Karol May

TAJEMNICA MIKSTEKÓW

Tłum. Anonim

PORWANI PRZEZ KOMANCZÓW
Było to jesienią roku 1847. Po rzece Rio Grande del Norte płynęła
wolno lekka łódź. Siedziało w niej dwóch mężczyzn, należących do
różnych ras. Jeden kierował sterem, drugi zajęty był przygotowaniem
ładunku z papieru, prochu i kul. Człowiek przy sterze miał ostre rysy,
a przenikliwe, bystre oczy zdradzały Indianina; zresztą sam strój
wskazywał na przynależność do czerwonej rasy. Ubrany był w
skórzaną kurtkę, skórzane spodnie ze zwisającymi z boku skalpami
zamordowanych wrogów. Na nogach miał mokasyny o podwójnych
podeszwach, na szyi sznur zębów niedźwiedzich, z przepaski na
czarnych włosach strzelały trzy orle pióra. Wszystko to świadczyło,
że jest wodzem. Obok niego leżała w łódce wspaniała skóra bawola,
służąca za płaszcz, a na niej długa dubeltówka; na kolbie
widocznych było sporo nacięć — rejestr zabitych z niej wrogów. U
pasa świecił tomahawk i obosieczny nóż do skalpowania. Na szyi
miał jeszcze kalumet, a z kieszeni kurtki wystawały kolby dwóch
rewolwerów. Ta broń, tak rzadko przez czerwonoskórych używana,
wskazywała, że utrzymywał ścisły kontakt z cywilizowanym światem.
Sprawiał wrażenie człowieka zupełnie pochłoniętego swoją pracą,
ale nie uszłoby z pewnością uwagi badawczego obserwatora, że
spod opuszczonych powiek uważnie śledzi brzeg rzeki.
Towarzysz jego natomiast należał do białej rasy. Był rosły, wysoki,
dobrze zbudowany, a twarz zdobiła długa, jasna broda. I on miał na
sobie skórzane spodnie wpuszczone w wysokie buty. Ubrany był
ponadto w niebieską kamizelkę i myśliwską kurtkę tego samego
koloru, a na głowie miał kapelusz filcowy o szerokim rondzie, tak
często spotykany na Dalekim Zachodzie. Kapelusz stracił formę i
wypłowiał. Mężczyźni wyglądali na niecałe trzydzieści lat. Obydwaj
nosili ostrogi, co świadczyło, że do łodzi zeszli prosto z koni.
Gdy tak płynęli wzdłuż rzeki, niesieni jej prądem, usłyszeli nagle
rżenie konia. Błyskawicznie, jeszcze parskanie nie ucichło, a już
leżeli na dnie łodzi, aby z brzegu nikt ich nie dojrzał.
— Shli! — wyszeptał w narzeczu Apaczów Jicarilla Indianin.
— Stoi gdzieś niedaleko — dopowiedział biały. — Zwietrzył nas!
Tylko kto na nim jedzie?
— Nie jest to ani Indianin, ani biały — zauważył myśliwy. —
Człowiek doświadczony nie pozwoli nigdy, by koń jego rżał tak

głośno. Dopłyńmy do brzegu, wysiądźmy i podkradnijmy się do
niego.
— Porzucając łódź? — zapytał Indianin. — A jeżeli to wrogowie,
którzy chcą zwabić nas na brzeg i pozabijać?
— Przecież mamy broń!
— Niech lepiej mój biały brat zostanie w łodzi, a ja przeszukam
okolicę.
— Zgoda.
Łódź przybiła do brzegu. Indianin wyszedł na ląd, biały pozostał w
łodzi, trzymając broń w pogotowiu. Po kilku minutach Apacz wrócił.
— No i co?
— Jakiś biały człowiek śpi tam, pod krzakiem.
— Czy to myśliwy?
— Ma tylko nóż przy sobie.
— W pobliżu nie ma nikogo?
— Nie widziałem.
— A więc chodźmy tam. Mężczyzna wyskoczył z czółna i przywiązał
je do drzewa. Wziął swoją strzelbę, wyciągnął oba rewolwery Tak
uzbrojony poszedł za Indianinem. Droga była krótka Obok śpiącego
st

ał koń przywiązany do drzewa, osiodłany na sposób meksykański.

Śpiący ubrany był w meksykańskie spodnie, rozszerzające się ku
dołowi, białą koszulę i niebieską kurtkę, przerzuconą przez plecy na
modłę husarską. Spodnie z koszulą łączyła żółta chustka, zawiązana
jak pas. Przy pasie, oprócz noża, nie było żadne broni. Na głowie
miał żółte sombrero. Spał tak twardo, że nie poruszył się, gdy
Indianin i biały podeszli do niego.
— Halo, chłopcze, wstawaj! — zawołał myśliwy, klepiąć śpiącego po
ramieniu.
Chłopiec obudził się, skoczył na równe nogi, wyciągną nóż.
— Do diabła, czego chcecie? — zapytał, mrużąc jeszcze na wpół
sennie powieki.
— Przede wszystkim musimy wiedzieć, kim ty jesteś.
— A kim wy jesteście?
— Mam wrażenie, że się boisz tego czerwonoskórego
Niepo

trzebnie, mój drogi. Jestem Europejczykiem, nazywam się

Unger, a mój towarzysz to Shosh-in-lit, wódz Apaczów Jicarilla.

— Shosh-in-lit? W takim razie nie mam powodu do obaw, bo wielki
wojownik Apaczów jest przyjacielem białych.
— A więc kim jesteś?
— Jestem vaquero
— U kogo służysz?
— Służę po tamtej stronie rzeki, u hrabiego Rodrigandy.
— W jaki sposób dostałeś się tutaj?
— To wy raczej odpowiedzcie na to. Mnie gonią Komanczowie.
— Czyżby? Ścigają cię Komanczowie, a ty tymczasem śpisz sobie
najspokojniej?
— A cóż mam robić, skoro padam ze zmęczenia?
— Gdzie ich spotkałeś?
— Stąd na północ, niedaleko Rio Pecos. Było nas piętnastu i dwie
kobiety, ich sześćdziesięciu.
— Do diabła! Czyście walczyli?
— Tak. Napadli na nas niespodzianie. Większość mężczyzn
pomord

owali, kobiety wzięli z sobą. Nie wiem, ilu naszych oprócz

mnie uszło z życiem.
— Skąd przybywasz i dokąd jedziesz?
Vaquero nie był rozmowny, trzeba było wyciągać z niego słowo po
słowie.
— Jechaliśmy konno do fortu Guadalupe po dwie damy, które tam
były z wizytą.
— Ależ Rio Pecos wcale nie leży po drodze.
— Zanim wyruszyliśmy w drogę powrotną, urządziliśmy sobie małą
wycieczkę do Rio Pecos. Tam nas napadnięto.
— Co to za damy?
— Seniorita Arbellez i Indianka Karia.
— Kim jest seniorita Arbellez?
— Córką naszego dzierżawcy, Pedra Arbelleza.
— A Karia?
— To siostra Tecalty, wodza Miksteków. Shpsh-ih-lit słuchał
uważnie.
— Siostra Tecalty? — zapytał. — Tecalto jest moim przyjacielem.
Wypaliliśmy razem fajkę pokoju. Siostra jego nie może pozostawać
w niewoli. C

zy mój biały przyjaciel pojedzie ze mną, by ją uwolnić?

— Przecież nie macie koni — wtrącił vaquero. Indianin obrzucił go
lekceważącym spojrzeniem.
— Niedźwiedzie Serce ma konia, gdy go potrzebuje W ciągu godziny
ukradnę konia tym psom Komańczom
— A to byłaby heca!
— Kiedy was napadnięto? — zapytał Unger.
— Wczoraj wieczorem.
— Jak długo tutaj spałeś?
— Nie dłużej niż kwadrans.
— W takim razie Komanczowie przybędą już wkrótce
— Do licha!
— Jesteś vaquerem, a nie znasz obyczajów wojowników
indiańskich? Jakie mają twoim zdaniem zamiary wobec kobiet? Czy
porwali je, by zażądać okupu?
— Nie, na pewno nie! Porwali, by pojąć je za żony; są bardzo
piękne.
— Słyszałem, że kobiety Miksteków słyną z urody Komanczowie
będą więc starali się zatrzeć za sobą ślady Czy wszyscy mieli konie?
— Tak jest.
— W takim razie zaraz tu będą. Zdaje się, że nie grzeszysz
rozumem. Czy nie pomyślałeś o tym, że będą cię ścigać na koniach?
Dlaczego położyłeś się spać?
— Byłem zmęczony.
— Dlaczego nie uciekłeś przynajmniej na drugi brzeg rzeki?
— Woda głęboka. Koń by utonął...
— Dziękuj Bogu, że nie jesteśmy Komanczami. Zbudziłbyś się w
raju, ale bez skalpu. Czyś głodny?
— Jak wilk!
— No to chodź do łodzi! Ale najpierw zaprowadź konia głębiej w
krzaki, by go nikt nie mógł zobaczyć.
Vaquero d

ostał porcję mięsa, wody napił się z rzeki. Gdy najadł się

do syta, Unger podjął przerwaną rozmowę. Dowiedział się, że
vaquero pracował w jednej z posiadłości hrabiego Fernanda
Rodrigandy, położonej między Kordylierami Coahuila a Rio Grande
del Norte, rzek

ą, która oddziela Meksyk od Teksasu.

Po jakimś czasie Unger opuścił łódź i wdrapał się na górzysty brzeg,
aby zlustrować okolicę. Zaledwie tam się dostał, zawołał:

— Oho, już są tutaj! Omal nie było za późno! Indianin zjawił się
natychmiast u jego boku.
— Sześciu jeźdźców — zauważył.
— To znaczy, że na każdego z nas po trzech — dodał Unger, nie
pomyślawszy nawet ani przez chwilę, aby vaquero mógł również
stanąć do walki.
— Kto bierze konia? — zapytał Niedźwiedzie Serce.
— Ja — odpowiedział Unger. Indianin rzekł jeszcze:
— Nikt z nich nie powinien ujść żywy! Unger zwrócił się do chłopca:
— Więc masz przy sobie tylko nóż? W takim razie nie będziesz nam
pomocny. Zostań w łodzi, ja zaś wezmę twojego konia.
— A jeżeli go zabiją? — wyjąkał przerażony chłopak.
— Głupstwo, zdobędziemy sześć innych na jego miejsce!
Vaquero został więc w łodzi. Indianin z białym udali się na miejsce,
gdzie nie tak dawno znaleźli śpiącego pastucha. Tam stanęli obok
ukrytego w zaroślach konia i czekali.
Jeźdźcy zbliżali się szybko. Widać już było ich ubiór i broń.
— Tak, to psy Komańcze! — powiedział Niedźwiedzie Serce. —
Noszą barwy wojenne, więc nie możemy mieć dla nich litości!
Kornanczowie znajdowali się w odległości pół kilometra i jechali
galopem. Minuta, dwie dzieliły ich od zarośli.
— Te psy nie mają rozumu, nie umieją myśleć.
— Nie przypuszczają nawet, że vaquero się schował. Są pewni, że
przepłynął rzekę.
Indianin podniósł strzelbę. To samo uczynił Unger. Po chwili rozległy
się dwa strzały, po nich jeszcze dwa i czterech Komanczów leżało
na ziemi. Teraz Unger wskoczył na konia i popędził przez zarośla.
Pozostali dwaj Komanczowie nie zdążyli nawet pomyśleć o
ucieczce, gdy traper już był przy nich. Podnieśli tomahawki do
śmiertelnego ciosu, lecz Unger dwoma strzałami z rewolweru położył
ich trupem.
Cała walka trwała zaledwie kilka minut. Konie zabitych udało się
schwytać bez trudu.
Po chwili przybiegł na brzeg vaquero.
— Do licha, ależ to zwycięstwo! — cieszył się.
— Drobiazg. Co to dla nas sześciu Komanczów — bagatelizował
Unger.

— Właściwie należałoby oszczędzać krwi ludzkiej, gdyż

najcenniejszy to płyn na świecie, ale cóż robić? Te zbóje nie
zasługują na lepszy los!
Zabrano broń zabitych, a lndianin oskalpował swoje dwie ofiary.
Wszystkie trupy wrzucono do rzekl
— Co teraz? — zapytał Unger.
— Trzeba ratować siostrę mojego przyjaciela.
— Czy weźmiemy chłopca?
Niedźwiedzie Serce obrzucił Meksykanina lekceważącym
spojrzeniem, po czym rzekł:
— Jak uważasz. — Chcę iść z wami — prosił pastuch.
— Nie sądzę, byś nam był potrzebny, bohaterem nie jesteś —
powiedział Unger.
— Przecież nie miałem broni.
— Ale wczoraj także uciekłeś.
— Tylko dlatego, żeby sprowadzić pomoc.
— Aha! Czy potrafisz odnaleźć miejsce, gdzie was napadnięto?
— Tak.
— Więc zabierzemy cię z sobą. — Czy mogę wziąć broń?
— Naturalnie. Weź i konia, ale nie swojego, zostawimy go tutaj, jest
zbyt zmęczony.
Wybrali trzy najlepsze konie, resztę zostawili i wyruszyli w drogę.
Jechali na północ, ku Rio Pecos. Droga wiodła z początku przez
prerię, później przez lesiste wyżyny. Pod wieczór, dotarłszy do
jakiegoś pagórka, ujrzeli gromadę ludzi.
— Uff! — zawołał Niedźwiedzie Serce jadący na czele — Indianie!
Unger wyciągnął lunetę i patrzył przez nią uważnie.
— Co widzi mój biały brat? — zapytał Indianin.
— Czterdziestu dziewięciu Komanczów i sześciu jeńców.
— Czy są wśród nich kobiety?
— Tak, dwie. Uwolnimy je nocą.
Indianin skinął głową.
— Trzeba się ukryć— rzekł Unger. — Zapewne oprócz naszego
vaquera uciekli i inni. Indianie oczywiście szukają ich. Ci; którzy
będą wracać z pościgu, mogliby nas łatwo odkryć. Zostań przy
koniach!

— zwrócił się do chłopca. — My musimy zatrzeć ślady.

Powrócił z Apaczem tą samą drogą, którą przybyli. Po zatarciu
śladów wyszukali wzgórze pokryte gęstym lasem i tam ukryli się
wraz z końmi.
Nadeszła noc. Cała trójka cierpliwie oczekiwała północy, najlepszej
pory dla zwiadu.
— Czy pomyślałeś już, jak powinniśmy postąpić? — zapytał biały
Indianina.
— Tak. Mój biały brat umie zabijać tak, że ofiara nie wydaje nawet
dźwięku. Podkradniemy się więc do nich, zamordujemy strażników,
poprzecinamy więzy, którymi są skrępowani jeńcy, i uprowadzimy
ich. Howgh!
— Trzeba zaczynać. Podkradanie się zajmie nam dużo czasu.
— Ale vaquera zostawimy, prawda?
— Tak jest. Będzie pilnował koni.
— Więc zaczynajmy!
Chwycili za strzelby i

ruszyli w drogę, wydawszy przedtem chłopcu

odpowiednie polecenia.
Noc była ciemna. Dolinę rozjaśniało jedynie słabe światełko
obozowego ogniska. Wokół niego spali Komanczowie, a obok nich
leżeli skrępowani powrozami jeńcy.
Indianin szepnął:
— Ty pójdziesz na prawo, ja na lewo.
— Dobrze. Najpierw uwolnimy obydwie kobiety. Po tych słowach
rozstali się.
Unger poczołgał się ku obozowi jak żmija. Musiał uważać, aby go
nikt nie usłyszał, nikt nie zobaczył, żeby nie zwietrzyły go konie,
które niespokojnym parskaniem często zdradzają zbliżającego się
nieprzyjaciela.
Po długim skradaniu się dotarł wreszcie do strażnika, kręcącego się
tam i z powrotem. Będąc o pięć kroków od niego, Unger zerwał się
raptownie, chwycił go lewą ręką za gardło, tak że ofiara nie mogła
wyd

ać głosu, a prawą zadał mu cios nożem w piersi. Indianin padł

na ziemię jak kłoda.
W ten sposób rozprawił się w ciągu kwadransa z następnym
Komanczem. Po chwili spotkał Apacza. Ten również zabił dwóch
strażników.
— A teraz do kobiet — szepnął Niedźwiedzię Serce.

— Tylko ostrożnie!
— Pshaw! Wódz Apaczów jest odważny, ale i ostrożny. Naprzód!
Bardzo cicho zaczęli się skradać przez wysoką trawę w kierunku
ogniska. Kobiety rozpoznali od razu po jasnej barwie ubrań; leżały
obok siebie, miały skrępowane ręce i nogi. Unger przyczołgał się
pierwszy i zbliżył usta do ucha jednej z nich. Mimo ciemności
zauważył, że otworzyła oczy i przygląda mu się uważnie.
— Nie bójcie się i bądźcie spokojne — wyszeptał. Zrozumiała go
doskonale. Po chwili porozcinał jednej i drugiej rzemienie, które
powpijały im się mocno w ciało. Indianin zajął się tymczasem
pozostałymi jeńcami. Było ich czterech. I oni nie spali. Niedźwiedzie
Serce zaczął przecinać im więzy. W pewnej chwili, gdy przystępował
właśnie do uwolnienia czwartego, stanął przed nim jeden z
Komanczów, obudzony szmerem. Chociaż Niedźwiedzie Serce
natychmiast przebił go nożem, miał on jeszcze tyle siły, żeby wydać
ostrzegawczy okrzyk.
— Dalej, do koni, za mną! — krzyknął Apacz.
Mężczyźni zerwali się na równe nogi, poskoczyli do koni.
— Na miłość boską, prędzej — zawołał Unger do jednej z kobiet,
która tak była osłabiona, że prawie nie mogła się ruszać. —
Niedźwiedzie Serce! Chodź tu! Prędzej, prędzej!
Indianin chwycił kobietę na ręce i wsadził na konia. Unger uczynił to
samo z d

rugą. Poprzecinawszy lassa, na których były uwiązane

konie, rzucili się do ucieczki. Wszystko to odbyło się błyskawicznie,
w tej samej niema! chwili powietrze rozpruły strzały Komanczów.
Zaskoczeni napadem, biegali tam i z powrotem, nie mogąc
zorientować się, co zaszło. Pościg rozpoczęli dopiero wtedy, gdy
zbiegów unosiły już konie.
Unger i Indianin, którzy znali drogę, jechali przodem. Na wzgórzu
czekał vaquero z dwoma końmi.
— Pędź za nami! — krzyknął Unger.
Wśród ciemnej nocy uciekali jeńcy ze swoimi wybawcami, za nimi
gnali Komanczowie, usiłując dosięgnąć zbiegów strzałami. Dopiero
po wydostaniu się z doliny, na szerokiej prerii, Unger pomyślał o
obronie.
— Czy senioritą jeździ konno? — zapytał białą kobietę, którą trzymał
przed sobą.

— Tak.
— Oto wodze. Niech pani pędzi naprzód!
Sam wskoczył na konia, prowadzonego przez vaquera.
Niedźwiedzie Serce uczynił to samo. Unger i Indianin tworzyli teraz
tylną straż, powstrzymując nieprzyjaciół strzałami ze swych strzelb.
Szalona ucieczka trwała do rana. Wtedy zobaczyli, że Komanczowie
zostali daleko w tyle.
— Może zwolnimy nieco? — zapytał vaquero.
— Nie — odparł Unger. — Musimy mieć za sobą rzekę, wtedy
dopiero będziemy bezpieczni.
Teraz też przypatrzył się uważniej swym towarzyszkom.
Jedna była Hiszpanką, druga Indianką. Obydwie odznaczały się
niezwykłą urodą.
— Czy ma pani jeszcze siły do tej szalonej jazdy? — zapytał
Hiszpankę.
— Ależ nie czuję wcale zmęczenia.
— Jak mam panią nazywać?
— Imię moje Emrna. Nazwisko Arbellez. A pańskie?
— Unger. Czy ma pani do mnie zaufanie?
— Tak..
— Musimy przeprawić się przez rzekę. Nie mamy dostatecznej ilości
broni, a nad Rio Grande została reszta tej, którą wczoraj
odebraliśmy Komańczom.
— Walczyliście już wczoraj?
— Tak. Położyliśmy trupem wszystkich, którzy ścigali vaquera. On to
powiedział nam, że panie są w niewoli.
— Co za odwaga! — Przy tych słowach obrzuciła Ungera ciepłym
spojrzeniem swych ciemnych oczu.
Gdy dotarli do Rio Grande, nie widać już było ścigających
Komanczów. Unger rozdzielił między wszystkich broń, która tu leżała
od poprzedniego dnia. Spośród jeńców trzech było vaquerami, jeden
majordomem.
— Co robić? — zapytał jeden z nich. — Czy czekać na Indian?
Mamy osiem strzelb, można by im dać nauczkę.
— Czy nie szkoda niepotrzebnie przelewać krwi?
— Niepotrzebnie? Jeśli nie rozprawimy się z nimi, będą nas
ustawicznie ścigać.

— Ale za tych zabitych mściliby się inni. Lepiej jechać dalej — odparł
Unger.

— Panie pojadą łódką, my konno.

Usłuchano go bez sprzeciwu. Majordom przewiózł kobiety łódką,
reszta przeprawiła się w bród na koniach. Potem zatopiono czółno.
Galopowali jeszcze przez kilka godzin niziną, aż w końcu cała
kawalkada zwolniła szalone tempo. Jechali stępa.
— Podróżujemy obok siebie od paru godzin, a właściwie prawie się
nie znamy

— rzekł Ungerdo Emmy Arbellez.

— Ha, przeciwnie, poznałam pana doskonale — odpowiedziała
wesoło. — Wiem, że pan szafuje swym życiem dla innych i że jest
dzielnym, odważnym myśliwym.
— No tak, ale to niewiele. Mam na imię Anto,nio. Gdy mój ojciec
umarł, wyemigrowałem w młodym wieku do Ameryki, gdzie po wielu
przygodach żyję, jak seniorita widzi, na prerii.
— Ale w jaki sposób dostał się pan tutaj, nad Rio Grande?
— To sprawa, której nie chciałbym poruszać.
— Więc tajemnica?
— Może tajemnica, może zwykła dziecinada...
— Jestem bardzo ciekawa.
— Nie chcę pani zanudzać — odpowiedział Unger z uśmiechem. —
Chodzi tu ni mniej, ni więcej tylko o niezwykły skarb.
— Co to za skarb?
— Skarb prawdziwy, drogocenne kamienie i szlachetne metale,
pochodzący z dawnych, zamierzchłych czasów.
— Gdzie on jest?
— Tego jeszcze nie wiem.
— A kto panu mówił o nim?
— Daleko na północy wyświadczyłem pewnemu staremu i choremu
Indianinowi przysługę. Przed śmiercią wyznał mi tajemnicę skarbu.
— Ale nie powiedział najważniejszej rzeczy, gdzie skarb jest ukryty?
— Wiem tylko, że znajduje się w Meksyku, w prowincji Coahuila.
Stary dał mi mapę, według której mam się zorientować.
— Do jakiej okolicy odnosi się ta mapa?
— Tego nie wiem. Na mapie są wzgórza, doliny, rzeki, ale ani jednej
nazwy.
— To ciekawe. Czy pański towarzysz wie o skarbie?
— Nie.

