ESPERANTO

.

PL

Maria Niemirow - -

Esperanto dla wszystkich

-

Lekcja 7

Umiemy już prawić niewyszukane komplementy, możemy od biedy skrytykować naszych serdecznych
przyjaciół, ale do tego żeby "język giętki powiedział wszystko, co pomyśli głowa", musimy nauczyć się
deklinacji, która jest rozbrajająco łatwa.

Przypadek

Liczba pojedyncza

Liczba mnoga

1. Mianownik

(Kto? co?):

bela libro -
ładna książka

belaj libroj -
ładne książki

2. Dopełniacz

(kogo? czego?):

de bela libro -
ładnej książki

de belaj libroj -
ładnych książek

3. Celownik

(komu? czemu?):

al bela libro -
ładnej książce

al belaj libroj -
ładnym książkom

4. Biernik

(kogo? co?):

belan libron -
ładną książkę

belajn librojn -
ładne książki

5. Wołacz (o!):

ho, bela libro -
o, piękna książko

ho, belaj libroj! -
o, piękne książki!

6. Narzędnik

(kim? czym?):

per bela libro -
piękną książką

per belaj libroj -
pięknymi książkami

7. Miejscownik

(o kim? o czym?
w kim? w czym?):

pri (en) bela libro -
o (w) pięknej książce

pri (en) belaj libroj -
o (w) pięknych
książkach

Według powyższego wzoru odmieniają się nie tylko rzeczowniki i przymiotniki, ale żeby nie było żadnego
kłopotu - również i wszystkie zaimki.

Oto odmiana zaimka mi - ja:

1. mi - ja
2. de mi - mnie
3. al mi - mnie, mi
4. min - mnie, (mię)
5. ho mi - o ja!
6. per mi - mną
7. pri mi - o mnie

A może Państwo odmienią sobie zaimek vi? Ale już sami, dobrze?

A teraz, zerkając od czasu do czasu na podane wzory, przetłumaczmy sobie takie zdania:

Mi legas libron. En libro estas interesa paro: ĉarma knabino kaj juna, saĝa vilaĝano. żi
estas fianĉino de vilaĝano kaj li estas fianĉo de ĉarma knabino. żi ne havas monon, li
ankaŭ ne, sed inter ili estas vera amo. żi diras al li: mi amas vin. Li estas kontenta kaj
respondas al ŝi: mi ankaŭ amas vin, ĉarma knabino.

tłumaczenie

A oto nowe słówka (tylko czy Państwo powtarzają stare?):

ami - kochać
fianĉo - narzeczony
fianĉino - narzeczona
havi - mieć
inter - między

libro - książka
mono - pieniądze
saĝa - mądry, a, e
vera - prawdziwy, a, e
vilaĝano - wieśniak, mieszkaniec wsi

I jeszcze coś! Otóż "de" tworzy, jak widzimy, przypadek drugi (dopełniacz), ale poza tym znaczy jeszcze "od"
np.: od domu - de domo, od ojca - de patro. Natomiast "al", które tworzy przypadek trzeci (celownik), znaczy
także "do". Np.: do domu - al domo, do ojca - al patro. A więc: de - od, al - do.

Lekcja 8