1

Znaczenie jodu dla zachowania dobrego stanu zdrowia
Źródło: NEXUS nr 2(58) marzec kwiecień 2008

[fragmenty]

”Rośnie liczba danych, które wskazują, że Amerykanie cieszyliby się znacznie lepszym
zdrowiem i znacznie niższą częstością występowania raka i torbieli w tkance włóknistej
piersi, gdyby spożywali więcej jodu. Spadek ilości spożywanego jodu połączony ze wzrostem
konsumpcji konkurencyjnych chlorowców, fluoru i bromu zrodził epidemiczny niedobór jodu
w Ameryce.

Mieszkańcy Stanów Zjednoczonych spożywają średnio 240 mikrogramów (μg) jodu dziennie,
podczas gdy Japończycy ponad 12 miligramów (mg) (12 000 μg), czyli pięćdziesiąt razy
więcej. Japończycy spożywają wodorosty morskie, takie jak brązowe algi (klep), czerwone
algi (arkusze nori z sushi) i zielone algi (chlorellę). Mieszkańcy min Honsiu, Kiusiu i Sikoku
spożywają nawet 45 mg jodu (znajdujący się jod w 14,5 grama wodorostów), na Hokkaido
nawet 200 mg jodu.

Wg raportów w USA na raka piersi zapada dziś co siódma Amerykanka a jeszcze trzydzieści
lat temu, kiedy spożycie jodu było dwa razy wyższe (480 μg), na raka piersi zapadała co
dwudziesta kobieta.

Badania przeprowadzone na zwierzętach pokazują, że jod zapobiega rakowi piersi. Inne
badania podają też, że najbardziej narażone na rakowacenie komórki przewodowe w piersi są
wyposażone w jodową pompę (symporter jodku sodu, taki sam, jak posiada gruczoł tarczycy)
do wchłaniania tego pierwiastka.

W roku 1966 rosyjscy naukowcy wykazali po raz pierwszy, że jod łagodzi objawy torbieli
w tkance włóknistej gruczołu piersiowego. Wiszniakowa i Murawiewa potraktowały 167
kobiet cierpiących na torbiele w tkance włóknistej gruczołu piersiowego 50 gramami KI
(jodku potasu) w okresie menstruacyjnym i u 71 % wystąpił korzystny efekt leczniczy.
Szersze badania przeprowadzane były tez przez Ghenta i jego współpracowników na
kobietach w Kanadzie, w Seattle i wykazały, że jod ma statystycznie istotny, korzystny efekt
na torbiele w tkance włóknistej gruczołu piersiowego. Wyniki zostały zamieszczone w 1993
roku w magazynie Canadian Journal of Surgery. Zaobserwowano, że jod zmniejsza
wrażliwość, guzowatość, zwłóknienie i obrzmienie piersi oraz liczbe torbieli olbrzymich.

Wyniki badań zostały przekazane do Urzędu ds. Żywności i Leków (Ford and Drug
Administration FDA) w 1995 roku, aby ten pozwolił na dalsze badania (tzw. losowa
kontrolowana próba kliniczna z jodem jako środkiem przeciwko torbielom w tkance
włóknistej gruczołu piersiowego). FDA odmówił wydania zgody na badania, oświadczając
kierownikowi badań dr’owi Donaldowi Lowowi, że „jod jest substancją naturalna a nie
lekiem”.

W dzisiejszej medycynie jod jest traktowany gółwnie jako środek odkażający, używany np.
podczas zabiegów chirurgicznych do dezynfekcji skóry. Generalnie panuje opinia, że jodu
potrzebuje głównie tarczyca do wytwarzania tyroksyny (T4) i trijodotyroniny (T3), a tarczyca
potrzebuje tylko śladowe ilości jodu, 70 μg dziennie do wytworzenia wymaganych ilości T4
i T3. Stąd w opiniach lekarzy wystarczą mikrogramowe ilości jodu w dziennym spożyciu,
jednocześnie ignorują lub nie biorą pod uwagę badań, które dowodzą, że jod w większych
ilościach daje pozatarczycowe korzyści, szczególnie dla kobiecych piersi.
Jod potrafi również usuwać z organizmu toksyczne chemikalia, jak fluorki, bromki, ołów,
aluminium, rtęć i biologiczne toksyny, powstrzymuje wytwarzanie przeciwciał przeciw
własnym antygenom, wzmacnia adaptacyjny układ immunologiczny i chroni przed
nienormalnym rozrostem bakterii w żołądku.

2

Poza tarczycą i sutkami również inne tkanki są wyposażone w pompę jodową (symporter
sodu/jodu). Śluzówka żołądka, ślinianki i gruczoły sutkowe potrafią koncentrować jod niemal
do takiego samego stężenia, jak tarczyca (40-krotnie większego od stężenia we krwi). Inne
tkanki wyposażone w taka pompę to jajniki, grasica, skóra, splot naczyniówkowy w mózgu
(produkujący płyn mózgowo-rdzeniowy) oraz stawy, arterie i kości.

