klimatyzacja i wentylacja
klimatyzacja i wentylacja
klimatyzacja i wentylacja
klimatyzacja i wentylacja
Pod pojęciem klimatyzacji rozumiemy kształtowanie mikroklimatu
pomieszczeń, a w tym nie tylko kształtowanie temperatury, lecz również
oczyszczenie powietrza z niekorzystnych substancji i drobin np.
alergizujących pyłków i kształtowanie wilgotności powietrza na odpowiednim
poziomie; zarówno osuszanie jak i nawilżanie. Zapewnienie właściwej
temperatury i wilgotności w pomieszczeniach jest podstawowym warunkiem
dobrego samopoczucia przebywających w nich ludzi, i pozwala im na
osiągnięcie maksymalnej sprawności fizycznej i intelektualnej, a przez to wyraźnie zwiększa
wydajność i efektywność pracy. Znacznie chętniej odwiedzamy klimatyzowane sklepy i biura, a
dla pomieszczeń naszpikowanych nowoczesną elektroniką klimatyzacja staje się w dzisiejszych
czasach koniecznością. Stopniowe ocieplanie się klimatu, praca w przeszklonych budynkach
powodują, że klimatyzatory stają się nieodłącznymi towarzyszami naszego codziennego życia.
Coraz łatwiejsze w obsłudze, ciche, pięknie komponujące się z wystrojem wnętrza dają komfort
w pracy i w domu.
ZALETY KLIMATYZACJI
Klimatyzatory mają przede wszystkim za zadanie obniżenie temperatury w pomieszczeniu, co
dzięki precyzyjnym układom regulacji czynią znakomicie. Oprócz tego utrzymują wilgotność w
pomieszczeniu na właściwym poziomie, dzięki skomplikowanym systemom filtrów oczyszczają
powietrze z kurzu, pyłu, a nawet bakterii i przykrych zapachów. Niektóre urządzenia
klimatyzacyjne są wyposażone w elementy grzejne, dzięki którym można dogrzewać
pomieszczenia w okresach przejściowych, przed uruchomieniem lub po wyłączeniu instalacje
centralnego ogrzewania.
JAK DZIAŁAJĄ KLIMATYZATORY I JAK SĄ ZBUDOWANE
Klimatyzatorów są zbudowane podobnie do innych urządzeń chłodniczych np. domowych
chłodziarek. Najważniejszym elementem klimatyzatora jest parownik, wewnątrz którego ma
miejsce rozprężanie i parowanie czynnika chłodzącego (freonu), co powoduje odbieranie ciepła,
czyli chłodzenie pobranego z pomieszczenia powietrza (istnieją urządzenia, które mają
możliwość pobierać powietrze z zewnątrz). Powstałe pary czynnika chłodzącego są następnie
sprężane w sprężarce i kierowane do skraplacza. Po zamianie czynnika chłodzącego z powrotem
w ciecz oddaje on pobrane ciepło. Następnie płynny czynnik chłodzący jest ponownie kierowany
do parownika i cykl chłodniczy się powtarza.
TYPY KLIMATYZATORÓW
Największą popularnością cieszą się klimatyzatory typu split – dwuczęściowe, składające się z
Page 1 of 13
Klimatyzacja i wentylacja
2008-01-23
http://www.techmont.katowice.pl/klimwent.htm
części wewnętrznej i zewnętrznej, połączonych ze sobą elektronicznym układem sterującym oraz
systemem hydraulicznym,w którym krąży czynnik chłodniczy. Klimatyzatory monoblokowe lub
kompaktowe, składają się z pojedynczej jednostki, którą można umieścić np. w oknie lub
zabudować w ścianie. Systemy klimatyzacyjne pozwalają na połączenie z jedną jednostką
zewnętrzną większej ilości jednostek wewnętrznych, a przez to na centralne sterowanie całym
zintegrowanym systemem wentylacyjno-klimatyzacyjnym. Ze względu na sposób montażu
klimatyzatory dzieli się na ścienne, przysufitowe, podłogowe, okienne, przenośne, kasetonowe i
kanałowe – szczegóły znajdziecie Państwo w naszej ofercie.
JAK WYBRAĆ KLIMATYZATOR
Wybór klimatyzatora nie jest taką prostą rzeczą. Ważna jest powierzchnia pomieszczenia,
ekspozycja na światło słoneczne, ilość oraz kierunek okien i drzwi, ilość przebywających w
środku osób oraz generacja ciepła przez urządzenia elektrotechniczne. Nie obejdzie się bez rady
fachowca z branży klimatyzacyjnej. Bardzo ważny jest profesjonalny sposób montażu
klimatyzatorów, koniecznie przez wyszkolonych fachowców legitymujących się odpowiednimi
uprawnieniami i certyfikatami. Nasi konsultanci czekają na Państwa pytania.
Klimatyzatory
Klimatyzacja, poza zapewnieniem czysto
ś
ci i odpowiednio zorganizowanej wymiany powietrza,
ma za zadanie utrzymanie w okre
ś
lonej strefie wymaganej temperatury i wilgotno
ś
ci powietrza.
Zadanie to mog
ą
realizowa
ć
zarówno centrale klimatyzacyjne, jak i aparaty klimatyzacyjne
zwane klimatyzatorami.
