj c
ł
ń
ż ą
ą
ą
ustalenia faktyczne organu, gdy w jego opinii nie by cz onkiem Towarzystwa, a co za tym
ż
ł
ł
idzie nie móg utraci cz onkostwa. Ponadto zakwestionowa niezrealizowanie wobec
ł
ć
ł
ł
skar
cego obowi zku informacyjnego przez Towarzystwo.
żą
ą
Decyzj z dnia [...] grudnia 2012 r. Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych utrzyma
ą
ł
w mocy zaskar on decyzj , wskazuj c, e zgodnie z art. 43 ust. 2 ustawy o ochronie danych
ż ą
ę
ą ż
osobowych (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 z pó n. zm.), Generalnemu
ź
Inspektorowi nie przys uguj uprawnienia okre lone w art. 12 pkt 2, art. 14 pkt 1 i 3-5 oraz art.
ł
ą
ś
15-18. Przepis art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy stanowi, e z obowi zku rejestracji zbioru danych
ż
ą
zwolnieni s administratorzy danych dotycz cych osób nale
cych do ko cio a lub innego
ą
ą
żą
ś
ł
zwi zku wyznaniowego, o uregulowanej sytuacji prawnej, przetwarzanych na potrzeby tego
ą
ko cio a lub zwi zku wyznaniowego. S. nale y do instytucji o uregulowanej sytuacji prawnej.
ś
ł
ą
ż
Zwi zek jest bowiem instytucj wpisan do rejestru ko cio ów i innych zwi zków
ą
ą
ą
ś
ł
ą
wyznaniowych prowadzonego przez ministra w a ciwego do spraw wyzna religijnych. W
ł ś
ń
zwi zku z tre ci przepisu art. 43 ust. 2 ustawy o ochronie danych osobowych, w niniejszej
ą
ś ą
sprawie GIODO nie móg prowadzi post powania wyja niaj cego ukierunkowanego na
ł
ć
ę
ś
ą
wydanie merytorycznej decyzji administracyjnej, ani przeprowadza czynno ci kontrolnych, z
ć
ś
wy czeniem prawa
dania z o enia pisemnych lub ustnych wyja nie oraz wzywania i
łą
żą
ł ż
ś
ń
przes uchiwania osób w zakresie niezb dnym do ustalenia stanu faktycznego. W zwi zku z
ł
ę
ą
powy szym organ stwierdzi brak swojej kognicji do wydania merytorycznej decyzji
ż
ł
administracyjnej w sprawie, co tym samym determinowa o zasadno
uznania, i spe nione
ł
ść
ż
ł
zosta y przes anki umorzenia post powania przewidziane przepisem art. 105 § 1 k.p.a.
ł
ł
ę
W skardze do Wojewódzkiego S du Administracyjnego w Warszawie R. R. wniós o uchylenie
ą
ł
zaskar onej decyzji w ca o ci, podnosz c zarzut b dnego ustalenia stanu faktycznego
ż
ł ś
ą
łę
sprawy, albowiem Towarzystwo nie spe ni o obowi zku informacyjnego o przetwarzaniu
ł ł
ą
danych osobowych skar
cego (pismo informacyjne z dnia [...] sierpnia 2011 r. nie zosta o
żą
ł
podpisane przez osob reprezentuj c Towarzystwo). Towarzystwo [...] nie spe nia o
ę
ą ą
ł
ł
na o onego przez art. 27 ust. 2 pkt 4 ustawy o ochronie danych osobowych warunku
ł ż
przetwarzania danych osobowych wy cznie swoich cz onków, podczas gdy skar
cy nie jest
łą
ł
żą
cz onkiem wspólnoty [...]. Skar
cy wskaza tak e, i organ Ochrony Danych Osobowych
ł
żą
ł
ż
ż
naruszy przepis art. 19 powo anej ustawy oraz art. 8 k.p.a.
ł
ł
2018-08-14 07:41
Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
Str
3 / 7
W odpowiedzi na skarg Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych wniós o jej
ę
ł
oddalenie oraz podtrzyma argumentacj przedstawion w uzasadnieniu zaskar onej decyzji.