Dzisiejszy establishment medyczny odnosi się do jodu nieufnie – jest to w końcu
najnaturalniej występujący, niemożliwy do opatentowania niefarmaceutyczny środek (!).
[moja uwaga: czyt. niedochodowy i za bardzo skuteczny]

Zalecana dzienna dawka jodu przez organizacje zdrowia na 100-150 μg/dziennie jest
wyraźnie niezgodna z danymi wskazującymi na jego wyższe zapotrzebowanie. Te dane to
wyniki badań na zwierzętach, badań In vitro na szczepach ludzkich komórek rakowych,
klinicznych prób jodu w przypadku torbieli w tkance włóknistej gruczołu piersiowego oraz
dane epidemiologiczne. Spożywanie jodu w ilości 150 μg/dziennie zapobiega wolu i innym
znanym dolegliwościom wynikającym z niedoboru jodu, ale nie zapobiega rakowi piersi.
Zapobieganie rakowi piersi wymaga znacznie wyższych dawek jodu.

Po odkryciu w roku 1811 jod był wykorzystywany do leczenia wielu chorób aż do połowy lat
1900, kiedy to endokrynolodzy specjalizujący się w tarczycy ostrzegli, że jego „nadmiar”
wpływa niekorzystnie na jej funkcjonowanie. Jod jest skuteczny w leczeniu różnych schorzeń
skóry, chronicznej choroby płuc, grzybic, trzeciorzędowej kiły, a nawet stwardnienia tętnic,
w ilościach mierzonych w gramach.

Jod najczęściej możemy spotkać w formie nieorganicznej (nieradioaktywnej) jako jodek
I- oraz jod molekularny I2. Najpopularniejsze źródło to jodek potasu KI, występuje min
w popularnym płynie Lugola (w jednej kropli jest 6,3 mg molekularnego jodu/jodku,
w Jodynie).

Lekarze przez wiele lat stosowali jodek potasu w początkowych dawkach od 1,5 do 3 gramów
aż do ponad 10 gramów dziennie w leczeniu astmy oskrzelowej oraz w przewlekłej
obturacyjnej chorobie płuc i to z dobrymi rezultatami i zadziwiająco małą liczbą efektów
ubocznych.

Dr Guy Abraham, były profesor położnictwa i ginekologii na Uniwersytecie Kalifornijskim,
po przeczytaniu w 1997 r. pracy Ghenta na temat stosowania jodu w leczeniu torbieli,
powołał do życia „Jodowe Przedsiębiorstwo”. Mając swoją własna firmę Optimom
Corporation produkująca Iodoral (roztwór Lugola w postaci tabletek), zatrudnił dwóch
praktykujących lekarzy domowych do przeprowadzenia klinicznych badań Iodoralu.
Jego badania wskazują, że po podaniu wystarczającej ilości organizm zatrzyma znacznie
więcej jodu, niż pierwotnie sądzono – 1500 mg, przy czym jedynie 3% tej ilości zatrzyma
tarczyca.

Ponad 4000 pacjentów objętych tym badaniem spożywa dziennie od 12,5 do 50 mg jodu, a
diabetycy do 100mg dziennie. Badacze zauważyli, że jod rzeczywiście usuwa torbiele w
tkance włóknistej gruczołu piersiowego, że pacjenci cierpiący na cukrzycę potrzebują mniej
insuliny, że pacjenci z niedoczynnością tarczycy wymagają mniej intensywnego leczenia, że
zanikają objawy włókniakomięśniaka i że znikają migrenowe bóle głowy u cierpiących na nie
osób. Funkcje tarczycy pozostały bez zmian u 99% badanych. Niepożądane skutki jodu –
alergie, opuchnięcie ślinianek i tarczycy oraz jodzica (zatrucie jodem) – wystąpiły zaledwie u
niespełna 1 procent badanych. Jod usuwa z organizmu toksyczne chlorowce: fluor i brom.
Jodzica, nieprzyjemny metaliczny posmak, cieknący nos i podobne do trądziku zmiany na
skórze, jest powodowana przez brom, który jod ekstrahuje z tkanek. Symptomy znikaja przy

3

zmniejszonej dawce jodu. Ludzie, którzy przyjmują jod w takich ilościach, donoszą, że maja
znacznie lepsze samopoczucie, że są pełni energii i mają jaśniejszy umysł. Czują, że jest im
ciepło w zimnym otoczeniu, że potrzebują mniej snu, że poprawia im się cera i że maja
bardziej regularne ruchy jelit. A zatem póki co powinniśmy naśladować Japończyków,
zwiększając ilość spożywanego jodu, np. poprzez zjadanie morskich wodorostów, bądź przez
zażywanie od dwóch do kilku kropli płynu Lugola.”
Więcej w artykule „Znaczenie jodu dla zachowania dobrego stanu zdrowia” NEXUS nr 2(58)
marzec kwiecień 2008 str.12, autor dr medycyny Donald W. Miller jr, są tam podane
wszystkie źródła badań i przypisy.

LECZNICZY JOD

Na podstawie: Irina Filippowa "Jod isceliajuszczyj",
wyd. "Wies`", St. Petersburg, 2001

Dzienna norma spożycia jodu wg WHO:

1 r. ż. - 50 mcg

2-6 l. - 90 mcg

7-12 l. - 120 mcg

od 12 lat - 150 mcg

ciąża - 200 mcg


Spożycie jodu w Polsce wynosi średnio 40-80 mcg/dz., tj. 2-3 razy mniej niż
zapotrzebowanie fizjologiczne. Odpowiednio 2-3 razy niższe jest wydalanie jodu z moczem.
Dla porównania spożycie jodu w USA: 400-800 mcg/dz., w Japonii 1500 mcg/dz.
Cała Polska jest obszarem niedoboru jodu. W pasie nadmorskim jest to niedobór
umiarkowany, na pozostałym obszarze głęboki. Obszarem niedoboru jodu jest większa
część Europy kontentalnej, Rosja (2/3 ludności w stopniu znacznym), Afryka, Ameryka
Pd., Indie, Chiny.

