Jeśli masz podobne do moich przyzwyczajenia, zapewne zabawę świeżo
zainstalowanym Linuksem zaczniesz od podłączenia się do sieci Internet i
przeglądania stron WWW, po czym zabierzesz się za odczytywanie i wysyłanie
poczty elektronicznej.
W środowisku Gnome jako program pocztowy można wykorzystać Netscape Mesenger.
Do przeglądania stron WWW polecam program Netscape Communicator bądź Navigator.
Wszystkie te programy majÄ… wielkÄ… zaletÄ™
wyglÄ…dajÄ… i sÄ… konfigurowane prawie
tak samo, jak w innych systemach operacyjnych, w których mogłeś pracować
wcześniej, np. w Windows. Poza tym programy te są instalowane automatycznie
przy instalacji domyślnej.
Zanim będziesz mógł z nich skorzystać, musisz skonfigurować połączenie z siecią
Internet. W tym rozdziale pokażę, jak to zrobić w oparciu o linię telefoniczną
(tak zwane połączenie dial-up).
Jeśli dysponujesz bezpośrednim połączeniem z siecią Internet (za pomocą sieci
lokalnej bądź jej odpowiednika
modemu kablowego), zapewne już podczas
instalacji podałeś wszystkie parametry, potrzebne do skonfigurowania systemu do
pracy w sieci Internet. Jeśli jednak pominąłeś ten etap konfiguracji lub chcesz
dokonać zmian w już skonfigurowanym systemie, będziesz mógł to zrobić po
zapoznaniu się z tym rozdziałem.
W końcowej jego części pokażę, jakie parametry związane z pocztą odbieraną
(POP3) i wychodzącą (SMTP) są potrzebne, aby poprawnie skonfigurować program
pocztowy Messenger.













Uprawnienia administratora (root)
Zmiana wielu ustawień systemowych, takich jak konfiguracja sieci bądź modemu,
zwykle wymaga uprawnień administratora systemu, określanych także często (z
uwagi na identyfikator administratora) żargonowym wyrażeniem uprawnienia roota.
Root jest swego rodzaju superużytkownikiem, który może dokonywać dowolnych
zmian w systemie (więcej na temat użytkowników i ich uprawnień znajdziesz w
rozdziale 11.).
Jeśli nie jesteś zalogowany do systemu jako root, możesz wylogować się i
zalogować ponownie, podając root jako identyfikator użytkownika. Innym sposobem
zdobycia odpowiednich uprawnień jest wykonanie polecenia su, dzięki któremu
Twoje efektywne uprawnienia będą identyczne z uprawnieniami administratora.
Aby rozszerzyć swoje uprawnienia za pomocą polecenia su
Otwórz okno terminala, klikając dostępną w ramach panelu Gnome ikonę bądź
wybierajÄ…c z menu Gnome Utilities pozycjÄ™ Gnome Terminal (rysunek 4.1).
Kliknij okno terminala, aby je uaktywnić.
W oknie terminala wprowadź polecenie su root.
Gdy pojawi się zapytanie o hasło, wprowadź hasło administratora. Na ekranie
powinien ukazać się znak zachęty, zakończony znakiem hasz (#), oznaczający, że
Twoje uprawnienia odpowiadajÄ… aktualnie uprawnieniom administratora.



Rysunek 4.1. Aby rozszerzyć swoje uprawnienia do uprawnień administratora,
skorzystaj z okna terminala i polecenia su.













Wskazówka
Warto przyzwyczaić się do pracy z wykorzystaniem konta zwykłego użytkownika i
przełączać się w tryb uprawnień administratora za pomocą polecenia su tylko
wtedy, gdy jest to konieczne, nawet jeśli jesteś jedyną osobą, która korzysta z
komputera (instrukcję, jak założyć własne konto, znajdziesz w rozdziale 1.).
Głównym powodem, dla którego warto wyrobić sobie taki nawyk, jest własne
bezpieczeństwo
im mniej przypadkowych i nieprzemyślanych zmian możesz
wykonać, tym bezpieczniejszy i stabilniejszy jest system. Dodatkowo tego typu
praca pozwala na lepsze zabezpieczenie systemu od strony sieci, zwłaszcza,
jeśli korzystasz z niego, pracując zdalnie.


Rysunek 4.2. Program Linuxconf pozwala skonfigurować większość elementów
systemu.

Rysunek 4.3. Program Linuxconf służy do modyfikowania większości ustawień
systemowych, lecz jest dość skomplikowany.

