opracowanie: mgr inż. Adam Czarnecki, mgr inż. Tomasz Sitek, mgr inż. Artur Ziółkowski
RELACYJNE BAZY DANYCH
laboratorium 2  tabele
Wstęp
Celem ćwiczenia jest poznanie zasad projektowania tabel, czyli podstawowych obiektów
w relacyjnych bazach danych. W tabelach przechowywane są dane. Od tego, czy tabele
zostaną zbudowane w sposób poprawny (zgodnie z takimi zasadami jak normalizacja czy
unikanie redundancji danych) i przemyślany (w zależności od domeny, której dotyczy) zależy
póz
niejsza bezproblemowa eksploatacja bazy.
Projektowanie tabel zawiera się w kilku krokach:
- określenie niezbędnej liczby tabel,
- ustalenie liczby pól dla każdej z tabeli i nazwanie ich,
- ustalenie typów danych dla każdego z pól,
- identyfikacja pól-kluczy dla każdej z tabel.
Ćwiczenie 1
W tym ćwiczeniu utworzymy zestaw tabel niezbędnych do zbudowania bazy danych
wspomagającej bibliotekę. Wymagane na tym etapie funkcjonalności to ewidencja książek oraz
ewidencja czytelników.
A zatem:
1. Otwórz MS Access i stwórz nowy plik bazy danych o nazwie Biblioteka.mdb
2. Utwórz projekty tabel według wytycznych jak niżej:
Tabela KSIAZKA
W tej tabeli przechowywane będą dane o książkach dostępnych w bibliotece.
Klucz Nazwa Typ danych Rozmiar Atrybuty
Sygnatura Autonumer
Tytul Tekst 255 wymagane: tak
Autor_Nazwisko Tekst 30 wymagane: tak
Autor_Imie Tekst 20 wymagane: tak
Gatunek Tekst 30 wymagane: tak
Rok_wydania Liczba Całkowita
Wydawnictwo Tekst 50
Miejsce_wydania Tekst 30
reguła spr. poprawności: >0
Cena Waluta
miejsca dziesiętne: 2
Jezyk Tekst 5 wartość domyślna: "polski"
Opis Nota
Okladka Obiekt OLE
lab02 (A2007) 1
opracowanie: mgr inż. Adam Czarnecki, mgr inż. Tomasz Sitek, mgr inż. Artur Ziółkowski
Tabela CZYTELNIK
Tu wprowadzane będą dane teleadresowe czytelników
Klucz NAZWA Typ danych Rozmiar Atrybuty
ID Autonumer
Czytelnik_Nazwisko Tekst 30 wymagane
Czytelnik_Imie Tekst 20 wymagane
Adres Tekst 50 wymagane
Telefon Tekst 9 maska wprowadzania
Typ_czytelnika Tekst 9
Wydzial Tekst 3
Rok_studiow Liczba Bajt
format: Data krótka
Data_zapisu Data/Godzina
wartość domyślna: Date ()
W projekcie tabeli CZYTELNIK w polu Telefon definiujemy maskę wprowadzania:
- wybieramy przycisk kreatora masek:
- wybieramy szablon Numer telefonu
- wybieramy znak maski
Wyjaśnienie użytych symboli (więcej: [1] s. 117, [3] s. 30-31, [7]):
! wyrównanie tekstu do lewej
\ wyświetlenie w masce znaku po ukośniku
0 musi być zastąpione dowolną cyfrą
9 może być zastąpiona dowolną cyfrą lub spacją, ale nie musi.
Można wprowadzić ręcznie maskę, uwzględniającą opcjonalny telefon kierunkowy:
!\ (99\) 900\- 00\- 00
Nadaj dla wszystkich pól Tytuły. Tytuł nie musi być taki sam jak nazwa pola  może zawierać
polskie znaki oraz spacje. Co jest wyświetlane w widoku arkusza danych tabeli: nazwa pola cz
tytuł?
3. Pobierz ze strony
http://www.zie.pg.gda.pl/zzti/dydaktyka_podstawy_relacyjnych_baz_danych.htm
pliki .xls (format MS Excel) o nazwach takich, jak utworzone tabele; w plikach tych znajdziesz
gotowe dane, które zostaną wprowadzone do tabel poprzez import
- Zaimportuj dane z plików .xls do tabel w Twojej bazie według poniższej instrukcji:
- Zakładka Dane zewnętrzne -> Ikona MS Excel
lab02 (A2007) 2
opracowanie: mgr inż. Adam Czarnecki, mgr inż. Tomasz Sitek, mgr inż. Artur Ziółkowski
- Wybierz opcję Dołącz kopię rekordów do tabeli KSIAZKA
- W pasku u góry wybrać plik ksiazka.xls (oraz póz
niej analogicznie czytelnik.xls); Access
powinien poprawnie rozpoznać strukturę pliku dzieląc go na pola
- W następnym kroku Pierwszy wiersz zawiera nagłówki kolumn  pierwszy wiersz zawarty
w pliku .xls stanie się nagłówkiem i nie zostanie zaimportowany jako rekord.
- Nie zaznaczaj opcji jak niżej  nie chcemy by kreator cokolwiek za nas analizował!