W przypadku mórz chłodnych, jak Bałtyk, wysoka zawartość jodu w atmosferze, wodzie i
glebie dotyczy wąskiego (5-7 km) pasa przybrzeżnego. Tylko z ciepłych mórz jod paruje,
przechodzi do atmosfery i roznosi się po większym obszarze. Różnica zawartość jodu
Petersburg - Krym: ziemniaki - 20 razy mniej, wieprzowina - 4 x, żyto - 4 x, groch - 3 x,
owies - 80%, jaja - 3 x.

Antagonistami jodu są brom (w medykamentach, grzybach) oraz chlor (woda
chlorowana, sól kuchenna). Wolotwórczo działają wszystkie rodzaje kapusty.
Wchłanianie jodu ułatwiają miedź i wapń. W profilaktyce krzywicy prócz wapnia i wit.
D konieczny jest jod (krzywica i osteoporoza są powszechne w Afryce).
Najlepiej wchłania się jod zawarty w produktach naturalnych (rośliny - glon laminaria,
zielone łupiny orzechów włoskich, pomidory, ryby zwłaszcza tłuste i owoce morza, jaja)
oraz przez skórę. Nieorganiczne preparaty jodu należy przyjmować rozpuszczone
w substancjach neutralizujących soki żołądkowe, jak substancje zawierające glicerynę, ocet
jabłkowy, mleko i kefir. Przy obróbce cieplnej większość jodu ulatnia się.

4

OBJAWY PRZEWLEKŁEGO NIEDOBORU JODU: powiększona tarczyca, zespół
przewlekłego zmęczenia, częste depresje, drażliwość.

Według grup objawów:

Emocjonalne: obniżony nastrój, senność, apatia, zapominanie, napady niewytłumaczalnego
przygnębienia, pogorszenie zapamiętywania i skupiania uwagi, obniżony intelekt, częste bóle
głowy z powodu obniżenia ciśnienia wewnątrzczaszkowego;

Kardiologiczne: miażdżyca oporna na leczenie, także dietą, niemiarowość oporna na
leczenie, podwyższone ciśnienie rozkurczowe z powodu obrzęku ścian naczyń;

Niedokrwistość: oporna na leczenie preparatami żelaza;

Obniżenie odporności: częste choroby przeziębieniowe (już przy niewielkim spadku
czynności tarczycy);

Zwyrodnieniowe: osłabienie i bóle mięśni rąk, bóle korzonkowe w odcinku piersiowym i
lędźwiowym, oporne na leczenie;

Otyłość: wzrost masy ciała niezależnie od ilości spożywanych pokarmów, bardzo trudny do
obniżenia, nie pomaga nawet sport;

Obrzęki: wokół oczu lub uogólnione, przy których systematyczne branie środków
moczopędnych pogarsza stan i daje lekozależność;

Oskrzelowo-płucne: obrzęk dróg oddechowych, prowadzący do przewlekłego zapalenia
oskrzeli i ostrych infekcji dróg oddechowych;

Ginekologiczne: zaburzenia miesiączkowania - nieregularność, niekiedy brak, bezpłodność,
mastopatia, podrażnienie i pękanie brodawek.

Zaburzenia czynności tarczycy mają związek z: alergią, anemią, apatią, miażdżycą,
bezsennością, nadciśnieniem, niedociśnieniem, depresją, szorstkością skóry, spowolnieniem
wzrostu, wolem, impotencją, kurzą ślepotą, łamliwością paznokci, nerwowością, otyłością,
drętwieniem kończyn, osłabieniem odporności, obrzękami, rakiem, niemiarowością,
tachykardią, pogorszeniem pamięci, męczliwością. U dzieci: opóźnienie rozwoju
intelektualnego, pogorszenie pamięci, myślenia koncepcyjnego i liczenia, trudności z
opanowaniem języka, zaburzenia neurologiczne (np. ruchów gałki ocznej). Przyczyna
kretynizmu - niedobór jodu w okresie ciąży. Kretynizmowi towarzyszą: niedosłuch,
zaburzenia mowy, koordynacji ruchów. U ciężarnych: wole, dyspepsja, zatrucie ciążowe, brak
pokarmu u karmiących, niedobory hormonalne, miażdżyca.


JOD NIEORGANICZNY


SUPLEMENTACJA JODU:

Laminaria (kapusta morska) - ok. 0,1% jodu. Działanie lekko przeczyszczające, sokopędne.
Dawka 0,2 g/dz. Można dodawać jako przyprawę do surówek z wyjątkiem kapusty.

Orzechy włoskie: niedojrzałe orzechy w całości z zieloną łupiną zemleć w maszynce,
zmieszać z cukrem lub miodem w stosunku 1:1. Słoik szczelnie zamknąć i zostawić w

5

ciemnym miejscu na miesiąc. Przyjmować 3 x 1 łyżeczkę do herbaty przed jedzeniem.
Napar z liści orzechów włoskich (2 łyżki na szklankę). Wewnętrznie (miażdżyca, przemiana
materii) i zewnętrznie (zapalne i alergiczne choroby skóry)

"Kalium iodide 200" (Berlin-Chemie). Zawiera dzienną dawkę jodu.

