PRZEPISY BADANIA WETERYNARYJNEGO ZWIERZ

Ą

T RZE

Ź

NYCH 

I EKSPERTYZY WETERYNARYJNO-SANITARNEJ 

MI

Ę

SA I PRODUKTÓW MI

Ę

SNYCH 

 

  1. Wymagania weterynaryjno-sanitarne w stosunku do badania przed ubojowego 

zwierz

ą

t 

  2. Zasady przeprowadzania badania weterynaryjno-sanitarnego tusz i narz

ą

dów 

zwierz

ą

t 

  3. Ekspertyza weterynaryjno-sanitarna tusz i narz

ą

dów wewn

ę

trznych 

3.1. Choroby zaka

ź

ne 

3.2. Choroby inwazyjne 
3.3. Miejscowe i ogólne zmiany patologiczne 
3.4. Schorzenia i patologia poszczególnych narz

ą

dów 

3.5. Ekspertyza weterynaryjno-sanitarna krwi i surowców wewn

ą

trzwydzielniczo-

enzymatycznych 

3.6. Ekspertyza weterynaryjno-sanitarna mi

ę

sa od zwierz

ą

t, poddanych ubojowi z 

konieczno

ś

ci  

  4. Badanie oraz ekspertyza weterynaryjno-sanitarna uboju drobiu 
  5. Ekspertyza weterynaryjno-sanitarna produktów uboju królików, nutrii i 

zwierz

ą

t dzikich 

  6. Ekspertyza weterynaryjno-sanitarna mi

ę

sa oraz produktów mi

ę

snych na rynkach 

  7. Ekspertyza weterynaryjno-sanitarna i kontrola weterynaryjna mi

ę

sa i 

produktów mi

ę

snych w chłodniach 

  8. Ekspertyza weterynaryjno-sanitarna kiełbas, w

ę

dlin mi

ę

snych, konserw 

mi

ę

snych, przetapianego tłuszczu spo

Ŝ

ywczego oraz surowców jelitowych 

  9. Ekspertyza weterynaryjno-sanitarna produktów uboju w wypadkach zatrucia 

zwierz

ą

t 

 10. Badanie laboratoryjne mi

ę

sa i produktów mi

ę

snych 

    - Badanie fizyko-chemiczne mi

ę

sa 

    - Badanie bakteriologiczne mi

ę

sa i produktów mi

ę

snych 

 11. Zasady przetwarzania mi

ę

sa oraz produktów mi

ę

snych, podlegaj

ą

cych odka

Ŝ

aniu 

 
Zał

ą

cznik 1. Metodyki badania fizyko-chemicznego mi

ę

sa 

Zał

ą

cznik 2. (do rozdziału 6). 

 
     

PRZEPISY BADANIA WETERYNARYJNEGO ZWIERZ

Ą

T RZE

Ź

NYCH 

I EKSPERTYZY WETERYNARYJNO-SANITARNEJ 

MI

Ę

SA I PRODUKTÓW MI

Ę

SNYCH 

 

(Zatwierdzone przez Zarz

ą

d Główny Weterynarii 

Ministerstwa Rolnictwa ZSRR 27 grudnia 1983 r. 

po uzgodnieniu z Głównym Zarz

ą

dem Sanitarno-Epidemiologicznym 

Ministerstwa Zdrowia ZSRR) 

 
 
      1. Wymagania weterynaryjno-sanitarne w stosunku do badania przed ubojowego 
zwierz

ą

t 

      1.1. Do kategorii rze

ź

nych zwierz

ą

t hodowanych nale

Ŝą

: bydło rogate (w tym 

jaki, bawoły), trzoda chlewna, owce, kozy, jelenie, króliki, konie, osły, muły, 
wielbł

ą

dy, drób wszystkich gatunków. 

Ubojowi na mi

ę

so nie podlegaj

ą

 zwierz

ę

ta w wieku poni

Ŝ

ej 14 dni. 

      1.2. Do uboju na mi

ę

so dopuszczane s

ą

 zdrowe zwierz

ę

ta hodowane. Ubój 

zwierz

ą

t chorych oraz podejrzanych o chorob

ę

 zaka

ź

n

ą

 lub zagro

Ŝ

onych 

ś

mierci

ą

 

(ci

ęŜ

kie urazy, złamania, poparzenia oraz inne uszkodzenia) jest dozwolony w 

wypadkach, przewidzianych przez odpowiednie instrukcje oraz niniejsze Przepisy 
(gdy mi

ę

so mo

Ŝ

e by

ć

 dopuszczone do spo

Ŝ

ycia przez ludzi). 

      1.3. Zabrania si

ę

 uboju na mi

ę

so zwierz

ą

t: 

      1.3.1. chorych oraz podejrzanych o zachorowanie na w

ą

glika, szelestnic

ę

, 

pomór bydła, pomór wielbł

ą

dów, w

ś

cieklizn

ę

, t

ęŜ

ec, obrz

ę

k zło

ś

liwy, bradsot, 

enterotoksemi

ę

 owiec, gor

ą

czk

ę

 nie

Ŝ

ytow

ą

 bydła i owiec, gor

ą

czk

ę

 nie

Ŝ

ytow

ą

 bydła 

Komentarz [YUN1]: W tekście 
p. 10 takiej rubryki brak 

i owiec (chorob

ę

 niebieskiego j

ę

zyka),afryka

ń

ski pomór 

ś

wi

ń

, tularemi

ę

, 

botulizm, nosacizn

ę

, epizootyczne zapalenie w

ę

złów chłonnych, melioidoz

ę

 

(rzekomy sap), myksomatoz

ę

 królików, ptasi

ą

 gryp

ę

; 

      1.3.2. znajduj

ą

cych si

ę

 w stanie agonii, który ustala wył

ą

cznie lekarz 

(felczer) weterynarii; 
      1.3.3. zaszczepionych szczepionkami, a tak

Ŝ

e poddanych leczeniu przeciwko 

w

ą

glikowi, w ci

ą

gu 14 dni po szczepieniu (leczeniu). W sytuacjach przymusowych, 

za zezwoleniem lekarza weterynarii, dopuszczalny jest ubój zwierz

ą

t 

zaszczepionych przed upływem powy

Ŝ

szego terminu, pod warunkiem, 

Ŝ

e zwierze ma 

normaln

ą

 temperatur

ę

 ciała oraz nie wykazuje reakcji na szczepienie (powikła

ń

), 

a tak

Ŝ

e wobec spełnienia warunków, wymienionych w p. 3.6.1 niniejszych 

Przepisów; 
      1.3.4. jednokopytnych (koni, mułów oraz osłów), nie poddanych maleinizacji 
w zakładzie przetwórstwa mi

ę

snego lub w rze

ź

ni. W wypadku uboju ich bez 

maleinizacji przedubojowej tuszy pozostałe produkty uboju s

ą

 równie

Ŝ

 kierowane 

do utylizacji. 
      Uwaga. We wszystkich przypadkach, wymienionych w niniejszych Przepisach, 
pod terminem „utylizacja” jest rozumiane, 

Ŝ

e tusze lub inne produkty uboju, 

niezdatne do spo

Ŝ

ycia, s

ą

 kierowane do przetwarzania na m

ą

k

ę

 paszow

ą

 pochodzenia 

zwierz

ę

cego, klej lub na inne cele techniczne z zachowaniem obowi

ą

zuj

ą

cych 

przepisów ich przetwarzania. 
      1.4. Zwierz

ę

ta, kierowane do uboju, podlegaj

ą

 w gospodarstwie-dostawcy 

badaniu weterynaryjnemu z selektywn

ą

 termometri

ą

 według uznania lekarza 

(felczera) weterynarii. 
      Bydło rogate jest opatrywane przywieszkami; sporz

ą

dza si

ę

 na nie spis z 

podaniem gatunku zwierz

ą

t oraz numeru przywieszki (cechy), a dla zwierz

ą

t z 

kompleksów przemysłowych hodowli zwierz

ą

t podaje si

ę

 równie

Ŝ

 numer sekcji 

tuczenia. 
      Zwierz

ę

ta, reaguj

ą

ce podczas badania na bruceloz

ę

 oraz gru

ź

lic

ę

, chore na 

pomór (klasyczny) 

ś

wi

ń

 oraz inne choroby, których ubój na mi

ę

so, zgodnie z 

niniejszymi Przepisami, jest dopuszczalny, mog

ą

 zosta

ć

 skierowane do uboju 

wył

ą

cznie za specjalnym zezwoleniem działu weterynaryjnego zarz

ą

du obwodowego 

(krajowego [kraj – jedn. terytor. FR])rolnictwa, Ministerstwa Rolnictwa 
republiki autonomicznej lub zarz

ą

du głównego Ministerstwa Rolnictwa republiki 

zwi

ą

zkowej, nie posiadaj

ą

cej podziału na obwody. 

      Nie podlegaj

ą

 wysłaniu do zakładu rze

ź

niczego zwierz

ę

ta, chore klinicznie 

na bruceloz

ę

 oraz gru

ź

lic

ę

, z nieustalon

ą

 diagnoz

ą

 choroby; chore na choroby 

niezaka

ź

ne, maj

ą

ce podwy

Ŝ

szon

ą

 lub obni

Ŝ

on

ą

 temperatur

ę

 ciała; drób, chory na 

ornitoz

ę

, gryp

ę

, rzekomy pomór drobiu. 

      Zabrania si

ę

 wysyłania do uboju zwierz

ą

t, zaszczepionych szczepionk

ą

 

unieczynnion

ą

 przeciwko pryszczycy, w ci

ą

gu 21 dnia w niebezpiecznych pod 

wzgl

ę

dem pryszczycy obwodach oraz szczepionk

ą

 przeciwko w

ą

glikowi w ci

ą

gu 14 dni 

po szczepieniu, a tak

Ŝ

e zwierz

ą

t, którym podawano w celach leczniczych surowic

ę

 

przeciww

ą

glikow

ą

, w ci

ą

gu 14 dni po podaniu, oraz zwierz

ą

t, u których stosowano 

antybiotyki w celach leczniczych oraz zapobiegawczych, w ci

ą

gu okresu, podanego 

we wskazówkach odno

ś

nie stosowania ich w weterynarii. 

      Zwierz

ę

ta, poddane obróbce pestycydami, s

ą

 wysyłane do uboju po upływie 

odpowiedniego terminu, podanego w „Wykazie preparatów chemicznych, zalecanych do 
obróbki zwierz

ą

t gospodarskich przeciwko owadom i roztoczom”. 

      Nie podlegaj

ą

 wysłaniu do uboju zwierz

ę

ta gospodarskie w ci

ą

gu 30 dni, a 

drób – w ci

ą

gu 10 dni po ostatnim przypadku karmienia ich rybami, odpadami 

rybnymi oraz m

ą

czk

ą

 rybn

ą

. 

     1.5. Na ka

Ŝ

d

ą

 parti

ę

 zwierz

ą

t, kierowanych do uboju, wydaje si

ę

 

ś

wiadectwo 

(za

ś

wiadczenie) weterynaryjne w ustalonym przez Ministerstwo Rolnictwa ZSRR 

trybie, z obowi

ą

zkowym podaniem wszystkich informacji, przewidzianych przez wzór 

ś

wiadectwa, w tym równie

Ŝ

 informacji odno

ś

nie bezpiecze

ń

stwa zwierz

ą

t oraz 

miejsca ich pochodzenia pod wzgl

ę

dem chorób zaka

ź

nych. Do partii nale

Ŝą

 

zwierz

ę

ta tego samego gatunku, jednocze

ś

nie wysyłane z tego samego gospodarstwa 

(farmy) na podstawie tego samego 

ś

wiadectwa weterynaryjnego (za

ś

wiadczenia 

weterynaryjnego). 
     Na zwierz

ę

ta. nie nadaj

ą

ce si

ę

 do dalszej hodowli oraz tuczenia, maj

ą

ce 

uszkodzenia urazowe, chore na choroby niezaka

ź

ne oraz maj

ą

ce normaln

ą

 

temperatur

ę

 ciała, dostawca przedstawia, oprócz tego, protokół. 

     1.6. Zwierz

ę

ta, reaguj

ą

ce podczas badania na gru

ź

lic

ę

 oraz bruceloz

ę

, drób, 

reaguj

ą

cy podczas badania na gru

ź

lic

ę

, a tak

Ŝ

e zwierz

ę

ta, chore na białaczk

ę

 

oraz inne choroby, wymienione w p. 1.4 niniejszych Przepisów, nale

Ŝ

y wysyła

ć

 do 

uboju osobnymi partiami w ustalonych przez organy weterynaryjne oraz uzgodnione 
z zakładem przetwórstwa mi

ę

snego (zakładem przetwórstwa drobiu) terminach do 

natychmiastowego uboju, z przestrzeganiem zasad, przewidzianych przez instrukcje 
odno

ś

nie zabiegów, dotycz

ą

cych zwalczania odpowiednich chorób, oraz Przepisy 

przewozów zwierz

ą

t transportem kolejowym, drogowym i innym. Przeganianie takich 

zwierz

ą

t do uboju jest zabronione. 