Konfigurowanie systemu za pomocÄ… programu Linuxconf
Program Linuxconf jest narzędziem, przeznaczonym do konfigurowania większości
elementów systemu. Okno tego programu składa się z dwóch zasadniczych części:
listy, pozwalającej wybrać kategorię i panelu, zawierającego zakładki z
opcjami, które dotyczą wybranych kategorii (patrz rysunek 4.2).
Aby uruchomić program Linuxconf
Z menu Programy wybierz pozycję System, a następnie Linuxconf.
Wskazówka
Program Linuxconf pozwala na zmianę większości parametrów systemu, włącznie z
tymi, które są modyfikowane przez inne programy konfiguracyjne (takie jak na
przykład Network Configurator, Modem Configurator czy Dialup Configurator).
Korzystanie z pojedynczego programu konfiguracyjnego jest jednak wygodniejsze
niż używanie kilku różnych wyspecjalizowanych programów. Z drugiej strony,
programy takie mają czasem większe możliwości bądź są wygodniejsze w użyciu

wybór należy więc do Ciebie. W następnym przykładzie ze względu na prostotę
zastosuję jeden z takich wyspecjalizowanych programów.

Konfigurowanie połączenia PPP
Jeśli zamierzasz korzystać z zasobów sieci Internet przez połączenie za pomocą
modemu telefonicznego, które jest nazywane czasem połączeniem dial-up, musisz
wiedzieć, do którego portu szeregowego (określanego także mianem COM) jest on
podłączony. Potrzebne także będzie kilka informacji na temat konfiguracji
sieci. Otrzymasz je u swojego dostawcy usług internetowych (ISP). Warto także
przed rozpoczęciem konfigurowania połączenia upewnić się, że masz spisane
wszystkie niezbędne informacje.
Aby skonfigurować połączenie PPP
Uruchom program Dialup Configuration z menu Sieć; wyświetlone zostanie okno
powitalne, przedstawione na rysunku 4.4.
Kliknij Naprzód, aby przejść do kolejnego okna konfiguratora. Jeśli w systemie
nie był wcześniej skonfigurowany żaden modem, program spróbuje wykryć go
samodzielnie.
Wskazówka
Aby program konfiguracyjny mógł wykryć modem zewnętrzny, przed uruchomieniem
programu należy go załączyć.
O tym, że modem został wykryty poprawnie, przekonasz się, gdy po dokonaniu
konfiguracji reszty parametrów sieci i uruchomieniu połączenia modemowego
usłyszysz charakterystyczny dźwięk zestawiania połączenia. Więcej informacji na
ten temat oraz na temat testowania samego połączenia znajdziesz w dalszej
części rozdziału.


Rysunek 4.4. Za pomocą programu Dialup Configuration można łatwo skonfigurować
połączenie modemowe.





Rysunek 4.5. W tym oknie należy podać nazwę połączenia oraz numer telefonu.

Rysunek 4.6. Kolejne okno pozwala wprowadzić identyfikator użytkownika i hasło,
potrzebne do uzyskania połączenia.

Rysunek 4.7. Po zakończeniu konfiguracji połączenia wyświetlana jest lista,
zawierająca wszystkie skonfigurowane połączenia

Aby wprowadzić informacje o połączeniu
Po wykryciu modemu program konfiguracyjny wyświetli okno, pozwalające na
wprowadzenie nazwy tworzonego połączenia i numeru telefonu (jak na rysunku
4.5); podaj te dane i przejdź do kolejnego okna.
Wprowadź podany przez Twojego dostawcę usług internetowych identyfikator
użytkownika oraz hasło (rysunek 4.6) i przejdź do następnego okna.
W tym oknie wybierz pozycję Normal ISP i zakończ konfigurację, wybierając
przycisk Finish w ostatnim oknie.
Wyświetlone zostanie okno, zawierające listę skonfigurowanych połączeń
internetowych (przedstawione na rysunku 4.7).
Jeśli nie chcesz konfigurować dodatkowych połączeń, zamknij to okno, wybierając
przycisk Close.
Aby uruchomić połączenie PPP
Z menu Programy i podmenu Sieć wybierz pozycję RH PPP Dialer.
Wyświetlone zostanie okno, umożliwiające wybór jednego ze skonfigurowanych
połączeń (jak na rysunku 4.8). Wybierz połączenie, które przed chwilą
skonfigurowałeś.
Kliknij OK. Otworzy siÄ™ okno z zapytaniem o potwierdzenie zamiaru aktywacji
interfejsu. Po ponownym wybraniu przycisku OK wyświetlone zostanie okno z
informacją, że połączenie jest nawiązywane (rysunek 4.9).
Po nawiązaniu połączenia (w początkowej fazie powinny być słyszalne piski
wydawane przez modem) wyświetlone zostanie okno, które zawiera graficzną
prezentację obciążenia linii i umożliwia przerwanie połączenia (rysunek 4.10).