Drożdże piwne z jodem "Jodkazein" - dodatek do żywności, "Jod-Aktiv"- tabl. (NPP
"Medbiofarm", Obninsk, obw. Kaługa). Połączenie jodu z białkiem wytrzymujące 600 stopni
C. Enzymy wątrobowe odszczepiające jod produkowane są tylko przy jego niedoborze.


PRZECIWWSKAZANIA DO PODAWANIA JODU NIEORGANICZNEGO

ciąża, skazy krwotoczne, zapalenia nerek, pokrzywka, trądzik, czyraczność, piodermia,
nadwrażliwość na jod i in.

Profilaktyka przed napromieniowaniem: 2-3 krople jodyny lub płynu Lugola w szklance
mleka lub wody (chroni przed gromadzeniem radioaktywnego J-131 w tarczycy).

ZATRUCIE JODEM

Przewlekłe: zapalenie śluzówki górnych dróg oddechowych (katar, łzawienie, zapalenie
krtani, zapalenie oskrzeli), wysypka, podrażnienie nerek. Odstawić preparaty jodu, dużo pić,
zwiększyć zawartość NaCl w potrawach.

Ostre: obrzęk śluzówki jamy ustnej, gardła, krtani, przełyku i żołądka, wymioty treścią
brunatną lub niebieską, po pewnym czasie wzrost temperatury ciała, spadek RR, pobudzenie,
drgawki i porażenia, możliwy toksyczny obrzęk płuc.

Płukanie żołądka roztworem tiosiarczanu sodu, podawać w dużych ilościach krochmal,
klajster z mąki, owsiankę lub kleik z ryżu, osmotyczne środki przeczyszczające,
hospitalizacja.

Dawka śmiertelna: 2-3 g jodu albo ok. 30 ml nalewki.


ORGANICZNE PREPARATY JODU

Jod w preparatach organicznych traci właściwości toksyczne i drażniące, zachowując
właściwości jako mikroelement i antyseptyk.


AMYLOJODYNA - jodowana skrobia

W 50 ml ciepłej wody rozpuścić 10 g mąki ziemniaczanej (1 czubatą łyżeczkę do herbaty),
rozmieszać, dodać 10 g cukru (1 łyżeczkę do herbaty) i 0,4 g kwasku cytrynowego
(dosłownie kilka kryształków). W tym czasie zagotować 150 ml wody i do wrzątku dodać
otrzymany roztwór skrobi, tj. zagotować go. I dopiero po ochłodzeniu otrzymanej mieszaniny
dodać 1 łyżeczkę stołową 5-procentowego spirytusowego roztworu jodu. Gotowy roztwór ma
intensywny niebieski kolor. Ponieważ jodowana skrobia w środowisku zasadowym rozkłada
się i traci swe właściwości, należy dodać kwasku cytrynowego, który łącznie z cukrem
poprawia smak lekarstwa. Preparat przechowywać w zamkniętym naczyniu w temperaturze
pokojowej.

6

Wskazania: jak jodynol

Dawkowanie: profilaktyka niedoboru jodu - 2 łyżeczki do herbaty na tydzień


JODYNOL - jodowany alkohol poliwinylowy. Przeciwbakteryjny o szerokim spektrum,
przeciwwirusowy i przeciwgrzybiczy, działanie regeneracyjne, w oparzeniach i innych
urazach tkanek, nietoksyczny, niepirogenny, nie wywołuje uczulenia. Ma przedłużone
działanie.

Receptura 1 (z zawartością potasu):

9 g alkoholu poliwinylowego zalać 700-800 ml wody i pozostawić do napęcznienia na 1 - 6
godz. Jeśli mamy gatunek dobrze rozpuszczalny, fazę napęczniania można opuścić i przejść
do ogrzewania: do temp. 90-100 stopni C przez 0,5-3 godz. do otrzymania prawie
przeźroczystego roztworu. Po schłodzeniu do temperatury pokojowej dolać 100-150 ml
wodnego roztworu, zawierającego 1 g jodu krystalicznego i 3 g jodku potasu, po czym
dopełnić wodą do 1 l. Otrzymany roztwór ma kolor ciemnoniebieski, pH 6,45.

Receptura 2 (bez zawartości potasu):

9 g alkoholu poliwinylowego zalać 700-800 ml wody i pozostawić do napęcznienia na 1 - 6
godz. Jeśli mamy gatunek dobrze rozpuszczalny, fazę napęczniania można opuścić i przejść
do ogrzewania: do temp. 90-100 stopni C przez 0,5-3 godz. do otrzymania prawie
przeźroczystego roztworu. Po schłodzeniu prawie do temperatury pokojowej dolać 3 ml
kwasu jodowodorodowego (ciężar właściwy 1,4) i dopełnić wodą do 1 l. Otrzymany
przejrzysty roztwór ma kolor ciemnoniebieski i trwałość ponad 3 lata przy przechowywaniu
w zamkniętym naczyniu szklanym (najlepiej ze szkła obojętnego) w temp. od 3 - 30 stopni C.
Wskazania:
Przewlekłe zapalenie migdałków, ostra angina, ropne zapalenie ucha, zanikowy nieżyt nosa,
ropne choroby chirurgiczne, oparzenia cieplne i chemiczne, w tym rany ropne, owrzodzenia
troficzne i żylakowe, środek dezynfekcji rąk w praktyce położniczej. Ponadto: ciężkie
oparzenia chemiczne krtani i przełyku, odma opłucnej, w tym gruźlicza, przewlekłe zapalenie
płuc, ropne zapalenie otrzewnej, czerwonka, wrzodziejące zapalenie jelita grubego.
Dawkowanie: zewnętrznie, wewnętrznie, domięśniowo, dożylnie, dotętniczo w dawkach do
2-3 ml / kg wagi ciała / dobę.


