plik

Dlaczego Donald Tusk nie podszedł do ciała prezydenta?

Wywiad z Jarosławem Kaczyoskim opublikowany w „Gazecie Polskiej” doprowadził do
ujawnienia nowych, szokujących informacji dotyczących kilkunastu pierwszych godzin po
katastrofie.

Ciało  prezydenta  leżało wciąż  na niskich  noszach  położonych  na  błotnistej ziemi,  170  m  od
szczątków  wraku,  przykryte  białym  prześcieradłem.  Obok  stały  trumny.  Przy  ciele
prezydenta Lecha Kaczyoskiego nikt nie pełnił warty honorowej – nie pomyślała o tym ani
strona  polska,  ani  rosyjska.  Nikt  nie  zadbał,  w  szczególności  urzędnicy  ambasady  i
konsulatu  w  Moskwie,  by  przykryto  je  biało-czerwoną  flagą.  Większośd  szczątków  innych
ofiar,  ułożonych  wcześniej  na  folii,  wywieziono  do  Moskwy.  Obok  ciała  prezydenta
Kaczyoskiego leżały już tylko ciała byłego prezydenta Kaczorowskiego i wicemarszałka Putry.
Aby do nich dojśd, trzeba było pokonad grząski grunt.

Taką sytuację zastał Jarosław Kaczyoski, gdy późnym wieczorem 10 kwietnia dotarł w koocu
do Smoleoska.

Na co czekali pod bramą lotniska

Było  to  już  po  tym,  jak  miejsce  katastrofy  odwiedził  polski  premier.  Z  informacji  osób
będących  wówczas  na  lotnisku  wynika,  że  Donald  Tusk  nie  podszedł  do  ciała  prezydenta.
Wraz  z  Władimirem  Putinem  modlił  się  przy  ułożonym  tuż  obok  rozbitego  samolotu
symbolicznym miejscu pamięci, do którego zdążono już usypad drogę z piachu. To tam Putin
po  bratersku  objął  Tuska,  podnosząc  go  z  klęczek.  Następnie  obaj  udali  się  do  namiotu
ustawionego na betonowych płytach lotniska, gdzie przyjmowali raporty od rosyjskich służb
uruchomionych w związku z katastrofą.

W tym samym czasie

autokar z Jarosławem Kaczyoskim i kilkunastoma jego

współpracownikami czekał pod bramą lotniska na zezwolenie na wjazd.

Kierowca

rozmawiał z funkcjonariuszami pilnującymi przejazdu.

– Rosjanie – i ci na bramie, i z konwoju – byli szczerzy, poinformowali nas otwarcie, że jest
prośba ze strony polskiej, by jeszcze nie wjeżdżad na teren lotniska.

I jak nadejdzie

stosowna chwila, ktoś po nas przyjedzie. Czekaliśmy pod bramą blisko 30 minut. W tym
czasie premierzy Putin i Tusk wymieniali gesty transmitowane przez telewizję – opowiada
Karol Karski, towarzyszący Jarosławowi Kaczyoskiemu w drodze na miejsce tragedii.

Dlaczego spowalniali przejazd

Swoją  drogę  do  Smoleoska  i  pobyt  na  miejscu  katastrofy  Jarosław  Kaczyoski  opisał  w
wywiadzie  dla  „Gazety Polskiej”.  Wywiad  wywołał  gwałtowne  reakcje  w  rządzie  i  mediach.
Dziś  na  podstawie  rozmów  z  osobami,  które  towarzyszyły  wówczas  bratu  zmarłego
prezydenta bądź były obecne na lotnisku, podajemy kolejne szczegóły tego, co się działo po
katastrofie 10 kwietnia 2010 r.

–  Gdy  tylko  dowiedzieliśmy  się  o  tragedii, przyjechaliśmy  do  biura PiS  w  Warszawie.  Około
godz. 11 zapadła decyzja o wyjeździe do Smoleoska. Skontaktowaliśmy się z przewoźnikiem i
wynajęta  przez  nas  firma  zajęła  się  organizacją  lotu.  Równocześnie  uruchomiliśmy  kanały
dyplomatyczne  –  opowiada  Joachim  Brudzioski,  poseł  PiS.  –  Przed  15.00  byliśmy  już  na
lotnisku  na  Okęciu,  dwadzieścia  minut  później  przyjechał  Jarosław  Kaczyoski.  Wtedy
dowiedziałem  się,  iż  wcześniej  padła  propozycja  ze  strony  rządu,  że  może  lecied  do
Smoleoska z premierem Donaldem Tuskiem. Pan Kaczyoski nie przyjął tej propozycji.

