„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Janusz Górny
Wykonywanie montażu i demontażu silnika czterosuwowego
723[04].Z1.03
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Recenzenci:
mgr inż. Robert Wanic
mgr inż. Igor Lange
Opracowanie redakcyjne:
mgr Janusz Górny
Konsultacja:
mgr inż. Gabriela Poloczek
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 723[04].Z1.03
Wykonywanie montażu i demontażu silnika czterosuwowego, zawartego
w modułowym
programie nauczania dla zawodu mechanik pojazdów samochodowych.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie
3
2. Wymagania wstępne
5
3. Cele kształcenia
6
4. Przykładowe scenariusze zajęć
7
5. Ćwiczenia
11
5.1. Budowa i zasada działania silnika czterosuwowego chłodzonego cieczą
oraz chłodzonego powietrzem
11
5.1.1. Ćwiczenia
11
5.2. Montaż i demontaż silnika czterosuwowego chłodzonego cieczą oraz
chłodzonego powietrzem
17
5.2.1. Ćwiczenia
17
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia
20
7. Literatura
35
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
1. WPROWADZENIE
Przekazuję Państwu poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie mechanik pojazdów samochodowych
723[04].
W poradniku zamieszczono:
−
wymagania wstępne,
−
wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,
−
przykładowe scenariusze zajęć,
−
propozycje ćwiczeń, które mają na celu ukształtowanie u uczniów umiejętności
praktycznych,
−
ewaluację osiągnięć ucznia,
−
wykaz literatury, z jakiej można korzystać podczas zajęć.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem:
−
pokazu z objaśnieniem,
−
tekstu przewodniego,
−
metody projektów,
−
ć
wiczeń praktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel
może posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym
różnego rodzaju zadania.
W tym rozdziale podano również:
−
plan testu w formie tabelarycznej,
−
punktacje zadań,
−
propozycje norm wymagań,
−
instrukcję dla nauczyciela,
−
instrukcję dla ucznia,
−
kartę odpowiedzi,
−
zestaw zadań testowych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
Schemat układu jednostek modułowych
723[04].Z1
Konstrukcja, montaż i demontaż układów pojazdów
samochodowych
723[04].Z1.01
Charakteryzowanie budowy pojazdów
samochodowych
723[04].Z1.02
Wykonywanie montażu i demontażu silnika
dwusuwowego
723[04].Z1.03
Wykonywanie montażu i demontażu silnika
czterosuwowego
723[04].Z1.04
Wykonywanie montażu i demontażu układów
zasilania silników z zapłonem iskrowym
723[04].Z1.05
Wykonywanie montażu i demontażu układów
zasilania silników z zapłonem samoczynnym
723[04].Z1.06
Wykonywanie montażu i demontażu kół
samochodowych i naprawy ogumienia
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
2.
WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
−
rozróżniać konstrukcje pojazdów samochodowych,
−
wykonywać montaż i demontaż podstawowych układów pojazdów samochodowych,
−
charakteryzować budowę pojazdów samochodowych,
−
przestrzegać zasady bezpiecznej pracy, przewidywać zagrożenia i zapobiegać im,
−
stosować jednostki układu SI,
−
korzystać z różnych źródeł informacji,
−
selekcjonować, porządkować i przechowywać informacje,
−
interpretować podstawowe prawa fizyczne,
−
rozpoznawać proste związki chemiczne,
−
interpretować związki wyrażone za pomocą wzorów, wykresów, schematów, diagramów,
tabel,
−
użytkować komputer,
−
współpracować w grupie,
−
oceniać własne możliwości sprostania wymaganiom stanowiska pracy i wybranego
zawodu,
−
organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
3.
CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
−
wyjaśnić budowę silnika czterosuwowego chłodzonego powietrzem i chłodzonego
cieczą,
−
wyjaśnić zasadę działania silnika czterosuwowego,
−
odczytać wykres indykatorowy silnika czterosuwowego,
−
zdemontować silnik czterosuwowy chłodzony powietrzem i cieczą,
−
określić części składowe silnika,
−
scharakteryzować właściwości materiałów, które zostały zastosowane na części silnika,
−
zmontować silnik czterosuwowy z zachowaniem warunków montażu,
−
określić rodzaje stosowanych cieczy chłodzących i ich właściwości,
−
ocenić jakość wykonywanych prac,
−
skorzystać z dokumentacji technicznej,
−
zastosować przepisy bhp i ochrony ppoż. na stanowisku pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE LEKCJI
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca
……………………………………………….
