plik

Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Str

1 / 7

I OSK 1968/13 – Wyrok NSA

Data orzeczenia

2015-04-21

Data wp ywu

2013-08-19

S d

Naczelny S d Administracyjny

S dziowie

Dariusz Chaci ski

Joanna Runge - Lissowska
Ma gorzata Masternak - Kubiak /przewodnicz cy sprawozdawca/

Symbol z opisem

647 Sprawy zwi zane z ochron danych osobowych

Has a tematyczne

Ochrona danych osobowych

Sygn. powi zane

II SA/Wa 294/13

Skar ony organ

Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych

Tre

wyniku

ść

Oddalono skarg kasacyjn

Powo ane przepisy

Dz.U. 2002 nr 101 poz 926; art. 43 ust. 2, art. 43 ust. 1 pkt 3, art. 12 ust. 2; Ustawa z dnia
29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych - tekst jedn.
Dz.U. 1997 nr 78 poz 483; art. 25 ust. 2 i 3, art. 51 ust. 1, art. 53; Konstytucja
Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie
Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyj ta przez Naród w referendum konstytucyjnym w

dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16
lipca 1997 r.

Sentencja

Naczelny S d Administracyjny w sk adzie nast puj cym: Przewodnicz cy S dzia NSA

Ma gorzata Masternak - Kubiak (spr.), S dzia NSA Joanna Runge – Lissowska, S dzia del.

WSA Dariusz Chaci ski, Protokolant starszy inspektor s dowy Kamil Werty ski, po

rozpoznaniu w dniu 21 kwietnia 2015 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi
kasacyjnej [...] od wyroku Wojewódzkiego S du Administracyjnego w Warszawie z dnia 16

maja 2013 r. sygn. akt II SA/Wa 294/13 w sprawie ze skargi R. R. na decyzj Generalnego

Inspektora Ochrony Danych Osobowych z dnia [...] grudnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie
ochrony danych osobowych oddala skarg kasacyjn

Uzasadnienie

Wojewódzki S d Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 16 maja 2013 r., sygn. akt II

SA/Wa 294/13 po rozpoznaniu sprawy ze skargi R. R. na decyzj Generalnego Inspektora

Ochrony Danych Osobowych z dnia [...] grudnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie ochrony danych
osobowych uchyli zaskar on decyzj oraz decyzj j poprzedzaj c z dnia [...] czerwca 2012

ż ą

ę ą

ą ą

r. nr [...].

W uzasadnieniu wyroku S d przytoczy nast puj ce okoliczno ci faktyczne i prawne sprawy:

R. R. wniós skarg do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (dalej: "GIODO")

na przetwarzanie jego danych osobowych przez S. (dalej: "Towarzystwo"). Zainteresowany
domaga si : sprawdzenia czy Towarzystwo jest uprawnione do przetwarzania jego danych

ł ę

osobowych, czy w a ciwie administruje jego danymi, sprawdzenia okoliczno ci dotycz cej

ł ś

przekazywania jego danych przez ten podmiot osobom trzecim pomimo braku zgody.
Wskazywa na nieprawid owo ci w udost pnianiu mu informacji o przetwarzanych przez

Towarzystwo jego danych oraz niezg oszenie przez Towarzystwo zbioru danych osobowych

do rejestracji GIODO.

W toku przeprowadzonego post powania wyja niaj cego organ ustali , e w dniu 29 grudnia

ł ż

1981 r. R. R. przyst pi do spo eczno ci wyznaniowej [...] i pozostawa wyznawc tego

ą ł

wyznania do dnia wykluczenia go z tej spo eczno ci po przeprowadzeniu wewn trznego

post powania dyscyplinarnego w 2011 r. Pismem z dnia [...] lipca 2011 r. skar

cy wyst pi do

żą

ą ł

Towarzystwa o zrealizowanie obowi zku informacyjnego wobec jego osoby i przekazanie mu

2018-08-14 07:41

Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Str

2 / 7

pe nych informacji odno nie tego, czy jego dane osobowe s przetwarzane w zbiorze danych

[...] oraz o podanie informacji, w jakim zakresie zosta y udost pnione, o sposobie

zabezpieczenia danych osobowych przed dost pem nieuprawnionych osób oraz na jakiej

podstawie przedmiotowe dane s przetwarzane. W odpowiedzi na powy sze pismo,

Towarzystwo udzieli o skar

cemu informacji, kto jest administratorem jego danych

żą

osobowych a tak e o celu, zakresie i sposobie przetwarzania tych danych oraz ródle, z

którego zosta y one pozyskane. Pismo to nie zosta o opatrzone podpisem.