     1.7. Po nadej

ś

ciu patii zwierz

ą

t rze

ź

nych lekarz (felczer) weterynarii 

zakładu przetwórstwa mi

ę

snego (rze

ź

ni, zakładu przetwórstwa drobiu) powinien 

sprawdzi

ć

 prawidłowo

ść

 sporz

ą

dzenia 

ś

wiadectwa weterynaryjnego, a tak

Ŝ

e zgodno

ść

 

podanej w 

ś

wiadectwie weterynaryjnym ilo

ś

ci zwierz

ą

t z faktycznie dostarczon

ą

, 

ustalan

ą

 przez towaroznawc

ę

 – zakładowego odbiorc

ę

 zwierz

ą

t gospodarskich, 

dokona

ć

 badania weterynaryjnego ka

Ŝ

dego z nich, a w razie konieczno

ś

ci – równie

Ŝ

 

termometrii (ka

Ŝ

dego zwierz

ę

cia lub selektywnej). Nast

ę

pnie specjalista 

weterynarz oddaje polecenie odno

ś

nie zasad przyj

ę

cia zwierz

ą

t, rozmieszczenia 

ich na bazach zakładu, oraz bierze te zwierz

ę

ta pod obserwacj

ę

 weterynaryjn

ą

. 

     Partia, w której zostały wykryte zwierz

ę

ta, chore na choroby zaka

ź

ne, w 

stanie agonii, poddane ubojowi z przymusu lub zwłoki, a tak

Ŝ

e w wypadkach 

niezgodno

ś

ci z liczb

ą

 zwierz

ą

t, podan

ą

 w 

ś

wiadectwie weterynaryjnym, zostaje 

poddana kwarantannie do chwili ustalenia diagnozy lub przyczyn niezgodno

ś

ci, 

lecz nie dłu

Ŝ

ej, ni

Ŝ

 na 3 doby.  

     Zwłoki podczas dostawy zwierz

ą

t gospodarskich transportem drogowym nie s

ą

 

wyładowywane; po wykluczeniu w

ą

glika za pomoc

ą

 badania mikroskopowego s

ą

 one 

kierowane do utylizacji lub likwidowane. 
     Zwłoki zwierz

ą

t, wykryte w wagonach kolejowych, po wykluczeniu w

ą

glika s

ą

 

wyładowywane w miejscach, wskazanych przez organy Pa

ń

stwowego Nadzoru 

Weterynaryjnego, siłami oraz 

ś

rodkami odbiorcy zwierz

ą

t. 

     1.8. Podczas przetrzymywania przed ubojowego zwierz

ą

t w gospodarstwach oraz 

krótkotrwałego transportowania bydło, owce i kozy, wielbł

ą

dy, jelenie przy 

nieograniczonym pojeniu s

ą

 przetrzymywane bez karmienia nie mniej, ni

Ŝ

 przez 15 

godzin, 

ś

winie – nie mniej, ni

Ŝ

 5 g., króliki – nie mniej, ni

Ŝ

 12 g., ptactwo 

l

ą

dowe – 8-12 g., ptactwo wodne – 4-8 g., wliczaj

ą

c w to czas podró

Ŝ

y w wypadku 

dostawy ich transportem drogowym. Czas przerwania karmienia zwierz

ą

t jest 

wpisywany do listu przewozowego. Zwierz

ę

ta powinny zosta

ć

 dostarczone do zakładu 

przetwórstwa mi

ę

snego (zakładu przetwórstwa drobiu) w dniu oraz o godzinie, 

podanych w uzgodnionych harmonogramach ich przekazania-odbioru. 
     Drób, który nie został przetrzymany w gospodarstwach przed ubojem w ci

ą

gu 

powy

Ŝ

szego okresu, wysyłce do uboju nie podlega. 

     Podczas ilo

ś

ciowego (według masy) oraz jako

ś

ciowego przekazania-odbioru 

zwierz

ą

t w powy

Ŝ

szych warunkach czas trwania przetrzymywania zwierz

ą

t przed 

ubojem w zakładzie przetwórstwa mi

ę

snego, licz

ą

c badanie weterynaryjne, powinien 

wynosi

ć

 nie wi

ę

cej, ni

Ŝ

 5 g. po odbiorze ich w zakładzie. 

     Konie, muły, osły celem przeprowadzenia maleinizacji s

ą

 przetrzymywane w 

zakładzie przetwórstwa mi

ę

snego przed ubojem przez 24 g. Ciel

ę

ta oraz prosi

ę

ta 

s

ą

 kierowane do przetwarzania po upływie 6 g. od ich odbioru w zakładzie. 

     1.9. W wypadku transportowania zwierz

ą

t z karmieniem  w drodze, w wypadku 

braku przetrzymywania przed ubojem zwierz

ą

t w gospodarstwie, co powinno by

ć

 

odnotowane w dokumencie towarzysz

ą

cym, w wypadku dostawy zwierz

ą

t kolej

ą

 oraz 

ich przeganiania, w wypadku nadej

ś

cia zwierz

ą

t poza harmonogramem, po 

przeprowadzeniu kwarantanny przy przekazaniu-odbiorze zwierz

ą

t według masy oraz 

jako

ś

ci mi

ę

sa, a królików według masy 

Ŝ

ywej - czas trwania przetrzymywania przed 

ubojowego w zakładzie przetwórstwa mi

ę

snego wynosi: dla bydła, owiec i kóz, 

jeleni, wielbł

ą

dów – nie mniej, ni

Ŝ

 15 g., dla trzody chlewnej – nie mniej, ni

Ŝ

 

10 g., dla koni, mułów, osłów – nie mniej, ni

Ŝ

 24 g., dla królików – 5 g. po 

przyj

ę

ciu ich w zakładzie przetwórstwa mi

ę

snego. Pojenie zwierz

ą

t nie jest 

ograniczane, ale zaprzestaje si

ę

 go na 3 g. przed ubojem. Zabrania si

ę

 uboju 

zwierz

ą

t, wykazuj

ą

cych oznaki zm

ę

czenia po transportowaniu. Takie zwierz

ę

ta przy 

normalnym pojeniu i karmieniu odstawia si

ę

 do odpoczynku minimum na 48 g., a 

nast

ę

pnie post

ę

puje si

ę

 z nimi, jak podano wy

Ŝ

ej. 

     Podczas przekazania-odbioru zwierz

ą

t według masy 

Ŝ

ywej oraz stanu 

utuczenia, zarówno bezpo

ś

rednio w gospodarstwach, jak i w zakładach, czas 

przetrzymywania przed ubojowego w zakładach przetwórstwa mi

ę

snego powinien 

wynosi

ć

 dla bydła, owiec i kóz, jeleni, wielbł

ą

dów, koni, mułów, osłów – nie 

mniej, ni

Ŝ

 24 g., dla trzody chlewnej – nie mniej, ni

Ŝ

 12 g., dla ciel

ą

t – 6 g. 

po przyj

ę

ciu ich w zakładzie. 

     Uwaga: młode, niewykastrowane buhaje s

ą

 przetrzymywane w osobnych zagrodach 

oraz w tej partii, w której nadeszły. 
     1.10. W dniu uboju zwierz

ę

ta podlegaj

ą

 badaniu przez lekarza (felczera) 

weterynarii, i według jego uznania, w zale

Ŝ

no

ś

ci od stanu ogólnego zwierz

ą

t jest 

przeprowadzana termometria ka

Ŝ

dej sztuki lub selektywna. Wyniki przed ubojowego 

badania weterynaryjnego oraz termometrii zwierz

ą

t s

ą

 rejestrowane w dzienniku o 

ustalonym wzorze.. 
     W wypadku pojawienia si

ę

 zwierz

ą

t chorych lub zwierz

ą

t z podwy

Ŝ

szon

ą

 b

ą

d

ź

 

obni

Ŝ

on

ą

 temperatur

ą

, w dzienniku podaje si

ę

 numery ich przywieszek, postawion

ą

 

(lub przypuszczaln

ą

) diagnoz

ę

 oraz temperatur

ę

 ciała. Takie zwierz

ę

ta s

ą

 

izolowane oraz nie dopuszczane do uboju do czasu postawienia diagnozy. 
     W wypadku nadej

ś

cia do zakładu przetwórstwa mi

ę

snego zwierz

ą

t z postawion

ą

 

diagnoz

ą

 choroby, s

ą

 one kierowane pod kontrol

ą

 specjalistów weterynarii do 

ubojni sanitarnej celem natychmiastowego uboju. 
     1.11. Konie, muły oraz osły przed ubojem podlegaj

ą

 badaniu  w kierunku 

nosacizny oraz przebadaniu metod

ą

 jednokrotnej oftalmomaleinizacji. Zwierz

ę

ta, 

reaguj

ą

ce na malein

ę

, podlegaj

ą

 likwidacji. 

     Ubój koni, osłów oraz mułów jest dozwolony w sali ogólnej zakładu, lecz 
osobno od zwierz

ą

t innych gatunków.  

     1.12. Wyprowadzanie oraz wywóz z terenu zakładu przetwórstwa mi

ę

snego 

zwierz

ą

t, które przybyły do uboju, s

ą

 zabronione. 

     1.13. O wszystkich przypadkach wykrycia przed ubojem lub po nim zwierz

ą

t, 

chorych na choroby silnie zaka

ź

ne, a tak

Ŝ

e w wypadku rozpoznania gru

ź

licy, 

białaczki, w

ą

grzycy oraz wło

ś

nicy – zakładowa słu

Ŝ

ba weterynaryjna powinna 

zawiadomi

ć

 (w ustalonym trybie) dział weterynaryjny zarz

ą

du obwodowego 

(krajowego) rolnictwa, Ministerstwo Rolnictwa ASRR lub Zarz

ą

d Główny Weterynarii 

Ministerstwa Rolnictwa republiki zwi

ą

zkowej (nie posiadaj

ą

cej podziału na 

obwody), wła

ś

ciwe dla miejsca wysyłki zwierz

ą

t oraz wysyłaj

ą

cego, a tak

Ŝ

e organy 

weterynaryjne, wła

ś

ciwe dla siedziby danego zakładu, a w wypadkach rozpoznania 

lub podejrzenia o zachorowanie na w

ą

glika, nosacizn

ę

, gru

ź

lic

ę

, w

ś

cieklizn

ę

, 

gor

ą

czk

ę

 Q, ornitoz

ę

, melioidoz

ę

, tularemi

ę

, pomór wielbł

ą

dów, listerioz

ę

, 

leptospiroz

ę

, pryszczyc

ę

, bruceloz

ę

, salmonelloz

ę

, w

ą

grzyc

ę

, wło

ś

nic

ę

 – równie

Ŝ

 

organy miejscowe ochrony zdrowia. 
     1.14. W wypadku nadej

ś

cia do uboju zwierz

ą

t, reaguj

ą

cych podczas badania na 

bruceloz

ę

 lub gru

ź

lic

ę

 lub chorych na choroby zaka

ź

ne, wymienione w p. 1.4 

niniejszych Przepisów, a tak

Ŝ

e chorych na choroby 

Ŝ

oł

ą

dkowo-jelitowe, maj

ą

cych 

zapalenia ropne, ropne rany zgorzelinowe, zapalenia sutków, zapalenie p

ę

pka i 

stawów (u ciel

ą

t), oraz z innych powodów s

ą

 przyjmowani osobno od zwierz

ą

t 

zdrowych i kierowane do ubojni sanitarnej. W wypadku braku ubojni sanitarnej 
jest dopuszczalny ich ubój w sali ogólnej, ale dopiero po uboju zwierz

ą

t 

zdrowych oraz usuni

ę

ciu s sali wszystkich tusz oraz innych produktów uboju 

zwierz

ą

t zdrowych. 

     Po zako

ń

czeniu uboju zwierz

ą

t, chorych na wymienione choroby zaka

ź

ne, a 

tak

Ŝ

e we wszystkich przypadkach rozpoznania tych chorób podczas uboju zwierz

ą

t, 

pomieszczenie ubojni, wszystkie urz

ą

dzenia oraz sprz

ę

t, wykorzystywane podczas 

uboju oraz rozbioru tusz tych zwierz

ą

t, a tak

Ŝ

e miejsca ich przetrzymywania 

przed ubojem s

ą

 poddawane obróbce sanitarnej oraz dezynfekcji. 

     1.15. Podczas uboju zwierz

ą

t chorych lub podejrzanych o zachorowanie na 

choroby odzwierz

ę

ce konieczne jest przestrzeganie przez pracowników 

obowi

ą

zuj

ą

cych przepisów profilaktyki osobistej oraz przeprowadzanie zabiegów, 

zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

cymi instrukcjami Ministerstwa Zdrowia ZSRR, Ministerstwa 

Rolnictwa ZSRR oraz Ministerstwa Przemysłu Mi

ę

snego i Mleczarskiego ZSRR, a 

tak

Ŝ

e na polecenie Pa

ń

stwowego Nadzoru Sanitarnego i Weterynaryjnego. 

     Odpowiedzialno

ść

 za przeprowadzenie tych zabiegów spoczywa na administracji 

zakładu. 
     1.16. W wypadku wykrycia po drodze lub podczas przyj

ę

cia do zakładu 

przetwórstwa mi

ę

snego w

ą

glika w partii zwierz

ą

t, transportowanej do zakładu 

kolej

ą

 lub transportem drogowym, zwierz

ę

ta s

ą

 poddawane badaniom weterynaryjnym 

oraz termometrii ka

Ŝ

dej sztuki. Bydło, owce i kozy, wielbł

ą

dy, konie, jelenie z 

normaln

ą

 temperatur

ą

 ciała, bez oznak choroby, s

ą

 poddawane kwarantannie, podaje 

si

ę

 im surowic

ę

 przeciw w

ą

glikow

ą

 w dawce profilaktycznej oraz bierze si

ę

 je pod 

obserwacj

ę

 weterynaryjn

ą

 z codzienn

ą

 termometri

ą

 według uznania lekarza 

weterynarii. Po upływie trzech dni po immunizacji wszystkie zwierz

ę

ta z 

kwarantanny s

ą

 poddawane termometrii, po czym zwierz

ę

ta z normalna temperatura 

ciała s

ą

 kierowane do uboju w ubojni sanitarnej. Trzoda chlewna bez oznak 

klinicznych choroby z normaln

ą

 temperatur

ą

 ciała jest kierowana do uboju w 

ubojni sanitarnej.  
      Zwierz

ę

ta wszystkich. gatunków, wykazuj

ą

ce oznaki kliniczne choroby, s

ą

 

natychmiast umieszczane w izolatce, gdzie s

ą

 one poddawane leczeniu. Po upływie 

14 dni od leczenia oraz wobec normalnej temperatury ciała s

ą

 one kierowane do 

ubojni sanitarnej celem uboju. 
      Uwaga: W wypadku stwierdzenia przypadków zachorowania lub 

ś

mierci z powodu 

w

ą

glika w

ś

ród zwierz

ą

t, które ju

Ŝ

 si

ę

 znajduj

ą

 na bazach przetrzymywania przed 

ubojowego lub zostały doprowadzone do uboju, post

ę

puje si

ę

, jak podano wy

Ŝ

ej. 

