bliżej przedszkola  10.109 październik 2010

9

blizejprzedszkola.pl

Komplet książek do nauki czytania Odimienną Metodą Ireny Majchrzak

tylko za 59 zł

W skład kompletu wchodzi podręcznik „Opowieści sowy” część I i II,

ćwiczenia „Gry czytelnicze” część I i II oraz książka „Opowieści ortograficzne”.

Zamówienia przyjmuje sklep BlizejEdukacji.pl, tel. [phone], e-mail: [e-mail]

przy zamówieniu minimum 15 kompletów koszty wysyłki pokrywa sprzedawca.

R E K L A M A

ZABAwy

Z wIZytówKAMI

Podczas zajęć związanych z Odimienną Metodą
Nauki Czytania dr Ireny Majchrzak doskonale
sprawdzają się zabawy z wizytówkami, które nie tylko
umożliwiają utrwalenie umiejętności czytania imion
dzieci, lecz pełnią także funkcje integracyjne.

Edyta Kaczanowska

W

pierwszym artykule rozpo-

czynającym cykl o metodzie

odimiennej w mojej praktyce

zawodowej przedstawiłam zalety tej

metody oraz własne wytyczne związa-

ne z wyprowadzaniem dzieci w świat

pisma. Zaprezentowałam również spo-

sób, w jaki przeprowadzam akt inicjacji

czytelniczej, czyli zaznajomienie dziecka

z wyglądem graficznym jego własnego

imienia.
W październiku na łamach miesięcznika

„BLIŻEJ PRZEDSZKOLA” chciałabym

zaprezentować swoje inne pomysły na

zabawy z wizytówkami. Można je wy-

biórczo stosować na zajęciach związa-

nych z metodą odimienną bądź w ciągu

całego roku szkolnego jako sposób na

utrwalanie umiejętności czytania imion

członków grupy. Pomysły te są nawią-

zaniem do opracowanego przeze mnie

programu działań edukacyjnych roz-

szerzających treści z zakresu aktywności

językowo-czytelniczej dzieci w wieku

przedszkolnym „Zabawy z wyrazami”.

Na początek proponuję zabawę taneczną

„Przywitanka”, która ma również wa-

lory integracyjne. Nauczyciel rozkłada

wizytówki dzieci na dywanie, po dwie

przy sobie. Dzieci poruszają się między

parami wizytówek przy wesołym utwo-

rze muzycznym. Podczas refrenu znaj-

dują swoją wizytówkę i tańczą w parze

z osobą, której wizytówka leżała obok

ich wizytówki. Jeśli maluchy mają jesz-

cze trudność z rozpoznawaniem swojej

wizytówki, wówczas przed włączeniem

muzyki mogą usiąść przy kartonikach

ze swoimi imionami, co pozwoli im le-

piej zapamiętać swoje miejsca.
Wykorzystując znaną piosenkę „Jedzie

pociąg z daleka” i wizytówki przed-

szkolaków, można bawić się w „Stacje

z imionami”. W tej zabawie dzieci po-

ruszają się w szeregu przy piosence.

Słysząc gwizd lokomotywy, zatrzymują

się na „stacji”, czyli pokazywanej wizy-

tówce. Osoba, której wizytówkę poka-

zuje „konduktor”, staje się „maszynistą”

i prowadzi „pociąg” w dalszej części

zabawy. Na początku rolę konduktora

pełni nauczyciel, potem może ją przejąć

chętne dziecko. Jak łatwo się domyślić,

bycie konduktorem i maszynistą jest dla

dzieci szczególnie atrakcyjne.
Niektóre nauczycielki stosujące metodę

Ireny Majchrzak w ramach inicjacji ozna-

czają oparcie krzesełka danego dziecka

za pomocą jego wizytówki. Z pewnością

jest to dodatkowy sposób na utrwalanie

umiejętności rozpoznawania graficz-

nego obrazu imion, aczkolwiek mogą

się pojawić drobne niedogodności. Na

przykład w mojej praktyce utrudnie-

niem był fakt, że sala, w której pracuję,

przypisana jest dwóm grupom (pierw-

sza grupa jest w niej w godzinach od

7.00 do 12.00, a druga od 12.00 do 17.00).

