10-przyciskowy zamek szyfrowy
1
0
p
r
z
y
c
i
s
k
o
w
y
z
a
m
e
k
s
z
y
f
r
o
w
y
10-przyciskowy zamek szyfrowy
1
0
p
r
z
y
c
i
s
k
o
w
y
z
a
m
e
k
s
z
y
f
r
o
w
y
z procesorem AT89C2051
z
p
r
o
c
e
s
o
r
e
m
A
T
8
9
C
2
0
5
1
z procesorem AT89C2051
z
p
r
o
c
e
s
o
r
e
m
A
T
8
9
C
2
0
5
1
3001
Tym projektem inaugurujemy seriÄ™
zapisywania go na kartce, a tym samym wiąza- przeciwny, to znaczy, że np. pierwsze wybra-
µ
 µProjekty - 3000 . To wielkie wy- Å‚oby siÄ™ z ograniczeniem komfortu obsÅ‚ugi nie kodu otwiera drzwi, a drugie je zamyka,
urządzenia. Jednak odgadnięcie nawet liczby - w drugim trybie wprowadzenie popraw-
darzenie w dziejach EdW, dlatego
10-cyfrowej jest w zasadzie niemożliwe, nego kodu powoduje otwarcie drzwi na okres
koniecznie przeczytajcie najpierw
a w każdym razie równie trudne, jak trafienie ok. 20 sekund, po czym układ automatycznie
głównej wygranej w Toto Lotka. Istnieje także zamyka strzeżone pomieszczenie.
 Manifest na stronie 17.
możliwość stosowania i zapamiętywania liczb 4. Umieszczenie całej "inteligencji" układu we-
dłuższych: po prostu jako fragmentów takiego wnątrz zaprogramowanego procesora pozwoli-
Do czego to służy? kodu należy stosować sobie tylko znane i do- ło na radykalne uproszczenie urządzenia. Kon-
"... Moim zdaniem, stosowanie typowej wie- brze pamiętane dane liczbowe, np. daty urodzin strukcja zamka jest banalnie prosta i możliwa
loprzyciskowej klawiatury w nowoczesnej kon- członków rodziny czy numery telefonów znajo- do wykonania nawet dla zupełnie początkują-
strukcji zamka szyfrowego automatycznie dys- mych. Nie radzę jedynie wprowadzania do ko- cych elektroników. Program umieszczony
kwalifikuje takie urządzenie i naraża konstruk- du daty własnego ślubu lub własnych urodzin. w procesorze został napisany i skompilowany
tora na posądzenie o pójście na łatwiznę, chy- Tę pierwszą wartość z pewnością zapomną z wykorzystaniem pakietu BASCOM, a opis
ba że jego konstrukcja w założeniu miała być mężczyz
ni, a drugą - kobiety. działania układu będzie poparty obszernymi li-
jedynie zabawką. Złamanie kodu takiego za- 2. Układ wyposażony jest w typowe wyjście stingami, tak aby Studenci prowadzonego na
mka jest zawsze dziecinnie Å‚atwe, nawet bez przekaz
nikowe, do którego dołączyć można łamach EdW BASCOM College mogli spróbo-
analizowania stanu zużycia klawiszy... " praktycznie dowolny odbiornik energii elek- wać własnych sił i napisać własny program ste-
No cóż, moi Drodzy Czytelnicy, będę trycznej. Jest to jednak tylko jedno z dwóch rujący pracą zamka.