JOD W RÓŻNYCH SCHORZENIACH

Drożdżyca jamy ustnej

Amylojodyna wewnętrznie 50 ml 3 razy dziennie oraz spryskiwanie jamy ustnej 30 ml. Pod
wpływem jodowanej skrobi śluzówka z nadżerkami całkowicie się regeneruje, połykanie staje
się bezbolesne. Nie stwierdza się utraty wrażliwości drożdżaków na preparaty jodu.

Przewlekłe zapalenie migdałków

U dzieci smarować migdałki jodynolem, u dorosłych przepłukiwać lakuny (kuracja 10 płukań
co 2 dni, można powtórzyć po 2-4 miesiącach).

Ostre zapalenie górnych dróg oddechowych, zapalenie oskrzeli

Inhalacja jodowa: czajnik napełnić wodą do 1/4 objętości, doprowadzić do wrzenia,

7

następnie wlać 4-5 kropli 5% spirytusowego roztworu jodu i zdjąć z ognia. Inhalację
przeprowadza się przez rurkę, nasuniętą na dzióbek czajnika, w ciągu 15-20 min. Przy
zapaleniach krtani, tchawicy, tchawicy i oskrzeli zaleca się przeprowadzać zabieg 2 razy
dziennie przez 5-7 dni.

Płukanie jodowe: w schorzeniach jamy ustnej i gardła (szczególnie ropnych) zaleca się
codzienne wielokrotne (do 6-10 razy) ciepłe płukania z dodatkiem soli kuchennej i 1-2 kropli
5% spirytusowego roztworu jodu. Zamiast soli kuchennej dobrze jest używać soli morskiej,
sprzedawanej w aptekach.

Jodowe kąpiele nóg: w chorobach przeziębieniowych zaleca się co drugi dzień kąpiele nóg
(najlepiej wieczorem). Do miednicy nalać gorącej wody (40-50 stopni) i dodać 5%
spirytusowego roztworu jodu (około 5 kropli na każdy litr). Temperaturę wody podtrzymuje
się, stopniowo dolewając do miednicy gorącej wody (można jednocześnie dodawać i
roztworu jodu). Nogi należy zawinąć, aby para nie wychodziła na zewnątrz. Długość zabiegu
określa się indywidualnie (zwykle do pojawienia się pierwszych obfitych potów), po czym
należy się wytrzeć najpierw wilgotnym, potem suchym ręcznikiem frotte i położyć się do
łóżka, nasmarowawszy podeszwy stóp 5% spirytusowym roztworem jodu i włożywszy ciepłe
wełniane skarpety.


Miażdżyca
"Napój energetyczny": do 1 szklanki ciepłej wody wlać 1 kroplę płynu Lugola i 1 łyżeczkę
do herbaty octu jabłkowego, dokładnie wymieszać. Przyjmować 1 raz w tygodniu wieczorem
po jedzeniu.

Można przyjmować mleko z jodem: do 1 szklanki ciepłego mleka dodać 1 kroplę 5%
spirytusowego roztworu jodu, dokładnie wymieszać. Przyjmować 1 raz w tygodniu
wieczorem po jedzeniu.


Choroby przewodu pokarmowego

Czerwonka bakteryjna: amylojodyna (jodowana skrobia) wewnętrznie w dawce co najmniej
1500 ml dziennie. Poprawa następuje 5-6 dnia, pod koniec drugiego tygodnia następuje pełna
normalizacja stolców i wyzdrowienie (obserwacja wyniszczonych, odwodnionych więźniów
w łagrach, stan ciężki i średnio ciężki). Z badań w warunkach szpitalnych: normalizacja
temperatury u prawie wszystkich chorych w ciągu 1 doby od rozpoczęcia leczenia,
normalizacja stolca u 60% w ciągu pierwszych 1-5 dni, u pozostałych na 6-12 dzień. Na
kurację ostrej czerwonki zużywano średnio 7 dawek dobowych (po 500 ml) amylojodyny.
U większości chorych normalizacja posiewów stolca następowała w ciągu 5 dni,
u pozostałych - w ciągu 10 dni.

Gronkowcowe zapalenie jelita grubego u dzieci: zaleca się jak najwcześniejsze rozpoczęcie
leczenia

Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, inne schorzenia żołądkowo-jelitowe zarówno
bakteryjne, jak i alergiczne: preparat zacząć podawać jak najwcześniej i w dużych
dawkach. Jest to całkowicie bezpieczne. Nie stwierdza się żadnych działań
ubocznych.

Cholera: leczenie i profilaktyka - duże dawki (amylojodyna do 3000 ml na dobę, jodynol do
1000 ml na dobę).

8

Otyłość
jodek potasu 200 mikrog / dziennie (np. "Kalium iodide 200" 1 tabl./dz.)