W pi mie skierowanym do organu Towarzystwo wyja ni o, e zgodnie z prawem wewn trznym

ś ł ż

spo eczno ci religijnej oraz ustaw o ochronie danych osobowych w przypadku utraty

cz onkowstwa wspólnoty w miejscowym zborze podaje si w takim wypadku jednorazowo

komunikat, e dana osoba nie jest ju [...], nie podaj c przy tym adnych innych informacji, np.

na temat przyczyn tego stanu. Towarzystwo nie udost pnia danych osobowych wymienionego

adnym osobom trzecim oraz nie dysponuje adnymi danymi osobowymi poza danymi

podanymi przez R. R. obejmuj cymi informacje, o których mowa w pi mie z dnia [...] sierpnia

2011 r. oraz adnotacj , e wy ej wymieniony nie jest ju [...].

ą ż

W tym stanie faktycznym Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych decyzj z dnia [...]

czerwca 2012 r. umorzy post powanie w sprawie.

R. R. wniós o ponowne rozpatrzenie sprawy zako czonej powy sz decyzj , kwestionuj c

ż ą

ustalenia faktyczne organu, gdy w jego opinii nie by cz onkiem Towarzystwa, a co za tym

idzie nie móg utraci cz onkostwa. Ponadto zakwestionowa niezrealizowanie wobec

skar

cego obowi zku informacyjnego przez Towarzystwo.

żą

Decyzj z dnia [...] grudnia 2012 r. Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych utrzyma

w mocy zaskar on decyzj , wskazuj c, e zgodnie z art. 43 ust. 2 ustawy o ochronie danych

ż ą

ą ż

osobowych (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 z pó n. zm.), Generalnemu

Inspektorowi nie przys uguj uprawnienia okre lone w art. 12 pkt 2, art. 14 pkt 1 i 3-5 oraz art.

15-18. Przepis art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy stanowi, e z obowi zku rejestracji zbioru danych

zwolnieni s administratorzy danych dotycz cych osób nale

cych do ko cio a lub innego

żą

zwi zku wyznaniowego, o uregulowanej sytuacji prawnej, przetwarzanych na potrzeby tego

ko cio a lub zwi zku wyznaniowego. S. nale y do instytucji o uregulowanej sytuacji prawnej.

Zwi zek jest bowiem instytucj wpisan do rejestru ko cio ów i innych zwi zków

wyznaniowych prowadzonego przez ministra w a ciwego do spraw wyzna religijnych. W

ł ś

zwi zku z tre ci przepisu art. 43 ust. 2 ustawy o ochronie danych osobowych, w niniejszej

ś ą

sprawie GIODO nie móg prowadzi post powania wyja niaj cego ukierunkowanego na

wydanie merytorycznej decyzji administracyjnej, ani przeprowadza czynno ci kontrolnych, z

wy czeniem prawa

dania z o enia pisemnych lub ustnych wyja nie oraz wzywania i

łą

żą

ł ż

przes uchiwania osób w zakresie niezb dnym do ustalenia stanu faktycznego. W zwi zku z

powy szym organ stwierdzi brak swojej kognicji do wydania merytorycznej decyzji

administracyjnej w sprawie, co tym samym determinowa o zasadno

uznania, i spe nione

ść

zosta y przes anki umorzenia post powania przewidziane przepisem art. 105 § 1 k.p.a.

W skardze do Wojewódzkiego S du Administracyjnego w Warszawie R. R. wniós o uchylenie

zaskar onej decyzji w ca o ci, podnosz c zarzut b dnego ustalenia stanu faktycznego

ł ś

łę

sprawy, albowiem Towarzystwo nie spe ni o obowi zku informacyjnego o przetwarzaniu

ł ł

danych osobowych skar

cego (pismo informacyjne z dnia [...] sierpnia 2011 r. nie zosta o

żą

podpisane przez osob reprezentuj c Towarzystwo). Towarzystwo [...] nie spe nia o

ą ą

na o onego przez art. 27 ust. 2 pkt 4 ustawy o ochronie danych osobowych warunku

ł ż

przetwarzania danych osobowych wy cznie swoich cz onków, podczas gdy skar

cy nie jest

łą

żą

cz onkiem wspólnoty [...]. Skar

cy wskaza tak e, i organ Ochrony Danych Osobowych

żą

naruszy przepis art. 19 powo anej ustawy oraz art. 8 k.p.a.