Każde krzesełko ma zatem dwóch właś-

cicieli i jest mało miejsca na oparciu dla

dwóch wizytówek. Poza tym kartoniki

na oparciach zachęcają niektóre dzieci do

ich odrywania. Należy również przejść

do porządku dziennego nad sytuacją,

w której krzesełko dziecka zostaje prze-

bliżej przedszkola  10.109 październik 2010

94

stawione z różnych względów, a maluch

chce je mieć na swoim miejscu. Jak by na

to nie patrzeć, jest to dla dziecka sytua-

cja edukacyjna, choć czasem może wy-

woływać irytację. Jeśli to wszystko nie

jest dla nauczycielki problemem, można

się pokusić o umieszczenie wizytówek

dzieci na ich krzesełkach.
Wykorzystując krzesełka i kartoniki

z imionami dzieci, można przepro-

wadzić zabawy, które zatytułowałam

„Krzesełka z wizytówkami”. Na po-

czątku każde dziecko odszukuje i zaj-

muje miejsce na krześle oznaczonym

własnym imieniem. Następnie dzieci

poruszają się w rządku wokół krzesełek,

tańcząc „lambadę” (bądź inny rytmizu-

jący taniec). Podczas przerwy w muzy-

ce pierwsza i ostatnia osoba poszukują

„swoich” krzesełek. Siedzące dzieci

mogą przekładać wizytówki swoich ko-

legów na inne krzesełka. Gdy proponu-

jemy tę zabawę po raz kolejny, możemy

– dla utrudnienia – zrezygnować z po-

czątkowego siadania na swoich miej-

scach i od razu przejść do tańca wokół

krzesełek.
Inna zabawa, którą opracowałam, mając

na uwadze krzesełka i wizytówki, za-

czyna się od zajęcia przez dzieci miejsca

na dowolnym z krzeseł (ustawionych

w kole). Na dany znak dzieci zmieniają

miejsce i sprawdzają, czy pod krzeseł-

kiem jest kartonik z ich imieniem. Jeśli

tak – dziecko zostaje na krzesełku, jeśli

nie – zaprasza właściciela wizytówki, by

zajął to krzesełko. Jeszcze inny wariant

zabawy z użyciem krzesełek polega na

odszukaniu i zajęciu miejsca na krześle

oznaczonym własnym imieniem i po-

równaniu liter ze swojej wizytówki z wi-

zytówką osoby siedzącej na krzesełku

obok. Sytuacje edukacyjne z wykorzy-

staniem krzesełek i wizytówek znako-

micie aktywizują dzieci, więc polecam je

z pełnym przekonaniem.
Kiedy dzeci już oswoją się z graficznym

obrazem imion członków grupy, propo-

nuję im zabawę „Koszyk z wizytówka-

mi”. Każde dziecko kolejno losuje jedną

wizytówkę i próbuje odczytać zapisane

na niej imię. Następnie stara się dokoń-

czyć zdanie z odczytanym imieniem (np.

Ania jest… bądź Ania ma…) tak, by prze-

kazywało miłą informację (np. Ania jest

miła bądź Ania ma piękne oczy). Zawsze

miło jest usłyszeć coś dobrego na swój

temat... Bardzo rzadko się zdarza, bym

musiała w takiej sytuacji interweniować

i podpowiadać.

Do kolejnej zabawy „Podkreślanka”

potrzebny jest duży arkusz papieru (np.

szarego) z zapisanymi imionami dzieci

(najlepiej przymocować ten arkusz na

pionowej powierzchni). Zabawa pole-

ga na tym, by dzieci kolejno odszuka-

ły swoje imię na arkuszu i podkreśliły

je markerem. Dodatkowym zadaniem

jest narysowanie obok imienia minki

przedstawiającej własny nastrój. Na

koniec chętne dzieci wybierają jedno

z podkreślonych imion na arkuszu i

zgodnie z namalowaną minką określają

nastrój tej osoby w zdaniu typu: Ania

jest wesoła.
Jedną z ulubionych zabaw moich pod-

opiecznych jest „Baza kontroli lotów”.

W zabawie tej występuje ruch i zagad-

ka – forma szczególnie lubiana przez

większość przedszkolaków. Prócz wi-

zytówek dzieci do zabawy potrzebne

jest jedno krzesełko. Dzieci naśladują

samoloty, latając przy muzyce między

wizytówkami rozłożonymi na podło-

dze. Również na krzesełku umieszczo-

nym z boku nauczyciel umieszcza je-

den z kartoników z imieniem dziecka.

Podczas przerwy w muzyce dzieci „lą-

dują” przy własnej wizytówce. Osoba,

której wizytówka znajduje się na krze-

sełku, jest „kontrolerem lotów” – siada

na krzesełku i próbuje odczytać imię

osoby, która stoi za jej plecami i poka-

zuje swoją wizytówkę. Jeśli „kontro-

ler” ma trudności, „pilot” przekazuje

mu swój kartonik, by mógł swobodniej

przyjrzeć się wizytówce. Staram się, by

w jednej zabawie wszystkie dzieci po

kolei mogły być kontrolerami lotu.
W zabawie „Żabki” wykorzystujemy

nagranie z muzyką wolną i szybką.