Niniejszy artykuł dotyczy
głównie klimatyzatorów,
jednak
ż
e granica podziału na
klimatyzatory i centrale
klimatyzacyjne jest bardzo
płynna i zale
ż
y przede
wszystkim od indywidualnych
rozwi
ą
za
ń
konstruktorów czy
projektantów. Funkcje, jakie
spełniaj
ą
oba typy urz
ą
dze
ń
,
s
ą
podobne, cz
ę
sto nawet
jednakowe, dlatego
przyjmijmy,
ż
e w dalszej
cz
ęś
ci opracowania nazwa
„klimatyzatory” okre
ś
la
ć
b
ę
dzie urz
ą
dzenia:
• lokalizowane wewn
ą
trz
obsługiwanych pomieszcze
ń
lub w niewielkiej od nich
odległo
ś
ci,
• o stosunkowo niewielkim
strumieniu obj
ę
to
ś
ci
powietrza, wynosz
ą
cym
zazwyczaj od kilkuset do
kilkunastu tysi
ę
cy m3/h,
• obsługuj
ą
ce jedno, a w
wyj
ą
tkowych wypadkach
najwy
ż
ej kilka pomieszcze
ń
.
Page 2 of 13
Klimatyzacja i wentylacja
2008-01-23
http://www.techmont.katowice.pl/klimwent.htm
Centrale klimatyzacyjne
montowane s
ą
w jedn
ą
cało
ść
z podzespołów i
elementów na miejscu
przeznaczenia, wymagaj
ą
najcz
ęś
ciej osobnego
pomieszczenia i sieci
przewodów
rozprowadzaj
ą
cych powietrze
do pomieszcze
ń
. Z kolei
klimatyzatory s
ą
urz
ą
dzeniami wykonywanymi
w cało
ś
ci w fabryce i
zawieraj
ą
we wspólnej
obudowie wszystkie
elementy do uzdatniania
powietrza, z automatyk
ą
i
wentylatorem wł
ą
cznie.
Klimatyzatory charakteryzuj
ą
si
ę
na ogół mniejszym ni
ż
centrale strumieniem
obj
ę
to
ś
ci powietrza, mniejsz
ą
moc
ą
chłodnicz
ą
, bardzo zwart
ą
budow
ą
, a co za tym idzie małymi gabarytami. Ich istotn
ą
zalet
ą
jest brak konieczno
ś
ci budowy instalacji klimatyzacyjnej czy wyodr
ę
bniania
pomieszczenia na central
ę
klimatyzacyjn
ą
. Nadaj
ą
si
ę
wi
ę
c idealnie do klimatyzacji
pomieszcze
ń
w budynkach istniej
ą
cych, w których najcz
ęś
ciej nie ma mo
ż
liwo
ś
ci umieszczenia
dodatkowych instalacji wewn
ę
trznych. Spisuj
ą
si
ę
równie
ż
doskonale przy obsłudze
pomieszcze
ń
o zró
ż
nicowanych obci
ąż
eniach cieplnych czy ró
ż
nych wymaganych parametrach
powietrza.
Du
ż
a liczba klimatyzatorów dost
ę
pnych w chwili obecnej na rynku, estetyka wykonania oraz
ró
ż
norodno
ść
konstrukcji stwarzaj
ą
praktycznie nieograniczone mo
ż
liwo
ś
ci wkomponowania
tych urz
ą
dze
ń
w pomieszczenie. Maj
ą
one najcz
ęś
ciej mo
ż
liwo
ść
płynnej lub skokowej regulacji
wydajno
ś
ci nawiewanego powietrza, jego temperatury i wilgotno
ś
ci. Zastosowanie elektroniki
pozwala na zdalne sterowanie prac
ą
klimatyzatorów za pomoc
ą
pilota i precyzyjne
utrzymywanie parametrów powietrza (oczywi
ś
cie przy zastosowaniu urz
ą
dzenia o odpowiedniej
wydajno
ś
ci).
Podział i rodzaje klimatyzatorów
W zale
ż
no
ś
ci od tego, jak
ą
funkcj
ę
pełni
ą
, klimatyzatory, mo
ż
na je podzieli
ć
na:
wentylacyjno-chłodz
ą
ce,
wentylacyjne chłodz
ą
co-ogrzewaj
ą
ce,
pełnej klimatyzacji (mo
ż
liwo
ść
wentylacji, grzania, chłodzenia oraz regulacji wilgotno
ś
ci
wzgl
ę
dnej powietrza).
Konstrukcja pierwszych dwóch typów klimatyzatorów jest podobna. Ró
ż
nica polega głównie na
zamontowaniu (lub nie) w ich wn
ę
trzu nagrzewnicy powietrza, która cz
ę
sto oferowana jest przez
producentów jako wyposa
ż
enie dodatkowe. Dlatego klimatyzatory chłodz
ą
ce i chłodz
ą
co-
ogrzewaj
ą
ce zostan
ą
omówione wspólnie.