Modułowy program nauczania:
Mechanik pojazdów samochodowych 723[04]
Moduł:
Obsługa i naprawa pojazdów samochodowych
723[04].Z1
Jednostka modułowa:
Wykonywanie
montażu
i
demontażu
silnika
czterosuwowego 723[04].Z1.03
Temat: Analizowanie wykresów indykatorowych silnika czterosuwowego.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności posługiwania się wielkościami charakterystycznymi
dla silnika czterosuwowego.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–
scharakteryzować suwy pracy silnika czterosuwowego,
–
zanalizować przemiany zachodzące w cylindrze silnika czterosuwowego,
–
porównać wykres rzeczywisty z wykresem teoretycznym.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
−
organizowania i planowania pracy,
−
pracy w zespole,
−
prezentowania wyników swojej pracy,
−
oceny pracy zespołu.
Metody nauczania–uczenia się:
−
mini wykład,
−
metoda przewodniego tekstu.
Środki dydaktyczne:
−
dane techniczne silnika czterosuwowego,
−
tablice poglądowe,
−
prezentacje multimedialne,
−
literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
−
indywidualna,
−
uczniowie pracują w grupach 2
−
4 osobowych.
Czas trwania zajęć: 1 godzina dydaktyczna.
Zadanie dla ucznia
Przedmiotem zadania jest analizowanie wykresu indykatorowego silnika czterosuwowego.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego.
4. Podział grupy uczniów na zespoły.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
Faza właściwa
Praca metodą tekstu przewodniego.
Faza I: Informacje
Pytania prowadzące:
1. Jakie wielkości charakteryzują silnik czterosuwowy?
2. Co przedstawia wykres indykatorowy?
3. Jak wyznaczamy wykres indykatorowy?
4. Jaka jest różnica pomiędzy wykresem teoretycznym a rzeczywistym?
Faza II. Planowanie
1. Jak wykreślamy wykres indykatorowy?
2. Jakie dane są potrzebne do sporządzenia wykresu indykatorowego?
3. Jakie parametry pracy silnika można odczytać z wykresu indykatorowego?
Faza III. Ustalenie
1. Zespoły uczniowskie otrzymują wykresy indykatorowe różnych silników czterosuwowych.
2. Uczniowie odczytują charakterystyczne parametry wykresu indykatorowego.
3. Uczniowie porównują wykresy indykatorowe dla różnych silników czterosuwowych.
4. Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność rozumowania.
Faza IV. Wykonanie
1. Uczniowie analizują przedstawiony wykres indykatorowy.
2. Uczniowie sprawdzają poprawność odczytu z dokumentacją techniczną.
Faza V. Sprawdzanie
1. Uczniowie przygotowują się do zaprezentowania swojej pracy. Zespoły uczniów
wyznaczają lidera grupy, który dokonuje prezentacji ćwiczenia.
2. Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność wykonanych ćwiczeń. Nauczyciel
sprawdza poprawność.
Faza VI. Analiza końcowa
Uczniowie wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im trudności. Nauczyciel
powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie wiadomości były poznawane, jakie
wystąpiły błędy i jak ich unikać na przyszłość.
Faza końcowa
Zakończenie zajęć i ocena poprawności wykonania ćwiczenia oraz aktywności uczniów.
Praca domowa
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: Sprawność silników cieplnych. Na podstawie
zgromadzonych informacji sporządź w zeszycie przedmiotowym notatkę.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
−
anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca
……………………………………………….
Modułowy program nauczania:
Mechanik pojazdów samochodowych 723[04]
Moduł:
Obsługa i naprawa pojazdów samochodowych
723[04].Z1
Jednostka modułowa:
Wykonywanie
montażu
i
demontażu
silnika
czterosuwowego 723[04].Z1.03
Temat: Demontaż silnika czterosuwowego z samochodu Polonez.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności wykonania demontażu silnika czterosuwowego.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
−
zorganizować stanowisko do wykonywania demontażu zgodnie z zasadami ergonomii
oraz bezpieczeństwa i higieny pracy,
−
dobrać konieczne urządzenia i narzędzia do przeprowadzenia demontażu,
−
określić kolejność działań w celu wykonania demontażu silnika,
−
dokonać demontażu silnika.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
−
organizowania i planowania pracy,
−
pracy w zespole,
−
prezentacji uzyskanych wyników,
−
oceny pracy zespołu.
Metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniami,
−
ć
wiczenia praktyczne,
−
dyskusja w grupie.
Środki dydaktyczne:
−
urządzenie do mycia elementów silnika czterosuwowego,
−
zestaw narzędzi,
−
sprzęt ochrony indywidualnej,
−
dokumentacja techniczna silnika czterosuwowego z samochodu Polonez,
−
dokumentacja serwisowa z samochodu Polonez,
−
instrukcje bhp i ochrony ppoż.,
−
literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Formy organizacji pracy uczniów:
−
praca w grupach,
−
praca indywidualna.
