W

W

ł

ł

a

a

ś

ś

ciwo

ciwo

ś

ś

ci

ci

magnetyczne

magnetyczne

M

M

Ł

Ł

, MSIB

, MSIB

Podzia

Podzia

ł

ł

materia

materia

ł

ł

ó

ó

w ze wzgl

w ze wzgl

ę

ę

du na

du na

w

w

ł

ł

a

a

ś

ś

ciwo

ciwo

ś

ś

ci magnetyczne

ci magnetyczne

diamagnetyki

diamagnetyki

paramagnetyki

paramagnetyki

ferromagnetyki

ferromagnetyki

ferrimagnetyki

ferrimagnetyki

(ferryty)

(ferryty)

antyferromagnetyki

antyferromagnetyki

Diamagnetyki

Diamagnetyki

Nie wykazuj

Nie wykazuj

ą

ą

w

w

ł

ł

a

a

ś

ś

ciwo

ciwo

ś

ś

ci

ci

magnetycznych

magnetycznych

-

-

nie s

nie s

ą

ą

przyci

przyci

ą

ą

gane przez magnes

gane przez magnes

Zerowy moment magnetyczny

Zerowy moment magnetyczny

-

-

momenty magnetyczne

momenty magnetyczne

elektron

elektron

ó

ó

w wzajemnie si

w wzajemnie si

ę

ę

znosz

znosz

ą

ą

Os

Os

ł

ł

abiaj

abiaj

ą

ą

zewn

zewn

ę

ę

trzne pole

trzne pole

magnetyczne

magnetyczne

–

–

magnesowanie si

magnesowanie si

ę

ę

w

w

zewn

zewn

ę

ę

trznym polu przeciwnie

trznym polu przeciwnie

do pola magnetycznego

do pola magnetycznego

substancji

substancji

Przyk

Przyk

ł

ł

ady diamagnetyk

ady diamagnetyk

ó

ó

w

w

Metale przej

Metale przej

ś

ś

ciowe

ciowe

, jednowarto

, jednowarto

ś

ś

ciowe: Cu, Ag, Au

ciowe: Cu, Ag, Au

Gazy szlachetne

Gazy szlachetne

,

,

jony

jony

Na+ i Cl

Na+ i Cl

-

-

Gazy rzeczywiste

Gazy rzeczywiste

: H

: H

2

2

,O

,O

2

2

,N

,N

2

2

P

P

ó

ó

ł

ł

przewodniki

przewodniki

: Si, Ge i diament

: Si, Ge i diament

Metale

Metale

: Be, Mg, Zn, Cd,

: Be, Mg, Zn, Cd,

Hg

Hg

, Pb, Bi

, Pb, Bi

H

H

2

2

0 i inne zwi

0 i inne zwi

ą

ą

zki jonowe

zki jonowe

Zwi

Zwi

ą

ą

zki organiczne

zki organiczne

(wi

(wi

ę

ę

kszo

kszo

ść

ść

), w

), w

ę

ę

giel

giel

DNA, wiele bia

DNA, wiele bia

ł

ł

ek

ek

Przyk

Przyk

ł

ł

ady diamagnetyk

ady diamagnetyk

ó

ó

w

w

Jako doskona

Jako doskona

ł

ł

e diamagnetyki mo

e diamagnetyki mo

ż

ż

emy

emy

traktowa

traktowa

ć

ć

nadprzewodniki

nadprzewodniki

, poniewa

, poniewa

ż

ż

wypieraj

wypieraj

ą

ą

linie pola magnetycznego

linie pola magnetycznego

(efekt

(efekt

Meissnera

Meissnera

). Diamagnetyk jest

). Diamagnetyk jest

odpychany przez magnes

odpychany przez magnes

Paramagnetyki

Paramagnetyki

Przypadkowa orientacja

Przypadkowa orientacja

moment

moment

ó

ó

w magnetycznych

w magnetycznych

–

–

momenty nie ulegaj

momenty nie ulegaj

ą

ą

kompensacji i atomy

kompensacji i atomy

(cz

(cz

ą

ą

steczki) posiadaj

steczki) posiadaj

ą

ą

ca

ca

ł

ł

y

y

czas moment magnetyczny

czas moment magnetyczny

Wzmacniaj

Wzmacniaj

ą

ą

zewn

zewn

ę

ę

trzne

trzne

pole magnetyczne

pole magnetyczne

–

–

magnesowanie si

magnesowanie si

ę

ę

w

w

zewn

zewn

ę

ę

trznym polu zgodnie

trznym polu zgodnie

z polem magnetycznym

z polem magnetycznym

substancji

substancji

Brak zewn

Brak zewn

ę

ę

trznego pola

trznego pola

magnetycznego

magnetycznego

-

-

wypadkowy moment

wypadkowy moment

magnetyczny M=0

magnetyczny M=0

Paramagnetyki

Paramagnetyki

ϰ

ϰ

=C/T (podatno

=C/T (podatno

ść

ść

magnetyczna odwrotnie

magnetyczna odwrotnie

proporcjonalna do temperatury)

proporcjonalna do temperatury)