— Ten człowiek jest przecież pańskim przyjacielem, prawda?
— Tak, serdecznym przyjacielem.
— I dlaczego to mnie, osobie, nie znanej, zwierzył senior tajemnicę
skarbu, a nie jemu?
Unger obrzucił piękną Hiszpankę spojrzeniem swych niebieskich
oczu i odparł:
— Są ludzie, przed którymi nie wiadomo nawet dlaczego człowiek
spowiada się z najstaranniej ukrywanych tajemnic...
— Do tych ludzi zalicza pan mnie?
— Tak.
Zarumieniła się i podając mu rękę rzekła:
— Będę z panem szczera. Wyjawię coś, co ma związek z tajemnicą.
Czy mam mówić?
— Ależ bardzo proszę — odpowiedział zaskoczony i zdziwiony.
— Znam mianowicie kogoś, kto również myśli o tym skarbie...
— Któż to taki?
— Nasz młody hrabia Alfonso de Rodriganda y Sevilla, bratanek i
spadkobierca bezdzietnego hrabiego Fernanda. W poszukiwaniu
skarbu bawi obecnie u mojego ojca.
— Co on wie o skarbie?
— Wszyscy wiemy doskonale, że poprzedni władcy tego kraju ukryli
swe skarby, gdy Hiszpanie zdobywali Meksyk. Poza tym są miejsca,
gdzie zako

pano masy złota i srebra. Indianie znają te kryjówki,

woleliby jednak umrzeć, aniżeli białym powierzyć swoją tajemnicę.
— Kto rozmawiał o skarbie z hrabią Alfonsem?
— Nikt. Przecież mieszkamy w hacjendzie del Erina, a tam chodzą
słuchy, że gdzieś w pobliskiej grocie władcy Miksteków ukryli swe
skarby. Szukało groty wielu, między innymi hrabia Alfonso, ale na
próżno.
— Gdzie leży ta hacjendą?
— Mniej więcej o dzień drogi stąd, u stoku góry Coahuila. Mam
nadzieję, że pan ją pozna, odprowadziwszy nas do domu.
— Nie opuszczę pani, póki nie będę pewien, że żadne
niebezpieczeństwo już nie grozi.
— A gdy niebezpieczeństwo minie, czy zechce pan być naszym
gościem?

— Bezpieczeństwo pani wymaga, bym ją niestety wcześniej opuścił.
Zamordowaliśmy wielu Komanczów. Jestem przekonany, że
wywiadowcy depczą nam po piętach. Mogą się na nas mścić.
Dlatego zawrócę z Niedźwiedzim Sercem przed hacjendą, aby
zmylić czujność wrogów.
— A nie obawia się pan, że napadną na nas, zanim zdążymy wrócić
do hacjendy?
— Nie, to wykluczone. Czerwoni orientują się tylko po śladach, a my
przecież jedziemy również w nocy. Więc wyprzedzamy ich o dobre
parę godzin. Ale wróćmy do skarbu. Czy istotnie nikt nie wie, gdzie
leży ta grota?
— Przynajmniej nikt z białych.
— Aź Indian?
— Przypuszczam, że jeden spośród nich, może dwóch, wie
dokładnie, gdzie został ukryty królewski skarb. Tajemnicę tę
dziedziczy zapewne Tecalto, jedyny potomek dawnych władców
Miksteków. Karia, która jedzie obok Niedźwiedziego Serca, jest jego
siostrą. Może Tecalto powierzył jej sekrety przodków.
Unger zaczął przypatrywać się Indiance z większą niż dotychczas
uwagą.
— Czy jest bardzo skryta?
— O, tak! — potwierdziła Hiszpanka. A potem dodała z uśmiechem:
— Chociaż powiadają, że kobieta bywa niedostępna tylko do pewnej
granicy.
— Co jest tą granicą?
— Miłość.
— Czy sądzi pani, że Karia zbliżyła się do tej granicy?
— Uważam to za bardzo prawdopodobne.
— Któż jest tym szczęśliwcem?
— Niech pan zgadnie, to nie tak trudno. Unger zamyślił się,
zmarszczył czoło.
— Przypuszczam, że to hrabia Alfonso, który tą drogą chce zdobyć
tajemnicę.
— Zgadł pan.
— Sądzi pani, że jego wysiłki mogą odnieść skutek?
— Ona go kocha.
— Cóż na to jej brat?

— Może nie wie o niczym. Jest to najsławniejszy cibolero, rzadko
bywa w domu.
— Najsławniejszy cibolero? Powinienem znać jego imię. Nie
przypominam sobie jednak, bym się spotkał z imieniem Tecalto.
— Myśliwi nazywają go Mokashi-tayiss.
— Bawole Czoło? — zdumiał się Unger. — Znam go doskonale ze
słyszenia. Chętnie bym nawiązał z nim kontakt. Więc Karia jest
siostrą tego sławnego człowieka? To zmienia postać rzeczy.
— Czy chce pan i jej pokazać, jak umie być szarmancki?
Uśmiechnął się melancholijnie.
— Czy człowiek Dalekiego Zachodu potrafi być szarmancki? Jakże
mógłbym współzawodniczyć z hrabią Rodrigandą? A zresztą,
gdybym umiał być szarmancki, wolałbym okazać się takim wobec
kogoś innego.
— Któż to taki?
— Pani, seniorito!
Oczy jej zabłysły radośnie.
— Ależ ode mnie nie dowie się pan niczego o skarbie!
— Och, łaskawa pani, są skarby stokroć cenniejsze od złota i srebra.
Taki skarb znaleźć, to dopiero byłoby szczęście!
— Niech pan szuka. Może go znajdzie. Podała mu rękę. Unger
uścisnął ją serdecznie.
W dalszej drodze dowiedział się, że obie kobiety pojechały do Rio
Grande del Norte, aby odwiedzić ciotkę Karii, która ciężko
zaniemogła. Mimo jednak ich troskliwej opieki biedna staruszka
zmarła. Po jej śmierci Arbellez wysłał po córkę i jej towarzyszkę
majordoma z vaquerami. W drodze powrotnej napadli ich
Komanczowie.
Kiedy Unger rozmawiał z panną Arbellez, Niedźwiedzie Serce jechał
na koniu obok Indianki. Wzrok jego raz po raz padał na sąsiadkę,
która tak pewnie siedziała na półdzikim rumaku, jak gdyby przez całe
życie używała tylko indiańskiego męskiego siodła. Małomówny
Apacz nie zwykł używać pięknych słów ani prawić komplementów,
wolał więc nic nie mówić. Karia znała doskonale zwyczaje Indian,
dlatego też nie dziwiło jej milczenie towarzysza. Wręcz przeciwnie,
odczuła lęk, gdy Niedźwiedzie Serce zwrócił się do niej:
— Do jakiego plemienia należy moja młoda siostra?

— Do plemienia Miksteków — odparła.
— Było to kiedyś wielkie plemię i jeszcze dziś słynie z piękności
swych kobiet. Czy moja siostra jest zamężna, czy też pozostaje w
stanie panieńskim?
— Nie mam męża.
— Czy serce mojej siostry jest jeszcze jej wyłączną własnością?
Po tym pytaniu, na które tak szybko nie zdobyłby się żaden biały,
rumieniec oblał ciemne policzki Indianki. Mimo to odpowiedziała
pewnym głosem:
— Nie.
Twarz Indianina nawet nie drgnęła. Zapytał tylko:
— Czy to człowiek z plemienia mojej siostry?
— Nie, to biały.
— Niedźwiedzie Serce zaklina swoją siostrę, żeby zwróciła się do
niego, gdyby biały człowiek ją oszukiwał.
— Nie będzie mnie nigdy oszukiwać — odpowiedziała z dumą.
Indianin uśmiechnął się nieznacznie.
— Kolor biały jest fałszywy i brudzi się prędko. Niechaj moja siostra
będzie ostrożna.
Jechali ciągle na południe. Zanim nastał zmierzch, zarządzono
postój, bo zarówno ludzie, jak i konie padali ze znużenia. Po
półgodzinnej przerwie ruszono w dalszą drogę.
Unger dziwił się, że jego towarzyszka tak dzielnie wytrzymuje trudy
podróży. Emma powiedziała na to z uśmiechem:
— Żyję w tym kraju od dzieciństwa, przywykłam do niewygód.
— Czy nigdy nie tęskni pani za cywilizacją, za kulturalnym
środowiskiem?
— Nigdy. Mam w domu wszystko, czego mi potrzeba, może nawet
więcej. A obcowanie z dziećmi natury daje mi większą satysfakcję
niż prowadzenie pustych rozmów salonowych. Czy nie mam racji?
— Podzielam pani zdanie. I ja znalazłem wśród tak zwanych dzikich
znacznie więcej przywiązania i serca, aniżeli wśród ludzi
cywilizowanych. Niech pani tylko spojrzy na mego czerwonoskórego
przyjaciela. Nie oddałbym go za stu białych, mają wprawdzie jasną
skórę, ale serca ciemne.
— A pan? Czyż i panu nie można ufać bezgranicznie?
— Tak pani uważa?

— Ależ tak! Ręczę, że i pan ma jakiś szlachetny przydomek, nadany
przez Indian lub traperów.
Potwierdził skinieniem głowy.
— Jaki to przydomek?
— Niech seniorka nazywa mnie Antonio albo po prostu Unger.
— Więc nie chce pan powiedzieć?
— Nie teraz. Może kiedyś...
— Chce pan zachować incognito niby jakiś książę?
— Tak — odparł z uśmiechem — dobry myśliwy jest przecież także
wielkim panem. To książę lasów i prerii.
— Ma pan rację. — Po chwili dodała:— Przypomniało mi się głośne
imię Matava-se.
— To sławny człowiek. Co pani słyszała o nim?
— Podobno był nawet w naszych niedostępnych górach.
— Oczywiście. Dlatego też Indianie nazywają go Ma-tava-se,
angielscy westmani i traperzy

— Księciem Rocky, Francuzi — Prince

du Roc. Każde z tych imion znaczy to samo: Książę Skał.
— Czy to biały?
— Tak.
— Widział go pan kiedyś?
— Nie, ale słyszałem, że pochodzi z mojej ojczyzny. Nazywa się
podobno Karol Sternau i jest lekarzem. Objechał Amerykę w
towarzystwie mojego dzielnego Niedźwiedziego Serca; całe
miesiące wędrował wśród skał. Teraz jest już w Europie.
— Czy i pan wróci do ojczyzny?
Po tych słowach zapanowało krótkie milczenie. Oboje pomyśleli
równocześnie o rozłące. Wreszcie Unger odezwał się:
— Czy nigdy nie przychodziła pani ochota zobaczyć świat, pojechać
do Europy?
— Nigdy! Moja hacjenda jest moją ojczyzną. Nie chcę jej opuszczać.
— Czy nie obawia się seniorita, że kiedyś czerwoni mogliby napaść
na pani dom?
— Ależ hacjenda to istna warownia!
— Znam ten rodzaj folwarków. Zbudowane są zwykle z kamienia i
otoczone murem. To jednak za słaba obrona przed nieprzyjacielem.
— Będziemy czuwać, a pan z nami. Chcę wierzyć, że będzie senior
naszym gościem!

— To zależy od Niedźwiedziego Serca. Nie mogę się z nim rozstać.
— Zgodzi się.
— To człowiek, który nade wszystko kocha wolność. Wśród murów
d

ługo nie wytrzyma.

— Mam jednak wrażenie, że tym razem...
— Z czego pani to wnosi?
— Ze spojrzeń, którymi obrzuca Karię.
— I ja to zauważyłem. Ale przecież Indianka kocha hrabiego.
— I dlatego żal mi Niedźwiedziego Serca.
— Niech go pani nie żałuje. To człowiek ze stali. Nie potrafiłby
błagać o miłość.
— A pan, czy także ze stali?
— Może... też.
— I nie rozpaczałby senior?
— Nigdy!
— Czy to nie zbytnia pewność siebie?
— Cóż robić, tak czuję. Kobieta, którą pokocham, będzie musiała
uszanować moje uczucia. Jestem westmanem i nigdy nie zniżę się
do błagania.
Wkrótce zapadła noc. Mimo to podróż trwała jeszcze dwie godziny,
zanim dotarli do jakiejś rzeczułki, gdzie urządzono postój. Unger
przygotował dla Emmy posłanie z gałęzi i liści. Niedźwiedzie Serce
zajął się Karią. Było to jak na Indianina czymś niezwykłym; czerwoni
tylko w wyjątkowych przypadkach wykonują czynności, które należą
do kobiet.
Ułożono się do snu. Co trzy kwadranse następowała zmiana warty.
Niedźwiedzie Serce i Unger mieli dwie ostatnie, gdyż świt jest porą
najniebezpieczniejszą i czerwonoskórzy chętnie wtedy napadają.
Noc przeszła spokojnie. Rankiem ruszyli w dalszą drogę. Po
południu dotarli do celu.

HACJENDA DEL ERINA
Hacjenda to niby zwykły folwark, ale meksykańskie hacjendy to coś
w rodzaju

zamków warownych z czasów średniowiecza. Taka była

del Erina. Olbrzymi budynek zbudowano z kamieni, otoczono
murem. Wnętrze uderzało przepychem i ogromem, mogło pomieścić
setki ludzi. Obok zabudowań rozciągał się olbrzymi park, w którym

rosły wielobarwne, cudownie pachnące rośliny tropikalne. Po drugiej
stronie był dziewiczy las, dalej pola, pastwiska, na których pasły się
wielotysięczne stada.
Gdy nasza kawalkada przejeżdżała przez pastwiska, powitali ją
vaquerowie głośnymi okrzykami. Radość jednak wkrótce przeszła w
smutek i gniew, gdy się dowiedzieli, ze tylu ich towarzyszy zginęło z
ręku wroga. Przysięgali zemstę i chcieli natychmiast wyruszyć, aby
ich pomścić.
Na ganku stał sędziwy Pedro Arbellez, zawiadomiony przez
majordoma o przybyciu gości. Stary ojciec rozpłakał się, zsadzając
córkę z konia.
— Witaj, moje dziecko! Musiałaś dużo wycierpieć w tej podróży,
wyglądasz na bardzo zmęczoną.
Dziewczyna objęła go, ucałowała mocno i powiedziała:
— Ojcze, byłam w wielkim niebezpieczeństwie.
— W jakim? — zatrwożył się.
— Komańcze wzięli mnie do niewoli.
— Matko Boska! Czy znowu pokazali się nad Rio Grande?
— Nie. Napadli na nas nad Rio Pecos, dokąd pojechaliśmy na
wycieczkę. Ci dwaj panowie uratowali nam życie.
Po tych słowach Emma, ująwszy Ungera i Indianina za ręce,
poprowadziła ich do ojca.
— Oto senior Antonio Unger, Europejczyk. A to wódz Apaczów
Shosh-in-

lit. Gdyby nie ich pomoc, byłybyśmy zmuszone zostać

żonami Komanczów, a wszystkich naszych towarzyszy spotkałaby
niechybna śmierć.
— Szczęście w nieszczęściu! — wymamrotał don Pedro, ocierając
pot z czoła. — Witajcie, moi panowie, witajcie z całego serca!
Bądźcie gośćmi tego domu. Weszli do wnętrza, oddawszy konie
służbie folwarcznej. Gospodarz zaprowadził ich do salonu, gdzie
Emma szczegółowo opowiedziała całą przygodę.
— Na rany Chrystusa, coście musiały przeżyć! — biadał don Pedro.
— Bóg zesłał wam wybawców. Jemu i im niechaj będą dzięki. Co
powiedzą na to hrabia i Tecalto?
— Tecalto? — zapytała Indianka. — Czy Bawole Czoło jest tutaj?
— Tak, przybył wczoraj.
— A hrabia Alfonso?

— Bawi od tygodnia. Ale oto i on.
Z przyległej jadalni wyszedł hrabia. Miał na sobie czerwony szlafrok
z jedwabiu, suto przetykany złotem, białe spodnie z
najdelikatniejszego francuskiego płótna, niebieskie aksamitne
pantofle. Głowę zdobił mu fez turecki. Naperfumował się czymś o
niezmiernie mocnym zapachu.
Stół nakryty wytwornie i bogato, widoczny poprzez uchylone do
jadalni skrzydło drzwi, oraz serwetka, którą hrabia trzymał jeszcze
przy ustach, pozwalały przypuszczać, że kończył właśnie posiłek.
— Ktoś wymówił tu moje imię. Ach, to nasze piękne panie!
Na widok hrabiego rumieniec pokrył twarz Indianki, co nie uszło
uwagi Niedźwiedziego Serca. Emma odpowiedziała grzecznie, ale
chłodno:
— Jak hrabia widzi. Mało brakowało, abyśmy wcale nie wróciły.
Wzięto nas do niewoli. Komańcze...
— Do diabła! — krzyknął Alfonso! — Muszę poskromić tych
przeklętych czerwonych!
— Nie będzie to takie łatwe — w głosie Emmy można było wyczuć
ironię. — Zresztą jesteśmy wolne. A oto nasi wybawcy.
Hrabia, obr

zuciwszy gości niemile zdumionym spojrzeniem, zapytał:

— Cóż to za ludzie?
— Senior Unger, Europejczyk, i Niedźwiedzie Serce, wódz Apaczów.
— Doskonałe połączenie. Przypuszczam, że panowie ci zaraz
udadzą się w powrotną drogę?
— Są moimi gośćmi i zostaną tutaj, jak długo zechcą — odparł don
Pedro.
— Co pan mówi, senior Arbellez?! — wykrzyknął hrabia. — Proszę
przypatrzyć się tym ludziom. Wykluczone, abym został z nimi pod
jednym dachem! Cuchną lasem i mułem. Musiałbym natychmiast
wyjechać!
Hacjendero wstał, oczy zabłysły mu gniewem.
— Nie będę hrabiego, zatrzymywał — rzekł. — Ci panowie uratowali
mi córkę i jej przyjaciółkę, dlatego są moimi najmilszymi gośćmi.
— A więc tak? -— Nie inaczej!
— Więc nie jestem tu panem?
— Nic mi o tym nie wiadomo!
— Nie?! — zasyczał Alfonso. — Któż więc jest tu panem?

— Hrabia Fernando. A senior jesteś tylko gościem. Zresztą nawet
hrabia Fernando nie miałby głosu w tej sprawie. Jestem dożywotnim
dzierżawcą folwarku. Któż zabroni przyjmować mi u siebie kogo
zechcę?
— Do licha, co za bezczelność!
— Nieprawda. To hrabia był niegrzeczny i bezwzgłędny wobec
moich gości. Jeżeli hrabiemu nie podoba się zapach lasów i
moczarów, którego zresztą wcale nie czuję, to zapewne tym panom
z kolei nie podoba się zapach perfum hrabiego, który, niestety, czuje
się nazbyt wyraźnie. Poproszę teraz moich gości do jadalni. Pan,
hrabio, może iść z nami albo nie, wolna wola!
Po tych słowach don Pedro otworzył drzwi do jadalni na oścież i
nisko ukłoniwszy się zapraszał gości do środka.
Indianin stał przez cały czas bez ruchu, jakby wykuty z kamienia, nie
spojrzał nawet na hrabiego. Sprawiał wrażenie, że nie rozumie
rozmowy. Wszedł do jadalni wyniosły i milczący. Unger natomiast
zwrócił się do Alfonsa:
— Czy pan jest hrabią Alfonsem de Rodriganda?
— Tak jest — potwierdził zapytany.
— Senior Arbellez zapomniał seniora nam przedstawić. Wyzywam
pana! Proszę wybierać: szpady, pistolety czy strzelby?
— Mam się bić? — zapytał hrabia z najwyższym zdumieniem.
— Oczywiście! Gdybym został obrażony przed wejściem do tego
domu, zabiłbym pana jak psa. Ponieważ stało się to tutaj, muszę
mieć wzgląd na panie i na gospodarza. Proszę wybrać rodzaj broni!
— Mam się bić? — powtórzył hrabia z niedowierzaniem. — Z
panem? Na Boga, kimże, człowieku, jesteś? Zwykłym myśliwym,
włóczęgą!
— Więc nie chce senior? W takim razie powiem panu, że jesteś
łajdakiem, tchórzem godnym pogardy!
Unger wszedł do jadalni. Na progu został osłupiały Alfonso. Po chwili
rzekł do Arbelleza:
— I pan to toleruje?
— Ha, jeżeli hrabia znieść może... No chodźże, Emmo, chodź, Kario!
Nasze miejsce tam, przy ludziach honoru!
— Co za nikczemność! Zapamiętam to sobie, Arbellez!
— Doskonale!

Starzec wszedł do sali jadalnej wraz z obydwiema paniami. Emma
przechodząc obok Alfonsa obrzuciła go pogardliwym spojrzeniem.
— Podły! — szepnęła.
Indianka podążyła za nią ze spuszczonymi oczami. Hrabia pozostał
sam. Rzucił serwetkę na podłogę i tupiąc nogami zaklął:
— Zapłacę wam za to, zobaczycie!
Oczy jego błyszczały niewypowiedzianym gniewem, a niskie czoło
pokryły głębokie bruzdy.
Hrabia Alfonso nie był brzydki czy odpychający. Przeciwnie, miał
nawet ładne rysy twarzy, ale teraz w tej wściekłości budził wstręt.
Reszta towarzystwa zasiadła tymczasem do stołu. Posiłek składał
się z wielkich ćwiartek melona, na pół otwartych granatów,
pomarańcz, słodkich cytryn oraz tych wszystkich potraw mięsnych i
legumin, w które obfituje kuchnia meksykańska.
Gdy spożyto poczęstunek, gospodarz odprowadził gości do
przeznaczonego dla nich pokoju. Obaj przyjaciele mieli mieszkać
razem.
Unger nie

mógł wytrzymać w pomieszczeniu, wyszedł więc do

ogrodu, aby odetchnąć świeżym powietrzem. Z ogrodu skierował
kroki ku prerii.
Nagle stanęła przed nim dziwna postać. Był to człowiek bardzo
wysoki, rosły, cały spowity w garbowaną skórę bawolą. Na głowie
miał coś w rodzaju łba niedźwiedzia, z którego pasma futra zwisały
niemal do ziemi. Z szerokiego skórzanego pasa wystawały rękojeści
noży, a od prawego ramienia do lewego biodra był pięciokrotnie
owinięty lassem. Obok, przy płocie, stała jedna z tych starych,
żelaznych rusznic, używanych przed stu laty w Kentucky, a tak
ciężkich, że trudno je udźwignąć..
— Kim jesteś? — zapytał Unger.
— Bawole Czoło — brzmiała odpowiedź.
— Tecalto? Mokashi-tayiss, sławny cibolero?
— Tak jest. Znasz mnie?
— Nie widziałem cię nigdy, lecz słyszałem o tobie.
— Jak się nazywasz?
— Unger. Jestem Europejczykiem.
Ponura twarz Indianina rozpogodziła się. Tecalto wyglądał na
dwadzieścia pięć lat, był pięknym mężczyzną.

— Więc to ty uratowałeś moją siostrę Karię?
— Los mi sprzyjał.
— Nie, to nie los, nie przypadek. To twoja dzielność! Bawole Czoło
jest ci dozgonnie wdzięczny. Tyś waleczny jak Matava-se, Książę
Skał, który również jest Europejczykiem.
— Znasz Europejczyków?
— Tak. Są mocni i odważni, mówią prawdę i umieją dochować
wierności. Jak ten, którego Indianie nazywają Itinti-ka, Piorunowy
Grot, bo jest szybki jak strzała, a silny i mocny jak grom. Nigdy nie
chybi, gdy strzela, oko ma nieomylne.
— Nie widziałeś go nigdy?
— Słyszałem o nim wiele, nie widziałem go jednak do dnia
dzisiejszego.
— Co takiego? — zapytał zaskoczony Unger..
— Tak, do dnia dzisiejszego. Bo oto teraz stoi przede mną!
— 0 mnie mówisz? Po czym mnie poznałeś?
— Popatrz na swój policzek. Piorunowy Grot ma na policzku cięcie
od noża. O tym wie każdy, kto o nim słyszał. Czy zgadłem?
Unger skinął głową.
— Tak, nazywają mnie Itinti-ka.
— Niechaj będą dzięki Wielkiemu Wakondzie, że mi pozwolił mówić
z tobą. Jesteś dzielnym człowiekiem, daj mi swoją rękę i bądź mi
bratem.
Unger uścisnąwszy wyciągniętą dłoń, rzekł:
— Niech przyjaźń nasza będzie wieczna! Indianin dodał:
— Niechaj moja ręka będzie twoją ręką, moja noga twoją nogą.
Biada twojemu wrogowi, bo jest także moim, biada mojemu, bo jest i
twoim wrogiem. Ja to ty, ty to ja, jesteśmy jedno!
Bawole Czoło nie był Indianinem z Północy. Był wylewny i
rozmowny, ale nie mniej groźny od tych milczących
czerwonoskórych, którzy uważają za hańbiące wypowiadać słowami,
co czują.
— Czy mieszkasz w hacjendzie?
— Nie — odpowiedział Tecalto. — Nie mogę żyć i spać w miejscu
otoczonym murami. Mieszkam tutaj.
Przy tych słowach wskazał na łąkę, na której stali.