Klimatyzatory wentylacyjno-chłodz
ą
ce i chłodz
ą
co-ogrzewaj
ą
ce
Klimatyzatory wentylacyjno-chłodz
ą
ce to najprostsze z urz
ą
dze
ń
klimatyzacyjnych, ich
zadaniem jest przede wszystkim utrzymanie wymaganej temperatury i czysto
ś
ci powietrza w
pomieszczeniu, gdy wyst
ę
puj
ą
w nim nadwy
ż
ki ciepła jawnego1). Po zamontowaniu w ich
wn
ę
trzu nagrzewnicy staj
ą
si
ę
bardziej uniwersalne i mog
ą
równie
ż
dostarcza
ć
ciepło do
pomieszczenia mówimy wówczas o klimatyzatorach wentylacyjnych chłodz
ą
co-ogrzewaj
ą
cych.
Ich wykorzystanie w naszych warunkach klimatycznych jest pełniejsze, słu
żą
bowiem do
całorocznego normowania temperatury powietrza w pomieszczeniu. Dodatkowo w okresie
ciepłym, dzi
ę
ki zamontowanej w ich wn
ę
trzu chłodnicy, ograniczaj
ą
w pewnym stopniu
wilgotno
ść
wzgl
ę
dn
ą
powietrza. Nie jest to jednak proces kontrolowany, dlatego w okresach
Page 3 of 13
Klimatyzacja i wentylacja
2008-01-23
http://www.techmont.katowice.pl/klimwent.htm
przej
ś
ciowym i zimnym te typy klimatyzatorów nie maj
ą
ż
adnej mo
ż
liwo
ś
ci regulacji wilgotno
ś
ci
wzgl
ę
dnej powietrza nawiewanego do pomieszczenia.
Klimatyzatory chłodz
ą
co-ogrzewaj
ą
ce produkowane s
ą
w czterech zasadniczych odmianach:
• typ monoblok ze skraplaczem chłodzonym powietrzem,
• typ monoblok ze skraplaczem chłodzonym wod
ą
,
• typ dwucz
ęś
ciowy ze skraplaczem chłodzonym powietrzem,
• system-typ dwucz
ęś
ciowy Split.
Charakterystyczne cechy tych urz
ą
dze
ń
opisane zostały w tabeli 1, a schematy ich budowy
przedstawia rysunek 1.
Rys. 2. Wybór rodzajów klimatyzatora oraz sposobu rozdziału powietrza w zale
ż
no
ś
ci od
obci
ąż
enia cieplnego pomieszczenia (wg Odyjas A., Szczechowiak E.: Ogólne zasady doboru i
stosowania klimatyzatorów. „Ogrzewnictwo Praktyczne” 4/1996
Page 4 of 13
Klimatyzacja i wentylacja
2008-01-23
http://www.techmont.katowice.pl/klimwent.htm
Klimatyzatory pełnej klimatyzacji
Klimatyzatory pełnej klimatyzacji utrzymuj
ą
wewn
ą
trz obsługiwanych pomieszcze
ń
nie tylko
wymagan
ą
temperatur
ę
, ale tak
ż
e odpowiedni
ą
wilgotno
ść
wzgl
ę
dn
ą
powietrza. S
ą
produkowane najcz
ęś
ciej na bazie klimatyzatorów chłodz
ą
co-ogrzewaj
ą
cych poprzez
wbudowanie w ich wn
ę
trze nawil
ż
acza powietrza wraz z obwodem regulacji wilgotno
ś
ci
wzgl
ę
dnej powietrza. Mog
ą
mie
ć
własne
ź
ródło zimna (klimatyzatory autonomiczne) lub by
ć
zasilane z centralnego urz
ą
dzenia zi
ę
bniczego (klimatyzatory nieautonomiczne). W
klimatyzatorach autonomicznych skraplacz bywa chłodzony zarówno wod
ą
, jak i powietrzem.
Mo
ż
liwo
ś
ci monta
ż
u klimatyzatora i organizacja przepływu powietrza
Klimatyzatory jednocz
ęś
ciowe typu monoblok nie maj
ą
zbyt wielu mo
ż
liwo
ś
ci monta
ż
owych.
Je
ś
li ich zadaniem jest dostarczanie powietrza
ś
wie
ż
ego musz
ą
zosta
ć
zamontowane w
przegrodzie zewn
ę
trznej pomieszczenia (okno,
ś
ciana zewn
ę
trzna), natomiast przy pracy w
obiegu zamkni
ę
tym z u
ż
yciem uzdatniaczy powietrza mog
ą
by
ć
ustawione praktycznie w
dowolnym miejscu.
O wiele wi
ę
cej mo
ż
liwo
ś
ci monta
ż
u maj
ą
klimatyzatory dwucz
ęś
ciowe, a poszczególni
producenci oferuj
ą
na ogół podobne rozwi
ą
zania konstrukcyjne. Jednostki zewn
ę
trzne mog
ą
by
ć
montowane w zale
ż
no
ś
ci od sytuacji na balkonie, tarasie, elewacji zewn
ę
trznej, dachu.
Natomiast jednostki wewn
ę
trzne wyst
ę
puj
ą
jako wersje:
- przeno
ś
ne,
- wolnostoj
ą
ce,
-
ś
cienne,
- sufitowe (kasetonowe, panelowe, do sufitów podwieszanych),
- przewodowe (mo
ż
liwo
ść
instalacji klimatyzatora w pomieszczeniu s
ą
siednim i doprowadzenia
powietrza kanałem).
