Maria Konopnicka, Nasza szkapa – tre

ść

Robota koło

ż

wiru sko

ń

czyła si

ę

, szkapa miała teraz wozi

ć

ju

ż

tylko piasek. Matka była chora. Ojciec

sprzedał

Ż

ydowi łó

ż

ko, na którym spało trzech chłopaków. Musiał dorzuci

ć

poduszk

ę

, bo brakowało desek i

jeden bok odchodził. A gdy si

ę

okazało,

ż

e poduszka jest popruta –

Ż

yd wzi

ą

ł i kołdr

ę

. Chłopcy chwalili si

ę

na podwórku,

ż

e b

ę

d

ą

spa

ć

na sienniku na ziemi, ale okazało si

ę

,

ż

e to nie ich wynalazek. Wszystko

opowiada jeden z chłopców.

Ojciec przykrył chłopaków swoim płaszczem. Felek uło

ż

ył si

ę

od pieca, Wicek (narrator) po drugiej stronie, a

małego Piotrusia wzi

ę

li w

ś

rodek. Matka wzi

ę

ła nad ranem małego do siebie, bo płakał – chłopcy

ś

ciskali go

za bardzo z zimna.

Ż

yd przychodził do nich codziennie. W ko

ń

cu wytargował te

ż

szaf

ę

. Chłopcy znale

ź

li za ni

ą

skarby – igły,

guziki, biedronk

ę

. Ojciec powiesił na jasnej plamie matczyne suknie. Matka czuła si

ę

gorzej, musiał je

ść

mi

ę

so, rosół...

Ż

yd kupił jeszcze krzesła – chłopcy mieli zabaw

ę

, bo zanosili mu je na mieszkanie. Felek

patrzył, co by jeszcze tu sprzeda

ć

. Ojciec był bardzo zły. Felek zaproponował rondel, mo

ź

dzierz i

ż

elazko –

nie u

ż

ywało si

ę

ich, ale były to klejnoty rodzinne. Mo

ź

dzierz był rówie

ś

nikiem Wicka, matka ucierała w nim

cynamon na Wielkanoc.

Ż

elazka matka nie chciała nawet po

ż

ycza

ć

, to był zakup na całe

ż

ycie (Wicek

porównywał je do chrztu).

Ojciec (Filip) ko

ń

cem zimy sprzedał swój ko

ż

uch. Matka (Anulka) załamała si

ę

. Tego dnia przyszedł doktor,

kupili w

ę

giel i nagrzali w izbie. Mróz trzymał, Piotru

ś

ju

ż

nawet do ochronki nie chodził. Zabrakło cukru do

ziółek dla mamy. Ojciec zajrzał do kufra, gdzie zawsze były skarby – brzytwy, korale, czarna jedwabna
chustka ojca, szuba matki, serweta, kapa na łó

ż

ko. Teraz została ju

ż

tylko kawalerska harmonijka ojca.

Chłopcy poszli spyta

ć

maglarki, czy nie kupi

ż

elazka, mo

ź

dzierza i rondla – nie chciała. Matka przyj

ę

ła

odmow

ę

mimo wszystko z ulg

ą

. „Handel”

Ż

yd powiedział,

ż

e te rzeczy to szmelc i wiele nie chciał za nie da

ć

.

Inni

Ż

ydzi dawali jeszcze mniej. Pierwszy „handel” ju

ż

czekał, ale tym razem dał ju

ż

tylko 9, a nie 10 zł. Felek

pilnował go,

ż

eby równ

ą

kwot

ę

odliczył, a

ż

Ż

yd mu przepowiedział karier

ę

urz

ę

dnika. Wkrótce izba prawie

opustoszała.

Pewnego dnia ojciec wyj

ą

ł harmonijk

ę

i zagrał dla

ż

ony, wspominaj

ą

c dawne czasy. Anna usn

ę

ła, a Filip grał

coraz smutniej. Płakał cicho, a potem wyszedł. Wrócił pó

ź

no z lekarstwami, rozpalił ogie

ń

i zrobił herbat

ę

.

W ko

ń

cu ojciec zacz

ą

ł si

ę

zastanawia

ć

, czy nie sprzeda

ć

szkapy. Wicek pami

ę

tał,

ż

e od zawsze była w

domu. Chłopcy j

ą

uwielbiali, prze

ś

cigali si

ę

o jej wzgl

ę

dy. Matka czuła si

ę

coraz gorzej, ojciec był

rozdra

ż

niony, a mali Mostowiakowie całe dnie sp

ę

dzali w stajni. Doktor mówił,

ż

e lekarstwa Annie nie

pomog

ą

, musi mie

ć

słoneczn

ą

i such

ą

izb

ę

i odpowiedni

ą

diet

ę

.

Pan Łukasz z Pragi, doro

ż

karz, chrzestny Piotrusia, przyszedł ogl

ą

da

ć

szkap

ę

. Zauwa

ż

ył,

ż

e jest strasznie

chuda,

ś

lepa na jedno oko. Ojciec nie pozwolił chłopakom odprowadzi

ć

szkapy. Matka była coraz bledsza.

Tylko wieczorami było jej lepiej i opowiadała dzieciom,

ż

e pójd

ą

do Cz

ę

stochowy, jak wyzdrowieje. Pewnego

ranka nie obudziła si

ę

ju

ż

. W izbie był ruch cały dzie

ń

, przychodziły s

ą

siadki. Felek, taki zadziorny za dnia, w

nocy płakał cicho. Na trzeci dzie

ń

usłyszeli r

ż

enie szkapy pod oknem. Chłopcy tak byli ni

ą

zaj

ę

ci,

ż

e nie

zauwa

ż

yli,

ż

e na wozie postawiono trumn

ę

i ojciec szedł sam za ni

ą

. Oni biegli obok konia weseli. Ksi

ą

dz

odprawił modlitwy, które chłopcy odklepali i pobiegli do szkapy.

Pan Łukasz chciał ju

ż

jecha

ć

, wi

ę

c utworzył si

ę

pochód – na przedzie Piotru

ś

, potem szkapa przystrojona

kwieciem z chłopcami po bokach. Z tyłu słycha

ć

było ziemi

ę

padaj

ą

c

ą

na trumn

ę

. Ojciec wci

ąż

modlił si

ę

.

THE END