— Masz najlepsze łoże w całej hacjendzie. Mnie również męczą
mury.
— I przyjaciel twój, Niedźwiedzie Serce, wyszedł na prerię. Mówiłem
już z nim, dziękowałem mu. Jesteśmy braćmi, jak ja i ty.
— Gdzie on jest?
— Siedzi wśród vaquerów.
— Chodźmy do niego.
Indianin chwycił ciężką strzelbę, zawiesił ją na ramieniu i
poprowadził Europejczyka.
Daleko, pośród pasących się półdzikich koni, obozowali vaquerowre.
Opowiadali o przygodach swej młodej pani. Niedźwiedzie Serce
siedział w milczeniu, choć całe wydarzenie znał przecież najlepiej.
Unger wmieszał się do rozmowy i po jakimś czasie wszyscy
gawędzili jak starzy znajomi.
Nagle rozległo się głośne rżenie i parskanie.
— Co to? — zapytał Unger.
— To kary ogier — odpowiedział jeden z pastuchów. — Niech
zdechnie z głodu, jeżeli nie chce słuchać!
— Dlaczego?
— Nie można go ujarzmić.
— Co takiego?
— No tak, nie można go ujarzmić! To istny diabeł, jesteśmy wobec
niego bezradni. Wszyscyśmy tu świetni jeźdźcy, ale pozrzucał nas z
wyjątkiem jednego.
— Któż jest tym jedynym?
— Bawole Czoło, wódz Miksteków. Jego jednego nie zrzucił, ale i on
nie potrafił go ujeździć.
— To przecież nieprawdopodobne. Kto utrzyma się na grzbiecie, ten
zostaje zwycięzcą.
— I myśmy tak sądzili. Ale ten czort rzucił się z jeźdźcem dowody,
by go utopić, a gdy to nie pomogło, poniósł w największy gąszcz
leśny i tam zmusił do zeskoczenia z siodła.
— Do licha! — zawołał Unger.
— To prawda — potwierdził Tecalto. — Przykra, zawstydzająca
prawda. A przecież poskromiłem już niejednego konia!
Pastuch opowiadał dalej:

— Wielu już jeźdźców i strzelców próbowało swych sił i zręczności
na tym czarnym diable, ale wszyscy na próżno. Powiadają, że może
tylko jeden zdołałby go poskromić.
— Kto taki?
— To obcy traper z Red River, który nie lęka się samego czarta!
— Jak się nazywa?
— Nikt nie zna jego prawdziwego nazwiska, ale czerwoni nazywają
go Itinti-

ka. Opowiadają o nim wiele.

Niedźwiedzie Serce i Bawole Czoło nie zdradzili ani jednym ruchem,
że chodzi tu o Ungera, on zaś z najniewinniejszą miną zapytał:
— Gdzie jest ten czarny diabeł?
— Za wzgórzem. Leży skrępowany.
— To źle!
— Senior Arbellez dba bardzo o swoje zwierzęta, ale tym razem
przysiągł, że koń zginie z głodu, jeżeli nie będzie posłuszny.
— Czyście mu zawiązali pysk?
— Tak.
— Pokażcie mi go.
— Dobrze, senior, chodźmy!
Gdy się podnosili z ziemi, ujrzeli Arbelleza, który przecwałował nie
opodal z córką i Karią. Była to zwykła inspekcyjna przejażdżka, jaką
stary odbywał co wieczór przed spoczynkiem.
Vaquerowie doszli wraz z Ungerem do konia. Zwierzę leżało
skrępowane grubymi powrozami, ze związanym pyskiem. Oczy
miało nabiegłe krwią. Każda żyła była nabrzmiała, z pyska sączyła
się piana.
— Ależ to grzech tak dręczyć konia! — zawołał Unger.
— Trudno. Co robić? — odpowiedział vaquero flegmatycznie.
— Po prostu maltretujecie zwierzę! Tak nie wolno! W ten sposób
można zmarnować najbardziej rasowego konia!
W tym momencie stanął przed Ungerem don Pedro wraz z
dziewczętami.
— Skąd to uniesienie? — zapytał.
— Zal mi konia, którego zamęczacie!
— Niech zginie, jeśli nie chce być posłuszny.
— Nauczy się słuchać, ale nie w ten sposób.
— Wyczerpałem już wszystkie środki.

— Dajcie mu dobrego jeźdźca. — Nie poskutkuje!
— Czy mogę spróbować?
— Nie!
— Dlaczegóż to?
— Dlatego, że zbyt mi drogie pańskie życie.
— Bez obaw! Nie mogę na to patrzeć! Więc zgadza się pan, bym
dosiadł tego konia?
Emma zwróciła się do ojca:
— Ojcze, nie pozwól seniorowi. Koń jest niebezpieczny! Unger
obrzucił ją ciepłym spojrzeniem. Cieszył go ten
lęk o niego. Powiedział jednak poważnie:
— Niechże mnie pani nie obraża, seniorito. Zapewniam panią, że się
nie boję tego czarnego diabła.
— Przecież senior nie zna go jeszcze — rzekł Arbellez. —
Powiadają tu ludzie, że może tylko Itinti-ka dałby mu radę.
— Czy zna pan tego ltinti-kę?
— Nie, ale jest to podobno jeden z najlepszych jeźdźców!
— Senior, obstaję przy swojej prośbie.
— Cóż robić, muszę się zgodzić, bo jest pan moim gościem. Żal mi
pana tylko.
Emma zeskoczyła z konia, podeszła do Ungera i wyciągając do
niego rękę rzekła:
— Senior Unger, czy dla mnie nie zrezygnowałby pan ze swego
szalonego zamiaru? Tak się obawiam o pana!
— Niech mi pani powie szczerze, czy nie byłoby to dla mnie hańbą
teraz ustąpić? Sądzono by, że się przestraszyłem.
Po

chyliła głowę, wiedziała bowiem, że Unger ma rację. Zapytała

tylko cichutko:
— Odważy się pan?
— Nie trzeba na to specjalnej odwagi.
— A więc powodzenia!
Unger podszedł do ogiera, odsunąwszy pastuchów, którzy chcieli mu
pomóc w zdejmowaniu więzów. Zwierzę leżało jeszcze ciągle na
ziemi parskając. Unger ściągnął mu kaganiec z pyska i nożem
przeciął więzy krępujące nogi — najpierw z tylnych, później z
przednich. Kiedy rumak wstał, szybko wskoczył mu na grzbiet.

Rozpoczęła się walka między jeźdźcem a koniem, jakiej nikt z
obecnych dotąd jeszcze nie widział. Ogier stanął dęba, skoczył w
bok, parskał i wierzgał na wszystkie strony, rzucił się w końcu na
ziemię, tarzał po niej przez chwilę i znowu podniósł się na równe
nogi. Jeździec siedział cały czas jak przykuty. Były to z początku
zapasy zręczności człowieka z niesamowitym dzikim zwierzęciem,
które później zmieniły się w walkę muskułów ludzkich z siłą bestii.
Koń oblany był potem; nie parskał już, tylko prychał; borykał się ze
swym pogromcą, ale żelazny jeździec nie ustępował. Trzymał
karosza w uścisku swych stalowych nóg, tak że koń nie mógł wprost
odetchnąć. Jeszcze wspiął się, stanął dęba, wreszcie ruszył
galopem przez kamienie, rowy i krzaki. Po kilkudziesięciu sekundach
jeździec wraz z koniem zniknęli z oczu zdumionych widzów.
— Do kroćset, czegoś podobnego w życiu nie widziałem! — rzekł
Arbellez.
— Z pewnością złamie kark — wtrącił któryś z vaque-rów.
— Co też mówisz! Już zwyciężył!
— A tak się bałam — wyznała Emma. — Ale teraz wierzę, że
niebezpieczeństwo minęło. Prawda, ojcze?
— Możesz być zupełnie spokojna. Kto tak siedzi w siodle i taką ma
siłę, ten już nie da się zrzucić! Miałem wrażenie, że to diabeł walczy
przeciw diabłu. Sam Itintika nie pojechałby lepiej.
Wtedy zbliżył się Bawole Czoło i powiedział:
— Tak jest, sam Itinti-ka nie pojechałby lepiej, choćby dlatego, że
właśnie nim jest Unger!
— Co takiego? Więc to on jest Piorunowym Grotem?
— Tak. Zapytajcie wodza Apaczów.
Arbellez obrzucił Indianina pytającym spojrzeniem.
— To prawda — potwierdził Apacz.
— No, gdybym o tym wiedział, nie bałbym się tak o niego — rzekł
don Pedro.

— Miałem wrażenie, że ja sam dosiadam tej bestii.

W oczach Emmy zapłonęły ogniki szczęścia.
Wszyscy czekali w skupieniu. Po upływie jakiegoś kwadransa Unger
wrócił. Koń szedł potulnie, jeździec siedział w siodle jak gdyby nic
się nie stało.
Emma podeszła do nich.
— Dziękuję, senior!

Inny zdziwiłby się może i spytał za co, on jednak zrozumiał i
uśmiechnął się tylko.
— No, senior Arbellez — zwrócił się do starca — czy istotnie nie
m

ożna było sobie poradzić bez Itinti-ki?

— Oczywiście, że nie można było! Przecież pan nim jest.
— A więc wydała się tajemnica! — rzekł Unger wesoło.
— I skończyło się incognito Księcia Sawanny! — dodała Emma.
Otaczający ich wydawali okrzyki uznania, aon poprosił o ciszę i
powiedział:
— Czy mogę jechać razem z panem, don Pedro?
— A koń nie zanadto wyczerpany?
— Nie.
— A więc dobrze.
Jechali przez pastwiska, na których pasły się setki koni, wołów;
owiec i kóz. Kiedy przybyli przed dom, Unger i uwiązał swego
p

oskromionego konia przy płocie.

Indianka Karia idąc do siebie, mijała drzwi pokoju hrabiego, gdy te
nagle otworzyły się i stanął w nich Alfonso.
— Karia, czy będę mógł dziś pomówić z tobą?
— Kiedy? — zapytała.
— Dwie godziny przed północą.
— Gdzie?
— Na dole, przy drzewach oliwnych, nad strumieniem.
— Dobrze, przyjdę!
O dziesiątej hrabia zjawił się w oznaczonym miejscu. Po chwili
nadeszła Karia. Była bardziej milcząca niż zazwyczaj.
— Co się stało, Karia? Czy mnie już nie kochasz?
— Ależ kocham cię, choć właściwie nie powinnam! Czy nie cieszysz
się wcale, że zostałam uratowana? — Ach, cóż znowu?
— Dlaczego w takim razie obraziłeś moich wybawców?
— Miejsce ich na pastwiskach, na preriach, nie tutaj! Indianka
odezwała się na to z wymówką i żalem
w głosie:
— Nie jesteś szlachetny, don Alfonso.
— Nienawidzę tylko wszystkiego, co wstrętne!
— Czy Piorunowy Grot jest wstrętny?

— Piorunowy Grot? Ten wspaniały jeździec i myśliwy? Przecież nie
widziałem go nigdy w życiu.
— Ależ owszem! Piorunowy Grot to Unger.
— Do diabła! Teraz rozumiem jego wyzwanie.
— Czy będziesz się z nim bił?
— Ani mi się śni! To przeciwnik niegodny mnie. Indianka w obawie o
życie hrabiego rzekła:
— Może postępujesz słusznie. Byłbyś zgubiony.
Nie jest przyjemnie usłyszeć z ust ukochanej, że innego uważa za
dzielniejszego. Hrabia odpowiedział więc:
— Jesteś w błędzie. Czy widziałaś, jak strzelam, jak się fechtuję?
— Nie.
— W takim razie nie wolno ci oceniać. Rycerz czy hrabia musi być w
tym lepszy od zwykłego westmana! Poznasz mnie dopiero wtedy,
gd

y zostaniesz moją żoną.

— Boję się, że to nigdy nie nastąpi. A tak chciałabym ci wierzyć.
Kocham cię!
— Nie bój się, kochana. Wszystko zależy tylko od ciebie. Pamiętasz
o warunku, który ci postawiłem?
— Twardy i nieubłagany. Żądasz, abym złamała przysięgę, abym
zdradziła swój naród.
—- Przysięga nie powinna cię wiązać, przecież dałaś ją jako
dziecko. Naród twój nie jest już narodem. Jeżeli mnie kochasz, jeżeli
chcesz zostać moją żoną, mój naród powinien stać się twoim.
Przyjechałem, by się przekonać o twojej miłości. Jeżeli tym razem
nie zdecydujesz się, powrócę do Hiszpanii i nigdy się już nie
zobaczymy.
— Jesteś okrutny!
— Nie, jestem tylko ostrożny. Serce bowiem, które nie umie zdobyć
się na ofiarę, nie zna prawdziwej miłości! Karia rzuciła mu się na
szyj

ę.

— Kocham cię ponad życie, wierz mi!
— Daj mi dowód! Potrzebujemy skarbów z groty królewskiej, aby dać
ojczyźnie nowego władcę. Pierwszym jego czynem będzie
podniesienie ciebie do stanu szlacheckiego, byś mogła zostać
hrabiną de Rodriganda.

— Wierzę ci. Nigdy nie powiesz memu bratu, że to ja zdradziłam
tajemnicę skarbu?
— Nigdy! Nie dowie się nawet, kto wziął skarb. Alfonso czuł, że
Indianka zaczyna ulegać. Przepełniała
go radość. Udając miłość, aby wydrzeć tajemnicę, byłby przyrzekł
Karii wszystko, byle

zmusić ją do mówienia.

— Dobrze więc. Dowiesz się, gdzie jest królewski skarb, ale pod
warunkiem, że zdradzę ci to dopiero w dniu naszych zaręczyn.
— To niemożliwe — z trudem ukrywał niezadowolenie. —
Szlachectwo możesz otrzymać po ujawnieniu skarbu, wcześniej
według ustaw naszego kraju nie mogą nastąpić nasze zaręczyny.
— Dlaczego?
Objął ją ramieniem i ucałował.
— Jesteś wprawdzie córką książęcą, ale według praw hiszpańskich
nie wystarczy to do szlachectwa. Sercu memu jesteś droga i godna
herbu, ale. świat inaczej na to patrzy. Więc mi nie chcesz zaufać,
najdroższa?
— Dobrze, dowiesz się o wszystkim! Ale na jeden mój warunek
musisz się zgodzić. Daj mi pismo, w którym przyrzekniesz, że po
wyjawieniu tajemnicy skarbu pojmiesz mnie za żonę.
Warunek ten był hrabiemu bardzo nie na rękę, ale czy warto teraz,
gdy cel tak bliski, odmawiać takiej drobnostki? Dlatego odrzekł
szybko:
— Ależ oczywiście, moja droga. Więc powiedz, gdzie są skarby?
— Najpierw pismo, Alfonso!
— Dobrze! Przygotuję je na jutro, na południe.
— I zaopatrzysz swoją pieczęcią?
— Tak.
— W takim razie wieczorem powiem ci, w którym miejscu skarb jest
ukryty.
— Dlaczego dopiero wieczorem?
— Muszę uważać, aby Emma lub któryś ze służących nie domyślili
się czegoś.
— Więc przyjdziesz do mnie?
— Ja do ciebie? — zapytała z wahaniem.
— Czy się lękasz?
— Nie! Przyjdę.

Jeszcze raz ucałował dziewczynę, choć nie miał na to najmniejszej
ochoty. Był wprawdzie, jak to się mówi, wielkiego serca, ale nie
pociągały go Indianki.
Podczas gdy Alfonso rozmawiał z Karią w gaju oliwnym, Unger
odprowadzał wodza Tecalta w kierunku prerii. Pożegnawszy się z
nim, nie miał jeszcze ochoty wracać do domu. Spragniony ciszy,
wszedł do ogrodu i usiadł u stóp fontanny, przyglądając się
migotliwej wodzie.
Po chwili usłyszał kroki. Przed fontanną stanęła kobieca postać.
Poznał Emmę.
— Jeżeli przeszkadzam, zaraz odejdę — powiedział.
— Myślałam, że pan już śpi — odparła.
— W pokoju jest mi za ciasno, za duszno. Trzeba się długo
przyzwyczajać, by zasnąć w zamkniętym pomieszczeniu.
— I ja odczuwam to samo, dlatego też przyszłam tutaj.
— Niech więc pani do woli rozkoszuje się wonią ogrodu. Dobranoc,
seniorita!
Chciał odejść, ale ujęła go za rękę i zatrzymała:
— Niechże pan zostanie. Bóg dał nam dosyć powietrza, zapachów i
gwiazd, abyśmy oboje mogli z nich korzystać. Nie przeszkadza mi
pan.
Usłuchał i usiadł obok.
Wódz Miksteków, Bawole Czoło, leżał przy ogrodowym parkanie.
Patrzył w gwiazdy, myślał o wiecznych światach, w których krążą
setki słońc, czczonych niegdyś przez jego królewskich przodków.
Zatopiony w marzeniach, miał jednak ucho wyczulone na każdy
szmer. Po chwili usłyszał w ogrodzie ciche kroki, rozmowę
prowadzoną przytłumionym głosem. Wiedział, że Rodriganda widuje
się z Karią, wiedział, że Hiszpan nie jest jej obojętny. Obudziła się w
nim niechęć do hrabiego. Od godziny nie ma w domu ani Karii, ani
Rodrigandy. Czyżby mieli schadzkę w ogrodzie? Musi to sprawdzić
dla dobra jej i swego!
Podniósł się bezszelestnie i ze zwinnością pantery przesadził płot. W
ogrodzie położył się na ziemi i czołgał tak cicho, że nawet Unger nic
nie słyszał. W końcu dotarł w okolicę fontanny, tak że mógł rozumieć
każde słowo.

— Powinnam właściwie gniewać się na pana — mówiła Emma. —
Tak się niepokoiłam z pańskiego powodu!
— Zupełnie niepotrzebnie. Nie takie konie zdarzało mi się ujarzmiać.
Zresztą czarny diabeł uspokoił się całkowicie, może go dosiąść
nawet kobieta.
— Jeden plus miała ta walka, wyjawiła pańskie incognito.
— Właśnie dlatego, że często uważano mnie za zwykłego,
przeciętnego myśliwego, nieraz udawało mi się osiągnąć wielkie
korzyści.
— Ale mnie chyba mógł senior zdradzić, kim jest. Znam przecież o
wiele większą pańską tajemnicę.
— Ach, być może nigdy nie poznam tajemnicy królewskiego skarbu,
jakkolwiek mam wrażenie, że jestem bardzo blisko niego.
— Z czego pan to wnosi?
— Z rysunku gór, z biegu wód. Okolica, przez którą jechaliśmy
bezpośrednio przed przybyciem tutaj, zgadza się z fragmentem
mojej mapy.
— A więc ma pan punkt oparcia. Można szukać!
— Waham się. Mam wątpliwości, czy przysługuje mi prawo.
— Ależ co znowu! Nie przeceniam wartości złota, lecz posiadanie
jego daje podobno coś, za czym tysiące tęsknią nadaremnie. Trzeba
szukać, koniecznie.
— Tak, moc złota jest jednak olbrzymia... W ojczyźnie mam
niezamożnego brata, uszczęśliwiłbym go nim. Ale kto ma prawo do
skarbu? Chyba tylko potomkowie tych, którzy go ukryli.
— Nie wie pan, od kogo pochodzi mapa?
— Od pewnego Indianina, jak już pani mówiłem. Był ranny, umarł,
zanim zdążył objaśnić mi cokolwiek.
— Nie ma na mapie żadnej nazwy, jakiegoś znaku
rozpoznawczego?
— Nie. W jednym rogu znajduje się znak, którego nie
rozumiem. Tak, będę szukał. Ale jeżeli znajdę skarb, postaram się
go oddać tym, do których należy według prawa. Jeśli ich nie znajdę,
wtedy zobaczymy.
— Jest pan człowiekiem honoru.
— Nienawidzę wszystkiego, co nieuczciwe.
— A więc pański brat jest biedny?

— Tak. Żegluje po morzach, żyje z pracy rąk. A ja mam maleńką
tylko sumkę, którą udało mi się zdobyć w czasie moich licznych
przygód.
— Ma pan więcej, o wiele więcej. Piorunowy Grot ma inne skarby...
— Tak, bywają inne. Bywają takie, dla których zdobycia
nieustraszony Itinti-

ka oddałby wszystko, wszystko!

— Cóż to za skarb?
— Czy można go nazwać? — zapytał cicho. W głosie jego zadrgała
nuta niepokoju, która nie uszła uwagi Emmy.
— Słucham — powiedziała.
— To pani, seniorita, tylko pani! — wyszeptał, biorąc ją za rękę. —
Czy wierzy mi pani?
— Tak, wierzę — odpowiedziała prosto, serdecznie i szczerze. — I
dla mnie uczucia są więcej warte niż wszystkie bogactwa świata! I ja
mam taki skarb.
Przeczuwając radosną prawdę, zapytał:
— Jaki to skarb, seniorita?
— Pan nim jest. Ty nim jesteś, Antonio!
Po tych słowach objęła go ramieniem, położyła głowę na jego piersi.
— Czy to prawda? Czy to możliwe?
— Tak. Podziwiałam cię od chwili, gdy przeciąłeś więzy, którymi
byłam skrępowana, pokochałam od chwili, gdy spojrzałam w twe
dobre oczy. Jestem twoja, ty mój, mocny, dobry, kochany Antonio,
chcę żyć tylko dla ciebie!
Unger wyszeptał:
— Boże, wielki Boże! Za wiele szczęścia dla biednego myśliwego!
Usta i

ch złączyły się w długim pocałunku. Nie słyszeli oczywiście, jak

Bawole Czoło doczołgawszy się do płotu przesadził go z powrotem,
by udać się na spoczynek.
Unger nie zdążył jeszcze wstać rano z posłania, a już gościnny
gospodarz witał go, życząc dobrego dnia.
— Przychodzę, co prawda, z pewną prośbą — rozpoczął don Pedro.
— Spełnię ją, o ile tylko będzie to w mojej mocy.
— Mam nadzieję, że uda się to panu. Podróżując po preriach, nie
jest senior w stanie doglądać swego ekwipunku. A ja mam tu
wszystkiego w na

dmiarze. Czy nie zechciałby więc pan kupić u mnie

nieco bielizny i odzieży?