Dzieci, udając żabki, skaczą między wi-

zytówkami rozłożonymi na podłodze

przy wolnej muzyce. Gdy nastąpi zmia-

na tempa na szybkie, odszukują własną

wizytówkę i „pływają” przy niej (poru-

szają ramionami, leżąc na brzuchu bądź

siedząc skrzyżnie). Po jakimś czasie

wprowadzam utrudnioną wersję tej za-

bawy. Tym razem wizytówki są zakryte.

Gdy nastąpi zmiana tempa na szybkie,

każde dziecko wybiera jedną z zakry-

tych wizytówek i „pływa”. Podczas

pauzy odczytują imię z tej wizytówki

(samodzielnie bądź z pomocą pozosta-

łych) i oddają właścicielowi.
Przedszkolaki uwielbiają zabawy z ele-

mentem tajemnicy czy zagadki. Dlatego

możemy pobawić się też w znane

wszystkim „Ciepło-zimno” – a w tym

wypadku poszukiwaną rzeczą jest wi-

zytówka. Wybrane dziecko na chwilę

oddziela się od pozostałych. Ktoś z gru-

py wybiera swoją wizytówkę (bądź też

losuje jedną z wizytówek) i ukrywa ją

gdzieś w sali. Dzieci naprowadzają szu-

kającego słowami: „ciepło” bądź „zim-

no” w zależności od tego, czy przybliża

się do kryjówki, czy oddala. Kiedy wi-

zytówka zostaje odnaleziona, dzieci wo-

łają: „gorąco!!!”, a poszukiwacz próbuje

odczytać imię napisane na kartoniku.

Czasem sama chowam wizytówki przed

zajęciami, a zadaniem dzieci jest odszu-

kać podaną liczbę wizytówek. Potem te,

którym udało się znaleźć kartoniki, od-

czytują imiona.
Moi podopieczni znakomicie bawią się

również w „Znikającą wizytówkę”.

Dzieci dobierają się tak, by powstały

dwie grupy. Członkowie pierwszej gru-

py wybierają swoje wizytówki i ukła-

dają w szeregu. Następnie członkowie

drugiej grupy odwracają się na chwilę

– w tym czasie zostaje zabrany (lub

odwrócony) jeden kartonik z imieniem

– a potem odgadują, czyja wizytówka

zniknęła. Oczywiście poprawność od-

powiedzi zostaje sprawdzona. Myślę,

że zabawa będzie bardziej dynamiczna,

gdy wprowadzimy dodatkowy element

– osoba, której wizytówkę „wytropio-

no”, ma za zadanie wykonać tyle pod-

skoków (pajacyków), ile liter zawiera jej

wizytówka.
We wrześniu przeprowadzam zajęcia

odnoszące się do pierwszego etapu me-

tody dr Ireny Majchrzak czyli do inicja-

cji czytelniczej. Poniżej przedstawiam

przykładowe sytuacje edukacyjne prze-

widziane na dwa dni, bezpośrednio po

przeprowadzonej indywidualnej ini-

cjacji. Oczywiście celem głównym tych

zajęć jest wprowadzenie dzieci w świat

pisma poprzez czytanie globalne swo-

jego imienia i imion członków gru-

py. Polecenia, dla łatwiejszej orientacji,

podaję w formie, w jakiej kieruję je do

dzieci.

...celem głównym zajęć
jest wprowadzenie dzieci
w świat pisma
poprzez czytanie globalne
swojego imienia
i imion członków grupy.

Przygotowanie do nauki czytania

bliżej przedszkola  10.109 październik 2010

95

Zabawy z wizytówkami

część 1

Środki dydaktyczne: wizytówki dzieci,

lista obecności dla dzieci, spinacze do

ubrań, kopie znaczków z szatni, na-

granie muzyczne, chusta animacyjna,

krzesełko, litery alfabetu.

o

Sprawdźcie, czy Gumiś Zami „wyczaro-

wał” wam właściwe wizytówki. Następnie

zaznaczcie swoje imię spinaczem na liście

obecności. Spróbujcie odczytać jakieś imię

znajdujące się blisko waszego.

o

Poruszajcie się wokół zakrytych wizytó-

wek, naśladując wybraną postać (pojazd)

ze znaczka. Podczas przerwy w muzyce

stań obok jednej z wizytówek i odkryj ją.