Schorzenia ginekologiczne:

Drożdżyca pochwy: irygacje z 50 ml jodynolu oraz amylojodyna wewnętrznie 50 ml 3 razy
dziennie dla pozbycia się drożdżycy z przewodu pokarmowego

Rzęsistkowica: usunąć śluz i wydzielinę ropną z pochwy, cewki moczowej i kanału szyjki
macicy za pomocą fizjologicznego roztworu NaCl. Następnie dokładnie przetrzeć jodynolem
śluzówkę w/w okolic 2-3 razy w ciągu jednego zabiegu, po czym zastosować irygację
pochwy z 15-20 ml roztworu. Zabiegi takie przeprowadzać codziennie lub co drugi dzień,
łącznie 5-10 razy. Jeśli rzęsistka wykrywano w cewce moczowej lub w moczu, wówczas
wprowadzano jodynol dopęcherzowo. Jednocześnie z leczeniem kobiet leczono ich mężów
celem likwidacji nosicielstwa rzęsistka. Polegało to na wlewach roztworu jodynolu do
przedniego odcinka cewki moczowej od 3 do 5 razy codziennie lub co drugi dzień. Ustąpienie
bądź znaczne złagodzenie objawów miało miejsce po 2-3 zabiegach, trwałe wyleczenie
można

jednak

osiągnąć

dłuższym

leczeniem,

niż

tutaj

zaproponowane.

Owrzodzenia i ropiejące rany krocza: w ciągu dnia wielokrotnie spryskiwać pochwę i
zranione powierzchnie jodynolem po uprzednim ich oczyszczeniu z wydzieliny ropnej.
Oczyszczenie ran z ropnych nalotów i zaprzestanie wydzielania ropy następowało w ciągu 3-
4 dni od rozpoczęcia leczenia.

Pęknięcia brodawek po karmieniu niemowląt: nanosić preparat na brodawkę (do
całkowitego wyschnięcia) przy pomocy pipetki lub tamponu dwa razy dziennie. Wodny
roztwór nie dawał pozytywnego wyniku. Zastosowanie wodno glicerynowego roztworu
jodynolu przy istnieniu powierzchownych pęknięć brodawek likwidowało bolesność po
upływie 1-2 dni. Zagojenie następowało na 2-3 dzień. Przy głębokich krwawiących
pęknięciach brodawek bolesność ustępowała po upływie 2-3 dni. Epitelizacja rozpoczynała
się na 4-5 dzień.


Choroby oczu

Sanacja worka spojówkowego przed planowaną operacją gałki ocznej: stosowano następujący
roztwór amylojodyny:

jod krystaliczny - 0,1 ml
jodek potasu - 0,3 ml
krochmal rozpuszczalny (amylodekstryna) - 1,0 ml
woda destylowana - 100 ml

Roztwór wprowadzano w ilości 1-2 kropli 2-3 razy dziennie. Objawów podrażnienia
spojówki nie stwierdzono. Posiewy z worka spojówkowego stawały się jałowe już następnego
dnia u ponad połowy pacjentów, po dwóch dobach u 63 na 69 pacjentów. Tylko w dwóch
przypadkach flora zniknęła po okresie dłuższym niż 3 doby.

Profilaktyka rzeżączkowego zapalenia spojówek u noworodków: 0,85% roztwór
amylojodyny zakrapiano do worka spojówkowego noworodka zaraz po urodzeniu, po
uprzednim przetarciu oczu suchym sterylnym tamponem. Po 2-3 godzinach ponownie
zakrapiano amylojodynę. Roztwór nie wywoływał podrażnienia spojówki. Nie stwierdzono
rozwinięcia się ani jednego przypadku rzeżączkowego zapalenia spojówek u 4500 dzieci,
mimo że rozpoznano rzeżączkę u 10 matek z tej grupy.

9

Zapalenia rogówki i spojówki, urazy i oparzenia gałki ocznej i przydatków oka: zbadano
leczniczy efekt jodynolu u 55 pacjentów, u niektórych po odstawieniu preparatów
przeciwbakteryjnych i przeciwzapalnych, u niektórych (w ciężkich i odpowiedzialnych
przypadkach) - łącznie z nimi. W trudnych przypadkach, gdy obok rogówki proces zapalny
porażał łożysko naczyniowe, a zakrapianiu preparatu w ciągu 5-6 dni nie towarzyszyła
poprawa, do zakrapiania dodawano elektroforezę wg Bourguignona. W przypadkach ran
powiek i oczodołu spryskiwano jodynolem zranioną powierzchnię i namoczano w nim sączki,
wprowadzane w głąb rany. W oparzeniach obok zakrapiania nawilżano preparatem oparzoną
powierzchnię rany. W bardzo ciężkich przypadkach oparzeń oczu i twarzy 3-go stopnia
jodynol nanoszono na oparzoną powierzchnię przy pomocy spryskiwacza. Czas
trwania leczenia - 7-20 dni. Pozytywny efekt leczniczy uzyskano w zapaleniu spojówek,
opryszczkowym, ropnym i kiłowym zapaleniu rogówki, ranach i oparzeniach oczu.
W bakteryjnym zapaleniu spojówek złagodzenie objawów zapalnych następowało trzeciego
dnia, a wyzdrowienie - na 5-7 dzień od początku leczenia. W wirusowym zapaleniu spojówek
następowało to trochę później.