strzelał do własnej bramki! Powyższy cytat wyjść układu zamka. Przewidując, że propo-
pochodzi nie z niczego innego, jak z mojego nowany układ znajdzie zastosowanie głównie Rys. 1 Płytka zamka szyfrowego
własnego artykułu, który napisałem nie tak jako urządzenie do blokowania dostępu do po- AVT-144 z EdW 1/96
dawno temu. A zatem, muszę się Wam wytłu- mieszczeń, wyposażyłem je w drugie wyjście, (12x8cm, 12 układów scalonych)
maczyć, dlaczego tak nagle zmieniłem zdanie, radykalnie rozwiązujące problemy z mecha-
i proponuję Wam budowę niedawno wyśmia- nicznym układem zamka do drzwi. Powszech-
nego urzÄ…dzenia. nie stosowane rygle elektromagnetyczne majÄ…
Powód zmiany moich poglądów jest bardzo jedną, dość istotną wadę: zamknięte za ich po-
prosty: zmieniły się także czasy, w Elektronice mocą drzwi można otworzyć bez najmniej-
dla Wszystkich dokonano wielkiego przełomu, szych problemów za pomocą ... nieco moc-
udostępniając Czytelnikom technikę mikropro- niejszego kopnięcia! Natomiast stosowanie
cesorową. Pisząc powyżej cytowane słowa, mia- solidnych zasuw napotykało jak dotąd na pro-
łem na myśli prymitywne konstrukcje, zbudo- blemy z wykonaniem poruszającej je mecha-
wane z przerzutników i innych elementów za- niki. Nasz zamek rozwiązuje wszystkie te pro-
wartych w kostkach rodzin 74 i 4000. Natomiast blemy, sterując bezpośrednio dowolną liczbą
wykorzystując technikę mikroprocesorową mo- serwomechanizmów modelarskich. Serwome-
żemy zbudować zamek szyfrowy o "klasycz- chanizm bez najmniejszego trudu może poru-
nej", 10-przyciskowej konstrukcji, który wcale szyć nawet najcięższą i najsolidniejszą zasu-
nie będzie zabawką, ale w pełni profesjonalnym wę, skutecznie chroniącą zabezpieczane po-
systemem zabezpieczającym nasze mienie. Zre- mieszczenie przed wtargnięciem niepowoła-
sztą, niech parametry proponowanego urządze- nych osób. Zastosowanie kilku serwomecha-
nia powiedzą same za siebie: nizmów lub dodatkowej przekładni mecha-
1. Nasz zamek szyfrowy umożliwia używanie nicznej umożliwi natomiast konstruowanie
jako kodu dostępu liczby o praktycznie dowol- skomplikowanych, wieloryglowych blokad,
nej liczbie cyfr. Przez "praktycznie dowolnej" niemożliwych do sforsowania bez użycia cze-
rozumiem, że maksymalna długość kodu wy- goś w rodzaju M1A1 ABRAMS.
nosi aż 253 cyfr. Stosowanie kodów dłuższych 3. Układ może pracować w dwóch, ustawia-
niż dziesięć, no powiedzmy 20 cyfr jest niereal- nych za pomocą jumpera, trybach:
ne, ponieważ zapamiętanie tak długiego ciągu - w pierwszym trybie każde prawidłowe
znaków wymagałoby już (dla większości osób) wybranie kodu zmienia stan wyjść układu na
skala 1:2
Elektronika dla Wszystkich
18
Jeżeli ktoś ma jeszcze wątpliwości w ocenie
możliwości techniki mikroprocesorowej,
to prosimy porównać tę konstrukcję z ukła-
dem zamka szyfrowego, jaki opublikowałem
w EdW 1/96. Ówczesny układ miał znacznie
uboższe możliwości funkcjonalne, ale zawie-
rał 12 układów scalonych na płytce o wymia-
rach 14 x 8 cm (rys. 1).
Jak to działa?
Schemat elektryczny zamka szyfrowego został
pokazany na rysunku 2. Jak już wspomniano,
sercem układu jest dobrze nam znany procesor
typu AT89C2051, wspomagany przez jeden tyl-
ko dodatkowy układ: pamięć EEPROM typu
AT24C04. Zastosowanie tego układu było abso-
lutnie konieczne, ponieważ procesor
AT89C2051 nie posiada wewnętrznej nieulotnej
pamięci danych. Pamięć zewnętrzna pozwoli na
przechowywanie kodu zamka, bez ryzyka "wy-
walenia" się całej konstrukcji w przypadku wy-
stąpienia przerwy w zasilaniu. Pozostała część
urządzenia to już tylko garstka elementów dys-
kretnych niezbędnych do prawidłowego funk-
cjonowania układu, zasilacz zbudowany z wy-
korzystaniem scalonego stabilizatora napięcia
typu 7805, i oczywiście, klawiatura z 12 przyci-
skami. W wykonaniu praktycznym układ został
podzielony na dwie części umieszczone na osob-
nych płytkach obwodów drukowanych i połą-
czonych za pomocą złącza CON2 + CON3.