2018-08-14 07:41

Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Str

3 / 7

W odpowiedzi na skarg Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych wniós o jej

oddalenie oraz podtrzyma argumentacj przedstawion w uzasadnieniu zaskar onej decyzji.

W motywach wyroku uwzgl dniaj cego skarg Wojewódzki S d Administracyjny w Warszawie

podniós , e podstawowe znaczenie w sprawie ma wyja nienie zagadnienia, jakie uprawienia,

ł ż

w wietle regulacji art. 42 ust. 2 ustawy o ochronie danych osobowych, posiada GIODO w

stosunku do ko cio a lub zwi zku wyznaniowego przetwarzaj cego dane osobowe swych

cz onków i osób, które skutecznie wyst pi y z ko cio a lub zwi zku wyznaniowego.

ą ł

W powy szej kwestii S d pierwszej instancji podzieli stanowisko Naczelnego S du

Administracyjnego wyra one w wyroku z dnia 27 marca 2013 r., sygn. akt I OSK 932/12, e w

my l art. 43 ust. 2 ustawy, Generalnemu Inspektorowi nie przys uguj uprawnienia okre lone w

art. 12 pkt 2, w odniesieniu do zbiorów, o których mowa w ust. 1 pkt 3. W art. 43 ust. 1 pkt 3
jest mowa o danych dotycz cych osób nale

cych do ko cio a. Tak zdefiniowany zbiór nie

żą

zawiera danych dotycz cych osób nienale

cych do ko cio a. Dane osób nienale

cych do

żą

ko cio a tworz zbiór odr bny, nawet je li dane s przetwarzane na potrzeby ko cio a i je li s

zgromadzone na materialnych no nikach danych zawieraj cych zarówno dane osób

nale

cych, jak i osób nienale

cych do ko cio a. Okoliczno ci przes dzaj c o

żą

ś ą

ą ą

zakwalifikowaniu danych do jednego ze zbiorów jest rzeczywista przynale no

lub brak

ż ść

przynale no ci osoby, o której dane chodzi, do ko cio a (por. Janusz Barta, Pawe Fajgielski,

ż ś

Ryszard Markiewicz, Ochrona danych osobowych. Komentarz, LEX 2011, teza 6 do art. 43).
Ustalenie tej przynale no ci nie mo e by oderwane od chwili rozstrzygania sprawy w

ż ś

przedmiocie ochrony danych osobowych. GIODO ma bowiem, tak jak ka dy organ

administracji publicznej za atwiaj cy spraw w formie przewidzianej w art. 104 § 1 k.p.a. w

zwi zku z art. 22 ustawy o ochronie danych osobowych, obowi zek wydania decyzji w oparciu

o stan faktyczny i prawny z daty orzekania. Przepisy art. 32 ust. 1 pkt 6 oraz art. 43 ust. 2 w
zwi zku z art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o ochronie danych osobowych nie wprowadzaj

odmiennej regulacji w tym zakresie.

Takie rozumienie zakresu kompetencji GIODO, a wi c ocena o braku uprawnie w adczych

ń ł

tylko w odniesieniu do danych osób nale

cych do ko cio a, wynika równie z innych norm

żą

ustawy o ochronie danych osobowych, reguluj cych przetwarzanie danych tzw. wra liwych.

Przepis art. 27 ust. 1 ustawy ustanawia zakaz przetwarzania takich danych, m. in. danych
ujawniaj cych przekonania religijne. Nie jest to zakaz absolutny. Jednak zakres wyj tku od

tego zakazu, wynikaj cy z art. 27 ust. 2 pkt 4, jest ograniczony do przetwarzania danych

dotycz cych wy cznie cz onków ko cio a. Zwolnienie od zakazu obwarowane jest jeszcze

łą

niezb dno ci przetwarzania danych do wykonania statutowych zada ko cio a oraz

ś ą

zapewnieniem pe nych gwarancji ochrony przetwarzania danych. Z takiej tre ci unormowania

przetwarzania danych sensytywnych wynika, e przetwarzanie danych ujawniaj cych

przekonania religijne osób nieb d cych cz onkami ko cio a, nawet je li s u y do wykonania

ę ą

ł ż

statutowych zada ko cio a, jest zabronione. Przepisom materialnym odpowiadaj pe ne b d

ą ź

ograniczone kompetencje GIODO, przy czym zakres uprawnie , w zale no ci od osób, których

ż ś

dane dotycz , zosta okre lony w art. 43 ust. 2. Wobec przetwarzania danych wra liwych z art.