      1.17. W wypadku zachorowania bydła rogatego na rozedmowego czyraka 
mnogiego lub 

ś

mierci zwierz

ą

t z powodu danej choroby wszystkie zwierz

ę

ta danej 

partii podlegaj

ą

 badaniu weterynaryjnemu. Zwierz

ę

ta z normaln

ą

 temperatur

ą

 oraz 

bez oznak klinicznych zachorowania s

ą

 kierowane do natychmiastowego uboju osobn

ą

 

parti

ą

, chore za

ś

 s

ą

 izolowane oraz poddawane leczeniu. Zwierz

ę

ta wyzdrowiałe s

ą

 

przetrzymywane przez 14 dni od momentu stwierdzenia normalnej temperatury, a 
nast

ę

pnie kierowane do uboju. 

      1.18. W wypadku wykrycia w partii zwierz

ą

t, które zostały przekazane do 

uboju, chorych lub podejrzanych o zachorowanie na pryszczyc

ę

, cała partia 

zwierz

ą

t natychmiast jest kierowana celem uboju do ubojni sanitarnej. W wypadku 

braku mo

Ŝ

liwo

ś

ci przetworzenia tych zwierz

ą

t w ubojni sanitarnej uboju dokonuje 

si

ę

 w ubojni ogólnej w trybie, okre

ś

lonym w p. 1,14 niniejszych Przepisów. Oceny 

sanitarnej mi

ę

sa oraz innych produktów uboju dokonuje si

ę

 w trybie, okre

ś

lonym w 

p. 3.1.7.1. 
     W wypadku dostarczenia do zakładu przetwórstwa mi

ę

snego zwierz

ą

t, które 

chorowały na pryszczyc

ę

 oraz zostały wysłane z gospodarstw w pierwszych 3 

miesi

ą

cach po zdj

ę

ciu z gospodarstwa kwarantanny, a tak

Ŝ

e zwierz

ą

t, 

zaszczepionych przeciwko pryszczycy szczepionk

ą

 inaktywowan

ą

 i kierowanych do 

uboju w ci

ą

gu 21 dni po szczepieniu, s

ą

 one przyjmowane oraz kierowane do uboju 

równie

Ŝ

 osobn

ą

 parti

ą

. Uboju oraz oceny sanitarnej mi

ę

sa i produktów uboju 

dokonuje si

ę

 w trybie, okre

ś

lonym w p. 3.1.7.2. 

     Uwaga: W wypadku uboju z konieczno

ś

ci w gospodarstwie zwierz

ą

t, które 

przebyły pryszczyc

ę

 i zostały ubite przed upływem 2 miesi

ę

cy po chorobie, a 

tak

Ŝ

e zaszczepionych przeciwko pryszczycy i ubitych przed upływem 21 dni po 

szczepieniu, tusze oraz inne produkty uboju s

ą

 wykorzystywane wewn

ą

trz danego 

gospodarstwa w trybie, okre

ś

lonym w p. 3.1.7.2. 

      1.19. Zwierz

ę

ta, pogryzione przez w

ś

ciekłe zwierz

ę

ta, s

ą

 natychmiast 

kierowane do uboju. 
      1.20. W wypadku stwierdzenia w trakcie uboju oznak pomoru bydła rogatego, 
pomoru wielbł

ą

dów, tularemii, melioidozy, tusze wraz ze wszystkimi narz

ą

dami 

oraz skór

ą

 s

ą

 niszczone; jednocze

ś

nie s

ą

 podejmowane inne 

ś

rodki, przewidziane 

przez obowi

ą

zuj

ą

ce instrukcje zwalczania tych chorób. 

      1.21. W wypadku wykrycia w trakcie uboju zwierz

ą

t, chorych na choroby 

zaka

ź

ne, wymienione w p. 1.3, post

ę

puje si

ę

 zgodnie z rozdziałem 3 niniejszych 

Przepisów. 
      1.22. Niedopuszczalne jest wykorzystywanie do spo

Ŝ

ycia mi

ę

sa wszystkich 

gatunków zwierz

ą

t gospodarczych oraz dzikich (łownych), które zgin

ę

ły podczas 

po

Ŝ

aru, w wypadkach drogowych, zostały zabite przez piorun, pr

ą

d elektryczny, 

zamarzły, uton

ę

ły itp. Zwłoki takich zwierz

ą

t podlegaj

ą

 utylizacji lub, za zgod

ą

 

lekarza weterynarii (o ile nie uległy one rozkładowi)  mog

ą

 zosta

ć

 po 

wygotowaniu dopuszczone do 

Ŝ

ywienia trzody chlewnej lub drobiu, a tak

Ŝ

e w 

postaci surowej lub wygotowanej – do 

Ŝ

ywienia zwierz

ą

t, trzymanych w o

ś

rodku 

hodowli, ale po obowi

ą

zkowym badaniu bakteriologicznym w kierunku obecno

ś

ci 

salmonelli, a w razie konieczno

ś

ci – czynników innych chorób zaka

ź

nych oraz 

inwazyjnych, stanowi

ą

cych zagro

Ŝ

enie dla zwierz

ą

t. 

 
2. Zasady przeprowadzania badania weterynaryjno-sanitarnego tusz i narz

ą

dów 

zwierz

ą

t 

      2.1. Mi

ę

so oraz inne produkty uboju zwierz

ą

t wszystkich kategorii 

gospodarstw podlegaj

ą

 obowi

ą

zkowej ekspertyzie weterynaryjnej, któr

ą

 

przeprowadza lekarz weterynarii. 

     Do przeprowadzania ekspertyzy weterynaryjno-sanitarnej tusz oraz narz

ą

dów w 

zakładach przetwórstwa mi

ę

snego z procesem ci

ą

głym przetwarzania zwierz

ą

t 

powinny by

ć

 urz

ą

dzone  nast

ę

puj

ą

ce stanowiska robocze do bada

ń

 weterynaryjnych: 

     na linii przetwarzania bydła rogatego oraz koni – cztery stanowiska robocze 
do badania: głów, narz

ą

dów wewn

ę

trznych, tusz, ko

ń

cowe.; 

     na linii przetwarzania trzody chlewnej – pi

ęć

 stanowisk roboczych do 

badania: podszcz

ę

kowych (

Ŝ

uchwowych) w

ę

złów chłonnych w kierunku w

ą

glika (w 

wypadku rozbioru tusz z oskórowaniem dany punkt jest umieszczany po odcinku 
wykrwawiania, a w wypadku obróbki tusz oparzaniem – po piecu do opalania, ł

ą

cz

ą

c 

miejsce badania  w kierunku w

ą

glika z miejscem badania głów); głów; narz

ą

dów 

wewn

ę

trznych; tusz; ko

ń

cowe; 

     na linii przetwarzania owiec i kóz – trzy stanowiska robocze do badania: 
narz

ą

dów wewn

ę

trznych; tusz; ko

ń

cowe. 

      Celem dokładnego badania tusze, podejrzane o chorob

ę

, s

ą

 umieszczane na 

linii odstawczej. 
      W zakładach przetwórstwa mi

ę

snego, rze

ź

niach oraz punktach uboju, nie 

posiadaj

ą

cych linii potokowych uboju i rozbioru tusz, głowy, podroby oraz 

ś

ledziony zwierz

ą

t rze

ź

nych, celem badania weterynaryjnego, powinny by

ć

 

podwieszone na specjalnych wieszakach lub umieszczone na stole. 
      2.1.1. Miejsca badania weterynaryjnego tusz powinny by

ć

 wygodne oraz 

dobrze o

ś

wietlone, posiada

ć

 urz

ą

dzenie do rejestracji wykrytych przypadków 

chorób zwierz

ą

t, sterylizatory (do odka

Ŝ

ania no

Ŝ

y, haków oraz innych narz

ę

dzi), 

umywalki z ciepł

ą

 oraz zimna wod

ą

, mydło, zbiorniczki z roztworem dezynfekuj

ą

cym 

do obróbki r

ą

k oraz r

ę

czniki. 

      W wypadku braku na linii przetwarzania zwierz

ą

t, wyposa

Ŝ

onej w ta

ś

moci

ą

g, 

tego czy innego stanowiska roboczego, przewidzianego przez powy

Ŝ

szy punkt 

Przepisów, lub w wypadku braku obsadzenia całego stanowiska roboczego przez 
odpowiedniego specjalist

ę

 słu

Ŝ

by weterynaryjnej, przetwarzanie zwierz

ą

t na tej 

linii nie jest dopuszczane. Podczas uboju zwierz

ą

t w zakładzie przetwórstwa 

mi

ę

snego (punkcie uboju) ka

Ŝ

da tusza bydła rogatego, owiec i kóz, trzody 

chlewnej oraz koni (oprócz głów owiec i kóz), podroby, jelita, skóra s

ą

 

numerowane tym samym numerem. 
      2.2. Głowy oraz narz

ą

dy wewn

ę

trzne powinny by

ć

 przygotowane przez 

pracowników zakładu do badania weterynaryjnego zgodnie ze schematem 
technologicznym oraz nast

ę

puj

ą

cymi wymaganiami. 

      2.2.1. Głowy bydła rogatego s

ą

 oddzielane od tuszy, mocowane na wieszakach 

za k

ą

t zro

ś

ni

ę

cia si

ę

 gał

ę

zi 

Ŝ

uchwy lub chrz

ą

stk

ę

 pier

ś

cieniowat

ą

, j

ę

zyk si

ę

 

podcina w górnej cz

ęś

ci oraz po bokach w taki sposób, aby nie był on uszkodzony, 

swobodnie wypadał z przestrzeni mi

ę

dzyszcz

ę

kowej oraz 

Ŝ

eby zostały zachowane 

wszystkie podlegaj

ą

ce badaniu w

ę

zły chłonne. 

      2.2.2. Ko

ń

skie głowy oddziela si

ę

 od tuszy oraz po wyci

ą

gni

ę

ciu j

ę

zyka 

wyr

ę

buje si

ę

 przegrod

ę

 nosow

ą

, zachowuj

ą

c jej cało

ść

. 

      2.2.3. 

Ś

wi

ń

skie głowy s

ą

 nacinane, pozostawiane przy tuszach a

Ŝ

 do 

zako

ń

czenia badania poubojowego, w którym to celu po oskórowaniu lub po 

oparzaniu głowa jest nacinana od strony karku oraz lewej szcz

ę

ki z jednoczesnym 

oddzieleniem stawu szczytowo-potylicznego, wyci

ę

ciem j

ę

zyka z krtani

ą

 z 

przestrzeni mi

ę

dzyszcz

ę

kowej, które do czasu zako

ń

czenia badania s

ą

 pozostawiane 

przy tuszy. 
      2.2.4. Głowy ciel

ą

t, owiec oraz kóz s

ą

 oddzielane po stawie szczytowo-

potylicznym, z pozostawieniem przy tuszy do czasu zako

ń

czenia badania narz

ą

dów 

wewn

ę

trznych. 

     Wyj

ę

te z tuszy płuca z tchawic

ą

, serce oraz w

ą

troba, powinny do czasu 

zako

ń

czenia badania weterynaryjnego pozostawa

ć

 w naturalnym poł

ą

czeniu mi

ę

dzy 

sob

ą

 (podroby), i w nich powinny by

ć

 zachowane w

ę

zły chłonne. 

      Narz

ą

dy wewn

ę

trzne, wyjmowane na stoły ta

ś

moci

ą

gu, powinny nadchodzi

ć

 do 

lekarza weterynaryjnego do badania jednocze

ś

nie z tusz

ą

. 

      Do czasu zako

ń

czenia badania weterynaryjnego tuszy oraz jej narz

ą

dów, jak 

podano w p 2.3 (wliczaj

ą

c w to trychinoskopi

ę

 tusz 

ś

wi

ń

skich) nie wolno usuwa

ć

 z 

działu 

ś

cinków mi

ę

snych oraz innych produktów uboju, oprócz skór (wszystkich 

gatunków zwierz

ą

t), nóg oraz uszu bydła rogatego, głów oraz nóg owiec i kóz. 

      2.3. Badanie głów, narz

ą

dów wewn

ę

trznych oraz tusz odbywa si

ę

 w 

nast

ę

puj

ą

cy sposób. 

      2.3.1. U bydła rogatego, jeleni. 

     Głowa: ogl

ę

dziny oraz otwarcie podszcz

ę

kowych (

Ŝ

uchwowych), przyuszniczych, 

zagardłowych w

ę

złów chłonnych. Ogł

ę

dziny oraz badanie dotykowe warg i j

ę

zyka. 

Rozci

ę

cie oraz ogl

ę

dziny mi

ęś

ni 

Ŝ

waczy warstwami, na cał

ą

 szeroko

ść

, równolegle 

do ich powierzchni (wielki mi

ę

sie

ń

 

Ŝ

wacz – dwoma naci

ę

ciami, skrzydłowy – 

jednym) z ka

Ŝ

dego boku (celem wykrycia w

ą

grzycy). 

