Love this

PDF?

Add it to your Reading List!

4

joliprint.com/mag

e-izolacje.pl

Dom energooszczędny - dom trzylitrowy

A

by

dom

można

było

nazwać

energooszczędnym musi spełniać kilka

warunków. Powinien m.in. akumulować

ciepło, a jego konstrukcja umożliwiać wykorzys-

tanie energii słonecznej.

Gdy świeci słońce, wysoką temperaturę w mieszka-

niu uważamy za oczywistą, zwłaszcza w oszklonych

pomieszczeniach położonych od południa. W domu

energooszczędnym energia słoneczna wykorzys-

tywana jest jednak również nocą i w pochmurne

dni. To jednak nie koniec. Można pójść krok dalej,

co udowodnili Niemcy opracowując koncepcję tzw.

domów trzylitrowych.

W domu energooszczędnym trzeba budować ściany,

które potrafią pobrać i magazynować ciepło stając się

swoistymi grzejnikami”. Najważniejsza jest ściana

znajdująca się naprzeciw okien wychodzących na

południe. Promienie słońca padające przez okno

silnie nagrzewają mur. Gdy słońce zajdzie, ściana

zaczyna emitować zmagazynowane ciepło. Aby

jednak było to możliwe, musi być wzniesiona z

materiałów, które potrafią akumulować energię

- pełnej cegły, betonu lub kamienia. Dobrze nagr-

zany mur grubości 20-45 cm potrafi emitować ciepło

przez kilka godzin. Warto zatem zadbać, by ściana

ogrzewana przez słońce była jednocześnie ścianą

nośną - pozwoli to uniknąć dodatkowych kosztów

wykonania pogrubionej ściany grzewczej”. Równie

dobrze, jak w budynkach murowanych, takie grzej-

niki” sprawdzają się w domach drewnianych i szkie-

letowych. Po wzniesieniu ściany warto zastosować

kilka sztuczek, które wzmagają akumulację cieplną.

Ścianę ogrzewaną przez słońce należy pomalować

na ciemny kolor, a pozostałe powierzchnie w po-

mieszczeniu powinny być jak najjaśniejsze - dzięki

zjawisku odbijania promieniowania widzialnego

przez powierzchnie o jasnych barwach zwiększymy

pochłanianie ciepła przez ciemną ścianę o 75%.

Zalecana odległość muru magazynującego ciepło

od okien to najwyżej 2,5-krotna wysokość okna.

Jeśli jednak jest to niemożliwe, warto zadbać, by

ściana nie była zacieniana przez meble. Gdy mur

grzewczy” znajduje się na najwyższej kondygnacji,

wyjątkowo pomocne w magazynowaniu ciepła są

okna dachowe

.

Ciepło w murach akumulować można również obok

kominka. Wystarczy, by znajdował się na wprost

okna, a obudowa została wykonana z materiałów,

które dobrze pochłaniają ciepło - cegły, bloczków

betonowych itp.

Zza zachodniej granicy

Powyższe triki pozwalają wprawdzie na zmniejsze-

nie rachunków za ogrzewanie, jednak nie sprawią,

że dom stanie się naprawdę energooszczędny. Za

takie bowiem uznaje się obecnie tzw. domy trzy-

litrowe. Nazwę tę wymyślono na niemieckim ryn-

ku budowlanym - oznacza ona, że w takim domu

do ogrzania metra kwadratowego powierzchni

24/11/2011 12:50

ht

tp

://

w

w

w

.e

-iz

ol

ac

je

.p

l/a

/5

07

1,

do

m

-e

ne

rg

oo

sz

cz

ed

ny

-d

om

-tr

zy

lit

ro

w

y

Page 1

Love this

PDF?

Add it to your Reading List!

4

joliprint.com/mag

e-izolacje.pl

Dom energooszczędny - dom trzylitrowy

wystarczają zaledwie 3 litry oleju opałowego lub

gazu rocznie. Proekologicznie nastawieni Niemcy

doszli do wniosku, że znaczenie ma nie tylko kumu-

lacja ciepła i zmniejszenie opłat za ogrzewanie.

Uznali, że ponieważ wyczerpują się zasoby paliw

kopalnych, a emisja dwutlenku węgla do atmos-

fery wzrasta, trzeba wspierać ekologię również

w budownictwie. Pilotażowo przeprowadzono

termomodernizację kilkudziesięcioletnich osiedli

mieszkaniowych, by przetestować nowe technologie

pozwalające oszczędzać ciepło. Na podstawie zdoby-

tych doświadczeń powstał projekt budownictwa uz-

nawanego za obecny standard energooszczędności

- domy trzylitrowe.

Ściany złożone z izolacji

W trakcie powstawania budynku trzylitrowego

przede wszystkim trzeba dbać o staranne ocieple-

nie oraz o unikanie mostków termicznych. Są to

miejsca w przegrodach zewnętrznych, które le-

piej niż pozostałe przewodzą ciepło. Wykonanie

ocieplenia likwidującego mostki jest wprawdzie

kosztowne i pracochłonne, jednak niezbędne do

oszczędzania energii. Dom z mostkami termicznymi

można bowiem porównać np. do dziurawego wia-

dra - ciepło, podobnie jak woda, zawsze znajdzie

drogę ucieczki.