27 ust. 1 ustawy, zgodnie z art. 43 ust. 2 w zwi zku z art. 43 ust. 1 pkt 3, GIODO zachowuje

pe ne kompetencje, w tym tak e wskazane w art. 12 pkt 2. Wobec danych dotycz cych

wy cznie cz onków ko cio a, przetwarzanych w warunkach okre lonych w art. 27 ust. 2 pkt 4,

łą

Generalnemu Inspektorowi nie przys uguj uprawnienia wymienione w art. 43 ust. 2 ustawy.

S d zwróci uwag , e w niniejszej sprawie mamy do czynienia z sytuacj , gdy skar

ę ż

żą

skutecznie wyst pi ze zwi zku wyznaniowego. Wobec tego, wbrew stanowisku GIODO, organ

ą ł

Ochrony Danych Osobowych dysponuje instrumentami prawnymi z ustawy o ochronie danych
osobowych (w tym przewidzianymi w art. 12 ust. 2) umo liwiaj cymi merytoryczn ocen

2018-08-14 07:41

Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Str

4 / 7

zasadno ci wniosku - skargi R. R.. Uprawnienia kontrolne oraz mo liwo

wydania decyzji w

ść

sprawie ze skargi na naruszenie przepisów o ochronie danych osobowych przys uguj

organowi, albowiem w odniesieniu do osoby, która nie nale y do zwi zku wyznaniowego, nie

ma zastosowania art. 43 ust. 2 w zw. z art. 43 ust. 1 pkt 3 powo anej ustawy.

W skardze kasacyjnej od powy szego wyroku S. zarzuci naruszenie prawa materialnego

przez b dn wyk adni przepisów art. 43 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.

łę ą

o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926) polegaj c na uznaniu, e

ą ą

przepisy te nie dotycz danych osobowych zebranych przez ko ció lub zwi zek wyznaniowy w

czasie przynale no ci danej osoby do ko cio a lub zwi zku wyznaniowego.

ż ś

W oparciu o powy szy zarzut wniesiono o uchylenie zaskar onego wyroku i orzeczenie, co do

istoty sprawy przez oddalenie skargi, a tak e zas dzenie od skar

cego na rzecz strony

żą

zwrotu kosztów post powania kasacyjnego wed ug norm przepisanych.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej zwrócono uwag , e przetwarzanie danych osobowych

ę ż

cz onka zwi zku wyznaniowego w zakresie niezb dnym dla wype nienia celów statutowych

tego zwi zku jest legalne oraz nie podlega kontroli GIODO na podstawie wy czenia

łą

zawartego w art. 43 ust. 2 w zw. z ust. 1 pkt. 3 ustawy. Nie mo na bowiem zgodzi si , e po

ć ę ż

dokonaniu adnotacji, i osoba uprzednio nale

ca do zwi zku wyznaniowego przesta a do

żą

niego nale e , nast puje zmiana sytuacji prawnej przez uznanie, i od tej chwili GIODO jest

ż ć

uprawniony do kontroli i wydawania zwi zkowi wyznaniowemu nakazów i zakazów. Od

samego pocz tku zbiór danych osobowych jest jeden i obejmuje on osoby nale

ce do

żą

zwi zku wyznaniowego. Zapis adnotacji o utracie cz onkostwa nie tworzy nowego zbioru

danych osobowych.

