Układ
krążenia
funkcje

-zapewnia łącznośd między komórkami, tkankami, narządami ciała
- pośredniczy między środowiskiem zewnętrznym, a komórkami ciała
- transportuje do komórek substancję odżywcze, regulujące; budulcowe; odpornościowe; sole
mineralne; witaminy
-zaopatruje tkanki i komórki w tlen
-zbiera i przenosi produkty przemiany materii
-stanowi środowisko wewnętrzne dla komórek
-bierze udział w regulacji temperatury
- bierze udział w utrzymaniu stałego PH i ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych
- zapewnia homeostazę organizmu (równowagę)

Układ krążenia skład

-serce; naczynia krwionośne*tętnice, żyły, naczynia włosowate, krew+

Serce-
budowa

Serce zbudowane jest z mięśni poprzecznie prążkowanych sercowych. Składa się z 4 części; prawy;
lewy przedsionek ? oraz dwie komory prawa i lewa. Pomiędzy przedsionkami występują przegrody.

Serce-
funkcje

ma za zadanie; wyrzut krwi z taką siłą; aby przeszła przez całe ciało; pomiędzy przedsionkami, a
komorą występują zastawki przedsionkowo komorowe pomiędzy prawym przedsionkiem a prawą
komorą *zastawka trójdzielna+; pomiędzy lewym przedsionkiem a prawą komorą; pomiędzy komorami,
a tętnicami występują zastawki półksiężycowate, zastawki zapobiegają wracaniu się krwi

Serce- cykl
pracy

Pauza (przerwa)- stan spoczynku; krew napływa do przedsionków; skurcz mięśni przedsionków; krew
przepływa z przedsionków do komór
Skurcz ścian komór- przepompowanie krwi z komór do tętnic

Budowa i
skład krwi

Krew

Osocze

Elementy morfologiczne

Surowica

Fibrynogen

Erytrocyty

Leukocyty

Trombocyty [200-400 tys]

Symbole
analizy
krwi

-WBC (leukocyty)- przeciętnie 5.2 tys/1mm3
-RBC (erytrocyty)- średnio 4.23mln/1 mm3
- HGB (hemoglobina)- średnio 13.0 g/Dl
-HCT (hematokryt czyli wskaźnik procentowy objętości erytrocytów we krwi) kobiety ok. 42% -
mężczyźni ok. 47 %
-MCV- to przeciętna objętośd erytrocytów
-PLT- to liczba trombocytów we krwi
- MCH- zawartośd hemoglobiny w erytrocytach

Charaktery
styka
naczyo
krwionośn
ych

Tętnica

Naczynia włosowate

Żyły

- brak zastawek
- duża mięśniówka
- małe światło przepływu
- wyprowadza krew z
serca

-zbudowane ze śródbłonka
- brak mięśniówki
- doprowadzają tlen i pokarm do
komórek

- zastawki
- mała mięśniówka
- duże światło przepływu
- wprowadza krew do serca

Regeneracj
a

Uszkodzone płytki----------- uszkodzenie ściany
jony wapnia-------------------- różne białka osocza
\/
Czynnik inicjujący krzepnięcie
\/
protrombina- trombina + fibrynogen- fibryna (włókniak)- rozkład włókna

Choroby układu krążenia

Czynniki

Objawy i skutki

Miażdżyca
tętnic

- predyspozycje genetyczne
- długotrwały proces zapalny,
uszkadzający śródbłonek naczyo
krwionośnych
- palenie tytoniu
- dieta bogata w tłuszcze zawierająca
dużo cholesterolu
- nadciśnienie tętnicze
-długotrwały stres
- wiek
-otyłośd

- objawem narastających zmian miażdżycowych jest
zwężenie światła naczyo; Jeśli obejmuje on naczynia
wieocowe dochodzi do rozwoju choroby niedokrwiennej
serca, co może doprowadzid do martwicy- zawału serca.
Jeśli miażdżyca obejmuje tętnicę mózgu może byd przyczyną
udaru

Choroba
niedokrwie
nna serca

- zmiany miażdżycowe zwężające
naczynia wieocowe

- choroba objawia się zwykle bólami w klatce piersiowej po
przebytym wysiłku, bóle wieocowe, całkowite zatkanie
naczyo wieocowych prowadzi do zawału mięśnia sercowego

Choroba
nadciśnieni
owa

- ok. 60% to uwarunkowania
genetyczne
- otyłośd
- dieta wysokotłuszczowa
- duże spożycie soli
-stres

rzadko od razu objawia się poważnymi, zwykle zaczyna się
od umiarkowanych bólów głowy, zmniejszonej fizycznej
wydolności, w miarę postępu uszkodzenia poszczególnych
narządów następuje ból i złe funkcjonowanie