      

Ś

ledziona: ogl

ę

dziny zewn

ę

trzne oraz w przekroju.  

     Płuca: ogl

ę

dziny zewn

ę

trzne oraz palpacja wszystkich płatów płucnych. 

Otwarcie lewego oskrzelowego, tchawiczo-oskrzelowego oraz 

ś

ródpiersiowego w

ę

złów 

chłonnych. Rozci

ę

cie oraz ogl

ę

dziny mi

ąŜ

szu w miejscach oskrzeli głównych 

(aspiracja masami paszowymi itp.) oraz w miejscach wykrycia zmian chorobowych. 
     Serce: otwarcie osierdzia. Ogl

ę

dziny nasierdzia oraz mi

ęś

nia sercowego, 

rozci

ę

cie po krzywi

ź

nie wi

ę

kszej prawego oraz lewego oddziałów serca, ogl

ę

dziny 

stanu wsierdzia oraz krwi; wykonanie 1-2 wzdłu

Ŝ

nych oraz jednego poprzecznego, 

nie na wylot, rozci

ęć

 mi

ęś

ni sercowych (w kierunku w

ą

grzycy, sarkocystozy itp.). 

     W

ą

troba: ogl

ę

dziny oraz badanie dotykowe od strony przepony oraz trzewnej. 

W wypadku zrastania si

ę

 przepony z w

ą

trob

ą

 ta ostatnia jest oddzielana oraz 

badana w kierunku wyst

ę

powania zmian chorobowych. Rozci

ę

cie i ogl

ę

dziny w

ę

złów 

chłonnych 

Ŝ

yły wrotnej oraz wykonanie od strony trzewnej zgodnie z przebiegiem 

przewodów 

Ŝ

ółciowych 2-3 rozci

ęć

 nie nawylot. 

     Nerki: usuni

ę

cie z torebki, badanie oraz palpacja, w wypadku wykrycia zmian 

chorobowych rozci

ę

cie. 

     

ś

oł

ą

dek (przed

Ŝ

oł

ą

dki): ogl

ę

dziny zewn

ę

trzne błony surowiczej, rozci

ę

cie 

oraz ogl

ę

dziny w

ę

złów chłonnych. W razie konieczno

ś

ci otwarcie 

Ŝ

oł

ą

dka celem 

dokonania ogl

ę

dzin błony 

ś

luzowej. Ogl

ę

dziny przełyku (w kierunku w

ą

grzycy, 

sarkocystozy). 
     Jelita: ogl

ę

dziny od strony błony surowiczej oraz rozci

ę

cie kilku 

krezkowych w

ę

złów chłonnych. 

     Wymi

ę

: dokładne badanie dotykowe oraz wykonanie jednego-dwóch gł

ę

bokich 

równoległych rozci

ęć

. Otwarcie w

ę

złów chłonnych nad wymieniem. 

     Macica, j

ą

dra, p

ę

cherz moczowy, trzustka: ogl

ę

dziny, a w razie konieczno

ś

ci 

– otwarcie. 
     Tusza: ogl

ę

dziny powierzchni zewn

ę

trznej oraz wewn

ę

trznej ze zwróceniem 

uwagi na wyst

ę

powanie guzów oraz innych zmian chorobowych. 

     W przypadku podejrzenia choroby zaka

ź

nej lub choroby, zwi

ą

zanej z 

zaburzeniem przemiany materii, – otwarcie, według uznania lekarza weterynarii, 
w

ę

złów chłonnych: szyjnych powierzchownych (przedłopatkowych), pachwinowych 

(pierwszego 

Ŝ

ebra oraz wła

ś

ciwie pachwinowego), 

Ŝ

ebrowo-szyjnych, 

mi

ę

dzy

Ŝ

ebrowych, kranialno-piersiowych, nadrostkowych, l

ę

d

ź

wiowych, biodrowych, 

miednicznych, fałdu kolanowego, powierzchownych pachwinowych kulszowych oraz 
podkolanowych. W razie konieczno

ś

ci, w celu wykrycia w

ą

grów, dodatkowe rozci

ę

cie 

wzdłu

Ŝ

ne mi

ęś

ni szyi, łopatkowo-łokciowych, l

ę

d

ź

wiowych wi

ę

kszych, udow

ą

 grup

ę

 

mi

ęś

ni oraz mi

ęś

nia przepony. 

     U ciel

ą

t – równie

Ŝ

 ogl

ę

dziny p

ę

powiny oraz w razie konieczno

ś

ci otwarcie 

stawów ko

ń

czyn (nadgarstkowych oraz skokowych). 

      2.3.2. U owiec i kóz  
     Ogl

ę

dziny narz

ą

dów wewn

ę

trznych oraz tuszy w ten sam sposób, jak u bydła 

rogatego. W celach wykrycia zapalenia serowatego w

ę

złów chłonnych dokonuje si

ę

 

ogl

ę

dzin w

ę

złów chłonnych: szyjnych powierzchownych oraz fałdu kolanowego. 

      2.3.3. 

У

 U trzody chlewnej 

     Głowa: po wykrwawieniu, gdy tusze s

ą

 obrabiane z oskórowaniem – wykonanie 

rozci

ę

cia wzdłu

Ŝ

nego skóry oraz mi

ęś

ni w przestrzeni podszcz

ę

kowej od otworu 

przyrannego w kierunku k

ą

ta zrastania si

ę

 gał

ę

zi 

Ŝ

uchwowych, otwarcie oraz 

ogl

ę

dziny z obu stron podszcz

ę

kowych (

Ŝ

uchwowych) w

ę

złów chłonnych (w kierunku 

w

ą

glika oraz gru

ź

licy). W wypadku obrabiania tusz 

ś

wi

ń

skich bez oskórowania (za 

pomoc

ą

 opalania, oparzania) – ogl

ę

dziny podszcz

ę

kowych w

ę

złów chłonnych oraz 

innych cz

ęś

ci głowy po oparzaniu (opalaniu). 

     Po oskórowaniu lup oparzaniu tuszy na stanowisku badania głów – rozci

ę

cie 

oraz ogl

ę

dziny przyuszniczych oraz szyjnych w

ę

złów chłonnych, wielkiego oraz 

skrzydłowego mi

ęś

ni 

Ŝ

waczy (w kierunku w

ą

grzycy). Ogl

ę

dziny oraz badanie 

dotykowe j

ę

zyka; ogl

ę

dziny błony 

ś

luzowej krtani, nadgło

ś

nika oraz migdałków. 

     

Ś

ledziona: ogl

ę

dziny zewn

ę

trzne, rozci

ę

cie mi

ąŜ

szu, w razie konieczno

ś

ci - 

otwarcie w

ę

złów chłonnych.  

     Płuca: ogl

ę

dziny zewn

ę

trzne, palpacja oraz rozci

ę

cie oskrzelowych (lewego, 

prawego oraz 

ś

rodkowego) w

ę

złów chłonnych. 

     

ś

oł

ą

dek, przełyk, jelita, nerki, serce: ogl

ę

dziny oraz badanie takie same, 

jak u bydła rogatego. 
     W

ą

troba: badanie dotykowe oraz ogl

ę

dziny powierzchni przeponowej oraz 

trzewnej, przewody 

Ŝ

ółciowe w przekroju poprzecznym od strony trzewnej w miejscu 

zł

ą

czenia płatów. 

     Tusza: ogl

ę

dziny takie same, jak dla bydła rogatego. W celach badania w 

kierunku w

ą

grzycy, w razie konieczno

ś

ci – rozci

ę

cie oraz ogl

ę

dziny mi

ęś

ni 

l

ę

d

ź

wiowych, szyjnych, łopatkowo-łokciowych (anconeusów), grzbietowych, ko

ń

czyny 

miednicznej oraz przepony. 
     W wypadku podejrzenia o wyst

ę

powanie procesów zapalnych (ropnie itp.), 

zlokalizowanych w gł

ę

bokich warstwach tkanki mi

ęś

niowej – wykonanie dwóch-trzech 

rozci

ęć

 wzdłu

Ŝ

nych mi

ęś

ni (w cz

ęś

ci 

ś

rodkowej szyi).  

      W wypadku stwierdzenia procesu zapalnego w przedniej cz

ęś

ci tuszy nale

Ŝ

y, 

oprócz podszcz

ę

kowych (

Ŝ

uchwowych) oraz przyuszniczych w

ę

złów chłonnych, podda

ć

 

ogl

ę

dzinom grzbietowe powierzchniowe szyjne w

ę

zły chłonne. 

     Wszystkie tusze s

ą

 obowi

ą

zkowo badane w kierunku wło

ś

nicy w sposób, 

okre

ś

lony w punkcie 

З

.2.4. 

      2.3.4. U koni, osłów, mułów 
     Głowa: rozci

ę

cie podszcz

ę

kowych (

Ŝ

uchwowych) oraz podj

ę

zykowych w

ę

złów 

chłonnych, ogl

ę

dziny jamy nosowej oraz wyr

ą

banej  przegrody nosowej. 

     Płuca: otwarcie tchawicy, oskrzeli  głównych oraz ogl

ę

dziny błony 

ś

luzowej. 

Rozci

ę

cie wszystkich oskrzelowych oraz gł

ę

bokich szyjnych w

ę

złów chłonnych, 

rozmieszczonych wzdłu

Ŝ

 tchawicy. Dwa rozci

ę

cia sko

ś

ne prawego oraz lewego płatów 

płucnych, ogl

ę

dziny oraz palpacja miejsc rozci

ęć

. 

     

Ś

ledziona, w

ą

troba, nerki, jelita, 

Ŝ

oł

ą

dek, serce oraz inne narz

ą

dy s

ą

 

poddawane ogl

ę

dzinom w ten sam sposób, co i u bydła rogatego. 

     Tusza: ogl

ę

dziny od strony zewn

ę

trznej oraz wewn

ę

trznej. W wypadku 

podejrzenia chorób zaka

ź

nych – otwarcie oraz ogl

ę

dziny tych samych w

ę

złów 

chłonnych tuszy, co i u bydła rogatego. Dodatkowo – ogl

ę

dziny mi

ęś

ni (od strony 

wewn

ę

trznej łopatki) w kierunku czerniaka, powierzchni wewn

ę

trznej 

ś

cianki 

trzewnej w kierunku alfortiosis. 
     W wypadku podejrzenia nitkowicy (wyst

ę

powania widocznych zmian chorobowych 

w postaci rozrostu tkanki ziarninowej, bliznowacenia w okolicy kł

ą

bu itp.) – 

wykonanie uko

ś

nego rozci

ę

cia wzdłu

Ŝ

nego mi

ęś

ni zgodnie z przebiegiem wi

ą

zadła 

potylicznego do wysoko

ś

ci wyrostka kostnego pierwszego kr

ę

gu piersiowego.  

      2.3.5. U wielbł

ą

dów.  

      Wszystkie narz

ą

dy oraz tusze s

ą

 poddawane ogl

ę

dzinom w ten sam sposób, co 

i u bydła rogatego. Przy tym dokonuje si

ę

 rozci

ę

cia w kilku miejscach oraz 

ogl

ę

dzin 

ś

ródpiersiowych w

ę

złów chłonnych, wyci

ą

gni

ę

tych w postaci ci

ą

głego 

pasma wzdłu

Ŝ

 

ś

ródpiersia.  

      2.3.6. Badania weterynaryjno-sanitarnego drobiu, królików, zwierz

ą

t 

dzikich oraz łownych, a tak

Ŝ

e oceny sanitarnej mi

ę

sa oraz wszystkich innych 

produktów ich uboju dokonuje si

ę

 w sposób, okre

ś

lony w rozdziałach 4 oraz 5. 

      2.4. Podczas badania tusz oraz narz

ą

dów wewn

ę

trznych (w

ą

troby, serca, 

nerek) rozci

ę

cia na nich wykonuje si

ę

 w taki sposób, aby mo

Ŝ

liwie zachowa

ć

 

wygl

ą

d handlowy produktu. 

     Wyniki ekspertyzy weterynaryjnej mi

ę

sa oraz produktów mi

ę

snych, bada

ń

 w 

kierunku wło

ś

nicy, bakteriologicznych, <podczas> uboju zwierz

ą

t w ubojni 

sanitarnej  s

ą

 rejestrowane w dziennikach według ustalonego wzoru, zgodnie z 

instrukcj

ą

 ewidencji weterynaryjnej oraz sprawozdawczo

ś

ci weterynaryjnej. 

      2.5. We wszystkich wypadkach, gdy w odpowiednich punktach niniejszych 
Przepisów nic si

ę

 nie mówi o ograniczeniach wypuszczania mi

ę

sa oraz 

poszczególnych produktów, o konieczno

ś

ci dezynfekcji skór itp., s

ą

 one 

wypuszczane bez ograniczenia. 
      2.6. Znakowania mi

ę

sa wszystkich gatunków zwierz

ą

t dokonuje si

ę

 zgodnie z 

obowi

ą

zuj

ą

c

ą

 Instrukcj

ą

 znakowania mi

ę

sa. 

      2.7. We wszystkich wypadkach wykrycia podczas ekspertyzy weterynaryjno-
sanitarnej tusz i narz

ą

dów zmian, charakterystycznych dla chorób zaka

ź

nych oraz 

inwazyjnych, zabiegi weterynaryjno-sanitarne (dezynfekcja pomieszcze

ń

, 

wyposa

Ŝ

enia itp.) s

ą

 przeprowadzane zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

cymi instrukcjami 

Ministerstwa Rolnictwa ZSRR, Ministerstwa Przemysłu Mi

ę

snego i Mleczarskiego 

ZSRR, wytycznymi słu

Ŝ

by weterynaryjnej. 