Następną sprawą jest grubość izolacji termicznej,

która na ścianach zewnętrznych powinna wynosić

minimum 20 cm (współczynnik przewodzenia

ciepła U - 0,20 W/(m²·K)), w podłodze sadowionej

na gruncie lub nad nieogrzewaną piwnicą 15-20

cm (U pomiędzy 0,25 a 0,20 W/(m²·K)), a na dachu

lub stropie nad najwyższą kondygnacją 30 cm (U

około 0,15 W/(m²·K)). Im grubsza izolacja, tym mnie-

jsze zużycie energii. Ściany niemieckich domów

energooszczędnych (zazwyczaj budowanych w tech-

nologii szkieletowej) są praktycznie samą izolacją

- 14 cm wełny mineralnej i 6 cm styropianu zamo-

cowane do drewnianej konstrukcji!

Okna na południe

Jak można zmniejszyć uciekanie” ciepła? Dom

trzylitrowy nie może mieć dużo okien, a te które

są, muszą wychodzić na południe, południowy-

wschód lub południowy-zachód. Współczynnik

przenikania ciepła okien nie przekracza U = 1,1

W/(m²·K). Oznacza to stosowanie zestawów z PVC,

trzyszybowych, z warstwą tlenków metali na szkle

i gazami szlachetnymi pomiędzy szybami.

Ważna jest również wentylacja. Dom trzylitrowy ma

rekuperator, czyli urządzenie, w którym ulatujące

z budynku zużyte powietrze przekazuje ciepło

powietrzu czerpanemu z zewnątrz. Aby urządzenie

spełniało swoją rolę, wymagana jest całkowita

szczelność domu. Jedyna szczelina”, przez którą

powietrze ma prawo dostawać się do wnętrza bu-

dynku to początek kanału wentylacyjnego rekupe-

ratora.

Piwnica bez ogrzewania

W domu trzylitrowym, paradoksalnie ogrzewa-

nym zazwyczaj kotłem kondensacyjnym o wyższej

sprawności od konwencjonalnych pieców, trudno

oczekiwać komfortu cieplnego we wszystkich

pomieszczeniach. Jest to zabieg mający na celu

oszczędzanie energii - można przecież całkowicie

zrezygnować z ogrzewania piwnicy, garażu,

pomieszczeń magazynowych, sieni czy garderoby,

24/11/2011 12:50

ht

tp

://

w

w

w

.e

-iz

ol

ac

je

.p

l/a

/5

07

1,

do

m

-e

ne

rg

oo

sz

cz

ed

ny

-d

om

-tr

zy

lit

ro

w

y

Page 2

Love this

PDF?

Add it to your Reading List!

4

joliprint.com/mag

e-izolacje.pl

Dom energooszczędny - dom trzylitrowy

lub ustawić temperaturę nie wyższą niż 16ºC. Nie

są to bowiem często używane wnętrza. Automa-

tyczna regulacja instalacji grzewczej jest w takim

przypadku najlepszym rozwiązaniem - zapobiega

przegrzewaniu pomieszczeń i obniża temperaturę

podczas nieobecności domowników. Twórcy stan-

dardu trzylitrowego, oprócz głównego systemu c.o.,

zalecają również inwestycję w kolektory słoneczne,

które posłużą do podgrzewania wody i wesprą

system ogrzewania lub pompy ciepła - urządzenia

drogie, zasilane prądem elektrycznym, jednak

zużywające znacznie mniej energii niż nawet naj-

lepsze kotły. Dzięki nim za 1 kWh energii elektryc-

znej można otrzymać nawet 4 kWh ciepła pozys-

kiwanego z gruntu lub wód gruntowych.

Skromnie, za to tanio

Na koniec dla wielu osób najważniejsze - dom

trzylitrowy to dom bardzo skromny. Domy

energooszczędne tego typu mają wyjątkowo

oszczędną architekturę. Dom trzylitrowy zazwyczaj

jest prostopadłościanem z poddaszem użytkowym,

z dwuspadowym dachem. Jedyny element ozdobny

to duże przeszklenie od południa, które pozwala

akumulować ciepło. Czy warto zatem inwestować

w

dom energooszczędny

? Nie jest może zbyt deko-

racyjny, za to naprawdę tani w utrzymaniu.

Autor: Katarzyna Wolińska

Zdjęcia: Schüco

Data publikacji: 4.11.2011

24/11/2011 12:50

ht

tp

://

w

w

w

.e

-iz

ol

ac

je

.p

l/a

/5

07

1,

do

m

-e

ne

rg

oo

sz

cz

ed

ny

-d

om

-tr

zy

lit

ro

w

y

Page 3