Organizacj
ę
przepływu powietrza w pomieszczeniu ułatwia mo
ż
liwo
ść
wyboru nawiewu dolnego
lub górnego, regulacja k
ą
ta ustawienia kierownic powietrza nawiewanego oraz mo
ż
liwo
ść
zastosowania systemu multisplit przy obsłudze wi
ę
kszych pomieszcze
ń
.
Nale
ż
y zdawa
ć
sobie równie
ż
spraw
ę
,
ż
e w zale
ż
no
ś
ci od wyboru typu i funkcji klimatyzatora
mo
ż
e zaistnie
ć
konieczno
ść
poprowadzenia dodatkowych instalacji:
• przewodów ł
ą
cz
ą
cych cz
ęść
zewn
ę
trzn
ą
i wewn
ę
trzn
ą
(przewody czynnika chłodniczego,
przewód elektryczny),
• odprowadzenia skroplin z parowacza (niektóre typy maj
ą
własne zbiorniki skroplin),
• doprowadzenia wody do nawil
ż
acza,
• instalacji elektrycznej odpowiedniej do mocy urz
ą
dzenia (wa
ż
ne przy wersji z nagrzewnic
ą
elektryczn
ą
oraz elektrycznym nawil
ż
aczu parowym).
Page 5 of 13
Klimatyzacja i wentylacja
2008-01-23
http://www.techmont.katowice.pl/klimwent.htm
Wybór funkcji i okre
ś
lenie parametrów klimatyzatora
Wybór typu i wielko
ś
ci klimatyzatora powinien przebiega
ć
wg schematu:
1. wybór funkcji klimatyzatora (grzanie, chłodzenie, nawil
ż
anie, dostarczanie powietrza
ś
wie
ż
ego, oczyszczanie powietrza),
2. okre
ś
lenie wymaganych parametrów poszczególnych podzespołów klimatyzatora (efekt
cieplny, efekt chłodniczy, strumie
ń
powietrza wentylacyjnego, wydajno
ść
nawil
ż
acza),
3. okre
ś
lenie mo
ż
liwo
ś
ci monta
ż
u klimatyzatora w pomieszczeniu oraz organizacja przepływu
powietrza w pomieszczeniu,
4. sprawdzenie dopuszczalnego poziomu hałasu klimatyzatora (zale
ż
ny od przeznaczenia
pomieszczenia),
5. analiza kosztów zakupu, monta
ż
u, eksploatacji.
Page 6 of 13
Klimatyzacja i wentylacja
2008-01-23
http://www.techmont.katowice.pl/klimwent.htm
Podstawowym punktem przy doborze klimatyzatora jest okre
ś
lenie funkcji, jakie ma on spełnia
ć
.
W naszych warunkach klimatycznych, poza dostarczaniem
ś
wie
ż
ego powietrza wentylacyjnego
lub oczyszczaniem powietrza, jest najcz
ęś
ciej chłodzenie i osuszanie powietrza latem, a
czasem dodatkowe dogrzewanie i nawil
ż
anie powietrza zim
ą
. Mo
ż
liwo
ś
ci wyboru rodzaju
klimatyzatora oraz sposobu rozdziału powietrza w pomieszczeniu w zale
ż
no
ś
ci od obci
ąż
enia
cieplnego pomieszczenia pokazano na rys. 2.
Marek Preiss
1) Ciepło jawne odczuwalne obci
ąż
enie cieplne pomieszczenia, obliczone jako ró
ż
nica
wszystkich zysków i strat ciepła
Uwagi:
1. Artykuł ukazał si
ę
w nr 11/2002 „BIT – Budowlany Informator Techniczny”:
2. Artykuł oparty jest na fragmentach rozdz. 7.1. z pracy zbiorowej: „Kalendarz Klimatyzacji
2002” pod redakcj
ą
dra in
ż
. B. Gazi
ń
skiego, sekr. naukowy dr in
ż
. G. Krzy
ż
aniak. Autorami
rozdziału s
ą
prof. dr in
ż
. hab. E. Szczechowiak i dr in
ż
. A. Odyjas
Podpisy:
Rys. 1. Schematy budowy klimatyzatorów chłodz
ą
co-ogrzewaj
ą
cych (wg Odyjas A.,
Szczechowiak E.: Ogólne zasady doboru i stosowania klimatyzatorów. „Ogrzewnictwo
Praktyczne” 4/1996)
Legenda:
1 filtr powietrza
2 – nagrzewnica
3 wentylator obiegu powietrza wewn
ę
trznego
4 wentylator chłodzenia skraplacza
5 przepustnica (reguluj
ą
ca dopływ powietrza
ś
wie
ż
ego z zewn
ą
trz)
6, 7, 8 elementy układu chłodniczego,
kolejno: parowacz, skraplacz, spr
ęż
arka
Przy ogrzewaniu budynków przemysłowych pojawiaj
ą
si
ę
dwa problemy. Po pierwsze,
nagrzewanie
ś
redniego lub du
ż
ego pomieszczenia zajmuje du
ż
o czasu, a po drugie
problematyczne jest utrzymanie w pomieszczeniu stałej,
żą
danej temperatury. Zu-
pełnie nie sprawdzaj
ą
si
ę
typowe grzejniki. Rozwi
ą
zaniem s
ą
urz
ą
dzenia ogrzewania
powietrznego - nagrzewnice.