Podkre lono, e zwi zek wyznaniowy posiada uprawnienie do zachowania w swojej

dokumentacji danych o osobie, wobec której przeprowadzono post powanie dyscyplinarne

albo o osobie, która o wiadczy a o rezygnacji z cz onkostwa. S to dane przydatne w

post powaniu o ponowne przy czenie tej osoby do grona wyznawców, gdy takie fakty maj

łą

cz sto miejsce i taki jest te cel post powania tego rodzaju. Powy sze problemy usuwa

wyk adnia, e przez poj cie osoby nale

cej do zwi zku wyznaniowego wyst puj ce w art. 43

żą

ust. 1 pkt. 3 ustawy nale y rozumie tak e osob , której dane mog by zatrzymane przez

zwi zek wyznaniowy, mimo e przesta a przynale e do tego zwi zku. W takiej sytuacji

ż ć

zwi zek wyznaniowy ma prawo zachowa dane tej osoby w zakresie koniecznym do jej

indywidualizacji i udokumentowania przyczyny utraty przynale no ci do zwi zku

ż ś

wyznaniowego.

Kasator, powo uj c si na art. 25 ust. 3 Konstytucji RP, deklaracji 11 do Traktatu

ł ą

Amsterdamskiego, a tak e art. 9 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Cz owieka, art. 18

Mi dzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych oraz art. 10 Karty Praw

Podstawowych wskaza , e Pa stwa cz onkowskie UE maj obowi zek zachowywania

ł ż

neutralno ci oraz bezstronno ci, co oznacza powstrzymanie si od oceny legalno ci pogl dów

religijnych oraz sposobu ich uzewn trzniania w ramach autonomii danej jednostki. Zauwa ono,

e wyj tki przewidziane przez art. 27 ust. 2 oraz 43 ust. 1 punkt 3 ustawy wy czaj zwi zek

łą

wyznaniowy z obowi zku rejestracji zbiorów danych osobowych oraz zezwalaj na

przetwarzanie danych wra liwych celem realizacji celów danej spo eczno ci religijnej. Stanowi

to przyk ad woli ustawodawcy zmierzaj cego do wywa enia interesów osób, których dane s

przetwarzane oraz wolno ci religijnych. Zaskar ony wyrok wskazuj cy, e powy sze przepisy

dotycz jedynie danych osobowych obecnych cz onków spo eczno ci religijnej, jest sprzeczny

z duchem oraz celem tej regulacji. Stanowi on nieuprawnion ingerencj w wewn trzne

sprawy spo eczno ci religijnej.

2018-08-14 07:41

Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Str

5 / 7

Naczelny S d Administracyjny zwa y , co nast puje:

ż ł

Skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw.

Naczelny S d Administracyjny zwi zany jest podstawami skargi kasacyjnej, bowiem wed ug

art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o post powaniu przed s dami

administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.- zwanej dalej P.p.s.a.),
rozpoznaje spraw w jej granicach, bior c z urz du pod uwag jedynie niewa no

ż ść

post powania. W niniejszej sprawie adna z wymienionych w art. 183 § 2 P.p.s.a. przes anek

niewa no ci post powania nie zaistnia a, wobec czego kontrola Naczelnego S du

ż ś

Administracyjnego ograniczy si musia a wy cznie do zbadania zawartych w skargach

ć ę

łą

zarzutów, sformu owanych w granicach podstawy kasacyjnej okre lonej w art. 174 pkt 1

P.p.s.a.

W ocenie Naczelnego S du Administracyjnego, w realiach sprawy, S d pierwszej instancji

dokona prawid owej wyk adni przepisu art. 43 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia

1997 r. o ochronie danych osobowych (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 z pó n.

zm.). Wbrew zarzutom i twierdzeniom skargi zasadnie stwierdzi , e skoro skar

cy skutecznie

ł ż

żą

wyst pi ze zwi zku wyznaniowego: Towarzystwo [...], to organ Ochrony Danych Osobowych

ą ł

dysponuje instrumentami prawnymi przewidzianymi w ustawie o ochronie danych osobowych,
m. in. w art. 12 ust. 2, umo liwiaj cymi merytoryczn ocen zasadno ci wniosku o

sprawdzenie czy Towarzystwo [...] jest uprawnione do przetwarzania jego danych osobowych,
czy w a ciwie administruje jego danymi oraz sprawdzenie okoliczno ci dotycz cej

ł ś

przekazywania jego danych przez Zwi zek osobom trzecim pomimo braku Jego zgody.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o ochronie danych osobowych z obowi zku rejestracji

danych s zwolnieni administratorzy danych dotycz cych osób nale

cych do ko cio a lub

żą

innego zwi zku wyznaniowego, o uregulowanej sytuacji prawnej, przetwarzanych na potrzeby

tego ko cio a lub zwi zku wyznaniowego. S. - Towarzystwo [...] nale y do zwi zku

wyznaniowego o uregulowanej sytuacji prawnej, albowiem jest wpisany do rejestru ko cio ów i

innych zwi zków wyznaniowych prowadzonego przez ministra w a ciwego do spraw wyzna

ł ś

religijnych (administracji).