Zapalenie jamy ustnej

Leczono 86 dzieci, z tego 56 z rozpoznaniem zapalenia aftowego, 17 - polekowego i 13 -
ostrego wrzodziejącego. Schemat leczenia był taki sam: dzieciom do 2 lat spryskiwano
śluzówkę jamy ustnej, dzieciom od 2 lat w postaci przymoczek. Leczenie prowadzono
codziennie: pierwszy zabieg w ambulatorium, kolejne 2-3 dni w domu. W ciężkiej postaci
choroby (temperatura 38-40 stopni, powiększenie i bolesność węzłów chłonnych, rozległe
zmiany śluzówki) stan chorych stabilizował się na 2-5 dzień leczenia. Przy średniej ciężkości
choroby (temperatura w granicach 37,5-38,5 stopni, niewielkie powiększenie i bolesność
węzłów chłonnych, nadżerki, afty i niewielkie owrzodzenia śluzówki) stwierdzano poprawę
już na 2-3 dzień. W lekkiej postaci choroby (temperatura nieprzekraczające 37,6 stopni, na
śluzówce jamy ustnej małe pojedyncze owrzodzenia) normalizacja temperatury miała miejsce
następnego dnia. Całkowite wyzdrowienie następowało na 2-3 dzień. To jest już po tygodniu
wszystkie dzieci, nawet z najcięższymi zmianami śluzówki, były absolutnie zdrowe.

Choroby stomatologiczne

Wypróbowano jodynol w leczeniu powikłań po usunięciu zębów, uwzględniając nie tylko
jego efekt antyseptyczny, lecz i przeciwzapalny. Uporczywym powikłaniem po ekstrakcji
bywa zapalenie zębodołu, które może przejść w zapalenie szpiku kości szczęk. Stosowano jak
następuje: w znieczuleniu wyłyżeczkowywano zębodół ze skrzepu i resztek pokarmowych.
Na zębodół nakładano tampon zmoczony w jodynolu i pozostawiano na 5-7 min. do
całkowitego nasączenia zębodołu. Pacjenci obserwowali zmniejszenie bólu już po 2-3
godzinach po zabiegu, a po 6-8 godzinach ból całkowicie ustępował. Przy ponownej wizycie
po 2 dobach stwierdzano całkowity brak objawów zapalnych i częściowe zarastanie zębodołu.
Po 6-7 dniach następowała jego całkowita epitelizacja.


Ropne choroby chirurgiczne

Z chirurgicznego punktu widzenia jodynol posiada następujące zalety:

-

szerokie

spektrum

przeciwbakteryjne,

przeciwwirusowe

i

przeciwgrzybicze,

niewystępowanie zjawiska antybiotykooporności;

- dobra rozpuszczalność preparatu, co wiąże się z przenikalnością w głąb tkanek i działaniem

10

w tkankach ciężko uszkodzonych, martwiczych, szczególnie w roztworze wodno-
glicerynowym;

- trwałość w obecności krwi;

- brak działania drażniącego na ranę;

- minimalna toksyczność;

- tworzenie spolimeryzowanej błonki na powierzchni rany, skutecznie chroniącej ranę przed
infekcją wtórną.

Leczenie niegojących się ran i owrzodzeń z wysiewaniem się gronkowca i paciorkowca:

przewlekłe zapalenie szpiku kostnego, ropowice powierzchowne (podskórne), zakażone rany i
oparzenia, ropnie tkanek miękkich różnej lokalizacji, ostre zapalenie okołoodbytnicze,
niszczące zapalenie trzustki, ostre ropne zapalenie sutka. Preparat stosowano do
przepłukiwania ran i przetok, przy czym w głębokie rany wprowadzano sączki namoczone w
jodynolu, a na powierzchowne owrzodzenia i rany nakładano opatrunki z jodynolem.
Przewlekłe zapalenie szpiku kości kończyn dolnych po ranach postrzałowych: szerokie
przetoki przepłukiwano codziennie jodynolem, po czym wprowadzano na dobę sączek z tym
preparatem. Jeśli wąskość przetoki nie pozwalała na założenie sączka, przepłukiwano
codziennie przetokę za pomocą cewnika gumowego, wprowadzanego do porażonej kości.
Taka metoda leczenia sprzyjała zamykaniu się w stosunkowo krótkim czasie - w granicach 30
dni - przetok długotrwale (niekiedy ponad 20 lat) nie gojących się.