 
3. Ekspertyza weterynaryjno-sanitarna tusz i narz

ą

dów wewn

ę

trznych 

      3.1. Choroby zaka

ź

ne 

      3.1.1. W

ą

glik. W wypadku podejrzenia w

ą

glika dalszy ubój zwierz

ą

t jest 

wstrzymywany. Z podejrzanej tuszy pobiera si

ę

 kawałki 

ś

ledziony, zmienione 

fragmenty tkanki oraz chorobowo zmienione w

ę

zły chłonne i kieruje si

ę

 do 

laboratorium celem badania bakterioskopowego, oraz bakteriologicznego. Do 
momentu otrzymania wyników bada

ń

 tusza oraz wszystkie produkty uboju s

ą

 

izolowane w odosobnionym miejscu. 
      3.1.1.1. W wypadku rozpoznania podczas badania bakterioskopowego w

ą

glika 

tusza wraz z narz

ą

dami oraz skór

ą

, nie czekaj

ą

c na wyniki badania 

bakteriologicznego, s

ą

 kierowane do zniszczenia (przez spalanie) z zachowaniem 

obowi

ą

zuj

ą

cych przepisów weterynaryjno-sanitarnych. 

     Wszystkie pozbawione przynale

Ŝ

no

ś

ci produkty (nogi, uszy, wymi

ę

, krew 

itp.), pozyskane z uboju innych zwierz

ą

t, zmieszane z produktami uboju od 

chorego na w

ą

glika zwierz

ę

cia, s

ą

 spalane. 

     Skóry zwierz

ą

t zdrowych, które miały styczno

ść

 ze skór

ą

 zwierz

ę

cia, chorego 

na w

ą

glika, podlegaj

ą

 dezynfekcji w sposób, przewidziany przez obowi

ą

zuj

ą

c

ą

 

Instrukcj

ę

 dezynfekcji surowców pochodzenia zwierz

ę

cego oraz zakładów ich 

zbiórki, przechowywania i obróbki. 
      Uwaga. We wszystkich wypadkach, gdy w Przepisach jest mowa o konieczno

ś

ci 

dezynfekcji skór, podlegaj

ą

 one dezynfekcji zgodnie ze wspomnian

ą

 Instrukcj

ą

. 

     Po usuni

ę

ciu tuszy oraz innych produktów uboju, chorobowo zmienionych przez 

w

ą

glika, w ubojni natychmiast  przeprowadza si

ę

 dezynfekcj

ę

 zgodnie z Instrukcj

ą

 

o zabiegach przeciwko w

ą

glikowi. Pracownicy s

ą

 poddawani profilaktyce dora

ź

nej 

w

ą

glika zgodnie z Instrukcj

ą

 oraz wskazówkami metodycznymi odno

ś

nie diagnostyki 

klinicznej, profilaktyki i leczenia w

ą

glika u ludzi, zatwierdzon

ą

 przez 

Ministerstwo Zdrowia ZSRR. 
     Inne tusze oraz produkty uboju, podejrzane o ska

Ŝ

enie laseczkami w

ą

glika w 

trakcie procesu technologicznego, s

ą

 natychmiast unieszkodliwiane przez 

wygotowywanie, lecz nie pó

ź

niej, ni

Ŝ

 w 6 godzin od momentu uboju, w otwartych 

kotłach w ci

ą

gu 3 godzin od rozpocz

ę

cia wrzenia, a w zamkni

ę

tych kotłach przy 

ci

ś

nieniu pary 0,5 MPa – w ci

ą

gu 2,5 g. W wypadku braku mo

Ŝ

liwo

ś

ci 

przeprowadzenia odka

Ŝ

ania w powy

Ŝ

szych terminach tusze te powinny zosta

ć

 

odizolowane w pomieszczeniu z temperatur

ą

 nie wy

Ŝ

sz

ą

, ni

Ŝ

 10 st. Celsjusza, a 

nast

ę

pnie skierowane do odka

Ŝ

ania, jak podano wy

Ŝ

ej, ale nie pó

ź

niej, ni

Ŝ

 w 48 

godzin od momentu uboju. Je

Ŝ

eli jest to niewykonalne, wtedy tusze oraz produkty 

uboju, podlegaj

ą

ce odka

Ŝ

aniu, powinny by

ć

 skierowane do utylizacji lub spalenia. 

      Tusze oraz produkty uboju, ska

Ŝ

enie których laseczkami w

ą

glika w trakcie 

procesu technologicznego jest wykluczone, s

ą

 wypuszczane bez ograniczenia. 

      3.1.1.2. W wypadku negatywnego wyniku badania bakterioskopowego tusza, 
podejrzana o zara

Ŝ

enie w

ą

glikiem, jest pozostawiana w izolacji a

Ŝ

 do otrzymania 

orzeczenia o wynikach badania bakteriologicznego; o konieczno

ś

ci przeprowadzenia 

innych zabiegów w dziale (dezynfekcji itp.) decyduje lekarz weterynarii. 
     W wypadku potwierdzenia przez badanie bakteriologiczne diagnozy w

ą

glika z 

tuszami oraz innymi produktami uboju, podejrzanymi o ska

Ŝ

enie laseczkami 

w

ą

glika, post

ę

puje si

ę

 w ten sam sposób, jak jest to okre

ś

lone w podpunkcie 

3.1.1.1 niniejszego punktu. 
      3.1.2. Szelestnica, obrz

ę

k zło

ś

liwy, bradsot, zaka

ź

na enteroksemia owiec. 

Tusza wraz z narz

ą

dami oraz skór

ą

 jest spalana.. 

      Wszystkie pozbawione przynale

Ŝ

no

ś

ci produkty (nogi, wymi

ę

, uszy, krew 

itp.), pozyskane z uboju innych zwierz

ą

t, zmieszane z produktami uboju od 

zwierz

ą

t, u których stwierdzono powy

Ŝ

sze choroby, lub je

Ŝ

eli miały one styczno

ść

 

z nimi (w tym tusze), s

ą

 spalane. 

      3.1.3. Nosacizna, botulizm, epizootyczne zapalenie naczy

ń

 chłonnych koni, 

zołzy. W wypadku stwierdzenia nosacizny, botulizmu, epizootycznego zapalenia 
naczy

ń

 chłonnych tusze wraz z narz

ą

dami wewn

ę

trznymi oraz skór

ą

 s

ą

 poddawane 

zniszczeniu. Wszystkie tusze, podejrzane o ska

Ŝ

enie zarazkami nosacizny oraz 

epizootycznego zapalenia naczy

ń

 chłonnych w trakcie procesu technologicznego, s

ą

 

wypuszczane po wygotowaniu, a narz

ą

dy wewn

ę

trzne kierowane do utylizacji; tak 

samo si

ę

 post

ę

puje równie

Ŝ

 z tuszami w wypadku braku mo

Ŝ

liwo

ś

ci ich wygotowania. 

Tusze, ska

Ŝ

one w trakcie procesu technologicznego zarazkami botulizmu, s

ą

 

kierowane do utylizacji. 
      W wypadku stwierdzenia zołz głowa oraz narz

ą

dy wewn

ę

trzne s

ą

 kierowane do 

utylizacji, a tusza jest wypuszczana bez ograniczenia, o ile podczas badania 
bakteriologicznego nie wyizolowano salmonelli lub zarazków zołz. W wypadku 

wyizolowania z tuszy salmonelli lub paciorkowca zołzowego jest ona kierowana do 
wygotowania. 
      Uwaga. We wszystkich wypadkach, gdy w Przepisach jest mowa o skierowaniu 
tusz (tuszek drobiowych), produktów uboju do wygotowania, przetwarzania na 
konserwy, a tłuszczu – na przetapianie, nale

Ŝ

y kierowa

ć

 si

ę

 p. 11.3.1, 11.3.2, 

11.5.4. 
      3.1.4. Gru

ź

lica 

      3.1.4.1. Wycie

ń

czone tusze w wypadku wykrycia w nich jakiejkolwiek formy 

dotkni

ę

cia przez gru

ź

lic

ę

 narz

ą

dów lub w

ę

złów chłonnych, a tak

Ŝ

e tusze, 

niezale

Ŝ

nie od stanu utuczenia, narz

ą

dy wewn

ę

trzne (w tym równie

Ŝ

 jelita), przy 

uogólnionym procesie gru

ź

liczym, tzn. gdy jednocze

ś

nie s

ą

 chorobowo zmienione 

narz

ą

dy piersiowe oraz brzuszne z regionalnymi w

ę

złami chłonnymi, s

ą

 kierowane 

do utylizacji. 
     3.1.4.2. Tusze o normalnym stanie utuczenia (oprócz tusz 

ś

wi

ń

skich) w 

wypadku dotkni

ę

cia przez gru

ź

lic

ę

 w w

ęź

le chłonnym, w jednym z narz

ą

dów 

wewn

ę

trznych lub innych tkankach, a tak

Ŝ

e narz

ą

dy nie dotkni

ę

te zmianami s

ą

 

kierowane do wygotowania lub do przetwarzania na konserwy. Tłuszcz wewn

ę

trzny 

jest przetapiany. 
    Chorobowo zmienione przez gru

ź

lic

ę

 narz

ą

dy oraz tkanki, niezale

Ŝ

nie od 

postaci zmian chorobowych, s

ą

 kierowane do utylizacji. 

     Uwaga. Nie dotkni

ę

te przez gru

ź

lic

ę

 jelita s

ą

 kierowane do wykorzystania w 

danym zakładzie jako osłonki w produkcji kiełbas parzonych, a w wypadku braku 
takiej mo

Ŝ

liwo

ś

ci – kierowane do produkcji pasz suchych. 

     3.1.4.3. W wypadku wykrycia w tuszach 

ś

wi

ń

skich zaka

Ŝ

enia gru

ź

lic

ą

 w 

postaci ognisk zwapnionych jedynie w podszcz

ę

kowych w

ę

złach chłonnych te 

ostatnie s

ą

 usuwane, głowa wraz z j

ę

zykiem jest kierowana do wygotowania, tusza, 

narz

ą

dy wewn

ę

trzne oraz jelita s

ą

 wypuszczane bez ograniczenia. W wypadku 

zaka

Ŝ

enia gru

ź

lic

ą

 jedynie krezkowych w

ę

złów chłonnych do utylizacji s

ą

 

kierowane jelita, a tusza oraz inne narz

ą

dy wewn

ę

trzne s

ą

 wypuszczane bez 

ograniczenia. 
    W wypadku wykrycia w jednym z powy

Ŝ

szych w

ę

złów chłonnych zaka

Ŝ

e

ń

 w postaci 

serowatych, niezwapnionych ognisk lub zaka

Ŝ

e

ń

 gru

ź

lic

ą

 (niezale

Ŝ

nie od ich 

wygl

ą

du) jednocze

ś

nie w podszcz

ę

kowych oraz krezkowych w

ę

złach chłonnych, te 

ostatnie s

ą

 usuwane, jelita s

ą

 kierowane do utylizacji, a tusza oraz pozostałe 

narz

ą

dy – do wygotowania lub przetwarzania na konserwy, jak jest to okre

ś

lone w 

podpunkcie 3.1.4.3. 
     W wypadku wykrycia w w

ę

złach chłonnych tusz 

ś

wi

ń

skich zaka

Ŝ

e

ń

 

paragru

ź

liczych, wywołanych przez maczugowce z rodziny Corynebakterium, tusza 

oraz narz

ą

dy s

ą

 wypuszczane bez ograniczenia po usuni

ę

ciu dotkni

ę

tych w

ę

złów 

chłonnych. 
    W wypadku wykrycia w w

ę

złach chłonnych tusz 

ś

wi

ń

skich lub w jelitach zaka

Ŝ

e

ń

 

paragru

ź

liczych, wywołanych przez nietypowe pr

ą

tki z rodzaju Mycobacterium typu 

ptasiego, z tuszami oraz narz

ą

dami post

ę

puje si

ę

, jak jest to okre

ś

lone w 

niniejszym podpunkcie. 
      3.1.4.4. W wypadku wykrycia zaka

Ŝ

enia gru

ź

lic

ą

 w ko

ś

ciach wszystkie ko

ś

cie 

szkieletu s

ą

 kierowane do utylizacji, a mi

ę

so (wobec braku zara

Ŝ

enia gru

ź

lic

ą

) – 

do wygotowania lub przetwarzania na konserwy. 
      3.1.4.5. Podczas uboju zwierz

ą

t, reaguj

ą

cych na tuberkulin

ę

, ocena 

sanitarna mi

ę

sa oraz innych produktów jest przeprowadzana w zale

Ŝ

no

ś

ci od 

wykrycia zaka

Ŝ

enia gru

ź

lic

ą

. W wypadku, gdy zaka

Ŝ

enia gru

ź

lic

ą

 w w

ę

złach 

chłonnych, tkankach oraz narz

ą

dach nie wykryto, tusza oraz inne produkty uboju 

s

ą

 wypuszczane bez ograniczenia. 

      3.1.5. Gru

ź

lica rzekoma. Tusze oraz narz

ą

dy wewn

ę

trzne w wypadku 

wyst

ę

powania wycie

ń

czenia oraz licznych zmian chorobowych w w

ę

złach chłonnych 

lub wykrycia procesu rzekomogru

ź

liczego w mi

ęś

niach s

ą

 kierowane do utylizacji. 

      W wypadku braku wycie

ń

czenia oraz wyst

ę

powania zmian chorobowych jedynie w 

narz

ą

dach wewn

ę

trznych lub w

ę

złach chłonnych, narz

ą

dy wewn

ę

trzne s

ą

 kierowane do 

utylizacji, a tusza oraz inne produkty uboju s

ą

 wypuszczane bez ogranicze

ń

. 