ł
ę
ą
ż
W motywach wyroku uwzgl dniaj cego skarg Wojewódzki S d Administracyjny w Warszawie
ę
ą
ę
ą
podniós , e podstawowe znaczenie w sprawie ma wyja nienie zagadnienia, jakie uprawienia,
ł ż
ś
w wietle regulacji art. 42 ust. 2 ustawy o ochronie danych osobowych, posiada GIODO w
ś
stosunku do ko cio a lub zwi zku wyznaniowego przetwarzaj cego dane osobowe swych
ś
ł
ą
ą
cz onków i osób, które skutecznie wyst pi y z ko cio a lub zwi zku wyznaniowego.
ł
ą ł
ś
ł
ą
W powy szej kwestii S d pierwszej instancji podzieli stanowisko Naczelnego S du
ż
ą
ł
ą
Administracyjnego wyra one w wyroku z dnia 27 marca 2013 r., sygn. akt I OSK 932/12, e w
ż
ż
my l art. 43 ust. 2 ustawy, Generalnemu Inspektorowi nie przys uguj uprawnienia okre lone w
ś
ł
ą
ś
art. 12 pkt 2, w odniesieniu do zbiorów, o których mowa w ust. 1 pkt 3. W art. 43 ust. 1 pkt 3
jest mowa o danych dotycz cych osób nale
cych do ko cio a. Tak zdefiniowany zbiór nie
ą
żą
ś
ł
zawiera danych dotycz cych osób nienale
cych do ko cio a. Dane osób nienale
cych do
ą
żą
ś
ł
żą
ko cio a tworz zbiór odr bny, nawet je li dane s przetwarzane na potrzeby ko cio a i je li s
ś
ł
ą
ę
ś
ą
ś
ł
ś
ą
zgromadzone na materialnych no nikach danych zawieraj cych zarówno dane osób
ś
ą
nale
cych, jak i osób nienale
cych do ko cio a. Okoliczno ci przes dzaj c o
żą
żą
ś
ł
ś ą
ą
ą ą
zakwalifikowaniu danych do jednego ze zbiorów jest rzeczywista przynale no
lub brak
ż ść
przynale no ci osoby, o której dane chodzi, do ko cio a (por. Janusz Barta, Pawe Fajgielski,
ż ś
ś
ł
ł
Ryszard Markiewicz, Ochrona danych osobowych. Komentarz, LEX 2011, teza 6 do art. 43).
Ustalenie tej przynale no ci nie mo e by oderwane od chwili rozstrzygania sprawy w
ż ś
ż
ć
przedmiocie ochrony danych osobowych. GIODO ma bowiem, tak jak ka dy organ
ż
administracji publicznej za atwiaj cy spraw w formie przewidzianej w art. 104 § 1 k.p.a. w
ł
ą
ę
zwi zku z art. 22 ustawy o ochronie danych osobowych, obowi zek wydania decyzji w oparciu
ą
ą
o stan faktyczny i prawny z daty orzekania. Przepisy art. 32 ust. 1 pkt 6 oraz art. 43 ust. 2 w
zwi zku z art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o ochronie danych osobowych nie wprowadzaj
ą
ą
odmiennej regulacji w tym zakresie.
Takie rozumienie zakresu kompetencji GIODO, a wi c ocena o braku uprawnie w adczych
ę
ń ł
tylko w odniesieniu do danych osób nale
cych do ko cio a, wynika równie z innych norm
żą
ś
ł
ż
ustawy o ochronie danych osobowych, reguluj cych przetwarzanie danych tzw. wra liwych.
ą
ż
Przepis art. 27 ust. 1 ustawy ustanawia zakaz przetwarzania takich danych, m. in. danych
ujawniaj cych przekonania religijne. Nie jest to zakaz absolutny. Jednak zakres wyj tku od
ą
ą
tego zakazu, wynikaj cy z art. 27 ust. 2 pkt 4, jest ograniczony do przetwarzania danych
ą
dotycz cych wy cznie cz onków ko cio a. Zwolnienie od zakazu obwarowane jest jeszcze
ą
łą
ł
ś
ł
niezb dno ci przetwarzania danych do wykonania statutowych zada ko cio a oraz
ę
ś ą
ń
ś
ł
zapewnieniem pe nych gwarancji ochrony przetwarzania danych. Z takiej tre ci unormowania
ł
ś
przetwarzania danych sensytywnych wynika, e przetwarzanie danych ujawniaj cych
ż
ą
przekonania religijne osób nieb d cych cz onkami ko cio a, nawet je li s u y do wykonania
ę ą
ł
ś
ł
ś
ł ż
statutowych zada ko cio a, jest zabronione. Przepisom materialnym odpowiadaj pe ne b d
ń
ś
ł
ą
ł
ą ź
ograniczone kompetencje GIODO, przy czym zakres uprawnie , w zale no ci od osób, których
ń
ż ś
dane dotycz , zosta okre lony w art. 43 ust. 2. Wobec przetwarzania danych wra liwych z art.