Z tre ci art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o ochronie danych osobowych wynika, e odnosi si on

tylko do danych "dotycz cych osób nale

cych do ko cio a lub zwi zku wyznaniowego".

żą

Natomiast tak zdefiniowany zbiór nie zawiera danych dotycz cych osób nienale

cych do

żą

ko cio a lub zwi zku wyznaniowego. Oznacza to, e dane osób nienale

cych do ko cio a lub

żą

zwi zku wyznaniowego tworz zbiór odr bny. Okoliczno ci relewantn przes dzaj c o

ś ą

ą ą

zakwalifikowaniu danych do jednego ze zbiorów jest rzeczywista – faktyczna przynale no

ż ść

lub brak przynale no ci osoby, o której dane chodzi, do okre lonego ko cio a lub zwi zku

ż ś

wyznaniowego (zob. J. Barta, P. Fajgielski, R. Markiewicz, Ochrona danych osobowych.
Komentarz, LEX 2011, teza 6 do art. 43). Ustalenie tej przynale no ci ma zatem zasadniczy

ż ś

wp yw na rozstrzygni cie sprawy w przedmiocie ochrony danych osobowych. Nale y przy tym

mie na uwadze, e w my l art. 43 ust. 2 ustawy, Generalnemu Inspektorowi Ochrony Danych

Osobowych nie przys uguj uprawnienia okre lone w art. 12 pkt 2 ustawy, w odniesieniu do

zbiorów, o których mowa w ust. 1 pkt 3. Nie ulega zatem w tpliwo ci, e w wietle art. 43 ust.

1 pkt 3 ustawy o ochronie danych osobowych GIODO nie dysponuje w adczymi uprawnieniami

w odniesieniu do zbioru danych osób nale

cych do ko cio a lub zwi zku wyznaniowego.

żą

Zaznaczy przy tym nale y, e równie przepis art. 27 ust. 1 ustawy, reguluj cy przetwarzanie

ż ż

tzw. wra liwych (sensytywnych) danych ustanawia zakaz przetwarzania danych ujawniaj cych

przekonania religijne. Zakres wyj tku od tego zakazu, wynikaj cy z art. 27 ust. 2 pkt 4, jest

ograniczony do przetwarzania danych dotycz cych wy cznie cz onków ko cio a lub zwi zku

łą

wyznaniowego. Zwolnienie od zakazu obwarowane jest jeszcze niezb dno ci przetwarzania

ś ą

2018-08-14 07:41

Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Str

6 / 7

danych do wykonania statutowych zada ko cio a lub zwi zku wyznaniowego oraz

zapewnieniem pe nych gwarancji ochrony przetwarzania danych (por. wyrok NSA z dnia 27

marca 2013 r., sygn. I OSK 932/12, [w:] CBOSA).

Wbrew stanowisku skar

cego kasacyjnie Zwi zku wyk adnia normy art. 43 ust. 2 ustawy o

żą

ochronie danych osobowych nie pozostaje w sprzeczno ci z konstytucyjn zasad ustrojow

kszta towania stosunków mi dzy pa stwem a ko cio ami i innymi zwi zkami wyznaniowymi na

zasadach poszanowania ich autonomii oraz wzajemnej niezale no ci ka dego w swoim

ż ś

zakresie (art. 25 ust. 3 Konstytucji). Autonomia warunkowana jest rozdzielno ci ,

ś ą

odmienno ci celów realizowanych przez pa stwo i ko cio y i zwi zki wyznaniowe. Jej

ś ą

konsekwencj jest to, e organy w adzy publicznej zachowuj bezstronno

w kwestiach

ść

religijnych zapewniaj c swobod ich wyra ania w yciu publicznym (art. 25 ust. 2 Konstytucji).