Sądzę, że analizę sposobu działania układu, mocą którego będziemy mogli otwierać nasz
a właściwie zaszytego w pamięci EEPROM pro- Rys. 2 zamek. Podprogram ten wygląda następująco:
cesora programu, najlepiej rozpocząć w momen-
Sub Rejestracja
cie pierwszego włączenia zasilania, kiedy to z dużym prawdopodobieństwem, czy w pa-
For Licznik = 1 To 10 'dziesięciokrotnie:
w pamięci EEPROM IC2 nie ma jeszcze zapi- mięci zapisane są już potrzebne do pracy za-
Call Ledshort 'wezwij podprogram
sanych jakichkolwiek informacji. mka dane. Dlaczego napisałem " z dużym
krótkiego włączenia diody LED i sygnału akustycznego
Pierwszą czynnością, jaką program ma do prawdopodobieństwem", a nie z pewnością? Next Licznik 'jeszcze raz
Licznik = 0 'wyzeruj zmiennÄ… LICZNIK
wykonania, będzie właśnie sprawdzenie za- Dlatego, że takie sprawdzenie zawartości EE-
Do 'wejście w pętle DO ....
wartości pamięci EEPROM i próba ustalenia, PROM-u daje całkowitą pewność jedynie
LOOP
czy został w niej zapisany jakikolwiek kod. w przypadku kostki "fabrycznie nowej",
Digit = 255 'zmienna DIGIT przyjmuje
Wykonanie następujących instrukcji: której cała zawartość zapisana jest wyłącznie
wartość FF
Call Keyscan 'wezwij podprogram
FF-ami (FF(HEX) = 255(DEC)). Tylko w tym
Call Read_eeprom 255 , Value 'odczytaj
skanowania klawiatury
przypadku nieodczytanie spod adresu 255 me-
zawartość adresu 255 pamięci EEPROM
If Digit < 10 Then 'jeżeli wartość odczytana
tafizycznej (ukłon w stronę naszego Wieszcza
If Value <>44 Then 'jeżeli
z klawiatury jest mniejsza niż 10, to:
Narodowego) wartości 40 i 4 (zapisywanej
odczytana wartość nie jest równa 44 to: Call Write_eeprom Licznik , Digit 'zapisz ją w
pamięci pod adresem LICZNIK
Call Rejestracja 'wezwij tam podczas rejestracji szyfru) jest dowodem,
Incr Licznik 'zwiększ zmienną LICZNIK
podprogram REJESTRACJA
że kostka nie była jeszcze nigdy użyta do za-
End If 'koniec uwarunkowania
End If 'koniec
pisywania kodów zamka szyfrowego. Jeżeli
If Digit = 11 Or Licznik = 254 Then 'jeżeli
uwarunkowania
jednak zastosowaliśmy w układzie używany
wartość odczytana z klawiatury równa jest
element, w którym były już zapisywane dane, 11 (klawisz 'ENTER) lub jeżeli wprowadzono już
253 cyfry (mało 'prawdopodobne!), to:
gdzie podprogram: to mamy jedną szansę na 256, że układ z
le zin-
For R = 1 To 10 'dziesięciokrotnie:
terpretuje odczytaną wartość i będziemy mu-
Call Ledshort 'wezwij podprogram
Sub Read_eeprom(adres As Byte , Value As
sieli uruchomić go powtórnie, tym razem ze
krótkiego włączenia diody LED i sygnału akustycznego
Byte)
zwartym jumperem JP2. Fakt ten zostanie wy- Next R ' jeszcze raz
I2cstart 'start transmisji I2C
Call Write_eeprom 255 , 44
kryty przez podprogram:
I2cwbyte 160 'podanie adresu
'zapisz w EEPROM wartość 44 pod adresem 255