Rozwi
ą
zanie oparte na tradycyjnych grzejnikach sprawdza si
ę
bardzo dobrze dla mniejszych po-
mieszcze
ń
(mieszkania, biura). W przypadku obiektów
ś
rednich i du
ż
ych, takich jak warsztaty,
maga-
zyny, hale przemysłowe, obiekty rolno-ogrodnicze czy ko
ś
cioły takie rozwi
ą
zanie nie wystarcza.
Grzejniki okazuj
ą
si
ę
zbyt mało wydajne, a wr
ę
cz nieekonomiczne - zu
ż
ycie ciepła potrzebnego
na ogrzanie du
ż
ego budynku, nie zawsze dobrze izolowanego jest bardzo wysokie. Znacznym
proble-
mem jest czas potrzebny na uzyskanie wymaganej temperatury. Trudne jest te
ż
utrzymanie
tempe-
ratury na stałym, oczekiwanym przez u
ż
ytkownika poziomie.
Nagrzewnica - sposób na duże budynki
Page 7 of 13
Klimatyzacja i wentylacja
2008-01-23
http://www.techmont.katowice.pl/klimwent.htm
Co zamiast grzejników?
Najbardziej wydajnym i skutecznym rozwi
ą
zaniem okazuj
ą
si
ę
urz
ą
dzenia grzewczo-
wentylacyjne, popularnie zwane nagrzewnicami. Nagrzewnice szybko nagrzewaj
ą
powietrze,
które za pomoc
ą
wentylatora rozprowadzane jest po całym pomieszczeniu. Konstrukcja
nagrzewnicy pozwala na równomierne rozprowadzanie strumienia ciepłego powietrza lub na
skierowanie go dokładnie tam, gdzie jest potrzebne.
Nagrzewnice wyst
ę
puj
ą
w kilku rozwi
ą
zaniach: mobilne (przeno
ś
ne), stacjonarne (stoj
ą
ce) i
wisz
ą
ce. Powietrze mo
ż
e by
ć
ogrzewane przez wod
ę
(pochodz
ą
c
ą
z instalacji ogrzewania
centralnego), olej opałowy lub gaz. Nagrzewnice mog
ą
te
ż
by
ć
zasilane przez pr
ą
d elektryczny.
Wykorzystać centalne ogrzewanie
Je
ż
eli w budynku istnieje juz instalacja c.o., zasilana wod
ą
z własnej kotłowni lub wod
ą
z
miejskiej sieci ciepłowniczej, mo
ż
na j
ą
wykorzysta
ć
jako
ź
ródło zasilania nagrzewnicy. Nale
ż
y
wybra
ć
nagrzewnic
ę
wodn
ą
(wisz
ą
c
ą
).
Nagrzewnica wodna charakteryzuje si
ę
dobrymi parametrami pracy przy nie-
wielkich rozmiarach zewn
ę
trznychi licznych mo
ż
liwo
ś
ciach sterowania. Dzi
ę
ki temu urz
ą
dzenie
jest dyskretne i mo
ż
e by
ć
wkomponowane w praktycznie ka
ż
de pomieszczenie, niezale
ż
nie od
jego charakteru.
Jak działa nagrzewnica?
Powinni
ś
my raczej powiedzie
ć
"urz
ą
dzenie wentylacyjno-grzewcze". Podstawowymi
elementami urz
ą
dzenia s
ą
: nagrzewnica, której zadaniem jest przekazywanie ciepła od czynnika
grzewczego (wody z instalacji c.o.) do nagrzewanego powietrza; wentylator, który rozprowadza
nagrzane powietrze równomiernie po całym pomieszczeniu oraz obudowa.
Nagrzewnica, inaczej wymiennik ciepła, to w
ęż
ownica miedziano-aluminiowa,
w której przepływa woda grzewcza, oddaj
ą
ca ciepło do powietrza. Woda do-
pływa z instalacji i powraca do niej poprzez miedziane kró
ć
ce przył
ą
czeniowe. Kró
ć
ce mog
ą
by
ć
montowane na bocznej
ś
cianie obudowy, ale w nowoczes-
nych modelach kró
ć
ce umieszcza si
ę
z tyłu urz
ą
dzenia (jak na rysunku), co ułatwia monta
ż
oraz
wpływa dodatnio na wygl
ą
d samej nagrzewnicy i este-
tyk
ę
pomieszczenia.
Wentylator wyposa
ż
ony jest w aluminiowe, optymalnie wyprofilowane ło-
patki, których specjalna konstrukcja nie tylko zapewnia wydajn
ą
i energo-
oszcz
ę
dn
ą
prac
ę
, ale te
ż
sprawia,
ż
e wentylator pracuje cicho (ma to szczególne znaczenie w
budynkach o wysokich wymaganiach akustycznych, np. ko
ś
ciołach). Wentylator zabezpieczony
jest odpowiedni
ą
siatk
ą
metalo-
w
ą
, która oddziela go od pozostałych cz
ęś
ci roboczych i zabezpiecza przed wi
ę
kszymi
zanieczyszczeniami. Mo
ż
na regulowa
ć
pr
ę
dko
ś
c obrotow
ą
, stru-
mie
ń
nagrzewanego powietrza jest wi
ę
c dostosowany do danych potrzeb.