Temperatura Curie

Temperatura Curie

-

-

poni

poni

ż

ż

ej Tc przej

ej Tc przej

ś

ś

cie w

cie w

ferromagnetyk

ferromagnetyk

Niskie temperatury, silne pola

Niskie temperatury, silne pola

-

-

pe

pe

ł

ł

ne

ne

uporz

uporz

ą

ą

dkowanie dipoli magnetycznych (nasycenie)

dkowanie dipoli magnetycznych (nasycenie)

Przyk

Przyk

ł

ł

ady paramagnetyk

ady paramagnetyk

ó

ó

w

w

Metale alkaliczne

Metale alkaliczne

Aluminium

Aluminium

Wap

Wap

ń

ń

Magnez

Magnez

Platyna

Platyna

Cyna

Cyna

Wolfram

Wolfram

Wandad

Wandad

Zastosowanie

Zastosowanie

dia

dia

-

-

i paramagnetyk

i paramagnetyk

ó

ó

w

w

R

R

ó

ó

ż

ż

nego rodzaju indukcyjne

nego rodzaju indukcyjne

czujniki magnetyczne (

czujniki magnetyczne (

np

np

.

.

Cewka

Cewka

Rogowskiego

Rogowskiego

)

)

Urz

Urz

ą

ą

dzenia odpowiedzialne

dzenia odpowiedzialne

za zmian

za zmian

ę

ę

jednego rodzaju

jednego rodzaju

energii na inny (pr

energii na inny (pr

ą

ą

dnica,

dnica,

silnik elektryczny)

silnik elektryczny)

Ferromagnetyki

Ferromagnetyki

Silne w

Silne w

ł

ł

a

a

ś

ś

ciwo

ciwo

ś

ś

ci magnetyczne

ci magnetyczne

Domeny magnetyczne (obszary

Domeny magnetyczne (obszary

sta

sta

ł

ł

ego namagnesowania) wytwarzaj

ego namagnesowania) wytwarzaj

ą

ą

wok

wok

ó

ó

ł

ł

siebie pole magnetyczne, jak

siebie pole magnetyczne, jak

ma

ma

ł

ł

e magnesy

e magnesy

Przyk

Przyk

ł

ł

ady ferromagnetyk

ady ferromagnetyk

ó

ó

w

w

Gadolin

Gadolin

Erb

Erb

Dysproz

Dysproz

Tul

Tul

Holm

Holm

Terb

Terb

Fe,Ni,Co

Fe,Ni,Co

–

–

magnetyzm szcz

magnetyzm szcz

ą

ą

tkowy,

tkowy,

namagnesowanie po usuni

namagnesowanie po usuni

ę

ę

ciu pola

ciu pola

magnetycznego

magnetycznego

Przeorientowanie wypadkowych moment

Przeorientowanie wypadkowych moment

ó

ó

w

w

magnetycznych w obszarze

magnetycznych w obszarze

ś

ś

ciany

ciany

Blocha

Blocha

Ś

Ś

cianka domenowa

cianka domenowa

to

to

przestrze

przestrze

ń

ń

rozdzielaj

rozdzielaj

ą

ą

ca

ca

s

s

ą

ą

siaduj

siaduj

ą

ą

ce

ce

domen

domen

y

y

magnetyczne w

magnetyczne w

ferromagnetyk

ferromagnetyk

u lub

u lub

ferrimagnetyku

ferrimagnetyku

.

.

Podzia

Podzia

ł

ł

ferromagnetyk

ferromagnetyk

ó

ó

w

w

Twarde

Twarde

(zachowuj

(zachowuj

ą

ą

stan namagnesowania

stan namagnesowania

pomimo zmian zewn

pomimo zmian zewn

ę

ę

trznego pola

trznego pola

magnetycznego (magnesy trwa

magnetycznego (magnesy trwa

ł

ł

e))

e))

Mi

Mi

ę

ę

kkie

kkie

(trac

(trac

ą

ą

zewn

zewn

ę

ę

trzne

trzne

namagnesowanie po usuni

namagnesowanie po usuni

ę

ę

cia pola

cia pola

magnetycznego zachowuj

magnetycznego zachowuj

ą

ą

c

c

namagnesowanie resztkowe)

namagnesowanie resztkowe)