Unger zrozumiał natychmiast, o co chodzi hacjendero-yvi. Jego
wytarte ubranie myśliwskie istotnie było w opłakanym stanie.
Oceniając delikatność gospodarza, odpowiedział po krótkim
namyśle:
— Owszem, przyjmuję pańską propozycję, ale ceny nie mogą być
wygórowane, bom, szczerze mówiąc, goły jak święty turecki.
— Jakoś się dogadamy. W każdym razie nie musi senior płacić od
razu, mogę poczekać. Chodźmy, wybierze pan coś sobie.
Gdy w god

zinę potem Unger stanął przed lustrem, wydało mu się, że

widzi obcego człowieka. Miał na sobie meksykańskie spodnie
obszyte złotem, lekkie półbuty z olbrzymimi ostrogami, śnieżnobiałą
koszulę, krótką kurtkę przybraną złotem i srebrnymi monetami.
Głowę zdobiło sombrero o szerokich kresach, biodra przewiązywał
szal z najdelikatniejszego chińskiego materiału. Włosy przystrzygł,
brodę starannie podgolił.
Kiedy przyszedł na śniadanie, w jadalni zastał już Emmę.
Zarumieniła się na jego widok. Karia dopiero teraz zwróciła uwagę,
jak wspaniałym mężczyzną jest Unger. Obaj Indianie — Bawole
Czoło i Niedźwiedzie Serce — zachowali się oczywiście tak, jak
gdyby żadnej zmiany nie spostrzegli. Hrabia Alfonso natomiast
szalał ze złości. Nikt nie chciał z nim rozmawiać, a on musiał
słuchać, jak Emma czule gawędziła z Ungerem. Zgrzytał zębami, w
duchu przysięgając myśliwemu zemstę.
Po śniadaniu Emma zatrzymała Ungera i ojca. Gdy zostali we troje,
objęła don Pedra ramieniem i zwróciła się do niego:
— Zastanawialiśmy się wczoraj, jak się odwdzięczyć seniorowi
Ungerowi za jego dobrodziejstwa, prawda?
— Tak — odpowiedział — ale, niestety, nic nam nie przychodziło do
głowy.
— A ja już wiem!
— Mówże, w jaki sposób!
Zbliżyła się do Ungera i pocałowała go.
— Oto nagroda, chyba godna jego.
Łzy radości zabłysły w oczach don Pedra.
— A co na to senior Unger?
Nim zapytany zdołał odpowiedzieć, dziewczyna zawołała:
— Ojcze! Jestem szczęśliwa, on mnie kocha! — Wyznał ci to?

— Tak!
— Kiedy?
— Wczoraj wieczorem. W ogrodzie. Nie pytaj więcej. Czy ci nie
wystarcza, że jestem szczęśliwa?
— I dla mnie to szczęście! Więc naprawdę chce pan zostać synem
starego, skromnego dzierżawcy?
— Z całego serca — odrzekł Unger. — Nie wiem tylko, czy zechce
mnie senior przyjąć, gdyż jestem biedny jak mysz kościelna.
— Za to ja nie jestem biedakiem, więc jakoś damy sobie radę.
Chodźcie tu do mnie, moje dzieci, niechże was uściskam.
W tym momencie gwałtownie otworzyły się drzwi i stanął w nich
hrabia. Zaskoczony, zorientował się jednak szybko w czym rzecz.
— Mam wrażenie, że przeszkadzam! — stwierdził kąśliwie.
— Ależ, broń Boże! Właśnie święcimy zaręczyny Emmy z seniorem
Ungerem.
— Życzę wiele szczęścia! — zasyczał gniewnie i wycofał się
Arbellez zwołał służbę i oświadczył, że dzień dzisiejszy ogłasza
świętem: po południu odbędą się uroczyste zaręczyny jego córki z
Ungerem.
Wkrótce cała hacjenda rozbrzmiewała radosnymi okrzykami
vaquerów i Indian będących w służbie u Arbelleza, szczerze bowiem
byli oddani swym gospodarzom.
Gdy Unger zjawił się na pastwisku, podszedł do niego wódz
Miksteków.
— Jesteś dzielnym człowiekiem! Pokonałeś wroga i zdobyłeś
najpiękniejszą squaw w tym kraju. Niech cię Wakonda błogosławi!
Tego ci życzy twój brat.
— Tak, to niezwykłe szczęście! Chociaż jestem jedynie ubogim
myśliwym, i do mnie się ono uśmiechnęło.
— Mylisz się, nie tylko jesteś szczęśliwcem, ale również bogaczem.
— Ńo tak, bogaczem — zaśmiał się Unger. — Mieszkałem w lesie, a
gwiazdy były mi okryciem.
— Mylisz się. Jesteś bogaczem, bo masz klucz do tajemnicy
królewskiego skarbu.
— Skąd wiesz o tym?
— Wiem. Czy mogę zobaczyć tę mapę?
— Możesz.

— Zaraz?
— Chodź ze mną!
Unger zaprowadził Indianina do swego pokoju. Ledwie Tecalto
spojrzał na jeden z rogów mapy, powiedział:
— Tak, to ta sama! Ma znak Toksertesa, który był ojcem mego ojca.
Musiał opuścić kraj i nigdy już do niego nie wrócił. Czy chcesz
zobaczyć grotę, w której ukryty jest królewski skarb?
— Możesz mnie do niej zaprowadzić?
— Tak!
— Do kogo należy skarb?
— Do mnie i do siostry mojej Karii. My jesteśmy jedynymi potomkami
królów Miksteków. Bądź gotów dziś o północy. Drogę tę można
odbywać tylko nocą. Nikt nie powinien o tym wiedzieć. Tylko tej,
której oddałeś swe serce, możesz zwierzyć tajemnicę. Bo ona
jedyna wie, że poszukujesz skarbu.
— Lecz skąd ty wiesz o tym?
— Słyszałem całą waszą wczorajszą rozmowę, prowadzoną w
ogrodzie. Słyszałem, jak się wahałeś, jak chciałeś zaniechać
poszukiwania skarbu. Jesteś uczciwy, a rzadka to cecha u białych..
Dlatego też dane ci będzie zobaczyć królewski skarb.
W godzinę po obiedzie, gdy wszyscy toczyli jeszcze w jadalni
towarzyską rozmowę, Karia weszła na palcach do pokoju hrabiego.
— Czy pismo gotowe? — zapytała.
— Umiesz czytać?
— Umiem — odpowiedziała wyniośle.
— To czytaj!
Wręczył jej arkusz papieru, na którym było wypisane:
Niniejszym oświadczam, że po otrzymaniu królewskiego skarbu
Miksteków będę się uważał za narzeczonego Karii, wnuczki ich
królów, i jako żonę swoją wezmę ją do ojczystego kraju.

Alfonso, hrabia de Rodriganda y Sevilla.

— Czy dobrze?
— Słowa podobają mi się, ale brak pieczęci.
— A po co ci ona?
— Przyrzekłeś przecież!
— Niechże i tak będzie! Roztopił lak i przyłożył swą pieczęć.
— Jesteś wreszcie zadowolona? Teraz ty dotrzymaj słowa.

— Dotrzymam. Czy znasz górę El Reparo?
— Tak. Leży o cztery godziny stąd w kierunku zachodnim.
— Wygląda jak podłużna, wysoka tama. Płyną z niej do doliny trzy
strumienie. Najważniejszy dla ciebie jest środkowy. Jeżeli wejdziesz
w wodę tego strumienia i tam, gdzie on z góry wypływa, schylisz się
lub padniesz plackiem i poczołgasz naprzód, zobaczysz przed sobą
grotę.
— No, to nie będzie takie trudne!
— Bardzo łatwe.
— Czy światło jest potrzebne?
— Pochodnie znajdziesz przy wejściu do groty, po prawej stronie.
— To wszystko, co miałaś mi powiedzieć? — Wszystko!
— Czy ukryto tam cały skarb?
— Cały.
— Dziękuję ci, moja droga! Jesteś moją narzeczoną i wkrótce cię
poślubię. Teraz jednak już idź! Mógłby nas ktoś zobaczyć.
Karia odeszła. Było jej bardzo ciężko na duszy. Nie rozweseliło jej
nawet przyjęcie zaręczynowe Emmy. Kiedy wszyscy się radowali,
ona

z trudnością hamowała łzy. Hrabia pozostał w swoich pokojach,

w jadalni się nie pojawił. Ledwo przyjęcie się rozpoczęło, przybył do
niego konny posłaniec. Przywiózł mu list z Meksyku. Wuj pisał:
Drogi bratanku!
Otrzymałem od twego ojca list, który nadszedł w osiem dni po twoim
odjeździe. Musisz wracać do Hiszpanii, na zamek rodowy
Rodrigandów. Zanim jednak przybędziesz, umrze stary Fernando.
Przybywaj! Kapitan Landola przyjeżdża do Veracruz.

Twój wuj Pablo Cortejo.

Po przeczytaniu listu hrabia zaczął rnówić sam do siebie, wodząc
wokoło błędnym wzrokiem:
— Niech się dzieje, co chce, niech to będzie zbrodnia! Ale za jej
cenę włożę na czoło koronę hrabiowską! Przywiozę z sobą
bogactwa, które zaćmią skarby wszystkich cesarzy i królów.

SKARB MIKSTEKÓW
Uroczysto

ści zaręczynowe przeszły pogodnie, tym bardziej że hrabia

nie pokazał się nawet na chwilę. Dwaj lokaje pakowali przez całe
popołudnie jego rzeczy. Po kolacji Alfonso zawiadomił Arbelleza, że

nocą opuszcza hacjendę. Don Pedro nie zapytał o przyczynę
wyjazdu

, nie starał się też hrabiego zatrzymać. Wychodząc z domu,

Alfonso spotkał Karię wracającą z ogrodu.
— Przed chwilą zawiadomiłem Arbelleza — powiedział obcesowo —
że odjeżdżam.
— Dokąd?
— Do stolicy.
— A skarb?
— Służba moja czeka z mułami. Zabiorę go po drodze, jeżeli nie w
całości, to przynajmniej częściowo. Potem jedziemy wprost do
Meksyku.
— Kiedy wrócisz?
— Nie wiem.
— Czy zabierzesz mnie stąd?
— Tak, kiedy tylko spełnią się plany, o których ci mówiłem.
Indiance wydało się, że w głosie hrabiego brzmi ironia, powiedziała
więc zdecydowanym tonem:
— Jeżeli nie wrócisz, odszukam cię w Meksyku!
— O, to sobie wypraszam! Twoje miejsce w hacjendzie. Tu masz na
mnie czekać!
— Jak ty do mnie mówisz? Nie uwierzyłabym nigdy, że hrabia de
Rodriganda tak może traktować swą przyszłą małżonkę.
— Jeżeli nie będziesz zachowywała się właściwie, nie będę cię mógł
wprowadzić do swojej rodziny.
Popatrzyła na niego z przerażeniem i wyjąkała:
— Wiem teraz wszystko, oszukałeś mnie! Chciałeś tylko wyłudzić
tajemnicę skarbu!
— Rodriganda nie oszukuje nigdy, może tylko wyprowadzić w pole!
Skarb należy do mnie i jeżeli nie będziesz posłuszna, nie dotrzymam
obietnicy małżeństwa.
— Kłamco, oszuście! — krzyknęła Karia. — Jeszcze mnie
popamiętasz!
Hrabia przeląkł się tych słów. W korytarzu słychać było jakieś kroki.
Opadła go nagła, nieopisana trwoga i szybko wybiegł z domu. Karia
chwiejąc się, weszła do sieni i zemdlona padła w objęcia Arbelleza.

Arbellez zwołał wszystkich domowników. Brakowało tylko Ungera i
Bawolego Czoła, lecz nikt w pierwszej chwili nie zauważył ich
nieobecności.
Emma klęczała przy zemdlonej. Po chwili Karia otworzyła oczy i
podniosła się.
— Kto pójdzie ze mną — zapytała — by schwytać i zabić hrabiego,
tego kłamcę i zdrajcę!? Ten łotr chce zrabować skarby królewskie.
Pojechał po nie na górę El Reparo!
— O nieba! — zawołała Emma. — Przecież Unger i Tecalto
pojechali tam również! Nie powinnam tego mówić, ale muszę...
— To straszne! Hrabia zabije Ungera i mego brata! Don Pedro,
trzeba zatrąbić na trwogę. Niech przybędą tu wszyscy vaquerzy i
cibolerzy!
Wśród ogólnego zamieszania tylko wódz Apaczów zachował spokój.
Jego oczy z upodobaniem spoglądały na Karię, która teraz, w
gniewie i podnieceniu, okazała się prawdziwą Indianką. W końcu
zapytał:
— Kto wie, gdzie leży grota?
— Ja! — powiedziała Karia. — Zaprowadzę was!
— Czy można tam dotrzeć konno?
— Tak.
Apacz zwrócił się do Arbelleza:
— Zabieram tę dziewczynę i jednego vaquera. Będzie nas troje
przeciw trzem wrogom.
— Jadę z wami! — zawołał Arbellez.
— Nie! — odpowiedział Apacz. — A kto będzie strzegł domu? Jeden
vaquero wystarczy, reszta zostanie w hacjendzie.
Don Pedro wyszedł, a po chwili zjawił się jeden z vaquerów. Karia
wskoczyła na konia, po czym wszyscy troje ruszyli w drogę.
Kilka godzin wcześniej Bawole Czoło wszedł do pokoju Ungera.
— Czyś gotów?
— Tak.
— Więc chodźmy! Unger wziął broń i wyszli.
Przed domem stały trzy konie. Dwa okulbaczone dla jeźdźców, trzeci
juczny.
— Po co ten trzeci koń? — zapytał Unger.

— Powiedziałem już, że nie jesteś ubogi. Nie chciałeś zrabować
skarbu królewskiego, dlatego będziesz mógł zabrać z niego tyle, ile
jeden koń potrafi udźwignąć.
— Co znowu! — zaprotestował Antonie
— Nie zastanawiaj się teraz nad tym, tylko na koń i w drogę!
Miksteka dosiadł wierzchowca, ujął jucznego za cugle i ruszył
przodem. Traper za nim. Noc była niezwykle ciemna. Indianin znał
drogę, a i półdzikie konie meksykańskie widzą w nocy doskonale.
Jechali jednak dosyć wolno, gdyż droga wiodła wśród gór.
Bawole Czoło milczał jak zaklęty. Słychać było tylko miarowe kroki i
parskanie koni. Tak upłynęło kilka godzin. Wreszcie przybyli do
jakiegoś strumienia i ruszyli jego korytem. Po chwili wyrosła przed
nimi ogromna góra. Indianin zsiadł z konia.
— Zaczekamy tutaj, aż dzień nastanie — powiedział.
Unger również zeskoczył z konia, puścił go wolno i usiadł obok
towarzysza na kamieniu.
— Czy jesteśmy w pobliżu groty?
— Tak. Tam gdzie ten strumień wypływa z góry, trzeba wejść do
wody, schylić się, paść na ziemię, przeczołgać przez otwór i wtedy
znajdziemy się w grocie, o której nikt nie wie oprócz Karii i mnie.
— Czy na Karię można liczyć?
— Ona milczy!
Unger przypomniał sobie rozmowę z Emmą i zauważył:
— Ale jest ktoś, kto chce od niej wydobyć tajemnicę skarbu. To
hrabia Alfonso.
— Uff!
— Jesteś moim przyjacielem i dlatego mogę ci powiedzieć, że ona
go kocha.
— Wiem o tym.
— A jeżeli wyjawiła hrabiemu tajemnicę?
— To jest tu jeszcze Bawole Czoło! Alfonso nie dostanie nic ze
skarbu!
— Czy skarb jest wielki?
— Zobaczysz. W każdym razie mogę ci powiedzieć, że złoto całego
Meksyku

niewarte jest jego dziesiątej części. Był jeden biały, który

widział skarb...
— Zabiliście go?

— Nie! Nie trzeba było zabijać, bo oszalał, oszalał z zachwytu i
chciwości. Białym szkodzi widok takiego bogactwa, tylko Indianie
mają odpowiednią wytrwałość ducha i zmysłów.
— A mnie chcesz go pokazać?
— Nie! Pokażę ci tylko jego część. Kocham cię i nie chcę, byś i ty
oszalał. Daj mi rękę, chcę zbadać twój puls.
Indianin ujął rękę białego, namacał puls, po czym rzekł:
— Tak, tyś niezwykle silny. Duch złotą jeszcze cię nie ogarnął, ale
tam, w pieczarze, krew twoja pulsować będzie bardzo prędko.
Zamilkli. Ungerowi dziwnie jakoś zrobiło się na duszy, jak nigdy
dotąd. Tymczasem zaczęło świtać. Pierwsze błyski słońca
rozpraszały mrok, można już było rozróżnić poszczególne
przedmioty.
Unger ujrzał górę El Reparo ze stokami pokrytymi dąbrową. U stóp
jej płynął strumień szeroki na metr, głęboki na jakieś półtora.
— Więc tu jest wejście? — zapytał.
— Tak. Ale nie wchodźmy jeszcze! Trzeba ukryć konie. Musimy być
ostrożni.
U

kryli konie w zaroślach. Potem wrócili, zatarłszy ślady zwyczajem

indiańskim. Zatrzymali się przed skałą, z której wypływał potok.
— Chodźmy — rzekł Bawole Czoło, wchodząc do wody.
Jakiś czas posuwali się w górę, aż weszli do ciemnej groty.
Powietrze było w niej suche; mimo że w dole płynął strumień.
— Podaj mi rękę — polecił Indianin — pomogę ci wydostać się z
wody. Serce masz mocne! A teraz zapalę pochodnię.
Odszedł parę kroków. Po chwili Unger zobaczył blade, fosforyzujące
światło i usłyszał coś w rodzaju syku, po czym zapłonęła pochodnia.
Ale cóż to się stało? To nie jedna zabłysła pochodnia, lecz tysiące.
Wydało się Ungerowi, że stoi pośrodku olbrzymiego, jaskrawo
błyszczącego słońca, a wśród tych niezliczonych blasków i
oślepiających lśnień rozległ się głos Indianina:
— Oto grota królewskich skarbów! Bądź silny, panuj mocno nad
swoją duszą!
Wzrok Ungera z trudnością przyzwyczajał się do wspaniałego
blasku. Grota tworzyła bardzo wysoki czworokąt
o krawędzi długiej na sześćdziesiąt kroków. Aż po sklepienie
wypełniona była kosztownościami lśniącymi tysiącami barw. Były

tam święte posągi, wysadzane najcudowniejszymi klejnotami, a
wśród nich postacie boga powietrza Quetzalcoatla, stwórcy
Teskatlipoka, boga wojny uitzilopochtli i jego małżonki Teoyaniki,
boga wojny Chalchiutlicue, boga ognia lxkozauhki i boga wina
Cenzoutotochtina. Pod ścianami stały setki posągów bogów
domowych z najszlachetniejszych metali albo z toczonego kryształu.
Całe rzędy pancerzy bojowych, ze złota, naczynia złote i srebrne,
naszyjnik

i z diamentów, szmaragdów, rubinów i innych

drogocennych kamieni, noże ofiarne o wspaniałych rękojeściach,
skóry zwierząt oprawne w złote ramy. Pośrodku sklepienia wisiało
coś w rodzaju świecznika: była to korona królewska w kształcie
czapki, złota, wysadzana diamentami. Dalej leżały całe wory pełne
sztab złota i złotego proszku, stały skrzynie naładowane nuggetami,
niejednokrotnie wielkości kurzego jaja. Obok piętrzyły się stosy
srebra. Stoły uginały się pod miniaturami świątyń meksykańskich
Cholula
i Teot

ihuakan, na ziemi zaś i po kątach błyszczało od wspaniałych

mozaik ze złota, srebra, drogocennych kamieni i pereł.
. Widok ten wprost oszołomił Ungera. Miał wrażenie, że jest księciem
z baśni tysiąca i jednej nocy. Na próżno skupiał całą siłę woli, aby
nie

stracić równowagi; krew tętniła mu w skroniach, wszystko mieniło

się w oczach. Był jak we śnie. Teraz już wiedział, że widok takiego
bogactwa może obudzić pożądanie, które nie cofnie się nawet przed
zbrodnią.
— To skarb królewski! — powtórzył Indianin. — Należy tylko do mnie
i Karii, ostatnich potomków Miksteków!
— Jesteś bogatszy niż wielu książąt!
— Mylisz się. Jestem biedniejszy od ciebie i innych. Jestem
wnukiem władcy, którego panowanie bezpowrotnie minęło, którego
państwo leży w gruzach. Gdzież są nasi wojownicy, którzy nosili te
zbroje? Gdzie domy, w których żyliśmy w spokoju? Biali zniszczyli je
doszczętnie. I oto my, wnukowie najpotężniejszych, musimy tułać się
po lasach i preriach, musimy trudnić się polowaniem na bawoły.
Przyszli biali, kłamali i oszukiwali, mordowali i popełniali zbrodnię za
zbrodnią w moim narodzie — wszystko dla tych skarbów! Zwyciężyli,
lecz kraj opustoszał. Ziemi woleliśmy oddać skarby niż mordercom!
Tyś inny niż oni wszyscy, serce twe czyste i szlachetne. Uratowałeś

moją siostrę, jesteś mi bratem, dostaniesz tyle skarbów, ile koń
potrafi udźwignąć! Wybieraj spośród ziaren złotych, których widzisz
całe wory, spośród łańcuchów, pierścieni i kosztowności. Wybieraj!
Ale tylko z tych skarbów, wszystkie inne są święte i niechaj nigdy nie
padnie na nie blask słońca, widziały bowiem upadek Miksteków!
Unger dostał zawrotu głowy.
— Ależ ty darujesz mi setki tysięcy dolarów!
— Nie, to warte miliony!
— Nie mogę tego przyjąć!
— Dlaczego? Przecież to dar przyjaciela. — Nie chcę ciebie
okrad

ać.

Indianin wyniośle pokręcił głową.
— To nie rabunek i żadna z mojej strony ofiara. To przecież tylko
część skarbów, jakie kryje El Reparo. Są tu inne jeszcze groty, o
których nie wie nawet siostra moja Karia. Tylko ja jeden je znam i z
moją śmiercią zejdzie do grobu ich tajemnica. Odchodzę teraz, by do
nich zajrzeć. Przyjrzyj się skarbom i odłóż te, które zechcesz wziąć.
Gdy wrócę, załadujemy wszystko na konia i powrócimy do hacjendy,
Po tych słowach umocował pochodnię w ziemi i oddalił się.
Unger został sam wśród niezmierzonych skarbów. Jak bezgraniczne
zaufanie miał do niego ten Indianin! Mógłby go przecież zabić. Ale
nawet przez moment myśl ta nie powstała w jego głowie. Miał
przecież dosyć tego, co mu ofiarował Tecalto.
Tymczasem hrabia Alfonso był w drodze wraz ze swą służbą. Strach
przed skutkami nieostrożności pędził go naprzód. Był wprawdzie
bratankiem hrabiego Fernanda, właściciela hacjendy, ale czymże to
było tutaj, wśród Indian? 0 jednym tylko myślał: zabrać skarb i
uciekać z Meksyku!
Alfonso zn

ał dobrze górę wskazaną przez Karię, ale nie ten jej stok,

przy którym należało szukać groty. Tylko z grubsza orientował się,
jak jechać. Dlatego też wyprawa posuwała się bardzo powoli.
Nareszcie ze świtem dotarli do podnóża góry. Przekroczyli pierwszy
str

umień, przy drugim hrabia polecił, by się zatrzymano. Nie chciał

zabierać służby do podziemia.
— Zaczekajcie tutaj! — powiedział.
— Jak to, hrabia nas opuszcza?
— Na krótką chwilę.