      3.1.6. Choroba Johnego. W wypadku wyst

ę

powania zmian chorobowych w 

jelitach, krezkowych w

ę

złach chłonnych, krtani, przestrzeni mi

ę

dzyszcz

ę

kowej 

(obrz

ę

ki), głowa, narz

ą

dy, chorobowo zmienione, oraz jelita wraz z krezk

ą

 s

ą

 

kierowane do utylizacji, a tusza oraz inne produkty uboju s

ą

 wypuszczane bez 

ograniczenia. 

     Wycie

ń

czone tusze oraz narz

ą

dy w wypadku wyst

ę

powania w nich powy

Ŝ

szych 

zmian chorobowych s

ą

 kierowane do utylizacji. 

      3.1.7. Pryszczyca. 
      3.1.7.1. Mi

ę

so oraz inne produkty, pozyskane z uboju zwierz

ą

t chorych oraz 

podejrzanych o zachorowanie na pryszczyc

ę

, znajduj

ą

cych si

ę

 w tej samej partii, 

jak jest to okre

ś

lone w p. 1.18 niniejszych Przepisów, s

ą

 kierowane do 

przetwarzania na parzone lub parzono-w

ę

dzone gatunki kiełbas, parzone wyroby 

garma

Ŝ

eryjne lub konserwy 

W wypadku braku mo

Ŝ

liwo

ś

ci przetworzenia mi

ę

sa na powy

Ŝ

sze wyroby, jest ono 

odka

Ŝ

ane przez wygotowanie. Wypuszczanie mi

ę

sa oraz innych produktów uboju w 

stanie surowym jest zabronione.  
     W wypadku wyst

ę

powania drobnych, licznych lub wielkich ognisk martwiczych w 

wielu mi

ęś

niach (ko

ń

czynach miednicznych oraz piersiowych, obr

ę

cza ko

ń

czyny 

górnej itp.), a tak

Ŝ

e w wypadku skomplikowanych form pryszczycy, którym 

towarzyszyło zapalenie zgorzelinowe lub ropne ko

ń

czyn, wymienia oraz innych 

narz

ą

dów, <tusza oraz organy> s

ą

 kierowane do utylizacji. 

      W wypadku wyst

ę

powania w mi

ęś

niach pojedynczych ognisk martwiczych 

chorobowo zmienione cz

ęś

ci mi

ęś

ni s

ą

 kierowane do utylizacji, a sprawa zasad 

wykorzystania narz

ą

dów oraz pozostałego mi

ę

sa powinna si

ę

 rozstrzyga

ć

 w 

zale

Ŝ

no

ś

ci od wyników badania bakteriologicznego, jak jest to okre

ś

lone w p. 

10.5. 
     W wypadku, gdy zakład nie prowadzi produkcji w

ę

dlin lub konserw, powy

Ŝ

sze 

tusze oraz podroby s

ą

 dopuszczane do odtransportowania do najbli

Ŝ

szego zakładu 

produkcji w

ę

dlin lub konserw mi

ę

snych w obr

ę

bie obwodu, kraju, republiki, lecz 

wył

ą

cznie z zezwolenia organów weterynaryjnych (obwodu, kraju, republiki) oraz 

pod warunkiem przestrzegania obowi

ą

zuj

ą

cych przepisów weterynaryjno-

sanitarnych.  
     Ko

ś

cie s

ą

 wypuszczane z zakładu dopiero po ich wygotowaniu w ci

ą

gu 2,5 

godzin lub przetwarzane na pasze suche pochodzenia zwierz

ę

cego w tym samym 

zakładzie. 
     Jelita, przełyk, p

ę

cherze moczowe podlegaj

ą

 obróbce technologicznej osobno 

od innych surowców, z nast

ę

pnym płukaniem od wewn

ą

trz i od zewn

ą

trz 0,5% 

roztworem formaldehydu lub moczeniem w nasyconym rotworze soli kuchennej z 
dodatkiem 0,08-procentowego kwasu octowego: jelita – w ci

ą

gu 4 godzin, przełyki 

oraz p

ę

cherze moczowe – w ci

ą

gu 24 godzin. Powy

Ŝ

sze produkty, nie odka

Ŝ

one w 

podany sposób, s

ą

 kierowane do utylizacji. 

     Dozwolone jest wykorzystywanie błon 

ś

luzowych 

Ŝ

oł

ą

dków 

ś

wi

ń

 oraz trawie

ń

ców 

bydła rogatego do uzyskiwania pepsyny w tym samym zakładzie. 
     Krew jest wykorzystywana do produkcji suchej albuminy, je

Ŝ

eli zakłady 

przetwórstwa mi

ę

snego s

ą

 wyposa

Ŝ

one w instalacje do suszenia, zapewniaj

ą

ce 

obróbk

ę

 produktu gotowego podczas wyj

ś

cia go z instalacji do suszenia przy 

temperaturze nie ni

Ŝ

szej, ni

Ŝ

 65 stopni. 

W wypadku braku takich instalacji krew podlega wygotowaniu, jak jest to 
okre

ś

lone ni

Ŝ

ej. 

     Zbiórka surowców wewn

ą

trzwydzielniczych (przysadek, nadnerczy, trzustek, 

tarczyc, gruczołów przytarczycznych), rdzeni kr

ę

gowych i 

Ŝ

ółci od zwierz

ą

t, 

chorych oraz tych, które  przebyły pryszczyc

ę

, a tak

Ŝ

e zaszczepionych 

szczepionk

ą

, przed upływem terminów, okre

ś

lonych w p. 1.4 niniejszych Przepisów, 

jest zabroniona. Dozwolone jest wykorzystywanie w tym samym zakładzie surowców 
wewn

ą

trzwydzielniczych od zwierz

ą

t, podejrzanych o zara

Ŝ

enie pryszczyc

ą

, do 

produkcji wewn

ą

trzwydzielniczych preparatów leczniczych (insuliny, kampolonu, 

cholesterolu, adrenaliny, hormonu adrenokortikotropowego). 
     Wszystkie odpady z ubojni, przeznaczone do wykorzystywania do 

Ŝ

ywienia 

zwierz

ą

t (w tym krew, fibryna itp.) s

ą

 wypuszczane dopiero po wygotowaniu z 

doprowadzeniem temperatury wewn

ą

trz masy minimum do 80 st. Celsjusza w ci

ą

gu 2 

godzin lub przetwarzane w tym samym zakładzie na pasze suche pochodzenia 
zwierz

ę

cego. 

      Skóry od zwierz

ą

t chorych, podejrzanych o chorob

ę

 oraz podejrzanych o 

zara

Ŝ

enie, podlegaj

ą

 dezynfekcji. Skóry, zdj

ę

te z tusz przed wykryciem 

pryszczycy, a tak

Ŝ

e skóry od zwierz

ą

t zdrowych, które nie miały styczno

ś

ci ze 

skórami zara

Ŝ

onymi, mog

ą

 by

ć

 wysyłane z zakładu przetwórstwa mi

ę

snego bez 

dezynfekcji osobnymi wagonami lub samochodami bezpo

ś

rednio do zakładów 

garbarskich, pomijaj

ą

c bazy przeładunkowe.  

      Rogi, kopyta, włosie, szczecina s

ą

 dezynfekowane 1% roztworem 

formaldehydu, po czym wypuszczane bez ogranicze

ń

. 

      3.1.7.2. Tusze oraz wszystkie inne produkty, pozyskane z uboju zwierz

ą

t, 

które przebyły pryszczyc

ę

 i zostały skierowane do uboju przed upływem 3 miesi

ę

cy 

po wyzdrowieniu oraz zdj

ę

ciu z gospodarstwa kwarantanny, a tak

Ŝ

e od zwierz

ą

t, 

zaszczepionych szczepionk

ą

 inaktywowan

ą

 przeciwko pryszczycy, w ci

ą

gu 21 dni w 

niebezpiecznych pod wzgl

ę

dem pryszczycy obwodach, jak jest to okre

ś

lone w p. 

1.18 niniejszych Przepisów, s

ą

 wypuszczane bez ograniczenia, ale zabrania si

ę

 

wywo

Ŝ

enia ich poza obr

ę

b obwodu, kraju, republiki. W obr

ę

bie republiki 

zwi

ą

zkowej produkty te mog

ą

 by

ć

 wwo

Ŝ

one do innych obwodów, ale wył

ą

cznie z 

zezwolenia Zarz

ą

du Głównego Weterynarii Ministerstwa Rolnictwa republiki 

zwi

ą

zkowej. Zbiórka surowców wewn

ą

trzwydzielniczych od takich zwierz

ą

t, jak jest 

to okre

ś

lone w p. 3.1.7.1, jest zabroniona. 

     W wypadku gdy od czasu zdj

ę

cia z gospodarstwa kwarantanny upłyn

ę

ło powy

Ŝ

ej 

3 miesi

ę

cy, dozwolone jest wysyłanie zwierz

ą

t, które przebyły pryszczyc

ę

, do 

zakładu przetwórstwa mi

ę

snego, a mi

ę

so oraz inne produkty uboju w tym przypadku 

s

ą

 realizowane bez ogranicze

ń

 w obr

ę

bie pa

ń

stwa. 

      3.1.7.3. W wypadku uboju z konieczno

ś

ci w gospodarstwie zwierz

ą

t, chorych 

na pryszczyc

ę

, mi

ę

so oraz inne produkty ich uboju s

ą

 wykorzystywanie dopiero po 

wygotowaniu oraz wył

ą

cznie w tym samym gospodarstwie. Wywóz ich w stanie surowym 

poza gospodarstwo jest zabroniony. Skóry, rogi, kopyta, włosie oraz szczecina 
podlegaj

ą

 dezynfekcji.  

      3.1.8. Bruceloza. 
      3.1.8.1. Mi

ę

so, pozyskane z uboju zwierz

ą

t wszystkich gatunków, u których 

wyst

ę

powały oznaki kliniczne lub patologiczne brucelozy, jest wypuszczane po 

wygotowaniu. 
      Mi

ę

so, pozyskane z uboju bydła rogatego oraz trzody chlewnej, reaguj

ą

cych 

na bruceloz

ę

, lecz nie posiadaj

ą

cych oznak klinicznych brucelozy lub zmian 

anatomopatologicznych w mi

ę

sie oraz narz

ą

dach, jest wypuszczane bez ogranicze

ń

. 

     Mi

ę

so, bydła rogatego oraz trzody chlewnej, reaguj

ą

cych na bruceloz

ę

, które 

nadeszły z gospodarstw (farm), niebezpiecznych pod wzgl

ę

dem brucelozy kóz i 

owiec (melitensis), podlegaj

ą

 przetwarzaniu na kiełbas

ę

 lub konserwy z 

przestrzeganiem warunków, wymienionych w punktach 11.5.1, 11.5.2, 11.6. W 

ś

wiadectwie weterynaryjnym powinna by

ć

 odpowiednia adnotacja na ten temat. 

     Mi

ę

so, pozyskane z uboju owiec oraz kóz reaguj

ą

cych na bruceloz

ę

, podlega 

przetwarzaniu na kiełbasy lub konserwy z przestrzeganiem warunków, o których 
mowa wy

Ŝ

ej.  

      3.1.8.2. Ko

ś

cie, pozyskane podczas trybowania mi

ę

sa wszystkich gatunków 

zwierz

ą

t z oznakami klinicznymi lub anatomopatologicznymi brucelozy, a tak

Ŝ

e z 

tusz owiec oraz kóz, reaguj

ą

cych na bruceloz

ę

, s

ą

 kierowane do wytapaiania 

tłuszczu spo

Ŝ

ywczego lub produkcji pasz suchych pochodzenia zwierz

ę

cego. 

      3.1.8.3. Realizacja w stanie surowym głów, w

ą

troby, serca, płuc, nerek, 

Ŝ

oł

ą

dków oraz innych narz

ą

dów wewn

ę

trznych, pozyskanych z uboju zwierz

ą

t 

wszystkich gatunków, które reaguj

ą

 na bruceloz

ę

 lub posiadaj

ą

 oznaki brucelozy, 

jest zabroniona; s

ą

 one wypuszczane po wygotowaniu lub kierowane do 

przetwarzania na kiełbasy lub inne w

ę

dliny parzone. 

      3.1.8.4. Krowie oraz 

ś

wi

ń

skie uszy i nogi, krowie wargi oraz 

ś

wi

ń

skie 

ogony przed wygotowaniem powinny by

ć

 oparzone lub opalone, baranie oraz 

ś

wi

ń

skie 

głowy – opalone, 

Ŝ

oł

ą

dki - oparzone. 

      3.1.8.5. Wymi

ę

 od krów, owiec oraz kóz, reaguj

ą

cych na bruceloz

ę

, lecz nie 

posiadaj

ą

cych oznak klinicznych brucelozy oraz zmian anatomopatologicznych w 

tuszy oraz narz

ą

dach, jest wypuszczane po wygotowaniu, a w wypadku wyst

ę

powania 

oznak klinicznych brucelozy lub zmian anatomopatologicznych – kierowane do 
utylizacji. 
      3.1.8.6.  Jelita, przełyki oraz p

ę

cherze moczowe, pozyskane od zwierz

ą

t, 

reaguj

ą

cych na bruceloz

ę

, s

ą

 wytrzymywane w 1% roztworze soli, zawieraj

ą

cym 0,5% 

kwasu solnego, w ci

ą

gu 48 godzin przy temperaturze 15-20 °C i współczynniku 

k

ą

pielowym 1:2. Jelita, przełyki oraz p

ę

cherze moczowe, pozyskane ze zwierz

ą

t, 

chorych klinicznie na bruceloz

ę

, podlegaj

ą

 utylizacji. 