pamięci EEPROM
Call Write_eeprom , 254 , Licznik 'zapisz w
Set P1.1 'ustaw na
I2cwbyte Adres 'podanie adresu
EEPROM ilość cyfr w kodzie
wejściu P1.1 stan wysoki
spod jakiego mają zostać odczytane dane
Licznik = 0 'wyzeruj zmiennÄ… LICZNIK
If P1.1 = 0 Then 'jeżeli próba
I2cstart 'ponowny start Exit Do 'wyjdz
z pętli
Return 'powróć do programu
transmisji I2C nieudana, to:
głównego
I2cwbyte 161 'ustawienie pamięci
Call Rejestracja 'wezwij podprogram
End If 'koniec uwarunkowania
w tryb odczytu danych
REJESTRACJA
Loop 'kontynuuj pracę w pętli
I2crbyte Value , Ack 'odczytaj wartość
End If 'koniec
programowej
bajtu z potwierdzeniem
End Sub 'koniec podprogramu
uwarunkowania
I2cstop 'koniec transmisji
danych
Zarówno w pierwszym, jak i drugim opisy- Wykonanie powyższego podprogramu
End Sub
wanym przypadku następuje wywołanie pod- spowoduje, że w pamięci EEPROM zosta-
odczytuje wartość "VALUE" spod wskaza- programu REJESTRACJA, który umożliwi nie zapisany szyfr, który może zostać wyko-
nego adresu pamięci, pozwala na ustalenie nam wprowadzenie do pamięci kodu, za po- rzystany do otwierania zamka, i informacje
Elektronika dla Wszystkich
19
o liczb i cyfr w kodzie oraz o fakcie jego za-
End If 'koniec uwarunkowania OTWIERANIE
programowania. Wprowadzanie kodu, pod-
........... End If 'koniec uwarunkowań
czas którego wykorzystujemy wszystkie cy-
Set Row1 : Reset Row2 'ustaw stan niski tylko End If
fry dostępne z klawiatury, kończymy naci-
w drugim rzędzie matrycy klawiatury End If
śnięciem klawisza S12 - ENTER. Set Col1 'ustaw stan wysoki w End If
pierwszej kolumnie matrycy klawiatury If Digit = 11 Then 'jeżeli odczytana z
Warto teraz wyjaśnić, w jaki sposób proce-
klawiatury wartość to 11 (klawisz ENTER), to:
If Col1 = 0 Then 'jeżeli stan COL1 w dalszym
sor odczytuje dane z dwunastoprzyciskowej
If Digits = Licznik Then 'jeżeli
ciągu pozostaje niski (naciśnięty klawisz S2), to:
klawiatury. Popatrzmy jeszcze raz na schemat:
wprowadzono właściwą ilość cyfr, to:
Digit = 4 'zmienna DIGIT (wartość
wszystkie klawisze zostały połączone w ma-
If Flag1 = 1 Then ',jeżeli zmienna FLAG1
odczytana z klawiatury) przyjmuje wartość 4
trycę składającą się z czterech rzędów (ROW1 równa jest 1 (wszystkie cyfry były poprawne), to:
Call Ledshort 'błyśnij raz diodą LED i podaj
If Fl = 0 Then 'jeżeli zmienna FL równa
sygnał akustyczny
... ROW4) i trzech kolumn (COL1 ... COL3).
jest 0, to:
While Col1 = 0 'poczekaj na puszczenie
Każda kolumna i każdy rząd dołączone zosta-
Licznik = 0 'wyzeruj licznik
klawisza
ły do wyprowadzeń portu P1 i P3 procesora.
Call Otwieranie2 'wezwij podprogram
Wend
Aby ułatwić sobie pisanie programu i uwolnić
OTWIERANIE2
End If
się od konieczności ciągłego spoglądania na End If 'koniec uwarunkowań
...........