Nale y te mie na uwadze, e w my l art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o

gwarancjach wolno ci sumienia i wyznania (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 231, poz. 1965 ze

zm.), obywatele mog tworzy wspólnoty religijne, zwane dalej ko cio ami i innymi zwi zkami

wyznaniowymi, m.in. posiadaj ce w asny ustrój. Jednocze nie przepis art. 2 pkt 2a ustawy o

gwarancjach wolno ci sumienia i wyznania stanowi, e obywatele mog nale e lub nie

ż ć

nale e do ko cio ów i innych zwi zków wyznaniowych.

ż ć

Gwarancj wolno ci religii (wyznania) przewiduje art. 53 Konstytucji. Ust p pierwszy tego

przepisu stanowi: "Ka demu zapewnia si wolno

sumienia i religii". Jednak e materia

ść

konstytucyjna dotycz ca wolno ci sumienia i wyznania sk ada si z dwu cz

ci:

ęś

instytucjonalnej, dotycz cej relacji mi dzy pa stwem a ko cio ami i innymi zwi zkami

wyznaniowymi, regulowanej w art. 25 Konstytucji, a tak e cz

ci odnosz cej si do

ęś

indywidualnych gwarancji wolno ci sumienia i wyznania, wynikaj cych zw aszcza z art. 53

Konstytucji. Postanowienia art. 25 i art. 53 Konstytucji maj charakter komplementarny i winny

by rozpatrywane, jako pewna ca o

(zob. wyrok TK z dnia 10 grudnia 2014 r., K 52/13, OTK-

ł ść

ZU 2014, nr 11, poz. 118).

Konstytucyjn gwarancj wolno ci religii (wyznania) potwierdzaj i konkretyzuj ustawy

kszta tuj ce stosunki mi dzy pa stwem a ko cio ami i zwi zkami wyznaniowymi, a tak e

ł ą

ustawa o gwarancjach wolno ci sumienia i wyznania. Tak e w my l art. 9 Europejskiej

Konwencji o Ochronie Praw Cz owieka i Podstawowych Wolno ci z dnia 4 listopada 1950 r.

(Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.), ka dy ma prawo do wolno ci my li, sumienia i

wyznania; prawo to obejmuje wolno

zmiany wyznania lub przekona oraz wolno

ść

uzewn trzniania indywidualnie lub wspólnie z innymi, publicznie lub prywatnie, swego

wyznania lub przekona przez uprawianie kultu, nauczanie praktykowanie i czynno ci rytualne.

O ile zagadnienie ingerencji w wewn trzne sprawy ko cio ów jest na gruncie art. 9 Konwencji

dopuszczalne jedynie wyj tkowo, o tyle w adze publiczne maj uprawnienia do oceny dzia a

ł ń

grup wyznaniowych, które to dzia ania wykraczaj poza sprawy wewn trzne. Przepis art. 9

Konwencji gwarantuje wolno

zmiany wyznania i przekona , jako jeden z przejawów wolno ci

ść

wyznania w wymiarze indywidualnym. Zmiana wyznania lub przekona nie jest, wi c jedynie

wewn trzn spraw grupy wyznaniowej, do której zmieniaj cy wyznanie lub przekonania

nale a . Zgodnie z orzecznictwem ETPC, pa stwo ma obowi zek pe ni funkcj bezstronnego

ż ł

ł ć

i neutralnego organizatora praktykowania ró nych religii. Obowi zek ten jest "nie do

pogodzenia z jak kolwiek kompetencj pa stwa do dokonywania oceny zasadno ci przekona

religijnych lub sposobów, za pomoc których s one wyra ane" (zob. m.in. wyroki Wielkiej Izby

ETPC z dnia 10 listopada 2005 r. w sprawie Leyla ahin przeciwko Turcji, skarga nr 44774/98;

z dnia 7 lipca 2011 r. w sprawie Bayatyan przeciwko Armenii, skarga nr 23459/03).

Zgodnie z art. 51 ust. 1 Konstytucji: "Nikt nie mo e by obowi zany inaczej ni na podstawie

ustawy do ujawnienia informacji dotycz cych jego osoby". Prawo ochrony danych osobowych

uznawane jest za emanacj prawa do ochrony prawnej ycia prywatnego (art. 47 Konstytucji).

2018-08-14 07:41

Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Str

7 / 7

Gwarancja prawa do prywatno ci jest elementem demokratycznego pa stwa prawnego.