Oddalił się konno w kierunku drugiego strumienia. Tu zsiadł z
wierzchowca i

przywiązawszy go do drzewa, badał teren. Po chwili

wszedł do lodowatej wody, schylił się i zaczął pełznąć na
czworakach. Jeszcze nie doszedł do miejsca, w którym zaczynała
się grota, gdy nagle zobaczył snop światła. Cóż to może być? —
pomyślał. Skąd to światło pochodzi? Czy promienie słońca przebijają
się poprzez szczeliny?
Wszystko przemawiało za tym, że blask, który ujrzał, szedł od
pochodni, lecz hrabia nie cofnął się, pełzł dalej. Nagle uderzyły go w
oczy złote i diamentowe błyskawice. Przeraził się, skoczył na równe
nogi. Był w środku groty. Drżał na całym ciele, potęga bogactwa
zapanowała nad nim. Omal nie zaczął krzyczeć z radości, lecz
opamiętał się. Wtem zamarł z przerażenia: o pięć kroków przed nim
ktoś klęczał, przeglądając skarby. To Unger!
Czy jest tu sam, czy też z kimś jeszcze? — myślał intensywnie
hrabia. Szybko zlustrował grotę. Nic nie zabierze ze skarbu.
Zemszczę się teraz na nim! Zabiję go jak psa! — przebiegło mu
przez myśl niczym błyskawica. Tuż obok stała maczuga wojenna,
wyciosana z mocnego drzewa, nabita ostro szlifowanymi
kryształami. Chwycił ją za rękojeść, ozdobioną szlachetnymi
kamieniami, i stanął za plecami Ungera, który z zachwytem ważył w
rękach przecudnie wykuty łańcuch.
— To cud! — szeptał Unger. — Wystarczą rubiny tego łańcucha, aby
przemienić mnie w bogacza!
W tej samej chwili dostał w głowę cios tak potężny, że zwalił się na
ziemię, wypuszczając z ręki kosztowny łańcuch.
Hrabia wydał okrzyk, triumfu.
— Zwyciężyłem! Wszystko, wszystko należy do mnie! Opanowała go
radość granicząca z szaleństwem. Zaczął klaskać w dłonie, biegać
po grocie, skakać.
Nagle stanął jak wryty. Miał przez chwilę wrażenie, że widzi upiora.
Ktoś patrzył na niego szeroko otwartymi oczami. Nie, to nie zjawa, to
Bawole Czoło!
Dwoma susami skoczył Miksteka do hrabiego i chwycił go za gardło.
— Psie przeklęty, co tu robisz?
Alfonso nie mógł wydobyć głosu. Czuł, że nadeszła ostatnia godzina.
Przejęło go straszliwe zimno, dygotał jak w febrze.

— Zabiłeś go?! — krzyknął Bawole Czoło, wskazując na Ungera i
p

orzuconą maczugę.

— Tak, zabiłem! — jęknął hrabia w najwyższym przerażeniu.
— Dlaczego?
— Wszystkiemu winne te skarby! — wymamrotał.
— Byłeś jego wrogiem! Już dawno życzyłeś mu śmierci. Biada ci, po
trzykroć biada!
Indianin schylił się nad Ungerem, hrabia stał nieruchomo. Mógł
chwycić za maczugę i przynajmniej spróbować walki, nie miał jednak
siły, był zaskoczony i rozbity.
— Nie żyje — powiedział Bawole Czoło, prostując się. — Odbędę
sąd nad tobą, zgotuję ci śmierć, jakiej nikt jeszcze nie miał. Jesteś
mor

dercą najdzielniejszego człowieka. Śmierć twa będzie

tysiąckrotna.
Alfonso trząsł się jak osika na wietrze.
— Ty podły, mizerny robaku! — Miksteka patrzył na niego z
pogardą. — Kto zdradził ci drogę do groty?
Hrabia milczał. Zdawało mu się, że jest na sądzie ostatecznym.
— Odpowiadaj! — krzyknął Indianin.
— Karia — wyszeptał.
— Karia? Moja siostra?
— Tak.
— Mówisz prawdę czy łżesz? — oczy Miksteki błyszczały
niesamowicie.

— Może w ten sposób chcesz uniknąć kary?

— Mówię prawdę.
— Musiałeś użyć czarodziejskich sztuczek, by wyrwać jej tajemnicę
El Reparo. Udawałeś przed nią miłość? Hrabia milczał.
— Mów! Tylko prawda może ci jeszcze pomóc. Czy wiesz, jaką
śmierć ci zgotuję? Tam w górach leży niewielka sadzawka, w niej
pływa dziesięć świętych krokodyli. W ich brzuchach zginęło już wielu
zbrodniarzy. Mają one przeszło sto lat, od dawna zaś nic nie jadły.
Zawlokę cię na górę, powieszę na drzewie, krokodyle będą się
starały ściągnąć cię z niego. Będą wprost się biły o ciebie, będziesz
wdychiwał smród tych bestii, będziesz wisiał tak nad nimi dnie i
noce. Spali cię słońce, wyschniesz z głodu i pragnienia, a dopiero
gdy zgnije twój trup, spadniesz z drzewa i pożrą cię aligatory. A więc

— powtórzył — tylko zupełna szczerość może jeszcze twój los
złagodzić. Mów! Zapewniałeś moją siostrę, że ją kochasz?
— Tak.
— Lecz nie kochasz jej?
— Nie — hrabia nie miał odwagi skłamać.
— A ona cię kocha? — pytał dalej Miksteka. Alfonso skinął
twierdząco głową.
— Gdzie mieliście tajemne schadzki?
— W gaju oliwnym za hacjendą.
— Czyś obiecał jej małżeństwo?
— Tak.
— Kiedy zdradziła ci tajemnicę? —- Wczoraj wieczorem.
— Czy jesteś tu sam?
— Nie, w towarzystwie dwóch służących.
— Mieli ci pomóc w wyniesieniu skarbów? Zdradziłeś im tajemnicę?
— Nie mają pojęcia, co mieli nosić. Nie wiedzą również, gdzie leży
grota.
— Gdzie są?
— Niedaleko stąd.
— Więc chodźmy do nich. Chwilowo cię nie zwiążę, bo i tak mi nie
uciekniesz. Jesteś marnym robakiem, którego zgniotę jednym
palcem!
Ujął hrabiego za ramię i wyprowadził z groty. Weszli do wody. Niska
jej temperatura oraz świeże powietrze podziałały orzeźwiająco na
Alfonsa. Wstąpiła w niego otucha, zaczął wierzyć, że nie wszystko
jeszcze stracone.
— Gdzie twój koń? — zapytał Indianin.
— Na prawo stąd, przywiązany do dębiny.
— A twoi ludzie?
— Tam, za pagórkiem.
— Chodź do konia!
Kiedy doszli do miejsca, w którym hrabia zostawił wierzchowca.
Bawole Czoło związał Alfonsowi rzemieniem ręce na plecach,
skrępował nogi i zakneblował usta. Hrabia nie opierał się.
Odebrawszy mu broń, wódz Miksteków poczołgał się cicho za
pagórek, gdzie słudzy czekali na swego pana. Obaj siedzieli na
ziemi i żywo rozprawiali.

Są za blisko skarbu. Muszą umrzeć — pomyślał Indianin. Z zimną
krwią zdjął strzelbę, zabraną przed chwilą hrabiemu, i wycelował.
Jeden, drugi strzał z dwururki i obaj słudzy legli trafieni w skroń.
Bawole Czoło podszedł do nich i przekonawszy się, że nie żyją,
wrócił do jeńca.

SADZAWKA KROKODYLI
Tymczasem Apacz wraz z Karią i vaquerem zbliżali się również do
El Reparo. Jechali dłużej niż zakładali, Indianka bowiem zbłądziła
wśród nocy.
— Oto strumień — rzekła Karia do Niedźwiedziego Serca. — Już
niedaleko do groty.
Apacz szukał czegoś na ziemi.
— Uff! — powiedział, wskazując na ślady. — Hrabia jechał tędy ze
swoimi ludźmi. Musimy być ostrożni.
Ruszyli dalej. W

ódz nagle zatrzymał się, ujrzawszy muły pasące się

spokojnie w krzakach. Zeskoczył z konia. Dając znak ręką, by
czekano na niego, znikł w zaroślach. Po chwili krzyknął. Karia i
vaquero już byli przy nim. Na ziemi leżały ciała zabitych służących.
— To służba hrabiego! — zawołała Karia. — Kto zabił tych ludzi?
Apacz szczegółowo badał ziemię. Przeszukał też sąsiednie krzaki.
— Tecalto — powiedział.
Dosiadł konia i ruszył przodem. Karia i vaquero za nim. Jeszcze nie
dotarli do miejsca, gdzie leżał jeniec, gdy Bawole Czoło stanął przed
nimi. Usłyszał tętent kopyt końskich i skrył się w krzakach.
Rozpoznawszy siostrę i Niedźwiedzie Serce, wyszedł im naprzeciw.
— Tecalto! Gdzie jest Piorunowy Grot? — dociekał Apacz.
— Zabity.
— Kto to zrobił? — spytał głucho Indianin.
— Hrabia Alfonso.
— Gdzie?
— Tego nie mogę powiedzieć — odparł Bawole Czoło, wskazując
wzrokiem pastucha.

— Chodźcie do hrabiego. Pojmałem go.

W oczach Alfonsa, kiedy ich zobaczył, odmalował się jeszcze
większy strach. Lecz ani Karia, ani Niedźwiedzie Serce nie obdarzyli
go nawet pogardliwym spojrzeniem. Miksteka zwrócił się do wodza
Apaczów:

— Niech mój brat pilnuje tego człowieka, dopóki nie wrócę.
Oddalił się, aby zajrzeć do groty. Od razu zauważył, że Unger leży w
innej pozycji niż poprzednio. Pochylił się nad nim. Serce tamtego
biło! Unger oprzytomniał zapewne na chwilę i poruszył się, teraz
jednak znowu leżał zupełnie nieruchomo. Bawole Czoło wyniósł go
ostrożnie z groty i ułożył na trawie przy jeńcu.
Apacz chwycił za strzelbę.
— Jeżeli umrze mój biały brat — rzekł — biada mordercy! Niechaj
dzikie bestie rozszarpią jego ciało, Shosh-in-lit, wódz Apaczów, to
powiedział. Howgh!
Potem przyjrzał się Ungerowi.
— Ma straszną ranę na głowie. Czaszka uszkodzona! Trzeba
sporządzić nosze, żeby przenieść go do hacjendy. Ja tymczasem
poszukam zioła oregano, które leczy każdą ranę, usuwa każdą
gorączkę.
Gdy vaquero oddalił się, aby upleść nosze, a Apacz, by szukać
rośliny, Karia cicho spytała brata:
— Gniewasz się na mnie?
Tecalto nie spojrzał nawet na nią, rzekł tylko:.
— Dobry duch opuścił córkę Miksteków.
— Ale na niedługi czas.
— W tym czasie stało się wiele smutnych rzeczy. Czy kochałaś
hrabiego?
— Tak.
— Czy wierzyłaś, że jest ci wzajemny?
— Tak.
— I wierzysz, że chciał cię uczynić swą małżonką?
— Tak. Mam na to pismo od niego.
— Czy dasz je swemu bratu?
— Weź je! Czy mi przebaczysz?
— Przebaczę, jeżeli będziesz mi we wszystkim posłuszna.
— Będę posłuszna! Cóż mam uczynić?
— O tym dowiesz się później. A teraz siadaj na konia i wracaj do
hacjendy. Powiedz tam

wszystkim Indianom, którzy są dziećmi

Miksteków, by tu przybyli czym prędzej. Powiedz im, że wódz ich
Tecalto tak rozkazał!
— Już jadę.

Dosiadła konia i pomknęła niczym strzała.
Po upływie jakiegoś kwadransa wrócił Niedźwiedzie Serce z ziołami.
Zgniótł je i obłożył nimi głowę przyjaciela.
Vaquero przygotował tymczasem z gałęzi i koców miękkie, wygodne
nosze, które umieszczono na dwóch koniach i złożono na nich
Ungera.
— A co będzie z hrabią? — zapytał vaquero.
— Należy do mnie — odparł Bawole Czoło. — Pojedziesz z
Piorunowym Grotem do hacjendy. Niedźwiedzie Serce zaś zostanie
ze mną.
Vaquero oddalił się z rannym Ungerem. Obaj Indianie milczeli przez
dłuższą chwilę. Wreszcie Bawole Czoło przeciął więzy krępujące
nogi hrabiego. Gdy jeniec wstał, Tecalto przywiązał go rzemieniem
do swego konia. Następnie rzekł do Apacza:
— Niech mój brat jedzie za mną. Dosiedli koni i ruszyli.
Można sobie wyobrazić, jakie męki zaczęły się dla hrabiego, kiedy
musiał biec za koniem. Po jakiejś godzinie wjechali do gęstego
dziewic

zego lasu. Pośrodku jego wznosiły się mury starożytnej

świątyni Azteków. Był to kiedyś gmach w kształcie piramidy,
otoczonej krużgankami i grubym murem. Teraz leżał w gruzach. W
jednym z krużganków utworzyła się sadzawka. Tam zaprowadził
Bawole Czoło swego przyjaciela oraz jeńca.
Sadzawka z biegiem czasu przekształciła się w rodzaj małego
jeziora, nad którym rosły potężne drzewa. Tutaj obaj wodzowie
zeskoczyli z koni. Miksteka usiadł wśród wysokiej trawy i skinął na
Apacza, by zajął miejsce obok. Po dłuższym milczeniu Bawole Czoło
zapytał:
— Czy brat mój kocha człowieka, zwanego Piorunowym Grotem?
— Kocham — odparł Apacz krótko.
— Ten biały chciał go zabić.
— Jest mordercą, mój biały brat może bowiem umrzeć.
— Jaka jest kara dla mordercy?
— Śmierć!
— Niech więc poniesie śmierć!
Znowu nastąpiła długa chwila milczenia, po czym Bawole Czoło
zaczął ponownie:
— Czy brat mój zna naród Miksteków?

— Znam.
— Był najbogatszy w Meksyku.
— Tak, miał ogromne skarby.
— Czy brat mój wie, co się z nimi stało?
— Nie wiem.
— A czy wódz Apaczów zachowa milczenie?
— Usta jego są jak zamknięta studnia.
— Dowie się więc, że Bawole Czoło jest tym, który strzeże skarbu.
— Niechaj mój brat Bawole Czoło zniszczy te skarby. W złocie
mieszka zły duch. Gdyby ziemia była cała ze złota, Niedźwiedzie
Serce wolałby raczej śmierć aniżeli życie.
— Brat mój posiadł mądrość starych wodzów. Ale inni ludzie kochają
złoto. Ten hrabia przybył tutaj, aby zrabować skarb.
— Kto wskazał mu drogę?
— Karia, córka Miksteków.
— Karia? Siostra Bawolego Czoła?
— Tak — ponuro odpowiedział Indianin. — Dusza jej była niewinna,
zaćmiła ją miłość do białego kłamcy. Przyrzekł siostrze Tecalty, że ją
pojmie za żonę, lecz chciał tylko zabrać skarb, a potem Karię
opuścić.
— Hrabia jest oszustem!
— Jaka jest kara dla oszusta?
— Śmierć!
— A jaka dla oszusta, który równocześnie jest mordercą?
— Śmierć podwójna.
— Mój brat dobrze powiedział!
Znów zapanowało milczenie. Obaj Indianie sprawiali wrażenie
surowego, nieubłaganego trybunału, od którego wyroku nie ma
odwołania. Miksteka sam dałby sobie radę z hrabią, lecz wziął z
sobą Apacza, by spełnić zemstę w majestacie prawa. Teraz tworzyli
obaj sąd preriowy, którego bardzo lękają się przestępcy.
Mówili narzeczem Apaczów. Alfonso więc ich nie rozumiał, czuł
jednak instynktownie, że los jego rozstrzyga się w tej chwili. Dygotał
ze strachu na myśl o krokody lach, o których wcześniej mówił
Bawole Czoło.
Miksteka zapytał znowu:
— Czy brat mój wie, gdzie można znaleźć podwójną śmierć?

— Niech mi to powie wódz Miksteków.
— Tam! — Bawole Czoło wskazał na wodę. Apacz nawet nie
spojrzał we wskazanym kierunku.
Spytał tylko, jakby to było zupełnie naturalne:
— Mieszkają tam krokodyle?
— Tak. Zobaczysz je!
Miksteka podszedł do sadzawki, wyciągnął ramiona i zaczął wołać:
— Nikan! Tlatlaka! Chodźcie tu!
Na to wołanie coś poruszyło się w wodzie. Po chwili wypłynęło na
brzeg z dziesięć krokodyli. Były to bestie długości jakichś czterech
metrów. Ciała ich przypominały konary pokryte mułem, głowy
wyglądały potwornie; co chwila otwierały paszcze, pokazując
straszliwe kły. Widać było, ze są głodne.
Hrabia krzyknął z przerażenia.
Obaj Indianie obrzucili go spojrzeniem pełnym największej pogardy.
Czerwonoskóremu bowiem nie drgnie powieka nawet wtedy, gdy
cierpi on najsroższe męki. Wierzy w to, ze ktoś, kto przy palu
męczeńskim wyda choćby najsłabszy jęk boleści, nigdy nie dostanie
się do Wiecznych Ostępów, jak Indianie nazywają niebo. Dlatego już
dzieci przyzwyczaja się, aby bez jęku znosiły ból. Stąd tez niemal
wszyscy czerwonoskórzy pogardzają białymi, którzy bez porównania
gwałtowniej reagują na wszelkiego rodzaju cierpienia.
— Czy widzisz te wspaniałe okazy? — pytał Bawole Czoło. — Żaden
z nich nie liczy mniej niz dziesięć razy dziesięć zim. A tu masz lassa,
które przyniosłem z sobą. Zabrałem je służącym hrabiego.
— Rozumiem mego brata — powiedział Niedźwiedzie Serce.
— Jak sądzisz, czy wysoko może skoczyć krokodyl ponad
powierzchnię wody?
— Tak. Na jeden metr, jeśli ciałem nie dotyka dna jeziora.
— A jeśli dotyka ogonem?
— Wtedy może podskoczyć na podwójną wysokość.
— W takim razie nogi tego człowieka będą na wysokości półtora
metra ponad wodą. Kto wdrapie się na drzewo? Ja czy ty?
— Ja — odpowiedział Apacz.
Po tej rozmowie obydwaj podnieśli się z ziemi, podeszli do hrabiego i
przeciągnąwszy mu lasso podwójnie pod ramionami, związali jego
ręce na plecach. Do lassa, którym Alfonso był przepasany,

umocowano dwa inne. Niedźwiedzie Serce ujął ich końce i zaczął
wspinać się na drzewo.
Hrabia zrozumiał, że zaczyna się taniec śmierci. Kroplisty pot
wystąpił mu na czoło, w oczach zaczęło wirować.
— Litości, litości! — zajęczał.
Obaj sędziowie nie zwracali na te jęki najmniejszej uwagi.
— Litości! Uczynię wszystko, czego zażądacie, tylko nie wieszajcie
mnie nad tymi krokodylami. Błagam!
I na to pozostali głusi. Bawole Czoło ujął hrabiego za ramię i
pociągnął w kierunku drzewa.
— Litości! Dam wam wszystko, hrabstwo całe, wszystkie
posiadłości, całą Rodrigandę. Zrezygnuję ze wszystkiego, co mam,
tylko darujcie mi życie!
Teraz dopiero przemówił wódz Miksteków:
— Czymże jest dla nas Rodriganda, twoje hrabstwo, czym wszystkie
twoje włości!? Widziałeś skarby Miksteków, a jeszcze masz czelność
ofiarowywać mi swą nędzę? Spójrz lepiej na te bestie, które nigdy
dotąd nie jadły jeszcze białego hrabiego. Dopóki starczy ci sił,
będziesz mógł podciągać w górę nogi, by ich nie urwały, lecz gdy
zaczniesz słabnąć, urwą ci je z pewnością i zdechniesz jak pies.
Trup twój zgnije, spadnie do wody i wtedy pożrą go ze smakiem. Oto
jaki będzie koniec białego hrabiego, który w pogardzie swojej chciał
oszukać Indiankę!
— Litości! — skomlał Alfonso śmiertelnie przerażony.
— A ty, czy miałeś litość, gdyś ranił serce Indianki? Zresztą, czy to
jedyny twój występek? Wakonda nie pozwolił, aby człowiek wiedział
wszystko. Nie znam twego życia, ale przysiągłbym, że wiele złego
zrobiłeś. Krokodyle cię pożrą, chociaż tyś nędzniejszy niż te
zwierzęta. Wakonda dał im życie, aby karmiły się padliną, a
człowieka stworzył po to, aby krzewił dobro. Lecz twoja dusza jest
strokroć podlejsza od duszy tych gadów!
Po

tych słowach przyciągnął Alfonsa, który bronił się rozpaczliwie,

tuż nad wodę. Pokonał opór hrabiego związując mu nogi
rzemieniem.
— Litości! Zmiłowania! — jęczał Rodriganda.
Nic to nie pomogło. Bawole Czoło zaniósł go pod drzewo, Apacz
wspiął się tymczasem na nie, trzymając lasso w zębach.

Umocowawszy rzemienie na gałęziach, zaczął za pomocą lassa
podciągać swą ofiarę do góry. Pomagał mu Bawole Czoło. Wszystko
szło wolno, ale sprawnie.
Hrabia jęczał bez przerwy. W pewnej chwili zawołał:
— Puśćcie mnie, puśćcie! Będę wam służył jak ostatni pies, jak
ostatni niewolnik!
— Tylko hrabia ma niewolników, my, wolni Indianie, nie znamy ich!
Widok aligatorów rzeczywiście mógł przerażać. Sadzawka była dla
nich za mała, a przy tym brak było w niej pożywienia. Zaczęły już
pożerać się wzajemnie — jednemu brakowało nogi, drugi zaś miał
wydarty kawał boku. Wietrząc ofiarę, zebrały się wszystkie pod
drzewem.
Machając olbrzymimi ogonami, patrzyły łakomie na hrabiego,
rytmicznie otwierały i zamykały paszcze. Kłapanie to było niezwykle
hałaśliwe; zdawało się, że ktoś uderza o siebie mocnymi deskami..
Alfonso szalał:
— Puśćcie mnie, bestie, łajdaki!
— Mój brat niech ciągnie mocniej! — zawołał Bawole Czoło do
Apacza.
— Bądźcie przeklęci na wieki! — krzyczał Alfonso.
— Wystarczy — rzekł Tecalto, mierząc okiem znawcy odległość
gałęzi od wody i porównując ją z długością lassa. — Mój brat otoczy
gałąź sznurem i zacieśni węzeł!
Apacz wykonał polecenie. Nadeszła decydująca chwila. Hrabia
ryczał już nieludzkim głosem:
— Wyście nie ludzie, a diabły wcielone!
— Nie, właśnie jesteśmy ludźmi, którzy diabłu wymierzają
sprawiedliwość — odpowiedział Bawole Czoło. — Jazda!
Rozległ się przeraźliwy krzyk. Miksteka wypuścił bowiem hrabiego z
rąk, potężnie go pchnąwszy. Hrabia, przywiązany do gałęzi, znalazł
się nad wodą. Kołysał się tam i z powrotem, a ile razy zbliżał się w
tym wahadłowym kołysaniu nad powierzchnię wody, krokodyle
podskakiwały do góry, aby go schwycić.
— Wszystko w porządku — stwierdził Bawole Czoło. Obaj Indianie
stanęli na brzegu i przyglądali się, jak
kołysanie hrabiego coraz bardziej powolniało, aż wreszcie skazaniec
zawisł nieruchomo. Okazało się, że Bawole Czoło świetnie wszystko

wymierzył i przewidział. Hrabia wisiał w ten sposób, że krokodyle
mogły go w każdej chwili chwycić za nogi. Musiał je więc podciągać
do góry, gdy się tylko zbliżała któraś z bestii. Było jasne, że w miarę
wycieńczenia ofiary zwierzęta zaczną ją pożerać kawałkami. Wiele
zgrzeszył w swym życiu hrabia Alfonso, a ta okrutna śmierć była
zapłatą za wszystkie jego winy.
— Sprawa skończona, wracamy — rzekł Apacz, sam przejęty
strasznym widokiem.
— Idę za mym przyjacielem — odparł Tecalto. Odprowadzał ich
nieludzki ryk skazanego na śmierć. Gdy przybyli do ujścia
strumienia, znaleźli tam znaczną
liczbę Indian przysłanych przez Karię. Wszyscy należeli do
przeznaczonego na zagładę szczepu Miksteków. Bawole Czoło
zwrócił się do Apacza:
— Dziękuję memu bratu, że pomógł mi odbyć sąd nad bladą twarzą i
ukarać ją. Niechaj wraca teraz do hacjendy i czuwa nad raną
Piorunowe

go Grota. Ja przybędę tam dopiero jutro, gdyż tutaj czeka

mnie jeszcze wielka praca.
Niedźwiedzie Serce udał się natychmiast w powrotną drogę.
Bawole Czoło skinął na Indian. Otoczyli go kołem, czekając na
rozkazy.
— Jesteśmy synami plemienia — przemówił wódz — które musi
zginąć. Blade twarze przynoszą nam śmierć. Szukają naszych
skarbów, ale dotychczas nie zdobyli ich. Ojcowie wasi pomogli mym
przodkom ukryć te skarby i nie zdradzili tajemnicy. Czy
potrafilibyście milczeć tak samo, jak oni?
Skinęli głowami na znak, że umieliby równie ofiarnie strzec
tajemnicy, a najstarszy spośród nich odezwał się:
— Przeklęte niechaj będą usta, które by zdradziły tajemne miejsce
komukolwiek spośród białych.
— Wierzę wam. Ja jeden wiedziałem, gdzie się znajdują te skarby,
al

e też i jeden biały dowiedział się o tajemnicy. Wie on, gdzie

spoczywa część złota, dlatego trzeba je przenieść gdzie indziej. Czy
chcecie mi pomóc?
— Chcemy!
— Przysięgnijcie na dusze ojców i dzieci, że nie zdradzicie nowej
kryjówki i ze nikt z was niczego ze skarbów nie ruszy.