End If
schemat, nadajmy odpowiednim wyprowadze- End Sub 'koniec podprogramu
End If
skanowania klawiatury
niom procesora nowe nazwy, wykorzystujÄ…c
End If
wygodne polecenie ALIAS. A więc:
If Digit = 10 Then 'jeżeli odczytana z
Skanowanie klawiatury odbywa się nastę- Po zarejestrowaniu kodu (należy teraz
klawiatury wartość to 10 (klawisz SET) to:
pująco: usunąć jumper JP2) układ przechodzi w stan If Digits = Licznik Then 'jeżeli
wprowadzono właściwą ilość cyfr, to:
czuwania, podczas którego nieustannie skanu-
Row1 Alias P1.2 'pin P1.2 możemy
If Flag1 = 1 Then ',jeżeli zmienna FLAG1
je klawiaturÄ™, oczekujÄ…c na wprowadzenie
odtąd nazywać "ROW1" równa jest 1 (wszystkie cyfry były poprawne), 'to:
prawidłowego szyfru. Program sprawdza też
Licznik = 0 'wyzeruj licznik
Row2 Alias P3.7 'pin P3.7 możemy
stan jumpera JP1, który decyduje, a w jakim
Call Rejestracja 'ponownie wezwij
odtąd nazywać "ROW2"
trybie układ ma pracować. Jeżeli teraz naci-
podprogram rejestracji kodu
Row3 Alias P1.3 'pin P1.3 możemy
End If 'koniec uwarunkowań
śnięty zostanie którykolwiek z klawiszy, to
odtąd nazywać "ROW3"
End If
Row4 Alias P1.7 'pin P1.7 możemy program przystępuje do analizy wprowadza-
End If
odtąd nazywać "ROW4" nych cyfr i porównywania ich z zapisanym
Digit = 255 'zmienna DIGIT przyjmuje
Col1 Alias P1.6 'pin P1.6
w pamięci kodem dostępu. Badaniem popraw-
wartość 255
możemy odtąd nazywać "COL1"
ności wprowadzonego szyfru zajmuje się pro- Loop 'zamknięcie pętli pro-
Col2 Alias P1.4 'pin P1.4
gram główny: gramowej
możemy odtąd nazywać "COL2"
End Sub
Col3 Alias P1.5 'pin P1.5
Sub Mainloop
możemy odtąd nazywać "COL3"
Do
Warto jeszcze wspomnieć o sposobie, w jaki
Set P3.1 'ustaw stan wysoki na
program pozycjonuje położenie wału napędo-
wejściu P3.1 (jumper JP1)
1. Procesor kolejno ustawia na wyjściach wego serwomechanizmu. Służą temu niedawno
If P3.1 = 1 Then 'jeżeli udało się, to:
ROW1 ... ROW4 stan niski. Fl = 1 'zmienna Fl przyjmuje opracowane przez MCS Electronics polecenia:
wartość 1
2. Następnie procesor stara się wymusić na CONFIG SERVOS = [liczba zastosowanych
Else 'w przeciwnym przypadku:
kolejnych wejściach COL1 ... COL3 stan wy- serwomechanizmów (ograniczona jedynie
Fl = 0 'zmienna FL przyjmuje
soki. liczbą dostępnych wyprowadzeń procesora)]
wartość 0
3. Jeżeli powyższa próba się nie udaje, to SERVO[x] = pin (poinformowanie kompila-
End If 'koniec uwarunkowania
oznacza to, że naciśnięty został klawisz odpo- Flag1 = 1 'zmienna FLAG1
tora, do których wyprowadzeń zostały dołą-
przyjmuje wartość 1
wiadający aktualnie wybranemu rzędowi i ko- czone serwa)
Call Read_eeprom 254 , Value 'odczytaj
lumnie matrycy. SERVO [numer serwa] = [kÄ…t obrotu]
zawartość pamięci pod adresem 254
Przykładowo przeanalizujmy fragmenty Gdzie kąt obrotu może być określony liczbą
Digits = Value 'zmienna DIGITS (liczba
podprogramu KEYSCAN: z przedziału 5 ... 24 (przy stosowaniu standar-
cyfr w kodzie) przyjmuje odczytaną wartość
dowych serw modelarskich daje to obrót wału
Call Keyscan 'sprawdz
stan klawiatury
Sub Keyscan O
If Digit < 10 Then 'jeżeli naciśnięty został o blisko 180 ). Wał serwa możemy pozycjono-
Reset Row1 'ustaw stan niski na
klawisz 0 ... 9, to:
wać w 19 położeniach, z krokiem co około
pierwszym rzędzie matrycy klawiatury
Call Read_eeprom Licznik , Value 'odczytaj z
O
9,5 . Ograniczało to nieco stosowanie serwo-
Set Col1 'ustaw stan wysoki
pamięci kolejną cyfrę kodu
mechanizmów do wykonywania precyzyjnych
w pierwszej kolumnie matrycy klawiatury
Incr Licznik 'zwiększ stan zmiennej
If Col1 = 0 Then 'jeżeli stan COL1 w dalszym czynności i spowodowało konieczność modyfi-
LICZNIK
ciągu pozostaje niski (naciśnięty klawisz S1), to:
End If 'koniec uwarunkowania kacji polecenia SERVO. W kolejnej edycji BA-
Digit = 7 'zmienna DIGIT (wartość
If Digit < 10 Then 'jeżeli naciśnięty został
SCOM-a będzie ono umożliwiać poruszanie
odczytana z klawiatury) przyjmuje wartość 7
klawisz 0 ... 9 to: O
serwomechanizmu z krokiem co 1 . Na szczÄ™-
Call Ledshort 'błyśnij raz diodą LED i podaj
If Digit <> Value Then 'jeżeli odczytana z
ście, w naszym programie zamka szyfrowego
sygnał akustyczny
klawiatury cyfra nie odpowiada kolejnej cyfrze
ograniczenie pierwszej wersji polecenia
While Col1 = 0 'poczekaj na puszczenie
'kodu, to:
klawisza
Flag1 = 0 'zmienna FLAG1 przyjmuje SERVO nie miało najmniejszego znaczenia,
Wend
wartość 0
End If 'koniec uwarunkowania
Licznik = 0 'wyzerowanie licznika
End If 'koniec uwarunkowania
Set Col2 'ustaw stan wysoki w
End If 'koniec uwarunkowania
drugiej kolumnie matrycy klawiatury
If Digit = 11 Then 'jeżeli odczytana z
If Col2 = 0 Then 'jeżeli stan COL2 w dalszym klawiatury wartość to 11 (klawisz ENTER), to:
ciągu pozostaje niski (naciśnięty klawisz S5), to: If Digits = Licznik Then 'jeżeli
Digit = 8 'zmienna DIGIT (wartość wprowadzono właściwą liczbę cyfr, to:
odczytana z klawiatury) przyjmuje wartość 8 If Flag1 = 1 Then ,jeżeli zmienna FLAG1
Call Ledshort 'błyśnij raz diodą LED i podaj równa jest 1 (wszystkie cyfry były poprawne), to:
sygnał akustyczny If Fl = 1 Then 'jeżeli zmienna FL równa
While Col2 = 0 'poczekaj na puszczenie jest 1, to:
klawisza Licznik = 0 'wyzeruj licznik
Wend Call Otwieranie 'wezwij podprogram
Elektronika dla Wszystkich
20
ponieważ wał serwa ustawiany jest jedynie nałożyć na całość trzecią płytkę - płytę czoło- Pobór prądu przez serwo może wynieść nawet
w dwóch skrajnych pozycjach. wą układu. Po dociśnięciu płyty czołowej do 1,5A (przez 1 ... 2 sekundy podczas przesuwa-
płytki klawiatury możemy mieć całkowitą nia rygla), co należy uwzględnić podczas pro-
Montaż i uruchomienie pewność, że wszystkie przyciski oraz dioda jektowania układu zasilającego.
Na rysunku 3 zostały pokazane płytki dru- LED zostaną przylutowane idealnie równo.
Programowanie
kowane, które możemy wykorzystać do budo- Zmontowane płytki musimy połączyć ze
wy naszego zamka. Płytek tych jest wyjątkowo sobą za pomocą 10 odcinków srebrzanki przy- zamka szyfrowego
dużo, aż pięć, ale tylko dwie z nich są absolut- lutowanych do punktów lutowniczych ozna- Po pierwszym włączeniu zasilania układ
nie niezbędne do wykonania proponowanej czonych jako CON1 i CON3. Jest to jedyna automatycznie przechodzi w tryb programo-
konstrukcji. Trzy pozostałe to płyta czołowa nieco trudniejsza czynność, jaką będziemy wania, co zostaje zasygnalizowane dziesięcio-
zamka i dwie płytki stanowiące uchwyt do za- musieli wykonać podczas budowy zamka, po- ma sygnałami akustycznymi i błyśnięciami
mocowania serwomechanizmu. nieważ lutować musimy od strony ścieżek, diody LED. Gdyby, co jest bardzo mało praw-
Montaż rozpoczniemy od wlutowania a przewody powinny być jak najkrótsze. dopodobne, tak się nie stało, to należy ze-
w płytkę główną wszystkich elementów elek- Trzy płytki: płytkę bazową, klawiaturę wrzeć jumper JP2 i ponownie włączyć zasila-
tronicznych, rozpoczynając od zamontowania i płytę czołową łączymy ze sobą za pomocą nie. Kod wprowadzamy korzystając z nume-
podzespołów o najmniejszych gabarytach, czterech śrubek M3 i tulejek dystansowych. rycznej sekcji klawiatury, wprowadzając ko-
a kończąc na kondensatorach elektrolitycz- W przypadku braku odpowiednich tulejek mo- lejne cyfry kodu. Każde naciśnięcie klawisza
nych i przekaz
niku, o ile mamy zamiar go wy- żemy wykorzystać dodatkowe nakrętki, mo- potwierdzane jest sygnałem akustycznym