Nagrzewnica a pomieszczenie
Pracę nagrzewnicy można dostosować do określonych wymagań w danym pomieszczeniu.
Page 8 of 13
Klimatyzacja i wentylacja
2008-01-23
http://www.techmont.katowice.pl/klimwent.htm
Dobór nagrzewnic
Nowoczesne nagrzewnice opisywane s
ą
przez zakresy mocy (np. 10 do 30 kW lub 30 do 60
kW), które mog
ą
osi
ą
ga
ć
zale
ż
nie od obci
ąż
nia cieplnego danego pomieszczenia. Dzi
ę
ki temu
mo
ż
na dobra
ć
urz
ą
dzenie, które b
ę
dzie pracowa
ć
w sposób optymalny - wytwarzana moc nie
b
ę
dzie ani za du
ż
a ani za mała. Wpłynie to na komfort u
ż
ytkowania pomieszczenia, ale te
ż
na
zu
ż
y-
cie energii. O tym, jakiej nagrzewnicy nale
ż
y u
ż
y
ć
do jakiego budynku, decy-
duje zapotrzebowanie budynku na ciepło. Dokładne obliczenie tego parame-
tru jest bardzo skomplikowane. Mo
ż
na jednak dobra
ć
nagrzewnice, wykorzys-
tuj
ą
c metod
ę
przybli
ż
on
ą
.
Aby obliczy
ć
moc grzewcz
ą
danego pomieszczenia, nale
ż
y skorzysta
ć
ze wzoru:
Q=q*VB*(twew - tzew)*0,001 [kW].
qv - jednostkowa moc cieplna [W/m3K] dobierana z wykresu (rys.1.) zale
ż
nie od kubatury
budynku oraz klasy izolacyjno
ś
ci przegród budowlanych
VB - kubatura budynku [m3]
twew- wymagana temperatura wewn
ę
trzna
tzew - temperatura obliczeniowa zewn
ę
trzna dobierana zale
ż
nie od strefy klimatycznej
(strefy i warto
ś
ci temperatur pokazane na rys. 2.)
Rys.1. Dobór jednostkowej mocy cieplnej Rys.2. Temperatury obliczeniowe
Przykład: myjnia samochodowa w Gda
ń
sku, słaba izolacyjno
ść
(du
ż
a powierzchnia drzwi i
okien), kubatura 1200 m3. Temperatura wymagana wewn
ą
trz to 16°C.
Odczytujemy z wykresu (1) warto
ść
qv=1,5 W/m3K. Na mapie (2) odczytujemy,
ż
e Gda
ń
sk le
ż
y
w strefie I klimatycznej, temperatura obliczeniowa zewn
ę
trzna wynosi wi
ę
c -16°C. Obliczamy:
Q=1,5*1200*[16-(-16)]*0,001=57,6 kW
Mo
ż
na dobra
ć
jedn
ą
nagrzewnic
ę
o mocy 60 kW lub dwie o mocy 30kW. Lepsze wydaje si
ę
drugie rozwi
ą
zanie. Umo
ż
liwia rozmieszczenie nagrzewnic i skierowanie strumieni powietrza tak,
by uzys-
ka
ć
najlepsz
ą
wydajno
ść
.
Kierunek strumienia powietrza
Dzi
ę
ki odpowiedniej konstrukcji nagrzewnicy mo
ż
na ustawi
ć
przepływ stru-
mienia powietrza w wybranym kierunku.
Urz
ą
dzenie wyposa
ż
one jest w specjalne kierownice powietrza (
ż
aluzje). Ich odpowiednie
ustawienie pozwala na skierowanie strumienia powietrza dokła-
dnie w wybranym kierunku. Jest to szczególnie wa
ż
ne przy zastosowaniu kilku urz
ą
dze
ń
.
Wówczas odpowiedni kierunek strumienia sprawia,
ż
e urz
ą
-
dzenia współpracuj
ą
i maj
ą
wysok
ą
efektywno
ść
.
Oprócz tego w nowoczesnych urz
ą
dzeniach istnieje mo
ż
liwo
ść
nakierowania całego urz
ą
dzenia
w odpowiednim kierunku. Umo
ż
liwia to specjalna konsola monta
ż
owa, dzi
ę
ki której mo
ż
emy
obróci
ć
urz
ą
dzenie o k
ą
t od 0 do 180°. Dzi
ę
ki takiemu rozwi
ą
zaniu nagrzewnic
ę
mo
ż
na
Page 9 of 13
Klimatyzacja i wentylacja
2008-01-23
http://www.techmont.katowice.pl/klimwent.htm
zamontowa
ć
w praktycznie dowolnym miejscu i poło
ż
eniu (zachowuj
ą
c oczywi
ś
cie zasady
podane przez producenta), a za pomoc
ą
konsoli ustawi
ć
j
ą
w
żą
danym kierunku.
Automatyka pracy
Efektywno
ść
pracy i oszcz
ę
dno
ść
energii jest wyra
ź
nie poprawiona dzi
ę
ki zastosowaniu układów
automatyki. W przypadku nagrzewnic stosuje si
ę
:
O tym też warto pamiętać
autor: Joanna Ry
ń
ska
ź
ródło: EuroHeat
dwudrogowy elektromagnetyczny zawór wodny, który otwiera lub zamyka dopływ wody z
instalacji c.o., zale
ż
nie od temperatury pa-
nuj
ą
cej w pomieszczeniu;
termostat pomieszczeniowy, który ustawia si
ę
na
żą
dan
ą
temperatu-
r
ę
. Termostat przekazuje sygnał dotycz
ą
cy warto
ś
ci temperatury do zaworu wodnego.