Czy jest tam napisane twoje imię? Jeśli

nie – spróbuj odczytać, czyje to imię.

o

Umieśćmy nasze wizytówki pod materia-

łem (chusta animacyjna) – kartoniki z

imionami będą rybkami, a materiał – mo-

rzem. Gdy morze będzie falować, wybrana

osoba odwróci dwie wizytówki. W czasie

ciszy na morzu musicie odgadnąć, jakie

„rybki odpłynęły”.

o

Przenieśmy się znad morza w powietrze.

Zamieńcie się w samoloty. Na dany znak

wylądujcie na lądowisku ze swoim imie-

niem. Jedno z was ma wizytówkę na miej-

scu kontrolera lotu i odczyta, kto jest goto-

wy do odlotu (osoba ta stoi za plecami

i pokazuje swoje imię przed twarzą

„kontrolera”).

o

Odszukajcie kolejno swój znaczek (kopie

znaczków z szatni). Co słychać na po-

czątku tych nazw? Oto zapisany dźwięk

„k”... Odszukajcie tę literę w swoim imie-

niu.

Zabawy z wizytówkami

część 2

Środki dydaktyczne: symbole słońca

i chmurek z kartonu, wizytówki dzie-

ci, nagranie muzyki do marszu, wielkie

litery alfabetu z pluszu, krzesełka dla

dzieci, stemple z wielkimi drukowanymi

literami alfabetu, poduszeczki z tuszem,

pasy kartonu, materiały

plastyczne do ozdoby wi-

zytówki (np. plastelina,

farby, kredki pastelowe,

aplikacje krawieckie), klej,

kwadraciki z kartonu oko-

ło 5,5cm x 5,5cm.

o

Poszukaj w sali swojej

wizytówki i umieść

ją jako promyk naszego słoneczka.

Wizytówki dzieci nieobecnych umieścimy

na chmurkach.

o

Maszerujcie po sali między rozłożonymi

parami wizytówek. Na dany znak odszu-

kajcie swoje imię zapisane na kartoniku

i stojąc naprzeciwko kolegi, wykonajcie

kilka „pajacyków”.

o

Odszukaj wśród pluszowych liter inicjał

swojego imienia (czyli pierwszą literę)

i pokaż pozostałym dzieciom. Jest to li-

tera... Pozostali poszukają na swojej wi-

zytówce, czy mają taką literę w swoim

imieniu.

o

Poszukaj krzesła, przed którym leży two-

ja wizytówka i usiądź na nim. Wskaż

wybraną literę na wizytówce i spróbuj

podać nazwę tej litery. Zamknijcie oczy,

a ja zamienię miejscami dwie wizytówki.

Kto z was ma teraz inną wizytówkę, musi

zmienić miejsce.

o

Postemplujcie różne litery alfabetu na

kartonikach (każde dziecko wybiera jedną

bądź dwie litery) i rozłóżcie w wielkim

kole. Wybierzcie te, które znajdują się

w waszym imieniu, ułóżcie w odpowied-

niej kolejności i naklejcie, tworząc wizy-

tówkę.

o

Ozdóbcie swoją wizytówkę według włas-

nego pomysłu. Możecie użyć farb, pla-

steliny, kredek pastelowych bądź świeco-

wych, ozdób z materiału...



Bibliografia do całego cyklu:

Kamińska K., Nauka czytania dzieci w wieku

przedszkolnym, Warszawa 1999.
Majchrzak I., Wprowadzanie dziecka w świat

pisma, Warszawa 1995, wyd. II Warszawa 1999.
Majchrzak I., Gry czytelnicze, część 1 i 2, MAC

Edukacja, 2005.
Majchrzak I., Meksykańska wioska – gra czytelni-

cza, DIDASKO.
Majchrzak I., Nazywanie świata – gra słowno-

obrazkowa, DIDASKO.
Majchrzak I., Opowieści sowy, część 1 i 2, MAC

Edukacja, 2005.

edyta kaczanowska – nauczyciel dyplomowany z 10-letnim

stażem pracy, prowadzi grupę 3-6-latków w Przedszkolu Miejs-

kim nr 20 w Łodzi.
Ukończyła studia podyplomowe z zakresu Edukacji Elementa-

rnej, współpracuje z Łódzkim Centrum Doskonalenia Nauczycieli

i Kształcenia Praktycznego jako prowadząca warsztaty szkole-

niowe i modelowe zajęć edukacyjnych dla nauczycieli.

R

E

K

L

A

M

A

Już za miesiąc:

w ramach spotkania z Metodą

Odimienną – prezentacja alfabetu,

targ liter i zabawa z sylabami.