korzystywać. Pod układy scalone należy za- cujące poszczególne płytki (szczegóły wi- i błyskiem diody LED. Po zakończeniu wpisy-
stosować podstawki. Opcjonalne jest także doczne są na fotografiach). wania szyfru naciskamy klawisz ENTER, co
użycie stabilizatora napięcia IC4. Jeżeli bę- Płyta czołowa zamka jest nieco większa od spowoduje zapisanie danych w pamięci
dziemy dysponować z
ródłem napięcia o war- płytek obwodów drukowanych, a umieszczone i przejście układu w stan oczekiwania. Za-
tości 4,5 ... 6VDC, to elementu tego nie musi- w jej rogach otwory ułatwiają zamocowanie kończenie wprowadzania kodu kwitowane
my montować, a także możemy pominąć kon- całej konstrukcji np. w otworze wyciętym jest, podobnie jak jego rozpoczęcie, dziesię-
densatory C5 i C6. w drzwiach wejściowych do strzeżonego po- cioma sygnałami akustycznymi i optycznymi.
Po zmontowaniu płytki głównej wez
my siÄ™ mieszczenia. Po wprowadzeniu kodu musimy jeszcze
za klawiaturę. Jednak przed rozpoczęciem tego Po zmontowaniu całego układu zamka zdecydować, w jakim trybie pracy ma praco-
etapu pracy warto zastanowić się nad sposobem wkładamy układy scalone w podstawki i dołą- wać nasz zamek.
wykonania klawisza S8, służącego do wywoły- czamy zasilanie. Jeżeli mamy zamiar wykorzy- 1. Tryb pracy 1. Zwarcie jumpera JP1 spo-
wania programu ponownego ustawiania kodu. stywać przekaz
nik RL1, to napięcie zasilające woduje, że każde kolejne wybranie kodu bę-
Sądzę, że klawisz ten powinien być o kilka mi- musi wynosić około 12VDC. Jeżeli wykorzy- dzie powodowało naprzemiennie otwieranie
limetrów krótszy niż pozostałe. Uniemożliwi to stywać będziemy jedynie serwomechanizm, to i zamykanie zamka.
jego przypadkowe naciśnięcie po wybraniu ko- po usunięciu stabilizatora napięcia IC4 może- 2. Tryb pracy 2. Jeżeli jumper JP1 pozosta-
du, pozostawiając możliwość naciśnięcia go za my zastosować zasilanie napięciem z przedzia- wimy rozwarty, to po wybraniu szyfru zamek
pomocą np. zapałki lub śrubokręta. łu 4,8 ... 6VDC. Tu bardzo ważna uwaga: sam będzie pozostawał otwarty przez około 20 se-
Równe wlutowanie w płytkę dwunastu układ elektroniczny pobiera bardzo mało prą- kund, po czym automatycznie zostanie za-
przycisków nie jest bynajmniej sprawą najła- du, czego niestety nie można powiedzieć o ser- mknięty.
twiejszą i dlatego też proponuję najpierw wło- womechanizmie pracującym pod obciążeniem. Otwieranie zamka szyfrowego
żyć wyprowadzenia wszystkich przycisków Wprowadzamy ustawiony uprzednio kod
oraz diody LED D2 w przeznaczone na nie Rys. 3 wykorzystując dziesięć klawiszy klawiatury
otwory w punktach lutowniczych, a następnie numerycznej. Po wprowadzeniu wszystkich
zaprogramowanych cyfr, naciskamy klawisz
ENTER. Podanie prawidłowego kodu skwito-
Wykaz elementów
wane zostanie przez układ podwójnym sygna-
C1, C2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .39pF
C
1
,
C
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
3
9
p
F
C3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100µF/16 Å‚em akustycznym i optycznym (bÅ‚yÅ›niÄ™ciami
C
3
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
µ
F
/
1
6
C4, C6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100nF
C
4
,
C
6
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
n
F
diody LED). Jeżeli zamek pracuje w trybie 2,
C5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .470µF/25V
C
5
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
4
7
0
µ
F
/
2
5
V
to dioda LED pozostanie włączona przez cały
C7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10µF/16V
C
7
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
µ
F
/
1
6
V
czas otwarcia zamka.