ą
ł
ś
ż
27 ust. 1 ustawy, zgodnie z art. 43 ust. 2 w zwi zku z art. 43 ust. 1 pkt 3, GIODO zachowuje
ą
pe ne kompetencje, w tym tak e wskazane w art. 12 pkt 2. Wobec danych dotycz cych
ł
ż
ą
wy cznie cz onków ko cio a, przetwarzanych w warunkach okre lonych w art. 27 ust. 2 pkt 4,
łą
ł
ś
ł
ś
Generalnemu Inspektorowi nie przys uguj uprawnienia wymienione w art. 43 ust. 2 ustawy.
ł
ą
S d zwróci uwag , e w niniejszej sprawie mamy do czynienia z sytuacj , gdy skar
cy
ą
ł
ę ż
ą
żą
skutecznie wyst pi ze zwi zku wyznaniowego. Wobec tego, wbrew stanowisku GIODO, organ
ą ł
ą
Ochrony Danych Osobowych dysponuje instrumentami prawnymi z ustawy o ochronie danych
osobowych (w tym przewidzianymi w art. 12 ust. 2) umo liwiaj cymi merytoryczn ocen
ż
ą
ą
ę
2018-08-14 07:41
Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
Str
4 / 7
zasadno ci wniosku - skargi R. R.. Uprawnienia kontrolne oraz mo liwo
wydania decyzji w
ś
ż
ść
sprawie ze skargi na naruszenie przepisów o ochronie danych osobowych przys uguj
ł
ą
organowi, albowiem w odniesieniu do osoby, która nie nale y do zwi zku wyznaniowego, nie
ż
ą
ma zastosowania art. 43 ust. 2 w zw. z art. 43 ust. 1 pkt 3 powo anej ustawy.
ł
W skardze kasacyjnej od powy szego wyroku S. zarzuci naruszenie prawa materialnego
ż
ł
przez b dn wyk adni przepisów art. 43 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.
łę ą
ł
ę
o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926) polegaj c na uznaniu, e
ą ą
ż
przepisy te nie dotycz danych osobowych zebranych przez ko ció lub zwi zek wyznaniowy w
ą
ś
ł
ą
czasie przynale no ci danej osoby do ko cio a lub zwi zku wyznaniowego.
ż ś
ś
ł
ą
W oparciu o powy szy zarzut wniesiono o uchylenie zaskar onego wyroku i orzeczenie, co do
ż
ż
istoty sprawy przez oddalenie skargi, a tak e zas dzenie od skar
cego na rzecz strony
ż
ą
żą
zwrotu kosztów post powania kasacyjnego wed ug norm przepisanych.
ę
ł
W uzasadnieniu skargi kasacyjnej zwrócono uwag , e przetwarzanie danych osobowych
ę ż
cz onka zwi zku wyznaniowego w zakresie niezb dnym dla wype nienia celów statutowych
ł
ą
ę
ł
tego zwi zku jest legalne oraz nie podlega kontroli GIODO na podstawie wy czenia
ą
łą
zawartego w art. 43 ust. 2 w zw. z ust. 1 pkt. 3 ustawy. Nie mo na bowiem zgodzi si , e po
ż
ć ę ż
dokonaniu adnotacji, i osoba uprzednio nale
ca do zwi zku wyznaniowego przesta a do
ż
żą
ą
ł
niego nale e , nast puje zmiana sytuacji prawnej przez uznanie, i od tej chwili GIODO jest
ż ć
ę
ż
uprawniony do kontroli i wydawania zwi zkowi wyznaniowemu nakazów i zakazów. Od
ą
samego pocz tku zbiór danych osobowych jest jeden i obejmuje on osoby nale
ce do
ą
żą
zwi zku wyznaniowego. Zapis adnotacji o utracie cz onkostwa nie tworzy nowego zbioru
ą
ł
danych osobowych.