      3.1.8.7. Dozwolone jest wykorzystywanie krwi ze zwierz

ą

t klinicznie 

chorych oraz reaguj

ą

cych podczas badania na bruceloz

ę

 do produkcji pasz suchych 

pochodzenia zwierz

ę

cego lub produktów technicznych. 

      3.1.8.8. Skóry, rogi, kopyta, pozyskane z uboju wszystkich gatunków 
zwierz

ą

t, chorych klinicznie na bruceloz

ę

 oraz reaguj

ą

cych na bruceloz

ę

 kóz i 

owiec (melitensis), s

ą

 wypuszczane po dezynfekcji. 

      3.1.9. Leptospiroza, gor

ą

czka Q, poronienie clamydiozowe (enzootyczne) u 

zwierz

ą

t. Je

Ŝ

eli została rozpoznana leptospiroza oraz wyst

ę

puj

ą

 zmiany 

zwyrodnieniowe mi

ęś

ni lub 

Ŝ

ółtowato

ść

, nie znikaj

ą

ca w ci

ą

gu 2 dób, tusze oraz 

narz

ą

dy wewn

ę

trzne s

ą

 kierowane do utylizacji. W wypadku braku zmian 

zwyrodnieniowych w mi

ęś

niach, lecz wobec wyst

ę

powania w nich 

Ŝ

ółtowato

ś

ci, 

znikaj

ą

cej w ci

ą

gu 2 dób, tusza, a tak

Ŝ

e narz

ą

dy wewn

ę

trzne, nie posiadaj

ą

ce 

zmian anatomopatologicznych, s

ą

 wypuszczane po wygotowaniu. Jelita oraz organy 

ze zmianami patologicznymi, s

ą

 kierowane do utylizacji. 

      W wypadku rozpoznania gor

ą

czki Q, poronienia clamydiozowego 

(enzootycznego) u zwierz

ą

t, tusza oraz nie posiadaj

ą

ce zmian narz

ą

dy s

ą

 

wypuszczane po wygotowaniu, natomiast narz

ą

dy, chorobowo zmienione, oraz krew s

ą

 

kierowane do utylizacji.  
      W wypadku chlamydiozy zwierz

ą

t jelita, przełyk, p

ę

cherz moczowy wobec 

braku w nich zmian anatomopatologicznych s

ą

 wykorzystywane po obróbce  

0,5% roztworem formaldehydu w ci

ą

gu 30 min. Ko

ś

cie s

ą

 poddawane wygotowywaniu 

przez 2,5 g. 
      Tusze oraz inne produkty, pozyskane z uboju zwierz

ą

t, jedynie pozytywnie 

reaguj

ą

cych podczas badania na leptospiroz

ę

, poronienie clamydiozowe 

(enzootyczne), gor

ą

czk

ę

 Q, tzn. w wypadku braku u nich oznak klinicznych lub 

zmian anatomopatologicznych w tkance mi

ęś

niowej, s

ą

 wypuszczane bez ogranicze

ń

. 

      Skóry, włosie, rogi oraz kopyta, pozyskane z uboju zwierz

ą

t, chorych 

klinicznie na leptospiroz

ę

, poronienie clamydiozowe (enzootyczne) lub gor

ą

czk

ę

 

Q, s

ą

 wypuszczane po dezynfekcji. 

      3.1.10. Promienica. W wypadku dotkni

ę

cia przez promienic

ę

 jedynie w

ę

złów 

chłonnych głowy s

ą

 one usuwane, a głowa jest kierowana do wygotowania. W wypadku 

zmian chorobowych w ko

ś

ciach oraz umi

ęś

nieniu głowy ta ostatnia jest w cało

ś

ci 

kierowana do utylizacji. 
      W wypadku ograniczonego dotkni

ę

cia przez promienic

ę

 narz

ą

dów wewn

ę

trznych 

oraz j

ę

zyka s

ą

 one wypuszczane po usuni

ę

ciu dotkni

ę

tych zmianami miejsc, 

natomiast w wypadku rozległych zmian chorobowych w narz

ą

dach wewn

ę

trznych oraz 

j

ę

zyku s

ą

 one kierowane do utylizacji. 

      W wypadku rozległego procesu rozwoju promienicy ze zmianami chorobowymi w 
ko

ś

ciach, narz

ą

dach wewn

ę

trznych, umi

ęś

nieniu, tusza wraz ze wszystkimi 

narz

ą

dami jest kierowana do utylizacji. 

      3.1.11. Pomór 

ś

wi

ń

, ró

Ŝ

a, choroba Aujeszky’ego, pastereloza (posocznica 

krwotoczna), listerioza, salmonelloza. Zabrania si

ę

 wypuszczania w stanie 

surowym tusz i produktów uboju od zwierz

ą

t chorych oraz podejrzanych o 

zachorowanie na powy

Ŝ

sze choroby.  

Ś

winie, zaszczepione przeciwko pomorowi, 

które przed ubojem miały podwy

Ŝ

szon

ą

 temperatur

ę

, lub u których po uboju wykryto 

zmiany anatomopatologiczne narz

ą

dów wewn

ę

trznych, podczas oceny sanitarnej s

ą

 

traktowane tak samo, jak chore na pomór. 
      W wypadku wyst

ę

powania zwyrodnieniowych lub innych patologicznych zmian w 

mi

ęś

niach (ropni itp.) tusza wraz z narz

ą

dami wewn

ę

trznymi jest kierowana do 

utylizacji. 
      W wypadku braku zmian patologicznych w tuszy oraz w narz

ą

dach wewn

ę

trznych 

decyzja o wykorzystaniu jest podejmowana po badaniu bakteriologicznym (z 
wyj

ą

tkiem listeriozy)  w kierunku salmonelli. Przy tym w wypadku wykrycia w 

mi

ę

sie lub narz

ą

dach wewn

ę

trznych salmonelli narz

ą

dy wewn

ę

trzne s

ą

 kierowane do 

utylizacji lub poddawane zniszczeniu, a tusze wypuszczane po wygotowaniu lub 
kierowane do produkcji konserw. 
      W wypadku braku salmonelli dozwolone jest przetwarzanie tuszy, słoniny 
oraz narz

ą

dów wewn

ę

trznych na kiełbasy parzone, parzono-w

ę

dzone oraz konserwy 

lub kierowanie do wygotowania. W wypadku ró

Ŝ

y, pasterelozy oraz listeriozy 

dozwolone jest dodatkowo wykorzystywanie równie

Ŝ

 do produkcji kiełbas parzonych, 

boczku oraz karczku parzono-w

ę

dzonego.  

      Dotkni

ę

te zmianami patologicznymi narz

ą

dy wewn

ę

trzne, jelita oraz krew, a 

tak

Ŝ

e głowy od chorych na listerioz

ę

 zwierz

ą

t we wszystkich przypadkach s

ą

 

kierowane do utylizacji z obróbk

ą

 przy temperaturze nie ni

Ŝ

szej, ni

Ŝ

 100 °

С

, lub 

do wygotowania  w takie samej temperaturze w ci

ą

gu 1 g.  

      Skóry s

ą

 dezynfekowane.  

      3.1.12. Zaka

ź

ne zanikowe zapalenie nosa. W wypadku podejrzenia o 

zachorowanie głowa celem ogl

ę

dzin jest przer

ą

bywana wzdłu

Ŝ

 na dwie połowy. 

Dokonuje si

ę

 ogl

ę

dzin dróg, doprowadzaj

ą

cych powietrze: w wypadku wykrycia 

procesów zapalnych oraz martwiczych na błonie 

ś

luzowej jamy nosowej, zaniku 

mał

Ŝ

owin głowa z j

ę

zykiem, tchawica oraz płuca s

ą

 kierowane do utylizacji. Tusza 

oraz inne narz

ą

dy wewn

ę

trzne (w

ą

troba, nerki, 

ś

ledziona itp.) w wypadku braku w 

nich zmian zwyrodnieniowych s

ą

 wypuszczane bez ogranicze

ń

. 

      3.1.13. Zaka

ź

ne zapalenie nosa i tchawicy, paragrypa-3, wirusowa biegunka, 

infekcja adenowirusowa. Zabrania si

ę

 wypuszczania w stanie surowym tusz, 

wszystkich podrobów, pozyskanych z uboju bydła rogatego chorego lub podejrzanego 
o zachorowanie na te choroby. 
     Mi

ę

so oraz podroby, uznane na podstawie wyników ekspertyzy weterynaryjno-

sanitarnej za zdatne do spo

Ŝ

ycia, s

ą

 kierowane do przetwarzania na kiełbasy 

parzone oraz parzono-w

ę

dzone, chlebki mi

ę

sne oraz konserwy według obowi

ą

zuj

ą

cej 

technologii z zachowaniem warunków przetwarzania, przewidzianych przez p. 
11.5.1, 11.5.2, 11.6. 
     W wypadku wyst

ę

powania zmian anatomopatologicznych w tuszy oraz narz

ą

dach 

wewn

ę

trznych przeprowadzane s

ą

 badania bakteriologiczne. W wypadku wykrycia 

salmonelli narz

ą

dy wewn

ę

trzne s

ą

 kierowane do utylizacji, a tusze – wypuszczane 

po wygotowaniu lub kierowane do produkcji konserw oraz chlebków mi

ę

snych. 

Głowa, tchawica, przełyk, p

ę

cherz moczowy, ko

ś

cie, pozyskane podczas trybowania, 

krew, organy oraz tkanki ze zmianami patologicznymi, rogi, kopyta s

ą

 kierowane 

do utylizacji. 
      Skóry s

ą

 dezynfekowane w roztworze nasyconym soli kuchennej z dodatkiem 

1%-go roztworu kwasu solnego (w przeliczeniu na HCl) w ci

ą

gu 24 g. przy 

temperaturze roztworu dezynfekuj

ą

cego 15-18 stopni Celsjusza oraz współczynniku 

k

ą

pielowym 1:4. Zoboj

ę

tniania dokonuje si

ę

 w roztworze, zawieraj

ą

cym 6% soli 

kuchennej, do którego si

ę

 dodaje na raty po 0,5% sody kalcynowanej do masy 

surowca a

Ŝ

 do zako

ń

czenia zoboj

ę

tniania; zako

ń

czenie zoboj

ę

tniania jest ustalane 

za pomoc

ą

 wska

ź

ników. 

      Włosie jest dezynfekowane w parowych komorach dezynfekcyjnych w 
temperaturze 109-111 st. 

С

 w ci

ą

gu 30 min. 

      3.1.14. Zaraza płucna bydła, zaka

ź

na bezmleczno

ść

 u owiec, zaka

ź

na 

pleuropneumonia kóz. Tusze oraz nie dotkni

ę

te zmianami narz

ą

dy wewn

ę

trzne s

ą

 

kierowane do wygotowania lub do przetwarzania na kiełbasy parzone b

ą

d

ź

 konserwy. 

Organy ze zmianami patologicznymi s

ą

 kierowane do utylizacji. Jelita po obróbce 

oraz konserwacji przez zasolenie s

ą

 wykorzystywane na zasadach ogólnych. 

      Skóry, zdj

ę

te z bydła rogatego, chorego na zaraz

ę

 płucn

ą

 bydła, oraz kóz, 

chorych na zaka

ź

n

ą

 pleuropneumoni

ę

, s

ą

 dezynfekowane. 

      3.1.15. T

ęŜ

ec. Głowa, tusza oraz inne produkty uboju s

ą

 kierowane do 

utylizacji. 
      3.1.16. Zło

ś

liwa gor

ą

czka nie

Ŝ

ytowa bydła rogatego, zapalenie mózgu i 

rdzenia koni. Tusze s

ą

 kierowane do wygotowania, a głowy oraz chorobowo 

zmienione narz

ą

dy – do utylizacji. 

Skóry s

ą

 dezynfekowane. 

      3.1.17. Anemia zaka

ź

na koni. Tusza oraz produkty uboju, pozyskane od 

zwierz

ą

t chorych, s

ą

 kierowane do utylizacji. Zwierz

ę

ta, które nie posiadaj

ą

 

oznak klinicznych, lecz podczas badania immunologicznego daj

ą

 wyniki pozytywne 

lub dwukrotnie z odst

ę

pem w 7-20 dni w

ą

tpliwe, s

ą

 zabijane w ubojni sanitarnej, 

a tusze s

ą

 wykorzystywane po odka

Ŝ

aniu przez wygotowanie lub kierowane do 

produkcji chlebków mi

ę

snych oraz konserw. 

Głowa, ko

ś

cie oraz narz

ą

dy wewn

ę

trzne s

ą

 utylizowane. 

Skóry s

ą

 dezynfekowane. 

      3.1.18. Wirusowe zapalenie 

Ŝ

oł

ą

dka i jelit 

ś

wi

ń

 

Mi

ę

so oraz podroby 

ś

wi

ń

 chorych, podejrzanych o zachorowanie oraz podejrzanych o 

zaka

Ŝ

enie, s

ą

 kierowane do produkcji kiełbas parzonych, parzono-w

ę

dzonych oraz 

konserw. W wypadku braku mo

Ŝ

liwo

ś

ci przetworzenia na wyroby masarskie mi

ę

so oraz 

podroby s

ą

 odka

Ŝ

ane przez wygotowywanie. 

     Mi

ę

so oraz podroby ze zwierz

ą

t, które przebyły chorob

ę

, w wypadku braku 

zmian patologicznych, jest wypuszczane bez ogranicze

ń

. Głowa, nogi oraz ogon od 

tych zwierz

ą

t s

ą

 wykorzystane do produkcji salcesonu oraz galarety lub poddawane 

wygotowaniu, jak jest to okre

ś

lone w p. 11.3.1. 