Czas trwania zajęć: 4 godziny dydaktyczne.
Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Planowanie czynności związanych demontażem silnika czterosuwowego:
−
określenie kolejności działań prowadzących do demontażu silnika czterosuwowego,
−
sporządzenie wykazu narzędzi i przyrządów niezbędnych do wykonania ćwiczenia.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
4. Organizacja stanowiska pracy.
5. Wykonanie zaplanowanych czynności:
−
organizacja stanowiska do demontażu,
−
przygotowanie silnika do demontażu,
−
demontaż elementów silnika z zachowaniem warunków technologicznych.
6. Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności:
−
uczniowie prezentują swoje prace,
−
nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza czy czyni postępy,
−
uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonują oceny prac.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
−
anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
5. ĆWICZENIA
5.1. Budowa i zasada działania silnika czterosuwowego chłodzonego
cieczą oraz chłodzonego powietrzem
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wymień podstawowe elementy silnika czterosuwowego benzynowego przedstawionego
na rysunku.
Rysunek do ćwiczenia 1 [2, s. 27].
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 10 minut.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) rozpoznać elementy silnika czterosuwowego,
2) wypisać nazwy przedstawionych części,
3) zaprezentować wyniki.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
Ś
rodki dydaktyczne:
–
plansze przedstawiające budowę silnika czterosuwowego,
–
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 2
Opisz szczegółowo zadania elementów przedstawionych na rysunku do ćwiczenia 1.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 15 minut.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) rozpoznać elementy silnika czterosuwowego,
2) wypisać nazwy elementów silnika czterosuwowego,
3) scharakteryzować budowę i zadania przedstawionych elementów,
4) zaprezentować wyniki.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
plansze przedstawiające elementy silnika czterosuwowego,
−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 3
Narysuj krzywe wykresu indykatorowego w kolejnych suwach pracy silnika
czterosuwowego.
Rysunek do ćwiczenia 3 [1, s. 10].
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 20 minut.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odczytać jaki suw przedstawia rysunek,
2) określić procesy zachodzące w cylindrze podczas ruchu tłoka,
3) ustalić zależność pomiędzy objętością i ciśnieniem w kolejnych suwach,
4) nanieść zmiany ciśnienia i objętości w układzie współrzędnych,
5) zaprezentować swoją pracę.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
– pokaz z objaśnieniem,
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
plansze przedstawiające pracę silnika czterosuwowego,
–
literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 4
Dobierz materiały konstrukcyjne na poszczególne części silnika czterosuwowego.
Część silnika
Materiały konstrukcyjne
Głowice
Kadłuby
Wały korbowe
Sworznie tłokowe
Korbowody
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 10 minut.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić materiały konstrukcyjne dla elementów silnika czterosuwowego,
2) zapisać nazwy materiałów konstrukcyjnych,
3) zaprezentować swoją pracę.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
dokumentacja techniczna silników czterosuwowych,
−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 5
Rozpoznaj i nazwij części składowe silnika czterosuwowego.
Podzespół silnika
Nazwa podzespołu
Rysunek do ćwiczenia 4 [1, s. 20].
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
wykonania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez
nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 15 minut.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) dokonać analizy funkcji podzespołu,
2) określić nazwę i zastosowanie podzespołu,
3) zapisać wyniki w tabeli,
4) zaprezentować pracę
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
modele silników czterosuwowych,
−
plansze przedstawiające elementy silnika czterosuwowego,
−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 6
Rozpoznaj i nazwij części składowe silnika czterosuwowego z zapłonem samoczynnym.
Rysunek do ćwiczenia 6 [2, s. 14].
Wskazówki do realizacji
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
wykonania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez
nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 15 minut.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) rozpoznać elementy silnika czterosuwowego z zapłonem samoczynnym,
2) wypisać nazwy przedstawionych części,
3) zaprezentować wyniki.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
plansze przedstawiające budowę silnika czterosuwowego z zapłonem samoczynnym,
−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
5.2. Montaż i demontaż silnika czterosuwowego chłodzonego cieczą
oraz chłodzonego powietrzem
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj demontaż silnika czterosuwowego chłodzonego powietrzem.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
wykonania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez
nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 90 minut.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia do wykonania demontażu silnika czterosuwowego,
3) zaplanować kolejność czynności w celu wykonania ćwiczenia,
4) przygotować silnik czterosuwowy do demontażu,
5) zdemontować silnik czterosuwowy,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
silnik Fiata 126p,
−
zestaw narzędzi,
−
dokumentacja techniczna silnika czterosuwowego,
−
literatura wskazana przez nauczyciela.