Podkre lono, e zwi zek wyznaniowy posiada uprawnienie do zachowania w swojej
ś
ż
ą
dokumentacji danych o osobie, wobec której przeprowadzono post powanie dyscyplinarne
ę
albo o osobie, która o wiadczy a o rezygnacji z cz onkostwa. S to dane przydatne w
ś
ł
ł
ą
post powaniu o ponowne przy czenie tej osoby do grona wyznawców, gdy takie fakty maj
ę
łą
ż
ą
cz sto miejsce i taki jest te cel post powania tego rodzaju. Powy sze problemy usuwa
ę
ż
ę
ż
wyk adnia, e przez poj cie osoby nale
cej do zwi zku wyznaniowego wyst puj ce w art. 43
ł
ż
ę
żą
ą
ę
ą
ust. 1 pkt. 3 ustawy nale y rozumie tak e osob , której dane mog by zatrzymane przez
ż
ć
ż
ę
ą
ć
zwi zek wyznaniowy, mimo e przesta a przynale e do tego zwi zku. W takiej sytuacji
ą
ż
ł
ż ć
ą
zwi zek wyznaniowy ma prawo zachowa dane tej osoby w zakresie koniecznym do jej
ą
ć
indywidualizacji i udokumentowania przyczyny utraty przynale no ci do zwi zku
ż ś
ą
wyznaniowego.
Kasator, powo uj c si na art. 25 ust. 3 Konstytucji RP, deklaracji 11 do Traktatu
ł ą
ę
Amsterdamskiego, a tak e art. 9 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Cz owieka, art. 18
ż
ł
Mi dzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych oraz art. 10 Karty Praw
ę
Podstawowych wskaza , e Pa stwa cz onkowskie UE maj obowi zek zachowywania
ł ż
ń
ł
ą
ą
neutralno ci oraz bezstronno ci, co oznacza powstrzymanie si od oceny legalno ci pogl dów
ś
ś
ę
ś
ą
religijnych oraz sposobu ich uzewn trzniania w ramach autonomii danej jednostki. Zauwa ono,
ę
ż
e wyj tki przewidziane przez art. 27 ust. 2 oraz 43 ust. 1 punkt 3 ustawy wy czaj zwi zek
ż
ą
łą
ą
ą
wyznaniowy z obowi zku rejestracji zbiorów danych osobowych oraz zezwalaj na
ą
ą
przetwarzanie danych wra liwych celem realizacji celów danej spo eczno ci religijnej. Stanowi
ż
ł
ś
to przyk ad woli ustawodawcy zmierzaj cego do wywa enia interesów osób, których dane s
ł
ą
ż
ą
przetwarzane oraz wolno ci religijnych. Zaskar ony wyrok wskazuj cy, e powy sze przepisy
ś
ż
ą
ż
ż
dotycz jedynie danych osobowych obecnych cz onków spo eczno ci religijnej, jest sprzeczny
ą
ł
ł
ś
z duchem oraz celem tej regulacji. Stanowi on nieuprawnion ingerencj w wewn trzne
ą
ę
ę
sprawy spo eczno ci religijnej.
ł
ś
2018-08-14 07:41
Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
Str
5 / 7
Naczelny S d Administracyjny zwa y , co nast puje:
ą
ż ł
ę
Skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw.
Naczelny S d Administracyjny zwi zany jest podstawami skargi kasacyjnej, bowiem wed ug
ą
ą
ł
art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o post powaniu przed s dami
ę
ą
administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.- zwanej dalej P.p.s.a.),
rozpoznaje spraw w jej granicach, bior c z urz du pod uwag jedynie niewa no
ę
ą
ę
ę
ż ść
post powania. W niniejszej sprawie adna z wymienionych w art. 183 § 2 P.p.s.a. przes anek
ę
ż
ł
niewa no ci post powania nie zaistnia a, wobec czego kontrola Naczelnego S du
ż ś
ę
ł
ą
Administracyjnego ograniczy si musia a wy cznie do zbadania zawartych w skargach
ć ę
ł
łą
zarzutów, sformu owanych w granicach podstawy kasacyjnej okre lonej w art. 174 pkt 1
ł
ś
P.p.s.a.