Zale
ż
nie od sygnału (temperatura za niska lub za wysoka), otwiera lub zamyka dopływ
wody do nagrzewnicy;
sterownik programowalny pozwala na ustawienie kilku cykli pracy urz
ą
dzenia (np.
temperatura dy
ż
urna w nocy i w dni wolne, np. 8°C,
a temperatura robocza podczas dnia pracy, np. 16°C) ;
regulator pr
ę
dko
ś
ci wentylatora (kilkustopniowy) umo
ż
liwia ustawie-
nie pr
ę
dko
ś
ci obrotowej i mocy grzewczej zale
ż
nie od potrzeb (wy-
maga
ń
danego pomieszczenia).
Podczas monta
ż
u trzeba pami
ę
ta
ć
o zachowaniu wła
ś
ciwej odległo
ś
ci urz
ą
dzenia od
ś
cian
lub sufitu - powinno to by
ć
nie mniej ni
ż
40 cm;
Wentylator wymaga zasilania elektrycznego. Monta
ż
instalacji elek-
trycznej musi wykona
ć
osoba z odpowiednimi uprawnieniami;
Zgodnie z przepisami, nagrzewnice musz
ą
by
ć
oznaczone znakiem CE, co oznacza,
ż
e
powinny mie
ć
deklaracj
ę
zgodno
ś
ci z normami europejskimi przedstawion
ą
przez
producenta.
Jako szcz
ęś
liwi u
ż
ytkownicy klimatyzacji powinni
ś
my pami
ę
ta
ć
,
ż
e oddychamy po-
wietrzem pobranym z zewn
ą
trz i przepływaj
ą
cym przez kanały i urz
ą
dzenie (klima-
tyzator). W naszym własnym interesie jest wi
ę
c dba
ć
o czysto
ść
kanałów i urz
ą
dze
ń
.
Co mo
ż
e nam grozi
ć
ze strony nieczyszczonej klimatyzacji?
Aby chłodne powietrze było czyste, przed wylotem powietrza znajduje si
ę
specjalny filtr,
usuwaj
ą
cy kurz i zanieczyszczenia. Oprócz typowego filtra powietrznego, w niektórych
modelach mo
ż
na spot-
ka
ć
filtry odwadniaj
ą
ce i plazmowe, które dodatkowo uzdatniaj
ą
wydmuchiwane przez
klimatyzator powietrze. Poniewa
ż
na filtrach stopniowo osadzaj
ą
si
ę
zanieczyszczenia, maleje
wydajno
ść
pracy klimatyzatora, natomiast ro
ś
nie zu
ż
ycie energii. Klimatyzator cz
ę
sto si
ę
obladza, co powoduje skrap-
lanie wody. W skrajnych przypadkach nie mo
ż
na uzyska
ć
żą
danej temperatury.
Zanieczyszczenia na filtrze mog
ą
te
ż
sta
ć
si
ę
po
ż
ywk
ą
dla drobnoustrojów, które rozwin
ą
si
ę
w
kli-
Higieniczna i czysta klimatyzacja
Page 10 of 13
Klimatyzacja i wentylacja
2008-01-23
http://www.techmont.katowice.pl/klimwent.htm
matyzacji, a potem b
ę
d
ą
wdmuchiwane do pomieszczenia wraz z "uzdatnionym" powietrzem.
Najbar-
dziej niebezpieczne spo
ś
ród nich to bakterie Legionella, mog
ą
ce powodowa
ć
powa
ż
ne
schorzenia płuc. Dlatego ka
ż
dy u
ż
ytkownik klimatyzacji, dla własnego zdrowia i oszcz
ę
dno
ś
ci
powinien regular-
nie czy
ś
ci
ć
swój klimatyzator.
Zwykłe porz
ą
dki
Wloty i wyloty powietrza nale
ż
y oczy
ś
ci
ć
mi
ę
kk
ą
, such
ą
tkanin
ą
. Je
ś
li zabrudzenia s
ą
trudne do
usu-
ni
ę
cia mo
ż
na u
ż
y
ć
letniej wody lub łagodnego
ś
rodka czyszcz
ą
cego o odczynie oboj
ę
tnym (np.
roz-
twór wody z mydłem). Nie wolno u
ż
ywa
ć
ż
adnych ostrych,
ż
r
ą
cych
ś
rodków!
Filtry powietrza nale
ż
y czy
ś
ci
ć
zgodnie ze wska-
zaniami producenta. Niektóre modele klimatyza-
torów maj
ą
sygnalizacj
ę
zabrudzenia filtra - na wy
ś
wietlaczu pojawia si
ę
informacja o koniecz-
no
ś
ci ich oczyszczenia. Zwykle zaleca si
ę
czysz-
czenie co dwa tygodnie. Filtry nale
ż
y czy
ś
ci
ć
odkurzaczem lub wod
ą
o temperaturze poni
ż
ej 40°
C. Je
ś
li konieczne jest coraz cz
ę
stsze czy-
szczenie (np. nie przynosi ono spodziewanych efektów), konieczna jest wymiana filtra.