Rysunek 4.8. Okno Choose umożliwia wybór jednego ze skonfigurowanych połączeń.

Rysunek 4.9. Proces nawiązywania połączenia może trwać nawet minutę.


Rysunek 4.10. Okno umożliwiające śledzenie obciążenia linii i przerwanie
połączenia.

Rysunek 4.11. W oknie terminala wprowadź polecenia, które służą do testowania
połączenia.

Aby sprawdzić, czy połączenie zostało poprawnie zestawione
W otwartym oknie terminala (takim jak na rysunku 4.11) wprowadź następujące
polecenie (dokonujące próby komunikacji z jednym z komputerów TP S.A.):
ping dns.tpsa.pl
Powinny zacząć pojawiać się komunikaty o otrzymanych odpowiedziach wraz z
czasem, jaki zajęło Twojemu komputerowi ustanowienie komunikacji i otrzymanie
odpowiedzi z komputera TP S.A. (podobne do przedsta­wio­nych na rysunku 4.11).
Jeśli otrzymujesz takie odpowiedzi, to znaczy, że poprawnie skonfigurowałeś
parametry połączenia Twojego komputera z Internetem.
Wskazówka
Do przetestowania połączenia możesz wykorzystać dowolny adres komputera,
przykładowo:
ping www.onet.pl
Aby zakończyć połączenie
W oknie, które zawiera graficzną wizualizację obciążenia łącza, wybierz
przycisk oznaczony zielonym kółkiem (rysunek 4.10).
Po zatwierdzeniu decyzji o rozłączeniu powinieneś usłyszeć charakterystyczne
kliknięcie modemu i połączenie zostanie przerwane.
Konfiguracja połączenia bezpośredniego
Jeśli masz bezpośrednie (stałe) połączenie z Internetem (zwykle za
pośrednictwem sieci lokalnej), kilka opcji z nim związanych powinieneś
skonfigurować nieco inaczej niż w przypadku połączenia telefonicznego.
Połączenie za pomocą łącza stałego zwykle oznacza, że Twój komputer jest
wyposażony w kartę sieciową i to właśnie za jej pomocą będziesz uzyskiwał
dostęp do sieci Internet.
Oczywiście, nie ma powodów, dla których nie mógłbyś korzystać z dwóch różnych
połączeń z siecią Internet
stałego za pomocą karty sieciowej i telefonicznego
na wypadek, gdyby stałe zawiodło.
Aby dodać interfejs typu Ethernet
Z programu Linuxconf wybierz pozycjÄ™ Networking, a dalej Client tasks i
Hostname and IP network device (rysunek 4.12).
Wprowadź nazwę domenową komputera (otrzymasz ją od administratora sieci).
Przejdź do zakładki Adaptor 1 (lub którejś z kolejnych, w zależności od tego,
ile kart sieciowych zainstalowałeś w systemie) i wprowadź nazwę komputera,
numer IP, maskÄ™ podsieci, nazwÄ™ urzÄ…dzenia sieciowego (eth0) oraz nazwÄ™
sterownika, odpowiedniego dla danej karty sieciowej (jak na rysunku 4.13).
Kolejnym krokiem jest skonfigurowanie systemu DNS. W tym celu należy wybrać z
listy dostępnej w lewej części okna pozycję Name server specification (DNS),
jak na rysunku 4.14.
Wprowadź nazwę domeny i numer IP serwera DNS
dane te również powinieneś
otrzymać od administratora sieci komputera.
Kliknij Accept.


Rysunek 4.12. Aby dodać połączenie bezpośrednie, przejdź do odpowiedniego okna
programu Linuxconf.

Rysunek 4.13. Okno umożliwiające wprowadzenie parametrów połączenia
ethernetowego.

Rysunek 4.14. Niezbędne jest również skonfigurowanie systemu DNS.



Rysunek 4.15. Ostatnim krokiem konfiguracji interfejsu sieciowego jest podanie
adresu bramki.