W ocenie Naczelnego S du Administracyjnego, w realiach sprawy, S d pierwszej instancji
ą
ą
dokona prawid owej wyk adni przepisu art. 43 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia
ł
ł
ł
1997 r. o ochronie danych osobowych (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 z pó n.
ź
zm.). Wbrew zarzutom i twierdzeniom skargi zasadnie stwierdzi , e skoro skar
cy skutecznie
ł ż
żą
wyst pi ze zwi zku wyznaniowego: Towarzystwo [...], to organ Ochrony Danych Osobowych
ą ł
ą
dysponuje instrumentami prawnymi przewidzianymi w ustawie o ochronie danych osobowych,
m. in. w art. 12 ust. 2, umo liwiaj cymi merytoryczn ocen zasadno ci wniosku o
ż
ą
ą
ę
ś
sprawdzenie czy Towarzystwo [...] jest uprawnione do przetwarzania jego danych osobowych,
czy w a ciwie administruje jego danymi oraz sprawdzenie okoliczno ci dotycz cej
ł ś
ś
ą
przekazywania jego danych przez Zwi zek osobom trzecim pomimo braku Jego zgody.
ą
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o ochronie danych osobowych z obowi zku rejestracji
ą
danych s zwolnieni administratorzy danych dotycz cych osób nale
cych do ko cio a lub
ą
ą
żą
ś
ł
innego zwi zku wyznaniowego, o uregulowanej sytuacji prawnej, przetwarzanych na potrzeby
ą
tego ko cio a lub zwi zku wyznaniowego. S. - Towarzystwo [...] nale y do zwi zku
ś
ł
ą
ż
ą
wyznaniowego o uregulowanej sytuacji prawnej, albowiem jest wpisany do rejestru ko cio ów i
ś
ł
innych zwi zków wyznaniowych prowadzonego przez ministra w a ciwego do spraw wyzna
ą
ł ś
ń
religijnych (administracji).
Z tre ci art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o ochronie danych osobowych wynika, e odnosi si on
ś
ż
ę
tylko do danych "dotycz cych osób nale
cych do ko cio a lub zwi zku wyznaniowego".
ą
żą
ś
ł
ą
Natomiast tak zdefiniowany zbiór nie zawiera danych dotycz cych osób nienale
cych do
ą
żą
ko cio a lub zwi zku wyznaniowego. Oznacza to, e dane osób nienale
cych do ko cio a lub
ś
ł
ą
ż
żą
ś
ł
zwi zku wyznaniowego tworz zbiór odr bny. Okoliczno ci relewantn przes dzaj c o
ą
ą
ę
ś ą
ą
ą
ą ą
zakwalifikowaniu danych do jednego ze zbiorów jest rzeczywista – faktyczna przynale no
ż ść
lub brak przynale no ci osoby, o której dane chodzi, do okre lonego ko cio a lub zwi zku
ż ś
ś
ś
ł
ą
wyznaniowego (zob. J. Barta, P. Fajgielski, R. Markiewicz, Ochrona danych osobowych.
Komentarz, LEX 2011, teza 6 do art. 43). Ustalenie tej przynale no ci ma zatem zasadniczy
ż ś
wp yw na rozstrzygni cie sprawy w przedmiocie ochrony danych osobowych. Nale y przy tym
ł
ę
ż
mie na uwadze, e w my l art. 43 ust. 2 ustawy, Generalnemu Inspektorowi Ochrony Danych
ć
ż
ś
Osobowych nie przys uguj uprawnienia okre lone w art. 12 pkt 2 ustawy, w odniesieniu do
ł
ą
ś
zbiorów, o których mowa w ust. 1 pkt 3. Nie ulega zatem w tpliwo ci, e w wietle art. 43 ust.
ą
ś
ż
ś
1 pkt 3 ustawy o ochronie danych osobowych GIODO nie dysponuje w adczymi uprawnieniami
ł
w odniesieniu do zbioru danych osób nale
cych do ko cio a lub zwi zku wyznaniowego.