Prywatno

odnosi si m. in. do ochrony informacji dotycz cych danej osoby i gwarancji

ść

pewnego stanu niezale no ci, w ramach której cz owiek mo e decydowa o zakresie i zasi gu

ż ś

udost pniania i komunikowania innym osobom o swoim yciu. Autonomia informacyjna

jednostki, gwarantowana w art. 51 Konstytucji RP oznacza m.in. prawo do samodzielnego
decydowania o ujawnianiu innym informacji dotycz cych swojej osoby, a tak e prawo

sprawowania kontroli nad takimi informacjami, znajduj cymi si w posiadaniu innych

podmiotów (zob. wyrok TK z dnia 26 czerwca 1997 r., sygn. akt K 21/96, OTK 1997 r., nr 2,
poz. 23). Skoro prawo do ochrony danych osobowych zosta o zagwarantowane w normach

konstytucyjnych, to ograniczenie tego prawa, tak e w sferze obowi zków w adz publicznych w

tym zakresie, musi by ustanowione w ustawie i by uzasadnione jedynie wyj tkowymi,

przes ankami wymienionymi w art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Podkre li trzeba, e w przypadku

ś ć

wolno ci ustawa zasadnicza k adzie nacisk na zakaz ingerencji w adzy publicznej oraz osób

trzecich w gwarantowan sfer zachowa jednostki (zob. K. Wojtyczek, Granice ingerencji

ustawodawczej w sfer praw cz owieka w Konstytucji RP, Kraków 1999, s. 24-28). W

orzecznictwie Trybuna u Konstytucyjnego podkre la si , e konstytucyjne prawa wolno ciowe

ę ż

zak adaj nie tylko wolno

od nieuzasadnionych nakazów i zakazów prawnych,

ść

ograniczaj cych swobod jednostki, oraz wolno

od nieuzasadnionego stosowania rodków

ść

przymusu fizycznego, ale równie wolno

od innych nieuprawnionych form ingerencji w sfer

ść

prawnie chronionych dóbr jednostki, w celu ograniczenia swobody kszta towania jej

post powania zgodnie z dokonanym przez ni wyborem w okre lonej dziedzinie (zob. np.

wyrok TK z dnia 7 lutego 2006 r., sygn. akt SK 45/04, OTK ZU nr 2/A/2006, poz. 15).

W niniejszej sprawie mamy do czynienia z sytuacj , gdy skar

cy skutecznie wyst pi ze

żą

ą ł

zwi zku wyznaniowego i w zwi zku z tym domaga si od organu ochrony danych osobowych

podj cia dzia a maj cych doprowadzi do zaprzestania przez zwi zek wyznaniowy

ł ń

przetwarzania jego danych osobowych, jako cz onka tej wspólnoty religijnej. Organ Ochrony

Danych Osobowych dysponuje instrumentami prawnymi z ustawy o ochronie danych
osobowych (w tym przewidzianymi w art. 12 ust. 2) umo liwiaj cymi merytoryczn ocen

zasadno ci wniosku skar

cego. Uprawnienia kontrolne oraz mo liwo

wydania decyzji w

żą

ść

sprawie ze skargi na naruszenie przepisów o ochronie danych osobowych przys uguj

organowi, poniewa w odniesieniu do osoby, która nie nale y ju do zwi zku wyznaniowego,

nie maj zastosowania normy art. 43 ust. 2 w zw. z art. 43 ust. 1 pkt 3 powo anej ustawy.

W wietle poczynionych rozwa a nale y zgodzi si z S dem pierwszej instancji, e

ż ń

ć ę

umorzenie post powania administracyjnego dokonane zosta o z naruszeniem art. 105 § 1

K.p.a. w zwi zku z art. 43 ust. 2 w zwi zku z art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o ochronie danych

osobowych. Generalny Inspektor nie tylko zatem nie móg umorzy post powania

administracyjnego, ale tak e nie by o faktycznych podstaw do oceny, e wniosek zas ugiwa na

odmow . Ocena S du, zgodnie z któr uchybienie organu polegaj ce na umorzeniu

post powania mia o wp yw na wynik sprawy, jest wi c zasadna.

Maj c na uwadze powy sze wzgl dy Naczelny S d Administracyjny, na podstawie art. 184

P.p.s.a., oddali skarg kasacyjn .

2018-08-14 07:41