— Przysięgamy! — odrzekł i wszyscy zgodnym chórem.
— Zostawcie więc wasze konie i chodźcie ze mną! Czerwonoskórzy
udali się za Bawolim Czołem do groty.
Po chwili wrzała w niej praca. Tylko jeden z nich pozostał, aby
pilnować koni i trzymać straż.
Praca trwała całą noc. Nad ranem przed grotą stało kilkanaście
worów z grudkami złota i złotym piaskiem. Wskazując na nie, wódz
Indian rzekł:
— Nakryjcie to płachtami i załadujcie na konie. Będzie to podarunek
Miksteków. dla jedynego białego, który oglądał skarby własnymi
oczyma, otrzymał bowiem na to moje przyzwolenie. Niechaj dar ten
przyniesie mu szczęście!
Bawole Czoło wrócił jeszcze do groty. Ta jej część, którą widział
Unger, była zupełnie pusta. Indianin rozejrzał się bacznie dokoła,
podszedł do miejsca, gdzie na ziemi leżał lont, zapalił go od
pochodni i śpiesznie opuścił grotę. Po paru minutach nastąpił
wybuch. Ziemia zadrżała. Z gór i skał wydobywać się zaczął
brunatny dym. Wnętrze groty zawaliło się w gruzy. Wejście zostało
zasypane, skarby znowu ukryte.
— Przysięgnijcie raz jeszcze dozgonne milczenie — rzekł Bawole
Czoło do swych ludzi.
I raz jeszcze przysięgli, po czym ruszyli w drogę.
Przybywszy do hacjendy, Niedźwiedzie Serce zastał cały dom w
wielkim smutku. Emma czuwała niestrudzenie u łoża narzeczonego.
Pomagała jej Karia. Don Pedro wysłał najlepszego jeźdźca na
najlepszym koniu do Monclovy po lekarza. Gdy Niedźwiedzie Serce
pojawił się na ganku, starzec począł go rozpytywać o szczegóły,
mówiąc do niego indiańskim zwyczajem przez ty.
— Wracasz sam? A gdzie Tecalto?
— Został u stoku El Reparo.
— Co tam robi?
— Nie wiem.
— Podobno kazał, by przybyli do niego Indianie? W jakim celu?
— Nie pytałem o to.
— A gdzie jest hrabia Alfonso?
— Tego nie powiem.

Starzec był oburzony: nie wiem, nie pytałem o to, tego nie powiem!
Cóż to znaczy?!
— Mój brat nie powinien pytać o rzeczy, o których nie mogę mówić.
Wódz Apaczów zna tylko czyny, nie lubi słów.
— Mimo to chciałbym wiedzieć, co się tam stało.
— Może Karia opowie...
— J ona milczy jak zaklęta.
— Bawole Czoło opowie wszystko, gdy wróci. A teraz niech mnie
mój brat zaprowadzi do łoża Piorunowego Grota, bym mógł obejrzeć
ranę.
W pokoju Ungera zastali obie panny. Emmę we łzach, Indiankę w
smutnym zamyśleniu. Ranny rzucał się na łóżku. Musiał bardzo
cierpieć, nie jęczał jednak. Oczy miał zamknięte. Gdy Niedźwiedzie
Serce wziął głowę Ungera w swe ręce, twarz chorego wykrzywiła się
z bólu.
— No i co? — zapytał Indianina don Pedro.
— Nie umrze! Trzeba mu tylko ciągle przykładać zioła.
— Jutro przybędzie lekarz.
— Zioła oregano są mądrzejsze od lekarzy. Czy brat mój ma wśród
pastuchów jakiegoś dobrego jeźdźca i strzelca?
— Tak, starego Francisca.
— Niech się tu stawi. Pojedzie ze mną do Komanczów.
— Co takiego? Do Komanczów? Po co?
— Odebraliśmy im jeńców, zabiliśmy kilku spośród nich. Przyjdą
tutaj, aby się zemścić.
— Tutaj? Czy to możliwe? Tak daleko?
— Czerwonoskórzy nie znają odległości, jeżeli chodzi o zemstę lub
oskalpowanie wroga. Przybędą z pewnością.
— Po cóż więc wychodzić im naprzeciw?
— Chcę widzieć i wiedzieć, kiedy i jaką drogą przybędą.
— Czy nie lepiej, byś został tutaj? Rozstawimy warty. — Piorunowy
Grot chciał iść naprzeciw Komańczom.
Ponieważ leży złożony ciężką niemocą, musi go wyręczyć wódz
Apaczów!
— Niechże się tak stanie, jak chcesz. Każę zawołać Francisca.

Stary pastuch zgodził się towarzyszyć Niedźwiedziemu Sercu.
Wkrótce wyruszyli w drogę, zaopatrzeni we wszystkie przedmioty
potrzebne do zwiadu.
Gdy mężczyźni opuścili pokój, Emma znowu wybuchnęła płaczem.
Uspokoiwszy się nieco, zaczęła całować Ungera. Pod wpływem
pocałunków twarz rannego wypogadzała się, ustępował z niej wyraz
cierpienia.
— Poznaje mnie, wie, że to ja go pieszczę — ucieszyła się.
— Nie widzi cię przecież — powiedziała Karia.
— Ale wyczuwa moją obecność. Po co twój brat wziął go na górę El
Reparo?! Nie byłoby tego strasznego nieszczęścia.
— Tecalto miał jak najlepsze zamiary. Chciał mu darować część
królewskich skarbów.
— Cały zaś skarb tyś chciała oddać hrabiemu — rzekła Emma z
goryczą.
— Nie potrafisz zapomnieć mi tego?
— Przebaczam ci, bo miłość tobą kierowała. Ach, żeby tylko wrócił
do zdrowia!
— Ziele oregano uzdrowi go.
Przy trupach obydwu sług znaleziono podróżne rzeczy hrabiego.
Karia postanowiła je przeszukać. Nie było, wśród nich nic godnego
uwagi z wy

jątkiem listu, który hrabia otrzymał w dniu wyjazdu. List

ten Karia ukryła, korzystając z chwili, w której Emma pochyliła się
nad chorym.
Niedźwiedzie Serce i towarzyszący mu vaquero gnali jak wicher.
Około wieczora Apacz nagle osadził konia, zsiadł, schylił się i rzekł
do Francisca:
— Czy widzisz te liczne ślady jeźdźców?
— Idą od północy.
— Zbaczają na zachód.
— Trzeba się dokładnie przyjrzeć tropom. Po chwili pastuch
zauważył:
— Jest ich około dwustu.
Niedźwiedzie Serce skinął potakująco głową, po czym wskazał na
świeży jeszcze ślad kopyt.
— Możemy uważać to za szczęśliwy przypadek — stwierdził
pastuch.

— Byli tu przed niespełna kwadransem.

Indianin wyprostował się i wskoczył na siodło.
— Naprzód! Muszę ich zobaczyć!
Podążyli po śladach. Już o zmroku ujrzeli na przełęczy niedalekiej
góry długą/wężową linię jeźdźców.
— To Komanczowie — rzekł Apacz.
— Oczywiście. Idą na hacjendę.
— Do rana zostaną w górach. Niech mój brat wraca zaraz do domu i
powie swemu panu, że wróg się zbliża. Ja tu zostanę i będę ich
śledzić, muszę bowiem wiedzieć o każdym ich kroku.
Po tych słowach Niedźwiedzie Serce oddalił się, nie zapytawszy
nawet, czy towarzysz zrozumiał dobrze polecenie i czy je wypełni.
— O Dios! — mruknął Francisco. — Dziwny człowiek z tego
Indianina. Idzie przeciw dwustu zbrojnym wrogom, zostawia mnie
bez pożegnania, nawet nie zatroszczy się
o to, czy go usłucham.
Trzeba było jak najprędzej zanieść do hacjendy straszną
wiadomość. Francisco nie szczędził więc konia. O północy był na
miejscu. Wszyscy już spali, tylko Emma czuwała przy rannym.
Vaquero zwrócił się do niej. Emma zbudziła ojca i don Pedro kazał
Franciscowi wejść do sypialni.
— Czy to prawda, co powiedziała moja córka, że Komanczowie
szykują napad?
— Prawda, senior.
— Kiedy to się może stać, chyba nie dziś?
— Nie, dziś na pewno nie.
— Ilu ich jest?
— Około dwustu.
— O Madonna, co za nieszczęście! Zniszczą całą hacjendę!
— Tego nie należy się obawiać. Mamy przecież ręce
i dosyć broni.
— Jak daleko stąd ich widzieliście?
— Trzeba jechać kłusem około sześciu godzin. Komanczowie ukryli
się w górach. Z pewnością nikt nie zobaczy ich tutaj przed jutrzejszą
nocą.
— Musimy przygotować wszystko do obrony. Co za nieszczęście, że
senior Unger ranny!
— Przecież są zdrowi Niedźwiedzie Serce i Bawole Czoło.

— Bawole Czoło nie wrócił jeszcze z El Reparo. Należy go
sprowadzić.
— Czy mam pojechać po niego?
— Jesteś zmęczony.
— Ja? Chyba tylko mój koń. Ale wezmę innego i w drogę!
— A czy wiesz, gdzie jest Tecalto?
— Nie.
— Pod górą El Reparo, u ujścia środkowego strumienia.
— Znajdę go z pewnością. Czy zbudzić służbę?
— Tak. Niechaj wszyscy będą w pogotowiu. Zaalarmowawszy
służbę, Francisco skoczył na konia.
W kwadrans po jego odjeździe w całym folwarku rozpalono tyle ogni,
że chyba żaden Indianin nie odważyłby się podkraść.
Vaquero znalazł Bawole Czoło pod górą, w chwili gdy wódz
Miksteków szykował się właśnie do powrotu. Krzyknął do niego:
— Wracajcie do hacjendy! Komanczowie nadchodzą! W oczach
Miksteki zabłysło zadowolenie.
— Skąd wiesz o tym? — zapytał.
— Sam ich widziałem.
— Gdzie?
Francisco zdał mu relację.
— No, jeśli tak, to jeszcze mamy czas — powiedział Bawole Czoło.
— Ci Komanczowie stracą niejeden skalp pod hacjendą. Jeśli
Niedźwiedzie Serce ich śledzi, nie ma się czego obawiać.
Przygalopowawszy do hacjendy, zastali w niej ogromny ruch.
Czyniono przygotowania do obrony. Tecalto pokiwał głową na ten
widok i rzekł do don Pedra:
— Czy uważasz Komanczów za głupców?
— Nie, w żadnym wypadku.
— Po cóż więc te przygotowania?
— Na miłość boską, czy nie mamy się bronić?
— Ależ owszem, tylko inaczej. Komanczowie wyślą z pewnością
wywiadowców, którzy będą nas śledzić. W dzień nie natrą. A jeżeli
chcemy odeprzeć napad nocny, nie powinni nawet przeczuwać, ze
się ich spodziewamy.
— Masz rację.

— Trzeba więc przygotować się po kryjomu. Ile masz dusz w
hacjendzie?
— Czterdzieści.
— To wystarczy. Czy każdy jest uzbrojony?
— Wszyscy mają dobre strzelby. Mam nawet armaty.
— Armaty? — zdziwił się Indianin.
— Tak jest, cztery.
— Nic o tym nie wiedziałem.
— Kowal je przygotował podczas twojej nieobecności.
— Kowal? A czy są coś warte? — pytał Tecalto z niedowierzaniem.
— Wypróbowaliśmy je. Lufy sklecono z twardego drewna, a na nich
założono mocne obręcze.
— W takim razie doskonale. Będziemy strzelać szkłem, gwoździami i
starym żelastwem. Ponadto trzeba wiele pochodni. Napad nastąpi
zapewne dzisiejszej nocy. Cały folwark musi być pogrążony w
zupełnych ciemnościach, by się Komańczom zdawało, że wszyscy
śpią. Gdy już będą blisko, zapalimy setki świateł i wtedy łatwo nam
będzie strzelać do nich.
— Przygotuję więc pochodnie na dachu domu.
— Dobrze.
— A gdzie umieścimy armaty?
— Na wszystkich czterech rogach budynku, pod osłoną usypanych
szańców. Lecz któż to?
Przed Bawolim Czołem stanął na spienionym koniu Niedźwiedzie
Serce.
— Ty tutaj? — zawołał don Pedro. — Skąd przybywasz?
— Śledziłem Komanczów — wyjaśnił Apacz, zeskakując z konia.
— Gdzie są?
— Na górze El Reparo.
— Na górze El Reparo? Czy tam założyli obóz?
— Tak. Przybyli o północy.
— Od której strony rozbili namioty?
— Od północnej.
— A jeżeli... — Po tych słowach Bawole Czoło powiedział szeptem
do Apacza:

— Jeżeli znajdą hrabiego?!

— Pewnie już dawno załatwiły się z nim krokodyle — odparł równie
cicho Niedźwiedzie Serce.

Komanczowie szli w liczbie dwustu ludzi. Prowadził ich słynny wódz
Arika-

tugh, Czarny Jeleń. Po jego bokach jechało dwóch konnych,

doskonale obeznanych z okolicą Indian. Kierowali się na hacjendę.
Nie przeczuwali nawet, że śledzi ich Niedźwiedzie Serce. Gdy
przybyli pod górę El Reparo i zatrzymali się w gęstym lesie na
północnym jej stoku, Czarny Jeleń zapytał jednego z
towarzyszących mu ludzi:
— Czy syn mój nie zna tu miejsca, w którym można by się ukryć w
ciągu dnia?
Zapytany namyślał się przez chwilę, po czym odrzekł:
— Znam. Na szczycie góry.
— Cóż to za miejsce?
— To ruiny świątyni, której krużganki pomieścić mogą tysiące
zbrojnych.
— A więc pójdę wraz z tobą i zbadamy to miejsce. Pozostali niech
tutaj zaczekają.
Mimo ciemnej nocy udało się Komańczom, dzięki niezwykle
rozwiniętemu zmysłowi orientacyjnemu, odnaleźć w gęstym lesie
mury świątyni. Przeszukali je dokładnie. Nie znalazłszy śladu
człowieka, już mieli zawrócić, gdy nagle się zatrzymali. Przeraźliwy,
nieludzki krzyk przeszył powietrze.
— Co to może być? — zapytał Czarny Jeleń. Krzyk się powtórzył.
— To głos człowieka — powiedział przewodnik.
— Tak. Głos człowieka ogarniętego śmiertelną trwogą! Ale skądże
ten głos pochodzi?
— Trzeba iść za nim, trzeba poszukać!
Doszli do sadzawki. Byli już bardzo blisko tych nieludzkich
wrzasków. Jakkolwiek Indianie szczycą się, i słusznie, żelaznymi
nerwami, krzyk ten nawet ich wprawił w przerażenie.
— To gdzieś tu, w wodzie — rzekł przewodnik.
— Nie, nad wodą. Słuchaj!
— Woda rusza się i burzy, jakby w pobliżu były krokodyle.
Na wodzie ukazał się cały szereg smug.
— To z pewnością krokodyle. Czy widzisz te smugi?
— I człowiek między nimi! Nie, to niemożliwe!
— Człowiek jest nad nimi, na tym drzewie. — Arikatugh wskazał na
drzewo cedrowe, przy którym stali.

— W takim razie jest do niego przywiązany. Znowu rozległ się ryk.
Wiedzieli ter

az, że pochodzi

z przestrzeni między wodą a koroną drzewa.
— Czego chce ten, który woła? — zapytał głośno Czarny Jeleń.
— Ratunku!
— Gdzie jesteś?
— Wiszę na drzewie.
— Nad wodą?
— Tak. Chodźcie tutaj!
— Ktoś ty taki?
— Hiszpan!
— Blada twarz należy do hiszpańskiego narodu —szepnął wódz do
przewodnika.

— W takim razie niech wisi. — Mimo to zapytał

jeszcze:

— Kto cię powiesił?

— Wrogowie!
— Jacy?
— Dwaj czerwonoskórzy.
— Uff! — rzekł Czarny Jeleń, Więc powiesili go tutaj, aby dokonać
zemsty.

— Jacy Indianie? — zwrócił się do wiszącego.

— Jeden z nich to Miksteka, drugi jest Apaczem. Ratujcie, siły mnie
już opuszczają, niedługo krokodyle rozerwą mnie na strzępy.
— Miksteka i Apacz — powiedział cicho wódz Komanczów. —
Przecież to nasi wrogowie. Może warto uratować tego człowieka?
Rozniećmy ogień, musimy mu się przyjrzeć!
Nazbierali trochę suchych, cienkich gałęzi, złożyli je na brzegu
sadzawki i podpalili za pomocą punksu. Widać teraz było wiszącego
na drzewie człowieka, który raz po raz podnosił nogi, gdyż krokodyle
usiłowały dobrać się do nich.
— To okrutna zemsta — rzekł Czarny Jeleń. — Wybadajmy tego
człowieka, za co go spotkała.
Wdrapał się na drzewo, wziął w rękę lasso i podciągnął wiszącego
tak, że zabezpieczył go przed aligatorami. Hrabia poznał po barwach
wojennych, że ma przed sobą Komanczów. Zrozumiał też od razu,
że jest uratowany.
— Dlaczego powiesili cię na drzewie ci dwaj ludzie? — spytał wódz.
— Ponieważ walczyłem z nimi. Byliśmy wrogami.

— Dlaczego więc nie zabiłeś tych psów? Przecież Apacze i
Mik

stekowie to tchórze.

— Tak, ale to byli Niedźwiedzie Serce, wódz Apaczów, i Bawole
Czoło, wódz Miksteków.
— Niedźwiedzie Serce i Bawole Czoło!? Gdzie oni są?
— Uwolnij mnie, a będziesz ich miał!
— A więc dobrze!
Po tych słowach Czarny Jeleń przeciął więzy krępujące hrabiego.
Alfonso mimo wyczerpania siedział teraz na gałęzi o własnych
siłach.
— Jestem wolny, wolny! — zawołał. — A teraz zemsta, zemsta!
— Będziesz jej mógł dokonać — wódz Komanczów poczuł w hrabim
sprzymierzeńca: — Ale po co tak krzyczysz? Las ma uszy. Czy nie
ma nikogo w pobliżu?
— Nikogo! Nikogo nie było na całej tej górze z wyjątkiem mnie i
krokodyli. Do końca życia nie zapomnę tej okropnej nocy!
— Nie zapomnij i myśl 0 zemście! No, złaź z drzewa. Znalazłszy się
na ziemi, hrabia wiedział już, że naprawdę
jest uratowany.
— Dziękuję wam. Żądajcie, czego chcecie, zrobię wszystko!
Gdy usiedli na trawie, hrabia, wyciągnąwszy zbolałe nogi, zapytał:
— Należycie do plemienia Komanczów?
— Tak. Jestem ich wodzem. Zowią mnie Arika-tugh.
— Idziecie na wroga?
— Tak. Czy znasz hacjendę del Erina?
— Doskonale!
— Jak się nazywa człowiek, który ją zamieszkuje?
— Pedro Arbellez.
— Czy ma córkę?
— Tak.
— Mieszka u niej Indianka z rodu Miksteków?
— Tak; to Karia, siostra Tecalty.
— Siostra Bawolego Czoła? — zdziwił się wódz.
— Uff! Tego nie wiedzieli Komanczowie, bo na pewno pilnowaliby jej
lepiej. Ona i biała kobieta były u nas w niewoli.
— Wiem o tym.
— Wiesz o tym?

— Tak, gdyż mieszkają u mnie.
— U ciebie? Mówisz zagadkami! Przecież mieszkają w hacjendzie!
— Hacjenda należy do mnie.
— Do ciebie? Więc ty jesteś Pedro Arbellez?
— Nie. Nazywam się hrabia Alfonso de Rodriganda. Arbellez jest
tylko moim dzierżawcą.
— Ach, tak — wódz Komanczów podniósł się z ziemi.
— W takim razie powiesimy cię znowu nad wodą, aby cię pożarły
krokodyle.
Alfonso był tak pewny swego, że zapytał z uśmiechem:
— Dlaczego?
— Ponieważ jesteś obrońcą obydwu kobiet.
— Usiądź, Czarny Jeleniu! Nie jestem wcale ich obrońcą,
przeciwnie, wrogiem, a twoim przyjacielem. To one są winne, że
powieszono

mnie tutaj, a tyś mi życie uratował. Odpłacę ci za to

sowicie, wydam w ręce Komanczów trzech ich największych
wrogów: Bawole Czoło, Niedźwiedzie Serce i Piorunowego Grota.
— Piorunowego Grota? Czy mówisz o wielkim Itintice? Gdzie on
jest?
Wódz Komanczów był jakby w gorączce. Coś mu podpowiadało, że
dostanie w ręce tych trzech ludzi. Stracił spokój, właściwy swej rasie,
i przestał panować nad sobą.
— Powiem wszystko, jeżeli złożysz obietnicę. Przyszedłeś, by
napaść na hacjendę?
— Tak.
— Czy napad się uda?
— Czarnego Jelenia jeszcze nikt nigdy nie zwyciężył!
— Ilu was jest?
— Dziesięć razy po dwadzieścia.
— Dwustu? To wystarczy. Będziesz miał wszystkich trzech sławnych
wodzów i skalpy wielu mieszkańców hacjendy, będziesz mógł
zabrać wszystko, co znajdziesz na folwarku, ale pod jednym
warunkiem: uszanujesz dom, który jest moją własnością!
Wódz Komanczów odrzekł po długiej chwili namysłu:
— Niech się stanie, jak chcesz! Gdzie są ci trzej ludzie?
— Wszyscy trzej są właśnie w hacjendzie — oznajmił triumfalnie
hrabia.

— Ale pamiętaj, mam twoje słowo!

— Wódz Komanczów nie zwykł nie dotrzymywać słowa. Dom do
ciebie należy i będzie należał. Do Komanczów należeć będą za to
trzej wrogowie, skalpy wszystkich mieszkańców folwarku i wszystko,
co w nim znajdziemy. Czy hacjend

ę zbudowano z kamienia?