żą
ś
ł
ą
Zaznaczy przy tym nale y, e równie przepis art. 27 ust. 1 ustawy, reguluj cy przetwarzanie
ć
ż ż
ż
ą
tzw. wra liwych (sensytywnych) danych ustanawia zakaz przetwarzania danych ujawniaj cych
ż
ą
przekonania religijne. Zakres wyj tku od tego zakazu, wynikaj cy z art. 27 ust. 2 pkt 4, jest
ą
ą
ograniczony do przetwarzania danych dotycz cych wy cznie cz onków ko cio a lub zwi zku
ą
łą
ł
ś
ł
ą
wyznaniowego. Zwolnienie od zakazu obwarowane jest jeszcze niezb dno ci przetwarzania
ę
ś ą
2018-08-14 07:41
Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
Str
6 / 7
danych do wykonania statutowych zada ko cio a lub zwi zku wyznaniowego oraz
ń
ś
ł
ą
zapewnieniem pe nych gwarancji ochrony przetwarzania danych (por. wyrok NSA z dnia 27
ł
marca 2013 r., sygn. I OSK 932/12, [w:] CBOSA).
Wbrew stanowisku skar
cego kasacyjnie Zwi zku wyk adnia normy art. 43 ust. 2 ustawy o
żą
ą
ł
ochronie danych osobowych nie pozostaje w sprzeczno ci z konstytucyjn zasad ustrojow
ś
ą
ą
ą
kszta towania stosunków mi dzy pa stwem a ko cio ami i innymi zwi zkami wyznaniowymi na
ł
ę
ń
ś
ł
ą
zasadach poszanowania ich autonomii oraz wzajemnej niezale no ci ka dego w swoim
ż ś
ż
zakresie (art. 25 ust. 3 Konstytucji). Autonomia warunkowana jest rozdzielno ci ,
ś ą
odmienno ci celów realizowanych przez pa stwo i ko cio y i zwi zki wyznaniowe. Jej
ś ą
ń
ś
ł
ą
konsekwencj jest to, e organy w adzy publicznej zachowuj bezstronno
w kwestiach
ą
ż
ł
ą
ść
religijnych zapewniaj c swobod ich wyra ania w yciu publicznym (art. 25 ust. 2 Konstytucji).
ą
ę
ż
ż
Nale y te mie na uwadze, e w my l art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o
ż
ż
ć
ż
ś
gwarancjach wolno ci sumienia i wyznania (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 231, poz. 1965 ze
ś
zm.), obywatele mog tworzy wspólnoty religijne, zwane dalej ko cio ami i innymi zwi zkami
ą
ć
ś
ł
ą
wyznaniowymi, m.in. posiadaj ce w asny ustrój. Jednocze nie przepis art. 2 pkt 2a ustawy o
ą
ł
ś
gwarancjach wolno ci sumienia i wyznania stanowi, e obywatele mog nale e lub nie
ś
ż
ą
ż ć
nale e do ko cio ów i innych zwi zków wyznaniowych.
ż ć
ś
ł
ą
Gwarancj wolno ci religii (wyznania) przewiduje art. 53 Konstytucji. Ust p pierwszy tego
ę
ś
ę
przepisu stanowi: "Ka demu zapewnia si wolno
sumienia i religii". Jednak e materia
ż
ę
ść
ż
konstytucyjna dotycz ca wolno ci sumienia i wyznania sk ada si z dwu cz
ci:
ą
ś
ł
ę
ęś
instytucjonalnej, dotycz cej relacji mi dzy pa stwem a ko cio ami i innymi zwi zkami
ą
ę
ń
ś
ł
ą
wyznaniowymi, regulowanej w art. 25 Konstytucji, a tak e cz
ci odnosz cej si do
ż
ęś
ą
ę
indywidualnych gwarancji wolno ci sumienia i wyznania, wynikaj cych zw aszcza z art. 53
ś
ą
ł
Konstytucji. Postanowienia art. 25 i art. 53 Konstytucji maj charakter komplementarny i winny
ą
by rozpatrywane, jako pewna ca o
(zob. wyrok TK z dnia 10 grudnia 2014 r., K 52/13, OTK-
ć
ł ść
ZU 2014, nr 11, poz. 118).
