w w w . e l e k t r o . i n f o . p l

n r 3 / 2 0 0 4

p r e z e n t a c j a

36

K

rajowe laboratoria pomiaru czasu
są uznawane za dobre, jeżeli w

długim okresie mają prowadzony czas

z odchyłką nie większą od wzorca niż
100 nsek. Proste i tanie zegary me-
chaniczne o słabej dokładności chodu

znikają z rynku, wypierane przez jesz-
cze tańsze zegary kwarcowe o dokład-
ności chodu rzędu 2 sek/dobę. Szybki
rozwój elektroniki sprawia, że coraz
częściej używane są zegary elektro-
niczne zintegrowane z odbiornikiem sy-
gnału radiowego, wysyłanego z nadaj-
nika długofalowego, znajdującego się
w pobliżu Frankfurtu nad Menem, emi-
tującego kodowany sygnał wzorca cza-
su na częstotliwości 77,5 kHz (stąd
skrótowe oznaczenie DCF 77). Możli-
wość stosunkowo dokładnego pomia-
ru czasu nie przeszkadza jednak licz-
nym stacjom telewizyjnym w notorycz-

nych spóźnieniach w emitowaniu pra-
wie wszystkich (za wyjątkiem wiado-
mości) audycji. Wymagania co do do-
kładności odmierzania czasu bardziej
są więc związane z potrzebami odbior-
cy niż z możliwościami technicznymi
odmierzania czasu.

Typowa dla prostych zegarów

kwarcowych dokładność chodu rzędu
2 sek/dobę po miesiącu daje odchyłkę
1 min. Jeżeli nie zapewnimy możliwo-
ści korygowania wskazań, to odchyłka
ta będzie wzrastać proporcjonalnie do
upływu czasu. Okazało się, że dziedzi-
ną, w której taka dokładność jest nie-

urządzenia

do synchronizacji czasu

w układach pomiarowych, komputerach i w układach automatyki

Potrzeba dokładności pomiaru czasu narastała wraz z roz-
wojem techniki. Niezależnie jednak od rozwoju technicz-
nych możliwości dokładnego odmierzania czasu – wy-
magania użytkowników są tak zróżnicowane, jak różne
są dziedziny zastosowań.

Rys. 1 Poglądowy schemat działania synchronizatora oraz jego wygląd

w w w . e l e k t r o . i n f o . p l

n r 3 / 2 0 0 4

p r e z e n t a c j a

37

wystarczająca, jest obrót energią elek-
tryczną o różnej cenie w różnych po-
rach dnia. Jest oczywiste, że problem
jest tym większy, im większa jest ilość
odmierzanej energii.

Pierwszy synchronizator czasu

wyprodukowany w ZAiUP TIME-NET
Sp. z o.o. wyposażono w odbiornik sy-
gnału DCF 77, dzięki czemu jego we-
wnętrzny zegar synchronizowany jest
drogą radiową z atomowym wzorcem
czasu. Zróżnicowana budowa urządzeń,
do synchronizacji których był używany,
wymagała wykonania trzech różnych
wyjść impulsowych: przekaźnikowego,
transoptorowego oraz prądowego,
przy czym to ostatnie może być zastą-
pione dodatkowym wyjściem przekaź-
nikowym. Dla wszystkich typów wyjść
zapewniona jest separacja galwanicz-
na. Dla każdego z wyjść impulsowych
można przełącznikami DIP-SWITCH wy-
brać jeden z dwóch typów impulsów ge-
nerowanych przez procesor oraz zmie-

nić ich polaryzację (pełna tabela impul-
sów oraz dane techniczne znajdują się
na stronie internetowej www.time-
net.com.pl). Synchronizator wyposa-
żony jest także w łącze RS-232C, co
pozwala na przekazywanie prowadzone-
go czasu i daty do zewnętrznych urzą-
dzeń. Ponieważ sygnał czasu, emitowa-
ny przez nadajnik DCF 77, uwzględnia
zmiany wprowadzane wiosną i jesienią,
to użytkownik i w tym aspekcie ma pew-
nego rodzaju komfort. Opis protokołu
transmisji, dostarczany użytkownikowi,
umożliwia wykorzystanie łącza we wła-
snych aplikacjach. Małe rozmiary syn-
chronizatora, wygodna obudowa umoż-
liwiająca mocowanie na standardowej
szynie TH 35, parametry dostosowa-
ne do indywidualnych zamówień oraz
dostarczane na życzenie gotowe opro-
gramowanie pracujące w środowisku
DOS lub WINDOWS 3.x/9x/NT/2000/
XP podnoszą atrakcyjność tego syn-
chronizatora.

Nie wszędzie wykorzystanie radio-

wego sygnału DCF 77 jest tak samo ła-
twe. Natężenie pola elektromagnetycz-
nego maleje wraz ze wzrostem odle-
głości od nadajnika. Istotny wpływ ma
rzeźba terenu, ekranowanie wynikające
z rodzaju murów budynku. Przeszkodą
w prawidłowym odbiorze sygnałów są
również zakłócenia wywoływane pracą
urządzeń elektrycznych.

Udostępniona przed paroma laty

możliwość korzystania z sygnałów emi-
towanych z satelitów wojskowych do
zastosowań cywilnych, pozwoliła na bu-
dowę synchronizatorów , których czas

jest prowadzony w oparciu o satelitar-
ne wzorce atomowe. Sygnały te emito-
wane są bez uwzględniania zmiany cza-
su lato/zima i dlatego synchronizatory
pracujące w oparciu o sygnały sateli-
tarne zostały wyposażone w dodatko-
we układy, umożliwiające automatycz-
ną zmianę czasu praktycznie w każdym
systemie. Pozostałe rozwiązania są zbli-
żone do wcześniej opisanych synchro-
nizatorów pracujących w oparciu o sy-
gnał DCF 77. Poglądowy schemat dzia-
łania takiego synchronizatora oraz jego
wygląd przedstawiony jest na rys. 1.

TIME-NET Sp. z o.o.

ZAKŁAD AUTOMATYKI I URZĄDZEŃ PRECYZYJNYCH

94-104 ŁÓDŹ, ul. Obywatelska 135

TEL./FAX [phone]

fi [e-mail], http://www.time-net.com.pl