Podobny sukces uzyskano w leczeniu ostrego zapalenia okołoodbytniczego, ostrego ropnego
zapalenia sutka, zainfekowanych ran. Zastosowanie jodynolu w sączkach, a także w
opatrunkach, jeżeli ropna rana była powierzchowną, prowadziło do szybszego i pomyślnego
gojenia się ran. Stosowanie jodynolu w takich przypadkach wymaga codziennej zmiany
opatrunków. Przy wielokrotnych posiewach ropy z ran okazywało się, że paciorkowiec i E.
coli przestawały wysiewać się z ran już po 3-4-krotnym zastosowaniu jodynolu. Bardziej
opornym okazał się gronkowiec, ale przy dłuższym stosowaniu jodynolu znikał i on.
Bardzo dobre wyniki uzyskiwano w leczeniu pacjentów z rozległymi owrzodzeniami
troficznymi podudzi, utrzymującymi się przez 5-18 lat, i z owrzodzeniami na tle żylaków
kończyn dolnych. Metodyka jest bardzo prosta. Przy przyjęciu pobiera się materiał na posiew
w celu zdiagnozowania zarazka odpowiedzialnego za infekcję wtórną. Następnie
powierzchnię owrzodzenia myje się gorącą wodą z mydłem i szczotką, wyciera jałowym
ręcznikiem, a brzegi owrzodzenia smaruje maścią cynkową. Na powierzchnię owrzodzenia
nakłada się opatrunek z trzech warstw gazy, zmoczony jodynolem, suchą serwetkę, niewielką
ilość waty i przymocowuje zwykłym sposobem. Opatrunki zmienia się na początku co 12
godzin, prze czym zdejmuje się tylko dwie wierzchnie warstwy opatrunku, a spodnią
warstwę, na którą składają się trzy warstwy gazy, jedynie ponownie skrapia się jodynolem.
Co 7 dni, jeżeli ropna wydzielina jest skąpa, lub co 3-5 dni, jeśli ropy jest dużo, zaleca się
pacjentom całkowitą lub miejscową gorącą kąpiel, po czym kontynuuje leczenie. Wyniki
leczenia grupy 90 chorych: u 59 osób owrzodzenia całkowicie się zagoiły, u
26 leczenie umożliwiło przygotowanie do operacji przeszczepu skóry. U 5 chorych
odnotowano jedynie poprawę, lecz były to bardzo ciężkie przypadki: wiek ponad 78 lat, z
objawami ciężkiego wyniszczenia, udaru i następczymi objawami porażenia kończyn
dolnych.

Wyjątkowo interesujące są wyniki stosowania jodynolu w zarostowym stwardnieniu
tętnic z początkowymi objawami zgorzeli palców stopy. Jodynol podawano dożylnie
i dotętniczo. Podawanie dotętnicze rozpoczynano od dawki 5 ml w skojarzeniu z 20 ml 40%

11

roztworu glukozy, 1 ml 1% roztworu morfiny i 20 ml 0,5% roztworu nowokainy. Dawkę
jodynolu stopniowo podwyższano do 25-50 ml. Na kurację składało się 5-10 wlewów co
drugi dzień. Każdemu wlewowi preparatu do tętnicy udowej towarzyszyło natychmiastowe
przekrwienie uda i goleni oraz poczucie mrowienia w kończynie. Objawy te ustępowały po
3-5 minutach. U wszystkich chorych stwierdzano zmniejszenie się procesów zapalnych
w okolicy palców.

Ostre zapalenie sutka: średni okres leczenia jodynolem 15 kobiet operowanych z tego
powodu wynosił 14 dni. Jodynol stosowano w opatrunkach, płukano nim przetoki i jamy
ropne nie rzadziej niż ray na dobę, długotrwale skrapiano oraz podawano w elektroforezie.

Oparzenia chemiczne krtani
Zastosowanie amylojodyny w oparzeniach chemicznych lekkiego stopnia przyśpiesza gojenie
i zapobiega obrzękowi krtani. 50% oparzeń spowodowanych jest przypadkowym wypiciem
względnie małej ilości amoniaku (25-30 ml) lub esencji octowej (nie więcej niż 40 ml).
U takich pacjentów stwierdza się uszkodzenie tylko warstwy nabłonkowej - obrzęk,
powierzchowne naloty i nieznaczne nadżerki. Nie ma zatrucia organizmu, stan ogólny nie jest
pogorszony, bóle przy połykaniu niewielkie i często ustępują po 3-5 dniach po urazie. Do
przyjazdu pogotowia chory taki powinien sam udzielić sobie pierwszej pomocy. Koniecznie
wypić do 1 l mleka, albo połknąć nie mniej niż 5 surowych jajek, albo wypić szklankę oleju
roślinnego. Jeśli ich nie ma pod ręką, wypić 1,5 l ciepłej wody i spowodować wymioty. Jeśli
w domu jest jodowana skrobia, przyjąć na raz 200 ml. Tacy chorzy z reguły nie przebywają w
szpitalu dłużej niż tydzień,


Oparzenia
Największy problem sprawia tutaj ból i uraz mechaniczny tkanki przy zmianie opatrunków,
Częściowo zaradza się temu zmieniając opatrunki pod narkozą. Przy stosowaniu jodynolu
zmiana opatrunków w ogóle nie jest potrzebna. Metoda leczenia - ta sama, co w zwykłych
owrzodzeniach. Po mechanicznym oczyszczeniu z grubsza rany oparzeniowej (jodynol i tak
wszystko potem dokładnie wysterylizuje!) na jej powierzchnię nakłada się opatrunek z 3-5
warstw gazy, obficie zmoczonej jodynolem. Później zazwyczaj nie ma potrzeby zmiany
opatrunku, skrapia się go ponownie jodynolem aż do całkowitego zagojenia rany. W rzadkich
przypadkach (obfita wydzielina ropna itd.) opatrunek łatwo się zdejmuje i po opracowaniu
rany na czystą powierczhnię zakłada się nowy, nasiąknięty jodynolem.


SIATKI JODOWE
Stosuje się tu 5% roztwór jodu. Działa on przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybiczo, oraz przy
zastosowaniu zewnętrznym - przeciwzapalnie i drażniąco. Podrażnienie receptorów skóry
wywołuje odruchową reakcję narządów wewnętrznych.