— Tak, otacza ją gruby mur. Zaprowadzę was. Dostaniecie się do
domu, gdy wszyscy jego mieszkańcy będą pogrążeni w głębokim
śnie. Zbudzą ich wasze noże i tomahawki!
— Czy dzierżawca ma broń?
— Tak, ale to mu się na wiele nie zda.
— Ilu jest ludzi na folwarku?
— Około czterdziestu.
— Cztery razy po dziesięć? To znaczy siedem razy po dziesięć,
gdyż każdy z trzech wodzów wart jest dziesięciu.
— Piorunowego Grota nie należy brać w rachubę. Jest ranny, może
nawet nie żyje. Zdzieliłem go maczugą przez głowę!
— A więc walczyłeś z Piorunowym Grotem? Kto podjął walkę z tym
wodzem, ten z pewnością jest dzielnym wojownikiem.
— Nie jestem tchórzem, choć spotkałeś mnie związanego.
— Czy sądzisz, że się nas spodziewają?
— Nie słyszałem, by kiedykolwiek o tym mówiono.
— Wyślę kogoś na zwiady.
— Byleby go tylko nie zauważyli!
— Przeciwnie. Pójdzie prosto do hacjendy.
— W takim razie jest zgubiony!
— Nie! To nie człowiek z plemienia Komanczów, to czerwonoskóry
chrześcijanin. Pochodzi z meksykańskiego plemienia Opatów.
Okażą mu ufność, a on tymczasem wybada dokładnie, czy są
przygotowani do odparcia napadu.
Po tych słowach Czarny Jeleń polecił przewodnikowi przyprowadzić
swych ludzi do ruin świątyni, do których udał się teraz wraz z hrabią.
Hrabia raz jes

zcze spojrzał na sadzawkę, nad której wodą przeżył

najstraszniejsze godziny swego życia. Aligatory leżały na brzegu i
patrzyły tępym, nieruchomym wzrokiem na ofiarę, której nie udało im
się pożreć.

CZARNY JELEŃ

Następnego ranka wódz Komanczów udał się wraz z hrabią i
przewodnikiem na skraj lasu. Wtem rozległ się głuchy huk.
— Co to było? — zaniepokoił się Czarny Jeleń.
— To strzał — odpowiedział przewodnik.
— Nie, to odgłos detonacji — rzekł hrabia, domyślając się, co zaszło.
Patrzyli w stronę strumienia. Nagle ujrzeli dwóch oddalających się
jeźdźców. Byli to Bawole Czoło i jakiś Indianin. Hrabia zwrócił uwagę
na konia cugowego, który okryty był kocami. Zrozumiał natychmiast,
że pod nimi ukryte są skarby.
— Co to za ludzie? — zapytał Czarny Jeleń.
— Należą do plemienia Miksteków — odparł hrabia.
— Plemię Miksteków zginie i przepadnie.
— No, nie pójdzie ci z nimi tak gładko. Przyjrzyj się ich wodzowi,
Bawolemu Czołu.
— Więc to jest Bawole Czoło! — wykrzyknął Czarny Jeleń,
obrzucając dalekiego jeźdźca ponurym wzrokiem. — Bliska już
chwila, w której zginie przy palu w obozie Komanczów!
Wróciwszy do ruin świątyni, Czarny Jeleń polecił wywiadowcy, aby
przygotował się do drogi. Człowieka tego ubrano w strój
miejscowego Indianina, otrzymał starą strzelbę i najgorszego konia,
jaki tylko się znalazł. Do hacjendy miał przybyć od strony
południowej.
Bawole Czoło stał z dzierżawcą i Niedźwiedzim Sercem przy oknie,
gdy nadjechał wywiadowca.
— Uwaga! — zawołał Apacz z drwiącym uśmiechem.
— Co się stało? — zapytał Arbellez.
— Nasz brat zwraca nam uwagę, że jest to oczekiwany wywiadowca
— objaśnił Bawole Czoło.
— Nie należy przecież do plemienia Komanczów — powątpiewał
don Pedro.
— Tak, to Mayo lub Opata. Ale to zwiadowca.
— A jak mam go traktować?
— Uprzejmie. Nie powinien się domyślić, że jesteśmy przygotowani
do walki.
Don Pedro zszedł na podwórze. Indianin powitał go grzecznie i
spytał:

— Czy jestem w hacjendzie del Erina, w której rządzi don Pedro
Arbellez?
— Tak.
— A gdzie jest don Pedro?
— Ja nim jestem.
— Ach, przepraszam, czy udzielicie mi gościny?
— Bądź moim gościem w imię Boże! Skąd przybywasz?
— Przybywam przez góry z Durango.
— To daleka droga.
— Tak. Mieszkałem tam przez parę lat, ale wygnały mnie upały. Tu
klimat lepszy. Czy nie potrzebuje pan vaquera, senior?
— Nie.
— Ani cibolera?
— Także nie.
— A może jednak przydałbym się na coś?
— Mam dosyć ludzi, ale możesz zostać i odpocząć po podróży.
— Dziękuję. Zostanę jakiś czas. Żeby tylko nie ci dzicy!
— Czy boisz się Indianina?
— Jednego nie, ale pięciu, dziesięciu, o i jak jeszcze! Idą słuchy, że
Komanczowie mają ochotę przekroczyć granicę.
— Ależ to plotki! Nie wierzę, aby się odważyli. A, więc rozgość się w
czeladnej, jedz i pij do syta!
Don Pedro oddalił się, zostawiając Indianina w przekonaniu, że w
całej hacjendzie nikt nie przypuszcza, by wróg mógł być niedaleko.
Wywiadowca, jak widać, niezbyt był zmęczony,- gdyż włóczył się po
folwarku do południa, po południu zaś wsiadł na konia i odjechał.
Okrężną drogą wrócił do Komanczów, którzy oczekiwali go z wielką
nieci

erpliwością. Gdy opowiedział o swej wyprawie, na twarzy

Czarnego Jelenia pojawił się złowieszczy uśmiech.
— Straszne będzie przebudzenie się hacjendy. Synowie
Komanczów powrócą z obfitym łupem i z wieloma skalpami!
Na wielkiej radzie wojennej postanowili w

yruszyć z nastaniem

zmroku. O północy mieli być tuż przy hacjendzie. Według ułożonego
planu należało ją okrążyć z czterech stron, potem, na znak wodza,
przedostać się przez mur i otoczyć cały dom. Pięćdziesięciu
Komanczów wedrze się przez okna do wnętrza i wtedy nastąpi rzeź.

Podczas gdy plan ten omawiano w gruzach świątyni, druga rada
wojenna odbywała się w hacjendzie.
— Czy rac jest pod dostatkiem? — zapytał Bawole Czoło.
— Tak. Nasi vaquerzy nie wyobrażają sobie święta bez rac — odparł
don Pedro.

— A dlaczego o to pytasz?

— Najważniejsza rzecz, to odebrać im konie, żeby nie mogli uciec.
Trzeba uważać, gdzie je zostawią. W odpowiedniej chwili rzucimy
tam płonące race i pochodnie.
— Doskonale!
— Trzeba jednak do tego ludzi odważnych i ostrożnych.
— Mam takich. Kiedy zaczniemy sypać szańce?
— Postanowiliśmy wprawdzie zaczekać, aż nastaną ciemności.
Ponieważ jednak wywiadowca odjechał uspokojony, nie
przypuszczam, by nas jeszcze szpiegowano. Możemy zaczynać!
Rozpoczęła się żmudna praca. Zszedł na niej wieczór. W godzinę
przed nadejściem północy Apacz ruszył na zwiady. Wziął dwóch
dobrze uzbrojonych służących, którzy mieli z sobą tyle rac, że
można by nimi spłoszyć stado koni. Niedźwiedzie Serce wrócił
niedługo, ale sam.
— Widziałeś ich? — spytał Bawole Czoło.
— Tak.
— Gdzie są?
— Zsiedli już z koni. Otoczyli mur, wierzchowce stoją przy źródle.
— Ilu wartowników ich pilnuje?
— Tylko trzech.
— Uff! — ucieszył się Bawole Czoło. — Nasi dwaj ludzie sprostają
zadaniu!
Don Pedro udał się do pokoju, w którym obie panny czuwały przy
chorym. Były blade, gotowe na wszystko.
— Czy Komanczowie już tu są? — zapytała Emma.
— Tak. Chory śpi?
— Mocno.
— W takim razie możecie objąć swój posterunek. Oto lonty!
Emma i Karia pośpieszyły na ganek, gdzie w każdym rogu, obok
stosów drewna polanych naftą, leżały ciężkie kamienie. Stało tam
również kilka nabitych armat, które miały obsługiwać kobiety.

Noc była cicha. Dolatywał tylko szmer strumienia albo dalekie rżenie
źrebaka na pastwisku. W oczekiwaniu walki niejedno serce biło
mocniej n

iż zwykle. Nagle rozległo się głośne rechotanie żaby.

Naśladownictwo dźwięków było tak łudzące, iż jedynie świadomość
o napadzie Komanczów pozwoliła mieszkańcom hacjendy domyślić
się, że jest to znak do ataku.
Stary vaquero Francisco wyprosił sobie obsługiwanie armaty; która
miała bronić głównego wejścia do domu. Nabił ją szkłem,
gwoździami i kawałkami żelaza; pod kocem, który narzucił na działo,
palił się lont. Staruszek czujnie nasłuchiwał każdego szmeru.
W oknie na prawo od wejścia stał Apacz, w oknie po lewej stronie
wódz Miksteków. Obaj mieli strzelby w ręku i badawczo, przenikliwie
patrzyli w ciemność. Po raz drugi odezwało się rechotanie żaby i w
tej samej chwili zawrzało przy murze jak w ulu. Dwieście głów
wychyliło się spoza niego, dwieście ciemnych, zręcznych postaci
zeskoczyło na podwórze. Wtedy Apacz przyłożył strzelbę do
ramienia i zawołał:
— Ankhuan selkhi no-khi! Ognia!
Wypalił. Ledwie padł jego strzał, Emma i Karia przyłożyły lonty do
prochu; polana drewna zapłonęły od razu, oświetlając jaskrawo cały
teren walki. Było to dla wrogów całkowitym zaskoczeniem. Stary
Francisco zobaczył pięćdziesięciu Komanczów zbitych w gromadę.
Zatrzymali się w odległości zaledwie piętnastu metrów od domu.
Wypalił z działa. Skutek wystrzału był straszny. Skłębione postacie
wiły się po ziemi. Vaquero wystrzelił raz jeszcze. I tym razem pocisk
nie chybił. Strzelano też z innych armat, ze wszystkich okien, z
ganku. Wtem... zatrzeszczało coś w oddali. Łuna oblała horyzont. Po
chwili dało się słyszeć rżenie i parskanie setek przerażonych koni,
które rzuciły się do ucieczki; aż ziemia zadrżała pod kopytami.
Komanczowie wydawali okrzyki bezsilnej wściekłości. Byli jasno
oświetleni i tworzyli zupełnie wyraźny cel. Strzelanie zaś do
całkowicie zaciemnionego domu nie miało najmniejszego sensu. Nie
spodziewali się takiego przyjęcia. Już w pierwszych minutach
napadu zdziesiątkowano ich. Pozostawała tylko ucieczka. Jedynie
Czarny Jeleń wzywał swych ludzi, by nie uciekali. Na próżno jednak!
Rzucił jeszcze okiem na teren walki: trup na trupie! Widząc, że

wszystko przepadło, i on postanowił się wycofać. W chwili gdy
przeskakiwał mur, zobaczył go Niedźwiedzie Serce.
— Arika-tugh! — zawołał Apacz. Nie mógł, niestety, zabić wroga, bo
w strzelbie zabrakło naboi. — Czarny Jeleń! — zawołał raz jeszcze,
odrzucając strzelbę i wyciągając zza pasa tomahawk. — Czarny
Jeleń pokazuje wrogowi plecy!
Po tych słowach zeskoczył z okna, przebiegł podwórze i przesadził
mur.
— Niechaj Czarny Jeleń się zatrzyma! — wzywał uciekającego. —
Woła go Niedźwiedzie Serce, wódz Apaczów. Czy wódz
Komanczów będzie uciekał przed nim?
Arika-

tugh zatrzymał się.

— Tyś Niedźwiedzie Serce? Podejdź bliżej, a oddam twe
wnętrzności sępom na pożarcie!
Zwarli się, walcząc na tomahawki Niebawem się okazało, że Apacz,
ma przewagę nad przeciwnikiem. Ale oto zbliżyła się jakaś postać ze
strzelbą w ręku: hrabia Alfonso. Rodriganda został za murem, nie
miał ochoty nadstawiać karku na strzały, czekał na wynik walki.
Widząc zmagania dwóch wodzów, zaszedł Apacza od tyłu i uderzył
go kolbą w głowę tak mocno, ze ten zwalił się na ziemię. Czarny
Jeleń wyciągnął nóż, by zabić wroga i oskalpować, ale hrabia go
powstrzymał:
— Zasługuje na inną śmierć!
— Masz rację. Prędko do koni!
— Do koni? Nie ma ich przecież!
— Nie ma?
— Tak. Przestraszyły się rac i pochodni.
— W takim razie uciekajmy pieszo!
Wzięli Apacza pod ramiona i powlekli po ziemi. Czas był najwyższy.
Bawole Czoło zauważył bowiem, że Apacz wyskoczył za Czarnym
Jeleniem, i zorientował się, jakie mu grozi niebezpieczeństwo.
Zorganizował więc wypad w poszukiwaniu towarzysza. Niestety,
nigdzie nie można go było znaleźć...
Niedźwiedzie Serce leżał omdlały przez kilka godzin. Gdy otworzył
wreszcie oczy, ujrzał najpierw ognisko, a potem gromadę
czerwonych postaci pochylonych nad nim. Był związany; po jego
prawej ręce siedział Czarny Jeleń, po lewej hrabia Alfonso.

Zauważywszy, że Apacz otwiera oczy, hrabia rzekł:
— Zbudził się nareszcie!
Oczy Indian, zgromadzonych przy ognisku, zwróciły się ku jeńcowi.
Wszyscy słyszeli o Niedźwiedzim Sercu, wszyscy znali jego sławne
imię, ale tylko niewielu widziało go na własne oczy. Był spokojny, jak
przystało Indianinowi. Głowa bolała go od ciosu hrabiego, pamiętał
jednak o wszystkim, co zaszło.
— Tchórzliwa żaba Apaczów jest w naszej niewoli — szydził Czarny
Jeleń.
Apacz uśmiechnął się pogardliwie:
— Wódz Komanczów uciekał jednak przed tą żabą.
— Psie! Arika-tugh pokonał Niedźwiedzie Serce.
— To nikczemne kłamstwo! Ani tyś mnie pokonał, ani tamten.
Napadliście na mnie podstępem. Oto wszystko, co powiem, ani
słowa więcej. Niedźwiedzie Serce pogardza wojownikami, którzy jak
tchórzliwe zające uciekają na widok walecznego wroga!
— Będziesz ty jeszcze skomlał, gdy cię weźmiemy na męki.
Apacz nie odpowiedział. Wszyscy czuli, że ten człowiek dotrzyma
obietnicy milczen

ia, zwrócili się więc do swego wodza:

— Noc się rozwidnia. Wkrótce trzeba będzie iść dalej. Zasiądźmy
więc, aby odprawić sąd nad tym, który zowie się wodzem Apaczów.
Otoczyli go zwartym kołem, a Czarny Jeleń podniósłszy się wygłosił
długą mowę, w której wyliczał występki Apacza wobec Komanczów.
Zakończył ją słowami: — Zasłużył na śmierć!
— Czy weźmiemy go do wigwamów? — dopytywano się.
Po długiej naradzie postanowiono zabić wroga na miejscu.
— Jaką ma zginąć śmiercią? — zapytał Arika-tugh.
I znowu długo naradzano się nad tym. Decyzja była trudna.
Niezwykły jeniec musiał przecież umrzeć w niezwykłych mękach.
Podczas narady hrabia, który milczał dotychczas, podniósł się i
poprosił o głos:
— Czy wolno mi powiedzieć parę słów mym czerwonym braciom?
— Tak — odrzekł Czarny Jeleń.
— Czy człowiek ten należy częściowo i do mnie?
— Nie! Przyrzekłeś go nam.
— A kto go obezwładnił?
— Ty.

— Czy spełniliście to, coście mi obiecali?
— Nie. Było to ponad nasze siły.
— W takim razie upadają wzajemne obietnice i jeniec należy tylko do
tego, kto go obezwładnił. Niechaj zginie taką samą śmiercią, jaką dla
mnie przeznaczył. Przywiążemy go do tego samego drzewa, niechaj
ginie od krokodyli. Będzie znosił te same piekiełne męki, których ja
tak dotkliwie zaznałem!
Komanczowie zaczęli wydawać radosne okrzyki na znak zgody.
Oczy wszystkich zwróciły się ku Apaczowi. Chcieli wyczytać z jego
twarzy, jakie wrażenie wywarł na nim wyrok. Twarz ta była jednak
jak z kamienia, Niedźwiedzie Serce nawet nie drgnął.
— Czy mamy dosyć lass? — upewniał się Rodriganda.
— Nie zabraknie ich, a zresztą tutaj lezą jeszcze te, na których ty
wisiałeś.
— Dobrze! W takim razie zwiążemy go tak samo, jak mnie związał.
Tak zrobili. Następnie Czarny Jeleń zapytał szyderczo:
— Czy wódz Apaczów ma jeszcze jakąś prośbę? Niedźwiedzie
Serce popatrzył na kilkunastu wrogów,
którzy stali obok niego. Gdy się tylko obudził z omdlenia, zauważył,
że leży nad sadzawką na górze El Reparo i wiedział, jaki los go
czeka, dlatego też wyrok nie wywarł na nim wrażenia. Obrzucił
Komanczów uważnym spojrzeniem, jakby notując sobie w pamięci
rysy każdego, i rzekł:
— Wódz Apaczów nigdy o nic nie prosi. Zginiecie wszyscy, jak tu
jesteście. Shosh-in-lit nie będzie ryczeć ani wrzeszczeć, jak to czynił
biały hrabia! Powiedziałem. Howgh!
Jeden z n

ajmocniejszych Komanczów wdrapał się na drzewo. Nie

upłynęły dwie minuty, a Niedźwiedzie Serce wisiał nad wodą w
pozycji, w jakiej niedawno jeszcze znajdował się hrabia. I znowu
krokodyle zebrały się wkoło ofiary.
Komanczowie przyglądali się jakiś czas, jak Niedźwiedzie Serce z
najwyższym spokojem unosi nogi przed paszczami aligatorów, po
czym nacieszywszy się tym widokiem powrócili do swoich spraw.
— Czy bracia moi zmierzają do swych pastwisk? — zapytał hrabia.
— Najpierw musimy dokonać zemsty — odparł ponuro Czarny Jeleń.
— Czy pójdziecie za mną, jeśli was poprowadzę ku temu celowi?
— Dokąd?

— Powiem o tym później, gdy tylko przekonamy się, że my jedni
uniknęliśmy śmierci.
— Musisz o wszystkim powiedzieć zaraz — rzekł wódz Komanczów
— nie mamy bowiem szczęścia z naszym białym bratem.
— I mnie nie bardzo się powiodło z mymi czerwonymi braćmi.
Niechaj więc rozproszą się teraz i szukają swych towarzyszy.
Później kiedy się zbierzemy, powiem jakiej dokonamy zemsty.
— Gdzie się spotkamy?
— Tu, na tym miejscu.
— Dobrze, spróbujemy. Może tym razem szczęście nam bardziej
dopisze.
Poszli, aby szukać reszty niedobitków. Hrabia został jeszcze przez
chwilę, lubując się widokiem wiszącego nad krokodylami wroga, po
czym również odszedł. Miał zamiar udać się do strumienia i zbadać,
co tam wczoraj robił Bawole Czoło. To było główną przyczyną, dla
której namówił Komanczów, aby się oddalili.
Zaledwie hrabia zniknął Apaczowi z oczu, uśmiech rozjaśnił jego
twarz. Ponieważ lasso miał przeciągnięte pod ramionami, mógł
podźwignąć się nieco, zupełnie jak na trapezie. Mógł także unieść
nogi. Po chwili udało mu się chwycić lasso dłońmi i przytrzymać je
kolanami. Potem wyginając się i chwytając sznur na przemian to
rękami, to kolanami, zaczął windować się w górę, aż spocony z
wysiłku, dzięki olbrzymiej sile swych mięśni dostał się na konar.
Przywarłszy do niego, odpoczywał chwilę.
Na razie wymknął się krokodylom, lecz niebezpieczeństwo było
jeszcze wielkie. Gdyby zjawił się teraz któryś z Komanczów albo
gdyby nie mógł oswobodzić się z pęt, byłby zgubiony. Leżał na boku
z trudem utrzymując równowagę. Ostrożnie zgiął kolana i dzięki
temu mógł dosięgnąć rękami rzemienia, który krępował mu nogi.
Namacawszy węzeł, zaczął go rozsupływać. Trwało to bardzo długo.
Wreszcie wyswobodził nogi. Usiadł na konarze i związanymi na
plecach rękami próbował dosięgnąć tego miejsca na gałęzi, gdzie
przywiązany był górny koniec lassa. Po żmudnych wysiłkach zdołał
wreszcie rozwiązać rzemień i zsunąć się z drzewa. Był ocalony.
Wydał cichy okrzyk radości. Jeszcze raz spojrzał na krokodyle, które
leżąc na brzegu kłapały straszliwie paszczami, i pośpieszył do lasu,
aby się w nim ukryć.

Musiał jeszcze uwolnić ręce. Przeciskając się między krzakami i
skałami, rozglądał się uważnie, szukając czegoś, co pozwoliłoby mu
prz

eciąć wieży. Wreszcie znalazł. Była to krawędź skały tak ostra, że

mogła rozciąć rzemień. Oparł się o nią grzbietem i tak długo tarł
rękami o krawędź, aż wiązanie pękło. Teraz był wolny.
Walka, która z początku toczyła się na dziedzińcu folwarku,
przeniosła się na otwarte pole. Trwała jeszcze ponad godzinę.
Wreszcie Bawole Czoło zwołał mieszkańców hacjendy. Wokoło
leżeli pozabijani Indianie. Nawet w ciemności można było rozpoznać,
że zginęło ich przeszło stu.
— Zapamiętają nauczkę i nie wrócą tak prędko — rzekł Arbellez
uradowany zwycięstwem.
— Niech pan spojrzy, don Pedro, na tych tam — powiedział stary
Francisco, wskazując na trupy Indian, leżące przy wejściu do domu.
— To dzieło mojej armaty. Ciała poszarpane na strzępy.
— Nie wszystko jeszcze skończone. Musimy wytropić resztę
Komanczów — oświadczył Bawole Czoło.
— Gdzie ich szukać?
— Po tamtej stronie strumienia są ślady. Uciekli zapewne w stronę
El Reparo, gdzie zebrali się przed napadem. Czy przydzieli mi pan
dwudziestu vaquerów? — zwrócił się do Arbelleza.
— Oczywiście — odpowiedział don Pedro.
— Gdzie też może być Niedźwiedzie Serce? — zastanawiał się
Francisco.
— W niewoli — odparł wódz Miksteków.
— To niemożliwe, dlaczego tak sądzisz? — zawołał przerażony don
Pedro.
— Bo go tu nie ma.
— Może nie wrócił jeszcze z pościgu?
— Nie, nie przypuszczam.
— W takim razie nie żyje albo jest ranny!
— Nie, znaleźlibyśmy go na pewno. Pobiegł za Czarnym Jeleniem.
Komanczowie, będąc w przeważającej liczbie, najwidoczniej go
porwali.
— Musimy Apacza oswobodzić! — zawołał Francisco.
— Uwolnimy go z pewnością — powiedział twardo Bawole Czoło. —
Wezmę jego strzelbę, być może mu się przyda. A teraz na koń!