Ćwiczenie 2
Wykonaj demontaż silnika czterosuwowego chłodzonego cieczą.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
wykonania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez
nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 135 minut.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia do wykonania demontażu silnika czterosuwowego,
3) zaplanować kolejność czynności w celu wykonania ćwiczenia,
4) przygotować silnik czterosuwowy do demontażu,
5) zdemontować silnik czterosuwowy,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
silnik samochodu Fiat 125p,
−
zestaw narzędzi,
−
dokumentacja techniczna silnika czterosuwowego,
−
literatura wskazana przez nauczyciela.
Ćwiczenie 3
Wykonywanie montażu silnika czterosuwowego chłodzonego powietrzem z zachowaniem
warunków technologicznych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
wykonania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez
nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 135 minut.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia do wykonania montażu silnika czterosuwowego,
3) zaplanować kolejność czynności w celu wykonania ćwiczenia,
4) dobrać elementy uszczelniające podlegające wymianie podczas ponownego montażu,
5) przygotować elementy silnika czterosuwowego do montażu,
6) wykonać montaż silnika czterosuwowego,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
elementy silnika czterosuwowego chłodzonego powietrzem,
−
zestaw narzędzi,
−
dokumentacja techniczna silnika czterosuwowego,
−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 4
Wykonaj montaż silnika czterosuwowego chłodzonego cieczą z zachowaniem warunków
technologicznych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
wykonania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez
nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 135 minut.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać narzędzia do wykonania montażu silnika czterosuwowego,
3) zaplanować kolejność czynności w celu wykonania ćwiczenia,
4) dobrać elementy uszczelniające podlegające wymianie podczas ponownego montażu,
5) przygotować elementy silnika czterosuwowego do montażu,
6) wykonać montaż silnika czterosuwowego,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
elementy silnika czterosuwowego chłodzonego cieczą,
−
zestaw narzędzi,
−
dokumentacja techniczna silnika czterosuwowego,
−
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
TEST
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie montażu
i demontażu silnika czterosuwowego ”
Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:
−
zadania 1–16 są z poziomu podstawowego,
−
zadania 17–20 są poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
−
dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
−
dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,
−
dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
−
bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 3 z poziomu ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. a, 4. b, 5. a, 6. c 7. b, 8. d, 9. c, 10. d, 11. c,
12. d, 13. a, 14. a, 15. c, 16. a, 17. a, 18. d, 19. d, 20. b.
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1.
Określić zasadę działania silnika
czterosuwowego
C
P
b
2.
Określić ruch wału korbowego w czasie
pracy silnika czterosuwowego
B
P
c
3. Określić zastosowanie wzoru
A
P
a
4.
Określić skok tłoka w czasie pracy silnika
czterosuwowego
B
P
b
5. Sporządzić wykres indykatorowy
C
P
a
6. Określić sposoby chłodzenia silnika
C
P
c
7.
Określić wielkości charakteryzujące silnik
czterosuwowego
B
P
b
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
8.
Scharakteryzować suwy silnika
czterosuwowego na podstawie wykresu
indykatorowego
C
P
d
9.
Określić materiały konstrukcyjne
elementów silnika czterosuwowego
C
P
c
10. Analizować wykresy indykatorowe
B
P
d
11. Dobrać własności cieczy chłodzących
C
P
c
12.
Określić materiały konstrukcyjne
elementów silnika
A
P
d
13.
Określić zadania elementów silnika
czterosuwowego
C
P
a
14.
Określić zadania elementów silnika
czterosuwowego
B
P
a
15.
Wskazać zastosowanie klucza
dynamometrycznego
C
P
c
16. Rozpoznać narzędzia
C
P
a
17.
Określić temperatury w silniku
czterosuwowym
D
PP
a
18.
Wskazać zastosowanie silników
czterosuwowych
C
PP
d
19. Rozpoznać przyrządy
C
PP
d
20. Określić zastosowanie wzoru
C
PP
b
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
INSTRUKCJA DLA UCZNIA
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań dotyczących montażu i demontażu silnika czterosuwowego.
Zadania są wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:
−
w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku
pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie
zakreślić odpowiedź prawidłową).
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego
rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Czas trwania testu – 45 minut.
9. Maksymalna liczba punktów, jaką można osiągnąć za poprawne rozwiązanie testu
wynosi 20 pkt.
Celem przeprowadzanego pomiaru dydaktycznego jest sprawdzenie poziomu wiadomości
i umiejętności, jakie zostały ukształtowane w wyniku zorganizowanego procesu kształcenia
w jednostce modułowej Wykonywanie montażu i demontażu silnika czterosuwowego.