     Jelita, p

ę

cherze moczowe oraz przełyki od 

ś

wi

ń

 chorych s

ą

 utylizowane. 

Jelita, p

ę

cherze moczowe oraz przełyki od zwierz

ą

t, które s

ą

 podejrzane o 

zachorowanie, podejrzane o zaka

Ŝ

enie lub przebyły chorob

ę

, s

ą

 wykorzystywanie 

jako osłonki w produkcji kiełbas parzonych po uprzedniej ich obróbce 0,5-
procentowym roztworem formaldehydu w ci

ą

gu jednej godziny z nast

ę

pnym spłukaniem 

wod

ą

. 

     Ko

ś

cie po wytopieniu tłuszczu, krew, racice s

ą

 przetwarzane na pasze 

pochodzenia zwierz

ę

cego. 

     Skóry od 

ś

wi

ń

 chorych oraz podejrzanych o zachorowanie s

ą

 dezynfekowane. 

Skóry zwierz

ą

t, które przebyły chorob

ę

, s

ą

 wypuszczane bez ograniczenia. 

      3.1.19. Epizootyczne zapalenie mózgu i rdzenia 

ś

wi

ń

 (choroba cieszy

ń

ska). 

Wypuszczanie w stanie surowym tusz oraz produktów uboju, pozyskanych z uboju 

ś

wi

ń

 chorych, podejrzanych o chorob

ę

 oraz podejrzanych o zaka

Ŝ

enie jest 

zabronione. 
     Mi

ę

so oraz inne produkty uboju s

ą

 przetwarzane na kiełbasy parzone, 

parzono-w

ę

dzone b

ą

d

ź

 konserwy lub kierowane do wygotowania. 

     Dopuszczalne jest wykorzystywanie głów, nóg oraz ogonów do produkcji 
salcesonu oraz galarety. Ko

ś

cie, krew, mózgowie oraz rdze

ń

 kr

ę

gowy, jelita, 

Ŝ

oł

ą

dki, p

ę

cherze moczowe, przełyki, racice s

ą

 przetwarzane na pasze suche 

pochodzenia zwierz

ę

cego. 

     W wypadku wyst

ę

powania zmian zwyrodnieniowych w mi

ęś

niach tusza wraz ze 

wszystkimi narz

ą

dami wewn

ę

trznymi jest kierowana do utylizacji lub spalana. 

     Skóry ze zwierz

ą

t nie s

ą

 zdejmowane, lecz opalane lub oparzane. W zakładach 

przetwórstwa mi

ę

snego dopuszczalne jest oskórowanie z nast

ę

pn

ą

 dezynfekcj

ą

 skór. 

      3.1.20. Choroba p

ę

cherzykowa 

ś

wi

ń

. Wypuszczanie w stanie surowym mi

ę

sa 

oraz innych produktów, pozyskanych z uboju chorych, podejrzanych o zachorowanie 
oraz podejrzanych o zaka

Ŝ

enie 

ś

wi

ń

, a tak

Ŝ

e ubitych po upływie 6 miesi

ę

cy po 

zdj

ę

ciu kwarantanny z gospodarstwa niebezpiecznego, jest zabronione. S

ą

 one 

wykorzystywane do produkcji parzonych, parzono-w

ę

dzonych oraz w

ę

dzono-pieczonych 

produktów masarskich, a tak

Ŝ

e konserw, zgodnie z parametrami roboczymi, 

ustalonymi przez instrukcje technologiczne. 
     Podroby s

ą

 wykorzystywanie do produkcji salcesonów, galarety kiełbas 

parzonych oraz konserw z przestrzeganiem obowi

ą

zuj

ą

cych technologicznych 

parametrów roboczych. 
     Ko

ś

cie po wytopieniu tłuszczy, błony 

ś

luzowe 

Ŝ

oł

ą

dków, racice s

ą

 

przetwarzanie na pasze suche pochodzenia zwierz

ę

cego w tym samym zakładzie, 

gdzie 

ś

winie zostały poddane ubojowi. 

     Jelita, p

ę

cherze moczowe oraz przełyki s

ą

 traktowane 0,5-procentowym 

roztworem formaldehydu w ci

ą

gu 1 g. z nast

ę

pnym płukaniem wod

ą

, po czym 

wykorzystywane wewn

ą

trz zakładu. Surowce jelitowe oraz inne, nie odka

Ŝ

one w 

powy

Ŝ

szy sposób, s

ą

 kierowane do utylizacji. 

     Skóry od 

ś

wi

ń

 chorych, podejrzanych o zachorowanie oraz podejrzanych o 

zaka

Ŝ

enie, s

ą

 dezynfekowane. 

      3.1.21. Ospa. Tusze oraz narz

ą

dy wewn

ę

trzne bydła rogatego, owiec, kóz 

oraz 

ś

wi

ń

 w wypadku łagodnej postaci choroby oraz zagojenia si

ę

 krost, s

ą

 

wypuszczane bez ograniczenia po usuni

ę

ciu (dokonaniu toalety) tkanek ze zmianami 

chorobowymi, obrz

ę

kami. 

     Tusze, a tak

Ŝ

e produkty uboju owiec, kóz oraz 

ś

wi

ń

 w wypadku postaci 

zlewnej, krwiotocznej oraz zgorzelinowej s

ą

 kierowane do utylizacji. 

Skóry s

ą

 dezynfekowane. 

      3.1.22. Nekrobakterioza. W wypadku miejscowego procesu patologicznego 
(zmiany chorobowe w gardzieli, nosie, narz

ą

dach wewn

ę

trznych lub ko

ń

czynach) 

tusza jest wypuszczana bez ogranicze

ń

, a chorobowo zmienione cz

ęś

ci s

ą

 kierowane 

do utylizacji. W wypadku zmian chorobowych w kilku narz

ą

dach tuszy o 

zadowalaj

ą

cym stanie utuczenia decyzja o mo

Ŝ

liwo

ś

ci wykorzystania mi

ę

sa oraz 

narz

ą

dów wewn

ę

trznych jest podejmowana po przeprowadzeniu badania 

bakteriologicznego (w kierunku obecno

ś

ci patogenicznej mikroflory 

ziarenkowcowej, salmonelli itp.). 
      3.1.23. Choroby zaka

ź

ne zwierz

ą

t młodych (posocznica dwoinkowa, 

kolibakterioza, paciorkowiec, salmonelloza, czerwonka jagni

ą

t i 

ś

wi

ń

, 

enzootyczne zapalenie płuc). 
W wypadku wyst

ę

powania zmian zwyrodnieniowych w mi

ęś

niach tusze oraz produkty 

uboju s

ą

 utylizowane.  

     W wypadku braku zmian patologicznych w tkance mi

ęś

niowej narz

ą

dy wewn

ę

trzne 

s

ą

 kierowane do utylizacji, a tusze wypuszczane po wygotowaniu. 

     3.1.24. Zapalenie gruczołów sutkowych, zapalenie błony 

ś

luzowej macicy, 

zapalenie przymacicza. Mi

ę

so, pozyskane z uboju krów oraz owiec, chorych na 

zapalenie gruczołów sutkowych, zapalenie błony 

ś

luzowej macicy, zapalenie 

przymacicza, podlega badaniu  w kierunku salmonelli oraz paciorkowców 
patogenicznych. W wypadku braku salmonelli oraz paciorkowców patogenicznych, a 
tak

Ŝ

e zmian zwyrodnieniowych w mi

ęś

niach mi

ę

so jest kierowane do wygotowania lub 

przetwarzania na kiełbasy oraz konserwy. W wypadku wykrycia paciorkowców mi

ę

so 

jest kierowane do utylizacji.  
      3.1.25. Stachybotriotoksykoza. w wypadku braku zmian anatomopatologicznych 
oraz wyniku negatywnego badania  w kierunku salmonelli tusza, głowa oraz nogi s

ą

 

wypuszczane bez ograniczenia. W wypadku wyst

ę

powania salmonelli tusza jest 

kierowana do wygotowania lub produkcji konserw. 
Narz

ą

dy wewn

ę

trzne od zwierz

ę

cia chorego oraz tusza, w wypadku wykrycia w niej 

fragmentów martwiczych, s

ą

 kierowane do utylizacji. 

      3.1.26. Białaczka 
      3.1.26.1. W wypadku zmian chorobowych w mi

ęś

niach, w

ę

złach chłonnych 

tuszy, kilku narz

ą

dach mi

ąŜ

szowych lub w wypadku wykrycia rozrostów (plam) 

białaczkowych na błonach surowiczych tusza oraz produkty uboju, niezale

Ŝ

nie od 

stanu utuczenia, s

ą

 utylizowane. 

      3.1.26.2. W wypadku zmian chorobowych w poszczególnych w

ę

złach chłonnych 

lub narz

ą

dach, lecz wobec braku zmian w umi

ęś

nieniu szkieletowym, takie w

ę

zły 

chłonne oraz narz

ą

dy s

ą

 kierowane do utylizacji, a tusze oraz nie dotkni

ę

te 

zmianami narz

ą

dy – wykorzystywane w zale

Ŝ

no

ś

ci od wyników badania 

bakteriologicznego. W wypadku wykrycia salmonelli tusza oraz nie dotkni

ę

te 

zmianami narz

ą

dy s

ą

 kierowane do wygotowania lub produkcji konserw. W wypadku 

braku salmonelli tusza oraz nie dotkni

ę

te zmianami narz

ą

dy s

ą

 kierowane do 

produkcji wyrobów masarskich, zgodnie z p. 11.5.1. oraz 11.5.2. 
      3.1.26.3. W wypadku pozytywnego wyniku badania hematologicznego zwierz

ę

cia 

w kierunku białaczki, lecz wobec braku zmian patologicznych, charakterystycznych 
dla białaczki, tusza oraz narz

ą

dy s

ą

 wypuszczane bez ograniczenia. 

      3.2. Choroby inwazyjne 
      3.2.1. Piroplazmozy. Tusze oraz narz

ą

dy wewn

ę

trzne w wypadku braku 

Ŝ

ółtowato

ś

ci oraz zmian zwyrodnieniowych s

ą

 wypuszczane bez ograniczenia, w 

pozostałych wypadkach post

ę

puje si

ę

 w sposób, okre

ś

lony w p. 3.3.9 oraz  

3.3.10. 
      3.2.2. W

ą

grzyca bydła rogatego i 

ś

wi

ń

. W wypadku wykrycia w

ą

grów w 

przekrojach mi

ęś

ni głowy oraz serca wykonuje si

ę

 dodatkowo po dwa równoległe 

rozci

ę

cia mi

ęś

ni szyi w okolicy karkowej, mi

ęś

ni łopatkowo-łokciowych, 

grzbietowych, ko

ń

czyny miednicznej oraz przepony. Oceny sanitarnej tuszy oraz 

narz

ą

dów dokonuje si

ę

 w sposób zró

Ŝ

nicowany, w zale

Ŝ

no

ś

ci od stopnia dotkni

ę

cia 

zmianami. 
      W wypadku wykrycia na 40 cm kw. przekroju mi

ęś

ni głowy lub serca oraz 

chocia

Ŝ

by na jednym z przekrojów mi

ęś

ni tuszy powy

Ŝ

ej 3 w

ą

grów 

Ŝ

ywych lub 

zmarłych, tusza, głowa oraz narz

ą

dy wewn

ę

trzne (oprócz jelit) s

ą

 kierowane do 

utylizacji. Sadło oraz słonina s

ą

 oddzielane oraz kierowane do przetapiania do 

celów spo

Ŝ

ywczych. Dozwolone jest równie

Ŝ

 odka

Ŝ

anie słoniny przez zamra

Ŝ

anie lub 

zasolenie w sposób, okre

ś

lony w p. 11.4.1 oraz 11.4.2. 

      W wypadku wykrycia na 40 cm kw. przekroju mi

ęś

ni głowy lub serca powy

Ŝ

ej 3 

w

ą

grów 

Ŝ

ywych lub zmarłych oraz wobec braku lub obecno

ś

ci nie wi

ę

cej, ni

Ŝ

 3 

w

ą

grów w pozostałych przekrojach powy

Ŝ

szych mi

ęś

ni tuszy, głowa oraz serce s

ą

 

kierowane do utylizacji, a tusza oraz pozostałe narz

ą

dy (oprócz jelit) – 

poddawane odka

Ŝ

aniu w jeden ze sposobów, okre

ś

lonych w p. 11.3.1, 11.4.1 oraz  

11.4.2.  
      Sadło oraz słonina s

ą

 odka

Ŝ

ane w podany wy

Ŝ

ej sposób. Odka

Ŝ

one przez 

zamra

Ŝ

anie lub zasolenie tusze bydła rogatego oraz 

ś

wi

ń

 s

ą

 kierowane do 

produkcji mielonych wyrobów masarskich lub konserw mielonych. Odka

Ŝ

one podroby 

s

ą

 kierowane do przetwarzania przemysłowego. 

      Jelita oraz skóry, niezale

Ŝ

nie od stopnia dotkni

ę

cia przez w

ą

grzyc

ę

, po 

zwykłej obróbce, s

ą

 wypuszczane bez ograniczenia. 

      W wypadku wykrycia w

ą

grów cienkoszyjnych (cysticercosis tenuicollis) na 

błonach surowiczych oraz w

ą

trobie s

ą

 one usuwane, po czym tusze oraz narz

ą

dy 

wewn

ę

trzne s

ą

 wypuszczane bez ograniczenia. 

      3.2.3 W

ą

grzyca kóz i owiec. W wypadku nieznacznych zmian chorobowych w 

tuszach oraz narz

ą

dach (nie wi

ę

cej, ni

Ŝ

 5 w

ą

grów w przekroju o powierzchni 40 cm