Skrócona instrukcja czyszczenia filtra powietrza na przykładzie klimatyzatora
ś
ciennego
Page 11 of 13
Klimatyzacja i wentylacja
2008-01-23
http://www.techmont.katowice.pl/klimwent.htm
Pokaż mi swoją klimatyzację...
Raz na jaki
ś
czas powinno si
ę
oczy
ś
ci
ć
gruntownie cał
ą
instalacj
ę
klimatyzacyjn
ą
, a przede
wszyst-
kim - kanały (przewody). Przepisy mówi
ą
,
ż
e " Przewody powinny by
ć
wyposa
ż
one w otwory
rewi-
zyjne umo
ż
liwiaj
ą
ce oczyszczenie wn
ę
trza tych przewodów, a tak
ż
e innych urz
ą
dze
ń
i
elementów instalacji, o ile ich konstrukcja nie pozwala na czyszczeniew inny sposób ni
ż
poprzez
te otwory, przy czym nie nale
ż
y ich sytuowa
ć
w pomieszczeniach o podwy
ż
szonych
wymaganiach higienicznych
(paragraf 153, ust
ę
p 6. Rozporz
ą
dzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiada
ć
budynki i ich usytuowanie).
Czyszczeniem klimatyzacji zajmuj
ą
si
ę
wyspecjalizowane ekipy, które przeprowadzaj
ą
badanie
na-
szych urz
ą
dze
ń
, a tak
ż
e inspekcj
ę
kanałów (przewodów). Pozwala to na dobranie wła
ś
ciwej
metody czyszczenia oraz jej parametrów.
Ró
ż
ne etapy czyszczenia przewodów klimatyzacyjnych
Najcz
ęś
ciej wykorzystywan
ą
, a jednocze
ś
nie bardzo skutecz-n
ą
metod
ą
jest szczotkowanie
mechaniczne. Metoda polega na odrywaniu złogów zanieczyszcze
ń
(pyłu, tłuszczu i in.) od
ś
cianek za pomoc
ą
szczotki. Szczotka wprowadzana jest do wn
ę
trza kanału za pomoc
ą
zewn
ę
trznego urz
ą
dzenia czysz-cz
ą
cego, które powoduje jej bardzo szybkie obroty (od 300 do
1000 obrotów na minut
ę
). Oderwane cz
ą
stki zasysane s
ą
do odpowiedniego filtra,
umieszczonego na ko
ń
cu instalacji. Na zdj
ę
ciu: komplet elementów do mechanicznego
czyszczenia wentylacji i klimatyzacji.
Drugim wa
ż
nym elementem czyszczenia klimatyzacji (szczególnie wi
ę
kszego systemu, np. w
biurach, hotelach) jest dezynfekcja, czyli likwidacja mikroorganizmów. Dezynfekcj
ę
przeprowadza si
ę
za po-
moc
ą
ś
rodków chemicznych (biocydów). Musi by
ć
przeprowadzana bardzo starannie, z
uwzgl
ę
dnie-
niem specyfiki biocydów:
środek niszczący jeden rodzaj drobnoustrojów (czyli selektywny) może spowodować, że
inny rodzaj będzie miał ułatwiony rozwój (dzięki temu, że nie będzie miał konkurencji);
mikroorganizmy mogą się łatwo uodpornić na działanie środków chemicznych regularnie
stosowanych. Będą się wówczas rozwijać mimo stosowania danego biocydu. Aby dezyn-
fekcja była skuteczna, trzeba na zmianę stosować dwa chemicznie różne, a równie sku-
teczne środki;
Page 12 of 13
Klimatyzacja i wentylacja
2008-01-23
http://www.techmont.katowice.pl/klimwent.htm
Tabela. Przegląd wybranych środków stosowanych do dezynfekcji
klimatyzacji
autor: Joanna Ry
ń
ska
zdj
ę
cia: Clinikka, LG
środki chemiczne likwidują tylko znane źródło zanieczyszczeń. Zmiana warunków środo-
wiskowych może spowodować rozwój zupełnie innego rodzaju mikroorganizmów;
wiele środków chemicznych jest szkodliwych dla skóry, oczu i błony śluzowej człowieka;
mają drażniący i nieprzyjemny zapach; mogą być wręcz szkodliwe, kiedy przez kilka dni po
dezynfekcji ulatniają się z instalacji.
Środki skuteczne, ale
niebezpieczne dla człowieka
podchloryny, czwartorzędowe związki amoniowe, związki
fenolowe, aldehydy (np. formaldehyd), ozon
(niezalecany!).
Środki powodujące
objawy składające się na
"syndrom chorego budynku"
izotiazole, aldehyd glutarowy, chloraminy
Środki bezpieczniejsze
stosowane do uzdatniania wody pitnej (nieorganiczne
związki chloru); stosowane do ochrony podczas produkcji
żywności; składniki maści antyseptycznych.
Środki bezpieczne, ale mniej
skuteczne
rozcieńczony roztwór nadtlenku wodoru, alkohole
Page 13 of 13
Klimatyzacja i wentylacja
2008-01-23
http://www.techmont.katowice.pl/klimwent.htm