http://www.polityka.pl/nauka/obserwatoriumpolityki/1518150,1,jak-sie-starzeja-
szympansy.read

U ludzi większość chorób degeneracyjnych wieku starczego jest wywołana zmianami w
mózgu. Z wiekiem mózg ludzki traci część swojej tkanki, wręcz kurczy się, a to sprawia, że
pracuje gorzej i słabsza jest komunikacja pomiędzy jego częściami. Takie choroby jak
Parkinsona czy Alzheimera oraz otępienia różnego rodzaju są wywołane przede wszystkim
degeneracją tkanki mózgowej.
Teraz grupa antropologów, neurologów, psychologów i biologów kierowana przez zespół
uczonych z Washingotn University postanowiła odpowiedzieć na pytanie, jak starzenie się
wpływa na mózg naszego najbliższego kuzyna, a więc szympansa. Do tej pory badania takie
nie były prowadzone.
Zastosowano serię badań rezonansem magnetycznym grupy ludzi między 22 a 88 rokiem
życia oraz grupy szympansów między 10 a 51 rokiem życia. Średnia długość życia
szympansów pozostających na wolności wynosi około 45 lat. Szympansy trzymane w niewoli i
poddawane w razie konieczności terapiom leczniczym mogą dożyć nawet sześćdziesiątki.
Kiedy porównano wyniki badań mózgu w obu grupach okazało się, że nawet u najstarszych
małp nie notuje się znacznego – tak jak u ludzi – ubytku tkanki mózgowej. Do ubytków takich
u małp w ogóle nie dochodzi lub są one minimalne. Dotyczy to głównie płata czołowego i
hipokampa, czyli skupiska komórek mózgowych odpowiedzialnych za kształtowanie się
pamięci. Mózgi szympansów do śmierci pozostają więc prawie nie uszczuplone, co powoduje,
że małpy te nie są narażone na występowanie groźnych degeneracyjnych schorzeń.
Ustalenia te zaskoczyły naukowców. Linia szympansów oddzieliła się bowiem od linii
człowiekowatych ledwie 8 milionów lat temu. Co spowodowało, że ludzkie mózgi gorzej radzą

sobie ze starością? Najprawdopodobniej – sądzą uczeni – wydłużenie życia ludzkiego w
stosunku do życia szympansiego. Nawet ludzie pierwotni potrafili dożywać osiemdziesięciu
lat. Dzisiaj wiek taki nikogo nie dziwi, a postęp medycyny wciąż wydłuża średnią życia
ludzkiego na całym świecie. Jest jednak coś za coś. Im dłuższe życie, tym większe ryzyko
wystąpienia degeneracyjnych zmian mózgowych. Żyjemy dłużej niż nasi kuzyni, ale
wydłużenie to jest okupione większym ryzykiem.
Wyniki tych ciekawych badań opisuje ostatnie wydanie Proceedings of the National Academy
of Science.