Konstytucyjn gwarancj wolno ci religii (wyznania) potwierdzaj i konkretyzuj ustawy
ą
ę
ś
ą
ą
kszta tuj ce stosunki mi dzy pa stwem a ko cio ami i zwi zkami wyznaniowymi, a tak e
ł ą
ę
ń
ś
ł
ą
ż
ustawa o gwarancjach wolno ci sumienia i wyznania. Tak e w my l art. 9 Europejskiej
ś
ż
ś
Konwencji o Ochronie Praw Cz owieka i Podstawowych Wolno ci z dnia 4 listopada 1950 r.
ł
ś
(Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.), ka dy ma prawo do wolno ci my li, sumienia i
ż
ś
ś
wyznania; prawo to obejmuje wolno
zmiany wyznania lub przekona oraz wolno
ść
ń
ść
uzewn trzniania indywidualnie lub wspólnie z innymi, publicznie lub prywatnie, swego
ę
wyznania lub przekona przez uprawianie kultu, nauczanie praktykowanie i czynno ci rytualne.
ń
ś
O ile zagadnienie ingerencji w wewn trzne sprawy ko cio ów jest na gruncie art. 9 Konwencji
ę
ś
ł
dopuszczalne jedynie wyj tkowo, o tyle w adze publiczne maj uprawnienia do oceny dzia a
ą
ł
ą
ł ń
grup wyznaniowych, które to dzia ania wykraczaj poza sprawy wewn trzne. Przepis art. 9
ł
ą
ę
Konwencji gwarantuje wolno
zmiany wyznania i przekona , jako jeden z przejawów wolno ci
ść
ń
ś
wyznania w wymiarze indywidualnym. Zmiana wyznania lub przekona nie jest, wi c jedynie
ń
ę
wewn trzn spraw grupy wyznaniowej, do której zmieniaj cy wyznanie lub przekonania
ę
ą
ą
ą
nale a . Zgodnie z orzecznictwem ETPC, pa stwo ma obowi zek pe ni funkcj bezstronnego
ż ł
ń
ą
ł ć
ę
i neutralnego organizatora praktykowania ró nych religii. Obowi zek ten jest "nie do
ż
ą
pogodzenia z jak kolwiek kompetencj pa stwa do dokonywania oceny zasadno ci przekona
ą
ą
ń
ś
ń
religijnych lub sposobów, za pomoc których s one wyra ane" (zob. m.in. wyroki Wielkiej Izby
ą
ą
ż
ETPC z dnia 10 listopada 2005 r. w sprawie Leyla ahin przeciwko Turcji, skarga nr 44774/98;
Ş
z dnia 7 lipca 2011 r. w sprawie Bayatyan przeciwko Armenii, skarga nr 23459/03).
Zgodnie z art. 51 ust. 1 Konstytucji: "Nikt nie mo e by obowi zany inaczej ni na podstawie
ż
ć
ą
ż
ustawy do ujawnienia informacji dotycz cych jego osoby". Prawo ochrony danych osobowych
ą
uznawane jest za emanacj prawa do ochrony prawnej ycia prywatnego (art. 47 Konstytucji).
ę
ż
2018-08-14 07:41
Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
Str
7 / 7
Gwarancja prawa do prywatno ci jest elementem demokratycznego pa stwa prawnego.