Zawał

Oderwanie blaszki miazdzycowej

a nadepnie do naczyo wieocowych
serca, skurcz naczynia wieocowego,
otyłośd, palenie tytoniu, dieta
wysokotłuszczowa, wysoki poziom
cholesterolu, nadciśnienie tętnicze

pojawiają się: silny piekący ból w klatce piersiowej za
mostkiem, bezwzględne wskazanie do wezwania
pogotowia, duszności, silne poty, mdłości, wymioty,
niepokój

Wylew

zator jednej z tętnicy mózgu, wylew
krwi z pękniętego naczynia do
mózgu, miażdżyca, nadciśnienie
tętnicze,

choroba zaczyna się nagłym silnym bólem głowy z
zaburzeniami równowagi, czucia, często prowadzi do utraty
przytomności, niedowłady kooczyn, zaburzeo mowy, w
wyniku martwicy w tej części mózgu, która odpowiada za
odpowiednie czynności

Choroby krwi
Hemofilia

- choroba genetyczna
- dziedziczenie- allel recesywny
sprzężony z płcią

brak krzepliwości krwi; podaje się czynnik 8, który zapobiega
wykrwawieniu się

Anemia
sierpowata

- choroba genetyczna
- allel recesywny sprzężony z płcią

erytrocyty są kształtu sierpa przez co transportują mniejsze
ilości tlenu
choroba rozwijająca się u odmiany czarnej, ludzie Ci nie
chorują na malarię, przenoszoną przez komarzyce

Anemia-
niezłośliwa

-zbyt mała ilośd erytrocytów;
hemoglobiny transportującej tlen
- brak żelaza

- ospałośd, zmęczenie
- nieleczona może prowadzid do anemii złośliwej i śmierci

Układ
limfatyczn

Budowa: węzły limfatyczne; żyły; grasica; śledziona; przewody limfatyczne kooczyny górnej, naczynia
limfatyczne kooczyn dolnych

Odpornośd
nieswoista
wrodzona

swoista nabyta
czynna

bierna

naturalna (po
chorobie)

sztuczna
(szczepionka)

naturalna (od
matki)

sztuczna
(surowica)

Układ limfatyczny

układ otwarty- limfa płynie w przestrzeniach między komórkowych, transportuje limfocyty-
odpornośd i tłuszcze

HIV

*human immunodeficieny virus+ (z ang. ludzki wirus upośledzenia odporności). Jest to wirus, który
upośledza ludzki układ ,immunologiczny (odpornościowy) i doprowadza go do stanu kompletnej
niesprawności. mówimy wtedy o AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome z ang. Zespół nabytego
upośledzenia odporności). Istnieją dwie mutacje wirusa: HIV-1 i HIV-2. ,,Dwójka’’ doprowadza do AIDS
wolniej niż ,,Jedynka’’. Te dwie dolegliwości są zwane pandemią XXI w. Rozprzestrzeniają się
niebezpiecznie szybko i są śmiertelne

HIV

to wirus. Stopniowo wyniszcza system odpornościowy. Natomiast AIDS to choroba, mówimy o niej
dopiero, kiedy układ odpornościowy jest w stanie niezdolności do obrony przed. tzw. chorobami
wskaźnikowymi (np. mięsak Kaposiego lub nawracające zapalenie płuc) Są to choroby, przed którymi
organizm zdrowego człowieka łatwo się broni, natomiast dla chorego stanowią ciężką walkę. Dzisiaj
przejście od nosiciela HIV do chorego na AIDS trwa ok. 10 lat, chociaż nie jest to reguła.

Sposoby
zarażenia

- poprzez krew (wspólne igły, przez transfuzję już nie można)
-poprzez stosunek płciowy- zarówno dopochwowy, analny jak i oralny (wirus znajduje się we
wszystkich wydzielinach narządów płciowych m.in. sperma)
- matka przekazując wirus dziecku. Jeśli wirus u matki będzie wykryty wcześniej, to istnieje 99,9 %
szans na to, że dziecko urodzi się zdrowe, dzięki podawaniu matce leków antyretrowirusowych oraz
poddaniu specjalnym warunkom. Jeżeli natomiast ojciec będzie nosicielem to można odwirusowad
spermę

bezpieczeo
stwo

- HIV to ludzki wirus, nie przenoszą go żadne zwierzęta
- wirus ginie w temp. 55C, w kontakcie z detergentami chlorowymi raz w suchym środowisku
- zakrzepła krew nie zawiera tego wirusa
- nie można się zakazid poprzez stosunki codzienne (dotykanie, kichanie, używanie Tyc samych sztucy i
talerzy)
- zdrowa skóra nie przesusza wirusa, więc nawet krew na skórze nie prowadzi do zakażenia

Albumina

reguluje fizyczne właściwości krwi

Immunoglobuliny

przeciwciała, istotny element obrony organizmu przed obcymi czynnikami

Fibrynogen

bierze udział w krzepnięciu krwi

Lipoproteiny

transportuję tłuszcze i cholesterol