Dwudziestu ludzi dosiadło koni i ruszyło galopem. Aby zmylić
czujność wroga, zatoczyli łuk i przybyli o świcie na El Reparo od
strony południowej.
— Zsiądźcie z koni — rozkazał Bawole Czoło.
— Po co? — zapytał Francisco.
— Musimy podkraść się do nieprzyjaciela, konie by nam
przeszkadzały. Niech Sanchez zostanie przy nich.
Vaquero został przy zwierzętach, reszta pod osłoną drzew wdrapała
się na górę. Gdy dotarli na szczyt, było już zupełnie jasno. Posuwali
się ku ruinom z największą ostrożnością. Nagle usłyszeli okrzyk:
— Uff!
Ujrzeli nie uzbrojonego Indianina, śpieszył do nich.
— Czy to możliwe? Niedźwiedzie Serce! — zawołał jeden z
vaquerów.
— Tak, to on. To Apacz! — wykrzyknął radośnie Bawole Czoło.
— Więc nie był w niewoli?
— Ależ oczywiście, że był pojmany. Czy nie widzicie, że nie ma przy
sobie broni? Był schwytany przez wroga i zbiegł.
Apacz przemknął przez polanę jak strzała. Po chwili stanął przed
nimi.
— Uff! — powitał go Bawole Czoło. — Brat mój. Niedźwiedzie Serce,
był w niewoli?
— Tak.
— Nieprzyjaciół było zbyt wielu, więc go zwyciężyli?
— Nie. Walczyłem z Czarnym Jeleniem. Wtem podeszła z tyłu
zdradziecka blada

twarz i uderzyła mnie kolbą w głowę. Padłem

ogłuszony. Obudziwszy się ujrzałem, że jestem wśród Komanczów.
Blada twarz stała nade mną.
— Któż jest tą bladą twarzą?
— Hrabia
— A więc żyje!? Krokodyle go nie pożarły!?
— Niestety, żyje. Te psy Komańcze znalazły go i ocaliły. To on
poprowadził ich na hacjendę, walczył po ich stronie.
— Walczył przeciw swojej własności! Przeciw własnym ludziom!
Zdejmiemy z niego skalp. Gdzie jest, gdzie się ukrywa?
— W górach. Ma się spotkać z Komańczami nad sadzawką.
— To tam się zbiorą?

— Byli juz tam. Zeszli na równinę, żeby zebrać rozproszonych
towarzyszy, ale wrócą.
— Czy brat mój jest tego pewien?
— Tak. Wisząc na drzewie, słyszałem ich rozmowę.
— Na jakim drzewie?
— Nad krokodylami. Bawole Czoło az zadrżał.
— Wisiałeś nad aligatorami? Tak samo, jak hrabia?
— Tak samo. Za jego namową powieszono mnie na lassach.
— Jak się brat mój uwolnił? Niedźwiedzie Serce odparł z
lekceważeniem:
— Wódz Apaczów nie boi się ani Komanczów, ani krokodyli.
Zaczekał, aż wróg odejdzie, a potem się oswobodził.
— Niedźwiedzie Serce jest mądrym i dzielnym wojownikiem, jest
ulubieńcem Wielkiego Manitu. Inny nie dałby sobie tak szybko rady.
Kiedy Komanczowie wrócą nad sadzawkę?
— Tego nie mówili. W każdym razie ukryjemy się i zaczekamy na
nich.
— Tylko uważajmy, by nie zostawić śladów. Oto twoja strzelba,
przyniosłem ci ją.
— Tomahawk zabrał mi Czarny Jeleń — rzekł gniewnie Apacz. —
Lecz odda go razem ze swoim. Dajcie mi prochu
i kul, a poprowadzę was. Wkrótce pomknęli przez las, zacierając za
sobą ślady.
Kiedy dotarli nad staw, ukryli się dobrze. Sami niewidzialni, mogli
dokładnie obserwować okolicę.
Po udzieleniu wskazówek vaquerom jak strzelać, by nie marnować
na jednego nieprzyjaciela dwóch kul, obaj wodzowie usiedli obok
siebie.
— Co będzie — spytał Bawole Czoło — gdy Komanczowie zobaczą,
że wódz Apaczów im uciekł? Domyśla się, że sprowadzi pomoc.
— Nie zauważą ucieczki.
To mówiąc Niedźwiedzie Serce wyszedł z zarośli i zbliżył się do
drzewa cedrowego, na którym wisiał: W pobliżu pnia leżały jeszcze
lassa, którymi był przywiązany. Wziął ostry kamień i rozciął dolną
część rzemieni tak, że wyglądały, jakby się same rozdarły. Potem
wlazł na drzewo i przywiązał rzemienie do konara, podobnie jak były

umocowane poprzednio. Teraz mogło się wydawać, że krokodyle
ściągnęły wiszącego do wody.
Kiedy stanął przed Bawolim Czołem, ten rzekł:
— Brat rnój postąpił roztropnie. Komanczowie nie będą ani przez
chwilę przypuszczać, że uciekłeś.
Leżeli cicho w kryjówce i czekali. Po upływie pewnego czasu rozległ
się tętent. Nadjechali dwaj Komanczowie.
— Uff! — zawołał jeden z nich, nie widząc Indianina na drzewie.
— Uciekł! — dodał drugi.
— Nie! Lasso przerwane. Już go rozszarpały krokodyle.
— Nie wejdzie do Wiecznych Ostępów, bo pożarły go zwierzęta.
Dusza jego błądzić będzie wśród tych nieszczęsnych cieni, które
trawi rozpacz i ból. Przeklęty jest Apacz w tym i przyszłym życiu!
— Zsiadajmy z koni. Zaczekamy tu na resztę. Zeskoczywszy, zabrali
się do uwiązywania wierzchowców.
— Oskalpujemy ich? — zapytał Apacz.
— Dobrze, ale nie masz przecież noża.
— Nóż wezmę od któregoś z nich.
Oparł strzelbę o drzewo i posunął się naprzód. Miksteka mu
towarzyszył. Dostawszy się na skraj zarośli, ruszyli jak dwa tygrysy
ku Komańczom, nie przeczuwającym nic złego. Niedźwiedzie Serce
pochwyc

ił jednego z nich za gardło, wyrwał mu nóż zza pasa i

przebił nim serce. W ciągu dwóch minut Apacz trzymał już w ręku
skalp wroga. Bawole Czoło postąpił tak samo. Komanczowie nie
mieli nawet czasu krzyknąć.
— Co zrobimy z trupami? — spytał Bawole Czoło.
— Damy je krokodylom na pożarcie.
Aligatory zwietrzyły bliskość ludzi. Wysunąwszy się na powierzchnię,
podpłynęły ku brzegowi. Znowu czekały na ofiarę. Wodzowie zabrali
broń wrogom i wrzucili ich ciała do wody. Wygłodniałe bestie rzuciły
się na żer. Nie upłynęła nawet minuta, a oba trupy zniknęły w ich
paszczach. Nie zostało nic prócz części ręki z dwoma palcami.
Wzburzone przez zwierzęta fale wyrzuciły ją na brzeg.
Apacz i Miksteka zatarłszy ślady, wrócili do kryjówki.
Wkrótce rozległ się znowu tętent kopyt. Czarny Jeleń pędził na czele
jakichś trzydziestu wojowników. Widząc, że Apacza nie ma na
drzewie, rzekł sam do siebie:

— Gdzie Niedźwiedzie Serce? Czyżby umknął?
Podjechawszy tuż nad wodę, zobaczył część ręki. Zeskoczył z konia,
podniósł ją i zaczął się uważnie przypatrywać.
— Uff! Pożarły go! To kawałek jego lewej ręki. Obejrzeć lassa! —
krzyknął do Indian.
Po wykonaniu tego rozkazu stwierdzono niezbicie, że krokodyle
ściągnęły Apacza z drzewa i pożarły.
— Odszedł w świat ciemności!
Po tych słowach Czarny Jeleń rzucił do wody kikut ręki. Aligatory
połknęły go łapczywie.
Komanczowie rozłożyli się na brzegu. Po pewnym czasie przybył
jeszcze jeden oddział zabłąkanych, nad stawem zasiadło około
pięćdziesięciu Indian. Czarny Jeleń pierwszy przerwał milczenie:
— Kto widział bladą twarz?
— Mówisz o hrabi?
— Tak.
Okazało się, że nikt nie widział hrabiego.
— Poszukać jego śladów! Wstali, aby wykonać rozkaz wodza.
— Mogą nas odkryć — szepnął Apacz. Bawole Czoło potwierdził
skinieniem głowy.
— Tu zatarliśmy ślady, lecz jeżeli pójdą dalej, znajdą je. Trzeba
zaczynać. Dam hasło!
Zakaszlał głośno na znak, że można brać się do dzieła. Z zarośli
wysunęły się lufy dwudziestu strzelb,
— Ognia! — krzyknął Bawole Czoło.
Huknęły dwadzieścia dwa strzały, a potem jeszcze dwa z
dub

eltówek wodzów. Tyluż Komanczów padło śmiertelnie

ugodzonych. Reszta zerwała się i popędziła do koni. Vaquerowie
ponownie załadowali broń.
Komanczowie byli przekonani, że w zaroślach kryje się wielu białych.
Nie próbowali więc już ataku, lecz rzucili się do ucieczki. Wtedy
dosięgła ich druga salwa, niemal tak samo skuteczna, jak pierwsza.
Niedźwiedzie Serce pilnował Czarnego Jelenia. Wcześniej wydał
swym ludziom rozkaz, żeby nie strzelali do wodza Komanczów.
Kiedy zaczął on uciekać z niedobitkami wojowników, Apacz wyszedł
z zarośli i podniósłszy strzelbę, wycelował w jego konia: chciał
dostać żywego wodza. Huknął strzał; zwierzę, ugodzone śmiertelnie,

przewróciło się, zrzucając jeźdźca. W dwóch skokach Apacz stanął
przy Czarnym Jeleniu, zanim ten zdołał podnieść się z ziemi.
Czarny Jeleń, jak wszyscy Komanczowie, nie strzelał dotąd, Więc
miał nabitą broń. Zerwawszy się z ziemi, wymierzył w Apacza.
— Psie — zawołał — żyjesz jeszcze?! A więc giń! Niedźwiedzie
Serce skoczył, odtrącił lufę, strzał chybił.
— Wódz Apaczów nie zginie z ręki tchórzliwego Komańcza.
Przeciwnie, to ja zabiorę twoją duszę, aby służyła mi w Wiecznych
Ostępach!
Po tych słowach ogłuszył Czarnego Jelenia kolbą i zaniósł go na
miejsce, gdzie Arika-

tugh siedział niedawno w otoczeniu swych

wojow

ników. Tam czekał spokojnie, dopóki wódz nie odzyska

przytomności.
Vaquerowie nie ścigali tych kilku wrogów, którym udało się zbiec, nie
uważali ich bowiem za niebezpiecznych. Rzucili się natomiast na
poległych, aby im zabrać broń i amunicję.
Obaj wodzowie

siedzieli przy Czarnym Jeleniu, nie troszcząc się o

łupy. Gdy zaczęli wiązać jeńca, odzyskał przytomność.
— Czarny Jeleń może zaśpiewać swą pieśń śmierci, pozwalam mu
na to

— rzekł Niedźwiedzie Serce.

Wódz Komanczów milczał.
— Komanczowie śpiewają jak wrony lub żaby, dlatego wolą się nie
popisywać — szydził Bawole Czoło.
Jeniec wciąż milczał.
— W takim razie umrzesz bez pieśni śmierci — powiedział Shosh-in-
lit.
Teraz dopiero zapytał Czarny Jeleń:
— Powiesicie mnie na tym drzewie?
— Nie — odparł Apacz. — Nie chcę cię dręczyć, pożrą cię
krokodyle, jak mnie miały pożreć. Najpierw jednak zdejmę ci skalp,
aby po powrocie pokazać dzielnym synom Apaczów, jakim podłym
tchórzem był Czarny Jeleń, Odbieram swój nóż i tomahawk.
Powiedziawszy to wyjął zza pasa jeńca wymienione przedmioty.
— Czy chcesz mnie naprawdę oskalpować? — zapytał jeniec z
przerażeniem.
— Tak. Skóra twoja do mnie należy. — Zdejmiesz ją ze mnie
żywcem?

— A jakże! Czy mam szukać twego skalpu w brzuchu krokodyla, gdy
cię już połknie?
— Zabij mnie przedtem!
— Boisz się? W takim razie nie zaznasz litości!
Po tych słowach wziął nóż, lewą ręką pochwycił czuprynę wodza,
prawą zaś wykonał trzy prawidłowe cięcia, zdejmując mu włosy z
głowy. Po chwili miał skalp w ręce. Czarny Jeleń zawył z bólu.
— Jesteś tchórzem! Krzyczysz jak squaw — zauważył Niedźwiedzie
Serce.
— Zepchniemy go do wody — dodał Bawole Czoło — ale nogami,
bo nie jest wart, abyś go dotykał ręką.
— Mój brat ma rację. Rzucę go krokodylom jak zgniłe ścierwo,
którego nie można wziąć do ręki. Waleczny wódz Komanczów ryczał
jak stara baba. Niechaj więc nie ma grobowca ani na szczycie
górskim, ani w dolinie. Ludzie jego plemienia, nie będą mogli
odbywać pielgrzymek, żeby sławić jego imię, albowiem zniknie w
brzuchu krokodyli.
To mówiąc, nogami strącił Czarnego Jelenia do wody. Aligatory
rzuciły się nań natychmiast.
Następnie dwaj wodzowie udali się do koni, by wrócić do hacjendy.
Apacz dosiadł wierzchowca jednego z Komanczów.
Opuściwszy sadzawkę, hrabia Alfonso zszedł z góry, aby szukać
groty z królewskim skarbem. Na dawnym miejscu jednak znalazł
tylko gruzy. Nadaremnie szperał w nich przez kilka godzin. Widać
skarby zostały zabrane. Zakląwszy siarczyście, zaczął wchodzić na
szczyt góry, aby się spotkać z Komańczami. Naraz usłyszał tętent.
Po chwili stan

ęło przed nim ośmiu Indian na koniach.

— Dokąd pędzicie?
— Uff! To blada twarz! — rzekł jeden z nich. — Jedziemy do doliny.
— Po co? Przecież nasi ludzie są na górze.
— Wszyscy zabici.
— Zabici? Przez kogo?
— Blade twarze napadły na nas i zabiły cztery razy po dziesięć
naszych braci.
— Do diabła!
— Wodza naszego Czarnego Jelenia pożarły krokodyle, przedtem
zaś oskalpował go Apacz.

— Apacz? Jaki?
— Niedźwiedzie Serce.
— Do stu tysięcy diabłów! Przecież powiesiliśmy go na drzewie!
— Ale odzyskał wolność. Oswobodzili go zapewne vaquerowie.
Gdybyś przy nim pozostał, nie stałoby się to z pewnością.
— Czyście to widzieli na własne oczy?
— Musieliśmy uciekać, ponieważ jednak nie wysłali za nami pościgu,
więc dwóch powróciło, by ich śledzić.
— Wszystko przepadło!
— Wszystko, z wyjątkiem zemsty!
— Cóż więc zamierzacie czynić?
— Wrócimy do wigwamów po nowych wojowników.
— Nie przynosząc ze sobą ani jednego skalpu?
— Wielki Duch odwrócił się od nas.
— Ani też nie przywożąc żadnych łupów? — Zdobędziemy je
później.
— Cóż byście powiedzieli, gdybym teraz ja postarał się dla was o
bogatą i użyteczną zdobycz?
— Przecież nic nie masz, nawet konia!
— Wezmę sobie konia z pastwisk hacjendy, potem wrócę do stolicy
Meksyku, wy zaś będziecie mi towarzyszyć.
— Do Meksyku? Po co?
— Będziecie moją strażą, niełatwa to bowiem podróż. Jeżeli
zgodzicie się na nią, otrzymacie sute podarki.
— 0 jakich podarkach myślisz?
— Wybierzecie je sami. Jestem hrabią, wielkim wodzem, mam
wszystko, czego dusza zapragnie.
— Czy masz broń, proch i ołów?
— Ile tylko chcecie.
— I perły dla naszych squaw?
— Naturalnie!
Obietnica hrabiego spodobała im się.
— Dobrze, będziemy ci towarzyszyć, będziemy twoją strażą. Tylko
musisz każdemu dać strzelbę, tomahawk i po dwa noże. Nie
obejdzie się również bez kul i ołowiu.
— Wszystko otrzymacie.
— I perły?

— Dostaniecie perły, łańcuchy z drogich kamieni i pierścienie.
— Zgoda, idziemy z tobą. Ale pamiętaj: zginiesz, jeżeli nas
oszukasz. Tylko dwóch z tobą nie pójdzie, muszą wrócić do naszych
obozów, aby sprowadzić mścicieli.
— Czy nie można tej wyprawy odłożyć?
— Nie. Zemsty musimy dokonać czym prędzej.
— Dobrze. Sześciu mi wystarczy.
Wylosowano więc dwu wojowników, bo nikt nie chciał iść
dobrowolnie. Woleli jechać do Meksyku po bogate dary niż wracać
ze wstydem i hańbą do rodzinnych siedzib. Pozostałych sześciu
wybrało spomiędzy siebie starszego. Rozstawszy się z dwoma
wysłannikami, udali się na poszukiwanie wierzchowca dla hrabiego.
Wysłannicy zamiast udać się wprost na północ, postanowili pojechać
drogą okrężną, by uniknąć spotkania z wrogiem. Skręcili ku
południowemu stokowi góry El Reparo. I właśnie tu spotkało ich to,
czego chcieli uniknąć.
Vaquerowie, ograbiwszy zwłoki Indian z broni, rzucili je na pożarcie
krokodylom. Po czym wszyscy wsiedli na konie, by wracać do
ha

cjendy. W chwili gdy wyjechali z lasu i mieli właśnie skręcić w

dolinę. Niedźwiedzie Serce zatrzymał się nagle.
— Uff! — zawołał, wskazując przed siebie.
— To Komańcze! — rzekł Bawole Czoło.
— Pojmiemy ich!
— Trzeba ich wziąć żywych. Żwawo, przygotujcie lassa! Kiedy
Komańcze zbliżyli się, vaquerowie wypadli z lasu.
Indianie stanęli jak wryci, po czym spięli konie do ucieczki. Nie dali
jednak rady. Schwytano ich po niedługim pościgu, choć bronili się z
całych sił, a nawet zranili kilku vaquerów.
Niedźwiedzie Serce podszedł do nich i rzekł:
— Jeżeli nie odpowiecie na nasze pytania, zdejmiemy wam skalpy i
powiększycie liczbę ofiar, pożartych przez krokodyle.
Wzdrygnęli się na myśl o śmierci, jaką zginął ich wódz. Jeden z nich
zapytał:
— Co chcesz wiedzieć?
— Ilu was pozostało przy życiu?
— Ośmiu.
— Gdzie tamtych sześciu?

— Zostali przy hrabi.
— A gdzie on jest?
— Tego nie wiemy.
Wódz Apaczów wyciągnął nóż.
— Jeżeli nie powiecie prawdy, żywcem zedrę wam skórę z głowy.
— A jeżeli powiemy?
— Umrzecie śmiercią mniej bolesną i szybszą.
— Czy zostawisz nam skalpy i pochowasz nas z bronią?
— Uczynię to, chociaż nie zasłużyliście, wy psy przeklęte!
— Pytaj więc dalej.
Dzicy wierzą, że bez skalpu, bez broni, bez prawdziwego pogrzebu
nikt nie przedostanie się do Wiecznych Ostępów.
— Gdzie jest hrabia?
— Udał się na pastwiska bladych twarzy, aby tam ukraść dla siebie
konia. Później chce się dostać do Meksyku, dokąd go ma
odprowadzić tych sześciu naszych, których wziął do obrony.
— Co im za to obiecał?
— Strzelby, noże, proch i drogocenne kamienie dla ich squaw.
Bawole Czoło potrząsnął głową.
— Hrabia nie potrzebuje takiej opieki. Mógłby przecież znaleźć ją
wśród białych. Albo to jeszcze większy tchórz, aniżeli przypuszczam,
albo też nosi się z jakimiś tajemniczymi zamiarami. Mówicie prawdę?
— Nie kłamiemy.
— W jakim kierunku ruszyli? — Prosto na wschód.
— Gdzie rozstaliście się z nimi?
— Tam gdzie na wschodzie góra dotyka doliny.
— Spotkaliście go podczas ucieczki, gdy wracał z doliny?
— Tak.
— Wiem już, gdzie był. Znajdę jego ślad. Odpowiedzieliście na
wszystko. Zginiecie szybką śmiercią.
Po tych słowach podniósł dwururkę i przestrzelił głowy obydwóch;
nawet nie drgnęli na widok luf.
— Sanchez i Juanito — rzekł Apacz — przysypiecie tych
Komanczów kamieniami, chcę bowiem dotrzymać słowa. My zaś
pójdziemy tropem hrabiego, może uda nam się pochwycić zdrajcę.
Bystry wzrok Bawolego Czoła i Niedźwiedziego Serca odnalazł z
łatwością ślady hrabiego i jego towarzyszy. Wiodły one ku

pastwiskom, których nikt nie pilnował, bo wszyscy vaquerowie
znajdowali się jeszcze w hacjendzie. Ślady świadczyły, że
schwytano jednego konia, a następnie hrabia wraz z Indianami udał
się w kierunku południowym.
Szli po siadach jeszcze jakąś godzinę, po czym Bawole Czoło
rozkazał się zatrzymać.
— Dalej nie pójdziemy — powiedział. — Jesteśmy potrzebni w
hacjendzie. Wiemy już, że hrabia udał się w kierunku Meksyku. Nie
ujdzie nam. Znajdziemy go, choćby się skrył pod ziemię.
Wrócili do hacjendy. Tam życie płynęło juz normalnym trybem.
Vaquerowie uprzątnęli zwłoki Indian i znieśli szańce, usypane przed
najazdem. Don Pedro powitał ich radośnie.
— Dzięki Bogu, że przybywacie! Już byliśmy o was niespokojni. Jak
się udało?
— Czarny Jeleń nie żyje — odparł Bawole Czoło.
— A inni?
— Zginęli. Uszło 2 życiem tyko sześciu…
— Dokąd się udali?
— Do Meksyku. Odprowadzają hrabiego. Lecz i oni nam nie umkną.
— A więc sądzicie, że teraz jesteśmy bezpieczni? — zapytał don
Pedro.

— Że możemy wieść spokojne życie? Ale co zrobimy z

trupami, gdzie je pogrzebiemy?
Przez twarz Bawolego C

zoła przemknął tajemniczy uśmiech.

— Nie będziemy zanieczyszczać powietrza hacjendy. Najlepiej
pochować je w pobliżu góry El Reparo. Czy mogę zatrzymać jeszcze
na dziś dwudziestu vaquerów? Z ich pomocą pochowam zmarłych.
— Skoro jesteś pewien, że nic już nie grozi hacjendzie, zatrzymaj
ich.
— Co się dzieje z naszym bratem, Piorunowym Grotem?
— Leży wciąż bez przytomności.
— Trzeba zajrzeć do niego.
Obaj wodzowie weszli do domu. Bawole Czoło zaprowadził
Niedźwiedzie Serce do pokoju swojej siostry, w którym złożył był
złoto i klejnoty przeznaczone dla Ungera. Karia leżała w hamaku,
patrząc nieruchomo przed siebie. Na widok wchodzących zerwała
się i zapytała:
— Przybywacie jako zwycięzcy? A on? Czy go już mają krokodyle?

— Nie! — zaprzeczył Bawole Czoło, przyglądając jej się badawczo.
— Nie? Więc uniknął zasłużonej kary?
Bawole Czoło był rad, że Karia myśli nie o miłości, tylko o zemście.
— Te psy Komańcze — rzekł — uwolniły go. Na jego miejscu
powiesiły brata mego, wodza Apaczów, który cudem tylko uniknął
śmierci.
Indianka obrzuciła Niedźwiedzie Serce zdumionym spojrzeniem. U
jego pasa wisiało kilka nowych skalpów. Karia popatrzyła z
zachwytem na piękną, męską postać Apacza, a na myśl, że
krokodyle mogły go rozszarpać, doznała dziwnego, nie znanego jej
dotychczas uczucia.