ś
ń
Prywatno
odnosi si m. in. do ochrony informacji dotycz cych danej osoby i gwarancji
ść
ę
ą
pewnego stanu niezale no ci, w ramach której cz owiek mo e decydowa o zakresie i zasi gu
ż ś
ł
ż
ć
ę
udost pniania i komunikowania innym osobom o swoim yciu. Autonomia informacyjna
ę
ż
jednostki, gwarantowana w art. 51 Konstytucji RP oznacza m.in. prawo do samodzielnego
decydowania o ujawnianiu innym informacji dotycz cych swojej osoby, a tak e prawo
ą
ż
sprawowania kontroli nad takimi informacjami, znajduj cymi si w posiadaniu innych
ą
ę
podmiotów (zob. wyrok TK z dnia 26 czerwca 1997 r., sygn. akt K 21/96, OTK 1997 r., nr 2,
poz. 23). Skoro prawo do ochrony danych osobowych zosta o zagwarantowane w normach
ł
konstytucyjnych, to ograniczenie tego prawa, tak e w sferze obowi zków w adz publicznych w
ż
ą
ł
tym zakresie, musi by ustanowione w ustawie i by uzasadnione jedynie wyj tkowymi,
ć
ć
ą
przes ankami wymienionymi w art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Podkre li trzeba, e w przypadku
ł
ś ć
ż
wolno ci ustawa zasadnicza k adzie nacisk na zakaz ingerencji w adzy publicznej oraz osób
ś
ł
ł
trzecich w gwarantowan sfer zachowa jednostki (zob. K. Wojtyczek, Granice ingerencji
ą
ę
ń
ustawodawczej w sfer praw cz owieka w Konstytucji RP, Kraków 1999, s. 24-28). W
ę
ł
orzecznictwie Trybuna u Konstytucyjnego podkre la si , e konstytucyjne prawa wolno ciowe
ł
ś
ę ż
ś
zak adaj nie tylko wolno
od nieuzasadnionych nakazów i zakazów prawnych,
ł
ą
ść
ograniczaj cych swobod jednostki, oraz wolno
od nieuzasadnionego stosowania rodków
ą
ę
ść
ś
przymusu fizycznego, ale równie wolno
od innych nieuprawnionych form ingerencji w sfer
ż
ść
ę
prawnie chronionych dóbr jednostki, w celu ograniczenia swobody kszta towania jej
ł
post powania zgodnie z dokonanym przez ni wyborem w okre lonej dziedzinie (zob. np.
ę
ą
ś
wyrok TK z dnia 7 lutego 2006 r., sygn. akt SK 45/04, OTK ZU nr 2/A/2006, poz. 15).
W niniejszej sprawie mamy do czynienia z sytuacj , gdy skar
cy skutecznie wyst pi ze
ą
żą
ą ł
zwi zku wyznaniowego i w zwi zku z tym domaga si od organu ochrony danych osobowych
ą
ą
ę
podj cia dzia a maj cych doprowadzi do zaprzestania przez zwi zek wyznaniowy
ę
ł ń
ą
ć
ą
przetwarzania jego danych osobowych, jako cz onka tej wspólnoty religijnej. Organ Ochrony
ł
Danych Osobowych dysponuje instrumentami prawnymi z ustawy o ochronie danych
osobowych (w tym przewidzianymi w art. 12 ust. 2) umo liwiaj cymi merytoryczn ocen
ż
ą
ą
ę
zasadno ci wniosku skar
cego. Uprawnienia kontrolne oraz mo liwo
wydania decyzji w
ś
żą
ż
ść
sprawie ze skargi na naruszenie przepisów o ochronie danych osobowych przys uguj
ł
ą
organowi, poniewa w odniesieniu do osoby, która nie nale y ju do zwi zku wyznaniowego,
ż
ż
ż
ą
nie maj zastosowania normy art. 43 ust. 2 w zw. z art. 43 ust. 1 pkt 3 powo anej ustawy.
ą
ł
W wietle poczynionych rozwa a nale y zgodzi si z S dem pierwszej instancji, e
ś
ż ń
ż
ć ę
ą
ż
umorzenie post powania administracyjnego dokonane zosta o z naruszeniem art. 105 § 1
ę
ł
K.p.a. w zwi zku z art. 43 ust. 2 w zwi zku z art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o ochronie danych
ą
ą
osobowych. Generalny Inspektor nie tylko zatem nie móg umorzy post powania
ł
ć
ę
administracyjnego, ale tak e nie by o faktycznych podstaw do oceny, e wniosek zas ugiwa na
ż
ł
ż
ł
ł
odmow . Ocena S du, zgodnie z któr uchybienie organu polegaj ce na umorzeniu
ę
ą
ą
ą
post powania mia o wp yw na wynik sprawy, jest wi c zasadna.
ę
ł
ł
ę
Maj c na uwadze powy sze wzgl dy Naczelny S d Administracyjny, na podstawie art. 184
ą
ż
ę
ą
P.p.s.a., oddali skarg kasacyjn .
ł
ę
ą
2018-08-14 07:41