Spróbuj swoich sił. Pytania nie są trudne i jeżeli zastanowisz się, to na pewno udzielisz
odpowiedzi.
Powodzenia
MATERIAŁY DLA UCZNIA:
1. instrukcja dla ucznia,
2. zestaw zadań testowych,
3. karta odpowiedzi.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Rysunek przedstawia dla silnika czterosuwowego niskoprężnego suw
a) dolotu.
b) sprężania.
c) pracy.
d) wylotu.
2. W silniku czterosuwowym cykl pracy zachodzi raz na
a) pół obrotu wału korbowego.
b) obrót wału korbowego.
c) dwa obroty wału korbowego.
d) cztery obroty wału korbowego.
3. Pojemność skokową cylindra silnika o średnicy D i długości skoku tłoka S obliczamy ze
wzoru
a)
S
4
D
π
2
⋅
⋅
b)
D
2
S
π
2
⋅
⋅
c)
D
4
π
2
⋅
⋅
S
d)
S
2
D
π
2
⋅
⋅
e)
S
2
D
π
2
⋅
⋅
.
4. Skokowi tłoka odpowiada obrót korby wału korbowego silnika czterosuwowego o
a) 90°.
b) 180°.
c) 270°.
d) 360°.
5. Wykres indykatorowy silnika czterosuwowego tworzymy w układzie współrzędnych
a) ciśnienie – objętość.
b) ciśnienie – temperatura.
c) objętość – temperatura.
d) temperatura – objętość.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
6. Spalinowy silnik czterosuwowy jest może być chłodzony
a) tylko powietrzem.
b) tylko cieczą.
c) powietrzem lub cieczą.
d) nie musi być chłodzony.
7. Przestrzeń cylindra zamkniętą przez tłok znajdujący się w GMP nazywa się
a) objętością skokową silnika.
b) objętością skokową cylindra.
c) objętością całkowitą cylindra.
d) objętością komory spalania.
8. Na wykresie przedstawiono suw
a) dolotu.
b) sprężania.
c) pracy.
d) wylotu.
9. Tłoki wykonuje się z materiałów o
a) dużej rozszerzalności cieplnej, małej odporności na ścieranie oraz bardzo dobrym
przewodnictwie cieplnym.
b) dużej rozszerzalności cieplnej i odporności na ścieranie oraz bardzo dobrym
przewodnictwie cieplnym.
c) małej rozszerzalności cieplnej i odporności na ścieranie oraz bardzo słabym
przewodnictwie cieplnym.
d) małej rozszerzalności cieplnej i odporności na ścieranie oraz bardzo dobrym
przewodnictwie cieplnym.
10. Na którym z rysunków przedstawiony została suw pracy
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
11. Którego z wymienionych warunków ciecze chłodzące nie powinny spełniać
a) powinny mieć wysoką temperaturę wrzenia.
b) nie powinny krzepnąć w niskiej temperaturze.
c) nie mogą wywoływać korozji części metalowych ani niszczenia części niemetalowych.
d) powinny się pienić.
12. Korbowody wykonane są zwykle
a) z aluminium.
b) z żeliwa.
c) ze stali stopowych.
d) ze stali węglowej.
13. Regulacja temperatury cieczy chłodzącej odbywa się za pomocą
a) termometru.
b) termostatu.
c) termopary.
d) działania grawitacji.
14. Określ przeznaczenie zakreślonego układu.
a) Przeniesienie napędu na prądnicę i dmuchawę.
b) Przeniesienie napędu na pompę olejową.
c) Przeniesienie napędu na układ rozrządu.
d) Przeniesienie napędu na układ jezdny.
15. Klucz dynamometryczny stosujemy do
a) odkręcenia łączonych elementów właściwym momentem siły.
b) pomiaru szczelności połączeń podzespołów silnika.
c) dokręcenie łączonych elementów właściwym momentem siły.
d) osadzania pierścieni na tłoku.
16. Który z przedstawionych kluczy jest dynamometryczny
a)
b)
c)
d)
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
17. Silnik czterosuwowy z zapłonem iskrowym nie osiągnie temperatury
a) 2900
o
C.
b) 2100
o
C.
c) 1300
o
C.
d) 700
o
C.
18. Silnik czterosuwowy chłodzony powietrzem znalazł zastosowanie w samochodzie
a) Polonez.
b) Fiat 125p.
c) Syrena.
d) Fiat 126p.
19. Rysunek przedstawia
a) klucz dynamometryczny.
b) klucz imbusowy.
c) szczelinomierz.
d) klucz do regulacji luzów zaworów.