Delegacja  rządowa  wraz  z  premierem  Tuskiem  wyleciała  z  Polski  ok.  17.30.  Samolot  z
Jarosławem Kaczyoskim o 17.50 wylądował już w Witebsku. – Białorusini niezwykle sprawnie
przeprowadzili  odprawę  paszportową.  Następnie  powitali  nas  przedstawiciele  obwodu.  Z
Witebska  wyjechaliśmy  w  kolumnie  prowadzonej  przez  białoruską  milicję.  Jechaliśmy
autokarem, z nami pani konsul z ambasady w Moskwie i samochód konsularny. Na lotnisku
w Witebsku żegnał nas kierunkowskaz: „Smoleosk 127 km” – mówi poseł Karol Karski.

– Białorusini zachowali się więcej niż poprawnie –

dodaje Joachim Brudzioski. – Na każdym

większym skrzyżowaniu stał milicjant, umożliwiając sprawny przejazd kolumny. Prawie
połowę odcinka drogi do Smoleoska, tę do granicy z Rosją, przejechali w nieco ponad pół
godziny.

– Na granicy zauważyliśmy pierwsze problemy. Rosjanie zwlekali z naszym odjazdem pod
byle pretekstami.

W koocu poprosiliśmy panią konsul i kierowcę, by ruszad bez względu na

okoliczności. Przez pierwsze dwa, trzy kilometry towarzyszył nam nieoznakowany samochód
rosyjskich służb specjalnych, potem dołączył wóz milicji na sygnale, który otwierał konwój, i
karetka na sygnale, która go zamykała. W ten sposób uformowano naszą kolumnę.

Szybko

odnieśliśmy wrażenie, że o ile na Białorusi obecnośd milicji służyła do tego, by sprawnie
przebyd drogę, o tyle w Rosji – by jechad wolno. Wlekliśmy się niemiłosiernie.

Przesiadłem

się nawet na pierwsze fotele w autokarze, żeby sprawdzid prędkośd.

Wskaźnik pokazywał od

20 do 25 km/h

– opowiada Karski.

Ponaglania nie przynosiły rezultatu, poproszono więc kierowcę, by się zatrzymał. To wtedy

pani konsul odbyła rozmowę z milicjantami pilotującymi kolumnę. – Nie można szybciej.
Taki rozkaz – wyznali szczerze.

– Nagle, z bardzo dużą prędkością, minęła nas kolumna rządowa, która z premierem
Tuskiem jechała do Smoleoska –

relacjonuje Joachim Brudzioski. Premier wylądował

rządowym Jakiem w Witebsku znacznie później niż samolot wynajęty przez
współpracowników Jarosława Kaczyoskiego.

– Od borowców dowiedziałem się, że jechali 170 km/h – mówi Karski. – Tymczasem nam
pokonanie drugiej części drogi zajęło 2,5–3 godziny. Wyprzedzały nas wszystkie samochody
prywatne, chod byliśmy kolumną na sygnale! Kilometr przed lotniskiem prowadzący konwój
samochód milicji zaczął wykonywad dziwne manewry. Zawracał, a za nim nasza kolumna,
na ruchliwej drodze węższej od długości autokaru. Nawrotka zajmowała sporo czasu. A
potem wóz milicyjny na tej samej drodze zawracał ponownie – opisuje poseł.

Ciało na noszach

– Po przyjeździe do Smoleoska zatrzymaliśmy się przed bramą, gdzie czekaliśmy około 30
minut.  Gdy  w  koocu  nas  wpuszczono,  zobaczyliśmy  oświetlony  teren  i  leżące  trzy  ciała  –
prezydenta Lecha Kaczyoskiego, prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego i wicemarszałka Sejmu
Krzysztofa  Putry  –  mówi  Brudzioski.  –  Ciało  polskiego  prezydenta  leżało  na  starych,
pochodzących  chyba  z  II  wojny  światowej  noszach  na  folii  rozłożonej  na  błocie.  Nie  było
polskiej flagi – zostało przykryte białym materiałem.

– Ciało głowy paostwa mogło przynajmniej zostad podniesione z ziemi – mówił w PR 1 Maks
Kraczkowski, który był w grupie towarzyszącej liderowi PiS. – Jeżeli już pan premier się
wybrał, miał za cel wyprzedzenie brata śp. głowy paostwa, to mógł zadbad, żeby ciało
prezydenta w godnych warunkach spoczywało, a nie na folii leżącej na ziemi.