–

–

magnetowody

magnetowody

, transformatory

, transformatory

P

P

ó

ó

ł

ł

twarde

twarde

(w

(w

ł

ł

asno

asno

ś

ś

ci po

ci po

ś

ś

rednie)

rednie)

–

–

zapis

zapis

danych cyfrowych na dyskach lub kartach

danych cyfrowych na dyskach lub kartach

magnetycznych

magnetycznych

Materia

Materia

ł

ł

y magnetyczne twarde

y magnetyczne twarde

Ma

Ma

ł

ł

a ruchliwo

a ruchliwo

ść

ść

ś

ś

cian

cian

Blocha

Blocha

Alnico

Alnico

(stop

(stop

Fe,Ni,Al,Co,Cu

Fe,Ni,Al,Co,Cu

),

),

twarde ferryty

twarde ferryty

Znajduj

Znajduj

ą

ą

zastosowanie tam

zastosowanie tam

gdzie wymagane jest silne

gdzie wymagane jest silne

sta

sta

ł

ł

e pole lub indukcja

e pole lub indukcja

magnetyczna; w silnikach,

magnetyczna; w silnikach,

czujnikach, si

czujnikach, si

ł

ł

ownikach

ownikach

elektrochemicznych

elektrochemicznych

Materia

Materia

ł

ł

y magnetyczne mi

y magnetyczne mi

ę

ę

kkie

kkie

Du

Du

ż

ż

a ruchliwo

a ruchliwo

ść

ść

ś

ś

cian

cian

Blocha

Blocha

Fe, ferryt krzemowy, stopy

Fe, ferryt krzemowy, stopy

Fe

Fe

-

-

Al., szk

Al., szk

ł

ł

a metaliczne na

a metaliczne na

osnowie Fe i inne

osnowie Fe i inne

Znajduj

Znajduj

ą

ą

zastosowanie w

zastosowanie w

transformatorach, silnikach

transformatorach, silnikach

elektrycznych

elektrycznych

Domenowa struktura ferromagnetyka

Domenowa struktura ferromagnetyka

Ferrimagnetyki (ferryty)

Ferrimagnetyki (ferryty)

Zwi

Zwi

ą

ą

zki Fe

zki Fe

2

2

O

O

3

3

z innymi tlenkami

z innymi tlenkami

Typy ferryt

Typy ferryt

ó

ó

w: o strukturze

w: o strukturze

spinelu

spinelu

,

,

magnetoplumbitu

magnetoplumbitu

, granatu

, granatu

Du

Du

ż

ż

a przenikalno

a przenikalno

ść

ść

magnetyczna

magnetyczna

Przez dob

Przez dob

ó

ó

r sk

r sk

ł

ł

adu chemicznego, obr

adu chemicznego, obr

ó

ó

bki

bki

termicznej i chemicznej mo

termicznej i chemicznej mo

ż

ż

na znacznie

na znacznie

zmienia

zmienia

ć

ć

ich w

ich w

ł

ł

asno

asno

ś

ś

ci magnetyczne i

ci magnetyczne i

kszta

kszta

ł

ł

towa

towa

ć

ć

p

p

ę

ę

tl

tl

ę

ę

histerezy

histerezy

Niska temperatura Curie

Niska temperatura Curie

Charakterystyka magnetyczna

Charakterystyka magnetyczna

ferryt

ferryt

ó

ó

w

w

Antyferrymagnetyki

Antyferrymagnetyki

Antyr

Antyr

ó

ó

wnoleg

wnoleg

ł

ł

e

e

uporz

uporz

ą

ą

dkowani

dkowani

e

e

elementarnych

elementarnych

moment

moment

ó

ó

w

w

magnetycznych

magnetycznych

Moment

Moment

magnetyczny ca

magnetyczny ca

ł

ł

ej

ej

sieci jest tym

sieci jest tym

zerowy

zerowy

W

W

ł

ł

a

a

ś

ś

ciwo

ciwo

ś

ś

ci zale

ci zale

żą

żą

od temperatury

od temperatury

Zastosowanie magnes

Zastosowanie magnes

ó

ó

w

w

Silnik elektryczny

Silnik elektryczny

Budowa s

Budowa s

ł

ł

uchawek

uchawek

Dzwonki

Dzwonki

Ta

Ta

ś

ś

my, dyskietki

my, dyskietki

magnetyczne

magnetyczne

Cyklotrony

Cyklotrony

Instalacje alarmowe

Instalacje alarmowe

Medycyna (magnetoterapia,

Medycyna (magnetoterapia,

rezonans magnetyczny)

rezonans magnetyczny)

Blokowanie wodomierzy ;)

Blokowanie wodomierzy ;)