20. Przedstawione wyrażenie
30
n
π
ω
⋅
=
służy do obliczenia
a) stopnia sprężania silnika.
b) prędkości kątowej wału korbowego.
c) objętości skokowej cylindra.
d) sprawności silnika.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ……………………………………………………..
Wykonywanie montażu i demontażu silnika czterosuwowego
Zakreśl poprawną odpowiedź.
Numer
zadania
Odpowiedź
Punktacja
1
a
b
c
d
2
a
b
c
d
3
a
b
c
d
4
a
b
c
d
5
a
b
c
d
6
a
b
c
d
7
a
b
c
d
8
a
b
c
d
9
a
b
c
d
10
a
b
c
d
11
a
b
c
d
12
a
b
c
d
13
a
b
c
d
14
a
b
c
d
15
a
b
c
d
16
a
b
c
d
17
a
b
c
d
18
a
b
c
d
19
a
b
c
d
20
a
b
c
d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
ZADANIE TYPU PRÓBA PRACY:
Próba pracy ma w zamierzeniu spełnić dwa zadania:
1) sprawdzić stopień opanowania jednej z umiejętności praktycznych, jakie uczniowie
powinni zdobyć przy realizacji tego modułu,
2) przygotować uczniów do zdawania części praktycznej egzaminu zewnętrznego,
potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie mechanik pojazdów samochodowych.
W tym celu zadanie praktyczne musi być przygotowane w takiej formie, z jaką uczniowie
spotkają się na egzaminie. Oznacza to konieczność opracowania zadania w sposób
umożliwiający kryterialne ocenianie wykonywanych przez ucznia czynności w czterech
obszarach: planowania, organizowania, wykonywania i prezentowania. Próbę pracy
przeprowadza wybrany uczeń. Pozostali wspólnie z nauczycielem obserwują jego pracę. Po
pracy nauczyciel szczegółowo omawia wykonane zadanie.
Ocenianie:
niedostateczny do 16 pkt.
dopuszczający – 17 pkt.
dostateczny – 18 do 19 pkt.
dobry – od 20 do 21 pkt.
bardzo dobry – od 22 pkt.
Wyposażenie stanowiska do przeprowadzenia próby pracy:
Wyposażenie na stanowisku
Ilość
samochód osobowy FSO Polonez
1
głowica
1kpl.
uszczelka głowicy
1
uszczelka kolektora ssącego
1
uszczelka kolektora wydechowego
1
uszczelka rury wydechowej
1
zabezpieczenia śrub dźwigienek
10
zestaw narzędzi
1kpl.
lampa przenośna
1
zestaw narzędzi specjalnych
1kpl.
dokumentacja serwisowa
1kpl.
czyściwo
Informacja dla ucznia
Sprawdź, czy arkusz , który otrzymałeś jest kompletny. Ewentualne braki stron lub inne
usterki zgłoś nauczycielowi.
W PLANIE DZIAŁANIA wpisz swój numer ewidencyjny PESEL, datę urodzenia i numer
stanowiska egzaminacyjnego.
Zapoznaj się z treścią zadania – próby pracy, instrukcją do jego wykonania, stanowiskiem
i jego wyposażeniem. Masz na to czas – 20 minut. Czas ten nie jest wliczany do czasu trwania
zadania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
Po upływie tego czasu przystępujesz do wykonania zadania.
Czas rozpoczęcia i zakończenia zadania nauczyciel zapisze w widocznym dla Ciebie miejscu
(czas zadania wynosi 180 minut).
Pamiętaj, że podczas wykonywania zadania jesteś oceniany przez nauczyciela, który
obserwuje wykonywane przez Ciebie czynności i nie będzie udzielać Ci żadnych
wskazówek. Nauczyciel interweniuje tylko w przypadku naruszenia przez Ciebie
przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i może w takim
przypadku przerwać wykonywanie zadania.
Powodzenia
Zadanie
Dokonaj demontażu i montażu głowicy cylindrów silnika samochodu FSO Polonez.
Na wykonanie zadania masz 180 minut.
Instrukcja do wykonania zadania
Aby bezpiecznie i poprawnie wykonać zadanie:
1. Przeanalizuj dokładnie treść zadania i dokumentację.
2. Zapisz w formularzu PLAN DZIAŁANIA:
a) czynności niezbędne do wykonania zadania,
b) narzędzia, części zamienne,
c) moment dokręcania [Nm].
3. Zgromadź i rozmieść na stanowisku pracy: narzędzia, części zamienne, dokumentacje
serwisową i środki ochrony osobistej.
4. Przygotuj samochód do wymiany głowicy.
5. Wykonaj wymianę zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy i ochrony
przeciwpożarowej.