Wersje osób towarzyszących Jarosławowi Kaczyoskiemu zbiegają się z wypowiedzią ministra
sprawiedliwości Krzysztofa Kwiatkowskiego dla „Dziennika”, że „zwłoki prezydenta leżały na
noszach, przykryte białym płótnem”.

Tupolew rozbił się na bagnistym obszarze, podmokłym po pierwszych wiosennych roztopach.
– Potem nam wytłumaczono, że teren wyglądał już inaczej. Wycięto sporo drzew i wysypano
mnóstwo piachu. Ale i tak buty zapadały się głęboko w błoto – pamięta Karski.

Usunięci borowcy

Ciało  prezydenta  złożono  ok.  170  m  od  utrwalonego  na  wielu  zdjęciach  fragmentu
przewróconego  podwozia  z  kołami  do  góry.  Tam  Jarosław  Kaczyoski  dokonał  identyfikacji
brata. Nasi rozmówcy zwrócili uwagę na brak powagi w miejscu tragedii. Karski pamięta, że
„co chwilę ktoś podchodził do ciała prezydenta i wykonywał przeróżne czynności”.  – Wokół
przewijało  się  mnóstwo  rozmaitych  grupek.  Nikt  nie  pełnił  warty  przy  ciele  prezydenta  –

twierdzi. Towarzyszący Kaczyoskiemu Marcin Mastalerek zauważa: – Po terenie katastrofy
kręciło się wiele osób. Bez problemu można było odłączyd się od grupy i chodzid wśród
szczątków wraku.

Przed przybyciem Donalda Tuska do Smoleoska na polecenie ministra spraw
nadzwyczajnych Rosji Siergieja Szojgu usunięto paru funkcjonariuszy BOR, którzy przez cały
dzieo pilnowali ciała Lecha Kaczyoskiego. Rosjanie chcieli je – w niektórych momentach
wręcz z użyciem siły – wywieźd do Moskwy.

Teraz borowców odsunięto na odległośd 100 m

od wraku i ciał. – Można wyciągnąd wniosek, że zachowanie polskich władz, które nie
protestowały w tej sprawie, ośmieliło stronę rosyjską do działao wobec borowców – uważa
Karol Karski.

Tusk i Putin zapraszają do namiotu

–  Kilkanaście  minut  później  przyszła  delegacja  polskiego  rządu  z  panem  ministrem
Grasiem,  oświadczając,  że  premier  Tusk  zaprasza  Jarosława  Kaczyoskiego  do  namiotu,
gdzie  złoży  mu  kondolencje.

Na co Jarosław Kaczyoski się nie zgodził.

Po krótkim czasie

przybyła delegacja od Putina, że premier Rosji zaprasza Jarosława Kaczyoskiego do
namiotu, by złożyd mu kondolencje.

Odpowiedź była również odmowna, w formie: „rodzina

uprasza o nieskładanie kondolencji” – relacjonuje Karol Karski. – Wkrótce potem dotarła do
nas  informacja  od  ministra  Szojgu,  że  strona  rosyjska  zgodziła  się,  by  trumna  z  ciałem
prezydenta  wróciła  do  Polski  z  nami  naszym  samolotem,  który  przyleciał  z  Witebska  do
Smoleoska.  Ponieważ  wiązało  się  to  z  oczekiwaniem  na  przeprowadzenie  formalności,  co
miało  trwad  trzy  godziny,  udaliśmy  się  do  hotelu  w  centrum  Smoleoska,  gdzie  mieliśmy
zarezerwowane pokoje.

Joachim  Brudzioski  upewnił  się  u  kapitana,  czy  maszyna  jest  przystosowana  do  transportu.
Zapewnił,  że  tak.  –  Jednak  półtorej  godziny  później  dotarła  do  nas  informacja,  że  władze
Rosji nie wyrażają zgody na wywiezienie przez nas ciała polskiego prezydenta. W tej sytuacji
zadecydowaliśmy się wracad do kraju – mówi Brudzioski.

Marcin Mastalerek pamięta, że

odprawa na lotnisku w Smoleosku trwała całą wiecznośd.

Zaglądano za fotele w kabinie pasażerskiej, kontrola 15 paszportów, którą prowadził
funkcjonariusz w randze pułkownika, trwała prawie godzinę. Jeden z naszych rozmówców
stwierdził, że sprawdzano ich „tak jak handlarzy w Medyce”.

Ostatecznie samolot z

Jarosławem Kaczyoskim na pokładzie wrócił do Polski po czwartej nad ranem.