- Nie korzystaj z proponowanej opcji zapisywania kroków importowania
- Sprawdz
działanie zdefiniowanych w tabelach reguł poprawności  dodaj  ręcznie do każdej
z tabel w widoku arkusza danych 3-5 rekordów
4. Pobierz ze wskazanej strony WWW plik FILIA.xls; zaimportuj go do Twojej bazy danych do
nowej tabeli, nadaj jej nazwę FILIA. Sprawdz
jakie Access przydzielił typy danych dla
poszczególnych pól oraz jakie ustawił na nich atrybuty
W trakcie importu pozwól Accessowi nadać klucz podstawowy
Czy można było w tym przypadku wybrać własny klucz podstawowy?
lab02 (A2007) 3
opracowanie: mgr inż. Adam Czarnecki, mgr inż. Tomasz Sitek, mgr inż. Artur Ziółkowski
5. Wprowadz
dla tabeli FILIA ustawienia według poniższych wytycznych
Tabela FILIA
Klucz NAZWA Typ danych Rozmiar Atrybuty
ID Autonumer
Nr_filii Liczba Bajt wymagane
Wydzial Tekst 3 wymagane
Liczba_stanowisk_czyt Liczba Bajt
Liczba_woluminow Liczba Całkowita
Godz_otwarcia Nota
Telefon Liczba maska wprowadzania
Ksero Tak/Nie wartość domyślna: "TAK"
Wypozyczanie Tak/Nie wartość domyślna: "TAK"
Zauważ, że próba ustawienia maski nie udaje się przy typie pola Liczba. Zmień typa pola na taki
by było to możliwe. Czy przy zmianie typów danych wszystkie wartości w polach zostały
zachowane?
6. Spróbuj na polach tabeli FILIA dokonać następujących zmiany typów danych:
- Liczba -> Tekst
- Nota -> Tekst
- Liczba -> Tak/Nie
- Tak/Nie -> Tekst
- Tak/Nie -> Liczba
W których sytuacjach konwersja wymaga usunięcia jakichkolwiek danych (Access wyświetla
odpowiednie ostrzeżenie!)? Nie konwertuj danych, jeśli grozi to ich utratą!
7. Dodaj do tabeli CZYTELNIK dwa pola: pierwsze wg wytycznych poniżej, natomiast drugie to
numer jego Gadu-Gadu
Klucz NAZWA Typ danych Rozmiar Atrybuty
Aktywny Tak/Nie wartość domyślna: "TAK"
Wypełnij oba pola dla wybranych rekordów wartościami według uznania
Ćwiczenie 2
Celem ćwiczenia jest nabycie umiejętności samodzielnej analizy wymagań funkcjonalnych bazy
danych. Poniżej w kilku zdaniach przedstawione zostały wymagania przyszłego użytkownika
bazy danych. Wymagania wyrażone są w języku naturalnym, stąd mogą być nieprecyzyjne.
Zbuduj tabelę (lub kilka tabel), która zapewni poprawne wprowadzanie oraz przetwarzanie
danych do niej wprowadzanych. Ustaw odpowiednie atrybuty.
- Biblioteka przechowuje także multimedia, baza danych powinna dawać możliwość
przechowywania o nich danych
- Multimedia mamy na różnych nośnikach  na płytach CD, DVD a nawet na kasetach
- Są to zarówno filmy, audiobooki jak i utwory muzyczne
- Większość pozycji jest zabezpieczona przed kopiowaniem
- W przypadku filmów przydałoby się mieć dostęp do informacji o tym, czy są napisy i/lub
lektor
- Istotną informacją jest długość nagrania
- Niektórych pozycji nie można wypożyczyć  dostęp do nich jest możliwy wyłącznie w czytelni
- Ważne jest by system nie pozwolił osobie wprowadzającej dane wprowadzić pozycji bez
podania informacji o języku; wystarczą 3 litery np. POL, ANG (wyświetlanie jako wielkie
litery)
- Jeśli się da, to dobrze byłoby dysponować okładką danej pozycji
lab02 (A2007) 4
opracowanie: mgr inż. Adam Czarnecki, mgr inż. Tomasz Sitek, mgr inż. Artur Ziółkowski
Porównaj stworzony przez Ciebie projekt tabeli z efektem pracy innych osób z grupy,
przeanalizujcie różnice w podejściu do powyższych wytycznych.
Literatura
[1] Cary N. Prague, Michael R. Irvin, Jennifer Reardon. Access 2003 PL. Biblia. Helion.
Gliwice, 2004, s. 84-164.
[2] Kopertowska M. Europejski Certyfikat Umiejętności Komputerowych. Bazy Danych.
Wydawnictwo Naukowe PWN. Wydanie III zmienione. Warszawa, 2007. s. 30-41.
[3] Kopertowska M., Sikorski W. Europejski Certyfikat Umiejętności Komputerowych.
Poziom zaawansowany. Bazy Danych. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa, 2006.
s. 8-35.
[4] http://office.microsoft.com/pl-pl/access/CH062526461045.aspx
[5] http://office.microsoft.com/pl-pl/access/HP052753941045.aspx
[6] http://office.microsoft.com/pl-pl/access/HP030839281045.aspx
[7] http://office.microsoft.com/pl-pl/access/HP051875501045.aspx
lab02 (A2007) 5