6. Zgłoś nauczycielowi ustawienie momentu dokręcania śrub mocowania głowicy na kluczu
dynamometrycznym.
7. Po zakończeniu pracy uporządkuj stanowisko, oczyść narzędzia i zwróć na miejsce
przechowywania, odpady wrzuć do pojemników.
8. Zgłoś przez podniesienie ręki gotowość do prezentowania wykonanego zadania.
9. W czasie prezentowania:
a) omów technologię demontażu i montażu głowicy,
b) oceń jakość wykonanej wymiany odnosząc się do demontażu i montażu głowicy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
Zawód:
Mechanik pojazdów samochodowych
Symbol cyfrowy:
723 [04]
Oznaczenie tematu:
Oznaczenie zadania:
Wpisuje zdający
Data urodzenia
Nr stanowiska
PESEL
dzień miesiąc rok
PLAN DZIAŁANIA
1. Zapisz wykaz czynności niezbędnych do wymiany głowicy.
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
2. Zapisz wykaz części, narzędzi i przyrządów diagnostycznych niezbędnych do wykonania
zadania.
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
3. Zapisz korzystając z dokumentacji serwisowej moment dokręcania głowicy.
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
Zadanie praktyczne
Dokonaj demontażu i montażu głowicy cylindrów silnika samochodu FSO Polonez.
Na wykonanie zadania uczeń ma 180 minut.
Obszar
CZYNNOŚCI I KRYTERIA WYKONANIA
Liczba
pkt.
0–1
Czynność 1: sporządzenie wykazu czynności koniecznych do demontażu
i montażu głowicy.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń zapisał co najmniej 10
−
z wymienionych czynności:
−
przygotowanie samochodu do wykonania zadania (założenie
ochraniacza na siedzenie i kierownicę, podłożenie klinów
zabezpieczających),
−
przygotowanie narzędzi,
−
opróżnienie układu chłodzenia,
−
rozłączenie przewodów świec zapłonowych,
−
odłączenie cięgna sterującego przepustnicą,
−
zdjęcie pokrywy głowicy silnika czterosuwowego,
−
odłączenie przewodów układu chłodzenia,
−
odłączenie przewodów paliwowych – filtr paliwa–gaźnik i przewód
powrotny,
−
odłączenie układu wydechowego,
−
demontaż dźwigienek zaworowych,
−
wyjecie drążków popychaczy,
−
odkręcenie i wyjęcie śrub mocujących głowicę do kadłuba, zdjęcie
głowicyi uszczelki głowicy z silnika czterosuwowego,
−
przełożenie kolektora wydechowego i ssącego z gaźnikiem
−
założenie głowicy z nową uszczelką,
−
dokręcenie głowicy kluczem dynamometrycznym o momencie
określonym w dokumentacji,
−
założenie drążków popychaczy i zakręcenie dźwigienek
zaworowych,
−
zamontowanie układu wydechowego,
−
zamontowanie układu chłodzenia,
−
zamontowanie przewodów paliwowych.
Czynność 2: sporządzenie wykazu części, narzędzi i przyrządów
potrzebnego do wykonania zadania.
P
L
A
N
O
W
A
N
IE
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń zapisał co najmniej 3
z wymienionych:
−
głowica cylindrów,
−
uszczelka głowicy,
−
zestaw uszczelek,
−
zabezpieczenia śrub dźwigienek,
−
zestaw kluczy,
−
dokumentacja serwisowa,
−
klucz dynamometryczny.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
Czynność 3: odczytanie z dokumentacji serwisowej momentu
dokręcania głowicy cylindrów.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń odszukał prawidłowe dane
dotyczące momentu dokręcania głowicy cylindrów /śruba głowicy:
−
1 etap – 30 Nm,
−
2 etap – 103 Nm.
Suma punktów w obszarze 1 – planowanie
Czynność 4: zgromadzenie niezbędnych części, narzędzi i przyrządów.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń zgromadził:
−
głowica,
−
uszczelka głowicy,
−
uszczelka pokrywy zaworów,
−
zabezpieczenia śrub dźwigienek,
−
zestaw kluczy,
−
dokumentacja serwisowa,
−
klucz dynamometryczny.
Czynność 5: sprawdzenie stanu technicznego zgromadzonego sprzętu.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń organoleptycznie sprawdził
stan pobranego sprzętu.
Czynność 6: dobranie odzieży roboczej
O
R
G
A
N
IZ
O
W
A
N
IE
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń przystąpił do wykonywania
zadania w kompletnym ubraniu roboczym.
