background image

42

Genialne schematy

E l e k t r o n i k a   d l a   W s z y s t k i c h

Pragnę pochwalić się układem, który udało mi się zbudować w
celu  regulowania  świecenia  zegara  cyfrowego  (prod.  ZSSR)
odpowiednio  do  oświetlenia  zewnętrznego,  przy  pomocy
fotooporu i potencjometru. Należało regulować prąd zmienny
zasilający wyświetlacz. Podobnego rozwiązania nie spotkałem
w  żadnej  literaturze,  a  układ  działa  bezbłędnie  ponad  5  lat.
Oto schemat.

Okazuje się, że przewód grzejny znajdujący się na tylnej szy−
bie  samochodowej  niemal  każdego  auta  może  służyć  jako  ...
antena samochodowa − jak to zrobić pokazuje rys. 1.

Dławiki pełnią rolę przeciwzakłóceniową. Należy nawinąć

je  na  pręcie  ferrytowym  (o  średnicy  6−7  mm,  długość  25−30
mm).  Każdy  dławik  należy  nawinąć  emaliowanym  przewo−
dem (o średnicy 0,1−0,15 mm) wliczbie 30 zwojów. Jeśli radio
samochodowe jest dość czułe, może się okazać, że normalna −
teleskopowa antena będzie zbędna i można ją będzie zdemon−

tować  (wyjątek  stanowią  np.  samochody  typu  „Lanos“,
„Nexia“, w których anteny są zamontowane na stałe przez pro−
ducenta − wysuwane i chowane są elektrycznie). Jeśli radio jest
mało czułe − antenę wykonaną wg rys. 1 należy traktować jako
pomocniczą, dodatkowo poprawiającą odbiór. Pomysł nie jest
mój, ale sprawdziłem działanie tego prostego układu.

...ułatwiają  znalezienie  ich  w  ciemnościach.  Nie  wiedzieć
czemu  są  one  droższe  aż  o  ok.  30...50%  od  takich  samych
wyłączników nie wyposażonych w tak proste, a bardzo prak−
tyczne udogodnienie. Proponuję wziąć sprawę w swoje ręce i
zamontować w wyłączniku bardzo prosty układ wg rys. 2.

Dioda  LED  może  być  dołączona  w  dowolnym  kierunku

(zasilanie  prądem  zmiennym).  Rezystor  może  być  jak  najm−
niejszej mocy (ja zastosowałem 0,125W) − w ogóle nie nagrze−
wa się i ogranicza prąd LED do bezpiecznej dla niej wartości.
Zamiast żarówki można podłączyć transformator, który obniża

W tej  rubryce  prezentujemy  schematy  nadesłane
przez  Czytelników.  Są  to  zarówno  własne  (genial−
ne) rozwiązania układowe, jak i ciekawsze schema−
ty  z literatury,  godne  Waszym  zdaniem  publicznej
prezentacji  bądź  przypomnienia.  Są  to  tylko  sche−
maty ideowe, niekoniecznie sprawdzone w prakty−
ce,  stąd  podtytuł  “co  by  było,  gdyby...”  Redakcja
EdW  nie  gwarantuje,  że  schematy  są  bezbłędne
i należy je traktować przede wszystkim jako źródło
inspiracji przy tworzeniu własnych układów.

Przysyłajcie do tej rubryki przede wszystkim sche−
maty,  które  powstały  jedynie  na  papierze,  nato−
miast  układy,  które  zrealizowaliście  w praktyce
nadsyłajcie  wraz  z modelami  do  Forum  Czytelni−
ków  i do  działu  E−2000.  Nadsyłając  godne  zainte−
resowania  schematy  z

literatury,  podawajcie

źródło.
Osoby,  które  nadeślą  najciekawsze  schematy
oprócz  satysfakcji  z ujrzenia  swego  nazwiska  na
łamach EdW, otrzymają drobne upominki.

Regulator

Nietypowa antena
samochodowa

Podświetlane
wyłączniki

Rys. 1.

background image

napięcie  dla  dalszej  części  urządzenia.  Układ  pobiera  tak
znikomy prąd, że jest on niemierzalny przez liczniki energii −
działa  u  mnie  już  od  4  lat.  Diodę  z  rezystorem  wystarczy
podłączyć wewnątrz wyłącznika, a LED umieścić w wywier−
conym w wyłączniku otworze.

Zegarki  kwarcowe  (a  zwłaszcza  naręczne  elektroniczne)
zazwyczaj  nie  są  bardzo  dokładne  −  mogą  się  śpieszyć  lub
spóźniać od kilku sekund na miesiąc do kilkunastu sekund na
dobę (o zgrozo!). Samodzielne zestrojenie  wcale nie wymaga
zegarmistrzowskiej  wiedzy.  Najczęściej  wewnątrz  obudowy
zegarka znajduje się rezonator kwarcowy i kondensator, który
zwiększa dokładność pracy zegarka. Często  takiego konden−
satora nie ma lub jego wartość jest niewłaściwie dobrana (zbyt
duża  lub  zbyt  mała  pojemność),  co  powoduje  odchyłki  cza−
sowe. Jego   pojemność wynosi zwykle kilka ... kilkadziesiąt
pF (zazwyczaj kilkanaście pF). Wystarczy więc wlutować taki
kandensator wg poniższego rysunku:

Metodą  prób  i  błędów  należy  znaleźć  tę

końcówkę  kwarcu,  przy  której  wpływ  konden−
satora będzie zauważalny. Wartość kondensato−
ra 

dobrać 

doświadczalnie, 

obserwując

dokładność  wskazań  zegarka  co  kilka  ...  kilka−
naście  dni  (wzorcem  może  być  sygnał  czasu
pojawiający  się  o  pełnej  godzinie  w  Polskim
Radiu).  W razie  potrzeby  kondensator  można
spiłować  pilnikiem  (uważać,  aby  nie  zewrzeć
okładek  kondensatora)  celem  dokładniejszego
dobrania  pojemności.  Kondensator  powinien
być na tyle mały, aby zmieścił się wewnątrz obu−

dowy  zegarka.  W ten  sposób  skalibrowałem  miesiąc  temu
swój  zegarek,  który  wcześniej  spóźniał  się  6  sekund  na
miesiąc.

Dariusz Knull

Pewnego  niezbyt  ładnego  dnia  nie  miałem  co  robić,  więc

poszedłem i kupiłem ten układzik, jak się potem okazało mój
późniejszy ulubiony przyrząd dręczenia siostry /biedaczek ma−
ło nie wylądował za oknem/. Więc nie jest to mój układ a je−
dynie  kopia  czyjegoś  pomysłu,  ale  pomyślałem  sobie,  że  się
komuś spodoba.

R1,R3: 220

R2,R4: 3,3k
R5,R8: 3,9k
R6,R7: 100−470k
R9: 10−15

P1,P2: 100−220k
C1,C2: 4,7−22uF
C3,C4: 10−22nF
D1,D2: LED czerw.
US: UL1111
GŁ. powyżej 8

Piotr Dąbrowski

43

Genialne schematy

E l e k t r o n i k a   d l a   W s z y s t k i c h

Kalibracja zegarka
kwarcowego

Piszczyk

Rys. 2.

UL1111