Następnym krokiem jest wybranie pozycji Set defaults z listy Routing and
gateways i wprowadzenie danych o bramce, za pośrednictwem której sieć lokalna
jest połączona z Internetem (należy wprowadzić jej adres IP).
Kliknij Accept, by zapisać wprowadzone zmiany.
Zamknij program Linuxconf, zatwierdzajÄ…c wprowadzone modyfikacje i uruchom
ponownie komputer, na przykład za pomocą polecenia:
shutdown
r now
wydanego z poziomu okna terminala.
Wskazówki
Gdy konfigurujesz system do pracy z łączem stałym, niezbędne będzie wpisanie
jako parametrów: adresu IP, przypisanego Twojemu komputerowi, maski sieci, w
której on pracuje oraz domyślnej bramki, wykorzystywanej w połączeniu
z Internetem. Wszystkie te informacje powinieneś uzyskać u swojego dostawcy
usług internetowych (ISP) lub administratora sieci lokalnej.
Dane na temat nazwy Twojego komputera, domeny, w której on pracuje oraz numerów
serwerów DNS również uzyskasz u dostawcy usług internetowych.
Jeśli dla różnych interfejsów będziesz chciał wprowadzić różne adresy bramek
(w odróżnieniu od adresu bramki domyślnej), możesz tego dokonać za pomocą okna
Set other routes to networks w programie Linuxconf.



Konfiguracja programu Netscape Communicator
Zarówno konfiguracja, jak i korzystanie z programu Netscape Communicator w
Linuksie wygląda bardzo podobnie jak w innych środowiskach.
Aby uruchomić przeglądarkę Netscape
Wybierz z panelu Gnome ikonę Netscape lub w menu Start przejdź do pozycji
Internet i wybierz Netscape Communicator.
Możesz już wprowadzać adres strony WWW. Przykładowo, wprowadź www.agfa.com.pl,
aby przejść do witryny firmy Agfa (rysunek 4.16).
Aby skonfigurować pakiet Netscape
W uruchomionej przeglÄ…darce Netscape wybierz z menu Edit pozycjÄ™ Preferences.
Pojawi się okno podzielone na dwie części w lewej zobaczysz spis opcji
konfiguracyjnych (rysunek 4.17).
Przykładowo, aby wprowadzić adres domyślnie otwieranej strony WWW, wybierz z
listy po lewej stronie pozycję Navigator i wprowadź adres w odpowiednim polu po
prawej stronie (rysunek 4.17).
Aby skonfigurować Messengera
W oknie Netscape Preferences rozwiń zawartość pozycji Mail and Newsgroups.
Przewiń zawartość listy z lewej strony okna i zaznacz w niej pozycję Identity
(zgodnie z rysunkiem 4.18).
Wprowadź po prawej stronie okna swoje dane personalne oraz adres e-mail.
Wybierz z listy pozycjÄ™ Mail Servers (rysunek 4.19).
Wprowadź nazwę serwera, z którego odbierasz pocztę (określanego często mianem
serwera POP3) oraz serwera, za pomocą którego pocztę wysyłasz (serwera SMTP).
Kliknij OK.


Rysunek 4.16. Za pomocą linuksowej wersji programu Navigator możesz przeglądać
strony WWW.

Rysunek 4.17. Konfiguracji wszystkich parametrów pakietu Netscape dokonasz za
pomocÄ… okna Netscape Preferences.

Rysunek 4.18. Aby skonfigurować Messengera, wprowadź dane na temat swojej
tożsamości.

Rysunek 4.19. Będziesz musiał także wprowadzić dane na temat serwerów poczty
przychodzÄ…cej (POP3) oraz wychodzÄ…cej (SMTP).

Rysunek 4.20. Twoja poczta zostanie wyświetlona w głównym oknie programu
Messenger.

Rysunek 4.21. Podczas pobierania nowych listów pojawi się okno dialogowe,
służące do wprowadzenia hasła.


Aby odczytać pocztę
Z menu Communicator wybierz pozycję Messenger. Pojawi się główne okno dialogowe
programu Messenger, przedstawione na rysunku 4.20.
Kliknij przycisk Get Msg (widoczny na rysunku 4.20).
Gdy pojawi siÄ™ okno dialogowe (jak przedstawione na rysunku 4.21) z pytaniem o
hasło, wprowadź hasło, związane z Twoją skrzynką pocztową.
Aby wysłać pocztę
W oknie głównym programu Messenger kliknij New Msg (rysunek 4.20). Pojawi się
okno Compose, przedstawione na rysunku 4.22.
Wprowadź adres odbiorcy listu, temat listu oraz jego treść.
Kliknij Send.






Rysunek 4.22. Nowe listy możesz pisać i wysyłać za pomocą okna Compose.
Podsumowanie
W tym rozdziale nauczyłeś się:

Rozszerzać swoje uprawnienia do uprawnień administratora
(za pomocÄ… polecenia su).
Korzystać z programu Linuxconf.
Konfigurować modem.
Nawiązywać połączenie za pomocą modemu.
Konfigurować system do pracy z łączem stałym.
Dodawać interfejs Ethernet.
Konfigurować program Netscape Communicator.
Korzystać z programu Netscape Messenger w celu wysyłania i odbierania poczty.