Suma punktów w obszarze 2 – organizowanie
Czynność 7: przygotowanie samochodu do wykonania zadania.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
−
zabezpieczył pojazd przed zabrudzeniem,
−
podłożył kliny pod koła pojazdu,
−
włączył hamulec postojowy oraz ustawił dźwignię zmiany biegów
w pozycji neutralnej.
Czynność 8: przygotowanie narzędzi.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
–
Przygotował narzędzia do demontażu i montażu głowicy oraz klucz
dynamometryczny
Czynność 9: opróżnienie układu chłodzenia.
W
Y
K
O
N
Y
W
A
N
IE
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
−
spuścił płyn chłodzący do pojemnika na zimnym silniku
czterosuwowym.
Czynność 10: rozłączenie przewodów świec zapłonowych.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
–
zdejmie przewody świec zapłonowych trzymając za kapturek
ś
wiecy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
Czynność 11: zdjęcie pokrywy głowicy silnika czterosuwowego.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
−
odłączy cięgna sterujące, odkręci śruby mocujące pokrywę i ją
zdejmie.
Czynność 12:demontaż dźwigienek zaworowych.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
−
odbezpieczy i odkręci nakrętki śrub dźwigienek.
Czynność 13: odkręcenie i wyjęcie śrub mocujących głowicę do ka-
dłuba, zdjęcie głowicy i uszczelki głowicy z silnika czterosuwowego.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
−
odkręci przewody paliwowe i chłodzące,
−
odkręci układ wydechowy,
−
odkręci głowicę w sposób zgodny z dokumentacją serwisową.
Czynność 14: przełożenie kolektorów.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
−
przełoży kolektor wydechowy stosując nową uszczelkę,
−
przełoży kolektor ssący stosując nową uszczelkę.
Czynność 15: założenie głowicy.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
−
oczyści powierzchnie kadłuba i głowicy,
−
użyje nowej uszczelki,
−
założy głowicę i wstępnie ją przykręci.
Czynność 16: dokręcenie głowicy kluczem dynamometrycznym.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
−
zakręci głowicę kluczem dynamometrycznym w dwóch etapach
w prawidłowej kolejności i z prawidłowym momentem.
Czynność 17: zakręcenie dźwigienek zaworowych.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
−
założy prawidłowo drążki popychaczy,
−
przykręci śruby drążków popychaczy i je zabezpieczy.
Czynność 18: przykręcenie rury wydechowej.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
−
przykręci rurę wydechową do kolektora stosując nową uszczelkę.
Czynność 19: zamontowanie przewodów układu chłodzenia oraz układu
zasilania.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
−
założy przewody na właściwe miejsce,
−
przykręci opaski zabezpieczające.
Czynność 20: zamontowanie pokrywy zaworów.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń:
−
przykręci pokrywę z nową uszczelką,
−
założy i zabezpieczy cięgna sterujące.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34
Czynność 21: uporządkowanie stanowiska pracy.
Kryterium wykonania: 1
pkt. – jeżeli
uczeń:
−
oczyścił narzędzia i odłożył je na wyznaczone miejsce,
−
odłożył na wyznaczone miejsce części zamienne,
−
usunął zabezpieczenia pojazdu,
−
na bieżąco utrzymywał ład i porządek,
−
uporządkował stanowisko pracy.
PREZENTOWANIE
Czynność 22: omówienie sposobu wykonywania zadania.
Kryterium wykonania: 1
pkt. – jeżeli
uczeń:
−
omówił technologię montażu i demontażu głowicy.
Czynność 23: ocena jakości wykonanego zadania.
P
R
E
Z
E
N
T
O
W
A
N
IE
Kryterium wykonania: 1
pkt. – jeżeli
uczeń:
−
ocenił jakość wykonanej pracy, zwrócił uwagę na popełnione błędy.
Suma punktów w obszarze 4 – prezentowanie
RAZEM
Czynność wykonana – 1 pkt., niewykonana – 0 pkt.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
35
7. LITERATURA
1. Ługowski T.: Demontaż i montaż silnika czterosuwowego chłodzonego powietrzem.
WKŁ Warszawa 2000
2. Ługowski T.: Demontaż i montaż silnika czterosuwowego chłodzonego cieczą. WKŁ
Warszawa 2000
3. Morawski E.: Budowa, naprawa, eksploatacja – polonez – WKŁ Warszawa 2005
4. Kozłowski M.: Mechanik pojazdów samochodowych – Budowa i eksploatacja pojazdów
cześć 2 – Vogel Wrocław 2000
5. Rawski F.: Technologia – Mechanik silników spalinowych WSiP Warszawa 1997
Literatura metodyczna
1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994
2. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP, Warszawa 2004
3. Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. ITeE, Radom 1995