R1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .560&!
R
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
5
6
0
&!
Zmiana ustawionego szyfru
R2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3,3k&!
R
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
3
,
3
k
&!
IstniejÄ… dwie metody zmiany ustawionego
R3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1k&!
R
3
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
k
&!
kodu. Jedna z nich została już opisana wyżej:
D1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1N4148
D
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
N
4
1
4
8
zwieramy jumper JP2 i po ponownym włącze-
D2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LED f 3mm
D
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
L
E
D
f
3
m
m
niu zasilania wprowadzamy z klawiatury no-
IC1 . . . . . . . . . . .zaprogramowany procesor 89C2051
I
C
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
z
a
p
r
o
g
r
a
m
o
w
a
n
y
p
r
o
c
e
s
o
r
8
9
C
2
0
5
1
IC2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .AT24C04 wy szyfr. Jednak taka metoda nie zawsze by-
I
C
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
A
T
2
4
C
0
4
IC3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7805
I
C
3
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
7
8
0
5
łaby wygodna, chociażby ze względu na brak
T1BC548
T
1
B
C
5
4
8
łatwego dostępu do płytki zamka. Dlatego też
CON1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2x5 goldpin ów
C
O
N
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
2
x
5
g
o
l
d
p
i
n
ó
w
istnieje druga, łatwiejsza metoda, w której
CON2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3x goldpin
C
O
N
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
3
x
g
o
l
d
p
i
n
wszystkie operacje wykonywane sÄ… z klawia-
CON4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .ARK3
C
O
N
4
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
A
R
K
3
tury.
CON5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .ARK2 (3,5mm)
C
O
N
5
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
A
R
K
2
(
3
,
5
m
m
)
1. Wybieramy ustawiony uprzednio szyfr.
JP1, JP2 . . . . . . . . . . . . . . . . . .2 x goldpin + jumper
J
P
1
,
J
P
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
2
x
g
o
l
d
p
i
n
+
j
u
m
p
e
r
2. Zamiast klawisza ENTER naciskamy
Q1 . . . . . . . . . . . . . . .rezonator kwarcowy 11,059MHz
Q
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
r
e
z
o
n
a
t
o
r
k
w
a
r
c
o
w
y
1
1
,
0
5
9
M
H
z
klawisz SET. Jeszcze raz zwracam uwagę, że
Q2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Piezo z generatorem
Q
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
P
i
e
z
o
z
g
e
n
e
r
a
t
o
r
e
m
RL1 . . . . . . . . . . . . . . . . . .przekaz
nik typu RM96/12V klawisz ten powinien być krótszy od pozosta-
R
L
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
p
r
z
e
k
a
z

n
i
k
t
y
p
u
R
M
9
6
/
1
2
V
S1 ... S12 microswitch 10 mm (S8 - 3mm)
S
1
.
.
.
S
1
2
m
i
c
r
o
s
w
i
t
c
h
1
0
m
m
(
S
8
3
m
m
)
łych, tak aby nie było możliwe jego przypad-
Serwomechanizm i płytki do jego mocowania nie
S
e
r
w
o
m
e
c
h
a
n
i
z
m
i
p
Å‚
y
t
k
i
d
o
j
e
g
o
m
o
c
o
w
a
n
i
a
n
i
e
kowe naciśnięcie.
wchodzą w skład kitu.
w
c
h
o
d
z
Ä…
w
s
k
Å‚
a
d
k
i
t
u
.
3. Wprowadzamy nowy kod i potwierdza-
my klawiszem ENTER.
Komplet podzespołów i trzy płytki są
Zbigniew Raabe
dostępne w sieci handlowej AVT jako
e-mail: [e-mail]
kit szkolny AVT-3001
Elektronika dla Wszystkich
21